Welkom bij Rioned Author: Kim Trouwborst Gwsw maatregelen - kansen voor rioolbeheerders Kenniscentrum Rioolrenovaties

1. Forum Relinen 2017

2. GWSW-Maatregelen:
Kansen voor rioolbeheerders
Eric Oosterom Edith Jansen
Stichting RIONED InRIO advies- en ingenieursbureau B.V.

3. Inhoud workshop:
1) Linked data en GWSW-Maatregelen (Eric)
2) Toelichting GWSW-Maatregelen (Edith)
3) Interactieve sessie (Eric, Edith en aanwezigen)
Eric Oosterom Edith Jansen
Stichting RIONED InRIO advies- en ingenieursbureau B.V.

4. 1) Linked data en
GWSW-Maatregelen
(Eric)
9 november 2017, Forum Relinen

5. Revolutie!
5
Snelle ontwikkeling van
technologie & data

6. Waterbeheer 2.0
• Toenemende kracht van software en technologie
(smart city, machine learning, ...)
• Collectief: leren en profiteren van de slimsten!
• Asset management
• Dataficering, internet of
things, open data,
big data, linked data, ...
5

7. 7
De eerste robots zijn er al...

8. • Eenduidige uitwisseling
– Elkaar goed begrijpen, de basis voor samenwerking
– Machine-machine uitwisseling
– Meervoudig gebruik van data
– Interoperabiliteit
– Meer informatie, meer vrijheid, meer toegevoegde waarde
• Onze gegevensstandaard:
Gegevenswoordenboek Stedelijk Water
Randvoorwaarde: één digitale taal

9. Domein: stedelijk water
• Regenwater, grondwater, afvalwater
• Transport: bovengronds, via bodem,
oppervlaktewater en buizen
• Bestemmingen: bodem, oppervlaktewater,
(her)gebruik en rwzi
• Raakvlakken: wegen,
groen, water, k&l, ….

10. Gegevenswoordenboek
Stedelijk Water (GWSW)
• Conceptuele en interpreteerbare datastructuur met
ingebouwde betekenis en regels
• Linked data: Factgerichte ORO triplets
• ORO = object-relatie-object
Overstortput <is een soort> Rioolput
Rioolput <is verbonden met> Leiding
Rioolput <bestaat uit> Beton

11. GWSW: Semantisch datamodel
11
Norm, leidraad Beheer, beleid Uitvoering Ontwikkeling Modellen

12. Linked data / semantisch web
12
Wie nog meer?
• Wikipedia, Google,
Facebook, ...
• Openbare ruimte
• Contractvorming
• Basisregistraties
• Watersysteem (Aquo)
• Geo-informatie
• RWS, provincies, ...

13. GWSW-uitwisseling
13
• GWSW-Basis
> Objecten en basisdata
> Operationeel beheer
• BIM – databestand over
gehele levenscyclus
• Linked data ≠ open data

14. 14
GWSW – Raadplegen
http://data.gwsw.nl
.../mds
.../1.2/mds
.../beheer
.../Rioolput
.../Kolk

15. Toepassingsgericht groeimodel
GWSW-Basis
Reinigen en
inspecteren
Maatregelen
Minimale Dataset
Hydraulisch
modelleren
Meten en
monitoring
Meldingen
Riolerings-
kengetallen
IMBOR-
Riolering
Gemalen
….
Geo

16. Je weet pas wat je wilt,
als je weet wat er kan!

17. Afsluitend
• Doel: ombelemmerd datagebruik en –uitwisseling
– Kwaliteit, kennis, kosten, kwetsbaarheid
• GWSW is daarbij een hulpmiddel
• Toepassingsgericht opbouwen
– Ondersteunen van de beheerprofessional
– Marktpartijen zorgen voor toegevoegde waarde
• Verken, implementeer en gebruik!
• Op weg naar een informatierevolutie?!

18. 2) Toelichting GWSW-
Maatregelen (Edith)

19. GWSW-Maatregelen:
Uniformering gegevensuitwisseling maatregelen
riolering

20. Aanleiding GWSW-Maatregelen
• Steeds vaker reparatie en renovatie van riolen
• Behoefte aan standaardisatie van
gegevensuitwisseling van geplande en
uitgevoerde maatregelen

21. GWSW-Maatregelen:
nut en noodzaak
• Éénduidige benamingen/taal/format voor
uitwisseling van gegevens voor maatregelen
aan riolen
– CROW: standaard 2015 aanvulling rioolrenovatie
– Beheersystemen
– Contracten
– Revisiegegevens

22. Doelgroepen GWSW-
Maatregelen (en BC):
• Beheerders van openbare riolering
• Adviseurs (intern/extern) die maatregelen opstellen
of verwerken
• CROW (contractvorming), NEN, …..
• Ontwikkelaars voor tools/software vastleggen,
beoordelen en/of dataverwerking geplande en
uitgevoerde maatregelen
• Uitvoerende partijen

23. Procedure
Fase 1 Startoverleg begeleidingscommissie
Fase 2 Inventarisatie en vaststellen omissies
Fase 3 Uitwerken PvA, bepalen uitgangspunten
pilot en proeftuin
Fase 4 Beschrijven model en uitwisselingsformaat
en uitvoeren pilot en proeftuin
Fase 5 Vaststellen beschrijving model en
uitwisselingsformaat en implementatie

24. GWSW-Maatregelen: proces
5 dec
2017
3e overleg
BC
Gepland:
Tussenoverleg BC
GWSW-M
•Voortgang
•Bespreekpunten
Proeftuin: medio 2018
Ter visie legging: eind 2018
Implementatie: 2019
Brede toepassing: 2020

25. Kader en uitgangspunten
Meenemen objecten:
• alleen ondergrondse inzamel- en transportsysteem
voor afvalwater (buitenriolering)
– inzamel riolen (RWA, DWA, IT en gemengd)
– rioolputten
– gemalen (civieltechnische maatregelen)
– standpijpen
– aansluitleidingen (van straatkolken en percelen)
Eventuele toekomstige uitbreiding (vervolgprojecten)
met andere rioleringsobjecten

26. Kader en uitgangspunten
Meenemen maatregelen aan objecten:
• Monitoren/bewaken
• Onderzoek (naar objecten)
• Onderhouden (bijvoorbeeld reinigen en frezen)
• Repareren
• Renoveren
• Vervangen
• Vervallen (verwijderen of blijvend buiten gebruik stellen)

27. Kader en uitgangspunten
Uitgangspunten:
• Rekening houden met bestaande normen en
richtlijnen
• Rekening houden met GWSW-deelprojecten
• Rekening houden met andere ontwikkelingen
• Alleen maatregelen meenemen die in de
Nederlandse dagelijkse praktijk met regelmaat
worden toegepast

28. Uitgangspunten proces (1)
• De behoeften van gebruikers staan centraal, de
insteek is praktijkgericht
• Voldoende draagvlak bij zowel de opdrachtgevers
als -nemers
• Rekening houden met ontwikkelingen van derden
• Waar mogelijk en nuttig aansluiten op bestaande
normen en richtlijnen
• Aansluiten bij andere systemen en (pilot)projecten
voor de opslag en overdracht van gegevens binnen
het rioleringbeheer

29. Uitgangspunten proces (2)
• Bij keuze manier van opslaan data, anticiperen op
toekomstige ontwikkelingen
• Vooral richten op de gegevensopslag en –
uitwisseling van geplande en uitgevoerde
maatregelen
• Meenemen betrouwbaarheid data
• Ontwikkelen uniforme standaard op basis waarvan
gegevensopslag en uitwisseling van maatregelen
aan riolen kan plaatsvinden

30. Inventarisatie (projectfase 2)
• Vaststellen doelgroep, betrokkenen, belanghebbenden en
experts
• Ontwikkelingen, normen, richtlijnen en coderingen
• Maatregelen die nu in de praktijk voorkomen
• Kwaliteitsaanduiding bij de maatregelregistratie
• Gegevensopslag en uitwisseling mogelijkheden data
• Wensen van belanghebbenden buiten de
begeleidingscommissie
• Vaststellen omissies

31. Afsluitend
• Doel: Uniformering gegevensuitwisseling
maatregelen riolering
• Iedereen/alles ‘spreekt’ dezelfde taal
• Geen spraakverwarring bij bestekken en
maatregelplannen
• Aansluiting op normen en standaard CROW
• Winst kwaliteit en besparing kosten/tijd

32. 3) Interactieve sessie
(iedereen)

33. Interactieve sessie
GWSW-Maatregelen:
Wat vindt u?
Mee eens
Weet ik
(nog) niet
Niet mee
eens

34. GWSW-Maatregelen:
Stelling:
GWSW-Maatregelen gaat ons helpen
dedoelmatigheid (product effectiviteit en
efficiëntie) van rioleringsbeheer te verbeteren.

35. GWSW-Maatregelen:
Stelling:
Het proces GWSW-Maatregelen moet gelijk
oplopen met (of vooruit lopen op) andere
ontwikkelingen, zoals CROW-rioolrenovatie en
nieuwe NEN normen.

36. GWSW-Maatregelen:
Stelling:
De GWSW moet uitwisselbaar zijn met andere
vakdiciplines, ook al betekent dit een versobering
van de dataset.

37. GWSW-Maatregelen:
Stelling:
De termen/coderingen van de uitwisselbare
datasets van GWSW moeten in het Engels in
plaats van in het Nederlands, met Nederlandse
vertalingen als extra informatie (om
uitwisselbaarheid wereldwijd mogelijk te maken).

38. Kous / CIPP liner / ter plaatse uithardende
buis / ter plaatse uithardende voering:
GWSW voorstel product: CIPP liner
GWSW voorstel methode: aanbrengen CIPP liner
/ relinen met CIPP
GWSW voorstel resultaat: CIPP relining

39. Partliner / deeliner / deelrenovatie:
Benamingen???
GWSW voorstel product: deelliner
GWSW voorstel methode: plaatsen deelliner
GWSW voorstel resultaat: deellining

40. Hoedje, voor op je hoofd??
Inlaatrenovatie in hoedvorm zonder deksel???
• GWSW voorstel product (hoedje zonder
deelliner): deelliner hoedprofiel
[NEN-EN-ISO 11296-4:2011 paragraaf 6.4 ENG: Top-hat]

41. Hoedje met een deelliner /
hoedliner / ????
Inlaatrenovatie in hoedvorm zonder deksel???
• GWSW voorstel product (hoedje met deelliner):
deelliner T-stuk
[NEN-EN-ISO 11296-4:2011 paragraaf 6.4 ENG: Tee piece]

42. Inlaatrenovatie “Verpressung”
Inlaatrenovatie met injectiemateriaal?
GWSW voorstel product: verpersingsmateriaal
GWSW voorstel methode: verpersen
GWSW voorstel resultaat: verpersing

43. Aangeven locatie, klokstand,
toestand ect. van geplande of
uitgevoerde maatregel?
GWSW voorstel: Europese inspectienorm en/of
NEN3399:2020

44. Opleveringsinspecties nu (tot 2020):
Welke norm?
• NEN3399:2015 (GROEN)
• NEN-EN 13508-2+A1 Deel 2: 2011 (GEEL)
• NEN3399:2004 (ROOD)

45. Vragen?
• Edith Jansen, e.jansen@inrio.nl
• Eric Oosterom, eric.oosterom@rioned.org
• Helpdesk: gwsw@rioned.org
• www.riool.net/gwsw
• http://data.gwsw.nl
45