1. Το γιοφύρι της Άρτας
“Το μοτίβο της ανθρωποθυσίας”
Από τη αρχαιότητα μέχρι και τα νεότερα χρόνια υπήρξε ο
λαϊκός θρύλος ότι για να θεμελιωθεί ένα κτίσμα ήταν
αναγκαίο να στοιχειωθεί από ένα ζωντανό πλάσμα.
2. Αιτίες δημιουργίας θρύλου
● Πίστη στην ύπαρξη δαιμονικού στοιχείου και
εχθρικού δράκοντα του κτισίματος.
● Προλήψεις και δεισιδαιμονίες της εποχής.
● Φόβος των μαστόρων και αγωνία εμπρός στις
δυσκολίες και τα απρόοπτα γεγονότα στο
κτίσιμο μεγάλων έργων.
Σαν μέσο πρόληψης και προφύλαξης οι
μάστορες σκέφτηκαν να στοιχειώνουν το έργο
με θυσίες εξιλέωσης εκείνης της άγνωστης για
αυτούς δύναμης καταστροφής.
3. Η θυσία της Λυγερής
Πρωτομάστορας:
● Αιτία: Δεισιδαιμονίες και μύθος ότι αν σκοτωθεί ζωντανό
πλάσμα, θα στεριωθεί το γιοφύρι. (δικιά τους
πρωτοβουλία)
● Σκοπός: Το ευρύτερο καλό όλης της περιοχής.
● Προδοσία: Συμφώνησε στο ψέμα των εργατών για το
χαμένο δαχτυλίδι.
● Η δολοφονία της Λυγερής έγινε με τη συνεργασία και
τη θέληση όλων των εργατών χωρίς εξαιρέσεις.
● Συγγένεια ανάμεσα στο θύμα και στον θύτη.
5. Η θυσία της Ιφιγένειας
Αγαμέμνονας
● Αιτία ανθρωποθυσίας: εξημέρωση του θυμού της θεάς
Άρτεμης που προκλήθηκε από ύβρις του Αγαμέμνονα.
● Σκοπός: 1. κοινό καλό
2. φιλοδοξία Αγαμέμνονα (προκειμένου να δείξει τη
δύναμη του)
● Προδοσία: ψεύτικη αφορμή αρραβώνα με Αχιλλέα.
● Η δολοφονία της Ιφιγένειας έγινε με τη θέληση όλου του
στρατού εκτός από τον Αχιλλέα.
● Συγχώρεση: Η θεά βλέποντας την πίστη του Αγαμέμνονα
συγχωρεί και χαρίζει τη ζωή στην Ιφιγένεια.
● Συγγένεια ανάμεσα στο θύμα και στον θύτη.
8. Θυσία του Ισαάκ
Αβραάμ:
● Αιτία: εκπλήρωση θελήματος Θεού (όπως και ο
Αγαμέμνονας) για απόδειξη πίστης.
● ΔΕΝ υπάρχει προδοσία. (φανέρωση αλήθειας στον
Ισαάκ)
● Σκοποί: 1.για κοινό καλό ανθρωπότητας.
2. για δοκιμασία πίστης
● Επαλήθευση πίστης και δόσιμο ζωής στον Ισαάκ.
● Πρωτοβουλία Θεού και όχι δικιά τους.
● Συγγένεια ανάμεσα στο θύμα και στον θύτη.
11. Το μοτίβο της ανθρωποθυσίας
Από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα το μοτίβο της
ανθρωποθυσίας κυριαρχούσε σε αρκετούς μύθους
βασισμένους σε θεϊκές δυνάμεις και δεισιδαιμονίες. Αν και
υπάρχουν αρκετές διαφορές τα κοινά στοιχεία είναι:
● η συγγένεια ανάμεσα στο θύμα και στο θύτη είναι ένα από τα
κύρια κοινά στοιχεία που συναντώνται και στις τρεις ιστορίες.
● Η απόδειξη πίστης σε κάποιο Θεό.(Η θυσία του Ισαάκ- Η
θυσία της Ιφιγένειας)
● Η συγχώρεση από τον Θεό και η αναίρεση της τιμωρίας.(Η
θυσία της Ιφιγένειας- Η θυσία του Ισαάκ)
● Το ψέμα που ειπώθηκε στο θύμα.(με εξαίρεση τον Ισαάκ)
● Η κύρια αιτία της θυσίας είναι το κοινό καλό.(με εξαίρεση τον
Αγαμέμνονα που λειτούργησε και με βάση την φιλοδοξία του)