2. Сабақтың мақсаты:
Білімділік:
Оқушылардың қызығушылығын,
ынтасын ояту, миология іліміне
түсінік беріп, бұлшық ет құрылысын
сипаттап беру.
Дамытушылық:
Оқушылардың қабілетін шыңдап,
ой-өрісін, сөйлеу тілін,
жауапкершілігі мен ізденімпаздығын
арттыру.
Тәрбиелік.
Әрбір істі ұқыптылықпен орындайтын,
ұтымды ойлап өзгенің пікірін силайтын,
жауапкершілігі мол, саналы ұрпақ
тәрбиелеу.
25. СӨЗЖҰМБАҚ
1. Организмде ең күрделі байланысқан сүйек?
2. Сүйектердің бұлшық ет ұлпасы арқылы байланысын не деп атайды?
3. Буын қуысындағы сұйықтық.
4. Байланыстар туралы ілім.
5. Синдесмоздық байланыстың түрі.
6. Сүйектердің талшықты дәнекер ұлпасы арқылы байланысы.
7. Байланыс түрі.
8. Сүйектердің серпімді дәнекер ұлпасы арқылы байланысы.
9. Бассүйек және жамбассүйектегі байланыс түрі.
10. Үш сүйектен құралған, тұтаса байланысқан сүйек.
11. Төссүйек аралығындағы байланыс.
27. СА
Р
Б
С О
Н
С
С А
Й
А
Л
А
Т
С
Р
И ДС СЕ М О
Н
ЗОКС И Н
О Г
ЯИВ
И
Б
Я
Л А МЙ
Ы
Н
Б У
ЗОМСЕДС И
ОТ
Н
ЗС И Н Э Л А
Б КЕЙҮСС
С И Н О С ЗО
ЗОД
Ж А М
С И Н Х О Н
КЕЙҮ
29. Бұлшық еттер жүйесі (Myologia)
• Бұлшық еттер жүйесін зерттейтін ілімді
Миология деп атайды.
• Myon – бұлшық ет
• Logos – ілім деген мағына береді.
• Бұлшық еттер жануарлар организмінің
кеңістіктегі қозғалысын іс жүзіне асыратын
тірек-қимыл аппаратының белсенді бөлігі
31. Бұлшық еттің бөліктері
• Бұлшық еттің басы – қозғалмайтын
сүйектен басталатын сіңір бөлігі.
• Бұлшық еттің құрсағы – ет
талшықтарынан тұратын бұлшық
еттің ортаңғы бөлігі. Ол негізі
жиырылу қызметін атқарады.
• Бұлшық еттің құйрығы – екінші
қозғалатын сүйекте аяқталатын
бұлшық еттің сіңір бөлігі
32. Бұлшық еттің түрлері
• Ішкі құрылысына, пішініне,
орналасу орнына, атқаратын
қызметіне байланысты бұлшық
ет алуан түрге бөлінеді.
39. Атқаратын қызметіне қарай
бөлінуі
Динамикалық
бұлшық еттер
Статикалық
бұлшық еттер
Жануарлардың кеңістіктегі
қимыл-қозғалысын
қамтамасыз етеді. Үлкен
көлемде жұмыс атқарады,
бірақ тез шаршайды
Жануарлардың кеңістіктегі
тепе-теңдігін сақтап, оны
белгілі жағдайда тұрақты
бекітіп отырады. Жай жұмыс
істеп, ұзақ
уақытқа дейін шаршамайды.
49. “Ия немесе жоқ” ойыны
• Бұлшық еттер жүйесін Синдесмология зерттейді.
• Динамикалық бұлшық ет жай жұмыс істейді.
• Қарапайым бұлшық ет бұлшық ет білігіне параллель орналасады.
• Басталатын ұштарына байланысты бұлшық еттер көп бөлімді және тісше
болып бөлінеді.
• Жақындатқыш бұлшық еттер аддуктор деп аталады.
• Бұлшық ет сиырдың дене массасының 42 пайызын құрайды.
•
• Бұлшық еттің сыртқы дәнекер ұлпалық қабығын перимизий деп атайды
• Айналдырғыш бұлшық ет ротатор деп аталады.
• Бұлшық ет тек қана паренхимадан құралған.
•
• Ұзын бұлшық еттер баста орналасқан.
• Бұлшық ет шошқаның дене массасының 31 пайызын құрайды.
• Бүккіш бұлшық ет экстензор деп аталады.