1. «Балалардың ҚББ жүйесін жаңғырту, инновацияларды енгізу және қызмет сапасын
қамтамасыз ету» тақырыбында УІ облыстық ғылыми-практикалық конференциясы
Тақырыбы: «Тұлғаны әлеуметтендірудегі патриоттық
тәрбиенің рөлі»
Тилеубаева Эльзат Аязқұлқызы
Т.Рысқұлов ауданы әкімдігінің білім бөлімі
Аудандық «Жас Ұлан» балалар қоғамдық ұйымының үйлестірушісі.
Құлан-2015 жыл
2. «Тұлғаны әлеуметтендірудегі патриоттық тәрбиенің рөлі»
Құрметті YІ облыстық ғылыми-практикалық конференциясына қатысушы әріптестер!
Сіздерді жаңа жылдарыңызбен құттықтай отырып, сіздерге және ұжымдарыңызға тек қана
сәттіліктер мен жетістіктер тілеймін.
Бүгінгі сөзге тиек ететін мәселе «Тұлғаны әлеуметтендірудегі патриоттық тәрбиенің рөлі»
тақырыбының аясында болып отыр.
Бақыттың бастауы – білім. Әбу Насыр әл – Фараби: «Бақытты болу, кәмелетке келу, қоғамдық
құрылысты жақсарту – барлығы білімділікке байланысты» деген. Замана ағымы ұстаздар
қауымынан білім деңгейі арнайы (пәндік) біліммен ғана шектелмей, әлеуметтік, нарықтық жүйеде
ұлттық және әлемдік мәдениет ғұрыптарын бойына сіңірген, рухани бай әрі білімді дара тұлғаны
жан – жақты дамытуды талап етіп отыр. ҚР «Білім туралы» Заңында қосымша білім беру –
азаматтардың қоғам мен мемлекеттің білімге деген қажеттіліктерін жан – жақты қанағаттандыру
мақсатымен барлық деңгейдегі қосымша білім беру бағдарламаларының негізінде жүзеге
асырылатын тәрбиелеу мен оқыту процестері деп көрсетілген.
Шығармашылық ойлау қабілеті жоғары, ұлттық сана-сезімі дамыған , жалпы адами
құндылықтарды меңгеру дағдылары қалыптасқан, айналадағы өмірдің өзгерген жағдайына тез
бейімделетін, мәдениетті тұлға тәрбиелеу тәрбиенің стратегиялық бағыты болып табылады.
Осы стратегиялық бағыттың ойдағыдай орындалуына мектептен тыс ұйымдар өзінің нақты
үлесін қосып келеді.
Бүгінде Елбасы Н.Ә.Назарбаев Қазақстан халқына жолдаған «Қазақстан-2050»
стратегиялық бағдарламасында еліміздің дамуының ұзақ мерзімді басымдықтарын айқындап
берді, оның ішінде ұлттық қауіпсіздігіміз, егемендігіміз бен тәуелсіздігіміз ерекше аталды. Бұл
жерде барлық Қазақстан халықтарының азаматтығы мен отансүйгіштік сезімдерін дамытуға аса
көңіл аудару қажеттілігі анықталған.
Жас бала сәмбі тал сияқты, қалай исең солай өседі, яғни, жас ұрпақ өмірінде біліммен қатар
тәрбиенің де қызметі зор.
Осы ретте қосымша білім беру ұйымдарының негізгі ұстанымдары ҚР «Білім туралы»
заңына сәйкес болуы керек. Аталған заңда білім беру жүйесінің міндеттері анық көрсетілген. Ел
Президентінің «Қазақстан-2050» бағдарламасында, ҚР Президентінің Қазақстан халқына
Жолдауында және басқа да құжаттарға сәйкес жастарға әскери-патриоттық тәрбие беру білім беру
жүйесінің басым бағытының бірі ретінде ерекше көңіл бөлінген. Еліміздің білім беру ұйымында
патриоттық тәрбие беретін үйірмелер, клубтар, бірлестіктер қайта жандандырылуда, онда жастар
қасиетті Отан қорғау борышын атқару үшін түрлі дайындықтан өтеді.
Бүгінгі таңда ауданымызда әскери-спорттық , балалар қоғамдық ұйымдарының жұмысын
дамытуға ерекше назар аударылуда. Оны барынша қолдап дамыту мақсатында әскери-
патриоттық бірлестіктердің аудандық слеті жиі өтеді.Осы слет оқушылардың бойында Отанға
деген сүйіспеншілік қалыптастыру, өз Отанының алдындағы азаттық борышын сезіндіру,
Қазақстан халқының тарихымен таныстыру және оның ұлттық жауынгерлік, еңбек дәстүрлерін
жалғастыру мақсатында өткізілді.
Т.Рысқұлов ауданындағы «Жас Ұлан» балалар қоғамдық ұйымының қосқан үлесі аз
емес.Алдына қойған мақсаттары мынадай:
- өскелең ұрпақты демократиялық қоғамда өмір сүруге үйрету;
- азаматтық белсенділік пен білімділіктерін, елжандылық сезімдерін, өз Отанына деген
сүйіспеншіліктерін ояту;
- қазақстандық патриотизм мен азаматтыққа, ынтымақтастық пен жалпыадамзаттық құндылықтар
идеясына негізделген тұлғаны қалыптастыру;
- тұлғаны әлеуметтендіруге жағдай жасау;
- жалпыадамзаттық құндылықты бейнелейтін рухани, саяси бағдарларды жүзеге асыруға ықпал
ету;
- өзіндік азаматтық санасын қалыптастыру;
- заңға бағыну және құқықтық сананы тәрбиелеу.
3. Осындай мақсат-міндеттерді басшылыққа ала отырып, орталықтағы «Жас Ұлан» патриоттық
клубы мен «Жас Ұлан» балалар қоғамдық ұйымы үздіксіз және жан-жақты патриотизмге
тәрбиелеу жұмыстарын атқарып келеді.
«Жас Ұлан» балалар қоғамдық ұйымы мектеп оқушыларының бос уақытын дұрыс
ұйымдастыру, қоғамдық іс-әрекеттерге араластыра отырып, жауапкершіліктерін, өзін-өзі басқару
құзыреттілігін арттыру, мектеп оқушыларының бойына патриотизм мен азаматтылықты
тәрбиелеу мақсатында құрылған.
«Атамекен» бағыты – «жасұландықтардың» санасында қазақстандық танымның және мәдени
түсініктің қалыптасуына , азаматтық парыздың орындалуына , толеранттылық пен патриоттық ,
отанға қызмет ету маңыздылығы, өз халқың үшін мақтаныш сезімі, мемлекеттік рәміздерді,
мемлекеттің және туған өлкеңнің идеологиялық негіздерін білуге жағдай жасайтын бағыт.
Сонымен қатар еңбек және соғыс ардагерлеріне құрметпен қарай отырып, олардың ерлігіне бас
ию, тәлім-тәрбие алу мақсатын көздейді.
Аудандық «Жас Ұлан» ұйымының оқушылары еңбек, соғыс ардагерлерін шефтік
қамқорлыққа алып, мүмкіндіктерінше көмек көрсетіп, кездесулер ұйымдастыру дәстүрге айналған.
«Ер есімі-ел есінде» демекші, ұйым мүшелері Отан үшін отқа түскен ерлерді еске түсіріп,
ескерткіштерді баптайды.
Ұйымның барлық бағыттары баланы саналы азаматтық қатынастар орната білуіне жағдай
жасау және әлеуметтік алғышарттар құруға тәрбиелеуге бағытталған.
Жоғарыда айтылған әрекеттерден біздің күтетін нәтижеміз: Қазақстандық патриоттың
моделін қалыптастыру.
Патриоттық тәрбие беруде күтілетін нәтижелер:
- оқушылардың қоғамдық өміріндегі балалар мен жастар ұйымдарының рөлін дамыту;
- балалар мен жастар тәрбиесіндегі ұлттық және жалпыадамзаттық өзара әрекеттесу
ұстанымын нақты өмірге енгізу;
- ресми және бейресми ұйымдар арқылы жастардың өздерінің қабілеттерін- іске асыруына
қажетті жағдайлар жасау;
- азаматтық көзқарасты белсенділендіру;
- интеллектуалды шаралар арқылы жастардың өз мүмкіндіктерін жүзеге асыруға қажетті
жағдай жасау;
Қазақстандық
патриоттың моделі
Мемлекеттік тілді,
өз елінің салт-дәстүрін,
тарихын,
мәдениетін құрметтейтін
Толерантты
Рухани және
құқықты сауатты
Отан тағдырына,
қауіпсіздігіне, болашағына
жауапты
Отандастарды
құрметтейтін
Мемлекеттік рәміздерді
құрметтейтін
Отанының тағдырына,
қауіпсіздігне, болашағына
жауапты
4. - өз пікірін дәлелдей білу, қоршаған ортаны тани білу дағдыларын игеру және оны өзгертуге
іс-әрекет жасау;
- әлеуметтік өзгерістерге бейімделген, өзін-өзі тани білетін жеке тұлғаны қалыптастыру;
- азаматтық сана-сезімдерін көтеру.
Оқушыларды халықтар достығына, отаншылдық рухта ұлтжанды азамат етіп тәрбиелеу
жолында үйірмеде үлкен маңызды жұмыстар жүргізіліп келе жатқанын ерекше атап өтуге болады.
Аталған клубта ұлттық салт-дәстүрлерді және қазақ халқының мәдениетін дамытуға басты назар
аудара отырып, жыл сайын жазушылармен, өнер адамдарымен, қоғам қайраткерлерімен қызықты
кездесулер ұйымдастырылады.
Мұның бәрі ағымдағы істер болып көрінгенімен, әр кездесуден балалар бір ой түйіп қайтса,
оның ертеңгі жемісі ұшан теңіз болады. Сондықтан да жастарды патриотизмге тәрбиелеу жолында
атқарып отырған жұмыстарды маңызды деп толық айта аламын.
«Еліме деген махаббат- жұдырықтай жүрегімнің түкпірінде орналасқан, өмірге нәр беретін,
сарқылмас бұлақ, мәңгі алауы өшпей жанып тұрған жалынды шырақ.
Жалын жанып, маздайды, келешекте от болып лаулайды. Отан деген махаббатты, «Елім!»
деп соққан жас жүректі өмірдің қандай құбылысы болсын өшіре алмайды» деп үн қосқан
«Жасұландықтар»...
Тобықтай сөздің түйіні: отанға деген құрмет пен сүйіспеншілік сезімі қалыптасқан Отан
мүддесіне деген саналы істерге, мемлекетті нығайтуға, оның ұлттық мүдделерін сақтауға және
тұрақты дамуына қызмет ететін патриот жастар тәрбиелеуде «Жас Ұландықтар» үлкен үлес
қосуда.
Сөзімді қорытындылай келе, жастарға патриоттық тәрбие беру мәселесі-ұлттық
өрлеуіміздің, өркендеуіміздің негізгі құралы демекпін. Егеменді Қазақстанның болашағы,
тағдыры жастардың қолында. Қазақстан патриот жастардан үміт күтеді.
Болашақта гүлденген Қазақстанның одан ары қарыштап өркендеуінің негігі тұтқасы болатын,
демократиялық қоғамды құратын, парасатты Һәм білімді тұлғаларды дайындауда
жасөспірімдермен тәлім-тәрбие жұмыстарын ұйымдастырудың маңызы зор. Елдің
интеллектуалдық әлеуетін дамыту, жетістіктері мен гүлденуін қамтамасыз ету жолындағы қыруар
еңбектер мен табыстар биігі алда деп сенемін!
Құрметті әріптестер! Қиыны мен қызығы бірге жүретін ұлы да ұлағатты ұстаздық
еңбектеріңізге табыс тілеймін. Зейін қойып тыңдағандарыңызға рахмет!