Een meer uitgebreide en verdiepte versie van een eerdere workshop.

1. Bedrijfskunde Ontmoet!
Kennisfestival
Workshop blockchain
door Peter Rambags
30082018

2. Waarom keuze voor blockchain?
▪ Nieuwsgierigheid en verbazing
▪ Breed kijken vanuit verschillende invalshoeken
▪ Jurist, A&O deskundige, master NLP en innovator
(MMI) - startpunt privacy en smart contracts
▪ Favoriete bezigheid (ook in vrije tijd): (wandelend)
routes zoeken
2

3. Programma
▪ Dynamische context
▪ Recente ontwikkelingen rondom privacy
▪ Basisprincipes van de blockchain
▪ Opkomt en gebruik van de blockchain
▪ Kritische kanttekeningen
▪ Brainstorm en ervaringen
3

4. Dynamische context
▪ Datarevolutie
▪ Klein aantal nieuwe bedrijven (marktplaatsen) met
enorme winsten (door rijke datastromen)
▪ Facebook, Google, Apple, Amazon en Alibaba
▪ Selecties, keuzes en oordelen op basis van
algoritmes en door middel van machine learning
▪ Wetgeving en juridische onderbouwing blijven achter
4

5. Dynamische context
▪ Veel minder mensen nodig; ieder beroep dat valt te
digitaliseren/robotiseren verdwijnt
5

6. Recente ontwikkelingen rondom privacy
6
▪ 25 mei 2018: inwerkingtreding Algemene
Verordening Gegevensbescherming (AVG)
▪ Herijking privacyregels als kans voor organisaties
Bron: https://time.tno.nl/nl/artikelen/respect4u-hoe-de-nieuwe-privacyregels-ook-kansen-bieden-voor-
organisaties/, geraadpleegd op 15 april 2018

7. Basisprincipes van de blockchain
@ De blockchain uitgelegd (filmpje)
▪ Bitcoin: de eerste blockchain
▪ Uitgevonden door Satoshi Nakomoto in 2008
▪ Wat wilde Nakomoto:
- onomkeerbare, onveranderbare transacties
- lagere transactiekosten
▪ Nakomoto’s overtuiging:
- veilige peer-to-peer transacties verwerken is mogelijk
- door ‘proof of work’ te gebruiken om gedistribueerde
consensus te bereiken
7

8. Basisprincipes van de blockchain
▪ Verschillende soorten blockchains, w.o. Ethereum, en
Hyperledger, en vele andere
▪ Onderscheid te maken tussen:
- permissionless
o iedereen mag boekhouder zijn, zoals in bitcoin
- permissioned
o vooraf aangewezen (kleine) groep van boekhouders, dus niet
echt gedecentraliseerd (control of functionality and/or access
rights)
✓ (1) openbaar: iedereen kan de blockchain lezen of (2) privé: alleen
boekhouders kunnen de blockchain lezen
✓ veel gebruikt door bedrijven w.o. banken
8

9. Opkomst en gebruik van de blockchain
9
Bron: http://blogs.lse.ac.uk/businessreview/files/2017/02/ING-Blockchain-Graph1.png,
geraadpleegd op 21 april 2018

10. Smart contracts
▪ Computercode (‘if…then’) vastleggen op een
blockchain: smart contracts (programmeertaal
Solidity e.a.)
- ’’(…) dat het bij smart contracts - als gevolg van hun
natuurlijke verschijningsvormen als computercode -
voornamelijk om de operationele semantiek c.q. de
operationele afspraken draait, en niet zozeer om de
denotatie semantiek (bv. onder welk recht,
onderhevig aan algemene voorwaarden enz.)’’ Pomp, M., &
Verhaert, R. (2018). Blockchain in de praktijk. Den Haag: SDU Uitgevers
10

11. Smart contracts
✓ onomkeerbaar
✓ heldere, eenduidige instructies (vgl. Haviltex en abbb
en inspraak/bezwaarmogelijkheden) nodig
✓ geschiloplossing
✓ rol oracles: third party services which are not part of
the blockchain consensus mechanism
11

12. Blockchain: een oplossing voor bijna niets?
▪ ‘’De blockchain: een oplossing voor bijna niets’’-
Jesse Frederik, de Correspondent 25-08-2018 met
bv. de passage:
‘’Het knapste van blockchain’’, schreef Matt Levine
(Bloomburg), ‘’is dat de rest van de wereld nu denkt
dat saaie back-office updates revolutionair zijn.’’
▪ ICO-toepassing (Initial Coin Offering): modern way of
crowdfunding. Instead of shares you get tokens. Via a
smart contract and social media.
12

13. In welke gevallen blockchain
▪ Yes, we need a (shared) database
▪ Yes, it requires mutiple actors to write (not
read)
▪ No, we don’t know the writers, don’t trust
them and/or their interests are not the same
▪ No, we don’t want a trusted 3rd party or need
one (e.g. by law) (bron: axveco, 2018)
13

14. How to deal with rules and regulations
▪ Ignore: assume the rules will be overcome at
a later stage and don’t worry about them now
▪ Comply: understand what the rules and
regulations are and define an approach that
is compliant
▪ Disrupt: skirt around legal barriers by
positioning a new service outside existing
definitions (bron: axveco, 2018)
14

15. Opkomst en gebruik van de blockchain
15
Gebruik van blockchain, zes cases:
1. Blockchain en voedsel- en productieketen
@ De reis van een eerlijke kokosnoot
2. Oplossing van uitdagingen rondom identiteit
@ https://www.youtube.com/watch?v=-RTMEQKdon8
@ Huishoudboekje Utrecht
@ https://www.binnenlandsbestuur.nl/sociaal/nieuws/utre
chtse-app-moet-schulden-voorkomen.9589021.lynkx

16. Opkomst en gebruik van de blockchain
16
Gebruik van blockchain, zes cases:
4. Interstedelijke verrekeningen
@ Drechtsteden Blockchain Internal Settlement
5. Aanpak schuldenproblematiek
@ CJIB Blockchain Animation
5. Mijn Zorg Log
@ Juridisch certificaat Blockchain Mijn Zorg Log
@ Mijn Zorg Log: Met blockchain innoveren in de zorg
‘’CEO van je eigen gezondheid’’; ‘De Persoonlijke
Gezondheidsomgeving’ – Belia Heilbron & Emy
Koopman, de Groene Amsterdammer, 9 augustus 2018

17. Opkomst en gebruik van de blockchain
17

18. Kritische kanttekeningen
▪ Wat maakt een blockchain nodig?
- de volgorde van transactie doet er toe
- er is geen centrale, betrouwbare autoriteit
18

19. Kritische kanttekeningen
▪ Anders:
- gebruik peer-to-peer netwerk
- of een gedistribueerde database
▪ Bundeling nodig van kennis van
computerwetenschappers, beleidsmakers
(bestuurskundigen/politicologen), juristen, ethici en
sociale wetenschappers
19

20. Kritische kanttekeningen
Stelling: ‘’Bij het gebruik van de term blockchain gaat het
regelmatig meer om een ‘control machine’ dan om een
‘trust machine’. In die zin is een blockchain soms ook
een Paard van Troje vanuit het gezichtspunt van
privacybescherming.”
20

21. Discussie – mogelijkheden blockchain
- Maak groepjes van 2-3
mensen
- Wissel gedachten uit over
welke mogelijkheden u ziet
voor blockchain in de eigen
werkomgeving
- Hoe staat u tegenover de
stelling over blockchain en
het paard van Troje?
- Deel de uitkomsten met
andere groepjes.
21