Presentatie van Mathias De Schrijver (Vlaamse Overheid) op de FAAD-studievoormiddag: Nieuwe wetgeving voor digitale tijden, uitdagingen voor archieven (woensdag, 3 mei 2017)
Lees meer op http://faad.be/2017/05/verslag-faad-studievoormiddag-nieuwe-wetgeving-voor-digitale-tijden-uitdagingen-voor-archieven-woensdag-3-mei-2017/
3. Begrippenkader
• Wat is hergebruik?
(decreet hergebruik van overheidsinformatie, 5 november 2007)
Art. 2, 3°hergebruik : het gebruik door natuurlijke personen of
rechtspersonen van bestuursdocumenten voor andere commerciële of
niet-commerciële doeleinden dan het oorspronkelijke doel binnen de
publieke taak waarvoor de bestuursdocumenten zijn geproduceerd. Het
gebruik van bestuursdocumenten binnen de instantie uitsluitend voor andere
doeleinden binnen de publieke taak en de uitwisseling van
bestuursdocumenten tussen instanties uitsluitend met het oog op de
vervulling van hun publieke taak zijn geen hergebruik.
• Wat is een bestuursdocument?
(decreet openbaarheid van bestuur, 26 maart 2004)
Art. 3, 4°bestuursdocument: de drager, in welke vorm ook, van informatie
waarover een instantie beschikt;
4. Begrippenkader
• Wat is een instantie?
(decreet openbaarheid van bestuur, 26 maart 2004)
Art. 4, §1. Dit decreet is van toepassing op de volgende instanties:
1°het Vlaams Parlement en de eraan verbonden instellingen;
2°de diensten, instellingen en rechtspersonen die afhangen van de
Vlaamse Gemeenschap of het Vlaamse Gewest;
3°de gemeenten en de districten;
4°de provincies;
5°de andere gemeentelijke en provinciale instellingen, met inbegrip
van de verenigingen zonder winstoogmerk […];
6°de verenigingen van provincies en gemeenten, […], en de
samenwerkingsvormen […];
7°de openbare centra voor maatschappelijk welzijn, […];
8°de polders, […] en de wateringen, […];
9°de kerkfabrieken […];
10°alle andere instanties binnen het Vlaamse Gewest en de Vlaamse
Gemeenschap.
5. Herziene PSI-richtlijn
• Oorspronkelijke PSI-richtlijn (17 november 2003)
– Stimuleren van de informatiemarkt
– Garanderen van een ‘level playing field’
• EC wil aanzienlijke barrières voor hergebruik wegwerken +
aansluiten bij de groeiende open data beweging in Europa:
– Hoge vergoedingen
– Restrictieve licentievoorwaarden
– Gebrek aan transparantie
– Beperkt gebruik van machinaal leesbare formaten
– Onvoldoende bewustzijn bij de overheden
– …
6. Herziene PSI-richtlijn
• Herziene PSI-richtlijn (26 juni 2013)
– Recht op hergebruik van algemeen toegankelijke documenten
(incl. data), behoudens uitzonderingen in de richtlijn bepaald;
– Vergoedingen in regel beperkt tot de marginale kosten voor
vermenigvuldiging, verstrekking en verspreiding;
– Uitbreiding van het toepassingsgebied met bibliotheken,
archieven en musea. Afwijkend regime: geen verplichting,
hogere vergoedingen en exclusiviteitsovereenkomsten in het
kader van digitaliseringsprojecten zijn toegelaten;
– Transparantieverplichtingen inzake de rechtsmiddelen en de
vergoedingen voor hergebruik;
– Inrichten van overzichtslijsten en portaalsites met voor
hergebruik beschikbare documenten (incl. data);
– Aanmoediging van open en machinaal leesbare formaten;
– Aanmoediging van standaardlicenties.
7. Wijzigingsdecreet
• Decreet hergebruik van overheidsinformatie (5 november
2007)
– Omzetting PSI-richtlijn (17 november 2003)
• Decreet tot wijziging van het decreet hergebruik van
overheidsinformatie en decreet betreffende het
interbestuurlijke elektronische gegevensverkeer (e-gov
decreet)
– Omzetting PSI-richtlijn (26 juni 2013)
– Eigen accenten
8. Wijzigingsdecreet
• Eigen accenten
– Proactieve invulling van hergebruik in lijn met het open data beleid
van de Vlaamse Regering
• Zowel voor commerciële als niet-commerciële doeleinden
• Minimale voorwaarden voor hergebruik, tenzij…
• Gebruik van modellicenties door alle instanties, tenzij…
• Overzichtslijsten en portaalsites met de belangrijkste voor
hergebruik beschikbare documenten van de Vlaamse
administratie
– Accurate omschrijving van de uitsluitingsbepaling m.b.t.
intellectuele rechten
– Eenvoudige en kosteloze uitwisseling van gegevens tussen
instanties
• Gebruik, voor zover mogelijk en passend, van open en machinaal
leesbare formaten
9. Uitzonderingsgronden
• (art. 2/1) Het decreet is niet van toepassing op
– Bestuursdocumenten waarvan de verstrekking niet valt onder de
publieke taak van de betrokken instantie
– Bestuursdocumenten waarvoor de instantie niet de nodige
rechten heeft om hergebruik tot te staan
– Bestuursdocumenten uitgesloten op basis van de geldende
regeling inzake toegang tot bestuursdocumenten
– Bestuursdocumenten van openbare omroepen of andere
instellingen die een publiekeomroeptaak vervullen
– Bestuursdocumenten van onderwijs- en
onderzoeksinstellingen, met uitzondering van bibliotheken van
instellingen voor hoger onderwijs
– Bestuursdocumenten van andere culturele instellingen dan
musea, bibliotheken en archieven
10. Archieven
• (Art. 2, 7°) Enkel definitie toegevoegd voor archieven: ‘instanties
waarbij bestuursdocumenten worden neergelegd overeenkomstig
wettelijke verplichtingen of instanties waarvan de belangrijkste taak
het archiefbeheer, vermeld in artikel 3, 1°, van het Archiefdecreet van
9 juli 2010, van bestuursdocumenten is’
• Memorie van toelichting bij het decreet: Instanties die archiefbeheer
niet als belangrijkste taak hebben, beschikken niet over de autonome
beslissingsbevoegdheid om hergebruik toe te staan.
• (NIET- onder voorbehoud) Bvb. archiefdepot Vilvoorde, FelixArchief
Antwerpen, …
• (WEL – onder voorbehoud) Bvb. AMV- B, Letterenhuis, …
• Vragen in dit verband sturen naar
informatiemanagement@kb.vlaanderen.be
11. Procedure
• Schrijfteam (DAR, BZ, CJSM, voorzitters beroepsinstanties
hergebruik en openbaarheid van bestuur)
• Consultatieronde (VVSG, AGORIA, VVBAD, SA&S, FARO)
• Coördinatiecomité VDI (25 september 2014)
• Principiële goedkeuring VR (19 december 2014)
– Advies VLABEST (16 januari 2015)
– Advies SARC (22 januari 2015)
– Advies Raad van State (13 maart 2015)
• Definitieve goedkeuring VR (27 maart 2015)
• Vlaams Parlement (3 juni 2015)
• Bekrachtiging en afkondiging VR (12 juni 2015)
• Publicatie Staatsblad (30 juni 2015)
→ Deadline 18 juli 2015 is gehaald!
12. Uitvoeringsbesluit
• Richtsnoeren Europese Commissie
m.b.t. licenties, datasets en kostentoerekening voor
hergebruik van documenten (17 juni 2014)
• Opmaak van een uitvoeringsbesluit
– Vergoedingen (hfst. 2, art. 2-6)
– Modellicenties (hfst. 3, art. 7-9)
– Portaalsite (hfst. 4, art. 10-11)
– Evaluatie (hfst. 5, art. 12-13)
– Gegevensuitwisseling tussen instanties
(hfst. 6, art. 14-17)
– Wijzigingsbepalingen (hfst. 7, art. 18-22)
– Slotbepalingen (hfst. 8, art. 23-27)
13. Uitvoeringsbesluit
Vergoedingen
• In regel beperkt tot de marginale kosten voor
vermenigvuldiging, verstrekking en verspreiding
– Bij fysieke terbeschikkingstelling beperkt tot 1 of
meerdere kostenposten +
‘minimaliseringsverplichting’
– Bij online terbeschikkingstelling wordt geen
vergoeding gevraagd, tenzij de betrokken instantie
anders motiveert*
• Uitzonderingsgevallen met vergoeding hoger dan de
marginale kosten >> kostenposten en criteria
• Extra kostenposten voor musea, archieven en
bibliotheken
• Redelijk rendement op de investering
14. Uitvoeringsbesluit
Modellicenties
• Drie modellicenties
– CC0-verklaring
– Modellicentie voor gratis hergebruik
– Modellicentie voor hergebruik tegen vergoeding
• Verplicht gebruik tenzij de betrokken instantie anders
motiveert (uitzondering musea, bibliotheken en
archieven)
• Gemotiveerde melding wordt bezorgd aan het VDI-
coördinatiecomité *(MLT: na goedkeuring door
stuurorgaan Vlaams Informatie- en ICT-beleid)
• Consistent met de open data licenties
(in gebruik sinds 2013)
15. Uitvoeringsbesluit
Portaalsite
• Portaalsite met datasets van de Vlaamse
administratie die in een open en machinaal
leesbaar formaat online voor hergebruik
beschikbaar zijn
• Verplicht gebruik voor Vlaamse administratie,
optioneel gebruik voor andere instanties
• >> Vlaams open data portaal
http://opendata.vlaanderen.be
• Prioriteiten m.b.t. de ‘belangrijkste’ datasets:
geografie, milieu, mobiliteit, economie en
statistiek
16. Uitvoeringsbesluit
Evaluatie
• Tweejaarlijkse rapportage door het VDI-
coördinatiecomité* aan de Vlaamse Regering
m.b.t. de gangbare praktijk inzake hergebruik:
beschikbaarheid, voorwaarden,
rechtsmiddelen en vergoedingen
• Tweejaarlijkse evaluatie door het VDI-
coördinatiecomité* m.b.t. het gebruik van de
portaalsite en de prioriteiten m.b.t. de
belangrijkste bestuursdocumenten
17. Uitvoeringsbesluit
Uitwisseling tussen instanties
• Maximaal afgestemd met de huidige praktijk binnen GDI-
Vlaanderen: termijnen, organisatorische en technologische
maatregelen, outsourcing, …
• Belangrijk: voor uitwisseling tussen instanties van gegevens
uit geografische gegevensbronnen door de deelnemers aan
GDI- Vlaanderen blijft het BVR van 10 september 2010 van
toepassing.
– Binnen GDI-Vlaanderen worden ook (geografische)
gegevens gedeeld die niet openbaar zijn en dus niet voor
hergebruik in aanmerking komen (bv.
gezinssamenstelling op huisnummerniveau,
broedplaatsen van bedreigde diersoorten, locatie van
bepaalde nutsvoorzieningen)
– Verschil in scope waarbij het GDI-decreet naast
geografische gegevensbronnen ook slaat op geografische
diensten (zoals opgelegd door de INSPIRE-richtlijn)
19. Uitvoeringsbesluit
Slotbepalingen
• Opheffing ‘oud’ BVR en MB uit 2007
• Geen impact op reeds afgesloten licenties:
bestaande licentienemers kunnen verzoeken een
nieuwe licentie te ontvangen cfr. de bepalingen
van het besluit en de modellicenties (maar
hoeven dit niet te doen)
• Indien een vergoeding gevraagd werd voor de
inwerkingtreding, onderzoekt de instantie of de
vergoeding voldoet aan hoofdstuk 2 van het
besluit en past de vergoeding overeenkomstig
aan.
20. Procedure
• Schrijfteam (KB, CJSM, voorzitters
beroepsinstanties hergebruik en openbaarheid
van bestuur)
• Consultatieronde (VVSG, AGORIA, VVBAD,
SA&S, Cultuurnet)
• Coördinatiecomité VDI (10 maart 2016)
• Principiële goedkeuring VR (1 juli 2016)
– Advies Raad van State (24 augustus 2016)
• Definitieve goedkeuring VR (16 september 2016)
• Publicatie Staatsblad (18 november 2016)
21. Beroepsinstantie
• Opgericht BVR van 19 juli 2007
• Art. 19 - naast juridische en economische
expertise is ook technische expertise vereist
• Art. 20 - (her)samenstelling aan de hand van
MB, op voordracht CC VDI en na mededeling VR
• Art. 21 – secretariaat voortaan bij AIV
• Status: voordracht leden goedgekeurd op CC
VDI van 7 december 2016 en meegedeeld aan
de Vlaamse Regering op 10 maart 2017