2. IME BOSNA
• Postoji više teorija o porijeklu imena Bosna. Po
nekima ime Bosna je nastalo od:
– indoevropske riječi „bos“ što bi u prijevodu značilo
„tekuća voda“, tj rijeka.
– ilirske riječi „basinus“ koja ima isto značenje.
– latinske riječi „bosina“, što znači granica,
– slavenskog imena koje su donijeli sa sobom.
3. • Područje naše domovine naseljeno je od
najstarijih vremena. Najpoznatije nalazište i
jedno od najvećih naselja u Evropi iz perioda
neolita na području Visokog nalazi se u
Moštru.
Butmir je najpoznatije neolitsko
nalazište u regionu. Istraživanja na
ovom lokalitetu počela su još
u XIX stoljeću.
4. • Krajem drugog milenija prije nove ere na
područje Bosne i Hercegovine doseljavaju se
Iliri. Međutim, njih će do 27.g. pr.n.e. pokoriti
Rimljani.
5. • Unatoč osvajanju Ilirika, Iliri nisu
mirovali. Pobunili su se Dezitijati. Oni
su naseljavali i područje današnjeg
Visokog.
• Od 6. do 9. n.e. Car August je morao
da vodi teške borbe protiv Ilira zbog
Batonovog ustanka.
Sjedište Batonovog ustanka
bila je Arduba,
vjerovatno današnji Vranduk.
Baton
Dezitijatski
6. • U VII stoljeću područje naše domovine naseljavju
Slaveni.
• Prvi podaci o srednjovjekovnoj Bosni potiču još iz X
stoljeća, tačnije iz 956. godine. Tada, bizantijski car i
pisac Konstantin Porfirogenet u svom djelu „De
administrando imperio“ (O upravljanju
carstvom) spominje Bosnu (Bosonu) kao malu zemlju
koja se prostire oko izvora, te gornjeg i srednjeg toka
istoimene rijeke (otprilike područje od Sarajeva do
Vranduka kod Zenice.
• Centar te srednjovjekovne države nalazio se u Visokom.
. Župa Bosna (današnje Visoko) pripaja susjedne župe
(Vidogošća, Lašva, Brod...) i tako vremenom nastaje
srednjovjekovna država Bosna.
7. Ban Kulin
• Prvi poznati bosanski ban jeste
ban Borić (1154–1164).
• Njegov nasljednik ban Kulin
(1180–1204) je u Visokom 29.
avgusta 1189. godine potpisao
trgovački sporazum sa
Dubrovačkom republikom.
Ugovor je poznat kao Povelja
Kulina bana, a smatra se i
rodnim listom Bosne i
Hercegovine.
Ploča Kulina bana (Visoko)
Povelja Kulina bana
11. Kralj Tvrtko I
• Vrhunac moći Bosna dostiže za
vrijeme vladavine Tvrtka I
Kotromanića (1353 – 1391).
• Širi Bosnu na istoku (Podrinje,
Polimlje) i zapadu (veći dio
Dalmacije sa gradovima Split,
Šibenik i Trogir te otocima Brač,
Hvar i Korčula).
• U Milama kod Visokog Tvrtko I
Kotromanić se 26.10.1377. godine
kruniše za kralja.
Zlatni novac kralja Tvrtka I
12. Stari grad Visoki je
bio poznati
srednjovjekovni grad i
tvrđava koji je nastao
tokom 14. vijeka na
brdu Visočici. U
njegovom podnožju, te
ujedno podnožju
Visočice se danas nalazi
grad Visoko.
13. 1. septembra 1355.
godine,
u povelji mladog bana
Tvrtka I.
Kotromanića pod
nazivom "in castro nosto
Visoka vocatum" desilo
se prvo spominjanje
Starog grada Visokog.
Služio je i kao sjedište
visokog feudalca sa
titulom velikog kneza
bosanskog.
14. Mile (Arnautovići kod
Visokog)
su bile krunidbeno
mjesto bosanskih
vladara, mjesto
sahranjivanja i mjesto
donošenja najvažnijih
odluka vezanih za državu
Bosnu. U Milama je
(Visoko) sahranjen i prvi
bosanski kralj
Tvrtko I Kotromanić.
17. Kraljevski grb na tvrđavi u Jajcu
Ostaci dvora Kosača u Blagaju
Novac kralja Tvrtka II
Ostaci dvora u Milama kod Visokog
18. Pad srednjovjekovne Bosne
• Od kraja XIV stoljeća počinju upadi Osmanlija u
Bosnu.
• Bosna prisiljena plaćati danak Osmanlijama od
1435. godine.
• Oko 1450. kralj Stjepan Tomaš počinje progone
bosanskih heretika u zamjenu za podršku pape
protiv Osmanlija.
• Posljednji bosanski kralj Stjepan Tomašević
pogubljen pri padu Bosne pod Osmanlije 1463.
godine.
19.
20.
21. Stećci
• Nadgrobni spomenici.
• Grupisani u nekropolama.
• Najpoznatija nalazišta: Radimlja kod Stoca i
Zgošća kod Kaknja.
• Različiti oblici i ukrasi.
Radimlja
22. Ponavljanje
• Ko prvi spominje Bosnu?
• Po čemu je poznat ban Kulin?
• Ko je bio prvi bosanski kralj i gdje je krunisan?
