1. ИнформатиканыИнформатиканы
оқытудың теориясы меноқытудың теориясы мен
әдістемесіәдістемесі
пәнінен электронды оқупәнінен электронды оқу
құралықұралы
Құрастырған: “Информатика”Құрастырған: “Информатика”
мамандының 3 курс студентімамандының 3 курс студенті
Имамқұл НарғызИмамқұл Нарғыз
Жетекшісі: аға оқытушы, магистрЖетекшісі: аға оқытушы, магистр
Умарова Багдагуль ЖигеровнаУмарова Багдагуль Жигеровна
2. Жоспар:Жоспар:Жоспар:Жоспар:
МазмұныМазмұны
КіріспеКіріспе
ДәрісДәріс
І бөлімІ бөлім ІІ бөлімІІ бөлім
Бақылау сұрақтар мен тапсырмаларыБақылау сұрақтар мен тапсырмалары
І бөлімІ бөлім ІІ бөлімІІ бөлім
Семинар тақырыбыСеминар тақырыбы
І бөлімІ бөлім ІІ бөлімІІ бөлім
Зертханалық жұмысЗертханалық жұмыс
І бөлімІ бөлім ІІ бөлімІІ бөлім
Пайдаланылған әдебиеттерПайдаланылған әдебиеттер
І бөлімІ бөлім ІІ бөлімІІ бөлім
Қосымша мәліметтерҚосымша мәліметтер
І бөлімІ бөлім ІІ бөлімІІ бөлім
ТестТест жұмысыжұмысы
ҚорытындыҚорытынды
3. Мазмұны:Мазмұны: АЛҒЫ СӨЗ
І БӨЛІМ. ИНФОРМАТИКАНЫ ОҚЫТУ ТЕОРИЯСЫ МЕН ӘДІСТЕМЕСІНІҢ
ЖАЛПЫ МӘСЕЛЕЛЕРІ
І. ПЕДАГОГИКАЛЫҚ БІЛІМ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ИНФОРМАТИКАНЫ ОҚЫТУ
ӘДІСТЕМЕСІ
1.1 Информатика оқыту әдістемесі пәні және информатика мұғалімін кәсіптік
дайындау жүйесіндегі орны
1.2 Информатика ғылым ретінде
1.3 Информатика жалпы білім беретін орта мектептегі оқу пәні ретінде
1.4 Информатиканы оқыту әдістемесінің педагогикамен, психологиямен және
информатикамен байланысы
1.5 Мектепте информатиканы оқытудың әдістемелік жүйесі
ІІ. МЕКТЕПТЕ ИНФОРМАТИКАНЫ ОҚЫТУДЫҢ МАҚСАТЫ МЕН
МІНДЕТТЕРІ
2.1 Мектептегі информатика негіздерін оқытудың мақсаты мен міндеттері,
информатика курсының педагогикалық функциясы
2.2 Компьютерлік сауаттылық пен ақпараттық мәдениет
2.3 Ақпараттық құзыреттілік
ІІІ. ИНФОРМАТИКА НЕГІЗДЕРІН ОҚЫТУДЫҢ МАЗМҰНЫ МЕН
ҚҰРЫЛЫМЫ
3.1 Жалпы білім беретін орта мектептер үшін информатиканы оқыту
тұжырымдамалары мен оның үздіксіз курсының мазмұны
4. 3.2 Информатика бойынша Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жалпы
міндетті орта білім беру стандарты
3.3 Жалпы орта білім беретін орта мектептерде информатиканы оқыту құрылымы
Өз бетімен оқуға арналған қосымша ақпарат
ІV. БАСТАУЫШ МЕКТЕПТЕ ИНФОРМАТИКАНЫҢ КІРІКТІРІЛІП ОҚЫТЫЛДУЫ
4.1 Бастауыш мектепте информатиканы оқытудың міндеттері
4.2 Бастауыш мектепте информатиканы оқытудың негізгі бағыттары
4.3 Бастауыш мектепк информатика мұғалімдерін даярлау
4.4 Бастауыш мектептегі информатика курсында пайдаланылатын бағдарламалық
жабдықтар
Қосымша ақпарат
V. ОРТА МЕКТЕПТЕГІ ИНФОРМАТКАНЫҢ НЕГІЗГІ КУРСЫ
5.1 Орта мектепте информатиканың базалық курсын оқыту бағдарламасы
5.2 Орта мектептегі информатика оқулықтары
5.3 Орта мектепте информатика оқытудың әдістемелік құралдары
VI. МЕКТЕПТЕ ИНФОРМАТИКА БЕЙІНДІК ОҚЫТУДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУ
БАҒЫТТАРЫ
6.1 Бейіндік оқыту туралы түсінік
6.2 Бейіндік оқытудың даму тарихы
6.3 Элективті курстар
6.4 Кәсіптік мектептегі информатика
5. VII. ИНФОРМАТИКАНЫ ОҚЫТУДА ҚОЛДАНЫЛАТЫН ОҚЫТУ
ТЕХНОЛОГИЯЛАРЫ
7.1 Оқыту технологиясы туралы түсінік
7.2 Информатиканы оқыту әдістері
7.3 Информатиканы оқыту формалары мен түрлері
Қосымша ақпарат
VIII. ИНФОРМАТИКА КУРСЫН БАҒДАРЛАМАЛЫҚ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ
8.1 Білім берудің ақпараттық ортасы
8.2 Оқу мақсатындағы компьютерлік бағдарламалар
ІІ.БӨЛІМ. ИНФОРМАТИКАНЫ ОҚЫТУ ҮРДІСІ
І. МЕКТЕПТЕГІ ИНФОРМАТИКА КАБИНЕТІНІҢ ЖАБДЫҚТАЛУЫ
1.1 ИЕТК-іне қойылатын талаптар
1.2 Оқу кабинетіндегі жиһаз кешендеріне қойылатын талаптар
1.3 Мұғалім мен оқушылардың жұмыс орындарын ұйымдастыруға қойылатын
талаптар
1.4 Кабинеттегі аппаратурамен және құралдармен жабдықтауға қойылатын
талаптар
2. Кабинетте жүргізілетін қызметтер
3. ИЕТК-н ұйымдастыруға гигиеналық нұсқаулар
Қосымша ақпарат
6. II. ИНФОРМАТИКА КУРСЫ БОЙЫНША ОҚУ ҮРДІСІН ЖОСПАРЛАУ
2.1 Күнтізбелі, тақырыптық және сабақ жоспарын жасау
2.2 Оқушылардың өзіндік жұмыстарын ұйымдастырудың жолдары
2.3 Оқушыларға берілетін үйге тапсырма
Қосымша ақпарат
III. ИНФОРМАТИКА САБАҚТАРЫН ТАЛДАУ
3.1 Сабақты талдаудың дәстүрлі тәсілдері
3.2 Информатика пәні мұғалімінің сабақты өзіндік талдауы
3.3 Инновациялық сабақты талдау
Қосымша ақпарат
IV. ИНФОРМАТИКАНЫ ҚОСЫМША ОҚЫТУДЫҢ ТҮРЛЕРІ
4.1 Информатикадан сыныптан тыс жұмыстар туралы түсінік
4.2 Информатикадан сыныптан тыс жұмыстардың түрлері
4.3 Информатикадан үйірме жұмыстары
V. ОҚЫТУ НӘТИЖЕСІН БАҒДАРЛАУ МЕН ТЕКСЕРУДІ ҰЙЫМДАСТЫРУ
5.1 Оқу үрдісінде оқыту нәтижесін бағалау
5.2 Оқыту нәтижесін тексеру
5.3 Білім тексеруді автоматтандыру
5.4 Компьютерлік текстілеу
ИНФОРМАТИКАНЫ ОҚЫТУ ТЕОРИЯСЫ МЕН ӘДІСТЕМЕСІ ПӘНІНЕН ТЕСТІЛЕУ
ҚОРЫТЫНДЫ
7. Қазақстанның ХХІ ғасырда өркениетті әлемнен орын алып, дамыған елдер
деңгейіне жетуіне ықпал етер бірден-бір құдірет – білім, білімді ұрпақ.
Білімді ұрпақ – рухани дүниесі бай, білімі мен біліктілігі жоғары,
ақпараттық қоғамда ғылым мен техниканың жетістіктерін игерген,
компьютерлік мәдениетті, талап талғамы терең, адамгершілігі биік парасатты
тұлға болуы тиіс. ХХІ ғасырдағы өркениеттің даму негізі – қоғамды ізгілендіру.
Ізгілендіру мақсатына жету үшін сезім, көңіл-күй, өмірлік құндылықтар аса
қажет. Сондықтан, осы бағыттың жүйесін көздейтін сан қырлы үдеріс, әр типті
мектептердегі білім беру, яғни, білімді ізгілендіре отырып, мәдениетке бет бұру -
өзекті бағыт. Өйткені, болашақ ұрпақтың ертеңгі күні осы қазіргі мәдениетті,
бүгінгі білім мен тәрбиенің аясында өзіміз қалыптастырған қоғамға аяқ басады. Ал,
білімді ізгілендіре отырып, салауатты өмір сүруге, үйлесімді іс-әрекет арқылы,
оқушының дағдысын қалыптастыру, ең алдымен адамды оқыту кезеңінің өн
бойында адамгершілік танымдық түсінік пен рухани болмыстың қатынас
құндылықтарын игеруге жағдай жасау негізінде іске асады.
Егеменді елімізде қоғамды оның ішінде білім беруді ақпараттандыруға аса
назар аударылып отыр. Қоғамды ақпараттандыру дегеніміз – ғылыми техникалық
прогресс жетістіктерінің күнделікті тұрмысқа ауқымды енуінің нәтижесі, яғни,
адам өміріне іс-әрекеттің интеллектуалдық түрлерінің жан-жақты әсер етуі мен
рөлінің жоғарылауына байланысты объективті үдеріс. Бұл үдерістің ауқымында
жүретін ақпараттық технология құралдары пайдалана отырып, қоғам
мүшелерінің ақпараттық мәдениеттілігін көтеру деңгейін қамтамасыз ету білім
беру жүйесін ақпараттандыру деп түсіндіріледі.
КіріспеКіріспеКіріспеКіріспе
8. Ақпараттандыру үдерісі қарқынды жүріп жатыр. Қазіргі кезде
“электрондық үкімет”, “электрондық цифрлық қолтаңба”, “электрондық құжат
айналымы” сияқты ұғымдар қалыптаса бастады. Электрондық үкіметті
қалыптастыру үшін ел азаматтары ақпараттық – теллекоммуникациялық
құралдарды еркін қолдана білуі, ақпараттық үдерістерді (жинау, сақтау,
түрлендіру, т.с.с.) заманауи техниканың көмегімен атқаруы тиіс. Бұдан, жоғары
кәсіби білім беру жүйесінде ақпараттық мәдениетті, коммуникативтік, өзіндік
менеджмент құзыреттілігіне ие мамандарды дайындау басты мақсат болары
анық.
Ақпараттық-телекоммуникациялық технологияның көмегімен
оқушылардың жеке басын дамытуға байланысты оқытудың жаңа тәсілдерін
жасау барысында ғалымдардың қазіргі заманғы әдістемелік зерттеулерінің
нәтижесі бойынша, информатиканы оқыту үдерісіне әсер ететін себептердің
барлығын ескеру қажеттігі туындап отыр. Сондықтан, қазіргі кезде педагогика,
психология және информатиканың өзіндік өзгерістері мен толықтыруларын
ескеретін болсақ, информатиканы оқыту теориясы мен әдістемесінің уақыт
ағымына қарай жаңартылуы, жаңа көзқараспен ұсынылуы шарт.
Оқулық информатиканы оқыту әдістемесінің жүйелі курсын оқытатын
педагогикалық жоғары оқу орны студенттеріне арналады. Оқулықта
информатиканы жалпы білім беретін орта мектепте информатиканы оқытудың
әдістері мен мақсаттары, пәндік білім мазмұнын таңдау қағидалары беріледі.
Информатиканы пропедевтикалық, базалық және бейіндік курсын оқытудың
негізгі мәселелері бойынша әдістемелік нұсқаулар қарастырылады. Оқулықтың
информатика мұғалімдері мен орта арнаулы оқу орнының оқытушылары,
магистранттар мен ізденушілер үшін пайдасы мол.
17. І бөлім бойынша бақылау сұрақтарыІ бөлім бойынша бақылау сұрақтары
мен тапсырмалары:мен тапсырмалары:
1. Педагогикалық технология деген не?
2.Информатиканы оқыту әдістемесінің педагогикамен, психологиямен,
информатикамен байланысын пайдаланып түсіндіріңіз.
3. Информатиканы мектепте оқыту кезеңдерін мынадай кесте түрінде
көрсетіңіз:
кезең мақсаты мазмұны ерекшеліктері
пропедевтикалық
базалық
бейіндік
4. Информатика мұғалімі қандай болуы керек? Курс соңында қандай нәтижеге
жетуге ұмтыласыз?
5. Кибернетика негіздерін орта мектепте оқытудың мақсаттары.
6. Информатика және есептеуіш техника негіздерін орта мектепте оқытудың
әр түрлі кезеңдегі мақсаттары мен міндеттері.
7. Алгоритмдік мәдениет дегеніміз не?
18. 8. Компьютерлік сауаттылық пен алгоритмдік мәдениет арасында қандай
байланыс болуы мүмкін?
9. Ақпараттық мәдениет дегеніміз не?
10. «Құзырет» пен «құзыреттілік» ұғымдарын қалай түсінесіз?
11. Ақпарат құзыретті оқушы, ақпараттық құзыретті педагог қандай болуы
керек деп санайсыз?
12. Информатиканы мектепте оқытудың тұжырымдамалары. Информатиканы
оқыту тұжырымдамаларының алғашқы нұсқалары қай жылдары
жарияланды?
13. Мектеп информатикасының білім мазмұны. Оның қалыптасуы мен жетілуін
сипаттаңыз.
14. Информатиканың 10, 11, 12 жылдық орта мектептерде оқытылу кезеңдері.
15. Мектептің оқу жоспарындағы информатика курсының алатын орнын
шетелдік оқу жоспарларымен салыстырмалы түрде талдаңыз. (2000 жылдан
кейінгі оқу жоспарларын алыңыз).
16. Бастауыш мектепте информатиканы кіріктіріп оқытудың мақсаты мен
міндеттері
17. Информатиканың басқа пәндермен өзара байланысы мен пәнді оқытудағы
кіріктірілу ерекшеліктері.
18. Бастауыш мектепке арналған қандай ақпараттық технология жабдықтарын
білесіз?
19. 19. Бастауыш мектепте компьютерлік техниканы қолдану мен оның
информатиканы кіріктіріп оқытудан айырмашылығы.
20. Орта мектепте информатиканы оқытудың бағдарламасының
құраушыларын атаңыз.
21. Оқулық пен оқу құралын құраушылар бірдей бола ма?
22. «Информатика негіздері» журналының кез келген нөмірін алып, әдістемелік
ақпараттарды, соның ішінде сіз тиімді деп санаған мақаланы айқындаңыз.
Таңдауынызды оқулықпен, бағдарламамен байланыстыра түсіңдіріңіз.
23. Шетелдегі (ТМД, АҚШ, Жапония, Еуразия елдері) информатика негізгі
курстары мазмұнынң басты құрылымдарын салыстырыңыз.
24. Бейіндік оқыту дегеніміз не?
25. Бейіндік оқытудың негізгі бағыттары.
26. Информатиканы қоғамдық – гуманитарлық, жаратылыстану –
математикалық бағыттарында оқыту қандай мүмкіндіктерді шешеді?
27. Гуманитарлық мектептерде информатиканы оқытуда қандай практикалық
жетістіктер топтастырылуы керек?
28. Элективті оқыту курстары туралы не ойлайсын? Таңдау қалай жүреді?
29. Оқушының шығармашылық тұлғасының қалыптасуына бейіндік оқытудың
немесе кәсіптік білім берудің әсері туралы туралы не айтасың?
30. Оқыту технологиясы деген не?
20. 31. Педагогикалық технологияның қайсылары туралы төменде сипаттама
берілген:
* «белгілі бір модульді оқыту барысында алға қойылған проблеманы шешу
көзделеді»
* Оқушының тұлғалық қызметтеріне сәйкес өзіндік жұмысын жоспарлап,
нәтижеге жетуге ұмтылдырады.
32. Деңгейлеп саралап оқыту технологиясын информатиканы оқытуда қолдану
әдістері.
33. Информатиканы оқытуда жиі қолданылатын және ғылыми зерттеу
нәтижелері бойынша саралап оқыту мен даралап оқытудың тиімділігі зор.
Неліктен?
34. деңгейлеп және модульдеп оқыту технологияларының бір-бірінен
ерекшеліктерін атаңдар.
35. Білім беру ортасы деген не?
36. Қандай педагогикалық компьютерлік бағдарламалар оқу үдерісінде кеңінен
қолданылады?
37. Оқыту бағдарламалары мен электрондық оқу басылымдары арасында
айырмашылық бар ма?
38. Оқулықтың электрондық нұсқасын электрондық оқулық деуге болама?
21. І бөлім бойынша семинарІ бөлім бойынша семинар
тақырыптары:тақырыптары:
№ 1 Информатиканы оқыту әдістемесінің қалыптасуы
Қаралатын мәселелер:
1. Информатиканы оқыту әдістемесінің қалыптасуы мен тарихи
алғышарттары.
2. Кибернетика, философия мен педагогика, психологияның информатиканы
оқыту әдістемесінің қалыптасуына әсері.
№ 2 Информатиканы оқытудың мақсаты мен міндеттері
Қаралатын мәселелер:
1. Компьютерлік сауаттылық – информатиканы оқытудың білім беру
жүйесіне енгізудің бастапқы мақсаты
2.Ақпараттық мәдениет пен құзыреттілікті қалыптастыру проблемалары
3. 12 жылдық мектепте информатиканы оқытудың мақсаттары
22. № 3 Информатиканы оқытудың мазмұны
Қаралатын мәселелер:
1. Информатиканы оқытудың ХХғ. 85-96 жылдардағы мазұны мен
құрылымы
2. Информатиканы оқытудың қазақстандық мазмұны мен
құрылымы
3. Информатиканы үздіксіз оқытуды қалыптастыру құрылымы.
№ 4 Бастауыш мектепте ақпараттық технологияны
қолданудың әдістемелік ерекшелігі
1. Бастауыш мектепте информатиканы оқытуға арналған оқыту
бағдарламалары мен олардың салыстырмалылығы.
2. Бастауыш сынып оқушыларының компьютерлік техникамен жұмысы
кезінде сақтауға тиіс санитарлық гигиеналық, эгрономикалық талаптар.
Дене жаттығулары. Сергіту сәттерін ұйымдастыру.
3.Бастауыш мектепте информатиканы кіріктіріліп оқытуда
қолданылатын ойындардың дидактикалық мүмкіндіктері. Ойын түрлері.
Компьютерлік ойындар.
23. № 5 Орта мектепте информатиканы оқытудың жоспары мен
оқу құралдары
1. Информатиканың базалық курсын оқытудың бағдарламасының
құрылымы.
2. Информатикадан оқу құралдары: дидактикалық материалдар,
әдістемелік құралдар, жұмыс дәптерлері, практикумдар.
3. «Электрондық оқу басылымы» ҚР мемлекеттік стандарты
№ 6 Информатикадан кәсіптік білім беру
1. Кәсіптік мектеп, кәсіптік лицейдегі информатиканы және
информатика салысының мамандарын даярлауға оқыту.
2. Колледждердегі информатиканы оқыту бағыттары, әдістері.
3. Жоғары оқу орнындағы кәсіптік білім берудің информатика саласындағы
проблемалары мен оларды шешу жолдары . Линейлік және кредиттік оқыту
жүйесінде ерекшеліктер.
4. Оқушының танымдық қабілеті мен белсенділігінің дамуына кәсіптік білім
берудің әсері.
24. №7 Информатиканы оқытудың тәсілдері
1. Ілме қағаз (плакат) және оның ерекшеліктері. Құрылым, және оның
түрлері
2. Оқыту киносы және бейнекөрініс.
3. Тұсаукесер (презентация). Берілу ерекшеліктері, түстердің сәйкестігі,
композициясы және т.б.
4. Гипермәтін
5. Мультимедиа
6. Информатикадан жұмыс дәптерімен жұмыс істеу
7. Тірек сызбалар
8. Информатика сабағында Internet желісін қолдану.
25. № 8 Информатика сабақтарының бағдарламалық жасақтамасы
1. Төмендегі мәселелрді компьютерде орнатылған бағдарламалар арқылы пәнді
оқыту бағдарламасымен байланыстыра түсіндіріңіз:
2. Мектептегі ЭЕМ-дердегі кең таралған операциялық жүйелер және олардың
айырмашылықтары
3. Бағдарламалау тілі. Тілдің салыстырмалары қасиеттері.
4. Объектілі – бағдарланған тілдер жүйесі.
5. Мәтінмен жұмыс істеу редакторлары. Редакторлардың
айырмашылықтарын талждау және оларға қойылатын талаптар.
6. Графикалық редакторлар. Графикалық редактор қасиеттері, оларды оқыту
маңыздылығы.
7. Кестелік редакторлар. Информатика сабақтарында оқыту мүмкіндіктері.
8. Мәліметтер базасын басқару жүйесі. Мектепте мәліметтер базасын қолдану
мүмкіндіктері.
9. Компьютерлік коммуникацияның бағдарламалық жабдықтары.
10. Мультимедиалық жабдықтамалар.
11. Педагогикалық – бағдарламалық жасақтамалар және оқыту ресустары.
26. І бөлім бойынша зертханалық жұмысІ бөлім бойынша зертханалық жұмыс
тақырыптары:тақырыптары:
№1. Зертханалық жұмыс тақырыбы: Информатиканы оқытудың
әдістемелік жүйесі
1. Оқушылардың педагогикалық, психологиялық, әлеуметтік, жас,
2. физиологиялық ерекшеліктеріне қарай информатиканы оқытуды
ұйымдастыру.
3. Төмендегі тақырыптар бойынша жеке жұмыстанып, дәптерге тезистеңіз
және оны топ алдында баяндаңыз:
4. Информатиканы мектеп курсында теория мен практика, абстракция мен
нақтылық, индукция мен дедукция ұғымдарының қолданылуы.
5. Мектептегі информатика сабақтарында аналогияның алатын орны.
6. Информатиканы оқытуда талдау мен жүйелеудің қолданылуы.
27. №2. Зертханалық жұмыс тақырыбы: Нормативтік құжаттар
1. Информатика бойынша Қазақстан Республикасының Мемлекеттік жалпы
міндетті орта білім беру стандартын оқып, әр оқу деңгейінің мазмұндық
құрылымдарын дәптерге жазыңыз.
2. Информатиканы оқытудың әрбір кезеңіне сәйкес оқу бағдарламасын
пайдаланып, төмендегі кестені толтырыңыз.
Мазмұндық
құраушы
Сағат
саны
Негізгі
ұғымдар
Оқушы
дайындық
деңгейіне
қойылатын
талаптар
Практи-
калық
тапсыр
малар
3. Оқу бағдарламасындағы пәнаралық байланыстың жүзеге асырылуын
көрсетіңіз.
4. 12 жылдық білім берудегі информатикалық білім мазмұнының 11 жылдық
мазмұндық құрылымынан өзгешелігі.
5. Сіздің оқу бағдарламалары жөніндегі көзқарасыңыз.
28. №3. Зертханалық жұмыс тақырыбы: Бастауыш мектепке арналған
ақпараттық ресурстар
1. Бастауыш мекткпке арналған оқу құралдарына талдау жасаңыз.
2. Ресей, Қазақстанда шығарылған оқу бағдарламалары, оқулықтар, жұмыс
дәптерлері, әдістемелік және дидактикалық құралдарды талдаңыз.
3. Бастауыш мекткпке арналған компьютерлік бағдарламаларды Интернеттен
іздеңіз.
4. Табылған бағдарламалардың атқаратын міндеттері мен мүмкіндіктерін
анықтаңыз.
5. Өзіңіз белгілі бір тақырыпты оқытуға арналған компьютерлік бағдарламалық
жоба дайындап, оның тиімділігін дәлелдеңіз.
29. №4. Зертханалық жұмыс тақырыбы Орта мектептегі информатика
оқулықтарының сапасын бағалау.
Оқулықтарға төмендегі нұсқаларға сәйкес талдау жасаңыз.
І-Нұсқа .І-Нұсқа . Оқулықтың құрылымын бағалау
1. Авторы, атауы, баспасы, баспадан шыққан жылы.
2. Оқулықтың құрылымы және параграфтардың нөмерленуі .
3. Жеке тақырыптардың мазмұны:
а) оқу материалының мазмұны мен ауқымы бойынша мемлекеттік стандартқа,
міндетті минимумдық білім мазмұныа сәйкес келуі;
б) өзіндік білім тексеруге арналған сұрақтардың қойылуы;
4. Тапсырмаларға талдау үшін мыеа сұрақтарға жауап беріңіз:
а) теориялық материалды бекіту мен өзіндік жұмысқа арналған есептер мен
тапсырмалар жеткілікті ме;
б) олар орындалу немесе шешу жолының қиындауына қарай орналасқанба;
в) есептердің мазмұны оқушыларды тәрбиелеу мақсатымен үйлесімділік таба ма;
г) шығармашылықты қажет ететін тапсырмалар қамтылған ба? Мысал
келтірініз.
д) қызықты тапсырмалар бар ма?
5.Оқу материалы түсінікті, көрнекті берілген бе? Мысал.
6. Оқулықтағы қосымша ақпараттардың (сызба, суреттер, графиктер, т.с.с.)
сапасы мен орналасу реті бойынша пікіріңіз.
30. 7. Сабақтан тыс оқуға арналған ақпараттар бар ма?
8. Пәнаралық байланыс қамтылған ба?
9. Басқа оқулықтардан қандай әдістемелік айырмашылығы бар?
10. Қарастырылып жатқан оқулықпен оқытуға қандай педагогикалық
бағдарламалық жабдықтар (ППЖ) бағдарламалық жасақтама (жүйелік,
аспаптық, қолданбалы) қажет?
11. Сіздің пікіріңіз.
ІІ Нұсқа.ІІ Нұсқа. Информатика оқулықтары бойынша белгілі бір тақырыптық оқытуға
лайық сапасын бағалау
Төмендегі тізімнен мектеп информатикасының бір тақырыбын таңдаңыз.
ақпарат және ақпараттық үдерістер
компьютер архитектурасы
модельдер
алгоритмдер мен атқарушылар
бағдарламалау тілдері
мәтіндік редактор
графиктік редактор
электрондық кестелер
мәліметтер қоры
компьютерлік коммуникация
32. Қай сыныпта қандай
көлемде оқытылады?
Оқу материалы міндетті
минимумға сәйкес келе ме?
Қосымша материалдар
берілген ме?
Қанша сурет,кесте, сызба т.б
қарас-тырылған?
Тақырып-шалар бойынша
ауызша, жазбаша
тапсырмалар, тестілер бар ма?
Тарауды түгел қайталауға
арналған есептер мен
тапсырмалар берілген бе?
Өз таңдауыныз бойынша әрбір
оқулыққа (бес балдық
жүйемен) баға қойыңыз
Сын пікіріңізді бір сөйлеммен
бірге тырысыңыз.
33. №5. Зертханалық жұмыс тақырыбы: Бейіндік оқытудың информатика
курсындағы практикалық маңыздылығы
1. Қоғамдық – гуманитарлық және жаратылыстану баңыттары бойынша
бейіндік курс бағдарламаларын салыстырыңыз.
2. Бағдарламаларға сәйкес оқулықтағы оқу материалдарының берілуін
салыстырыңыз.
3. Практикалық тапсырмалардың ұқсастығы мен айырмашылығын таұырыптар
немесе тауарлар бойынша анықтаңыз.
4. Төмендегі кестені тапсырмаларды оқытуыдң мазмүндық құраушысының оқу –
әдістемелік ұсыныстар матрицасы ретінде толтырыңыз.
Тақырып-
тың
атауы
Қолданы-
латын
технология
Бағдарла-
малық
жасақтама
Бағдарла-
малық
жасақта-
маның
қызметті
к
мүмкіндігі
Практикалық тапсырмалар
таным-
дық
жаттық
-тыру
шығарма-
шылық
34. № 6 Зертханалық жұмыс тақырыбы: Информатиканы оқыту әдістері
1. Информатика пәні бойынша оқытуды ұйымдастыру және оқу сабақтарын
топтау.
2. Информатикадан дәрісті оқыту әдістері.
3. Информатикадан өтілетін дәстүрлі аралас сабақтарды ұйымдастыру
жолдары.
4. Информатикадан дәстүрлі емес сабақтарды ұйымдастыру әдістері.
5. Топтық, жұптық жұмыс пен даралап оқытуда деңгейлік тапсырмалар
орынтату мүмкіндігі.
6.Практикум. Оқушылардың бағдарламалық жабдықпен жұмыс істеу икемділігі.
№7. Зертханалық жұмыс тақырыбы: Электрондық оқу басылымы
және оған қойылатын талаптар
1. Мемлекеттік стандатты басшылыққа алып, пайдаланып жүрген
электрондық оқу басылымдарына салыстырмалы талдау жасаңыз.
2. Электрондық оқу басылымы, оның құрылымы.
3. Электрондық оқу басылымының құрамына қойылатын талаптар
4. ЭОБ – ның функцияларына қойылатын талаптар
5. Электрондық оқу басылымының мазмұнына қойылатын талаптар
6. Электрондық оқу басылымының оқыту элементтеріне қойылатын талаптар.
35. І бөлім бойынша пайдаланылған әдебиеттер тізімі:І бөлім бойынша пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1. Лапчик М.П., Семакин И.Г., Хеннер Е.К. Методика преподавания информатики. –
М.: Академия, 2005. – 624 с.
2. Халықова К.З. Информатиканы оқыту әдістемесі. Алматы: «Білім», 2001. – 196
бет.
3. Мұханбетжанова С.М. Мектеп информатикасын оқыту әдістемесі.. Алматы,
ББЖБ және ҒПБАРИ, 2006.
4. Малаев В.В. Общая методика преподавания информатики. - Воронеж, ВГПУ, 2005.
– 271с.
5. Қазақстан Республикасының білім беру жүйесін 2015 жылға дейін дамыту тұж-сы
6. Программа по развитию информационных и коммуникационных технологий
в Республике Казахстан на 2010-2014 годы. 29.09.2010
7. Информатика (Мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты) Алматы, 2003.
8. Информатика мұғалімінің мамандығына қойылатын талаптар. Алматы, 1998.
9. Морева Н.А. Педагогика среднего профессионального образования: Учеб. Пособие
для студентов высш. пед. учеб, заведений. М.: Академия, 2001. С. 26
10. Захарова И.Г. Информационные технологии в образовании: Учеб. Пособие для
студентов вуза. М.: Академия, 2003.
11. “Толковый словарь русского языка”, С.И.Ожегов, Н.Ю.Шведова.
12. Д.Ш.Матрос, Д.М.Полев, Н.Н.Мельникова. Управление качеством образования на
основе новых информационных технологий; М.;2001; 30-33бб.
36. 13. М.В. Лебедева, О.Н.Шилова. Что такое ИКТ - компетентность студентов
педагогического университета и как ее формировать.//Информатика и
образование;
2004; №3; 96-100с.
14.В.А.Каймин. Курс информатики: состояние, методика и перспективы.
//Информатика и образование; 1990; №6; 26-31с.
15. Е.К.Хеннер, А.П.Шестаков. Инфармационно-коммуникационная компетентность
учителя: структура, требования и система измерения. //Информатика и
образование; 2004; №12; 5-6с.
16. Қазақстан Республикасының «Ақпараттандыру туралы» Заңы 1.07.2003
17. Кларин М.В. Инновационные модели учебного процесса в современной зарубежной
педагогике. Автореф.дисс….док.пед.наук, М.,1995, 47с.
18. Околелов О.П. Теория и практика интенсификации процесса обучения в вузе.
Автореф.дисс….док.пед.наук, М.,1995, 45с.
19.Талызина Н.Ф. Управление процессом усвоения знаний, М.,Изд-во МГУ, 1975, 141 с.
20. Вьюшкова Е.А,. Әштаев Т.Б. Информатика. Оқыту әдістемесі. Жалпы білім
беретін 12 жылдық мектептің 2-сынып мұғалімдеріне арналған (байқау нұсқасы).-
Алматы:Атамұра, 2004-80 бет.
21. Ермеков Н.Т., Ноғайбаланова С.Ж. Информатика. Жалпы білім беретін 12
жылдық мектептің 2-сынып мұғалімдеріне арналған (байқау
нұсқасы).-Алматы: Атамұра, 2004.
22. Абдулкаримова Г.А., Вьюшкова Е.А., Сағимбаева А.Е. Информатика. Жалпы білім
беретін 12 жылдық мектептің 2-сынып мұғалімдеріне арналған (байқау нұсқасы).-
Алматы:Атамұра, 2004
37. 23. Ермеков Н.Т., Мұханбетжанова С.Т., т.б. Ақпараттық мәдениет негіздері. №1-4
жұмыс дәптері, 2005ж
24. Информатика в играх и задачах: Учебник-тетрадь для 1,2,3 и 4 кл./А.В. Горячев и
др.- М.:Баллас, 1998-1999.
25. Информатика в играх и задачах: Учебник-тетрадь для 1,2,3 и 4 кл. Методические
рекомендации для учителя, /А.В. Горячев и др. – .:Баллас, 1998-1999.
26.Информатика: Учебник для четырехлет . нач. шк. /А.Л.Семёнов и др.– М.:
Просвещение; Институт новых технологий образования, 2001.
27.Информатика: Учебник-тетрадь для четырехлет. нач. шк. /А.Л. Семёнов и др. –
М.: Просвещение; Институт новых технологий образования, 2001.
28. «Роботландия» -http://www.botik.ru/`robot
29. Брыксина О.Ф. Информац-е минутки на уроках в начальной школе.// Инф., № 6,
2000.
30. Первин Ю.А. Зимние вечера. Информатика для начинающих. //Информатика, № 1
– 14/2001.
31. Хуторской А.В., Галкина О.Н. Эвристический подход к обучению информатике. //
Информатика и образование, № 6, 1996.
32.Роберт И.В. Современные информационные технологии в образовании:
дидактические проблемы, перспективы, использования. М:Школа-Пресс,1994.321 с
33. Абдулкаримова Г.А. Методическая подготовка студентов университета к
использованию средств информатики в начальной школе, дисс. ..к.п.н., Алматы.-
2003.130с.
34. Мұханбетжанова Ә.М.,Медешова А.Б. Бастауыш мектеп оқушыларының оқу
материалдарын меңгеру технологиясы., БҚМУ баспаханасы, 2004
38. 35. Курманалина Ш.Х. Методология и технология создания электронной
методической системы в условиях информатизации образования. Монография,
Алматы.: «Алем», 2002-413с.
36. Медешова А.Б. “Бастауыш сыныптығы информатика негіздері” электрондық
оқу-әдістемелік кешені, БҚМУ КТО, 2005. (Мұханбетжанова Ә.М.-ғ.жетекші)
37. Мұханбетжанова Ә.М., Медешова А.Б., Давлеткалиева С.С., Бақтығалиев Т.С.
“Дүниетану және оны оқыту әдістемесі» электорoндық оқу-әдістемелік кешені.,
БҚМУ КТО, 2005.
38. Байдыбекова А. Компьютерді бастауыш сыныптарда оқыту. // Информатика-
Физика-Математика, №5-1997, 45-47б.
39. Әбдиев Қ., Байғожанова Д., Шерхан Б. Информатика элементтерін 1-
сыныптан оқытайық. //Қазақстан мектебі, №1-2003.
40. Қараев Ж.А., Сардарова Ж.С. Бастауыш мектепте информатика пәнін оқыту
мәселелері. // Бастауыш мектеп, №1-1996.
41. Даулетқұлов А.Орта мектептегі «Информациялық мәдениет негіздері» курсы. //
Информатика негіздері, №2-2004, 2-6б.
42. Медешова А.Б. Орта мектептің информатиканы тереңдетіп оқытатын
сыныптары үшін информатика пәні бойынша оқу бағдарламасы, БҚМУ
баспаханасы, 2004
43. Медешова А.Б. Бастауыш мектепте ақпарат туралы түсінік беру.
//Бастауыш мектеп, №5-2004, 29-30б.
44. Жексенбаева У.Б. Какой быть 12-летней школе Казакстана //12
39. 45.Муханбетжанова А.М., Медешова А.Б. Использование информационных
технологий обучения подготовке будущих специалистов. /«Наука и образование»
международная научно-практическая конференция БИФ КемГУ, Россия, 1ч,
2004., с.421-423
46. Медешова А.Б. Бастауыш мектепте информатиканы оқыту. //«Ұстаз», Орал,
БҚО ПКБЖБАИ, №2-2005
47. Инфомационные минутки на уроках в начальной школе. // Информатика, №
6,2000
48. Қазақстан Республикасының жалпы білім беретін мектептерінде
информатиканы 7-11 сыныптарда оқытудың міндеттері ҚР БжҒМ-нің
24.09.2002ж.№693 бұйрығымен бекітілген ҚР орта жалпы білім берудің
«Информатика» пәні бойынша мемлекеттік жалпыға бірдей стандарты ( ҚР
БжҒМ-нің 24.09.2002ж.№693 бұйрығымен бекітілген)
49. 7-9 сыныптарда информатиканы оқытуда 7-сынпқа арналған «Информатика»
бағдарламасы – Алматы: РОНД, 2003 (ҚР БжҒМ-нің 11.03.2003ж.№148
бұйрығымен бекітілген)
50. 8-9 сныптарға арналған «Информатика» бағдарламасы – Алматы, 2004 (ҚР
БжҒМ-нің 12.05.2004ж.№405 бұйрығымен бекітілген )
51. Тульбасова Б.К. Концептуальные подходы и дидактические требования к
разработке и структуре учебников и УМК по специальном дисциплдинам для
организаций начального и средного пофессионального образования, РИК
Казахская академия образования им. И.Алтынсарина.2002.
52. Е.Қ. Балапанов, Бөрібаев Б., А.Б.Даулетқұлов «Информатикадан 30 сабақ»
Алматы «Шартарап» -1998.
40. 52. Ермеков Н. ИНФОРМАТИКА: 7-сынып.Оқулық Ред.бас/н Ж.Қараев.-
А:Жазушы,и2001-219бет.
53. Ермеков Н., Стифутина Н. Информатика. 7-сынып .- Алматы:Атамұра. 2007
54. Ермеков Н. Информатика. 8-сынып Оқулық Ред.басқар. ЖА.Қараев.- А:Жазушы,
2001.-192 бет.
55. Ермеков Н. Информатика 8-сынып :оқулық.-А:Жазушы, 2002.-2246Шевчук Е.,
Кольева Н. Информатика. 8 сынып. – Алматы: Мектеп,2008.
56. Ермеков Н.,Кафтункина В., Криворучко В. Информатика және есептегіш техника
негіздері.
57. Накысбеков Б., Мұхамеди А., Мадиярова Г. Информатика мен есептеуіш техника
негіздерін оқыту. 9 сынып. – Алматы: Мектеп.2009
58. Ермеков Н., Криворучко В.А., Ноғайбаланова С.Ж. Информатика. Қазақ тілінде
оқытылатын мектептердің 10 сыныбына арналған оқулық (жаратылыстану-
математикалық бағыт). – Алматы: Жазушы, 2006
59. Ермеков Н., Криворучко В.А., Ноғайбаланова С.Ж. Информатика. Қазақ тілінде
оқытылатын мектептердің 11 сыныбына арналған оқулық (жаратылыстану-
математикалық бағыт). – Алматы: Жазушы, 2007
60. Халықова К.З. Информатиканы оқыту әдістемесі – Алматы,Білім , 2000ж.
61. Мұхамбетжанова С.Т. Мектеп информатикасын оқыту әдістемесі (7-11 сынып
материалдары негіздері) – Алматы, 2006
62. Малаев В.В. Общая методика преподаванием информатика - Воронеж, ВГПУ,
2005.-271с.
41. 63. Информатика 5.5 Электрондық оқулық. АМУ информатика кафедрасының
ОПҚ Алматы, 2005
64. Балапанов Е.Қ. т.б. Информатика 30 сабақ. Электрондық оқулық Алматы,
РОББАО,1999
65. Ефимова О., Морозов В.Практикум по компьютерной технологии Учебное
пособие для 7-11 сыныпов АО «Московские учебники», М, 1998
66. Шафрин Ю.информационнык технологии. В2-х ч: Учеб. пособие. –
М:Лаборатория Базовых Знаний. Ч.1-2.-2000.-320с.
67. Кузнецов А.А., Апатова Н.В.Основы информатики. 8-9 сыныпы Дрофа,М., 1999
68. ГОСТ РК Электронное учебное издание. Требование к составу, функциям,
содержанию, оформлению и документации, Астана, 2004.
69. Лось М.В. Школьный учебник и новые информационные технологии обучения
(на примере учебников математики). Автореф. к.п.н., Владикавказ, 1999.
70. Курманалина Ш.Х. Методология и технология создания электронной
методической системы в условиях информатизации обрахования. Монография,
Алматы: «Алем», 2002-413с.
71. Тажигулова А.И. Интеграция современных теорий учебника, сущности
порцесса обучения, закономерностей познавательной деятельности и
педагогических возможностей информационно-коммуникационных
технологий., Алматы.
72. Данаев Н.Т. Балакаева Г.Т. 2-6 сыныпқа арналған тестілеу бағдарламалары. Әл-
Фараби атындағы ҚазҰУ математика және механика ғылыми зерттеу
иниституты, Алматы, 2003.
42. 73. Маркель И.И., Овакимян Ю.О. Комплексный подход к использованию
технических средств обучения: Учеб.-метод.пособие. М.: Высшая школа, 1987,
175с.
74. Мұханбетжанова Ә.М., Қадырбаев М., Медешова А.Б. Оқу процесінде
электрондық оқу материалдарын пайдалану жағдайлары / БҚМУ хабаршысы,
№1-2003, 172-176 бет.
75. Медешов А.Б. Компьютерлік жабдықтарды кешенді қолдану.Вестник КазНУ,
серия «Педагогические науки», №1(12) -2004, 131-132 бет.
76. Глинский Б.А. Философские и социальные аспекты информатики –М:Наука, 1990
77. Гринценко В.И., Паньшин Б.Н. Информационная технология вопросы развития и
применения. – Киев: Наука; думка, 1988.
78. Захарова Т.Б. Профильная дифференциация обучения информатике на старшей
ступени школы. – М: МЦНТИ, 1997.
79. Интернет: всемирная сеть: практическое пособие – путеводитель. – М.:
Синтез, 1995
80. Информатика. Задачник – практикум / Под ред. И.Г. Семакина и Е.К.Хеннера:
В2т. – М.: Лаборатория Базывых Знаний, 1999
81. Информатика. Энциклопедический словарь для начинающих / Под ред. Д.А.
Поспелова. – М.: Педагогика – Пресс, 1994
82. Информационная революция: наука, экономика, технология (Серия «
Информация. Наука. Общество»). – М.:ИНИОН, 1993
83. Могилев А.В., Пак Н.И., Хеннер Е.К. Информатика: Учеб.пособие / Под ред. Е.К.
Хеннера. – М.: Академия, 1999.
43. 84. Информатиканы мұғалімнің мамандығына қойылатын талаптар. Алматы,
1998ж.
85. Морева Н.А. Педагогика среднего профессионального образования: Учеб.
Пособие для студентов высш. пед. учеб, заведений. М:Академия, 2001.С.26
86. Бочкин А.И. Методики преподования информатики. – Минск: Вышэйшая
школа, 1998.-431с.
87. Суворова Н. Интерактивное обучение: новые подходы. -
/http:/som.fio.ru/getblob.asp?id=10001664
88. Жанпейсова М.М. модульдік оқыту технологиясы оқушыны дамыту құралы
ретінде. Алматы., 2002.
89. Халықова К. Оқушыны компьютер негізінде дербес оқытудың педагогикалық
мүмкіндіктері (5-6 сынып информатика курсы материалдары негізінде). п.ғ.к.
дисс., алматы., 1995.
90. Недбай В.В. Проектная методика как фактор развития информационной
компетенции школьника на уроке иностранного языка в средней школе. -
portal.krsnet.ru/razdels/uchitelja/rmo/metod/ang/metod.htm.
91. Құрманалина Ш.Х., Мұқонова Б.Ж., Ғалымова А.У., Ильясова Р.К.
Педагогика.Астана.Фолиант. 2004-426 бет.
92. Подласый И.П. Педагогика. Новый курс. Учеб. для студ. высш. учеб. заведений:
в 2 кн. – М: Гуманит. изд. центр ВЛАДОС. 2001., 1кн. – 576с.
93. Педагогика. Дәріс жинағы./ Абай атындағы Ұлттық Педагогикалық
Университетінің педагогика кафедрасының авторлар ұжымы. Алматы.:
«Нұрлы Әлем», 2003-368 бет.
44. І бөлім бойынша қосымша ақпараттарІ бөлім бойынша қосымша ақпараттар
1. Өз бетімен оқуға арналған қосымша ақпарат (
информатиканы үздіксіз оқытудың авторлық бағдарламасынан).
2. Қосымша ақпарат (ғылыми пайымдаулар,
информатиканы бастауыш мектепте оқыту жоспары).
3. Қосымша ақпарат (информатиканы оқытуда жобалау әдісін қолдану).
50. ІІ бөлім бойынша бақылау сұрақтары
мен тапсырмалары:
№1 Бақылау сұрақтары мен тапсырмалары:
1. Информатика кабинетіне қандай талапт ар қойылады? Бұл талаптар
неліктен қойылады?
2. Сәйкестікті дұрыс табыңыз:
Бейнепроектор,
аудиомагнитофон,
графопроектор, кәдімгі тақта
құрамына енеді.
5. см
Ауаның температурасы Интерактивті тақта
Экран үстелден қашықтықта
орналасады.
500.Люкс
Егер үстелдер қатар орналастырылса,
олардың ара қашықтығы
19-21°С
Жұмыс үстелі мен сынып
тақтасының ең төменгі
жарықталынуы
1,0-1,1 м
51. 3. Сөздерді толықтырыңыз:3. Сөздерді толықтырыңыз:
Зертхана бөлмесінде мынадай
жиһаздар болуы тиіс:............
Кабинеттегі микроклиматты
сақтау үшін күн
радиациясы .......................
(солтүстік, солтүстік -шығыс)
орналастыру қажет.
Зертхана бөлмесінің оқу
бөлмесіне және сыртқы алаңға
(немесе реакцияға)
шығатын ........... болуы керек
ИЕТК-нің кіре берісінде ................
болғаны дұрыс.
ИЕТК үшін ..................... сынып
тақтасын пайдалану
ұсынылады.
Терезелерге қарсы жақтағы
компьютер үстелдері мен қабырға
арасындағы қашықтық
..............шамасында болды.
52. 4. Күнтізбелік жоспар мен тақырыптық жоспардың бір бірінен қандай
айырмашылығы бар?
5. Сабақ жоспарын құруға сабақұ түрі қалай әсер етеді?
6. Аралас сабақ, инновациялық сабақ, кіріктірілген сабақ дегенді қалай түсінесіз?
7. Өзіндік жұмыстың қандай түрлері бар?
8. Үй тапсырмасын бағалаудың талаптары сізді қанағаттандыра ма?
9.Оқулықта берілген тапсырмаларды үйге беруге бола ма?
10. Мына сызбаны түсіндіріңіз және түрлендіріңіз.
ӨЗІНДІК ЖҰМЫСТАРДЫҢ
ФОРМАСЫ
Дәстүрлі (сыныптан тыс) –
оқушының жеке өзіндік
жұмысы, оны оқушы кез
келген өзіне тиімді уақытта
орындайды.
Сыныптық-мұғалімнің
бақылауымен іске асатын өзіндік
жұмысы, ерекшелігі тапсырманы
орындау барысында кеңес алып
отырады.
Ақпараттық-коммуникативті-оқушының
ақпараттық технологияларды пайдалану
арқылы орындалатын өзіндік жұмысы.
53. 11. Мұғалімнің педагогикалық іс-әрекеті дегеніміз не?
12. В.П.Симонов әдісі бойынша мұғалімнің іс-әрекетіне қойылатын талаптары
қалай бөлінеді?
13. Сабаққа жалпыланған педагогикалық талдауды В.П.Симонов пен
И.М.Богланов әдістерінен басқа әдістермен салыстырып, өзгешелігі мен
ұқсастығын қарастырыңыз.
14. Дәстүрлі сабақты толық талдауда қандай мәселелерге аса мән беріледі?
15. Информатика пәні мұғалімі сабақты өзіндік талдауында қандай бөліктерді
біріктірген ыңғайлы деп ойлайсың?
16. Информатика курсы бойынша қосымша оқыту қалай жүргізіледі?
17. Сыныптан тыс жұмыстарды ұйымдастырудың қандай формаларын атай
аласыз?
18. Факультативтік курстарға мысал келтіріңіз. Ол үшін Интернет
ресурстарды пайдаланыңыз.
19. Үйірмеде оқушыларды олимпиадаға дайындауға бола ма?
20. Бақылау жұмысы дегенді қалай түсінесіз?
21. Бақылаудың қандай формаларын атап көрсете аласыз?
22. Бағалаудың 5, 12, 100 баллдық жүйелері оқу үдерісінде тәжірибелік жағдайда
қатар пайдаланылады. Сіз қайсысы дәл бағалау үшін ыңғайлы деп есептейсіз?
23. Компьютерлік тестілеудің дидактикалық мүмкіндіктері.
54. ІІ бөлім бойынша семинарІІ бөлім бойынша семинар
тақырыптары:тақырыптары:
№1 Семинар тақырыбы: Мектептегі информатика кабинеті мен
компьютерлік сыныптарға арналған ережелер
1. Талдау сұрақтары
2. Функционалдық нұсқаулар және кабинет жабдықтары
3. Информатика кабинетіндегі, компьютерлік сыныптардағы материалдық
және санитарлы-гигиеналық талаптар
4. Кабинет меңгерушісінің міндеттері.
5. Мектептегі ДК – нің жергілікті желісі, оның функциялары және
дидактикалық мүмкіндіктері
55. №2 Семинар тақырыбы: Сабаққа қойылатын талаптар
1. Қазіргі сабаққа қойылатын дидактикалық талаптар
2. Психологиялық талаптар
3. Оқушының танымдық белсенділігін ұйымдастыруға қойылатын талаптар
4. Гигиеналық талаптар
5. Сабақ жүргізу техникасына қойылатын талаптар
№3 Семинар тақырыбы: Информатика сабақтарын талдау үлгілері
1. Озық тәжірибелі мұғалімдердің сабақтарынан көріністерді бейнекөріністен
тамашалап, талдаңыз.
2. Педагогикалық сараман кезінде жүргізілген сабақтың бейнекөрінісін
тамашалаңыз.
3. Сабақты дәрісте берілген үлгілер бойынша талдаңыз.
4. Студенттердің сараман кезіндегі талдауын тамашалаңыз. Сіздің пікіріңіз.
56. № 4 Семинар тақырыбы: Үйірме және факультативтік курс
1.Информатика курсы бойынша ұйымдастырылатын үйірмелер мен
факультативтік курстар туралы басылымдар мен Инетернет ресурстардан
әдістемелік материалдар жинақтаңыз.
2. Жинақталған материалдарды зерделеңіз.
3. Ауыл мектептері үшін тиімдісін таңдаңыз.
№ 5 Семинар тақырыбы: Оқытудың нәтижелілігін анықтау
тәсілдері
1. Мемлекеттік стандартта оқушы біліміне, икемділігіне, дағдысына және
құзыреттілігіне қойылатын талаптарды анықтаңыз.
2. Құжатта көрсетілген талаптарды бір сынып бойынша нақтылаңыз.
3.Талаптардың практика жүзінде жүзеге асуына болжам жасаңыз.
57. ІІ бөлім бойынша зертханалық жұмысІІ бөлім бойынша зертханалық жұмыс
тақырыптары:тақырыптары:
№ 1 Зертханалық жұмыс тақырыбы: Информатика кабинетінің
жұмысын ұйымдастыру
1. Информатика кабинетіндегі жұмыстың ұйымдастырылуы
2. Компьютердегі жұмыс режимдері
3. Оқушылардың денсаулығына зиянды факторлардың әсер етуі. Жаттығулар
кешені.
4.Мектептегі информатика кабинетіндегі кешендік операциялардың
қолданылуы
5. Информатика кабинетіне жоспар құрыңдар
58. №2 Зертханалық жұмыс тақырыбы: Өзіндік жұмысты ұйымдастыру
1. Өзіндік жұмысты ұйымдастыру параметрлері.
2. Өзіндік жұмысқа бөлінетін уақыт (базалық курс, бейіндік курс, колледжде,
жоғары оқу орнында)
3. Үй тапсырмасындағы қзіндік шығармашылық икемділікті қалыптастыру.
4. Тұлғаның ақпараттық құзыреттілігін қалыптастыру нәтижесін деңгейлеп
көрсету мүмкіндігі.
№ 3 Зертханалық жұмыс тақырыбы: Информатика сабағын талдау
1. Базалық курс бойынша таңдаған тақырыпты өткізуге арналған сабақ
жоспарын құрыңыз.
2. Сабақты топқа өткізіп көріңіз.
3. Өткізілген сабақты талдаңыз.
59. №4 Зертханалық жұмыс тақырыбы: Информатикадан сыныптан
тыс жұмыстарды ұйымдастыру
1. Өз қалауыңызға сәйкес тақырыптық шараның жоспарын құрыңыз.
2. Топ алдында жоспарыңызды баяндап, өту алгоритмін түсіндіңіз.
3. Жоспарыңыздың көздеген мақсатқа жеткізетінін дәлелдеңіз.
4. Өзіндік бағалау мен жолдастарыңыздың бағалауын салыстырыңыз.
5. Қорытындылаңыз.
№ 5 Зертханалық жұмыс тақырыбы: Компьютерлік тестілеу
1. Тестілерді HTML, Delphi, VB тілдерін, Flash бағдарламалық жасағы арқылы
құрастырыңыз.
2. Бір сыныптағы оқытуды таңдаңыз.
3.Әр тоқсанға, әр тарауға арналған қарапайым компьютерлік тестілер
құрастырыңыз.
4. Қорытынды тестіні генерациялау әдісін пайдаланып құрастырыңыз.
5. Бір біріңізді тестілеуден өткізіп, мониторинг құрыңыз.
6. Қорытынды жасаңыз.
60. ІІ бөлім бойынша пайдалнылған әдебиеттерІІ бөлім бойынша пайдалнылған әдебиеттер
тізімі:тізімі:
1. Бочкин А. И. Методика преподования информатики.- Минск: Вышэйшая
школа, 1998.-431 с.
2. Лапчик М.П. и др. Методика преподования информатики. – М.: Академия,
2001.-624 с.
3. Малаев В.В. Общая методика преподования информатики. – Воронеж: ВГПУ,
2005. – 271 с.
4. БЕЙНЕДИСПЛЕЙЛІК ТЕРМИНАЛДАРМЕН, ДЕРБЕС ЭЛЕКТРОНДЫҚ-
ЕСЕПТЕУ МАШИНАЛАРЫМЕН ЖҰМЫСТАРДЫ ҰЙЫМДАСТЫРУҒА
ЖӘНЕ ЖАҒДАЙЫНА ГИГИЕНАЛЫҚ ТАЛАП. СанПин №1.01.004.01.
5. Оқу компьютерлік сынып туралы Ереже
6. ГОСТ 22046-89, ГОСТ 11015-93, ГОСТ 18666-93
7. Демирчоглян Г.Г. Компьютер и здоровья. М. «Лукоморье» Новый Центр, 1997,-
256стр.
8. Ерастов Н.П. Методика самостоятельной работы: (Учеб.методич. пособие) –
М.: Мысль, 1985 – 79 стр.
9. Наумченко М.Л. Самостоятельный учебный труд студентов – Саратов: Изд-
во Сарат. ун-та, 1983-148 стр.
10. Абылкасымова А. Познавательная самостоятельность в учебной
деятельности студента: Учебное пособие – Алматы, «Санат», 1998 – 160
стр.
61. 11. Швайковский А.С., Маджуга А.Г. Самостоятельная работа как способ
актуализации ресурсного потенциала личности студентов гуманитарных
спациальностей в условиях кредитной системы обучения // Білім –
образование - №5 (29) – Алматы, 2006 – 94-96 стр.
12. Калдыкозова С.Е. Роль самостоятельной работы в современном образовании
// Білім – образование - №3 (27) – Алматы, 2006 – 96-98 стр.
13. Салимбаев О.С., Саматова К.Б. Студенттердің өздік жұмыстарын
ұйымдастыру мен басқаруды дамыту жолдары // Білім – образование - № (27)
– Алматы, 2006 – 34-37 стр.
14. Основы кредитной системы обучения в Казахстане / Под общ.ред.
Ж.А.Кулекеева, Г.Н.Гамарника, Б.С.Абдрасилова. – Алматы: Қазақ
университеті, 2004, с. 40-47, 74-113
15. Петров А.В., Петрова В.В., Цулая Л.В. Самостоятельная познавательная
деятельность в системе развивающего обучения // Наука, культура,
образование. - №8/9. – 2001. – С. 150-154
16. Сулейменов Х.С. Научные основы организации самостоятельной работы
студентов вузов. – Алматы: РИК Казахской академии образования им.
Ы.Алтынсарина. – 90 с.
17. Әлімқұлова Э.Ж. Өзіндік жұмысты шығармашылық деңгейде
ұйымдастырудың болашақ мамандарды оқыту мен тәрбиелеудегі маңызы.
18. Педагогический энциклопедический словарь/Гл. ред. Б.М. Бим-Бад – М.:
Большая Российская энциклопедия, 2003.-76 б.
62. 19. Колеченко А.К. Энциклопедия педагогических тенологий: Пособие для
преподавателей. – Санкт-Петербург, КАРО, 2002, 368с-149с.
20. Қараев Ж.А. Активизация познавательной деятельности учащихся в условиях
применения компьютерной тезнологий обучения, 13.00.01-Общая педагогика,
автореф.д.п.н., Алматы., 1994.
21. Хантер Б. Мои ученики работают на компьютерах. М:Просвещение, 1989, 224с
22. Несмелова И.А. Использование компьютерных моделей в процессе формирования
естественно-математических понятий. Автореф. к.п.н., М., 1999.
23. Медешова А.Б. Информатика пәні бойынша сыныптан тыс жұмыстар., БҚМУ
баспаханасы, 2004
24. Қазақ тілі терминдерінің салалық ғылыми түсіндірме сөздігі, педагогика және
психология, А, Мектеп, 2002., 161б.
25. Симонов В.П. Педагогический менеджмент. – М.: Пед. о-во России, 1999.
26. Қараев Ж.А. Бағалау жазалау болмаса игі.//Зерде, №2-2004.6-8б.
27. Лапчик М.П., Семакин И.Г., Хеннер Е.К. Методика преподавания информатики,
М.: Академия, 2005, 624б.
28. Джадрина М.Ж. Ориентация на результат как условие реализации
компетентностного подхода к образованию в школе. Алматы., Казахская
академия образования им. Ы.Алтынсарина.-2004.,26с.
29. Аренова А. Дербес оқу әрекетінің теориялық негіздері./Бастауыш мектеп. №4-
2001., 22-24б.
63. 30. Нашарипова С.К. Развитие учебных умений как компонент проектируемого
содержания образования в школе. Дисс. на соиск. учебной степени
канд.пед.наук, Алматы, 2003
31. Слепухин А.В. Использование новых информационных технологий для
контроля и коррекции знаний учащихся по математике. 13.00.02 – теория и
методика обучения математике, автореф.к.п.н., Екатеринбург, 1999.
32. Уланова А.А. Организация контроля знаний, умений и навыков в учреждениях
дополнительного образования (на материале изучения иностранного языка).
Автореф. дисс.соискание учёной степени кандидата педагогических наук,
Саратов – 2003
33. Дарханова Т.М. Соотношение теории и фактов в процессе усвоения
школьниками учебного материала
34. Гальперин П.Я. Основные результаты исследований по проблеме
формирования знаний и умений у школьников, М., 1965, 52с.
35. Лось М.В. Школьный учебник и новые информационные технологии обучения
(на примере учебников математики)
36. Степашкина Л.Ю. Развитие общих учебных умений и навыков как ключевой
образовательной компетенции.//Интернет-журнал «Эйдос». – 2005. – 10
сентября. – http://www.eidos.ru/journal/2005/0910-09.htm.
37. Медешова А.Б. Тестілеу және компьютерлік технология./ «білім сапасын
бағалаудың Ұлттық жүйесі: стратегия, технология және проблемалар».
Халықаралық ғылыми-теориялық конференцияның материалдары, Тараз,
2003ж., 205-207б.
64. ІІ бөлім бойынша қосымшаІІ бөлім бойынша қосымша
ақпараттарақпараттар
І. Қосымша ақпарат:
1. Жалпы мәселелер
2. Үй – жайларды және жұмыс орындарын ұйымдастыруға талап
3. Компьютерлік сыныпқа қызмет көрсету жөніндегі жұмыстарды
ұйымдастыру
4. Материалдық құндылықтарды сақтауға жауапкершілік
ІІ. Қосымша ақпарат
(Қазіргі сабақ құрылым. 9-сынып. Паскальдағы графика).
ІІІ. Қосымша ақпарат:
1. Қатысқан сабақты талдаудың дайын сызбасы
2. Қатысқан сабақтарды талдаудың дайын үлгі сызбасы
65. ИНФОРМАТИКАНЫ ОҚЫТУ ТЕОРИЯСЫ МЕНИНФОРМАТИКАНЫ ОҚЫТУ ТЕОРИЯСЫ МЕН
ӘДІСТЕМЕСІ ПӘНІНЕН ТЕСТІЛЕРӘДІСТЕМЕСІ ПӘНІНЕН ТЕСТІЛЕР
1. «Информатика оқыту теориясы мен әдістемесі» курсының теориялық
негізі ... сүйенеді
а) информатика, кибернетика, жүйелік теория және педагогика, психология
ғылымдарына
б) философияға
в) инфориатика мен кибернетикаға
г) педагогика, психологияға
Кілті: а
2.Информатика мұғалімі ... құзыреттіліктерін бойына сіңіруі тиіс
а) ақпараттық, коммуникативтік
б) өзіндік менеджмент және проблеманы шешу
в) ақпараттық, коммуникативтік, өзіндік менеджмент және проблеманы
шешу, педагогикалық
г) педагогикалық
Кілті: в
66. 3.Болашақ информатика мұғалімдерінің педагогикалық құзыреттілігін
қалыптастыру деңгейлерінің қайсысында қате ақпарат берілген?
Пәндік – мамандық қызметтеріне байланысты қойылатынпроблемаларды
шешу қабілеттілігі.
Аналитикалық бақылау – пәндік іс-әрекеттерін талдау мен бақылау
проблемаларын шешу қабілеттілігі.
Ұйымдастырушылық – оқушылардың өзіндік іс-әрекеттерін ұйымдастыруға
бағытталған проблемаларды шешу қабілеттілігі.
Бейімделген – қазіргі жағдайдың өзгерістерін оқушылардың іс-әрекеттерін
бағдарлау мен мұғалімнің талаптарына сәйкес оқу есептерін шешу қабілеттілігі.
Ынталық/психологиялық – психологиялық, жекетұлғалық, жекетұлғалар
арасындағы өзара қарама-қайшылықты шешу проблемаларының қабілеттілігі.
Жобалық – мектепті, мұғалімді және оқушыны дамыту жобаларын шешу
қабілеттілігі.
Ғылыми-ізденістік – мектептің, мұғалімнің және оқушының даму нәтижелерін
зерттеуді ұйымдастыру және оны өткізу проблемаларын шешу қабілеттілігі.
а) Аналитикалық бақылау
б) Бейімделген
в) Ұйымдастырушылық
г) Ғылыми-ізденістік Кілті: б
67. 4.Информатика ғылым ретінде нені зерттейді?
а) техникалық, семантикалық мәселелерді
б) прагматикалық, техникалық мәселелерді
в) прагматикалық, грамматикалық, техникалық, семантикалық, модельдік
мәселелерді
г) техникалық, семантикалық, прагматикалық, синтактикалық мәселелерді
Кілті: г
5. Информатиканың семантикалық меселелері деген не?
а) ақпараттың мәнін сипаттау тәсілін анықтайтын, оның сипаттау тілдерін
зерттеу
б) ақпарат жинау, сақтау, жіберу, өңдеу және беру әдістері мен құралдарын
зерттеу
в)ақпараттың мәнін сипаттау тәсілін анықтайтын, оның сипаттау тілдерін
зерттеу
г) ақпаратты кодтау әдістерін зерттеу
Кілті: а
6. Кибернетика - ... туралы ғылым.
а) компьютерлер мен есептеу желілерінің теориясы
б) ақпаратты түрлендіру, компьютерлік техниканың көмегімен өңдеу
в) тұйықталған жүйелерде компьютерлерді пайдалану
г) техникалық, биологиялық, әлеуметтік сияқты жүйелердегі басқару
Кілті: г
68. 7. Информатика ғылымының логикалық құрылымықандай бөлімдерден
тұрады?
а) бионика, роботтар теориясы, теориялық информатика, ақпараттық
технология
б) теориялық информатика, ақпараттандыру құралдары, ақпараттық
технология, әлеуметтік информатика
в) компьютерлік лингвистика, ақпараттандыру құралдары, ақпараттық
технология, әлеуметтік информатика
г) нейроматематика және нейрожүйелер, теориялық информатика,
ақпараттандыру құралдары, әлеуметтік информатика
Кілті: б
8. Информатика ғылымының оқу пәні ретінде қарастырылатын негізгі
бағыттырының қате көрсетілгені қайсысы?
а) жасанды интеллекті
б) программалау тілі
в) саяси информатика
г)табиғаттағы информатика
Кілті: в
69. 9. Қазақстан Республикасында мектепті соңғы үлгідегі техникамен
қамтамасыз ету, компьютерлендіруқажеттігі, оны тез жүзеге асыру қай
мемлекеттік құжатта қарастырылды.
а) «Қазақстан-2030» стратегиялық даму жоспары
б) Елбасының 2010 жылғы халыққа Жолдауы
в) Электрондық құжатайналымы және цифрлық қолтаңба туралы ҚР заңы
г) ҚР халқының ақпараттық теңсіздігін төмендету бағдарламасы
Кілті: а
10. Информатиканы оқытуда қолданылатын теориялық білімдердің жетекші
рөлі, оқушыларды оқуға ынталандыру, жеке тұлғаның танымдық іс-әрекетіне
бағдарланған білім беру, білім мазмұны мен дидактикалық жүйенің сәйкестігі,
проблемалық, абстрактылы ойлауды көрнекілікпен ұштастыру, кері байланыс,
ұжымдық оқу жұмысын жеке жұмыспен ұштастыру ... кағидалар
а) дидактикалық
б) танымдық
в) информатикалық
г) қоғамдық
Кілті: а
70. 11. «Құлақ-ми» жүйесі секундына 50 бит ақпаратты өткізсе, көру
анализаторының қабілеттілігі 100 есе артық. Оқушы қоршаған орта туралы
мағлұматтың неше пайызын көру арқылы қабылдайды?
а) 9%-ін б) 90%-ін в) 1%-ін г) 100%-ін
Кілті: б
12. Адам естігенінің 15%-ын, көргенінің 25%-ын, ал екеуі қосыла берілген
(аудиовизуалды) ақпараттың неше пайызын есте сақтайды?
а) 90% б) 15% в) 25% г) 65%
Кілті: г
13. Кім информатиканы оқытудың төмендегідей әдістемелік жүйесін ұсынды?
*оқытудың мақсаты; *оқытудың мазмұны; *оқытудың әдістері;
*оқытуда пайдаланылатын техникалық құралдар мен көрнекі құралдар;
*оқытудың ұйымдастырушылық формасы.
а) А.Кузнецов б) К.Ушинский в) А.Ершов г) М.Ланчик
Кілті: а
71. 14. Информатиканы оқытудың мақсаты –
а) ақпараттық қоғам жағдайында оқушылар жан-жақты даярлау; ақпараттық
қоғам мен техникалардың мүмкіндігіне бейімделген оқушыларды ақпараттық
мәдениетке тәрбиелеу;
б) информатиканың ақпаратты беру, түрлендіру және оны қолдану сияқты іргелі
ұғымдарын оқушыларға меңгерту;
в) әлемдік ғылыми бейнені қалыптастырудағы ақпараттық үдірестердің мәнін ашу
және қазіргі қоғамның дамуындағы ақпараттық технология мен компьютерлік
техниканың рөлі;
г) оқушыларды компьютерді оқу үдерісіне, бағдарлы бағытқа тиімді және ұқыпты
пайдалана білу икемділіктерін қалыптастыру;
Кілті: барлығы
15. Қазіргі кезде информатиканы жалпы орта білім беретін мектептің 7-11
сыныптарында жылына неше сағат көлемінде оқытылады?
а) 68 сағат б) 168 сағат в) 34 сағат г) 102 сағат
Кілті: в
16. Базалық курста қандай тақырыптар қамтылмайды?
а) алгоритм және атқарушы б) компьютерлік телекоммуникация
в) компьютер құрылғылары г) логикалық ойлау
Кілті: г
72. 17. Төменде қандай оқулықты дұрыс көрсеткен?
а) Халықова К.З. Информатика мұғалімінің мамандығына қойылатын
талаптар. Алматы, ББЖБ және ҒПКБАРИ, 2006.
б) Малаева В.В. Педагогика среднего профессионального образования: Учеб.
пособие для студентов вышс. пед. учеб, заведений. С. 26.
в) Лапчик М.П., Семакин И.Г., Хеннер Е.К. Методика преподавания
информатики. – М.: Академия, 2005. – 624 С.
г) Мұханбетжанова С.М. Информатиканы оқыту әдістемесі. М.: Академия,
2001.
Кілті: в
18. Алғаш информатика пәні мектепке пән ретінде қан оқу жылдарында
енгізілді?
а) 1983-84 б) 1985-86 в) 1980-81 г) 1998-99
Кілті: б
19. Мектеп курсында информатиканы оқытудың сабақ жоспарында қандай
мақсаттар қойылады?
а) Дамытушылық б) Тәрбиелік в) Практикалық г) Білімділік
Кілті: барлығы
73. 20. Информатика пәнінен өтілетін олимпиаданың мақсатына қай пункт
жатпайды?
а) Білімді, дарынды мектеп оқушыларын іздеу
б) Мектепте информатиканы оқыту дңгейін бағалау
в) Информатиканы оқыту барысындағы ең жоғарғы деңгейге қойылатын
талапты ашу
г) Компьютерлік қолданбалы бағдарламаларды жақсы меңгерген оқушылардың
ішінен ең мықтысын таңдау
Кілті: г
21. Информатика кабинетінде оқушылардың ЭЕМ-мен жұмыс кезіндегі
отыруына қойылатын талап бойынша компьютер экранындағы символдарды
көру қашықтығы қай аралықта болу қажет?
а) 60-70 см б) 30-40 см в) 10-20 см г) 20-30 см
Кілті: а
22. Информатика курсы бойынша оқу сабағының түрлері:
а) дәріс, лаборатория, практика б) семинар, конференция
в) кеңес беру, әңгімелесу г) жоғарыда көрсетілгеннің барлығы
Кілті: г
74. 23. Қазақстандық алғаш оқулық қалай аталады?
а) Алгоритмдеу негіздері б) Информатика негіздері
в) Информатикадан 30 сабақ г) ЭЕМ
Кілті: в
24. Бастауыш мектепте информатиканы оқытуда көбінесе қандай әдіс
қолданылады?
а) талдау б) акваритм в) пікірталас г ) ойын
Кілті: г
25. Қай сатыда пропедевтикалық курс оқытылады?
а) орта б) бастауыш в) жоғары г) негізгі
Кілті: б
26. Жоғары сыныптарда оқылатын курс қалай аталады?
а) бейіндік б) пропедевтикалық в) негізгі г) базалық
Кілті: а
75. 27. Қай анықтамада қате бар?
а) Экперттік жүйелер – қандай да бір пәндік салаларда міндеттерді тиімді
түрде шешу үшін эксперт-мамандардың қолданатын бағдарламалар
жүйесі.
б) Виртуалды құрастырғыштар кез келген пәнді оқытуда ағымдық, аралық,
қорытынды бақылау жүргізу үшін қолданылады.
в) Ақпарат көздері – ақпараттық жиымдар (Интернеттегі іздеу жүйелері
мен ақпараттық сайттар, білім беру үдерісіне қолданылатын арнайы
ақпараттық беттер) негізінде ұйымдастырылған.
г) Электрондық басылым – ақпараттық электрондық жинақтауыштарда
сақталған немесе компьютерлік желіде жарияланған бағдарламалық
басқару мен құжаттандыру жабдықтарына ие цифрлық, мәтіндік,
графиктік, аудио, видео және басқа ақпараттар жинағы.
Кілті: б
76. 28. Электрондық оқулық деген не?
а) оқу курсын жүйелі баяндауды қамтитын және мемлекеттік органның
шешіміне сәйкес ресми құқығы бар электрондық оқу басылымы.
б) оқу курсы мен оның жеке бөлімдеріне сәйкес оқыту мен білімді бағалауды
автоматтандыруға, оқыту траекториясын анықтауға, әр түрлі оқу
жұмысын қамтамасыз етуге арналған электрондық басылым.
в) оқу курсының басты бөлімдерінен, есептер жинағынан, анықтамалардан,
энциклопедиядан, карта, атлас, эксперимент, практикум, курстық жұмыс
жобаларына нұсқаулардан тұратын электрондық оқу басылымы.
г) ақпараттардың электрондық жинақтауыштарда сақталған немесе
компьютерлік желіде жарияланған бағдарламалық басқару мен
құжаттандыру жабдықтарына ие цифрлық, мәтіндік, графиктік, аудио,
видео және басқа ақпараттар жинағы.
Кілті: а
