Lesson in Grade 10

1. H A N
Ikalawang Linggo
Kasalukuyang Kalagayang
Pangkapaligiran ng Pilipinas
U N G
A N M A A
R K H N
A

2. BALIK ARAL

3. Kontemporaryong Isyu – tumutukoy sa anumang
pangyayari, paksa, tema, opinion o ideya na may
kaugnayan sa kasalukuyang panahon.
Ang saklaw na panahon nito ay mula ika-20 dantaon
hanggang sa kasalukuyang panahon.

4. 4 na Uri ng Kontemporaryong Isyu
1. Kontemporaryong Isyung Panlipunan
2. Kontemporaryong Isyung Pangkalusugan
3. Kontemporaryong Isyung Pangkapaligiran
4. Kontemporaryong Isyung Pangkalakalan

5. Tukuyin kung anong Kontemporaryong Isyu ang
makikita sa unang hanay

6. ISYU URI NG
KONTEMPORARYONG ISYU
Ang pag-angkat ng Pilipinas ng bigas
Ang paglaganap ng sakit na dengue
Ang paglala ng insidente ng kahirapan
Ang mga suliraning dulot ng climate change
Ang pagpigil sa paglaganap ng illegal na
droga

7. ISYU URI NG KONTEMPORARYONG ISYU
Ang pag-angkat ng Pilipinas ng bigas Kontemporaryong Isyung Pangkalakalan
Ang paglaganap ng sakit na dengue Kontemporaryong Isyung Pangkalusugan
Ang paglala ng insidente ng kahirapan Kontemporaryong Isyung Panlipunan
Ang mga suliraning dulot ng climate change Kontemporaryong Isyung Pangkapaligiran
Ang pagpigil sa paglaganap ng illegal na Kontemporaryong Isyung Panlipunan

8. MELC 2: Natatalakay ang kalagayan,
suliranin at pagtugon sa isyung
pangkapaligiran ng Pilipinas.

9. Solid Waste
Ayon sa Republic Act 9003 na kilala bilang Solid Waste Management
Act of 2000, ang solid waste ay ang mga itinapong basura na:
• nanggagaling sa mga kabahayan at komersyal na
establisimyento;
• mga non-hazardous na basurang institusyunal at industriyal;
• mga basura na galing sa lansangan at konstruksiyon;
• mga basura na nagmumula sa sektor ng agrikultura; at
• iba pang basurang hindi nakalalason

10. SULIRANIN SA SOLID WASTE
Residensyal (Residential Waste) – Itinuturing na malaking bahagdan ng basura ay
nagmumula sa mga kabahayan o tahanan. Ayon sa ulat ng National Solid Waste
Management Report, 2018, umaabot sa 56.7% ng basura ay mula sa ating mga
tirahan.
Komersyal o Commercial Waste – Mga basura na nagmumula sa mga pribado at
pampublikong establisyemento na bumubuo ng halos 27.1 % ng basura ayon sa
NSWM Report, 2018. Ang mga pamilihang tulad ng palengke at talipapa ay may
bahagdan na 18.3 % na basura.
Institusyunal o Institutional Waste – Bumubuo sa 12.1% ng mga basura sa bansa
na nanggagaling sa mga pampublikong opisina, mga ospital at maging sa mga
paaralan gayundin sa mga nasa sektor ng agrikultura.
Industriyal o Industrial Waste - Ayon sa NSWM report 2018, 4.1% ay nagmumula
sa pabrika tulad ng mga kahon, mga lalagyan ng mga kemikal at mga materyales na
ginagamit sa kanilang operasyon.

15. Bakit nga ba patuloy sa paglala ang
suliraning ito?
Dahil ito sa 3K:
1. Kawalan ng Disiplina
2. Kakulangan ng Kaalaman
3. Katigasan ng Ulo

18. Uri ng Basura
Biodegradable (nabubulok) – Ang mga basura na nagmumula sa
mga balat ng gulay at prutas, mga natitirang pagkain at mga basura
mula sa ating kapaligiran tulad ng tuyong dahon at mga sanga ng
punongkahoy
Recyclables– Ang mga basura na kabilang dito ay bumubuo sa 27.78%
na bahagdan ng kabuuang basura ng bansa sa kabuuang lawak na 4.1
% hanggang 53.5 %. Kabilang sa pangkat na ito ay mga papel, dyaryo,
mga bote, mga plastic, mga kahon na maaaring magamit muli o
makagawa ng mga bagay mula sa mga ito.

19. Uri ng basura
Special Waste – Ito naman ang bumubuo sa mula sa 1.92
% - 9.2 % na bahagdan. Kabilang sa mga basurang ito ay
mga gamit sa ospital tulad ng dextrose, syringes, mga bulak
at hose, facemask, gloves, mga sirang gamit sa bahay tulad
ng refrigerator, telebisyon, radio, washing machine at mga
electric waste.
Residual Waste – Ito naman ay ang 17.98% ng mga basura na
nagmumula sa mga pabrika, sektor ng agrikultura at sektor ng
industriya.
Uri ng Basura

20. Electronic Waste (E-Waste)
Isa pang lumalaking suliranin ng Pilipinas ay ang tamang pagtatapon
ng electronic waste o e-waste tulad ng computer, cellphone, at tv.
Lumabas sa pagsusuri na ginawa ng Global Information Society (2010),
na humigit kumulang sa anim na toneladang e-waste ang tinatapon sa
landfill na siyang kinukuha ng mga waste pickers upang ipagbili ang
anomang bahagi nito na mapapakinabangan. Subalit ang mga
ginagawang pamamaraan tulad ng pagsunog upang makuha ang
tanso, at pagbabaklas ng e-waste ay nagdudulot ng panganib dahil
pinagmumulan ito ng mga delikadong kemikal tulad ng lead, cadmium,
barium, mercury, at polyvinyl chloride na nakalalason ng lupa at maging
ng tubig(Mooney, Knox, & Schacht, 2011).
Uri ng Basura

21. Bukod sa suliranin sa e-waste ay
malaki rin ang kinahaharap na
suliranin ng bansa hinggil sa
tamang pagtatapon ng basura.
Bakit nga ba masasabi na mali
ang paraan ng pagtatapon ng
basura lalo na sa mga
kabahayan?

22. • Ang ilan sa itinuturing na Best Practices sa
pamamahala sa basura ay:

23. • Ang ilan sa itinuturing na Best Practices sa
pamamahala sa basura ay:

24. Paano ngayon hinaharap ng ating
bansa ang malaking suliranin sa solid
waste?
Para madaling tandaan, gamitin natin ang 3Ps:
1. Pamamahala ng Basura o Waste Management
2. Pagpapatupad ng Batas
3.Pakikipagtulungan sa mga Non-Government
Organizations

25. Pamamahala ng basura o Waste
Management
tumutukoy sa wastong pagkuha, paglilipat,
pagtatapon o paggamit at pagsubaybay ng basura
ng mga tao.
Isinasagawa ito upang mapangasiwaan ng maayos
ang mga basura, para maiwasan ang masasamang
epekto nito sa kalusugan at kapaligiran.

26. Republic Act 9003
Ecological Solid Waste Management
Act of 2000
1. Pagtatatag ng National Solid Waste Management
Commission at ng National Ecology Center.
2. Pagtatatag ng Materials Recovery Facility

27. •Pagtatapon o pagtatambak
ng anumang uri ng basura
sa mga pampublikong lugar
kabilang ang mga daan,
bangketa, bakanteng lote,
kanal, estero, parke,
harapan ng establisimiyento,
maging sa baybay-ilog at
baybay-dagat.

28. •Pagsusunog
ng basura

29. Pagpapakolekta o
pagpayag sa
pagkolekta ng hindi
pinaghiwa-hiwalay
na basura.

30. Pagtatambak/
pagbabaon ng
mga basura sa
mga lugar na
binabaha.

31. Walang paalam na
pagkuha ng
recyclables na may
nakatalagang
mangongolekta.

32. Non-Government Organizations
•Mother Earth Foundation – Isang nonprofit organization
na aktibong tumutugon sa suliranin sa basura na nagsusulong
ng zero waste sa pamamagitan ng pagbabawas at wastong
pamamahala ng basura.
•Bantay Kalikasan– Itinataguyod ang kahalagahan ng
pangangalaga sa kapaligiran upang matamo ang likas-kayang
pag-unlad.

33. Non-Government Organizations
•Clean and Green Foundation – pagpapatayo ng mga
Orchidarium and Butterfly Pavillon, Gift of Trees, Green Choice
Philippines, Piso para sa Pasig at Trees for Life Philippines.
•Greenpeace Philippines– Tumutulong upang
maprotektahan ang karapatan ng mga Pilipino sa balanse at
malusog na kapaligiran.

34. Habang gumagawa ang ating
pamahalaan ng mga hakbangin
upang mabigyan ng solusyon ang
suliranin natin sa solid waste,
samahan natin ito ng pakikiisa at

35. Pagtataya:
I. Panuto: Isulat sa inyong papel ang titik
ng tamang sagot.

36. 1. Ito ang pinakamalaking uri ng itinatapong basura
ayon sa ulat ng National Solid Waste Management
Status Report noong 2015.
A.biodegradable
B.nuclear waste
C.solid waste
D.electronic waste

37. 2. Alin sa sumusunod ang dahilan ng pagkakaroon
ng suliranin sa solid waste sa Pilipinas?
A.Kawalan ng disiplina sa pagtatapon ng basura
B.Ang pagdami ng produktong kinukonsumo ng
mga tao
C.Kawalan ng hanapbuhay ng mga tao
D.Hindi maayos na pamamahala ng mga pinuno

38. 3. Ang sumusunod ay masamang epekto ng solid
waste maliban sa_____________
A.Nagiging sanhi ng pagbaha
B.Nagpapalala sa paglaganap ng sakit gaya ng
dengue at cholera
C.Nakadadagdag sa suliranin sa polusyon ang
pagsusunog sa mga ito
D.Nadaragdagan ang bilang ng mga waste pickers
na kumikita sa mga ito

39. 4. Ito ay ang Non-Government Organization na
nagsusulong sa karapatan ng mga Pilipino sa
balanse at malusog na kapaligiran.
A.Greenpeace
B.Mother Earth Foundation
C.Bantay Kalikasan
D.Clean and Green Foundation

40. 5. Anong batas ang lumikha sa mga Material
Recovery Facility (MRF) sa bansa?
A.Republic Act 9003
B.Republic Act 115
C.Republic Act 2649
D.Republic Act 9072

41. Pagtataya:
II. Panuto: Basahin ang sumusunod na
pahayag at isaayos ang ginulong salita
upang makabuo ng konsepto na sasagot
sa bawat katanungan.

42. 6. Uri ng basura kung saan kinabibilangan ng gamit sa ospital tulad
ng dextrose, syringes, mga bulak at hose, facemask, gloves, mga
sirang gamit sa bahay tulad ng refrigerator, telebisyon, radio atbp.
ALPECIS TESAW
7. Mga basura na nagmumula sa mga pribado at pampublikong
establisyemento na bumubuo ng halos 27.1 % ng basura ayon sa
NSWM Report, 2018.
MMCOCIALRE STEWA

43. 8. Ang mga basura na kabilang dito ay bumubuo sa 27.78% na
bahagdan ng kabuuang basura ng bansa sa kabuuang lawak na
4.1 % hanggang 53.5 %. Kabilang sa pangkat na ito ay mga papel,
dyaryo, mga bote, mga plastic, mga kahon na maaaring magamit
muli o makagawa ng mga bagay mula sa mga ito.
CYBLESERALC
9. Isang nonprofit organization na aktibong tumutugon sa suliranin
sa basura na nagsusulong ng zero waste sa pamamagitan ng
pagbabawas at wastong pamamahala ng basura.
THOMER THREA NOINUDATOF

44. 10. Mga itinapong basura nanggagaling sa mga kabahayan at
komersyal na establisimyento;mga non-hazardous na basurang
institusyunal at industriyal;mga basura na galing sa lansangan at
konstruksiyon;mga basura na nagmumula sa sektor ng agrikultura;
atiba pang basurang hindi nakalalason.
DLSIO AESTW

45. Pagtataya: 5 pts.
III. Pagpapaliwanag
A. May mahalaga akong maiaambag sa mga isyu at
suliraning pangkapaligiran dahil
___________________________________________
___________________________________________
matutugunan ko ito sa pamamagitan ng
___________________________________________
___________________________________________.

47. 1. Ito ang pinakamalaking uri ng itinatapong basura ayon sa ulat ng National Solid Waste
Management Status Report noong 2015.
A. biodegradable
B. nuclear waste
C. solid waste
D. electronic waste
2. Alin sa sumusunod ang dahilan ng pagkakaroon ng suliranin sa solid waste sa Pilipinas?
A. Kawalan ng disiplina sa pagtatapon ng basura
B. Ang pagdami ng produktong kinukonsumo ng mga tao
C. Kawalan ng hanapbuhay ng mga tao
D. Hindi maayos na pamamahala ng mga pinuno
3. Ang sumusunod ay masamang epekto ng solid waste maliban sa_____________
A. Nagiging sanhi ng pagbaha
B. Nagpapalala sa paglaganap ng sakit gaya ng dengue at cholera
C. Nakadadagdag sa suliranin sa polusyon ang pagsusunog sa mga ito
D. Nadaragdagan ang bilang ng mga waste pickers na kumikita sa mga ito

48. 4. Ito ay ang Non-Government Organization na nagsusulong sa karapatan ng
mga Pilipino sa balanse at malusog na kapaligiran.
A. Greenpeace
B. Mother Earth Foundation
C. Bantay Kalikasan
D. Clean and Green Foundation
5. Anong batas ang lumikha sa mga Material Recovery Facility (MRF) sa
bansa?
A. Republic Act 9003
B. Republic Act 115
C. Republic Act 2649
D. Republic Act 9072

49. Thank You!