Sistem penghadaman haiwan dibahagikan kepada dua jenis utama iaitu sistem ruminan dan bukan ruminan. Sistem ruminan melibatkan proses kunyahan semula makanan yang ditelan, manakala sistem bukan ruminan mempunyai organ seperti tembolok, hempedal dan sekum. Kedua-dua sistem melakukan proses mekanikal dan kimia untuk mencerna makanan menjadi unsur-unsur yang boleh diserap.

1. 6.6 SISTEM
PENGHADAMAN
WONG SHIOW YI
DB100636

2. 6.6 Sistem
Penghadaman
•
•
Sistem Ruminan
Sistem Bukan
Ruminan

3. Penghadaman ialah proses pemecahan makanan
secara mekanik dan kimia kepada komponenkomponen yang lebih kecil dan mudah diserap ke
dalam salur darah.
Proses ini melibatkan 2 aktiviti:
 Melibatkan aktiviti mekanikal
Pengunyaha
n

Peristalsis usus
Melibatkan aktiviti kimia
Tindakbalas
enzim
Aktiviti
mikrob
(fermentasi)

4. Mempunyai
perut yang
kompleks
Mempunya
i sekum
dan
appendiks
yang besar
Sistem
Penghadaman
Haiwan
Bukan
Ruminan
Ruminan
Lembu
Kerbau
Ayam
Itik

5. Sistem Penghadaman
Ruminan

Haiwan ruminan – meluahkan semula
makanan daripada perut ke dalam
mulut untuk dikunyah berulangkali.

Pengunyahan semula dilakukan bagi
memastikan makanannya telah lumat
dan mudah dicerna.

6. Bahagian Perut Ruminan
Omasum
Rumen
Retikulum
Abomasum

7. Rumen
Organ bahagian
perut terbesar.
 Makanan disimpan
di rumen setelah
ditelan.
 Proses fermentasi.
 Fermentasi ke atas
selulosa ini
menghasilkan
protein dan
vitamin.


8. Retikulum
Menyimpan air yang
diminum oleh
ternakan.
 Cecair ini digunakan
untuk membasahkan
bahan makanan.
 Memudahkan
regurgitasi
(pemuntahan
makanan belum cerna
ke mulut).
 Memisahkan bahan


9. Omasum
Menyimpan bahan
makanan telah
dikunyah halus dan
ditelan.
 Bahan makanan yg
masih kasar
diasingkan supaya tak
memasuki abomasum,
digaul hingga sebati
dan air dalam bahan
makanan diserap
semula.


10. Abomasum





Perut jati – proses
pencernaan sebenar
berlaku
Mengeluarkan asid
hidroklorik, enzim pepsin
dan renin.
Asid hidroklorik – bunuh
bakteria & protozoa yg
ganggu tubuh
Pepsin – hidrolisis protein
kepada polipeptida
Renin – uraikan susu

11. 
Laluan makanan
Mulut Esofagus Rumen (fermentasi)
Omasum
(bahan
kasar
diasingkan)
Abomasum
(perut jati)
Mulut
(kunyah
semula)
Usus
kecil
Dubu
r
Retikulum
(regurgitasi)
Usus
besar
Rektum

12. Sistem Penghadaman Lembu
http://www.youtube.com/watch?v=svw5KA8YlAA

13. Sistem Penghadaman Kambing

14. Sistem Penghadaman Bukan
Ruminan

Organ sistem pencernaan bukan
ruminan terdiri daripada paruh,
esofagus, tembolok, proventrikulus,
hempedal, duodenum, usus, sekum
dan kloaka.

Haiwan ini mempunyai sekum yang
sangat besar untuk bertindak sebagai
ruang penapaian. Di sekum terdapat
banyak protozoa simbiotik dan

15. Sistem Penghadaman Ayam

16. Mematuk makanan
Paruh
Mengeluarkan air liur
yang akan membasah
dan melembutkan
makanan.
Ptialin
Kanji
gula

17. Esofagus
Menyalur
makanan ke
tembolok
Tembolok
Menyimpan
sementara
makanan
Asid hidroklorik –
membunuh mikrob
Proventrikulus
Enzim menukar
protein kepada
peptida dan
polipeptida

18. Hempedal
Mengisar
makanan
Kanji invertase maltosa
Peptida tripsin asid amino
Usus
Lemak lipase asid lemak dan
gliserol
Serap zat makanan

19. Sekum
Mengumpul
bahan tidak
cerna
Mengumpul
bahan tidak
cerna
Kloaka
Keluarkan
tinja

21. 
Esofagus - menyalur
makanan ke tembolok.

22. 
Tembolok –
menyimpan sementara
makanan.

23. Proventrikulus – perut
sebenar yang
mengandungi kelenjar
untuk merembeskan
asid hidroklorik
 Mempunyai enzim
pepsin yang dapat
menukar protein kepada
peptida dan polipeptida.


24. 
Mempunyai dinding
yang kasar dan
berotot untuk
mengisar makanan.

Butiran makanan
yang halus kemudian
disalur ke usus untuk
dicerna.