การทำรายการอ้างอิงด้วย Open Source Reference Manager : Zotero กับ Microsoft Office Word

1. การทารายการอ ้างอิงด ้วย
Open Source Reference Manager :
Zotero กับ Microsoft Office Word
บุญเกียรติ เจตจานงนุช
นักวิชาการ
ฝ่ ายบริการความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
สานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ
boonkiat@nstda.or.th
http://thailibrary.in.th

2. ประเด็นนาเสนอ
● การทารายการอ ้างอิง (citation)
● บรรณานุกรมด ้วย Reference Tools
● ประเด็นลิขสิทธิ์ในยุคดิจิทัลที่ควรทราบ

3. อ ้างอิง/บรรณานุกรม
ส่วนสาคัญของผลงานวิชาการ
การบอกรายละเอียดของแหล่งสารสนเทศ
ที่ใช ้ประกอบการศึกษาค ้นคว ้า
ซึ่งนาเสนอในรูปของรายงาน ภาคนิพนธ์
บทความ หนังสือวิชาการ และรายงานการวิจัย

5. อ ้างอิง/บรรณานุกรม

6. บันทึกเล็กๆ ที่มาของอ ้างอิง
งานวิจัยเรื่อง ........................
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~ [1] ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~[2]~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
1 เรื่อง .....
โดย ......
สถานที่พิมพ์..........
วันที่ ...........
1
เรื่อง .....
โดย ......
สถานที่พิมพ์..........
วันที่ ...........
เนื้อหา …..
2
เรื่อง .....
โดย ......
สถานที่พิมพ์..........
วันที่ ...........
เนื้อหา …..

7. กว่าจะได ้มา ......
● ค ้นเอกสาร/สื่อทรัพยากรที่ใช ้ประกอบการทาผลงานวิชา
● บันทึก สรุปความ เก็บรายการบรรณานุกรม
● หายเมื่อไร ไม่รู้
● ต ้องมาไล่ใส่แต่ละจุด
● รูปแบบ
● จายาก ทั้งหนังสือ วารสาร รายงาน หนังสือพิมพ์ เว็บไซต์ ...
● แย่จัง ถูกปรับรูปแบบใหม่ทั้งหมด
● รันเลขใหม่ (กรณีใช ้แบบตัวเลข)

8. Citation Style
APA
Vancouver
MLA
Chicago Manual of Style (author-date) *
Harvard Style *
IEEE
จุฬาฯ
ม.เกษตรฯ
ม.มหิดล

9. รูปแบบการลงรายการอ ้างอิง
APA (American Psychological Association)
เป็นรูปแบบการลงรายการทางบรรณานุกรมที่เป็นที่นิยมใช ้ในสาขาวิชา จิตวิทยา
การศึกษา และ
สาขาสังคมศาสตร์อื่นๆ
MLA (Modern Language Association)
เป็นรูปแบบการลงรายการทางบรรณานุกรมที่เป็นที่นิยมใช ้ในสาขาวิชา วรรณกรรม
ศิลป และสาขามนุษยศาสตร์
Chicago
เป็นรูปแบบการลงรายการทางบรรณานุกรมที่เป็นที่นิยมใช ้ในทุกสาขาวิชานิยมใช ้ใน
การลงรายการหนังสือ นิตยสาร หนังสือพิมพ์ และเอกสารที่อ ้างอิงเป็นเอกสารที่ไม่เป็น
วิชาการมากนัก
Harvard Style
เป็นรูปแบบการลงรายการที่พบมากในบทความเชิงวิชาการมหาวิทยาลัย
Vancouver
เป็นรูปแบบการลงรายการทางบรรณานุกรมที่นิยมใช ้ในสาขาวิทยาศาสตร์และ
การแพทย์

10. ใช ้ข ้อมูลต่อไปนี้ระบุอ ้างอิง (Citation)
แบบ Vancouver
• สร ้างสรรค์งานพิมพ์คุณภาพด ้วย OpenOffice.org Writer 3.0
• โดย บุญเลิศ อรุณพิบูลย์ และ นายบุญเกียรติ เจตจานงนุช
• ISBN 976-616-12-0048-0
• พิมพ์ครั้งที่ 1 (มกราคม 2553)
• จานวน 2,000 เล่ม
• ราคา 200 บาท
• สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2553 ตาม พ.ร.บ. ลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537
• ศูนย์บริการความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และ
เทคโนโลยีแห่งชาติ
• ไม่อนุญาตให ้คัดลอก ทาซ้าและดัดแปลงส่วนใดส่วนหนึ่งของหนังสือฉบับนี้ นอกจาก
จะได ้รับอนุญาตเป็นลากลักษณ์อักษรจากเจ ้าของลิขสิทธิ์เท่านั้น

11. ตัวอย่าง Citation Style
APA
OpenOffice.org Writer(บุญเลิศ อรุณพิบูลย์ & บุญเกียรติ เจตจานงนุช, 2553)
MLA
OpenOffice.org Writer(บุญเลิศ อรุณพิบูลย์ and บุญเกียรติ เจตจานงนุช)
Chicago Manual of Style (author-date)
OpenOffice.org Writer(บุญเลิศ อรุณพิบูลย์ and บุญเกียรติ เจตจานงนุช 2553)
IEEE
OpenOffice.org Writer[1]
Vancouver
OpenOffice.org Writer(1)

12. รูปแบบบรรณานุกรม Vancouver

13. ใช ้ข ้อมูลต่อไปนี้สร ้างบรรณานุกรมแบบ
Vancouver
• สร ้างสรรค์งานพิมพ์คุณภาพด ้วย OpenOffice.org Writer 3.0
• โดย บุญเลิศ อรุณพิบูลย์ และ นายบุญเกียรติ เจตจานงนุช
• ISBN 976-616-12-0048-0
• พิมพ์ครั้งที่ 1 (มกราคม 2553)
• จานวน 2,000 เล่ม
• ราคา 200 บาท
• สงวนลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2553 ตาม พ.ร.บ. ลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537
• ศูนย์บริการความรู้ทางวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สานักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และ
เทคโนโลยีแห่งชาติ
• ไม่อนุญาตให ้คัดลอก ทาซ้าและดัดแปลงส่วนใดส่วนหนึ่งของหนังสือฉบับนี้ นอกจาก
จะได ้รับอนุญาตเป็นลากลักษณ์อักษรจากเจ ้าของลิขสิทธิ์เท่านั้น

14. Bibliography Style
APA
Vancouver
MLA
Chicago Manual of Style (author-date)
Harvard Style
IEEE
จุฬาฯ
ม.เกษตรฯ
ม.มหิดล

15. ตัวอย่างบรรณานุกรม
APA
MLA

16. ตัวอย่างบรรณานุกรม
Chicago Manual of Style (author-date)
IEEE
Vancouver

18. Reference Tools พระเอกสาหรับคุณ
● EndNote X1, EndNote Web
● JabRef
● ProCite
● RefWorks
● Zotero
● Mendeley
● TextCite
● CiteULike
● Connotea
● OpenOffice.org
● Microsoft Word 2013 (up)

19. Zotero Mendeley EndNote JabRef
Installation -Firefox Extension
-Desktop-App
with browser
extension for
Firefox, Safari,
Chrome
- Web based
- Desktop
- Web based
- Desktop
- Web based
- Only desktop
> Developement of
web version
discontinued
Platform /
Operating
System
Windows, Mac,
Linux
Windows, Mac,
Linux
Windows, Mac Windows, Mac,
Linux
Mobile App Mobile version of
zotero.org
App for iOS and
Android
EndNote for iPad Only for Windows
tablets
Online
Storage
Free version: 300
MB
Free version: 2 GB
for personal library
Web: 5 GB
Basic: 2 GB
--
Document
Types
33 document types 20 document types 51 document types 19 document types
Citation
Styles
16 citation styles
with installation
> More then 7,000
styles can be added
16 citation styles
with installation
> More then 8,000
styles can be added
More than 6,000
citation styles
installed
Formatting and
citation styles with
BibTeX

20. Zotero Mendeley EndNote JabRef
Import 18 data formats
incl. RIS, BibTeX,
MODS, RDF, Refer /
BibIX etc.
BibTeX (.bib), RIS
(.ris), EndNote
(.xml, .enw), Zotero
(zotero.sqlite),
ReadCube,
RefMe etc.
> all major
databases
> new filters may
be requested
RIS, Tab Delimited
> over 700
database specific
filters
> BibTeX, RIS, Tab
Delimited, EndNote
etc.
> Creation of
personal import
filters supported
Export Yes
BibLaTeX, RDF,
BibTeX, Bookmarks,
COinS,
CSL, JSON, CSV,
EndNote XML,
Yes
(BibTeX, RIS,
EndNote, XML)
Yes
(BibTeX, RIS, Tab
Delimited)
Yes
(BibTeX, RIS,
EndNote, XML)
Cost Free Free 299.95 Usd Free
Online
Storage
Free version: 300
MB
Free version: 2 GB
for personal library
Web: 5 GB
Basic: 2 GB
--

21. Reference Tools ทางเลือก
● OpenOffice.org + JabRef/RefBase
● ฟรี
● Chrome/firefox+ Zotero บนฐานของ
OpenURL
● ฟรี
● ทางานได ้ทั้ง MS Office
และ OpenOffice
● ทุกที่ ทุกเวลา
● อัตโนมัติ

22. Zotero
● Zotero [zoh-TAIR-oh] is a free, easy-to-use Firefox
extension to help you collect, manage, and cite your
research sources.
http://www.zotero.org/

23. Program
เก็บข้อมูลบรรณานุกรม
นาไปใช้งาน
โปรแกรมเสริม Chrome
โปรแกรมเสริม Chrome
Microsoft Word
เบราว์เซอร์ : Chrome

24. การติดตั้ง Zotero
● ติดตั้ง เบราว์เซอร์ Chrome พร ้อมเป็นรุ่นล่าสุด
● เข ้าสู่เว็บไซต์ http://www.zotero.org
● คลิก Download ที่ปุ่ ม Download

25. การติดตั้ง Zotero

26. 1.ติดตั้งโปรแกรม Zotero
1. คลิกปุ่ ม Download ตามหมายเลขที่ 1 จะได ้ไฟล์ชื่อ Zotero-
5.0.35.1_setup.exe
2. ดับเบิลคลิกไฟล์นี้

27. ขั้นตอนการติดตั้ง

28. ติดตั้งเสร็จ

29. เปิดโปรแกรม

30. 2. ติดตั้งการเชื่อมต่อกับ เบราว์เซอร์
https://www.zotero.org/download/

31. เพิ่มส่วนขยายให ้กับ เบราว์เซอร์

32. แสดงสัญลักษณ์รูปกระดาษ
• แสดงว่าติดตั้งการเชื่อมต่อเรียบร ้อย

33. Zotero Toolbar สาหรับ Word
● ชุดเครื่องมือ Zotero สาหรับ Microsoft Word (2007-2016)

34. Generated
Bibliography
Cite
while editing
Save to Zotero
ทางานกับ Zotero
สืบค ้นผ่าน
OPAC, Online DBS,
OpenURL-Supported
web

35. การบันทึกข ้อมูล
คลิกเพื่อ บันทึกข ้อมูล โดยสัญลักษณ์
จะเปลี่ยนไปตามประเภทเอกสาร

36. จอภาพโปรแกรม Zotero
ส่วนควบคุม
หมวดรายการ
อ ้างอิง
ส่วนควบคุม
รายการอ ้างอิง
ส่วนจัดการข ้อมูล
รายการอ ้างอิง

37. รายการที่จัดเก็บแต่ละประเภท

38. เก็บข ้อมูลของทรัพยากรที่ต ้องใช ้ประกอบการทาวิจัย
1)ป้อนตรงเข ้า Zotero
2)สืบค ้นข ้อมูลจาก OPAC ที่ได ้มาตรฐาน OpenURL แล ้วบันทึกลง
Zotero เช่น
• www.lib.ku.ac.th
• www.lib.tu.ac.th
• www.loc.gov
• www.worldcat.org
3)สืบค ้นจาก Online DBS, ThaiLis, Scholar Google รวมทั้งเว็บไซต์
สนับสนุน OpenURL เช่น Amazon, Wikipedia, plosone, Ted talk
4)ระบุเลข ISBN ของหนังสือ เช่น 9780470043998 รวมถึงเลข DOI,
PMID – PubMed ID , arXiv ID
http://www.thailibrary.in.th/2013/10/08/openurl/

39. ตัวอย่างหน้า CIP
(Cataloging in Publication)

40. จงใช ้ข ้อมูลต่อไปนี้ป้อนใน Zotero

42. ป้อนบรรณานุกรม

45. สืบค ้นข ้อมูลจาก OPAC
Opac (Online Public Access Catalog) หมายถึง เครื่องมือในการช่วย
สืบค ้นรายการทรัพยากรสารสนเทศของห ้องสมุด และแสดงรายละเอียดให ้
ทราบว่าทรัพยากรสารสนเทศ www.lib.ku.ac.th
• https://lib.dpu.ac.th/
• https://library.tu.ac.th/
• https://www.car.chula.ac.th/
• https://www.loc.gov/
• https://www.worldcat.org
• ….

46. การบันทึกข ้อมูล จาก worldcat

47. การบันทึกข ้อมูล (opac) จาก loc

48. สืบค ้นข ้อมูลจาก Online Database
• Journal of Food Process and Preservation
• Scopus
• Science Direct
• IEEE
• Studies in Second Language Acquisition
• …

49. https://journals.plos.org/

51. เลข ISBN
• 978-616-7136-06-6
• 978-3-16-148410-0
• 978-0-9738727-0-5
• 978-0-674-02795-4
• 978-0-8389-8744-5
• 0-85883-554-4
• 9781405497107
• 9780751321470

52. PMID – PubMed ID
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/

54. Pubmed id
• 1567
• 2042
• 26849764
• 24368556
• 26843562
• 26508603

57. DOI – Digitial Object Identifier
● รหัสมาตรฐานของทรัพยากรสารสนเทศในรูปดิจิทัล
● ระบบสากลที่ใช ้ระบุตัวเอกสารอิเล็กทรอนิกส์โดยไม่ขึ้นกับ
ตาแหน่งที่อยู่ของเอกสารนั้นๆ
● สามารถประกอบด ้วยตัวเลขและตัวอักษร
● เพื่อระบุตาแหน่งหรือที่อยู่ (URL) ของทรัพยากรสารสนเทศดิจิทัล
ให ้สามารถค ้นหาทรัพยากรสารสนเทศ เช่น บทความ วารสาร
หนังสือ และทรัพย์สินทางปัญญาต่างๆ ผ่านอินเทอร์เน็ต
● รายละเอียดเพิ่มเติม http://www.doi.org/
สานักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.)
ได ้มีหนังสือไปยังราชบัณฑิตยสถานเพื่อสอบถามศัพท์บัญญัติของ Digital Object Identifier (DOI)
โดย ที่ประชุมคณะกรรมการการจัดทาพจนานุกรมศัพท์คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ
ของราชบัณฑิตยสถาน พิจารณามีมติให ้บัญญัติศัพท์ว่า “ตัวระบุวัตถุดิจิทัล (ดีโอไอ)”

58. Doi
• 10.1016/j.lisr.2011.04.001
• 10.1016/j.brat.2011.06.010
• 10.1111/apa.13354
• 10.1002/ajhb.22829
• 10.3998/3336451.0004.203
• 10.1787/603233448430

59. สืบค ้นจากเว็บไซต์ที่สนับสนุน OpenURL
● http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/
● http://en.wikipedia.org
● https://journals.plos.org/plosone/
● http://tdc.thailis.or.th/tdc/basic.php
● http://scholar.google.com
กรณีต ้องการเอกสาร PDF
ให ้ระบุด ้วยรูปแบบ คาค้น filetype:pdf
เช่น sugar filetype:pdf

60. ประเภททรัพยากรสารสนเทศที่ Zotero
รองรับ
● Artwork
● Audio Recording
● Bill
● Blog post
● Book
● Book Section
● Case
● Computer Program
● Conference Paper
● Dictionary Entry
● Document
● E-Mail
● Encyclopedia Article
● Flim
● Forum Post
● Hearing
● Instant Message
● Interview
● Journal Article
● Letter
● Magazine Article
● Manuscript
● Map
● Newspaper Article
● Patent
● Podcast
● Presentation
● Radio Broadcast
● Report
● Statute
● Thesis
● TV Broadcast
● Video Recording

61. บัญชีสมาชิก Zotero

62. เปิดการเชื่อมต่อ server

63. กรอกบัญชีที่ได ้สมัครไว ้ก่อนหน้านี้

64. ร่วมกันเก็บข ้อมูลบรรณานุกรม (Group)

65. เพิ่มมูลค่าให ้แหล่งข ้อมูลดิจิทัล
● ข ้อมูลดิจิทัล ส่ง “รายการบรรณานุกรม” ให ้กับ Reference
Manager ได ้(อัตโนมัติ)
● Dublin Core หรือ COinS Generator สาหรับเอกสารเว็บ
● OpenURL COinS (ContextObject in Span) สาหรับ Web
Programming
● ตัวอย่างที่ทาแล ้ว
● http://www.thailibrary.in.th
● ตัวอย่างจากแหล่งอื่น
● http://en.wikipedia.org
● OPAC มาตรฐานต่างๆ

66. แหล่งข ้อมูล
● http://thailibrary.in.th
● http://www.zotero.org
● https://www.li.mahidol.ac.th/service/style.php