2. Funksioni i sistemit muskulor
• Prodhimi i lëvizjeve
• Ruajtja e qëndrimit
• Stabilizimi i artikulacioneve
• Prodhimi i nxehtësisë
3. Prodhimi i lëvizjeve
• Lëvizja e trupit në tërësi pasqyron aktivitetin e muskujve skeletor, që
janë përgjegjës për lokomocionin; muskujt na mundësojnë që të
reagojmë shpejt ndaj ndryshimeve të mjedisit të jashtëm
4. Ruajtja e qëndrimit
• Edhe pse nuk jemi të vetëdijshëm , muskujt skeletor janë pothuajse
në funksion të vazhdueshëm për ruajtjen e qëndrimit, duke kryer
rregullime të vogla.
5. Stabilizimi i artikulacioneve
• Ndërkohë që muskujt skeletor tërheqin kockat për të krijuar lëvizje,
ata gjithashtu stabilizojnë artikulacionet e skeletit;
• Tendinet e muskujve janë shumë të rëndësishëm për forcimin dhe
stabilizimin e artikulacioneve
6. Prodhimi i nxehtësisë
• Funksioni i katërt i muskujve, që është prodhimi i nxehtësisë, është
nën produkt i aktivitetit të tyre
• Ndërkohë që ATPja përdoret për kontraktimin e muskujve, pothuajse
tre të katërtat e energjisë çlirohen si nxehtësi
• Kjo nxehtësi është jetësore për ruajtjen e temperaturës normale
trupore
11. Shiritat e ndritshëm dhe të errët
• Shiritat e ndritshëm dhe të errët, përgjatë gjatësisë së miofibrileve i
japin qelizës muskulore pamjen e strijuar
13. Filamentet e trasha
• Filamentet e mëdha ose të trasha quhen edhe filamente miozine dhe
përbëhen kryesisht prej molekulave të ngjitura të proteinës miozinë.
• Këto filamente përmbajnë edhe enzimat ATPazë, e cila e shkatërron
ATP për të prodhuar fuqinë e nevojshme për kontraktimin e muskulit
14. Urat kryqëzuese
• Pjesa e mesme e filamenteve të trasha është butë, por fundet ose
skajet e tyre janë të mbushura me zgjatime të trasha;
• Këto zgjatime quhen ura kryqëzuese, pasi lidhin filamentet e trasha
dhe të holla gjatë kontraktimit
15. Filamentet e holla
• Përbëhen prej proteinës kontaktuese që quhet aktinë, plus dhe disa
proteina që luajnë rol në lidhjen e miozinës me aktinën;
• Filamentet e holla, që quhen edhe filamentet aktinë, ankorohen në
diskun Z
16. Rrjeta sarkoplazmatike
• Një organel tjetër i qelizës muskulore është rrjeta sarkoplazmatike, që
është një rrjetë endoplazmatike e specializuar
• Roli kryesor është ruajtja e kalciumit dhe çlirimi i tij sipas nevojës
19. Llojet e lëvizjeve të trupit
• Origjina: një nga pikat, origjina, është e ngjitur me kockën e
palëvizshme ose pak të lëvizshme
• Inserimi (kapja): insertimi është i ngjitur me kockën e lëvizshme dhe,
kur ndodh kontraktimi, insertimi lëviz në drejtim të origjinës
• Fleksioni: është lëvizje përgjithësish e planit sagital, që zvogëlon
këndin e artikulacionit dhe afron dy kocka;
• Ekstensioni: është e kundërta e fleksionit; kjo lëvizje zmadhon këndin
ose distancën ndërmjet dy kockave ose pjesëve të trupit
• Rotacioni: lëvizja e kockës përgjatë boshtit longitudinal (gjatësor).
Ndodh kryesisht në artikulacionet e rrumbullakëta
20. Llojet e lëvizjeve të trupit
• Abduksioni: quhet lëvizja e gjymtyrës larg nga vija e mesit ose plani
median i trupit
• Aduksioni: është e kundërta e abduksionit. Gjymtyra lëvizë në drejtim
të vijës së mesit
• Cirkumduksioni: është kombinim i fleksionit, ekstensionit,
abduksionit dhe abduksionit: pjesa proksimale është stacionare,
ndërsa ajo distale lëviz në formë rrethore
21. Lëvizjes speciale ose të veçanta
• Dorsifleksioni dhe fleksioni plantar: Ngirtja e këmbës, ashtu që
sipërfaqja superiore i afrohet kërcirit quhet dorsifleksion. Ndërsa ulja
e këmbës quhet fleksion plantar.
• Inversioni dhe eversioni: infersioni i këmbës është rrotullimi i kpmbps
brenda, medialisht; eversioni është rrotullimi i këmbës nga jashtë,
lateralisht
• Supinacion dhe pronacion: Supinacioni ndodh kur parakrahu
rrotullohet lateralisht, ashtu që shuplaka ndodhet anteriorisht dhe
radiusi dhe ulna janë paralele; pronacioni ndodh kur parakrahu
rrotullohet medialisht
22. Ndërveprimi i muskujve skeletor me trupin
• Lëvizësi kryesor: muskuli që ka përgjegjësinë kryesore të një lëvizjeje
të veçantë
• Antagonisti: muskuli që kundërvepron ose frenon një lëvizje; kur
muskuli kryesor është aktiv, antagonisti i tij është i qetësuar
• Sinergjist: ndihmojnë lëvizësit kryesor duke prodhuar të njëjtën
lëvizje ose duke pakësuar lëvizjet e padëshiruara
• Fiksator: janë sinergjist të specializuar; ky muskul mban në vend
kockën ose stabilizon origjinën e lëvizësit të parë
23. Emërtimi i muskujve skeletorë
• Drejtimi i fibrave muskulore: kur emri i muskulit përfshin termin
recuts (i drejtë), fibrat e tij janë paralele; termi oblik tregon që fibrat
muskulare shtrihen në mënyrë oblike me vijën imagjinare
• Madhësia relative e muskulit: termat si maksimus, minimus dhe
longus shpesh përfshihen në emërtimet e muskujve
• Lokalizimi i muskulit: disa muskuj emërtohen sipas kockës me të cilën
janë lidhur; për shembull, muskujt temporalë dhe fronalë shtrihen
përgjatë kockave temporale dhe frontale të kockave
24. Emërtimi i muskujve skeletorë
• Lokalizimi i origjinës dhe insertimit të muskulit: në disa raste
muskujt emërtohen sipas vendit të ngjitjes së tyre
• Forma e muskulit: disa muskuj kanë formë të veçantë, që ndihmon
në identifikimin e tyre
• Veprimi i muskulit: kur muskuli emërtohet sipas veprimit që ka,
atëherë i shtohet prapashtesa flektor, ekstensor, aduktor...
27. Muskujt e kokës dhe qafës
• Muskujt e kokës përbëjnë një grup interesant sepse kanë shumë
funksione specifike, por përgjithësisht ndahen në dy kategori:
• - muskujt e fytyrës
• - muskujt e përtypjes
30. M Frontalis
• Mbulon kockën frontale
• Shtrihet nga aponeuroza kranialë deri të lëkura e vetullave
• Mundëson ngritjen e vetullave dhe rrudhosjen e ballit
• Në skajin posterior të aponeurozës kranialë ndodhet muskuli i vogël
okcipital
35. M Masseter
• Shtrihet nga procesi zigomatik i kockës temporale deri te mandibula
• Mbulon këndin e mandibulës
• Mundëson mbyllen e nofullës duke ngritur mandibulën
36. M temporalis
• Ndodhet mbi kockën temporale
• Inserohet në mandibul dhe vepron si sinergjist i masseterit në
mbylljen e e nofullës
37. Muskujt e qafës
• Shumica e muskujve të qafës, që shërbejnë për lëvizjen e kokës dhe
brezit të shpatullës, janë të vegjël dhe të gjatë. Do të përmenden dy
muskujt:
• - plazitma
• - Sternokleidomastoid
38. M Platysma
• Është një muskul i vetëm, si fletë, që mbulon pjesën anterolaterale të
qafës;
• Mundëson tërheqjen poshtë të këndeve të buzëve
40. Muskujt e trungut
• Muskujt që lëvizën shtyllën kurrizore
• Muskujt anterior të toraksit, që lëvizin brinjët, kokën dhe krahët
• Muskujt e murit abdominal, që gjithashtu ndihmojnë në lëvizjen e
shtyllës kurrizore dhe formojnë brezin natyral të murit abdominal
43. Pectoralis major
• Është muskul i madh, që mbulon pjesën e sipërme të kraharorit;
• Formon murin e përparmë të aksillës
• Mundëson abduksionin dhe flektimin e krahut
44. Muskujt interkostal
• Janë muskuj të thellë që ndodhen ndërmjet brinjëve
• Interkostalët ekstrën janë të rëndësishëm në frymëmarrje, pasi
mundësojnë ngritjen e kafazit të kraharorit gjatë frymëmarrjes
• Interkostalët intern, që shtrihen më thellë, ulin kafazin e kraharorit
gjatë frymënxjerrjes
45. Muskujt e brezit abdominal
• Muskujt abdominal anterior (rectus abdominis, oblik ekstern dhe
intern, si dhe transversus abdominis) përbëjnë brezin natyral që
forcon trungun e trupit
• - rectus abdominis janë më sipërfaqësorët, janë çift;
• - m oblikë eksternë janë muskuj sipërfaqësor çift që formojnë muret
laterale të barkut;
• - m oblikë intern janë muskuj çift , që ndodhen më thellë oblikëve
eksternë
• - transversus abdominis është muskuli më i thellë në murin
abdominal që shtirhet horizontalisht përgjatë abdomenit
47. Trapezius
• Janë muskujt më sipërfaqësor të pjesës posteriore të qafës dhe pjesës
superiore të trungut
• Kryejnë ekstension të kokës
• Gjithashtu mund të ngrejnë, ulin, adduktojnë dhe stabilizojnë
skapulën
48. Lattisimus dorsi
• Janë dy muskuj të mëdhenj, të sheshtë që mbulojnë pjesën inferiore
të shpinës
• Janë shumë të rëndësishëm pasi mundësojnë lëvizjen e fuqishme të
duarve poshtë
49. Erector spinae
• Është një grup i lëvizësve kryesor për ekstensionin e shpinës
• Nuk janë vetëm ekstensor të fuqishëm të shpinës, por veprojnë edhe
si rezistues që kontrollojnë përkuljen para të belit
50. Quadratum lumborum
• Janë pjesë e murit posterior abdominal
• Duke vepruar veçmas, çdo muskul flekton shpinën lateralisht
• Kur veprojnë së bashku, kryejnë ekstension të shpinës
51. Deltoid
• Janë muskuj në formë trekëndëshi
• Formojnë formën e rrumbullakët të krahur
• Janë lëvizësit kryesor të abduksionit të krahut
