SlideShare a Scribd company logo
1 of 50
Download to read offline
‫پيشڪار‬:‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬
‫ج‬ ‫نظريو‬ ‫جو‬ ‫صاحب‬ ‫سراج‬ ‫بابت‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌي‬‫ديد‬
‫۾‬ ‫روشنيَء‬ ‫جي‬ ‫تحقيق‬
‫صاحب‬ ‫سراج‬ ‫سائين‬‫نظري‬ ‫بابت‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌي‬ ‫جو‬‫و‬:
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
”‫ھزارين‬‫سال‬‫اڳ‬‫سنڌو‬‫ماٿر‬‫سڀيتا‬‫ج‬‫ي‬
،‫ٻولي‬‫جيڪا‬‫دنيا‬‫جي‬‫وڏي‬‫حصي‬‫۾‬‫انڊو‬
‫يورپي‬‫ٻولين‬*،‫ميسوپوٽاميا‬‫سڀيتائ‬‫ي‬
‫ٻولين‬‫۽‬‫انڊو‬‫پرشين‬‫ٻولين‬‫۾‬‫انڊو‬‫آر‬‫ين‬
‫ٻولين‬‫جي‬‫صورت‬‫۾‬‫پکڙجي‬‫وئي‬.“
*‫ٻولي‬ ‫يورپين‬ ‫انڊو‬(3500‫ق‬.‫م‬)
‫صاحب‬ ‫سراج‬ ‫سائين‬‫ٻولي‬ ‫سنڌي‬ ‫مطابق‬......
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫آھي‬ ‫ٻولي‬ ‫شاھد‬ ‫جي‬ ‫تھذيب‬ ‫انساني‬.
‫۽‬ ‫اوائلي‬ ‫انتھائي‬
‫تت‬ ‫جو‬ ‫کوج‬ ‫سندن‬
‫سراج‬‫صاحب‬،‫سنڌي‬‫ٻوليَء‬‫کي‬‫دنيا‬‫جي‬‫قد‬‫يم‬
‫ترين‬‫۽‬‫بنيادي‬‫ٻولين‬‫مان‬‫ھڪ‬‫سمجهن‬‫ٿ‬‫ا‬
‫۽‬‫پاڻ‬‫سنڌي‬‫ٻوليَء‬‫کي‬‫سنسڪرت‬‫مان‬‫ڦ‬‫ٽي‬
‫۽‬‫بگڙي‬‫نڪتل‬‫ٻولي‬‫نه‬‫ٿا‬‫سمجهن‬.‫اڃا‬‫ب‬‫ه‬
‫سنسڪرت‬‫جي‬‫ڪيترن‬‫ئي‬‫ٻولن‬‫کي‬‫س‬‫نڌي‬
‫ٻوليَء‬‫جي‬‫سرچشمي‬‫مان‬‫آيل‬‫سمجهن‬‫ٿا‬.
‫۾‬ ‫سنسڪرت‬ ‫طور‬ ‫مثال‬‫آھي‬ ‫لفظ‬ ‫ھڪ‬‫نيه‬ ُ‫ش‬(ZERO)
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
o‫شنيه‬‫مان‬‫شني‬‫۽‬‫پوِء‬‫االئجي‬
‫ڪيترا‬‫لفظ‬‫شڪليون‬‫مٽي‬‫ساڳ‬‫ي‬
‫معنا‬‫سان‬‫مختلف‬‫ٻولين‬‫۾‬‫ھلن‬‫دا‬
‫پيا‬‫اچن‬.‫جيئن‬:،‫نسان‬‫س‬‫ونا‬‫س‬‫پ‬،‫ن‬
‫ن‬‫س‬،‫ٿيڻ‬‫صفر‬،‫پوِء‬‫وڃي‬‫ڇيھ‬
‫زيرو‬‫تي‬‫ٿي‬‫رھيو‬‫آھي‬.
o‫وسان‬،‫نپ‬‫اسنسن‬
o‫صفر‬
oZero
o‫سنسڪرت‬‫۾‬‫لفظ‬‫آھي‬‫شنيه‬.(‫ي‬‫اد‬
‫رھي‬‫ته‬‫ھتي‬‫ان‬‫لفظ‬‫جي‬‫آخري‬
”‫نيه‬“‫سنڌيَء‬‫جي‬‫آواز‬”‫ڃ‬“‫جي‬
‫بگڙيل‬‫شڪل‬‫لڳي‬‫ٿي‬.)
o‫ھن‬‫ڳا‬‫لھ‬‫مان‬‫پڪي‬‫شاھدي‬‫ملي‬‫ٿ‬‫ي‬
‫ته‬‫نيه‬‫کان‬‫اڳ‬‫ڃ‬‫س‬‫لفظ‬‫ھئو‬.‫ڇو‬‫ته‬
‫اھو‬‫ڳرو‬‫آواز‬‫آھي‬‫جيڪو‬‫سائنسي‬
‫بنيادن‬‫جي‬‫حساب‬‫سان‬‫اڳ‬‫۾‬‫ھجڻ‬
‫گهرجي‬.
o‫سنڌي‬‫ٻوليَء‬‫۾‬‫ھڪ‬‫لفظ‬‫آھي‬”‫سڃ‬“،
‫جنھن‬‫جو‬‫مطلب‬‫آھي‬”‫بلڪل‬،‫خالي‬
‫ڪجھ‬‫نه‬،‫اڻ‬‫ھوند‬‫وغير‬‫ه‬.
o‫ھاڻي‬”‫ڃ‬”‫جي‬‫آواز‬‫کي‬‫ڏسو‬‫جيڪو‬
،‫ڳرو‬‫ڏکيو‬‫۽‬‫تمام‬‫گهڻو‬‫آڻائو‬‫آواز‬
‫آھي‬.‫ٻولين‬‫جي‬‫مارفاالجيَء‬‫جي‬‫اک‬
‫سان‬‫ڏسجي‬‫ته‬‫اھو‬‫ڳرو‬‫آواز‬‫اوائلي‬
‫ھجڻ‬‫گهرجي‬.‫جيڪو‬‫سولو‬‫ٿي‬”‫نيو‬“
‫۾‬‫بدليو‬‫آھي‬.
‫وغيره‬ ‫انگريزي‬ ،‫عربي‬ ،‫اردو‬ ،‫ھندي‬ ‫سنسڪرت‬ ‫سنڌي‬
‫ڃ‬‫س‬‫شنیہ‬‫صفر‬Zero
‫الِء‬ ‫سمجهڻ‬ ‫ڳجهارت‬ ‫اھا‬‫ڇھ‬‫سال‬ ‫ھزار‬‫ھلون؟‬ ‫پوئتي‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫ٻولين‬ ‫يورپين‬ ‫انڊو‬‫کان‬‫به‬‫اڳ‬ ‫سال‬ ‫ھزار‬ ‫ھڪ‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫آھي‬ ‫ٻولي‬ ‫ھڪڙي‬‫پاِء‬(PIE)
‫يورپين‬ ‫انڊو‬ ‫پروٽو‬
‫مطلب‬
‫ھيريٽيج‬ ‫آميريڪن‬‫ويندي‬ ‫کان‬‫آڪسفورڊ‬‫تائي‬‫ن‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫واٽڪنز‬ ‫ڪالورٽ‬ ‫ڊاڪٽر‬ ‫رنج‬ ‫ڊان‬ ‫ڊاڪٽر‬ ‫وان‬ ‫ڊي‬ ‫مائيڪل‬ ‫ڊاڪٽر‬ ‫بخ‬ ‫ڊارلنگ‬ ‫ڪارل‬ ‫ڊاڪٽر‬
Footnote: We are guided back to the world of 6,000 years ago, where Proto-Indo European language
and society are revealed in vivid and compelling detail. (Dr. Calvart Watkins)
‫يورپين‬ ‫انڊو‬ ‫پروٽو‬(PIE)‫ٿا‬ ‫چون‬ ‫بابت‬‫ته‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
2500‫کان‬4500‫اڳ‬ ‫م‬ ‫ق‬
‫آھي‬ ‫وئي‬ ‫ٿي‬ ‫معدوم‬ ‫ھاڻي‬ ‫جيڪا‬ ،‫ھئي‬ ‫ويندي‬ ‫ڳالھائي‬ ‫ٻولي‬ ‫اھا‬ ‫واحد‬ ‫۾‬ ‫جڳ‬ ‫سڃاتل‬ ‫ڄاتل‬.
،‫محقق‬ ‫يورپي‬‫ٻوليَء‬ ‫پاِء‬‫ٿا‬ ‫چون‬ ‫۾‬ ‫باري‬ ‫جي‬‫ته‬:
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫پر‬‫ڪجهه‬‫ٻوليَء‬ ‫پاِء‬ ‫وري‬‫چون‬ ‫ٿا‬ ‫ھيئن‬ ‫مرڪز‬ ‫جو‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫ليز‬ِ‫قو‬ ‫ڪارلوس‬ ‫محقق‬ ‫اسپيني‬ ‫جيئن‬(PIE)‫کي‬‫سنڌويوروپيا‬‫ٿو‬ ‫سڏي‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫ٿورو‬ ‫ھاڻي‬ ‫ته‬ ‫اچو‬‫سان‬ ‫حساب‬ ‫پنھنجي‬ ‫پاڻ‬‫ڏسون‬‫ته‬:
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫يورپين‬ ‫انڊو‬ ‫پروٽو‬(PIE)‫آھي‬ ‫مطلب‬ ‫جو‬
•‫پروٽو‬(Proto)‫لفظ‬ ‫ھڪ‬ ‫پر‬ ‫ابتدائي‬ ،‫پھريون‬ ،‫پراڻو‬ ‫مطلب‬‫پاروٿو‬‫به‬‫ٿ‬ ‫ملي‬‫و‬.
•‫انڊو‬(Indo)‫يعني‬ ،‫سنڌ‬ ،‫انڊس‬ ،‫انڊ‬ ‫مطلب‬‫سنڌو‬
•‫يوروپين‬(European)‫واريون‬ ‫يا‬ ‫وارا‬ ‫يورپ‬ ،‫يوروپي‬ ‫مطلب‬(‫ٻوليون‬)
‫ان‬ ‫اھي‬(PIE)‫جوڙي‬ ‫سان‬ ‫سري‬ ‫نئين‬ ‫ھاڻي‬ ‫کي‬‫ٿا‬ ‫ڳولھن‬ ‫پاڙ‬!
•‫ھڪجھڙي‬‫معنا‬‫وارن‬‫لفظن‬‫کي‬”‫تقابلي‬‫نموني‬“
،‫آڌار‬‫اصل‬‫لفظ‬‫ڳولهڻ‬.
•‫جيئن‬:‫انگريزيَء‬‫۾‬NAV،‫يونانيَء‬‫۾‬Naus،‫الطينيَء‬
‫۾‬Navis،‫پراڻي‬‫آئرش‬‫۾‬Nau،‫پراڻي‬‫نارسڪ‬‫۾‬Noe
‫ٻيڙيَء‬‫کي‬‫سڏجي‬‫ٿو‬.‫ته‬‫ان‬‫لفظ‬‫جي‬‫بنيادي‬‫پاڙ‬‫لفظ‬
‫آھي‬NAV.
•‫ڀال‬‫سوچيو‬‫ڇا‬‫سنڌي‬‫ٻوليَء‬‫۾‬‫ناو‬‫لفظ‬
‫ٻيڙيَء‬‫کي‬‫ناھي‬‫سڏبو؟‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
NAU
‫ھنن‬ ‫جيڪڏھن‬ ‫ھاڻي‬‫راِء‬ ‫جي‬ ‫محققن‬‫آھي‬ ‫درست‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫ته‬‫پوِء‬.....
‫پڪ‬‫سان‬‫ان‬‫ٻوليَء‬‫جو‬‫سنئون‬
‫سڌو‬‫تعلق‬‫موھن‬‫جي‬‫دڙي‬‫وارن‬
‫سان‬‫ھوندو‬
‫يا‬
‫اھا‬‫ٻولي‬‫موھن‬‫جي‬‫دڙي‬‫وارن‬
‫ماڻهن‬‫جي‬‫ئي‬‫ٻولي‬‫ھوندي‬!
2500 to
4500
‫م‬ ‫ق‬
‫ٻولي‬ ‫پاِء‬ ‫يعني‬‫ڇھ‬‫ھزار‬
‫آھي‬ ‫پراڻي‬
‫اڪيلي‬
‫ٻولي‬
‫تي‬ ‫گولي‬ ‫پوري‬ ‫جيڪا‬
‫ھئي‬ ‫ويندي‬ ‫سمجهي‬ ‫مڪمل‬
‫الڳاپي‬ ‫سان‬ ‫زندگي‬ ‫۾‬ ‫جنھن‬‫ل‬
‫ڀر‬ ‫لفظ‬ ‫جا‬ ‫مڪتبن‬ ‫سڀني‬‫پيا‬ ‫يا‬
‫ھئا‬
‫ڇو‬‫ته‬‫دڙي‬ ‫جي‬ ‫موھن‬‫اھڙيون‬ ‫مان‬‫نشانيون‬‫ٿيون‬ ‫ملن‬!
‫جي‬ ‫جنھن‬‫ڪھڻي‬ ‫رھڻي‬ ‫۽‬ ‫عمر‬‫ان‬‫ڳالھ‬‫آھي‬ ‫ثبوت‬ ‫پڪو‬ ‫جو‬.
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫الِء‬ ‫دير‬ ‫ڪجهه‬‫دڙي‬ ‫جي‬ ‫موھن‬‫۾‬ ‫دل‬ ‫کي‬‫ته‬‫واريو‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫ڦيٿو‬ ‫وٽ‬ ‫انھن‬(‫ول‬)‫به‬‫ھئو‬ ‫آرٽ‬ ‫وٽ‬ ‫انھن‬(‫اڻت‬)‫به‬‫ھئي‬ ‫داو‬ ‫جا‬ ‫روند‬ ‫راند‬ ‫کي‬ ‫انھن‬‫به‬‫ھئا‬
‫وغيره‬ ‫مھرون‬ ،‫سڪا‬ ‫تور‬ ‫ماپ‬ ‫ساٺ‬ ‫سنوڻ‬ ،‫زيور‬ ،‫ٿپا‬ ،‫ٿانو‬ ‫سرشتو‬ ‫معاشرتي‬ ‫مظبوط‬ ‫ھڪ‬‫ب‬‫ه‬
‫تائين‬ ‫حدن‬ ‫حيرتناڪ‬ ‫ھتي‬‫ھڪجھڙائي‬‫ڏسو‬:
•‫ھر‬‫م‬‫تي‬‫ڦڻي‬‫۽‬‫ڦيٿو‬‫ڏسو‬!
•‫ڦڻيَء‬‫کي‬‫سنڌيَء‬‫۾‬‫اڄ‬‫به‬”‫جنب‬“‫سڏجي‬
‫ٿو‬(‫جنھن‬‫مان‬‫ھڪ‬‫ٻيو‬‫لفظ‬‫جنبوري‬“‫ب‬‫ه‬
‫ٺھيو‬‫آھي‬)‫ته‬‫وري‬‫ڦيٿي‬‫کي‬‫ل‬‫و‬‫يا‬‫ل‬‫و‬‫و‬‫به‬
‫سڏبو‬‫آھي‬.
•Comb: (*gembh- = tooth/nail)‫جنب‬
•Wheel: (*kwel- = revolve, move)‫ول‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫ڪريون‬ ‫ٿا‬ ‫فرض‬(PIE)‫ٻولي‬ ‫سنڌي‬ ‫۽‬‫آھي‬ ‫ساڳي‬!
•PROTO INDO-
EUROPEAN
(PIE)
•‫سڀيتا‬ ‫سنڌو‬
‫ٻولي‬ ‫جي‬
(‫سنڌي‬)
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫پاڻ‬ ‫جيڪڏھن‬ ‫۽‬‫خيال‬ ‫پختي‬‫وڌون‬ ‫اڳتي‬ ‫سان‬‫ته‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫تھذيب‬ ‫واري‬ ‫دڙي‬ ‫جي‬ ‫موھن‬‫به‬‫سو‬ ‫آھي‬ ‫جي‬ ‫دور‬ ‫واري‬ ‫پاِء‬ ‫ساڳي‬ ‫ان‬:
‫بڻياد‬ ‫بڻ‬ ‫جي‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌي‬‫ٿي‬ ‫سگهي‬ ‫ملي‬ ‫سان‬ ‫نموني‬ ‫بھتر‬ ‫خبر‬ ‫ھتي‬ ‫جي‬.
‫ڇو‬‫ته‬‫۾‬ ‫پاڙن‬ ‫جي‬ ‫ٻولين‬ ‫جديد‬ ‫مٿي‬ ‫کان‬ ‫سيڪڙو‬ ‫سٺ‬‫م‬ ‫لفظ‬ ‫جا‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌي‬‫ٿا‬ ‫لن‬.
‫جيئن‬:
*teks (tech ‫,)ٽڪ‬ *upo (up ‫ڀ‬ُ‫ا‬), *paewr (fire ‫,)پڄر‬ *gwei- (bio ُُ‫,)جيو‬ *bha
(photo ‫,)ڀا‬ *gher (grad ‫,)گهر‬ *leg- (logy ‫,)لڳ‬ *agro (agri- ‫)آڳڙو‬ etc...
‫لفظ‬ ‫ڏسو‬ ‫خاطر‬ ‫نموني‬‫پرڀات‬(‫پر‬+‫ڀا‬+‫ت‬)
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
o‫سنڌي‬
‫ـت‬‫يا‬‫ـٿ‬=‫صفت‬‫جي‬‫ڪيفيت‬
‫ٺاھيندڙ‬‫آواز‬
English:
-th
suffix forming nouns of
action, state, or quality from
verbs or adjectives (such as
depth, strength, truth).
o‫سنڌي‬
‫ڀا‬=‫چمڪڻ‬
English:
*bha-
PIE root meaning "to shine."
Bha sound changed in Greek as
“pha – pho etc. Today “bha-” is in
photon, photo, phosphorus etc…
o‫سنڌي‬:
‫پر‬=،‫گهڻو‬‫چوڌاري‬
English:
*per-
PIE root forming
prepositions, etc., meaning
"forward," and, by
extension, "in front of,
before, first, near," etc.
‫ت‬--th ‫ڀا‬-bha ‫ر‬ِ‫پ‬-Pre
‫جڪ‬ ‫جوڙ‬ ‫ٻيھڙ‬ ‫جي‬ ‫پاِء‬ ‫ھاڻي‬‫۾‬‫ٻولي‬ ‫سنڌي‬‫ڏسو‬:
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫ھلو‬ ‫ڏسندا‬:‫ٻولي‬ ‫سنڌي‬ ‫۽‬ ‫پاِء‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫مان‬ ‫اوک‬Ache‫يا‬ache‫اوک؟‬ ‫مان‬
Ache (Pain in a part of one's body) ‫اوک‬)‫تڪليف‬ ، ‫اهنج‬.‫درد‬ ، ‫ڏک‬ ، ‫ور‬‫س‬(
Old English acan "suffer continued
pain," from Proto-Germanic *akanan,
perhaps from a PIE root *aouk- “pain,
difficulty" *ag-es- "fault, guilt,"
represented also in Sanskrit and Greek,
which is perhaps imitative of groaning.
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫مان‬ ‫ڊه‬Die‫يا‬die‫ڊه؟‬ ‫مان‬
Die (of a person, animal, or plant) stop living.) ‫ڊه‬(‫ٿيڻ‬ ‫ختم‬ ،‫ڪرڻ‬)
mid-12c., dien, deighen, of sentient beings, "to
cease to live," possibly from Old Danish døja
or Old Norse deyja "to die, pass away," both
from Proto-Germanic *dawjan (source also of
Old Frisian deja "to kill," Old Saxon doian,
Old High German touwen, Gothic diwans
"mortal"), from PIE root *dheu- "to pass
away, die.
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫ھلو‬ ‫ڏسندا‬:‫ٻولي‬ ‫سنڌي‬ ‫۽‬ ‫پاِء‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫لفظ‬ ‫انگريزيَء‬‫جنريشن‬‫ڏسو‬ ‫۾‬ ‫اکرن‬ ‫شروعاتي‬ ‫جي‬!
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫انگريزي‬ ‫کي‬ ‫اوھان‬ ‫ڇا‬(Gen)‫لفظ‬ ‫سنڌي‬ ‫۾‬ِ‫ڻ‬‫ڄ‬(‫ڄڻپ‬ ‫جي‬ ‫نسلن‬ ‫يعني‬)‫ٿي؟‬ ‫اچي‬ ‫نظر‬
‫ٽيڪناالجيَء‬‫جيڪو‬ ‫۾‬‫ٽڪ‬‫اھو‬ ‫ڇا‬ ‫آھي‬‫ٽڪ‬ ‫وارو‬ ‫ائٽ‬‫ناھي؟‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫جو‬ ‫لفظن‬ ‫۾‬ ‫ٻولين‬‫سفر‬ ‫ساختياتي‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫ھن‬‫تصوير‬‫کي‬
‫ڏسي‬‫اوھان‬‫جي‬
‫ذھن‬‫۾‬‫ڇا‬‫اچي‬
‫رھيو‬‫آھي؟‬
‫ھي‬‫ڇا‬‫ٿي‬‫سگھي‬
‫ٿو‬.....
‫؟‬
‫سڏيون‬ ‫کي‬ ‫ھن‬ ‫پاڻ‬‫لونگ‬.
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫ڇا‬‫ھن‬‫وکر‬‫جي‬
‫شڪل‬‫کوڙڻ‬‫وارن‬
‫لن‬ِ‫ڪ‬‫جھڙي‬‫نه‬‫ٿي‬
‫لڳي؟‬
‫۾‬ ‫سنڌيَء‬”‫لو‬ِ‫ڪ‬“‫۾‬ ‫انگريزيَء‬ ‫۽‬CLOVE
• Clove (n)
Dried flowerbud of a certain tropical tree, used as a spice, late
15c., earlier clowes (14c.), from Anglo-French clowes de girofle
(c. 1200), Old French clou de girofle "nail of gillyflower," so
called from its shape, from Latin clavus "a nail" (from PIE root
*klau- "hook").
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫مطابق‬ ‫صاحب‬ ‫سراج‬‫آواز‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌيَء‬”‫س‬ ‫يا‬ ‫ــ‬‫س‬‫و‬“
‫هزارين‬‫سال‬‫اڳ‬‫سنڌي‬‫انسان‬‫کي‬‫هوا‬‫۾‬”‫و‬‫س‬..‫و‬‫س‬“‫جو‬‫آواز‬‫محسوس‬
‫ٿيو‬‫۽‬‫جيئن‬‫تہ‬‫هوا‬‫هن‬‫کي‬‫نظر‬‫نٿي‬،‫آئي‬‫ان‬‫ڪري‬‫رفتہ‬‫رفتہ‬‫اڻ‬‫ڏٺ‬‫ل‬‫۽‬
‫لکين‬‫فطري‬‫شين‬‫جي‬‫آواز‬‫الِء‬‫هن‬‫جي‬‫ذهن‬‫۾‬‫اهو‬”،‫و‬‫س‬‫و‬‫س‬“‫جو‬‫تصور‬
‫ڄمي‬‫ويو‬‫۽‬‫انهيَء‬”‫ــ‬‫س‬‫يا‬‫و‬‫س‬“‫جي‬‫معنى‬”‫آواز‬“‫هن‬‫جي‬‫ذهن‬‫۾‬‫پيدا‬‫ٿيو‬.
‫اڄ‬‫تائين‬‫اسان‬‫سنڌين‬‫جي‬‫ذهن‬‫۾‬‫قائم‬‫آهي‬‫۽‬‫اوهين‬‫ڏسندئو‬‫تہ‬‫هر‬‫اه‬‫و‬
‫لفظ‬‫جنهن‬‫۾‬‫اڻ‬‫ڏٺل‬‫چيزن‬‫مان‬‫پيدا‬‫ٿيندڙ‬‫آواز‬‫جو‬‫تعلق‬،‫آهي‬‫ان‬‫۾‬”‫ــ‬‫س‬
‫يا‬‫و‬‫س‬“‫ڌاتو‬‫يا‬‫بنياد‬‫موجود‬‫هوندو‬.
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫آواز‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌيَء‬”‫ــ‬‫س‬“‫سترامداس‬ ‫پروفيسر‬‫م‬‫طابق‬
‫پروفيسر‬‫سترامداس‬‫سوڀاسنگھ‬‫جڙيا‬‫سنگهاڻي‬‫عرف‬”‫سائل‬“
‫پنھنجي‬‫لغت‬‫۾‬‫سنڌي‬‫اکر‬”‫س‬“‫الِء‬‫لکيو‬‫آھي‬‫ته‬:”‫س‬‫ھڪ‬‫سدور‬‫و‬‫۽‬
‫سڀاڳو‬‫اکر‬‫آھي‬.‫ھن‬‫سان‬‫جيڪو‬‫به‬‫لفظ‬‫شروع‬‫ٿيندو‬،‫آھي‬‫تنھ‬‫ن‬‫جي‬
‫معنا‬‫گهڻو‬‫ڪري‬‫اڻوڻندڙ‬‫ڪانه‬‫آھي‬.‫ھن‬‫سان‬‫انيڪ‬‫سٺيَء‬‫معنا‬‫و‬‫ارا‬
‫لفظ‬‫شروع‬‫ٿيندا‬‫آھن‬.“
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
About “Hissing” sound, by: Dr. Micheil de Vaan
hiss (v.)
late 14c., of imitative origin. Compare
Danish hysse, German zischen, etc.
Johnson wrote, "it is remarkable, that this
word cannot be pronounced without
making the noise which it signifies."
Perhaps the sound represents the natural
sound of air, from PIE “Hiss-, Sss” denotes
the words forming superior quality and non
physical objects.
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫ٿا‬ ‫کڻون‬ ‫لفظ‬ ‫ھڪ‬ ‫پاڻ‬ ‫طور‬ ‫مثال‬‫ي‬ِ‫ئ‬‫س‬‫س‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫ي‬ِ‫ئ‬ ُ‫س‬َ‫س‬
‫سھڻي‬ ،‫چڱي‬(‫صفت‬) ‫ـ‬َ‫س‬
‫ڄاڻيل‬ ،‫ڌل‬ُ‫ٻ‬ ،‫ٻل‬ُ‫س‬ ‫ئي‬ ُ‫ـس‬
‫ابت‬ ‫جي‬ ‫اسم‬ ‫ان‬(‫ضد‬)
‫ئي‬ُ‫س‬َ‫ا‬ ‫يا‬ ‫ي‬ِ‫ئ‬ ُ‫س‬ِ‫ن‬
‫نه‬ ،‫اڻ‬ ِ‫ـ‬‫ن‬(‫اڻ‬)
‫ڄاڻيل‬ ،‫ڌل‬ُ‫ٻ‬ ،‫ٻل‬ُ‫س‬ ‫ئي‬ ُ‫ـس‬
‫آھي‬ ‫ڌاتو‬ ‫اصل‬ ‫جو‬ ‫اسم‬ ‫ان‬‫ِي‬‫ـ‬‫ئ‬‫س‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫لڳي‬‫ائين‬‫ئي‬‫ٿو‬‫ته‬‫ھي‬‫لفظ‬‫ھزارين‬‫سالن‬‫کان‬‫ھتي‬‫عام‬‫واھپي‬‫۾‬‫ايندو‬‫رھيو‬‫آھي‬،
‫جنھن‬‫جو‬‫مطلب‬‫آھي‬،‫سوچ‬،‫خبر‬،‫ڄاڻ‬‫سمجهه‬‫وغير‬‫ہ‬.‫سراج‬‫صاحٻ‬‫مطابق‬‫ان‬‫جي‬‫صحي‬‫ح‬
‫لکت‬‫سئہ‬(‫سئڻ‬‫مفعولي‬‫ڄڻ‬‫س‬‫مان‬‫آهي‬‫۽‬‫معنى‬‫اٿس‬‫جيڪو‬‫ٻڌي‬.‫اهو‬‫سئہ‬‫ڌاتو‬‫پ‬‫نهنجي‬
‫ويجھي‬‫۾‬‫ويجھي‬‫شڪل‬‫سو‬‫يا‬‫سئو‬(‫ٻڌو‬)‫۾‬‫نظر‬‫اچي‬‫ٿو‬.‫سڌي‬‫معنا‬‫اٿس‬‫ڄاڻ‬،‫وارو‬‫خ‬‫بر‬
‫وارو‬‫ڌ‬‫س‬‫وارو‬
‫ڏسو‬ ‫۾‬ ‫انگريزيَء‬ ‫جديد‬ ‫ھاڻي‬Science & sense
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫پروٽو‬‫انڊو‬‫يورپين‬‫ٻولين‬‫جا‬‫ماھر‬‫انگريزي‬‫لفظ‬”‫سائنس‬“‫بابت‬‫لکن‬‫ٿا‬‫ته‬:
*scei- Proto-Indo-European root meaning “to know, split”. Science is "what is known, knowledge (of
something) acquired by study; information;" also "assurance of knowledge, certitude, certainty," from Old
French science "knowledge, learning, application; corpus of human knowledge" (12c.) Sense meaning "that
which is wise" is from c. 1600. Meaning "capacity for perception and appreciation" is from c. 1600 (as in
sense of humor, attested by 1783, sense of shame, 1640s). mid-14c.
‫لفظ‬ ‫پنھنجو‬ ‫ھاڻي‬”‫ئي‬‫س‬“‫سمجهو‬ ‫۽‬ ‫ڏسو‬ ‫معنا‬ ‫مٿين‬ ‫رکي‬ ‫۾‬ ‫ذھن‬!
‫يو‬ِ‫واڪ‬‫يو‬ِ‫واڪ‬‫ک‬ِ‫و‬‫ڻ‬َ‫ک‬ ُ‫ري‬‫پ‬ ‫يو‬ِ‫ه‬‫پاٻو‬ ،‫ي؛‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
(‫رسالو‬ ‫جو‬ ‫شاھ‬-‫سيني‬ُ‫ح‬ ‫ر‬ُ‫س‬)
‫ڻ‬ِ‫واڪ‬ ‫يا‬ ‫واڪ‬‫مفھوم‬ ‫جو‬ ‫لفظ‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫جامع‬‫سنڌي‬‫لغات‬‫۾‬‫ڊاڪٽر‬‫نبي‬‫بخش‬‫خان‬‫بلوچ‬،‫صاحب‬‫ھن‬‫لفظ‬‫جو‬
‫مطلب‬‫لکن‬‫ٿا‬:”،‫ٻولڻ‬‫قول‬،‫قرار‬،‫چوڻ‬‫آواز‬،‫ڪرڻ‬‫واڪو‬،‫ڪرڻ‬‫سڏڻ‬
‫وغير‬‫ہ‬“.
‫ھي‬‫لفظ‬‫واتان‬‫نڪتل‬،‫ڳالھين‬،‫دانھن‬‫ڪوڪرن‬‫کي‬‫بيان‬‫ڪري‬‫ٿو‬.
‫ڏسو‬ ‫۾‬ ‫انگريزيَء‬ ‫جديد‬ ‫ھاڻي‬Vocal
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫پروٽو‬‫انڊو‬‫يورپين‬‫ٻولين‬‫جا‬‫ماھر‬‫انگريزي‬‫لفظ‬”‫ووڪل‬“‫بابت‬‫لکن‬‫ٿا‬‫ته‬:
Vocal (adj.)
late 14c., "spoken, oral," from Old French vocal (13c.), from Latin vocalis "sounding,
sonorous, speaking," as a noun, "a vowel," from vox (genitive vocis) "voice" (from PIE
root *wekw- "to speak"). In reference to music (as opposed to instrumental), first
recorded 1580s; meaning "outspoken" first attested 1871.
‫لفظ‬ ‫پنھنجو‬ ‫ھاڻي‬”‫واڪو‬“‫سمجهو‬ ‫۽‬ ‫ڏسو‬ ‫معنا‬ ‫مٿين‬ ‫رکي‬ ‫۾‬ ‫ذھن‬!
‫ک‬ِ‫و‬‫مفھوم‬ ‫جو‬ ‫لفظ‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫جامع‬‫سنڌي‬‫لغات‬‫۾‬‫ڊاڪٽر‬‫نبي‬‫بخش‬‫خان‬‫بلوچ‬،‫صاحب‬‫ھن‬‫لفظ‬‫جو‬
‫مطلب‬‫لکن‬‫ٿا‬:”،‫ھلڻ‬‫قدم‬،‫کڻڻ‬،‫چال‬،‫گام‬،‫پنڌ‬،‫ٽور‬،‫درجو‬‫ٻال‬‫نگھه‬،
‫ٻرا‬‫نگھه‬،‫ورا‬‫نگھه‬،‫ٻن‬‫پيرن‬‫جي‬‫وچ‬‫وارو‬‫ويڇو‬‫يا‬‫مفاصلو‬.
‫ڏسو‬ ‫۾‬ ‫انگريزيَء‬ ‫جديد‬ ‫ھاڻي‬Walk
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫پروٽو‬‫انڊو‬‫يورپين‬‫ٻولين‬‫جا‬‫ماھر‬‫انگريزي‬‫لفظ‬”‫واڪ‬“‫بابت‬‫لکن‬‫ٿا‬‫ته‬:
“Travel on foot," c. 1200, a merger of two verbs, 1. Old English wealcan "to toss, roll, move round" (past
tense weolc, past participle wealcen), and 2. wealcian "to roll up, curl," from Proto-Germanic *welk- (source
also of Old Norse valka "to drag about," Danish valke "to full" (cloth), Middle Dutch walken "to knead,
press, full" (cloth), Old High German walchan "to knead," German walken "to full"), perhaps ultimately
from PIE root *wel- (wekh) "to turn, revolve."
‫لفظ‬ ‫پنھنجو‬ ‫ھاڻي‬”‫وک‬“‫سمجهو‬ ‫۽‬ ‫ڏسو‬ ‫معنا‬ ‫مٿين‬ ‫رکي‬ ‫۾‬ ‫ذھن‬!
”‫ڏھاڙي‬ ‫جي‬ ‫ھاريَء‬“‫ڏسو‬ ‫پڙھي‬ ‫ٿورو‬ ‫جيان‬ ‫نموني‬ ‫ھڪ‬:
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫ھي‬ ‫ڀال‬‫لفظ‬‫ڏسو‬:
English
• Corporate
‫سنڌي‬
•‫ڪارپت‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
early 15c., "united in one body, constituted as a legal corporation," as a number of
individuals empowered to do business as an individual, in early use often of municipalities,
from Latin corporatus, past participle of corporate "make or fashion into a body, furnish with
a body," also "to make into a corpse, kill," from corpus (genitive corporis) "body" (from PIE
root *kwrept- "body, form, appearance, reputation"). The past participle, corporatus, also was
used as a noun meaning "member of a corporation."
‫لفظ‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌي‬ ‫وري‬ ‫ھاڻي‬‫آڪھ‬‫سمجهو‬:
English
• Eco
‫سنڌي‬
•‫آڪھ‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
*Aweik-
Proto-Indo-European root meaning "clan, social unit above the household."
It forms all or part of: antoecian; bailiwick; Brunswick; diocese; ecology; economy;
ecumenical; metic; nasty; parish; parochial; vicinage; vicinity; viking; villa; village; villain;
villanelle; -ville; villein; Warwickshire; wick (n.2) "dairy farm."
‫کان‬ ‫ڊ‬‫پ‬‫پوِء‬ ‫۽‬ ‫ر‬‫پ‬Politics‫سفر‬ ‫جو‬
• Policy• Politics
• Polis• Singapore
‫پڙ‬ ‫پڊ‬
‫پڙاُء‬‫ر‬‫پ‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫کوجنا‬ ‫ڪيل‬ ‫تائين‬ ‫وقت‬ ‫ھن‬‫۾‬1027‫لفظ‬ ‫پاڙ‬‫آھن‬ ‫ويا‬ ‫ڪيا‬ ‫ھٿ‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
(‫تت‬)
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
‫اس‬‫ان‬‫سمجه‬‫و‬‫ن‬‫ٿ‬‫ا‬‫ته‬:
”‫سنڌي‬‫ٻوليَء‬‫کي‬‫دنيا‬‫جي‬‫جديد‬‫تحقيقن‬‫آڌار‬‫ھڪ‬‫ڀيرو‬‫ٻيھر‬‫ڏس‬،‫جي‬
‫جنھن‬‫۾‬‫سراج‬‫صاحب‬‫جي‬‫ڏنل‬‫نظريي‬‫کي‬‫پروٽو‬‫انڊو‬‫يوروپين‬
‫سان‬‫ڀيٽي‬‫سنڌي‬‫ٻوليَء‬‫جي‬‫مارفاالجي‬‫يا‬‫ساختيات‬‫تي‬‫نئي‬‫ن‬‫سري‬
‫سان‬‫ڪم‬‫ڪجي‬.
‫۾‬ ‫آخر‬‫ٻه‬‫سوال‬
‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
.1‫اھا‬‫ڪھڙي‬‫ٻولي‬‫آھي‬‫جيڪا‬‫ھزارين‬‫سال‬‫گذرڻ‬،‫باوجود‬‫اڄ‬‫به‬‫اھي‬‫ز‬ُ‫ت‬‫ڌاتو‬‫لفظ‬
‫سانڍيون‬‫جيئري‬‫آھي؟‬
.22008‫کان‬‫پينسلوينيا‬‫يونيورسٽيَء‬‫۾‬‫ڊاڪٽر‬‫ڊان‬‫رنج‬”‫ري‬ِ‫پ‬‫پروٽو‬‫انڊو‬‫يورپ‬‫ين‬“‫جو‬
‫تصور‬‫ڏيو‬‫ويٺو‬‫آهي‬‫جيڪا‬‫نو‬‫هزار‬‫سال‬‫پراڻي‬‫ڄاڻائي‬‫ٿو‬.‫ڇا‬‫ان‬‫نئين‬‫تحقيق‬‫۾‬
‫اسان‬‫سنڌي‬‫ٻوليَء‬‫بابت‬‫ڪا‬‫ونڊ‬‫شامل‬‫ڪرڻ‬‫الِء‬‫ڪجھ‬‫ڪريون‬‫ٿا؟‬
‫اھي‬‫سوال‬ ‫وڏا‬ ‫تمام‬‫آھن؟‬
‫آھي‬ ‫اتي‬ ‫سڄو‬ ‫نظريو‬ ‫جو‬ ‫صاحب‬ ‫سراج‬.
‫مھربانيون‬ ‫وڏيون‬ ‫جون‬ ‫اوھان‬

More Related Content

Similar to Theory of Siraj about Sindhi Language in Modern approach of Research

المنجد في اللغة و الأعلام
المنجد في اللغة و الأعلامالمنجد في اللغة و الأعلام
المنجد في اللغة و الأعلامRama Danty
 
التراث وأدب الطفل
التراث وأدب الطفلالتراث وأدب الطفل
التراث وأدب الطفلHuda Farhan
 
Literary 1 EN into AR
Literary 1 EN into ARLiterary 1 EN into AR
Literary 1 EN into ARDiaa Toma
 
دلالة المنطوق والمفهوم عند الأصوليين وأثرها عند استنباط الأحكام الفقهية
دلالة المنطوق والمفهوم عند الأصوليين وأثرها عند استنباط الأحكام الفقهيةدلالة المنطوق والمفهوم عند الأصوليين وأثرها عند استنباط الأحكام الفقهية
دلالة المنطوق والمفهوم عند الأصوليين وأثرها عند استنباط الأحكام الفقهيةabdelali el mejdki
 

Similar to Theory of Siraj about Sindhi Language in Modern approach of Research (10)

المنجد في اللغة و الأعلام
المنجد في اللغة و الأعلامالمنجد في اللغة و الأعلام
المنجد في اللغة و الأعلام
 
التراث وأدب الطفل
التراث وأدب الطفلالتراث وأدب الطفل
التراث وأدب الطفل
 
Literary 1 EN into AR
Literary 1 EN into ARLiterary 1 EN into AR
Literary 1 EN into AR
 
التشبيه بين اللغة العربية واللغة العبرية: دراسة صرفية نحوية
التشبيه بين اللغة العربية واللغة العبرية: دراسة صرفية نحوية التشبيه بين اللغة العربية واللغة العبرية: دراسة صرفية نحوية
التشبيه بين اللغة العربية واللغة العبرية: دراسة صرفية نحوية
 
مجموعة مقالات (المجلد الأول) - المؤتمر الدولي السابع حول القضايا الراهنة للغا...
مجموعة مقالات (المجلد الأول) - المؤتمر الدولي السابع حول القضايا الراهنة للغا...مجموعة مقالات (المجلد الأول) - المؤتمر الدولي السابع حول القضايا الراهنة للغا...
مجموعة مقالات (المجلد الأول) - المؤتمر الدولي السابع حول القضايا الراهنة للغا...
 
دلالة المنطوق والمفهوم عند الأصوليين وأثرها عند استنباط الأحكام الفقهية
دلالة المنطوق والمفهوم عند الأصوليين وأثرها عند استنباط الأحكام الفقهيةدلالة المنطوق والمفهوم عند الأصوليين وأثرها عند استنباط الأحكام الفقهية
دلالة المنطوق والمفهوم عند الأصوليين وأثرها عند استنباط الأحكام الفقهية
 
المراجع
المراجعالمراجع
المراجع
 
17.soz
17.soz17.soz
17.soz
 
17.soz
17.soz17.soz
17.soz
 
أثر لغة الدين في التفسير المعاصر: دراسة تحليلية
أثر لغة الدين في التفسير المعاصر: دراسة تحليليةأثر لغة الدين في التفسير المعاصر: دراسة تحليلية
أثر لغة الدين في التفسير المعاصر: دراسة تحليلية
 

Recently uploaded

الأركان التربوية بأقسام التعليم الأولي و الابتدائي.ppt
الأركان التربوية بأقسام التعليم الأولي و الابتدائي.pptالأركان التربوية بأقسام التعليم الأولي و الابتدائي.ppt
الأركان التربوية بأقسام التعليم الأولي و الابتدائي.pptAliOtherman
 
الشوق إلى حجّ بيت الله الحرام (فضائل الحج)
الشوق إلى حجّ بيت الله الحرام (فضائل الحج)الشوق إلى حجّ بيت الله الحرام (فضائل الحج)
الشوق إلى حجّ بيت الله الحرام (فضائل الحج)Arabic Dawateislami
 
REKOD TRANSIT BAHASA ARAB SK Tahun 3.pptx
REKOD TRANSIT BAHASA ARAB SK Tahun 3.pptxREKOD TRANSIT BAHASA ARAB SK Tahun 3.pptx
REKOD TRANSIT BAHASA ARAB SK Tahun 3.pptxEvaNathylea1
 
امتحانات النحو وإجاباتها.pdfrrrrrrrrrrrrrr
امتحانات النحو وإجاباتها.pdfrrrrrrrrrrrrrrامتحانات النحو وإجاباتها.pdfrrrrrrrrrrrrrr
امتحانات النحو وإجاباتها.pdfrrrrrrrrrrrrrrmhosn627
 
الصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdf
الصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdfالصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdf
الصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdfv2mt8mtspw
 
تێکچوونا خەموکییا مەزن ژخەموکی چیە و خەموکی چەوا پەیدا دبیت ، چارەسەریا خەموک...
تێکچوونا خەموکییا مەزن ژخەموکی چیە و خەموکی چەوا پەیدا دبیت ، چارەسەریا خەموک...تێکچوونا خەموکییا مەزن ژخەموکی چیە و خەموکی چەوا پەیدا دبیت ، چارەسەریا خەموک...
تێکچوونا خەموکییا مەزن ژخەموکی چیە و خەموکی چەوا پەیدا دبیت ، چارەسەریا خەموک...Idrees.Hishyar
 
تنوع الفطريات وأنواعها الكثيرة المتنوعة 1
تنوع الفطريات وأنواعها الكثيرة المتنوعة 1تنوع الفطريات وأنواعها الكثيرة المتنوعة 1
تنوع الفطريات وأنواعها الكثيرة المتنوعة 1alialbaghdadi9969
 
دمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكر
دمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكردمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكر
دمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكرMaher Asaad Baker
 
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث الدنيا سجن المؤمن وجنة الكافر من ( 15 ) طريقا عن...
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث الدنيا سجن المؤمن وجنة الكافر من ( 15 ) طريقا عن...الكامل في أسانيد وتصحيح حديث الدنيا سجن المؤمن وجنة الكافر من ( 15 ) طريقا عن...
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث الدنيا سجن المؤمن وجنة الكافر من ( 15 ) طريقا عن...MaymonSalim
 
الاستعداد للامتحانات.pptx عرض حولك كيفية
الاستعداد للامتحانات.pptx عرض حولك كيفيةالاستعداد للامتحانات.pptx عرض حولك كيفية
الاستعداد للامتحانات.pptx عرض حولك كيفيةNawalDahmani
 
by modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .ppt
by modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .pptby modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .ppt
by modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .pptmodarsaleh3
 

Recently uploaded (11)

الأركان التربوية بأقسام التعليم الأولي و الابتدائي.ppt
الأركان التربوية بأقسام التعليم الأولي و الابتدائي.pptالأركان التربوية بأقسام التعليم الأولي و الابتدائي.ppt
الأركان التربوية بأقسام التعليم الأولي و الابتدائي.ppt
 
الشوق إلى حجّ بيت الله الحرام (فضائل الحج)
الشوق إلى حجّ بيت الله الحرام (فضائل الحج)الشوق إلى حجّ بيت الله الحرام (فضائل الحج)
الشوق إلى حجّ بيت الله الحرام (فضائل الحج)
 
REKOD TRANSIT BAHASA ARAB SK Tahun 3.pptx
REKOD TRANSIT BAHASA ARAB SK Tahun 3.pptxREKOD TRANSIT BAHASA ARAB SK Tahun 3.pptx
REKOD TRANSIT BAHASA ARAB SK Tahun 3.pptx
 
امتحانات النحو وإجاباتها.pdfrrrrrrrrrrrrrr
امتحانات النحو وإجاباتها.pdfrrrrrrrrrrrrrrامتحانات النحو وإجاباتها.pdfrrrrrrrrrrrrrr
امتحانات النحو وإجاباتها.pdfrrrrrrrrrrrrrr
 
الصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdf
الصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdfالصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdf
الصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdf
 
تێکچوونا خەموکییا مەزن ژخەموکی چیە و خەموکی چەوا پەیدا دبیت ، چارەسەریا خەموک...
تێکچوونا خەموکییا مەزن ژخەموکی چیە و خەموکی چەوا پەیدا دبیت ، چارەسەریا خەموک...تێکچوونا خەموکییا مەزن ژخەموکی چیە و خەموکی چەوا پەیدا دبیت ، چارەسەریا خەموک...
تێکچوونا خەموکییا مەزن ژخەموکی چیە و خەموکی چەوا پەیدا دبیت ، چارەسەریا خەموک...
 
تنوع الفطريات وأنواعها الكثيرة المتنوعة 1
تنوع الفطريات وأنواعها الكثيرة المتنوعة 1تنوع الفطريات وأنواعها الكثيرة المتنوعة 1
تنوع الفطريات وأنواعها الكثيرة المتنوعة 1
 
دمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكر
دمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكردمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكر
دمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكر
 
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث الدنيا سجن المؤمن وجنة الكافر من ( 15 ) طريقا عن...
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث الدنيا سجن المؤمن وجنة الكافر من ( 15 ) طريقا عن...الكامل في أسانيد وتصحيح حديث الدنيا سجن المؤمن وجنة الكافر من ( 15 ) طريقا عن...
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث الدنيا سجن المؤمن وجنة الكافر من ( 15 ) طريقا عن...
 
الاستعداد للامتحانات.pptx عرض حولك كيفية
الاستعداد للامتحانات.pptx عرض حولك كيفيةالاستعداد للامتحانات.pptx عرض حولك كيفية
الاستعداد للامتحانات.pptx عرض حولك كيفية
 
by modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .ppt
by modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .pptby modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .ppt
by modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .ppt
 

Theory of Siraj about Sindhi Language in Modern approach of Research

  • 1. ‫پيشڪار‬:‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬ ‫ج‬ ‫نظريو‬ ‫جو‬ ‫صاحب‬ ‫سراج‬ ‫بابت‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌي‬‫ديد‬ ‫۾‬ ‫روشنيَء‬ ‫جي‬ ‫تحقيق‬
  • 2. ‫صاحب‬ ‫سراج‬ ‫سائين‬‫نظري‬ ‫بابت‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌي‬ ‫جو‬‫و‬: ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ”‫ھزارين‬‫سال‬‫اڳ‬‫سنڌو‬‫ماٿر‬‫سڀيتا‬‫ج‬‫ي‬ ،‫ٻولي‬‫جيڪا‬‫دنيا‬‫جي‬‫وڏي‬‫حصي‬‫۾‬‫انڊو‬ ‫يورپي‬‫ٻولين‬*،‫ميسوپوٽاميا‬‫سڀيتائ‬‫ي‬ ‫ٻولين‬‫۽‬‫انڊو‬‫پرشين‬‫ٻولين‬‫۾‬‫انڊو‬‫آر‬‫ين‬ ‫ٻولين‬‫جي‬‫صورت‬‫۾‬‫پکڙجي‬‫وئي‬.“ *‫ٻولي‬ ‫يورپين‬ ‫انڊو‬(3500‫ق‬.‫م‬)
  • 3. ‫صاحب‬ ‫سراج‬ ‫سائين‬‫ٻولي‬ ‫سنڌي‬ ‫مطابق‬...... ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ‫آھي‬ ‫ٻولي‬ ‫شاھد‬ ‫جي‬ ‫تھذيب‬ ‫انساني‬. ‫۽‬ ‫اوائلي‬ ‫انتھائي‬ ‫تت‬ ‫جو‬ ‫کوج‬ ‫سندن‬ ‫سراج‬‫صاحب‬،‫سنڌي‬‫ٻوليَء‬‫کي‬‫دنيا‬‫جي‬‫قد‬‫يم‬ ‫ترين‬‫۽‬‫بنيادي‬‫ٻولين‬‫مان‬‫ھڪ‬‫سمجهن‬‫ٿ‬‫ا‬ ‫۽‬‫پاڻ‬‫سنڌي‬‫ٻوليَء‬‫کي‬‫سنسڪرت‬‫مان‬‫ڦ‬‫ٽي‬ ‫۽‬‫بگڙي‬‫نڪتل‬‫ٻولي‬‫نه‬‫ٿا‬‫سمجهن‬.‫اڃا‬‫ب‬‫ه‬ ‫سنسڪرت‬‫جي‬‫ڪيترن‬‫ئي‬‫ٻولن‬‫کي‬‫س‬‫نڌي‬ ‫ٻوليَء‬‫جي‬‫سرچشمي‬‫مان‬‫آيل‬‫سمجهن‬‫ٿا‬.
  • 4. ‫۾‬ ‫سنسڪرت‬ ‫طور‬ ‫مثال‬‫آھي‬ ‫لفظ‬ ‫ھڪ‬‫نيه‬ ُ‫ش‬(ZERO) ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) o‫شنيه‬‫مان‬‫شني‬‫۽‬‫پوِء‬‫االئجي‬ ‫ڪيترا‬‫لفظ‬‫شڪليون‬‫مٽي‬‫ساڳ‬‫ي‬ ‫معنا‬‫سان‬‫مختلف‬‫ٻولين‬‫۾‬‫ھلن‬‫دا‬ ‫پيا‬‫اچن‬.‫جيئن‬:،‫نسان‬‫س‬‫ونا‬‫س‬‫پ‬،‫ن‬ ‫ن‬‫س‬،‫ٿيڻ‬‫صفر‬،‫پوِء‬‫وڃي‬‫ڇيھ‬ ‫زيرو‬‫تي‬‫ٿي‬‫رھيو‬‫آھي‬. o‫وسان‬،‫نپ‬‫اسنسن‬ o‫صفر‬ oZero o‫سنسڪرت‬‫۾‬‫لفظ‬‫آھي‬‫شنيه‬.(‫ي‬‫اد‬ ‫رھي‬‫ته‬‫ھتي‬‫ان‬‫لفظ‬‫جي‬‫آخري‬ ”‫نيه‬“‫سنڌيَء‬‫جي‬‫آواز‬”‫ڃ‬“‫جي‬ ‫بگڙيل‬‫شڪل‬‫لڳي‬‫ٿي‬.) o‫ھن‬‫ڳا‬‫لھ‬‫مان‬‫پڪي‬‫شاھدي‬‫ملي‬‫ٿ‬‫ي‬ ‫ته‬‫نيه‬‫کان‬‫اڳ‬‫ڃ‬‫س‬‫لفظ‬‫ھئو‬.‫ڇو‬‫ته‬ ‫اھو‬‫ڳرو‬‫آواز‬‫آھي‬‫جيڪو‬‫سائنسي‬ ‫بنيادن‬‫جي‬‫حساب‬‫سان‬‫اڳ‬‫۾‬‫ھجڻ‬ ‫گهرجي‬. o‫سنڌي‬‫ٻوليَء‬‫۾‬‫ھڪ‬‫لفظ‬‫آھي‬”‫سڃ‬“، ‫جنھن‬‫جو‬‫مطلب‬‫آھي‬”‫بلڪل‬،‫خالي‬ ‫ڪجھ‬‫نه‬،‫اڻ‬‫ھوند‬‫وغير‬‫ه‬. o‫ھاڻي‬”‫ڃ‬”‫جي‬‫آواز‬‫کي‬‫ڏسو‬‫جيڪو‬ ،‫ڳرو‬‫ڏکيو‬‫۽‬‫تمام‬‫گهڻو‬‫آڻائو‬‫آواز‬ ‫آھي‬.‫ٻولين‬‫جي‬‫مارفاالجيَء‬‫جي‬‫اک‬ ‫سان‬‫ڏسجي‬‫ته‬‫اھو‬‫ڳرو‬‫آواز‬‫اوائلي‬ ‫ھجڻ‬‫گهرجي‬.‫جيڪو‬‫سولو‬‫ٿي‬”‫نيو‬“ ‫۾‬‫بدليو‬‫آھي‬. ‫وغيره‬ ‫انگريزي‬ ،‫عربي‬ ،‫اردو‬ ،‫ھندي‬ ‫سنسڪرت‬ ‫سنڌي‬ ‫ڃ‬‫س‬‫شنیہ‬‫صفر‬Zero
  • 5. ‫الِء‬ ‫سمجهڻ‬ ‫ڳجهارت‬ ‫اھا‬‫ڇھ‬‫سال‬ ‫ھزار‬‫ھلون؟‬ ‫پوئتي‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 6. ‫ٻولين‬ ‫يورپين‬ ‫انڊو‬‫کان‬‫به‬‫اڳ‬ ‫سال‬ ‫ھزار‬ ‫ھڪ‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 8. ‫ھيريٽيج‬ ‫آميريڪن‬‫ويندي‬ ‫کان‬‫آڪسفورڊ‬‫تائي‬‫ن‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ‫واٽڪنز‬ ‫ڪالورٽ‬ ‫ڊاڪٽر‬ ‫رنج‬ ‫ڊان‬ ‫ڊاڪٽر‬ ‫وان‬ ‫ڊي‬ ‫مائيڪل‬ ‫ڊاڪٽر‬ ‫بخ‬ ‫ڊارلنگ‬ ‫ڪارل‬ ‫ڊاڪٽر‬ Footnote: We are guided back to the world of 6,000 years ago, where Proto-Indo European language and society are revealed in vivid and compelling detail. (Dr. Calvart Watkins)
  • 9. ‫يورپين‬ ‫انڊو‬ ‫پروٽو‬(PIE)‫ٿا‬ ‫چون‬ ‫بابت‬‫ته‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) 2500‫کان‬4500‫اڳ‬ ‫م‬ ‫ق‬ ‫آھي‬ ‫وئي‬ ‫ٿي‬ ‫معدوم‬ ‫ھاڻي‬ ‫جيڪا‬ ،‫ھئي‬ ‫ويندي‬ ‫ڳالھائي‬ ‫ٻولي‬ ‫اھا‬ ‫واحد‬ ‫۾‬ ‫جڳ‬ ‫سڃاتل‬ ‫ڄاتل‬.
  • 10. ،‫محقق‬ ‫يورپي‬‫ٻوليَء‬ ‫پاِء‬‫ٿا‬ ‫چون‬ ‫۾‬ ‫باري‬ ‫جي‬‫ته‬: ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 11. ‫پر‬‫ڪجهه‬‫ٻوليَء‬ ‫پاِء‬ ‫وري‬‫چون‬ ‫ٿا‬ ‫ھيئن‬ ‫مرڪز‬ ‫جو‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 12. ‫ليز‬ِ‫قو‬ ‫ڪارلوس‬ ‫محقق‬ ‫اسپيني‬ ‫جيئن‬(PIE)‫کي‬‫سنڌويوروپيا‬‫ٿو‬ ‫سڏي‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 13. ‫ٿورو‬ ‫ھاڻي‬ ‫ته‬ ‫اچو‬‫سان‬ ‫حساب‬ ‫پنھنجي‬ ‫پاڻ‬‫ڏسون‬‫ته‬: ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ‫يورپين‬ ‫انڊو‬ ‫پروٽو‬(PIE)‫آھي‬ ‫مطلب‬ ‫جو‬ •‫پروٽو‬(Proto)‫لفظ‬ ‫ھڪ‬ ‫پر‬ ‫ابتدائي‬ ،‫پھريون‬ ،‫پراڻو‬ ‫مطلب‬‫پاروٿو‬‫به‬‫ٿ‬ ‫ملي‬‫و‬. •‫انڊو‬(Indo)‫يعني‬ ،‫سنڌ‬ ،‫انڊس‬ ،‫انڊ‬ ‫مطلب‬‫سنڌو‬ •‫يوروپين‬(European)‫واريون‬ ‫يا‬ ‫وارا‬ ‫يورپ‬ ،‫يوروپي‬ ‫مطلب‬(‫ٻوليون‬)
  • 14. ‫ان‬ ‫اھي‬(PIE)‫جوڙي‬ ‫سان‬ ‫سري‬ ‫نئين‬ ‫ھاڻي‬ ‫کي‬‫ٿا‬ ‫ڳولھن‬ ‫پاڙ‬! •‫ھڪجھڙي‬‫معنا‬‫وارن‬‫لفظن‬‫کي‬”‫تقابلي‬‫نموني‬“ ،‫آڌار‬‫اصل‬‫لفظ‬‫ڳولهڻ‬. •‫جيئن‬:‫انگريزيَء‬‫۾‬NAV،‫يونانيَء‬‫۾‬Naus،‫الطينيَء‬ ‫۾‬Navis،‫پراڻي‬‫آئرش‬‫۾‬Nau،‫پراڻي‬‫نارسڪ‬‫۾‬Noe ‫ٻيڙيَء‬‫کي‬‫سڏجي‬‫ٿو‬.‫ته‬‫ان‬‫لفظ‬‫جي‬‫بنيادي‬‫پاڙ‬‫لفظ‬ ‫آھي‬NAV. •‫ڀال‬‫سوچيو‬‫ڇا‬‫سنڌي‬‫ٻوليَء‬‫۾‬‫ناو‬‫لفظ‬ ‫ٻيڙيَء‬‫کي‬‫ناھي‬‫سڏبو؟‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) NAU
  • 15. ‫ھنن‬ ‫جيڪڏھن‬ ‫ھاڻي‬‫راِء‬ ‫جي‬ ‫محققن‬‫آھي‬ ‫درست‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ‫ته‬‫پوِء‬..... ‫پڪ‬‫سان‬‫ان‬‫ٻوليَء‬‫جو‬‫سنئون‬ ‫سڌو‬‫تعلق‬‫موھن‬‫جي‬‫دڙي‬‫وارن‬ ‫سان‬‫ھوندو‬ ‫يا‬ ‫اھا‬‫ٻولي‬‫موھن‬‫جي‬‫دڙي‬‫وارن‬ ‫ماڻهن‬‫جي‬‫ئي‬‫ٻولي‬‫ھوندي‬! 2500 to 4500 ‫م‬ ‫ق‬ ‫ٻولي‬ ‫پاِء‬ ‫يعني‬‫ڇھ‬‫ھزار‬ ‫آھي‬ ‫پراڻي‬ ‫اڪيلي‬ ‫ٻولي‬ ‫تي‬ ‫گولي‬ ‫پوري‬ ‫جيڪا‬ ‫ھئي‬ ‫ويندي‬ ‫سمجهي‬ ‫مڪمل‬ ‫الڳاپي‬ ‫سان‬ ‫زندگي‬ ‫۾‬ ‫جنھن‬‫ل‬ ‫ڀر‬ ‫لفظ‬ ‫جا‬ ‫مڪتبن‬ ‫سڀني‬‫پيا‬ ‫يا‬ ‫ھئا‬
  • 16. ‫ڇو‬‫ته‬‫دڙي‬ ‫جي‬ ‫موھن‬‫اھڙيون‬ ‫مان‬‫نشانيون‬‫ٿيون‬ ‫ملن‬! ‫جي‬ ‫جنھن‬‫ڪھڻي‬ ‫رھڻي‬ ‫۽‬ ‫عمر‬‫ان‬‫ڳالھ‬‫آھي‬ ‫ثبوت‬ ‫پڪو‬ ‫جو‬. ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 17. ‫الِء‬ ‫دير‬ ‫ڪجهه‬‫دڙي‬ ‫جي‬ ‫موھن‬‫۾‬ ‫دل‬ ‫کي‬‫ته‬‫واريو‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ‫ڦيٿو‬ ‫وٽ‬ ‫انھن‬(‫ول‬)‫به‬‫ھئو‬ ‫آرٽ‬ ‫وٽ‬ ‫انھن‬(‫اڻت‬)‫به‬‫ھئي‬ ‫داو‬ ‫جا‬ ‫روند‬ ‫راند‬ ‫کي‬ ‫انھن‬‫به‬‫ھئا‬ ‫وغيره‬ ‫مھرون‬ ،‫سڪا‬ ‫تور‬ ‫ماپ‬ ‫ساٺ‬ ‫سنوڻ‬ ،‫زيور‬ ،‫ٿپا‬ ،‫ٿانو‬ ‫سرشتو‬ ‫معاشرتي‬ ‫مظبوط‬ ‫ھڪ‬‫ب‬‫ه‬
  • 18. ‫تائين‬ ‫حدن‬ ‫حيرتناڪ‬ ‫ھتي‬‫ھڪجھڙائي‬‫ڏسو‬: •‫ھر‬‫م‬‫تي‬‫ڦڻي‬‫۽‬‫ڦيٿو‬‫ڏسو‬! •‫ڦڻيَء‬‫کي‬‫سنڌيَء‬‫۾‬‫اڄ‬‫به‬”‫جنب‬“‫سڏجي‬ ‫ٿو‬(‫جنھن‬‫مان‬‫ھڪ‬‫ٻيو‬‫لفظ‬‫جنبوري‬“‫ب‬‫ه‬ ‫ٺھيو‬‫آھي‬)‫ته‬‫وري‬‫ڦيٿي‬‫کي‬‫ل‬‫و‬‫يا‬‫ل‬‫و‬‫و‬‫به‬ ‫سڏبو‬‫آھي‬. •Comb: (*gembh- = tooth/nail)‫جنب‬ •Wheel: (*kwel- = revolve, move)‫ول‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 19. ‫ڪريون‬ ‫ٿا‬ ‫فرض‬(PIE)‫ٻولي‬ ‫سنڌي‬ ‫۽‬‫آھي‬ ‫ساڳي‬! •PROTO INDO- EUROPEAN (PIE) •‫سڀيتا‬ ‫سنڌو‬ ‫ٻولي‬ ‫جي‬ (‫سنڌي‬) ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 20. ‫پاڻ‬ ‫جيڪڏھن‬ ‫۽‬‫خيال‬ ‫پختي‬‫وڌون‬ ‫اڳتي‬ ‫سان‬‫ته‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ‫تھذيب‬ ‫واري‬ ‫دڙي‬ ‫جي‬ ‫موھن‬‫به‬‫سو‬ ‫آھي‬ ‫جي‬ ‫دور‬ ‫واري‬ ‫پاِء‬ ‫ساڳي‬ ‫ان‬: ‫بڻياد‬ ‫بڻ‬ ‫جي‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌي‬‫ٿي‬ ‫سگهي‬ ‫ملي‬ ‫سان‬ ‫نموني‬ ‫بھتر‬ ‫خبر‬ ‫ھتي‬ ‫جي‬. ‫ڇو‬‫ته‬‫۾‬ ‫پاڙن‬ ‫جي‬ ‫ٻولين‬ ‫جديد‬ ‫مٿي‬ ‫کان‬ ‫سيڪڙو‬ ‫سٺ‬‫م‬ ‫لفظ‬ ‫جا‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌي‬‫ٿا‬ ‫لن‬. ‫جيئن‬: *teks (tech ‫,)ٽڪ‬ *upo (up ‫ڀ‬ُ‫ا‬), *paewr (fire ‫,)پڄر‬ *gwei- (bio ُُ‫,)جيو‬ *bha (photo ‫,)ڀا‬ *gher (grad ‫,)گهر‬ *leg- (logy ‫,)لڳ‬ *agro (agri- ‫)آڳڙو‬ etc...
  • 21. ‫لفظ‬ ‫ڏسو‬ ‫خاطر‬ ‫نموني‬‫پرڀات‬(‫پر‬+‫ڀا‬+‫ت‬) ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) o‫سنڌي‬ ‫ـت‬‫يا‬‫ـٿ‬=‫صفت‬‫جي‬‫ڪيفيت‬ ‫ٺاھيندڙ‬‫آواز‬ English: -th suffix forming nouns of action, state, or quality from verbs or adjectives (such as depth, strength, truth). o‫سنڌي‬ ‫ڀا‬=‫چمڪڻ‬ English: *bha- PIE root meaning "to shine." Bha sound changed in Greek as “pha – pho etc. Today “bha-” is in photon, photo, phosphorus etc… o‫سنڌي‬: ‫پر‬=،‫گهڻو‬‫چوڌاري‬ English: *per- PIE root forming prepositions, etc., meaning "forward," and, by extension, "in front of, before, first, near," etc. ‫ت‬--th ‫ڀا‬-bha ‫ر‬ِ‫پ‬-Pre
  • 22. ‫جڪ‬ ‫جوڙ‬ ‫ٻيھڙ‬ ‫جي‬ ‫پاِء‬ ‫ھاڻي‬‫۾‬‫ٻولي‬ ‫سنڌي‬‫ڏسو‬: ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 23. ‫ھلو‬ ‫ڏسندا‬:‫ٻولي‬ ‫سنڌي‬ ‫۽‬ ‫پاِء‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 24. ‫مان‬ ‫اوک‬Ache‫يا‬ache‫اوک؟‬ ‫مان‬ Ache (Pain in a part of one's body) ‫اوک‬)‫تڪليف‬ ، ‫اهنج‬.‫درد‬ ، ‫ڏک‬ ، ‫ور‬‫س‬( Old English acan "suffer continued pain," from Proto-Germanic *akanan, perhaps from a PIE root *aouk- “pain, difficulty" *ag-es- "fault, guilt," represented also in Sanskrit and Greek, which is perhaps imitative of groaning. ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 25. ‫مان‬ ‫ڊه‬Die‫يا‬die‫ڊه؟‬ ‫مان‬ Die (of a person, animal, or plant) stop living.) ‫ڊه‬(‫ٿيڻ‬ ‫ختم‬ ،‫ڪرڻ‬) mid-12c., dien, deighen, of sentient beings, "to cease to live," possibly from Old Danish døja or Old Norse deyja "to die, pass away," both from Proto-Germanic *dawjan (source also of Old Frisian deja "to kill," Old Saxon doian, Old High German touwen, Gothic diwans "mortal"), from PIE root *dheu- "to pass away, die. ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 26. ‫ھلو‬ ‫ڏسندا‬:‫ٻولي‬ ‫سنڌي‬ ‫۽‬ ‫پاِء‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 27. ‫لفظ‬ ‫انگريزيَء‬‫جنريشن‬‫ڏسو‬ ‫۾‬ ‫اکرن‬ ‫شروعاتي‬ ‫جي‬! ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ‫انگريزي‬ ‫کي‬ ‫اوھان‬ ‫ڇا‬(Gen)‫لفظ‬ ‫سنڌي‬ ‫۾‬ِ‫ڻ‬‫ڄ‬(‫ڄڻپ‬ ‫جي‬ ‫نسلن‬ ‫يعني‬)‫ٿي؟‬ ‫اچي‬ ‫نظر‬
  • 28. ‫ٽيڪناالجيَء‬‫جيڪو‬ ‫۾‬‫ٽڪ‬‫اھو‬ ‫ڇا‬ ‫آھي‬‫ٽڪ‬ ‫وارو‬ ‫ائٽ‬‫ناھي؟‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 29. ‫جو‬ ‫لفظن‬ ‫۾‬ ‫ٻولين‬‫سفر‬ ‫ساختياتي‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ‫ھن‬‫تصوير‬‫کي‬ ‫ڏسي‬‫اوھان‬‫جي‬ ‫ذھن‬‫۾‬‫ڇا‬‫اچي‬ ‫رھيو‬‫آھي؟‬ ‫ھي‬‫ڇا‬‫ٿي‬‫سگھي‬ ‫ٿو‬..... ‫؟‬
  • 30. ‫سڏيون‬ ‫کي‬ ‫ھن‬ ‫پاڻ‬‫لونگ‬. ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ‫ڇا‬‫ھن‬‫وکر‬‫جي‬ ‫شڪل‬‫کوڙڻ‬‫وارن‬ ‫لن‬ِ‫ڪ‬‫جھڙي‬‫نه‬‫ٿي‬ ‫لڳي؟‬
  • 31. ‫۾‬ ‫سنڌيَء‬”‫لو‬ِ‫ڪ‬“‫۾‬ ‫انگريزيَء‬ ‫۽‬CLOVE • Clove (n) Dried flowerbud of a certain tropical tree, used as a spice, late 15c., earlier clowes (14c.), from Anglo-French clowes de girofle (c. 1200), Old French clou de girofle "nail of gillyflower," so called from its shape, from Latin clavus "a nail" (from PIE root *klau- "hook"). ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 32. ‫مطابق‬ ‫صاحب‬ ‫سراج‬‫آواز‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌيَء‬”‫س‬ ‫يا‬ ‫ــ‬‫س‬‫و‬“ ‫هزارين‬‫سال‬‫اڳ‬‫سنڌي‬‫انسان‬‫کي‬‫هوا‬‫۾‬”‫و‬‫س‬..‫و‬‫س‬“‫جو‬‫آواز‬‫محسوس‬ ‫ٿيو‬‫۽‬‫جيئن‬‫تہ‬‫هوا‬‫هن‬‫کي‬‫نظر‬‫نٿي‬،‫آئي‬‫ان‬‫ڪري‬‫رفتہ‬‫رفتہ‬‫اڻ‬‫ڏٺ‬‫ل‬‫۽‬ ‫لکين‬‫فطري‬‫شين‬‫جي‬‫آواز‬‫الِء‬‫هن‬‫جي‬‫ذهن‬‫۾‬‫اهو‬”،‫و‬‫س‬‫و‬‫س‬“‫جو‬‫تصور‬ ‫ڄمي‬‫ويو‬‫۽‬‫انهيَء‬”‫ــ‬‫س‬‫يا‬‫و‬‫س‬“‫جي‬‫معنى‬”‫آواز‬“‫هن‬‫جي‬‫ذهن‬‫۾‬‫پيدا‬‫ٿيو‬. ‫اڄ‬‫تائين‬‫اسان‬‫سنڌين‬‫جي‬‫ذهن‬‫۾‬‫قائم‬‫آهي‬‫۽‬‫اوهين‬‫ڏسندئو‬‫تہ‬‫هر‬‫اه‬‫و‬ ‫لفظ‬‫جنهن‬‫۾‬‫اڻ‬‫ڏٺل‬‫چيزن‬‫مان‬‫پيدا‬‫ٿيندڙ‬‫آواز‬‫جو‬‫تعلق‬،‫آهي‬‫ان‬‫۾‬”‫ــ‬‫س‬ ‫يا‬‫و‬‫س‬“‫ڌاتو‬‫يا‬‫بنياد‬‫موجود‬‫هوندو‬. ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 33. ‫آواز‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌيَء‬”‫ــ‬‫س‬“‫سترامداس‬ ‫پروفيسر‬‫م‬‫طابق‬ ‫پروفيسر‬‫سترامداس‬‫سوڀاسنگھ‬‫جڙيا‬‫سنگهاڻي‬‫عرف‬”‫سائل‬“ ‫پنھنجي‬‫لغت‬‫۾‬‫سنڌي‬‫اکر‬”‫س‬“‫الِء‬‫لکيو‬‫آھي‬‫ته‬:”‫س‬‫ھڪ‬‫سدور‬‫و‬‫۽‬ ‫سڀاڳو‬‫اکر‬‫آھي‬.‫ھن‬‫سان‬‫جيڪو‬‫به‬‫لفظ‬‫شروع‬‫ٿيندو‬،‫آھي‬‫تنھ‬‫ن‬‫جي‬ ‫معنا‬‫گهڻو‬‫ڪري‬‫اڻوڻندڙ‬‫ڪانه‬‫آھي‬.‫ھن‬‫سان‬‫انيڪ‬‫سٺيَء‬‫معنا‬‫و‬‫ارا‬ ‫لفظ‬‫شروع‬‫ٿيندا‬‫آھن‬.“ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 34. About “Hissing” sound, by: Dr. Micheil de Vaan hiss (v.) late 14c., of imitative origin. Compare Danish hysse, German zischen, etc. Johnson wrote, "it is remarkable, that this word cannot be pronounced without making the noise which it signifies." Perhaps the sound represents the natural sound of air, from PIE “Hiss-, Sss” denotes the words forming superior quality and non physical objects. ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 35. ‫ٿا‬ ‫کڻون‬ ‫لفظ‬ ‫ھڪ‬ ‫پاڻ‬ ‫طور‬ ‫مثال‬‫ي‬ِ‫ئ‬‫س‬‫س‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ‫ي‬ِ‫ئ‬ ُ‫س‬َ‫س‬ ‫سھڻي‬ ،‫چڱي‬(‫صفت‬) ‫ـ‬َ‫س‬ ‫ڄاڻيل‬ ،‫ڌل‬ُ‫ٻ‬ ،‫ٻل‬ُ‫س‬ ‫ئي‬ ُ‫ـس‬ ‫ابت‬ ‫جي‬ ‫اسم‬ ‫ان‬(‫ضد‬) ‫ئي‬ُ‫س‬َ‫ا‬ ‫يا‬ ‫ي‬ِ‫ئ‬ ُ‫س‬ِ‫ن‬ ‫نه‬ ،‫اڻ‬ ِ‫ـ‬‫ن‬(‫اڻ‬) ‫ڄاڻيل‬ ،‫ڌل‬ُ‫ٻ‬ ،‫ٻل‬ُ‫س‬ ‫ئي‬ ُ‫ـس‬
  • 36. ‫آھي‬ ‫ڌاتو‬ ‫اصل‬ ‫جو‬ ‫اسم‬ ‫ان‬‫ِي‬‫ـ‬‫ئ‬‫س‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ‫لڳي‬‫ائين‬‫ئي‬‫ٿو‬‫ته‬‫ھي‬‫لفظ‬‫ھزارين‬‫سالن‬‫کان‬‫ھتي‬‫عام‬‫واھپي‬‫۾‬‫ايندو‬‫رھيو‬‫آھي‬، ‫جنھن‬‫جو‬‫مطلب‬‫آھي‬،‫سوچ‬،‫خبر‬،‫ڄاڻ‬‫سمجهه‬‫وغير‬‫ہ‬.‫سراج‬‫صاحٻ‬‫مطابق‬‫ان‬‫جي‬‫صحي‬‫ح‬ ‫لکت‬‫سئہ‬(‫سئڻ‬‫مفعولي‬‫ڄڻ‬‫س‬‫مان‬‫آهي‬‫۽‬‫معنى‬‫اٿس‬‫جيڪو‬‫ٻڌي‬.‫اهو‬‫سئہ‬‫ڌاتو‬‫پ‬‫نهنجي‬ ‫ويجھي‬‫۾‬‫ويجھي‬‫شڪل‬‫سو‬‫يا‬‫سئو‬(‫ٻڌو‬)‫۾‬‫نظر‬‫اچي‬‫ٿو‬.‫سڌي‬‫معنا‬‫اٿس‬‫ڄاڻ‬،‫وارو‬‫خ‬‫بر‬ ‫وارو‬‫ڌ‬‫س‬‫وارو‬
  • 37. ‫ڏسو‬ ‫۾‬ ‫انگريزيَء‬ ‫جديد‬ ‫ھاڻي‬Science & sense ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ‫پروٽو‬‫انڊو‬‫يورپين‬‫ٻولين‬‫جا‬‫ماھر‬‫انگريزي‬‫لفظ‬”‫سائنس‬“‫بابت‬‫لکن‬‫ٿا‬‫ته‬: *scei- Proto-Indo-European root meaning “to know, split”. Science is "what is known, knowledge (of something) acquired by study; information;" also "assurance of knowledge, certitude, certainty," from Old French science "knowledge, learning, application; corpus of human knowledge" (12c.) Sense meaning "that which is wise" is from c. 1600. Meaning "capacity for perception and appreciation" is from c. 1600 (as in sense of humor, attested by 1783, sense of shame, 1640s). mid-14c. ‫لفظ‬ ‫پنھنجو‬ ‫ھاڻي‬”‫ئي‬‫س‬“‫سمجهو‬ ‫۽‬ ‫ڏسو‬ ‫معنا‬ ‫مٿين‬ ‫رکي‬ ‫۾‬ ‫ذھن‬!
  • 38. ‫يو‬ِ‫واڪ‬‫يو‬ِ‫واڪ‬‫ک‬ِ‫و‬‫ڻ‬َ‫ک‬ ُ‫ري‬‫پ‬ ‫يو‬ِ‫ه‬‫پاٻو‬ ،‫ي؛‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) (‫رسالو‬ ‫جو‬ ‫شاھ‬-‫سيني‬ُ‫ح‬ ‫ر‬ُ‫س‬)
  • 39. ‫ڻ‬ِ‫واڪ‬ ‫يا‬ ‫واڪ‬‫مفھوم‬ ‫جو‬ ‫لفظ‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ‫جامع‬‫سنڌي‬‫لغات‬‫۾‬‫ڊاڪٽر‬‫نبي‬‫بخش‬‫خان‬‫بلوچ‬،‫صاحب‬‫ھن‬‫لفظ‬‫جو‬ ‫مطلب‬‫لکن‬‫ٿا‬:”،‫ٻولڻ‬‫قول‬،‫قرار‬،‫چوڻ‬‫آواز‬،‫ڪرڻ‬‫واڪو‬،‫ڪرڻ‬‫سڏڻ‬ ‫وغير‬‫ہ‬“. ‫ھي‬‫لفظ‬‫واتان‬‫نڪتل‬،‫ڳالھين‬،‫دانھن‬‫ڪوڪرن‬‫کي‬‫بيان‬‫ڪري‬‫ٿو‬.
  • 40. ‫ڏسو‬ ‫۾‬ ‫انگريزيَء‬ ‫جديد‬ ‫ھاڻي‬Vocal ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ‫پروٽو‬‫انڊو‬‫يورپين‬‫ٻولين‬‫جا‬‫ماھر‬‫انگريزي‬‫لفظ‬”‫ووڪل‬“‫بابت‬‫لکن‬‫ٿا‬‫ته‬: Vocal (adj.) late 14c., "spoken, oral," from Old French vocal (13c.), from Latin vocalis "sounding, sonorous, speaking," as a noun, "a vowel," from vox (genitive vocis) "voice" (from PIE root *wekw- "to speak"). In reference to music (as opposed to instrumental), first recorded 1580s; meaning "outspoken" first attested 1871. ‫لفظ‬ ‫پنھنجو‬ ‫ھاڻي‬”‫واڪو‬“‫سمجهو‬ ‫۽‬ ‫ڏسو‬ ‫معنا‬ ‫مٿين‬ ‫رکي‬ ‫۾‬ ‫ذھن‬!
  • 41. ‫ک‬ِ‫و‬‫مفھوم‬ ‫جو‬ ‫لفظ‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ‫جامع‬‫سنڌي‬‫لغات‬‫۾‬‫ڊاڪٽر‬‫نبي‬‫بخش‬‫خان‬‫بلوچ‬،‫صاحب‬‫ھن‬‫لفظ‬‫جو‬ ‫مطلب‬‫لکن‬‫ٿا‬:”،‫ھلڻ‬‫قدم‬،‫کڻڻ‬،‫چال‬،‫گام‬،‫پنڌ‬،‫ٽور‬،‫درجو‬‫ٻال‬‫نگھه‬، ‫ٻرا‬‫نگھه‬،‫ورا‬‫نگھه‬،‫ٻن‬‫پيرن‬‫جي‬‫وچ‬‫وارو‬‫ويڇو‬‫يا‬‫مفاصلو‬.
  • 42. ‫ڏسو‬ ‫۾‬ ‫انگريزيَء‬ ‫جديد‬ ‫ھاڻي‬Walk ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ‫پروٽو‬‫انڊو‬‫يورپين‬‫ٻولين‬‫جا‬‫ماھر‬‫انگريزي‬‫لفظ‬”‫واڪ‬“‫بابت‬‫لکن‬‫ٿا‬‫ته‬: “Travel on foot," c. 1200, a merger of two verbs, 1. Old English wealcan "to toss, roll, move round" (past tense weolc, past participle wealcen), and 2. wealcian "to roll up, curl," from Proto-Germanic *welk- (source also of Old Norse valka "to drag about," Danish valke "to full" (cloth), Middle Dutch walken "to knead, press, full" (cloth), Old High German walchan "to knead," German walken "to full"), perhaps ultimately from PIE root *wel- (wekh) "to turn, revolve." ‫لفظ‬ ‫پنھنجو‬ ‫ھاڻي‬”‫وک‬“‫سمجهو‬ ‫۽‬ ‫ڏسو‬ ‫معنا‬ ‫مٿين‬ ‫رکي‬ ‫۾‬ ‫ذھن‬!
  • 43. ”‫ڏھاڙي‬ ‫جي‬ ‫ھاريَء‬“‫ڏسو‬ ‫پڙھي‬ ‫ٿورو‬ ‫جيان‬ ‫نموني‬ ‫ھڪ‬: ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 44. ‫ھي‬ ‫ڀال‬‫لفظ‬‫ڏسو‬: English • Corporate ‫سنڌي‬ •‫ڪارپت‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) early 15c., "united in one body, constituted as a legal corporation," as a number of individuals empowered to do business as an individual, in early use often of municipalities, from Latin corporatus, past participle of corporate "make or fashion into a body, furnish with a body," also "to make into a corpse, kill," from corpus (genitive corporis) "body" (from PIE root *kwrept- "body, form, appearance, reputation"). The past participle, corporatus, also was used as a noun meaning "member of a corporation."
  • 45. ‫لفظ‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌي‬ ‫وري‬ ‫ھاڻي‬‫آڪھ‬‫سمجهو‬: English • Eco ‫سنڌي‬ •‫آڪھ‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) *Aweik- Proto-Indo-European root meaning "clan, social unit above the household." It forms all or part of: antoecian; bailiwick; Brunswick; diocese; ecology; economy; ecumenical; metic; nasty; parish; parochial; vicinage; vicinity; viking; villa; village; villain; villanelle; -ville; villein; Warwickshire; wick (n.2) "dairy farm."
  • 46. ‫کان‬ ‫ڊ‬‫پ‬‫پوِء‬ ‫۽‬ ‫ر‬‫پ‬Politics‫سفر‬ ‫جو‬ • Policy• Politics • Polis• Singapore ‫پڙ‬ ‫پڊ‬ ‫پڙاُء‬‫ر‬‫پ‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 47. ‫کوجنا‬ ‫ڪيل‬ ‫تائين‬ ‫وقت‬ ‫ھن‬‫۾‬1027‫لفظ‬ ‫پاڙ‬‫آھن‬ ‫ويا‬ ‫ڪيا‬ ‫ھٿ‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬)
  • 48. (‫تت‬) ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) ‫اس‬‫ان‬‫سمجه‬‫و‬‫ن‬‫ٿ‬‫ا‬‫ته‬: ”‫سنڌي‬‫ٻوليَء‬‫کي‬‫دنيا‬‫جي‬‫جديد‬‫تحقيقن‬‫آڌار‬‫ھڪ‬‫ڀيرو‬‫ٻيھر‬‫ڏس‬،‫جي‬ ‫جنھن‬‫۾‬‫سراج‬‫صاحب‬‫جي‬‫ڏنل‬‫نظريي‬‫کي‬‫پروٽو‬‫انڊو‬‫يوروپين‬ ‫سان‬‫ڀيٽي‬‫سنڌي‬‫ٻوليَء‬‫جي‬‫مارفاالجي‬‫يا‬‫ساختيات‬‫تي‬‫نئي‬‫ن‬‫سري‬ ‫سان‬‫ڪم‬‫ڪجي‬.
  • 49. ‫۾‬ ‫آخر‬‫ٻه‬‫سوال‬ ‫ٻرڙو‬ ‫فياض‬ ‫امر‬(‫انجڻڪار‬ ‫جو‬ ‫ٻوليَء‬) .1‫اھا‬‫ڪھڙي‬‫ٻولي‬‫آھي‬‫جيڪا‬‫ھزارين‬‫سال‬‫گذرڻ‬،‫باوجود‬‫اڄ‬‫به‬‫اھي‬‫ز‬ُ‫ت‬‫ڌاتو‬‫لفظ‬ ‫سانڍيون‬‫جيئري‬‫آھي؟‬ .22008‫کان‬‫پينسلوينيا‬‫يونيورسٽيَء‬‫۾‬‫ڊاڪٽر‬‫ڊان‬‫رنج‬”‫ري‬ِ‫پ‬‫پروٽو‬‫انڊو‬‫يورپ‬‫ين‬“‫جو‬ ‫تصور‬‫ڏيو‬‫ويٺو‬‫آهي‬‫جيڪا‬‫نو‬‫هزار‬‫سال‬‫پراڻي‬‫ڄاڻائي‬‫ٿو‬.‫ڇا‬‫ان‬‫نئين‬‫تحقيق‬‫۾‬ ‫اسان‬‫سنڌي‬‫ٻوليَء‬‫بابت‬‫ڪا‬‫ونڊ‬‫شامل‬‫ڪرڻ‬‫الِء‬‫ڪجھ‬‫ڪريون‬‫ٿا؟‬ ‫اھي‬‫سوال‬ ‫وڏا‬ ‫تمام‬‫آھن؟‬ ‫آھي‬ ‫اتي‬ ‫سڄو‬ ‫نظريو‬ ‫جو‬ ‫صاحب‬ ‫سراج‬.