Kinh tế chính trị mác-lê nin

1. KHOA CHÍNH TRỊ - LUẬT
BỘ MÔN CHỦ NGHĨA MÁC-LÊNIN
BÀI GIẢNG MÔN
KINH TẾ CHÍNH TRỊ MÁC-LÊNIN
2021

2. 11/8/2022
2
NỘI DUNG MÔN HỌC
Chương 1: Đối tượng, phương pháp nghiên cứu và chức năng
của Kinh tế chính trị Mác – Lênin
Chương 2: Hàng hoá, thị trường và vai trò của các chủ thể
tham gia thị trường
Chương 3: Giá trị thặng dư trong nền kinh tế thị trường
Chương 4. Cạnh tranh và độc quyền trong nền kinh tế thị
trường
Chương 5. Kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và
các quan hệ lợi ích kinh tế ở Việt Nam
Chương 6. Công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập kinh tế
quốc tế của Việt Nam

3. 11/8/2022
3
TÀI LIỆU HỌC TẬP MÔN HỌC
1. Sách, giáo trình chính:
Giáo trình Kinh tế chính trị Mác – Lênin (giáo trình tập
huấn năm 2019- Bộ GDĐT)
2. Tài liệu tham khảo:
• [1] Bộ Giáo dục và Đào tạo, Giáo trình Những
Nguyên lý cơ bản của Chủ nghĩa Mác-Lênin,
Nxb.Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2014.
• [2] Hội đồng Trung ương chỉ đạo biên soạn giáo trình
quốc gia các bộ môn khoa học Mác – Lênin, Giáo
trình Kinh tế chính trị Mác-Lênin, Nxb.Chính trị quốc
gia, Hà Nội, 2010.

4. ĐÁNH GIÁ MÔN HỌC
11/8/2022
4
Chuyên cần
(5%)
Bài tập nhóm
(10%)
Kiểm tra
(10%)
Tiểu
luận
(5%)
Thi cuối kỳ
(70%)

5. Số tiết giảng: 4
Tự học: 8
CẠNH TRANH VÀ ĐỘC QUYỀN
TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
CHƯƠNG 4

6. QUAN HỆ GIỮA CẠNH TRANH
VÀ ĐỘC QUYỀN TRONG NỀN
KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
ĐỘC QUYỀN VÀ ĐỘC QUYỀN
NHÀ NƯỚC TRONG NỀN KINH
TẾ THỊ TRƯỜNG
NỘI DUNG BÀI GIẢNG

7. Các
loại
cạnh
tranh
giữa
các tổ
chức
độc
quyền Ba là, cạnh tranh trong nội bộ
các tổ chức độc quyền
Hai là, cạnh tranh giữa các tổ
chức độc quyền với nhau
4.1. QUAN HỆ GIỮA CẠNH TRANH VÀ ĐỘC QUYỀN
TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG

8. 4.2. ĐỘC QUYỀN VÀ ĐỘC QUYỀN NHÀ
NƯỚC TRONG NỀN KINH TẾ THỊ TRƯỜNG
4.2.1. Lý luận của V.I.Lênin về độc quyền trong
nền kinh tế thị trường
4.2.1.1. Nguyên nhân hình thành và tác động của
độc quyền

9. * Nguyên nhân hình thành độc quyền
Sự phát triển của LLSX
Những thành tựu khoa học kỹ thuật mới xuất hiện
Trong điều kiện phát triển của khoa học kỹ thuật, có
sự tác động của các qui luật kinh tế thị trường
Tự do Cạnh tranh
Khủng hoảng Kinh tế
Tín dụng TBCN phát triển

10. * Khái niệm Lợi nhuận độc quyền:
Lợi nhuận độc quyền là lợi nhuận thu
được cao hơn lợi nhuận bình quân, do sự
thống trị của các tổ chức độc quyền đem lại.
4.2. Độc quyền và độc quyền nhà nước trong nền kttt

11. * Khái niệm Giá cả độc quyền:
Giá cả độc quyền là giá cả do các tổ chức
độc quyền áp đặt trong mua và bán hàng hóa.

12. Những đặc điểm kinh tế cơ bản của chủ nghĩa tư bản
độc quyền
CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN
- Tập trung sản xuất và các tổ chức độc quyền
Tích tụ,
tập trung
sản xuất
Có ít xí
nghiệp lớn
Cạnh tranh
gay gắt
Thoả
hiệp
Tổ chức
độc quyền

13. Tổ chức độc quyền
Tổ chức
độc quyền
Cácten
Xanhđica
Tơrớt
Côngxoócxiom
m
Sự phát triển
các tổ chức
ĐQ
Tổ chức độc quyền: là tổ chức liên minh giữa các tư
bản lớn để tập trung trong tay phần lớn việc sản xuất
và tiêu thụ một số loại hàng hóa nào đó nhằm mục
đích thu được lợi nhuận độc quyền cao.

14. Tư bản tài chính là sự thâm nhập và dung hợp
vào nhau giữa tư bản độc quyền trong ngân hàng
và tư bản độc quyền công nghiệp
CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN
-Đặc điểm thứ hai, Tư bản tài chính và hệ thống
tài phiệt chi phối sâu sắc nền kinh tế

15. I. CHỦ NGHĨA TƯ BẢN ĐỘC QUYỀN
- Đặc điểm thứ ba, Xuất khẩu tư bản
- Thứ tư, sự phân chia thế giới về kinh tế giữa
các tổ chức độc quyền
- Thứ năm, sự phân chia thế giới về lãnh thổ giữa
các cường quốc đế quốc

16. 4.2.2.1. Nguyên nhân ra đời và phát triển chủ nghĩa
tư bản độc quyền nhà nước
4.2.2. Lý luận của V.I.Lênin về độc quyền nhà nước
trong chủ nghĩa tư bản

17. Nguyên nhân hình thành của CNTB độc quyền nhà nước.
Tích tụ tập
trung TB phát
triển
Phân công
LĐXH phát
triển
giai cấp TS ><
giai cấp VS
Xu hướng
quốc tế hoá
QHSX TBCN
phù hợp
SH nhà
nước tư sản
Xuất hiện các ngành mà tổ chức
độc quyền tư nhân không muốn
kinh doanh
Xoa dịu
bằng CSNN
>< giữa các
TCĐQ QT
Nhà nước
can thiệp
CNTB
độc quyền
nhà nước

18. Bản chất của CNTB độc quyền Nhà nước
CNTB độc quyền Nhà nước là sự kết hợp sức
mạnh của các tổ chức độc quyền tư nhân với sức
mạnh của Nhà nước tư bản thành 1 thiết chế và
thể chế thống nhất nhằm phục vụ lợi ích của các tổ
chức độc quyền và giúp giải quyết các mâu thuẫn
của CNTB

19. * Vai trò tích cực của chủ nghĩa tư bản
4.2.2..4. VAI TRÒ LỊCH SỬ CỦA CNTB
- Thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển nhanh chóng
- Chuyển nền sản xuất nhỏ thành nền sản xuất lớn hiện
đại.
- Thúc đẩy lực lượng sản xuất phát triển nhanh chóng.
- Thực hiện xã hội hóa sản xuất.

20. Hạn chế của chủ nghĩa tư bản.
4.2.2..4. VAI TRÒ LỊCH SỬ CỦA CNTB
- Mục đích của nền sản xuất tư bản chủ nghĩa chủ yếu là
vì lợi ích của thiểu số giai cấp tư sản, không phải vì lợi ích
của đại đa số quần chúng nhân dân lao động.
- Chủ nghĩa tư bản cũng đã ít nhiều kìm hãm sự phát triển
kinh tế - xã hội.
- Nguyên nhân diễn ra các cuộc chiến tranh thế giới
- Chênh lệch giàu nghèo giữa các quốc gia ngày càng lớn.

21. Xu hướng vận động của chủ nghĩa tư bản.
Lực lượng sản xuất phát triển cao => sở hữu tư nhân
TBCN bị thay thế bằng sở hữu công cộng.
=> Phương thức sản xuất TBCN thay thế bằng phương
thức cộng sản chủ nghĩa.

22. Câu hỏi ôn tập
 1. Phân biệt sự khác nhau giữa các tổ chức độc
quyền?
 2. Thế nào là cạnh tranh?