3. GDAŃSKGDAŃSK
Gdańsk, (kaszb.Gdańsk, (kaszb. GduńskGduńsk, niem., niem. DanzigDanzig, łac., łac. GedaniaGedania,, DantiscumDantiscum,,
JidyszJidysz אנץַ דאנץַ ד –– dancdanc) – miasto w Polsce nad Morzem Bałtyckim,) – miasto w Polsce nad Morzem Bałtyckim,
stolica województwa pomorskiego oraz archidiecezji gdańskiej.stolica województwa pomorskiego oraz archidiecezji gdańskiej.
Gdańsk jest również miastem królewskim i hanzeatyckim,Gdańsk jest również miastem królewskim i hanzeatyckim,
swego czasu najludniejszym i najbogatszym wswego czasu najludniejszym i najbogatszym w
Rzeczypospolitej. Pierwsza wzmianka o Gdańsku pochodzi zRzeczypospolitej. Pierwsza wzmianka o Gdańsku pochodzi z
997 roku i tę datę często przyjmuje się umownie jako początek997 roku i tę datę często przyjmuje się umownie jako początek
dziejów miasta.dziejów miasta.
Obecnie jest jednym z największych polskich miast (szóste podObecnie jest jednym z największych polskich miast (szóste pod
względem liczby ludności, 456 658 mieszkańców, i siódme podwzględem liczby ludności, 456 658 mieszkańców, i siódme pod
względem powierzchni, 262 km²).[1]względem powierzchni, 262 km²).[1]
Gdańsk jest położony u ujścia Motławy do Wisły nad ZatokąGdańsk jest położony u ujścia Motławy do Wisły nad Zatoką
Gdańską; wraz z Gdynią i Sopotem tworzy Trójmiasto; szerzejGdańską; wraz z Gdynią i Sopotem tworzy Trójmiasto; szerzej
wraz z Pruszczem Gdańskim, Redą, Rumią i Wejherowem jestwraz z Pruszczem Gdańskim, Redą, Rumią i Wejherowem jest
elementem aglomeracji gdańskiej. Ważne centrum kulturalne ielementem aglomeracji gdańskiej. Ważne centrum kulturalne i
naukowe oraz węzeł komunikacyjny Polski.naukowe oraz węzeł komunikacyjny Polski.
WSBWSB
4. POCZĄTKI MIASTAPOCZĄTKI MIASTA
Pierwsze ślady osadnictwa u ujścia Wisły datowane są na około 2000 lat p.Pierwsze ślady osadnictwa u ujścia Wisły datowane są na około 2000 lat p.
n. e. Dogodne położenie sprawiło, że osada dynamicznie rozrastała się.n. e. Dogodne położenie sprawiło, że osada dynamicznie rozrastała się.
Po raz pierwszy na kartach historii Gdańsk pojawił się jakoPo raz pierwszy na kartach historii Gdańsk pojawił się jako urbsurbs
GyddanyzcGyddanyzc ponad 1000 lat temu w związku z przybyciem tu w 997 r.ponad 1000 lat temu w związku z przybyciem tu w 997 r.
zdążającej do Prus misji chrystianizacyjnej św. Wojciecha. Już wtedy,zdążającej do Prus misji chrystianizacyjnej św. Wojciecha. Już wtedy,
jako gród pomorski przy granicy z pogańskimi Prusami, był miastem, wjako gród pomorski przy granicy z pogańskimi Prusami, był miastem, w
którym spotykali się ludzie różnych narodowości i religii.którym spotykali się ludzie różnych narodowości i religii.
Gdańsk ówczesny był znaczną osadą portową, otoczoną potężnymiGdańsk ówczesny był znaczną osadą portową, otoczoną potężnymi
umocnieniami drewniano-ziemnymi. Doskonałe położenie grodu przyumocnieniami drewniano-ziemnymi. Doskonałe położenie grodu przy
ujściu Motławy do zachodniego ramienia ujściowego Wisły oraz fakt, żeujściu Motławy do zachodniego ramienia ujściowego Wisły oraz fakt, że
był on stolicą dzielnicowego księstwa pomorskiego, umożliwiały szybkibył on stolicą dzielnicowego księstwa pomorskiego, umożliwiały szybki
rozwój miasta i portu. Powstało rzemieślniczo-handlowe podgrodzie,rozwój miasta i portu. Powstało rzemieślniczo-handlowe podgrodzie,
któremu książę pomorski Świętopełk nadał, przypuszczalnie okołoktóremu książę pomorski Świętopełk nadał, przypuszczalnie około
połowy XIII w., prawa miejskie (lubeckie). W tym czasie istniały jużpołowy XIII w., prawa miejskie (lubeckie). W tym czasie istniały już
prawdopodobnie dwie przygrodowe osady miejskie jedna skupionaprawdopodobnie dwie przygrodowe osady miejskie jedna skupiona
wokół kościoła św. Katarzyny z portem przy dzisiejszym targu Rybnymwokół kościoła św. Katarzyny z portem przy dzisiejszym targu Rybnym
oraz druga obejmująca południową część późniejszego Głównegooraz druga obejmująca południową część późniejszego Głównego
Miasta z portem wzdłuż Motławy między Zieloną Bramą a Żurawiem.Miasta z portem wzdłuż Motławy między Zieloną Bramą a Żurawiem.
Gdańsk wszedł w skład jednoczącego się Królestwa Polskiego w 1294 r., wGdańsk wszedł w skład jednoczącego się Królestwa Polskiego w 1294 r., w
wyniku zapisu księstwa wschodnio-pomorskiego przez ostatniegowyniku zapisu księstwa wschodnio-pomorskiego przez ostatniego
gdańskiego księcia Mściwoja II na rzecz przyszłego króla Przemysławagdańskiego księcia Mściwoja II na rzecz przyszłego króla Przemysława
WSBWSB
5. KULTURAKULTURA
GdańskGdańsk jest jednym z największych ośrodków kulturalnych w północnejjest jednym z największych ośrodków kulturalnych w północnej
Polsce. Działa tu kilka teatrów, siedem kin, Opera, i filharmonia. DlaPolsce. Działa tu kilka teatrów, siedem kin, Opera, i filharmonia. Dla
turystów równie ważna jest możliwość zwiedzania ogromnej ilości muzeów,turystów równie ważna jest możliwość zwiedzania ogromnej ilości muzeów,
dokumentujących burzliwą przeszłość miasta. Gdańsk to również ważnydokumentujących burzliwą przeszłość miasta. Gdańsk to również ważny
ośrodek chóralny z bogatą przeszłością w którym aktywnie działa kilka grup.ośrodek chóralny z bogatą przeszłością w którym aktywnie działa kilka grup.
Prestiż miasta dodatkowo podnoszą różnego rodzaju festiwale i imprezyPrestiż miasta dodatkowo podnoszą różnego rodzaju festiwale i imprezy
począwszy od Festiwalu Szekspirowskiego, przez Jarmark św. Dominika ażpocząwszy od Festiwalu Szekspirowskiego, przez Jarmark św. Dominika aż
po Festiwal Dobrego Humoru.po Festiwal Dobrego Humoru.
WSBWSB
http://www.trojmiasto.pl
6. GOSPODARKAGOSPODARKA
Gdańsk jest jednym z najważniejszych ośrodków gospodarczych wGdańsk jest jednym z najważniejszych ośrodków gospodarczych w
rejonie Morza Bałtyckiego. Już pierwsze przekazy dowodzącerejonie Morza Bałtyckiego. Już pierwsze przekazy dowodzące
istnienia miasta, jak "Żywota Święty Wojciecha" z 997, mówią oistnienia miasta, jak "Żywota Święty Wojciecha" z 997, mówią o
grodzie, mieście; ówczesny Gdańsk musiał być więc ludnągrodzie, mieście; ówczesny Gdańsk musiał być więc ludną
osadą. Gród prowadził działalność handlowo-targową, zosadą. Gród prowadził działalność handlowo-targową, z
rybołówstwem, zbieractwem bursztynu i portem morskim. Wrybołówstwem, zbieractwem bursztynu i portem morskim. W
1235 roku Gdańsk otrzymał prawa miejskie w wyniku silnego1235 roku Gdańsk otrzymał prawa miejskie w wyniku silnego
rozwoju za czasów Świętopełka. Najwyższe stosunki handlowerozwoju za czasów Świętopełka. Najwyższe stosunki handlowe
Gdańsk utrzymywał z Lubeką, skąd przywożono sól oraz sukno,Gdańsk utrzymywał z Lubeką, skąd przywożono sól oraz sukno,
a wywożono zboże i drewno.a wywożono zboże i drewno.
WSBWSB
7. POLITYKA I ADMINISTRACJAPOLITYKA I ADMINISTRACJA
Gdańsk jest stolicą i największym miastem Województwa Pomorskiego. AdministracjaGdańsk jest stolicą i największym miastem Województwa Pomorskiego. Administracja
miasta to nie tylko Urząd Miejski, ale również wiele innych podmiotówmiasta to nie tylko Urząd Miejski, ale również wiele innych podmiotów
organizacyjnych podległych władzom miasta. Należą do nich m.in. takie jednostki jak:organizacyjnych podległych władzom miasta. Należą do nich m.in. takie jednostki jak:
Zarząd Dróg i Zieleni, Zarząd Transportu Miejskiego, Straż Miejska, Biuro RozwojuZarząd Dróg i Zieleni, Zarząd Transportu Miejskiego, Straż Miejska, Biuro Rozwoju
Gdańska (planowanie przestrzenne), Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, MuzeumGdańska (planowanie przestrzenne), Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Muzeum
Historyczne Miasta Gdańska, Miejski Dom Kultury. Ponadto Miastu podlega ponadHistoryczne Miasta Gdańska, Miejski Dom Kultury. Ponadto Miastu podlega ponad
200 placówek oświatowych200 placówek oświatowych..
Podział administracyjny:Podział administracyjny:
Gdańsk, decyzją Rady Miasta, podzielony jest na 30 jednostek zwanychGdańsk, decyzją Rady Miasta, podzielony jest na 30 jednostek zwanych
dzielnicami. Mieszkańcy dzielnic mają prawo tworzyć jednostki pomocniczedzielnicami. Mieszkańcy dzielnic mają prawo tworzyć jednostki pomocnicze
gminy – Rady Osiedli. W Gdańsku działa 10 Rad Osiedli. Utworzono je wgminy – Rady Osiedli. W Gdańsku działa 10 Rad Osiedli. Utworzono je w
dzielnicach Brzeźno, Kokoszki, Krakowiec-Górki Zachodnie,dzielnicach Brzeźno, Kokoszki, Krakowiec-Górki Zachodnie,
Letnica,Młynska, Olszynka, Osowa, Rudniki, Strzyża oraz WyspaLetnica,Młynska, Olszynka, Osowa, Rudniki, Strzyża oraz Wyspa
SobieszewskaSobieszewska.. WSBWSB
8. EDUKACJAEDUKACJA
W Gdańsku i jego najbliższych okolicach swą siedzibę ma kilkanaścieW Gdańsku i jego najbliższych okolicach swą siedzibę ma kilkanaście
uczelni wyższych. Studiuje na nich około 60.000 studentów, couczelni wyższych. Studiuje na nich około 60.000 studentów, co
czyni z Gdańska jeden z najważniejszych ośrodków akademickichczyni z Gdańska jeden z najważniejszych ośrodków akademickich
w Polsce.w Polsce.
Najważniejsze uczelnie:Najważniejsze uczelnie: Akademia Medyczna, Akademia Muzyczna,Akademia Medyczna, Akademia Muzyczna,
Akademia Sztuk Pięknych, Politechnika Gdańska, Uniwersytet Gdański…Akademia Sztuk Pięknych, Politechnika Gdańska, Uniwersytet Gdański…
WSBWSB
9. Zabytki i inne obiekty turystyczne wZabytki i inne obiekty turystyczne w
GdańskuGdańsku
Gdańsk stanowi jeden z najcenniejszych zespołów zabytkowych w Polsce,Gdańsk stanowi jeden z najcenniejszych zespołów zabytkowych w Polsce,
pomimo że prawie całe historyczne śródmieście zostało odbudowane popomimo że prawie całe historyczne śródmieście zostało odbudowane po
ostatniej wojnie, a znaczna część zabytków ruchomych uległa zniszczeniuostatniej wojnie, a znaczna część zabytków ruchomych uległa zniszczeniu
bądź rozproszeniu. Pod koniec średniowiecza Gdańsk stał siębądź rozproszeniu. Pod koniec średniowiecza Gdańsk stał się
najważniejszym ośrodkiem artystycznym na Pomorzu. Również w okresienajważniejszym ośrodkiem artystycznym na Pomorzu. Również w okresie
renesansu i baroku działali tutaj wybitni twórcy, np. Willem, Abraham i Izaakrenesansu i baroku działali tutaj wybitni twórcy, np. Willem, Abraham i Izaak
van den Blocke, Antoni van Obberghen, Andreas Schlüter.van den Blocke, Antoni van Obberghen, Andreas Schlüter.
Najważniejsze zabytki Gdańska znajdują się na Głównym Mieście (RatuszNajważniejsze zabytki Gdańska znajdują się na Głównym Mieście (Ratusz
Głównego Miasta, Dwór Artusa, Dom Uphagenów) i Starym Mieście (WielkiGłównego Miasta, Dwór Artusa, Dom Uphagenów) i Starym Mieście (Wielki
Młyn, Ratusz Starego Miasta, kościół św. Katarzyny), główne znajdują sięMłyn, Ratusz Starego Miasta, kościół św. Katarzyny), główne znajdują się
wzdłuż Drogi Królewskiej reprezentacyjnej ulicy Gdańska – Długiej. Nawzdłuż Drogi Królewskiej reprezentacyjnej ulicy Gdańska – Długiej. Na
Głównym Mieście znajduje się również Bazylika Mariacka WniebowzięciaGłównym Mieście znajduje się również Bazylika Mariacka Wniebowzięcia
NMP największa średniowieczna świątynia z cegły w Europie. Do 1939 rokuNMP największa średniowieczna świątynia z cegły w Europie. Do 1939 roku
istniała Wielka Synagoga.istniała Wielka Synagoga.
Do ważnych miejsc w Gdańsku należy również Westerplatte, TwierdzaDo ważnych miejsc w Gdańsku należy również Westerplatte, Twierdza
Wisłoujście oraz Oliwa, gdzie znajduje się zespół katedralny.Wisłoujście oraz Oliwa, gdzie znajduje się zespół katedralny.
Zabytki Gdańska znajdują się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego.Zabytki Gdańska znajdują się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego.
WSBWSB
10. Ratusz starego miastaRatusz starego miasta
Główne wejście do Ratusza prowadzi od ulicy Długiej. Dwubiegowe schodyGłówne wejście do Ratusza prowadzi od ulicy Długiej. Dwubiegowe schody
tworzą artystyczną całość z portalem, będącym wraz z przedprożemtworzą artystyczną całość z portalem, będącym wraz z przedprożem
dziełem Daniela Eggerta z lat 1766-1768. Szczególną uwagę zwraca herbdziełem Daniela Eggerta z lat 1766-1768. Szczególną uwagę zwraca herb
Gdańska podtrzymywany przez dwa lwy, umieszczony nad wejściem doGdańska podtrzymywany przez dwa lwy, umieszczony nad wejściem do
Ratusza. Jest on jedyny w swoim rodzaju, ze względu na to, iż oba lwy sąRatusza. Jest on jedyny w swoim rodzaju, ze względu na to, iż oba lwy są
zwrócone w stronę Złotej Bramy, zamiast patrzeć na siebie. Według tradycjizwrócone w stronę Złotej Bramy, zamiast patrzeć na siebie. Według tradycji
miał nadjechać stamtąd król Polski, na którego pomoc liczyli gdańszczaniemiał nadjechać stamtąd król Polski, na którego pomoc liczyli gdańszczanie
w tym trudnym dla miasta okresie.w tym trudnym dla miasta okresie.
WSBWSB
11. Dwór ArtusaDwór Artusa
Tradycje dworów Artusa sięgają średniowiecza.Tradycje dworów Artusa sięgają średniowiecza.
Wywodzą się z etosu rycerstwa europejskiego. Wspólna nazwa dworów pochodzi odWywodzą się z etosu rycerstwa europejskiego. Wspólna nazwa dworów pochodzi od
imienia legendarnego wodza Celtów Artura.imienia legendarnego wodza Celtów Artura.
W średniowieczu był on wzorem cnót rycerskich a 'okrągły stół', przy którym zasiadałW średniowieczu był on wzorem cnót rycerskich a 'okrągły stół', przy którym zasiadał
ze swymi dzielnymi rycerzami - symbolem harmonii i równości.ze swymi dzielnymi rycerzami - symbolem harmonii i równości.
Dwór Artusa w GdańskuDwór Artusa w Gdańsku znajduje się nie opodal Ratusza Głównego Miasta wznajduje się nie opodal Ratusza Głównego Miasta w
pierzei północnej. Jest jednym z dziesięciu obiektów, które powstały nad Bałtykiempierzei północnej. Jest jednym z dziesięciu obiektów, które powstały nad Bałtykiem
od początku XVI w. i jedynym zachowanym w tak oryginalnym stanie do końca XX w.od początku XVI w. i jedynym zachowanym w tak oryginalnym stanie do końca XX w.
Do najważniejszych zabytków dworu należy największyDo najważniejszych zabytków dworu należy największy piec kaflowypiec kaflowy Europy,Europy,
wysokości 10,64 metrów, składający się z 520 bogato zdobionych kafli.wysokości 10,64 metrów, składający się z 520 bogato zdobionych kafli.
W skład zespołu muzealnego Dworu Artusa wchodzi także patrycjuszowskaW skład zespołu muzealnego Dworu Artusa wchodzi także patrycjuszowska
kamienica z historycznym wnętrzem, zw.kamienica z historycznym wnętrzem, zw. Sienią GdańskąSienią Gdańską, której wystrój pochodzi, której wystrój pochodzi
z przełomu XVII i XVIII w.z przełomu XVII i XVIII w.
Obecnie Dwór Artusa gromadzi zbiory ilustrujące dzieje i funkcje całego zespołu naObecnie Dwór Artusa gromadzi zbiory ilustrujące dzieje i funkcje całego zespołu na
tle życia gospodarczego i publicznego miasta, formowanie się kultury świeckiejtle życia gospodarczego i publicznego miasta, formowanie się kultury świeckiej
gdańskiego mieszczaństwa.gdańskiego mieszczaństwa.
WSBWSB
12. Wielki młynWielki młyn
Wielki MłynWielki Młyn – na Starym Mieście w Gdańsku należał do największych– na Starym Mieście w Gdańsku należał do największych
obiektów przemysłowych średniowiecznej Europy. Został wzniesiony z cegłyobiektów przemysłowych średniowiecznej Europy. Został wzniesiony z cegły
przez Krzyżaków w XIV w. Służył jako młyn początkowo wyposażony w 12,przez Krzyżaków w XIV w. Służył jako młyn początkowo wyposażony w 12,
później zaś w 18 wielkich kół napędzanych wodą z Kanału Raduni.później zaś w 18 wielkich kół napędzanych wodą z Kanału Raduni.
WSBWSB
13. Kościół św. KatarzynyKościół św. Katarzyny
Kościół św. KatarzynyKościół św. Katarzyny - najstarszy kościół parafialny na Starym Mieście w Gdańsku.- najstarszy kościół parafialny na Starym Mieście w Gdańsku.
Powstał w latach 1227-1239, fundatorami byli książęta Pomorza Gdańskiego,Powstał w latach 1227-1239, fundatorami byli książęta Pomorza Gdańskiego,
rozbudowany został w XIV w. W latach 1555-1945 należał do protestantów.rozbudowany został w XIV w. W latach 1555-1945 należał do protestantów.
Wieża kościoła, mierząca 76 m, jest zwieńczona barokowym hełmem autorstwaWieża kościoła, mierząca 76 m, jest zwieńczona barokowym hełmem autorstwa JacobaJacoba
van den Blockavan den Blocka. W świątyni znajdują się obrazy Antona Möllera i Izaaka van den. W świątyni znajdują się obrazy Antona Möllera i Izaaka van den
Blocka, jak również barokowe epitafia i płyta nagrobna astronoma Jana Heweliusza zBlocka, jak również barokowe epitafia i płyta nagrobna astronoma Jana Heweliusza z
1659.1659.
Szczególnym zabytkiem jest znajdujący się tam obrazu Matki Boskiej Bołszowieckiej zSzczególnym zabytkiem jest znajdujący się tam obrazu Matki Boskiej Bołszowieckiej z
Bołszowic.Bołszowic.
W budynku kościoła mieści się Muzeum Zegarów Wieżowych, oddział MuzeumW budynku kościoła mieści się Muzeum Zegarów Wieżowych, oddział Muzeum
Historycznego Miasta Gdańska.Historycznego Miasta Gdańska.
WSBWSB
14. WesterplatteWesterplatte
WesterplatteWesterplatte – półwysep w Gdańsku, przy ujściu Martwej Wisły. W latach 1926-39– półwysep w Gdańsku, przy ujściu Martwej Wisły. W latach 1926-39
Wojskowa Składnica Tranzytowa, której obrona we wrześniu 1939 stała się jednym zWojskowa Składnica Tranzytowa, której obrona we wrześniu 1939 stała się jednym z
najbardziej znanych symboli polskiego oporu. Walczyła samotnie, jedynie źródłanajbardziej znanych symboli polskiego oporu. Walczyła samotnie, jedynie źródła
niemieckie podają o ataku żywych torped na stanowiska ostrzeliwujące Westerplatteniemieckie podają o ataku żywych torped na stanowiska ostrzeliwujące Westerplatte
z Nowego Portu.z Nowego Portu.
Obecnie w parku stoi Pomnik Obrońców Wybrzeża. Ma on 25 metrów wysokości (nieObecnie w parku stoi Pomnik Obrońców Wybrzeża. Ma on 25 metrów wysokości (nie
licząc podstawy, którą jest 20-metrowy kopiec). Pomnik ten, swoim kształtemlicząc podstawy, którą jest 20-metrowy kopiec). Pomnik ten, swoim kształtem
przypomina wyszczerbiony bagnet wbity w ziemię.przypomina wyszczerbiony bagnet wbity w ziemię.
WSBWSB
17. Informacje zaczerpnięte zostały ze stron:Informacje zaczerpnięte zostały ze stron:
www.wikipedia.comwww.wikipedia.com
www.trojmiasto.plwww.trojmiasto.pl
http://sabaoth.infoserve.plhttp://sabaoth.infoserve.pl
Pogoda:Pogoda:
http://www.twojapogoda.pl/polska/pomorskie/gdanskhttp://www.twojapogoda.pl/polska/pomorskie/gdansk
WSBWSB
