SlideShare a Scribd company logo

სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა

•
•
Ს
სამკითხველო სამკითხველო

book

Education
1 of 448
Download to read offline
1 mTargmneli ivane maWavariani aleqsandre diuma sami muSketeri avtoris winasityvaoba saidanac irkveva, rom ambis gmirebi, romlebzedac pativi gveqneba mkiTxvelT movuTxroT, ar arian miTologiurni, Tumca maTi saxelebi `os~-ze da `is~-ze bolovdeba. daaxloebiT erTi wlis winaT, roca mefis biblioTekaSi ludoviko meToTxmetis istoriisaTvis masalebs veZebdi, SemTxveviT wavawydi `baton d'artanianis mogonebebs~, romelic, _ iseve, rogorc umravlesoba im drois nawarmoebebisa, roca avtorebi, Tumca simarTlis Tqma ki ewadaT, cdilobdnen, Tavidan aecilebinaT amis Sedegad cotaTi Tu didi xniT bastiliaSi jdoma, _ dabeWdili iyo amsterdamSi, pier ruJTan. saTaurma mimizida; es memuarebi biblioTekis mcvelis TanxmobiT Sin waviRe da gatacebiT davewafe. me ar Sevecdebi, dawvrilebiT gavarCio aq es saintereso nawarmoebi, mxolod im mkiTxvelT, romelTac ician warsulis fasi, vurCev, gaecnon maT. isini am memuarebSi ipovian xelovanis erTi xelis mosmiT Seqmnil portretebs, da, Tumca es naucbaTevi Canaxatebi umetes SemTxvevaSi gakeTebulia yazarmis karebze da samikitnos kedlebze, mkiTxvelni mainc gamoicnoben maTSi ludoviko XIII, ana avstriels, riSelies, mazarinis da im drois sxva didebulT; suraTebi iseve namdvilia, rogorc b-n anketilis istoriebSi. magram, rogorc cnobilia, mwerlis axirebul gonebas xandaxan is aaRelvebs, rac mkiTxvelTa farTo wrisaTvis SeumCnevelia. memuarebis aq ukve aRniSnuli RirsebebiT iseve aRfrTovanebulni, rogorc ueWvelad aRfrTovandebian sxvebic, Cven mainc yvelaze metad gagvaoca erTma garemoebam, romlisTvisac, albaT, Cvenamde aravis araviTari yuradReba ar miuqcevia. d'artaniani hyveba, rom, roca pirvelad gamocxadda mefis muSketerebis kapitanTan, baton de trevilTan, mis misaReb oTaxSi Sexvda sam axalgazrdas, romelnic msaxurobdnen im saxelovan polkSi, sadac TviTon mas surda, hqonoda pativi, CaericxaT, da rom maT erqvaT aTosi, porTosi da aramisi. unda gamovtydeT, CvenTvis ucnobma saxelebma gagvaoces da maSinve azrad dagvebada, rom es mxolod fsevdonimebia, romliTac d'artanianma dafara namdvili saxelebi, SeiZleba cnobilebic, Tuki am metsaxelTa matarebelT es saxelebi TviTonve ar airCies im dRes, roca TavianTi Tavgunebobisa Tu ganawyenebisa an kidev siRaribis gamo muSketeris ubralo mosasxami moisxes. mas Semdeg mosveneba aRar gvqonda, vcdilobdiT, imdroindel TxzulebebSi wavwydomodiT Tundac kvals am araCveulebrivi saxelebisas, romelTac aseTi cxoveli interesi aRgviZres.
2 marto im wignebis sia, romelic am mizniT wavikiTxeT, albaT mTel Tavs Seadgenda, rac Zalze sasargeblo, magram arcTu saintereso iqneboda Cveni mkiTxvelisaTvis. amitom mxolod vetyviT maT, rom im wuTs, roca aseTi xangrZlivi da unayofo ZiebiT suldacemulebma ukve gadavwyviteT, Tavi gagvenebebina mokvlevisaTvis, Cveni cnobili da swavluli megobris, polen parisis rCeviT moviZieT xelnaweri in_folio, romelic miniSnuli iyo #4772 Tu #4773-iT, zustad ar gvaxsovs da dasaTaurebulia Semdegnairad: `graf de la feris mogonebani zogierT ambebze, romelnic safrangeTSi moxda ludoviko XIII mefobis bolos da ludoviko XIV mefobis dasawyisSi~. SegiZliaT warmoidginoT, rogor gagvixarda, roca am xelnaweris, am Cveni ukanaskneli imedis, furcvlis dros meoce gverdze aRmovaCineT aTosis saxeli, ocdameSvide gverdze _ porTosis, xolo ocdameTerTmete gverdze _ aramisisa. savsebiT ucnobi xelnaweris povna im epoqaSi, roca istoriulma mecnierebam ganviTarebis aseT maRal safexurs miaRwia, saswaulad gveCvena. viCqareT mogveTxova misi dabeWdvis nebarTva, rom rodisme sxvisi tvirTiT gamovcxadebuliyaviT warweraTa da kazmuli sityvierebis akademiaSi, Tu ver movaxerxebdiT _ rac advili SesaZlebelia, _ frangul akademiaSi Cveni sakuTariT vyofiliyaviT miRebuli. aseTi nebarTva, Cvens movaleobad migvaCnia. es vTqvaT, siamovnebiT mogvces, rasac aRvniSnavT aq, raTa sajarod vamxiloT arakeTilmosurneTa sicrue, romelnic amtkiceben, TiTqos xelisufleba, romlis drosac vcxovrobT, maincdamainc keTilganwyobili veraa literatorebisadmi. axla Cveni mkiTxvelis yuradRebas mivapyrobT am Zvirfasi xelnaweris pirvel nawilze, aRvudgenT Sesafer saTaurs da pirobas viZleviT, Tu am pirvel nawils xvda is warmateba, romelsac igi imsaxurebs, da raSic eWvi ar gvepareba, maSinve gamovaqveynebT meore nawilsac. jerjerobiT ki, raki mamobili meore mamad iTvleba, mkiTxvelT nebas vaZlevT, CvenSi, da ara graf de la ferSi, eZebos sakuTari kmayofilebisa Tu mowyenis saTave. raki yvelaferi davadgineT, SevudgeT Cvens Txrobas. úƲÔÆ ÖÆܸ·ÒÆ I baton d'artanian-mamis sami saCuqari 1625 wlis aprilis pirvel orSabaTs daba mengSi, sadac daibada `vardis romanis~1 avtori, iseTi mRelvareba iyo, TiTqos mas hugenotebi2 Seseodnen, axla iq apirebdnen gamagrebas da mis meore laroSelad3 gadaqcevas. mravalma moqalaqem, didi quCis mxridan gamoqceuli qalebi rom dainaxa da karapanebTan bavSvebis Rriali gaigona, saCqarod Caicva javSani. vin muSketiT, vin basri maxviliT SeiaraRda, rom amiT mainc gaemagrebinaT guli. yvela miiswrafoda `Tavisufali me- wisqviles~ sastumrosaken, romlis win uamravi xalxi mogroviliyo da, cnobismoyvareobiT aRsavse, saSinlad xmaurobda. imxanad aseTi aurzauri Cveulebrivi movlena iyo. calkeul qalaqTa mematianeni TiTqmis yoveldRiurad aRniSnavdnen msgavs SemTxvevebs. warCinebuli seniorebi
3 erTmaneTs emterebodnen, mefe kardinals ebrZoda, espanelebi _ mefes. am faruli da aSkara brZolebis garda qveyana savse iyo qurdebiT, maTxovrebiT, hugenotebiT, mglebiTa da msaxurebiT, romlebic eomebodnen yvelas _ didsa da pataras. moqalaqe iaraRs ar iSorebda, raTa moegeriebina qurdebi, mglebi da msaxurebi, xSirad _ mebatoneebi da hugenotebic, xandaxan TviT mefec, xolo kardinalisa da espaneTis winaaRmdeg igi arasdros gamovidoda. am odiTganve momdinare Cveulebis mizeziT iyo, rom zemoxsenebul 1625 wlis aprilis pirvel orSabaTs atexili aurzauris dros, Tumca arsad Canda arc wiTel-yviTeli almebi, arc hercog riSelies msaxurebi, mainc yvela `Tavisufali mewisqviles~ sastumrosaken garboda. iq misulebma maSinve dainaxes am aliaqoTis mizezi. ymawvili kaci... aRvweroT misi portreti erTi kalmis mosmiT. warmoidgineT don kixoti, oRond 18 wlisa; don kixoti msubuqad Cacmuli, ujavSnod da umuzaradod, don kixoti lurji Salis qurTukiT, romelic ise gaxunebuliyo, rom raRac ucnauri, momwvano cisferi mieRo, warmoidgineT grZeli da Savgvremani pirisaxe; amoweuli yvrimali _ cxadi niSani cbierebisa; ybebi metismetad ganviTarebuli _ am niSniT gamoirCeva gaskoneli, Tund beretic ar exuros, Cvens gmirs ki exura swored aseTi bereti, romelic raRac frTiT daemSvenebina. hqonda farTo da gonieri Tvalebi, kexiani, magram koxta da lamazi cxviri; Tavisi asakis pirobaze metad maRali iyo, xolo vaJkacTan Cia gamoCndeboda; gamoucdeli kaci Cvens gmirs samogzaurod wamosul fermeris Svilad CaTvlida, TasmiT Camokidebuli grZeli xmali rom ar hqonoda, romelic siarulis dros fexebSi exlarTeboda, xolo cxenze jdomisas _ cxenis aburZgnil balans edeboda. diax, Cvens ymawvil kacs hyavda cxeni da imdenad SesaniSnavi, rom mTeli qveyana mas Sescqeroda. warmoidgineT bearnuli cxeni, Tormeti an TxuTmeti wlisa, Zuagaclili, Turquliani fexebiT; siarulis dros Tavi muxlebamde hqonda Caqindruli, rac zedmets xdida sadavis xmarebas, Tumca dReSi rva lies1 gavlas mainc axerxebda. saubedurod, am bedauris Rirsebani imdenad iyo miCqmaluli misi feriT da uxeiro siaruliT, rom im droSic ki, rodesac yvela cxenis mcodned iTvleboda, boJansis karibWiT mengSi Semosuli aseTi cxenis gamoCenam savalalo STabeWdileba moaxdina xalxze da amis gamo yvelani aTvalwunebiT uyurebdnen mxedarsac. Wabuki d'artaniani (es gaxldaT gvari am meore rosinantis mxedar don kixotisa) TviTonve grZnobda, ra sasacilos xdida es jaglagi, Tumca Tavs karg mxedrad Tvlida. amaod rodi oxravda, rodesac es cxeni aCuqa mamam; man kargad icoda, rom es `raSi~, sul didi, oci livri Tu eRireboda, magram mamis is sityvebi, am saCuqars rom dahyvnen Tan, daufasebelni iyvnen. _ Svilo Cemo, _ uTxra gaskonelma aznaurma im wminda bearnuli kiloTi, romelic mTel sicocxleSi ver moiSora henrix meoTxem,3 _ Svilo Cemo, es cxeni mamaTqvenis TavlaSi iSva am cametiode wlis winaT; mas aqeT is Cven saxlSia da amitom unda giyvardeT da afasebdeT. aramc da aramc ar gayidoT: dae, mSvidad, patiosnad mokvdes Tavisi siberiT. Tu am cxeniT mogixdaT salaSqrod wasvla, ise mouareT da gaufrTxildiT, rogorc erTgul moxucebul msaxurs. vinicobaa bedma gagiRimaT da didebulebTan erTad sasaxleSi moxvdiT, _ ganagrZo mamam, _ ris srul uflebasac gaZlevT Tqveni Zveli didebuli gvariSviloba, Rirseulad asaxeleT gvari aznaurisa, romelsac mTeli xuTasi wlis ganmavlobaSi saxelovnad atarebdnen Tqveni winaprebi. mudam umwikvlo, patiosnebiT aRsavse iyaviT. kardinalisa da mefis garda aravis araferi dauTmoT. kargad daixsomeT, rom vaJkacobiT, mxolod vaJkacobiT ikafavs gzas dRes aznauri, da Tu vinme erTi wuTiT mainc Sedrkeba, SeiZleba swored im wuTs dakargos man bednieri SemTxveva,
4 romelsac keTili bedi aniWebda. Tqven axalgazrda xarT da mamaci unda iyoT, amas gavalebT ori garemoeba: jer erTi _ rom gaskoneli xarT, da meorec is, rom Svili xarT Cemi. ar SeuSindeT aranair SemTxveviTobas. da eZieT faTerakebi. xmlis xmareba kargad gaswavleT; muxli rkinisa gaqvT da muSti foladisa. unda ibrZoloT, sadac ki mogixdebaT; unda ibrZoloT miT ufro, rom dueli akrZalulia da, maSasadame, erTiorad mamaci isaa, vinc amas ar SeuSindeba. _ Svilo Cemo, me SemiZlia gagatanoT mxolod TxuTmeti ekiu, Cemi cxeni da is darigeba, romelic axla moismineT. dedaTqveni Cems saCuqars daumatebs raRac malamos recepts, romelic mas erTma boSa dedakacma misca. es malamo sas- waulmoqmedia da hkurnavs yovelgvar Wrilobas, garda gulisa. gamoiyeneT yvelaferi es, icxovreT bednierad da xangrZlivad... ai kidev ra unda giTxraT: rodi minda Cemgan aiRoT magaliTi, vinaidan me Cems dReSi ar vyofilvar sasaxleSi da mxolod sarwmunoebisaTvis omebis dros moxalised momixda yofna. me minda giTxraT baton de trevilze, romelic odesRac Cemi mezobeli iyo da bavSvobisas hqonda bedniereba eTamaSa Cvens mefe ludoviko mecametesTan, _ RmerTma adRegrZelos igi! xandaxan TamaSi Cxubad gadaiqceoda xolme da am Cxubidan yovelTvis mefe rodi gamodioda gamarjvebuli. baton de trevilisagan miRebulma muStebma mefes didi pativiscema da megobruli grZnobebi aRuZra am aznaurisadmi. Semdeg baton de trevils parizSi pirveli mogzaurobisas xuTjer mouxda duelSi brZola; gansvenebuli mefis gardacvalebis dRidan axalgazrda mefis srulwlovanebamde _ kidev Svidjer, Tu ar CavTvliT omebsa da garemoebebs; srulwlovanebidan dRemde ki _ asjer! ai, amitom duelis asakrZalavad gamosuli mravali brZanebis da dadgenilebis miuxedavad, de trevili muSketerebis kapitania, ese igi, ufrosia gmirTa legionisa, romelsac didad afasebs mefe-batoni da TviT kardinalsac eSinia misi. riSelies ki, rogorc yvelasTvis cnobilia, bevris SiSi rodi aqvs. amas garda, batoni de trevili aTi aTas ekius iRebs weliwadSi da, maSasadame, didi da Zlieri mebatonea. manac TqvensaviT daiwyo. midiT masTan am weriliT, aiReT misgan magaliTi, raTa Tqvenc iseTive didebuli gaxdeT. am sityvebis Semdeg mamam Tavisi sakuTari xmali Semoartya Svils, siyvaruliT daukocna orive loya da gza dauloca. mamis oTaxidan gamosul d'artanians deda Sexvda boSa dedakacis ganTqmuli receptiT, romlis xmarebac, mosmenili darigebebis Semdeg, cxadia, xSirad dasWirdeboda ymawvilkacs. dedasTan gamoTxoveba ufro xangrZlivi, nazi da alersiani iyo, vidre mamasTan; imitom ki ara, TiTqos baton d'artanians ar hyvarebodes Tavisi erTaderTi vaJi, ara, batoni d'artaniani mamakaci iyo da vaJkacisaTvis uRirsad miaCnda grZnobebis ayola, qalbatoni d'artaniani ki qali gaxldaT da, amasTanave, mSobeli deda. man didxans itira. Svilis sasaxelod unda aRvniSnoT, rom miuxedavad misi didi mcdelobisa _ ar damorCileboda grZnobebs, rogorc es momaval muSketers Sehferoda, d'artanianma Tavi ver Seikava, mravali cremli daRvara da mozRvavebuli grZnobebis naxevari didi gaWirvebiT SeZlo daemala. mamis sami saCuqriT aRWurvili ymawvili kaci im dResve gaudga gzas. rogorc ukve mogaxseneT, es saCuqrebi iyo: TxuTmeti ekiu, cxeni da baton de trevilisadmi miwerili werili. darigebebi, cxadia, saTvalavSi Casagdebi ar iyo. amgvarad, d'artaniani, rogorc moralurad, ise fizikurad Zlier hgavda servantesis gmirs, romelsac ase moxdenilad SevadareT, rodesac istorikosis movaleobam gvaiZula dagvexata misi portreti. don kixots qaris wisqvilebi devgmirad eCveneboda, cxvris fara ki laSqrad. d'artanians yoveli Rimili Seuracxyofad miaCnda da yoveli gamoxedva _ xmalSi gamowvevad. amitom tarbidan mokidebuli mengamde sul muStmoRerebuli miemgzavreboda da dReSi aTjer mainc
5 stacebda xmlis vadas xels. kidev kargi, rom mis muSts aravisTvis moumtvrevia yba da xmalic arc erTxel ar amouRia qarqaSidan. marTalia, sacodavi zerdagis danaxvaze gamvlelebi Rimils ver ikavebdnen, magram cxenTan erTad iseT mozrdil xmals xedavdnen, xolo am xmlis zemodan iseTi amayi da mkacri Tvalebi brialebdnen, rom myisve faravdnen sicils da Tu mainc mxiaruleba sZlevdaT, sifrTxiles iCendnen da antikuri niRbebiviT calybad iRimebodnen. ase xel- Seuxeblad imgzavra axalgazrda gaskonelma im bedukuRmarT mengSi Casvlamde. magram iq ki, `Tavisufali mewisqviles~ sastumros WiSkarTan cxenidan Camoxtomisas, aravin gamoegeba, _ arc sastumros patroni, arc msaxuri, arc mejinibe, rom uzangi daeWiraT. mxolod qvemo sarTulSi, Ria fanjarasTan, man maRali da warmosadegi garegnobis aznauri SeamCnia. igi esaubreboda or kacs, romlebic, etyobodaT, didi pativiscemiT usmendnen. d'artanianma Cveulebisamebr ifiqra, Cemze laparakobeno, da yuri miugdo. amjerad arc Zalian Semcdara. maTi saubris sagani misi cxeni iyo. aznauri, etyoboda, dawvrilebiT usaxelebda msmenelebs am cxenis yovel Rirsebas. rogorc ukve vTqviT, msmenelebs oratoris didi pativiscema hqondaT da amitom yovel mis xumrobaze gulianad xarxarebdnen. Cven ukve viciT, rom araTu sicili, odnavi Rimilic kmaroda axalgazrda gaskonelis gasabrazeblad. advili warmosadgenia, ra STabeWdilebas moaxdenda masze es daucxromeli simxiarule da rogor gaaSmagebda aseTi dauridebeli xarxari. d'artanianma, upirveles yovlisa, gadawyvita pirdapir saxeSi Seexeda im ukmexi vaJbatonisaTvis, romelic mas dascinoda; is zviadad miacqerda ucnobs, Tavisi amayi Tvali TvalSi gauyara da dainaxa ormoci-ormocdaxuTi wlis kaci, Savi, gamWriaxi TvalebiT, fermkrTali, sakmaod didcxvira, koxtad SekreWili Savi ulvaSiT. tanT ecva qurTuki da waRebSi Catanebuli mokle iisferi Sarvali imave feris TasmebiT. qurTuki da Sarvali axali iyo, magram samgzavro tomaraSi nadebs, daWmuWnils hgavda. d'artanianma gamocdili mkvlevaris uaRresad maxvili mzeriT mswrafl SeamCnia yvela es wvrilmani, ufro metic, SeiZleba igrZno kidec, rom im ucnobs didi gavlena eqneboda mis momaval cxovrebaze. magram swored im wuTs, rodesac d'artaniani ase akvirdeboda iisfer qurTukSi gamowyobil aznaurs, am aznaurma bearnul cxenze iseTi friad Rrmaazrovani da metad brZnuli Sexeduleba gamoTqva, rom msmenelebi kvlav gulianad axarxardnen. miuxedavad aznaurisaTvis Cveuli TavdaWerilobisa, mis saxezedac gairbina mkrTalma Rimilma. axla eWvi aRar iyo, marTlac Seuracxyves d'artaniani. amiT gacofebulma bereti Tvalebze Camoifxata, Tan cdilobda, gaskoniaSi nanaxi mogzauri seniorebis darbaisluri manerebisaTvis miebaZa. erTi xeli xmlis vadaze daido, meoriT doinji Semoiyara da ucnobisaken gaemarTa. saubedurod, yoveli nabijis gadadgmaze ufro da ufro abrmavebda brazi. Rirseuli da qedmaRluri sityvebis nacvlad uxeSad wamoiyvira, rasac xelis aseTive uxeSi moZraoba mohyva. _ ei, Tqven! _ SesZaxa d'artanianma. _ diax, Tqven, batono, mag fardis ukan rom imalebiT, erTi mibrZaneT, ra gacinebT ase, da mere erTad vicinoT. aznaurma Tvali cxenidan nel-nela mxedarze gadaitana, etyoba, uceb ver mixvda, rom es ucnauri sityvebi mas exeboda, mere, rodesac aRaraviTari eWvi aRar darCa, rom es misi misamarTiT iyo naTqvami, warbebi odnav moRuSa da xangrZlivi dumilis Semdeg eniT gamouTqmeli TavxedobiTa da dacinviT upasuxa d'artanians: _ me TqvenTvis araferi miTqvams, batono Cemo! _ samagierod, me geubnebiT, me! _ Sehyvira gaSmagebulma ymawvilma kacma. mis sityvebSi igrZnoboda Tavxedoba da kargi manerebic, Tavazianoba da siZulvilic. ucnobi cota xans kvlav winandeburi RimiliT miaCerda d'artanians, Semdeg fanjaras CamoSorda da neli nabijiT sastumrodan gamovida. or nabijze
6 miuaxlovda da misi cxenis win gaCerda. ucnobis mSvidma da damcinavma ierma gaaorkeca fanjarasTan darCenil TanamosaubreTa mxiaruloba. gaSmagebulma d'artanianma miaxloebuli ucnobis danaxvaze xmali qarqaSidan mTeli ZaliT amoswia. _ marTlac rom SesaniSnavi baiisferi cxenia, ukeT rom vTqvaT, SesaniSnavi iqneboda axalgazrdobaSi, _ warmoTqva ucnobma, romelic kvlav ganagrZobda cxenis daTvalierebas da ise esaubreboda Tavis msmenelebs, TiTqos verc ki amCnevda maT Sua mdgom gaSmagebul gaskonels. _ es feri sakmaod cnobilia mcenareTa samyaroSi, magram dRevandlamde iSviaTad gvxvdeba cxenebSi. _ cxens is dascinis, vinc ver gabedavs dascinos mis patrons! _ Sehyvira trevilis Smagma mimbaZvelma. _ me, batono, xSirad ar vicini, _ miugo ucnobma, _ rasac TviTonac SemamCnevdiT saxeze, magram mainc mnebavs SevinarCuno ufleba, vicino maSin, roca movisurveb. _ me ki, _ SesZaxa d'artanianma, _ ar msurs icinodes vinme maSin, rodesac me es ar msiamovnebs. _ marTla, batono?! _ ganagrZo ucnobma winandelze ufro mSvidad, _ mereda ra vuyoT! es sruliad samarTlianicaa. _ Semdeg quslebze Setrialda da gaemarTa sastumrosaken, romlis WiSkarTan d'artanianma Semosvlisas Sekazmuli cxeni SeamCnia. magram Cvens gaskonels rodi hqonda Cveuleba, dausjelad gaeSva adamiani, romelic abuCad agdebas gaubedavda. swrafad amoaZro qarqaSidan xmali da Seuracxmyofels ukan daedevna yviriliT: _ mobrundiT! mobrundiT, batono lazRandarav, ar minda zurgSi CagcxoT! _ me CamcxebT? me? _ SesZaxa ucnobma, Semotrialda da didi gancvifrebiTa da zizRiT daacqerda d'artanians. _ gamigone, Cemo kargo, swored Wkuidan SeSlilxarT! _ mere Cumad, TiTqos Tavis Tavs elaparakebao, daumata: _ samwuxaroa, RmerTmani! ra aRmoCena iqneboda es biWi misi udidebulesobisaTvis, romelic yvelgan daeZebs aseT mamacebs Tavis muSketerTa aseulisaTvis. man verc ki moaswro amis Tqma, d'artanianma iseTi ZaliT mouqnia xmali, rom albaT es ukanaskneli xumroba iqneboda ucnobisaTvis, ganze rom ar gamxtariyo. ucnobma aznaurma axla ukve dainaxa, saqmem seriozuli xasiaTi miiRo da manac iSiSvla xmali, Tavi daukra mowinaaRmdeges da TavdacvisTvis moemzada. magram imave wuTs ucnobis ori Tanamosaubre da sastumros patroni, SeiaraRebulni joxebiT, niCbebiTa da sakecebiT, miscvivdnen d'artanians. erT wuTSi mdgomareoba Zirfesvianad Seicvala. d'artaniani iZulebuli gaxda mobrunebuliyo da pirispir Sexvedroda mozRvavebul dartymebs. misma mowinaaRmdegem xmali qarqaSSi Caago da mSvidad adevnebda Tvalyurs brZolas. aqamde brZolis aqtiorma, axla mayureblis rolic iseTive ugrZnoblobiT Seasrula. Tumca mainc burtyunebda: _ eSmakma dalaxvros es gaskonelebi! Sesvi Tavis narinjisfer cxenze eg CxubisTavi da gauSvi, wavides. _ manam ar waval, sanam anderZs ar agigeb, Se laCaro, Sen! _ uyviroda d'artaniani, arc erTi nabijiT ar ixevda ukan da mardad, rac Zali da Rone hqonda, igeriebda sam mowinaaRmdeges, romlebic daundoblad scemdnen joxebiTa da sakecebiT. _ isev es gaskonuri baqibuqi! _ waiburtyuna aznaurma. _ patiosnebas vficav, es gaskonelebi gamousworebeli xalxia. maS, ganagrZeT eg TamaSi, raki ase Zalian surs, daiRleba da TviTonve getyviT _ kmarao. magram ucnobma jer kidev ar icoda, ra jiutTan hqonda saqme. d'artaniani ar ekuTvnoda maT ricxvs, vinc odesme patiebas Txoulobs. mokvdeboda da Tavs ar Seircxvenda, amitom brZola ramdenime wams kidev gagrZelda. bolos d'artaniani
7 daiqanca, joxiT Suaze gadamtvreuli xmali xelidan gauvarda, meored moqneuli joxi Sig SublSi moxvda, sisxli waskda da TiTqmis gulwasuli miwaze gaiSxlarTa. am suraTis sanaxavad yoveli mxridan gamorboda xalxi. sastumros patrons uaresi davidarabisa SeeSinda, msaxurTa daxmarebiT daWrili saCqarod samzareuloSi Seiyvana da cotaodeni daxmareba aRmouCina. aznauri kvlav Tavis Zvel adgils daubrunda da fanjridan raRac mouTmenlobiT gadascqeroda mogrovil xalxs, romelic, etyoboda, Zalian awuxebda. _ rogor aris is cofiani? _ hkiTxa sastumros patrons, romelic is iyo Semovida misi mdgmuris janmrTelobis gasagebad. _ xom uvnebeli da janmrTeli brZandeba Tqveni aRmatebuleba? _ hkiTxa sastumros patronma. _ diax, sruliad uvnebeli var, Cemo keTilo maspinZelo. axla me minda gkiTxoT, rogor grZnobs Tavs is ymawvili kaci! _ ukeT gaxlavT, batono, Tumca axlac gulwasulia. _ marTla? _ hkiTxa aznaurma. _ magram, sanam guli wauvidoda, mTeli Zal-Rone moikriba da duelSi gamogiwviaT. _ maS, namdvili qaji yofila is mamacxonebuli! _ wamoiZaxa ucnobma. _ oh, ara, qaji rodi gaxlavT, Tqveno aRmatebulebav, _ zizRiT miugo maspinZelma, _ sanam ugonod egdo, gavCxrikeT, boxCaSi erTi perangis meti araferi aRmoaCnda, xolo qisaSi 12 ekiu udevs. es gaxlavT mTeli misi avladideba. miuxedavad amisa, sanam guli wauvidoda, amayad wamoiZaxa: parizSi rom momxdariyo es ambavi, me vici, rogorc vananebdio, aq ki... dRes, dae, ase iyos, Semdeg mainc ar SevarCeno! _ maS, etyoba, romelime ufliswuli unda iyos saidumlod gadacmuli, _ warmoTqva civad ucnobma. _ es imitom mogaxseneT, batono, rom frTxilad brZandebodeT. _ gajavrebul gulze xom aravin dausaxelebia? _ rogor ara, jibeze xels irtyamda da gaiZaxoda: vnaxoT, ras brZanebs batoni de trevili, rodesac gaigebs, ra Seuracxyofa miayenes adamians, romelsac is mfarvelobso. _ batoni de trevili? _ Tqva ucnobma da Cafiqrda. _ jibeze xels icemda da baton de trevilis gvars axsenebda?.. erTi miTxari, Zvirfaso maspinZelo, roca is axalgazrda ugrZnoblad iwva, darwmunebuli var, arc im jibes dautovebdiT gauCxrekavad, iq raRa aRmoaCineT? _ erTi baraTi gaxldaT, muSketerTa kapitnis baton de trevilis saxelze. _ nuTu marTla? _ diax, batono, rogorc movaxsene Tqvens aRmatebulebas. didi mosazrebis kaci ar iyo sastumros patroni da ver SeamCnia, rogor Seucvala misma naTqvamma ucnobs saxis gamometyveleba. aznauri CamoSorda fanjaras, romlis rafaze orive idayviT dayrdnobiliyo da warbebi SeeWmuxna. etyoboda, raRac awuxebda. _ dalaxvros eSmakma! _ gascra kbilebSi, _ nuTu trevilma momigzavna es gaskoneli? metad axalgazrda ki Cans! magram xmlis dakvra mainc xmlis dakvradve rCeba, vinc unda iyos misi damkvreli, bavSvi Tu moxuci. amasTan, bavSvze ufro naklebad miitanen eWvs, didi ganzraxvis CasaSlelad zogjer sakmarisia umniSvnelo dabrkoleba. _ da ucnobma fiqrebs misca Tavi. _ erTi miTxariaT, maspinZelo, nuTu ver moaxerxebT, Tavidan momaSoroT eg cofiani? marTali giTxraT, magis mokvla ar SemiZlia, sindisi nebas ar maZlevs,
8 magram xels ki miSlis es gaskoneli, _ daumata muqariT savse kiloTi, _ sad aris axla? _ Cemi meuRlis oTaxSi gaxlavT, pirvel sarTulze, Wrilobas uxveven. _ bargi Tana aqvs? qurTuki ar gauxdia? _ ara, yvelaferi qvemoT, samzareuloSi gaxlavT, boxCac da qurTukic, magram nuTu ase gawuxebT is damTxveuli?.. _ cxadia. iseTi ayalmayali atexa Tqvens sastumroSi, rom patiosani xalxi amas ar moiTmens. adiT Tqvens oTaxSi, angariSi SeadgineT da Cemi msaxuric gaafrTxileT, moemzados. _ rogor, Tqveni aRmatebuleba ukve gvtovebs? _ Zalian kargad iciT, rom mivdivar, weRan ar gibrZaneT, cxeni SegekazmaT? nuTu ar aasruleT Cemi brZaneba? _ rogor ara, batono, gana ver naxeT wasasvlelad gamzadebuli Tqveni cxeni? Sekazmuli dgas alayafis karebTan! _ Zalian kargi, aba, Cqara gaakeTeT is, rac dagavaleT. `oho, _ gaifiqra sastumros patronma, _ nuTu am biWisa SeeSinda da gaurbis?~ _ magram ucnobis mrisxane gamoxedvam myisve Seawyvetina fiqri, morCilad daukra Tavi da gavida. _ ar minda, miledim dainaxos is saZageli, _ waibutbuta ucnobma. _ igi sacaa gamoivlis, Tumca ukve ratomRac igvianebs. yvelafers emjobineba, cxenze Sevjde da gzaSi Sevegebo. netavi ki vicode, ra weria trevilisadmi miweril baraTSi?! _ ucnobi wamodga da butbutiT samzareulosaken wavida. sastumros patroni, darwmunebuli, rom ymawvili biWis iq yofna aiZulebda ucnobs daetovebina misi sastumro, angariSis Sesadgenad Tavisi meuRlis oTaxSi Sevida, sadac d'artaniani ukve mosulierebuli naxa da sityva gadaukra, policia usiamovnebas mogayenebs didebuli pirovnebis SeuracxyofisaTviso. sastumros patrons metad didebul kacad miaCnda ucnobi da miuxedavad imisa, rom d'artaniani jer kidev sustad iyo, mainc daiyolia, dauyovnebliv gasdgomoda gzas. jer kidev mTlad daretianebuli, uqurTuko d'artaniani loginidan Zlivs wamodga da maspinZlis daxmarebiT Zirs Cavida, magram samzareuloSi Sesvlis umal Tvali mohkra Tavis Seuracxmyofels. ucnobi etlis safexurTan idga, romelSic ori zorba normandiuli cxeni SeebaT. igi mSvidad emusaifeboda erT banovans. misi Tanamosaubre, romlic etlis karis CarCoSi Canda, oci an ocdaori wlisa Tu iqneboda. ukve aRvniSneT, rom d'artanianis maxvili mzera mswrafl amCnevda yovelgvar wvrilmans. erTi Sexeda da maSinve dainaxa, rom etlSi lamazi axalgazrda qali ijda. didi STabeWdileba moaxdina am qalis silamazem masze, miT ufro, rom es silamaze sruliad ucxo iyo samxreTelTaTvis, sadac aRizarda Cveni d'artaniani. es iyo fermkrTali qali, qera, didroni daxuWuWebuli dalalebi mxrebze scemda, cisferi mibnedili Tvalebi, vardisferi Rawvebi da fifqiviT TeTri xelebi hqonda. qals cxare baasi gaemarTa ucnobTan. _ maS ase, misi yovladuwmindesoba mavalebs?.. _ Tqva qalma. _ amwamsve dabrundeT ingliss da iqidan maSinve acnoboT mis yovladuwmindesobas, Tu hercogi datovebs londons. _ sxvas arafers mavalebs? _ hkiTxa mSvenierma mogzaurma qalma. _ danarCeni davalebani am kolofSia Caketili, romelsac mxolod maSin gaaRebT, rodesac lamanSs gadaxvalT. _ Zalian kargi, Tqven raRas gaakeTebT? _ me parizs davbrundebi. _ im Tavxed patara biWs ki ar aswavliT Wkuas? _ hkiTxa qalma.
9 is iyo, pasuxi unda mieca ucnobs, magram manam is pirs gaaRebda, d'artaniani, romelmac mTlianad moismina es baasi, gareT gamovarda. _ is patara Tavxedi biWi TviTonve aswavlis Wkuas! _ Sehyvira d'artanianma, _ imedi maqvs, vinc dasasjelia, amjerad veRar gameqceva. _ veRar gageqcevaT? _ Tqva ucnobma warbebis SeWmuxniT. _ veRar! nuTu ar SegrcxvebaT qalbatonisa da gaqcevas ikadrebT? xmlis amoRebas apirebda ucnobi, rodesac qalis xma moesma: _ ar daiviwyoT, rom sul umciresi dagvianeba saqmes daRupavs! _ Tqven marTali xarT, _ Sehyvira ucnobma, _ Tqven Tqveni gziT wadiT, me ki Cems gzas gavudgebi. Tavi daukra qals da cxens moaxta. amave dros meetlemac moswia cxenebs sadaveebi da orive mogzaurma Tav-Tavisi mimarTulebiT gaswia. _ hei! danaxarjs ar gadamixdiT? _ uyviroda sastumros patroni fulis gadauxdelad gaqceul mis ucnob stumars, romlisadmi pativiscema ucbad zizRad Seecvala. _ Sen gauswordi, yeyeCo! _ gadmosZaxa gaWenebuli cxenidan ucnobma Tavis msaxurs. msaxurma ori Tu sami vercxli gadaugdo sastumros patrons da TviTonac WenebiT gahyva Tavis batons. _ ah, is laCari, isa! mxdali, mSiSara! cru aznauriSvili! _ Sehyvira d'artanianma da axla msaxurs daedevna. magram daWrili jer kidev imdenad misustebuli iyo, rom ar SeeZlo aseTi mRelvarebis atana. aTi nabiji arc ki gadaedga, rom yurebma zriali dauwyo, Tavbru daexva, sisxlis Rrubelma gaurbina Tvalwin da Sua quCaSi daeca yviriliT: _ laCari! laCari! laCari! _ marTla rom laCaria, _ uTxra d'artanians sastumros patronma, romelic aseTi qaTinauriT cdilobda Seerigebina sawyali biWi. _ mxdalze uaresia! _ butbutebda d'artaniani, _ magram is qali marTla rom mSveniereba iyo. _ vin qali? _ hkiTxa sastumros patronma. _ miledi, _ CaiCurCula d'artanianma da xelmeored wauvida guli. _ eh, ra gaewyoba? _ iZaxda sastumros patroni, _ ori davkarge, magram es mesame xom SemrCa, darwmunebuli var, ramdenime dRe mainc darCeba CemTan da TerTmeti ekiu kargi fulia. rogorc cnobilia, d'artanians Tavis qisaSi swored TerTmeti ekiu hqonda darCenili. maspinZeli varaudobda, rom TerTmet dRes mainc iavadmyofebda daWrili da mis daukiTxavad dReSi TiTo ekius uangariSebda. magram sastumros patroni angariSSi motyuvda. meore diliT, xuT saaTze d'artaniani wamodga, Tavisi fexiT Cavida samzareuloSi, moiTxova Rvino, zeTi, rozmarini da kidev ramdenime Tavi sxvadasxva dasaxelebisa, romlis siam Cvenamde ver moaRwia; gadaSala Tavisi dedis recepti da imis mixedviT Seamzada malamo, moisva Wrilobebze. TviTonve sxvis dauxmarebliv icvlida safenebs ise, rom eqimi ar Caria mkurnalobaSi. albaT marTla uebari wamali iyo im boSa dedakacis malamo, romlis wyalobiT, da SeiZleba eqimis Caurevlobis gamoc, d'artaniani im saRamosve kargad grZnobda Tavs, xolo meore dRes diliT sruliad gankurnebuli da janmrTeli iyo. rodesac d'artanianma daapira Rvinis, zeTis, rozmarinisa da sxvaTa safasuris gadaxda, romelic misi erTaderTi danaxarji iyo, vinaidan igi mkacr dietas icavda, aRmoCnda, rom (Tu sastumros patronis fics davujerebT), mis cxens samjer ufro meti SeeWama, vidre es mosalodneli iyo. d'artanianma xeli jibeSi Caiyo da amoiRo Tavisi gaxunebuli xaverdis qisa, romelSic TerTmeti ekiu aRmoCnda, xolo baton de trevilisadmi miwerili werili sadRac gamqraliyo.
10 ymawvili kaci didi moTminebiT eZebda werils; ocjer mainc gadmoibruna jibeebi; calke boxCaSi eZeba, calke qisaSi, magram rodesac darwmunda, rom werili aRarsad moiZebneboda, erTxel kidev, es ukve mesamed, iseTi gaafTreba iwyo, rom SeiZleboda axla kvlav dasWirveboda RviniT, zeTiT, rozmariniT da kidev sxva raRac raRaceebiT Sezavebuli malamo. maspinZelma gacofebuli stumris danaxvaze, romelic imuqreboda, _ davlewav yvelafers, Tu Cems werils ar mipoviTo, maSinve xeli staca grZel maxvils, misma meuRlem ki grZeltariani cocxi aiRo, msaxurebi isev im joxebiTa da sakecebiT SeiaraRdnen, romlebic amas winaT d'artanianis winaaRmdeg emsaxurebodnen. _ Cemi sarekomendacio werili! _ yviroda d'artaniani, _ Cemi werili, eSmakma wagiRoT! Torem yvelas mwyrebiviT Samfurze agagebT!.. saubedurod, erTi garemoeba uSlida xels ymawvil kacs, rom es muqara aesrulebina: xmali, rogorc ukve giambeT, pirvelsave brZolaSi Suaze gadautyda. es garemoeba ki mas sruliad daviwyeboda. rodesac d'artanianma xmlis amoReba daapira, xelSi mas patara, aTi-Tormeti gojis sigrZis natexi SerCa, romelic sastumros patrons didi sifrTxiliT Caedo qarqaSSi; xmlispiri ki sadRac miemala, Samfurad gamosayeneblad. iqneba am uiaraRobasac ver SeeCerebina Cveni gaSmagebuli Wabuki, magram TviTon saxlis patroni mixvda, rom d'artanianis risxva sruliad safuZvliani iyo. _ marTlada, sad aris is werili? _ Tqva man da Subi Zirs dauSva. _ diax, sad aris werili? _ dauyvira d'artanianma. _ gafrTxilebT, werili baton de trevils ekuTvnoda da, maSasadame, kidec unda ipovoT; da Tu ver ipoviT, maSin man ukeT icis, rogorc gapovninebT! am muqaram sabolood SeaSina sastumros patroni. mefisa da kardinalis Semdeg baton de trevilis saxels yvelaze xSirad gaiZaxodnen mxedrebi da moqalaqeebi. marTalia, iyo agreTve mama iosebic, magram mis saxels Tu axsenebda vinme, yovelTvis Cumad, radgan usazRvro SiSsa hgvrida qveyanas es `nacrisferi kardinali~. SeSinebulma sastumros patronma maxvili Sors gadaisrola, cols ubrZana cocxi daegdo, xolo msaxurebs _ joxebi, da magaliTis misacemad TviTonve Seudga dakarguli werilis Zebnas. _ iyo rame sagulisxmo im werilSi? _ hkiTxa man unayofo Zebnis Semdeg d'artanians. _ iyo da agre? _ Sehyvira gaskonelma, romelic im werilze amyarebda mTel Tavis momaval keTildReobas sasaxleSi. _ im werilSi iyo mTeli Cemi qoneba. _ espaneTis bankis bileTebi? _ hkiTxa Sewuxebulma sastumros patronma. _ misi udidebulesobis kerZo salaros bileTebi, _ upasuxa d'artanianma, romelic am werilis daxmarebiT apirebda mefis samsaxurSi Sesvlas, da fiqrobda, SemiZlia aseTi pasuxis gacema ise, rom tyuilSi ar CameTvlebao. _ eSmakma waiRos! _ wamoiZaxa sasowarkveTilma mapinZelma. _ amas ar vwuxvar, _ ganagrZo d'artanianma Tavisi gaskonuri siamayiT, _ fuli araferia, werili iyo, rac iyo, aTasi pistoli1 rom damekarga, ise ar Sevwuxdebodi, rogorc am werilis dakargviT. aTasis magivrad undoda oci aTasi eTqva, magram erTgvarma bavSvurma morcxvobam SeaCera. sastumros patrons, romelic Tavbeds iwyevlida imisaTvis, rom werili ver ipova, uceb TavSi erTma azrma gaurbina: _ is werili dakarguli ar gaxlavT! _ Sehyvira man. _ maS? _ wamoiZaxa imedianad d'artanianma.
11 _ Tqveni werili moparulia. _ moparuli? mere vin moipara? _ guSindelma didebulma. samzareuloSi ewyo Tqveni bargi da qurTuki, rodesac is iq marto Cavida. Tund dagenaZlevebiT, rom man amogacalaT! man mogparaT! _ Tqvena ggoniaT, rom man mompara? _ hkiTxa dartanianma, romelmac sxvebze ukeT icoda, rom am werils mxolod misTvis SeeZlo moetana sargebloba. igi werilSi iseTs verafers xedavda, rom visime interesi an Suri gamoewvia da marTalic iyo: msaxuri moparavda im werils, Tu im dros iq myofi mgzavri, Tavis sasargeblos Sig verafers ipovidnen. _ maS Tqven, _ ganagrZo d'artanianma, _ im Tavxed mxdalze geparebaT eWvi? _ amaSi darwmunebuli var! rodesac movaxsene, rom Tqven baton de trevilis mfarvelobis qveS brZandebiT da werilic ki gqondaT im gamoCenil adamianTan, igi Zalian Sewuxda, mkiTxa, sad inaxeboda is werili da maSinve samzareuloSi Sevida, radgan iq eguleboda Tqveni qurTuki. _ maS is aris werilis qurdi? _ Tqva d'artanianma, _ me baton de trevilTan viCivleb, is ki mefes moaxsenebs Cems saCivars. esa Tqva Tu ara, medidurad amoiRo jibidan ori ekiu da sastumros patrons gauwoda. qudmoxdilma maspinZelma stumari mowiwebiT miacila karebamde, d'artaniani Sejda Tavis yviTel cxenze, romelmac igi yovelgvari xifaTis gareSe parizis wminda antuanis karamde miiyvana. aq man sam ekiud gayida Tavisi `raSi~. es Zalian kargi fasi iyo, radgan daqanculi cxeni ZlivsRa iZvroda, cxenis myidvelma CarCma pirdapir uTxra ymawvilkacs: _ cxra livri metismeti momivida, magram eg cxenSi ki ara, misi ucnauri feris gamo mogarTviTo. amgvarad, d'artaniani fexiT Sevida parizSi, xelSi patara boxCa eWira. man iqamde iara, sanam Tavisi qisis Sesaferisi oTaxi ar daiqirava. es oTaxi saxlis mansardze iyo mowyobili luqsemburgis sasaxlis axlos, mesaflaveebis quCaze. d'artanianma oTaxis be misca da dabinavda. Cvenma gaskonelma mTeli dRe qurTukze da Sarvalze sirmebis dakerebas moandoma. es sirmebi dedam mamamisis TiTqmis axali qurTukidan aarRvia da malulad gamoatana. Semdeg d'artaniani rkineulobis rigebs Cahyva, undoda axali piri gaekeTebina Tavisi xmlisaTvis, aqedan ki luvrisken1 gaemarTa, da pirvelive Semxvedri muSketerisagan gaigo misamarTi baton de trevilis sasaxlisa; es sasaxle iqve, Zveli samtredis quCaze mdebareobda, swored im saxlis mezoblad, sadac d'artanianma oTaxi daiqirava; es garemoeba mas metad karg niSnad eCvena da imedi mieca, rom amaod ar Cauvlida es mogzauroba. d'artanianma Tvali gadaavlo Tavis saqciels mengSi. kmayofili darCa, radgan warsulSi avi araferi Caedina, awmyo kargad moewyo da momavlis imedebiT aRsavse dawva da raindis ZiliT daiZina. es, jer kidev provincielis Zili meore dilis cxra saaTamde gahyva mas. cxra saaTze adga da, baton de trevilis, mamamisis sityviT rom vTqvaT, safrangeTis samefos mesame piris sanaxavad gaswia. II baton de trevilis kabinetis mosacdeli oTaxi
12 batonma de truavilma, _ es gvari hqonda mis ojaxs gaskoniaSi, _ anu batonma de trevilma, _ ase gadaikeTa gvari parizSi, _ swored iseve daiwyo Tavisi samsaxuri, rogorc d'artanianma, ese igi, gamofxekili, carieli jibiT, magram im usazRvro guladobiT, mizanswrafviT da moxerxebiT, romlis wyalobiT uRaribesi ymawvili gaskoneli aznauri xSirad ufro met didebas aRwevs xolme, vidre umdidresi perigurdeli an beriSoneli aznauri, romelic mxolod mamis keTildReobasa da memkvidreobas emyareba. de trevili Tavxeduri guladobiT da kidev ufro metad bedis wyalobiT, im dros, rodesac tyvia setyvasaviT cvioda da xmal-xanjali CitiviT frinavda haerSi, oTx-oTxi safexuris gadalaxviT, im Znelad asavali kibis mwvervalze aRmoCnda, romelsac sasaxlis gulis mogeba hqvia. igi megobari iyo mefisa, romelic, rogorc yvelasaTvis cnobilia, did pativsa scemda Tavisi mamis _ henrix meoTxis xsovnas. baton de trevilis mama erTgulad emsaxureboda henrix meoTxes ligasTan brZolaSi. naRdi fulis uqonlobis gamo, _ es fuli ki mefes mTeli sicocxle aklda, xolo vals mudam ixdida erTaderTi saSualebiT _ gonebagamWriaxobiT, romelic TviTonve hqonda da Tavis dReSi aravisgan usesxia, _ man baton de trevilis mamas neba misca, parizis aRebis Semdeg gansakuTrebuli damsaxurebisaTvis, Tavis gerbad oqros lomi gaekeTebina warweriT: Fidelis et fortis. es did pativs niSnavda, magram naklebad sasargeblo iyo. rodesac gardaicvala mefe henrixis saxelovani TanamebrZoli, man erTaderT memkvidreobad Tavis vaJs xmali da gerbi dautova. am ori saunjisa da umwikvlo saxelis wyalobiT batoni de trevili miRebul iqna mefiswulis sasaxleSi, sadac igi ise kargad xmarobda xmals da ise erTgulad asrulebda Tavisi gerbis devizs, rom ludoviko mecamete, romelic mTel samefoSi saxelganTqmul mofarikaved iTvleboda, xSirad ityoda xolme: `Tu romelime Cems megobars duelSi brZola mouxdeba, vurCev pirvel sekundantad me wamiyvanos, xolo meored _ batoni de trevili, an piriqiTo~. erTi sityviT, ludoviko mecametes uyvarda trevili, marTalia, mefurad, egoisturad, magram mainc uyvarda. maSin iseTi saSineli dro iyo, rom yvela cdilobda, Tavis garSemo Semoekriba trevilis msgavsni. bevrs SeeZlo waewera Tavis gerbze epiTeti `Zlieri~, trevilis devizis meore sityva iyo, magram Zalian cota gamoCndeboda iseTi, visac SeeZlo eRiarebina am devizis pirveli sityva _ `erTguli~. trevili swored am umciresobas ekuTvnoda. iSviaT jgufs Seadgenda es umciresoba; gonebiT morCils, vaJkacobiT brmad Tavganwiruls, TvaliT SorsmWvretels, xelswrafs, Tvali marto imisTvis hqonda, rom daenaxa, vis emdureboda mefe, xolo xeli imisaTvis, rom anderZi aego maTTvis. trevils aqamde araferi aklda, garda Sesaferi SemTxvevisa da swored am SemTxvevas eZebda yvelgan da ambobda: _ orive xeliT CavbRujav, Tu odesme Tvali movkar sadmeo. amitom de trevili mefe ludoviko mecametem Tavisi muSketerebis kapitnad daniSna, romlebic mefisadmi erTgulebiT, ufro ukeT rom vTqvaT, mefisadmi fanatizmiT, warmoadgenda imave Zalas, rasac henrix mesamisaTvis _ ordinarebi, xolo ludoviko meTerTmetisaTvis _ Sotlandielebis razmi. am mxriv arc kardinali CamorCeboda mefes, romelmac naxa, ra mZlavri Zala Semoikriba ludoviko mecametem. am meore, ufro sworad, am pirvelma mefem safrangeTisam moisurva, masac hyoloda sakuTari damcveli razmi. manac Seadgina iseTive razmi muSketerebisa, rogoric ludoviko mecametes hyavda. yvela xedavda, rogor ejibrebodnen erTmaneTs mefe da kardinali. rogor daeZebdnen mTel safrangeTSi da ucxo qveynebSi xmlis qneviT saxelmoxveWil vaJkacebs. xSirad saRamoobiT, Wadrakis TamaSisas, ludoviko mecamete da kardinali cxare kamaTs marTavdnen TavianTi muSketerebis Rirsebaze. TiToeuli maTgani Tavisi
13 mebrZolebis guladobasa da vaJkacobas ikvexnida, saxalxod ki orive gaiZaxoda, sastikad unda aikrZalos dueli da Cxubio; amave dros TviTonve malulad aqezebdnen da namdvil mwuxarebas an usazRvro sixaruls ganicdidnen maTi damarcxebis an gamarjvebis SemTxvevaSi. batonma de trevilma maSinve miagno Tavisi mbrZaneblis sust mxares da amiT moipova mefis xangrZlivi mfarveloba. de trevili gangeb kardinal riSelies sasaxlesTan avarjiSebda sazeimod gamowyobil Tavis muSketerebs, romelTa mzakvruli ieri ise agiJebda mis yovladuwmindesobas, rom yalyze udgeboda WaRara ulvaSi. de trevils sakmaod kargad Seegno imdroindeli brZolis arsi, rodesac, Tu mtris xarjiT ara cxovrobdnen, iZulebulni iyvnen, TanamemamuleTa xarjiT ecxovraT. mefis muSketerebi, romlebic eSmakTa legions ufro hgavda, baton de trevilis mets aravis emorCileboda. gulgaReRilni, nasvami, daWril-dakawruli muSketerebi mefisa, anu ukeT rom vTqvaT, baton de trevilisa, Tavisuflad daTareSobdnen duqnebSi, gasarTobebze, moednebze. gahyvirodnen, ulvaSs igrexdnen, xmlebs aJRarunebdnen. udides netarebas grZnobdnen, rodesac kardinalis mcvelebs Sexvdebodnen da Seejaxebodnen. amas ki brZola mosdevda. iqve, Sua quCaSi iSiSvlebdnen xmlebs, ecemodnen erTmaneTs, Tan saxumaro sityvebsac yvirodnen, zogjer kvdebodnen, magram darwmunebulni iyvnen, rom moklulT daitirebdnen da sisxls aiRebdnen. ufro xSirad ki TviTon klavdnen mowinaaRmdeges da brZolidan gamarjvebulni gamodiodnen, da aqac dar- wmunebulni iyvnen, rom sapatimroSi ar daaobebdnen, radgan batoni de trevili gamoaSvebinebda. amitom mefis muSketerebi aRmerTebdnen TavianT kapitans, miuxedavad imisa, rom TavzexelaRebuli yaCaRebi iyvnen, mis winaSe SiSiT kankalebdnen ise, rogorc mowafeebi TavianTi maswavleblis win. xma- amouRebliv emorCilebodnen yovel mis sityvas da mzad iyvnen Tavi moeklaT, sul umciresi SeniSvnac rom mieRoT misgan. batoni de trevilic am Zalovani berketiT sargeblobda jer mefisa da misi megobrebisaTvis, xolo Semdeg TavisTvis da Tavisi megobrebisaTvis. aRsaniSnavia, rom im drois mogonebebSi, romlebic mravlad dagvitova am xanam, araferi moipoveba am Rirseuli didebulebis sasayveduro an samduravi. TviT mtrebis nawerebSic, mteri ki mas mravali hyavda, arsad aris aRniSnuli, rom mas visganme moeTxovos rame im sikeTis samagierod, romelsac Tavisi seidebis1 daxmarebiT Tesavda. sakvirveli da iSviaTi niWi hqonda intriganobisa; am mxriv igi misi epoqis arc erT udides intrigans ar CamorCeboda; magram, miuxedavad amisa, de trevili patiosan kacad darCa da sagmobi ara Caudenia ra. ufro metic, miuxedavad mravali Wrilobisa da momqancveli varjiSisa, igi mainc gamoCenili oratori, banovanTa uerTgulesi Tayvanismcemeli da gulwarmtaci saluqi gaxldaT. iseve laparakobdnen de trevilis gamarjvebul siyvarulze, rogorc oci wlis winaT basompieris gamarjvebebze; cotas rodi niSnavda es Sedareba. amrigad, muSketerebis kapitani iyo Tayvancemuli, saSiSi da sayvareli pirovneba _ es ki Seadgens adamianis srul netarebas. ludoviko meToTxmetem Tavisi didsxivosnobiT Caaqro sasaxlis yvela patara varskvlavi; magram misma mamam ki pluribus impar2 piradi brwyinvaleba dautova yvela favorits, Tavisi pirovnuli Rirseba ki _ Tavis Tayvanismcemlebs. mefis da kardinalis garda, parizSi orasze mets kidev sxvas hqonda dilis misasalmebeli miReba, magram am orasSi yvelaze mravalricxovani Tayvanismcemlebi yovelTvis baton de trevilTan ikribebodnen. Zveli samtredis quCaze mdebare de trevilis sasaxlis ezo banaks hgavda, romelic zafxulSi dilis eqvsi saaTidan da zamTarSi rva saaTidan daRamebamde
14 jariT iyo savse. ormocdaaTi-samoci muSketeri, romlebic, etyoboda, xSirad icvlebodnen, rom yovelTvis mravlad sCvenebodnen xalxs, iaraRasxmulni da sabrZolvelad gamzadebulni daseirnobdnen. did, grZel kibeze Seuwyvetliv adiodnen da Camodiodnen mTxovnelebi: parizeli moqalaqeebi wyalobis saTxovnelad modiodnen, provincieli aznaurebi samxedro samsaxurSi Sesvlaze ocnebobdnen, xolo yovelgvari feris tanisamosSi gamowyobili msaxurebi TavianTi batonebis mier gamogzavnil baraTebs abarebdnen. baton de trevilis kabinetis mosacdelSi grZel skamebze rCeulni isvenebdnen, ese igi isini, vinc mowveulni iyvnen. am oTaxSi dilidan saRamomde xalxis yayani iyo, xolo gverdiT kabinetSi batoni de trevili ijda da iRebda mis sanaxavad mosulT; ismenda saCivrebs, iZleoda brZanebas, iseve rogorc mefes luvris aivnidan, masac SeeZlo kabinetis fanjridan moexdina Tavisi muSketerebis sabrZolo daTvaliereba. im dRes, rodesac d'artaniani de trevilis sasaxleSi mivida, Cveulebisamebr, uamravi xalxi daxvda Segrovili; miT ufro bevri moeCveneboda igi provinciels, romelic pirvelad iyo parizSi, magram esecaa, rom es provincieli gaskoneli gaxldaT, im dros ki d'artanianis Tanamemamuleebi cnobilni iyvnen, rogorc naklebad morcxvni da uSiSarni. marTlac, ar SemkrTala d'artaniani, rodesac gaiRo didi, oTxkuTxedTaviani lursmnebiT SeWedili mZime kari da pirdapir SeiaraRebul adamianebSi moxvda, romlebic jguf-jgufad mimodiodnen, saubrobdnen, oxunjobdnen, Cxubobdnen da TamaSobdnen. oficeri unda yofiliyo kaci, gamoCenili pirovneba an lamazi qali, rom mSvidobianad gaevlo am mRelvare adamianTa talRebSi. swored am areulobaSi da Jivil-xivilSi mouxda gavla Cvens ymawvilkacs. gulis fancqaliT miiwevda win, Tan cdilobda, gamxdar barZayebze mWidrod miekra xmali, cal xels farTofarflian quds ar aSorebda, saxeze provincielis odnavi Rimili ukrToda, romliTac cdilobda, daemala mRelvareba. gaivlida erT jgufs Tu ara, Tavisuflad amoisunTqavda, magram kargad icoda, rom ukanidanac Tvals ar aSorebdnen, da pirvelad Tavis sicocxleSi d'artanianma, romelsac Tavis Tavze dRemde sakmaod didi warmodgena hqonda, igrZno, rom sasacilo iyo. kibesTan uaresi mdgomareoba daxvda. pirvel safexurze oTxi muSketeri xmlis varjiSiT irTobda Tavs. iqve parmaRze Segroviliyo aTi-Tormeti maTi amxanagi, romlebic Tavis rigs elodnen am varjiSSi monawileobis misaRebad. erTi am oTx muSketerTagani zemo safexurze idga da amoRebuli xmliT cdilobda gza Seekra sami amxanagisaTvis, kibeze ar aeSva. misi mowinaaRmdegeni ki xmlis marjve xmarebiT cdilobdnen gzis gakafvas. d'artanians egona, safarikao, wvermomrgvalebuli blagvi daSniT iyo es brZola, magram male darwmunda, rom oTxives sagangebod galesili maxvili eWira da mebrZolebic gakawrulebi iyvnen. yoveli axali nakawris gamoCenaze mayureblebi, mebrZolebTan erTad, giJebiviT xarxarebdnen. zemo safexurze mdgomi muSketeri araCveulebrivi xelovnebiT igeriebda samive mowinaaRmdeges da axlos ar ikarebda maT. movarjiSeebis irgvliv wre Seikra. pirobis Tanaxmad, is mebrZoli, visac xmali moxvdeboda, tovebda brZolis vels da baton de trevilTan Sesasvlel Tavis rigs mas uTmobda, vinc xmliT Seexo. xuTi wuTi sakmarisi aRmoCnda sami kacis dasamarcxeblad: erTs mklavSi moxvda xmali, meores _ nikapSi, mesames _ yurSi, zemo safexurze mdgomi ki odnavadac ar iyo gakawruli. gamarjvebulma muSketerma, dadebuli pirobis Tanaxmad, sami kacis rigi moigo. Cveni axalgazrda mogzauri Zalian cdilobda, araferi gahkvirveboda, magram am brZolam Zalian gaaoca. Tavis samSobloSi, im mxareSi, sadac ucbad ekideba xolme cecxli Tavsac da gulsac, mcire ram mizezi mainc aris saWiro
15 duelisaTvis. xolo am oTxi mebrZolis gaskonuri varjiSis msgavsi mas araferi enaxa, TviT gaskoniaSic ki. d'artanians Tavi sadRac Sors, uzarmazari devgmirebis qveyanaSi egona, sadac guliverma imogzaura da didi SiSi ganicada, magram jer Sors iyo miznidan Cveni gaskoneli, mas jer kidev gasavleli hqonda derefani da mosacdeli oTaxi. derefanSi ukve aRar ibrZodnen, qalebze laparakobdnen, mosacdel oTaxSi ki sasaxlis ambebs yvebodnen. derefanSi d'artaniani WarxaliviT gawiTlda, mosacdel oTaxSi ki TrTola iwyo. aq man gaigona xmamaRali kritika im politikisa, romelic SiSiszars hgvrida mTel evropas, hkicxavdnen TviT kardinalis pirad cxovrebas, romlis saidumloebaSi SeWris cdisaTvis mravali warCinebuli da Zlieri didebuli sastikad iqna dasjili. es didi adamiani, d'artanianis mamis mier esoden Tayvancemuli, aq baton de trevilis muSketerebis sasacilo gamxdariyo: isini masxarad igdebdnen mis mogrexil fexebs da moxril zurgs. zogi leqsebs mReroda kardinalis xasa qalbaton d'egilonze da mis diswul qalbaton de kombaleze, zogi SeTqmulebas amzadebda kardinalis fareSebisa da damcveli razmelebis winaaRmdeg. yvelaferi es d'artanians warmoudgenlad da SeuZleblad miaCnda. magram rodesac kardinalis molazRandareTa Soris xandaxan mefis saxeli gaismoda, cota xniT damunjdebodnen, TiTqos moRimar tuCebze klite daades da ena Caugmaneso, gaubedavad mimoixedavdnen, gegonebodaT, eSiniaT, baton de trevilis kabinetis kedelma ar gagvceso. magram Tu vinme isev kardinalze gadahkravda moswrebul sityvas, kvlav gaismoda guliani sicili da sinaTleze gamohqondaT yoveli misi saqcieli. `ai, ubeduri adamianebi, romlebsac dRes-xval bastiliis1 cixeSi Cayrian da CamoaxrCoben, _ gaifiqra SeSinebulma d'artanianma, _ eWvi ar aris, mec aseTive bedi melis, radgan mTlianad movismine maTi naTqvami, da mec maT Tanamoziared CamTvlian, ras ityvis batoni mamaCemi, romelic sul imas CamCiCinebda, Tayvans unda scemde kardinalso, _ man rom icodes, ra uRmerToebis wreSi Cavarda misi Svili!~ amitom, me mgonia, mkiTxveli uCemodac mixvdeba, rom d'artaniani ver gabedavda am baasSi Carevas; Tumca TvalebdaWyetili Sescqeroda iqaurobas, yurmaxvilad ismenda yovel sityvas, daZabuli hqonda xuTive grZnoba, rom araferi gamohparoda. miuxedavad imisa, rom swamda mamis darigeba, Tavisi gemovnebiTa da alRoTi, dasagmobad ki ara, saqebad miaCnda is sityvebi da moqmedeba, rasac iq xedavda da ismenda. d'artaniani sruliad ucxo iyo baton de trevilis erTgulTa krebisaTvis da radganac mas pirvelad xedavdnen TavianT Soris, mosvlis mizezi hkiTxes. man Zalian Tavmdablad daasaxela Tavisi vinaoba. xazi gausva, rom baton de trevilis Tanamemamule iyo da msaxurs, romelic mas esaubreboda, sTxova, muSketerTa kapitnisaTvis moexsenebina _ neba eboZebina erTi-ori wamiT mieRo. didebuli mfarvelis kiloTi dahpirda msaxuri am Txovnis droulad Sesrulebas. d'artaniani cotaTi damSvidda, pirvandelma gancvifrebam gauara, goneba moikriba da Cveuli dakvirvebiT Seudga iq myofTa Seswavlas. erTi, metad gacxarebulad moyayane jgufis SuaSi maRali tanis muSketeri idga mediduri saxiTa da iseTi ucnauri tanisamosiT, rom yvela mas Sescqeroda. am dRes is ar Semosula muSketerTa erTian samgzavro formaSi, romlis tarebac imxanad savaldebulod arc miaCndaT, radgan maSin, marTalia, Tavisufleba naklebi hqondaT, magram SezRuduli ar iyo damoukideblobac. mas odnav gaxunebuli da daWmuWnili cisferi xifTani ecva; zemodan oqromkediT amoqarguli sagangebo yabiwi ise brWyvinavda, rogorc mzis sxiviT gaSuqebuli ankara wyali. mxrebidan
16 daSvebuli grZeli xaverdis wamosasxami araCveulebrivad amSvenebda. wamosasxamis SigniT mxedris mSvenieri yabiwi da zed Camokidebuli uzarmazari xmali moCanda. muSketeri es wuTi iyo saguSagodan ganTavisuflebuliyo da Cioda, Zalian gavcivdi, wamosasxami amitom gadavicvio. drodadro gangeb Caaxvelebda kidec da mis garSemo Semokrebil megobrebs medidurad aweuli TaviT da ulvaSis grexiT esaubreboda. yvelani aRtacebiT Sescqerodnen mis oqromkedian yabiws, maT Soris d'artaniani _ yvelaze metad. _ ras izam, moda mbrZaneblobs, _ ambobda muSketeri, _ Zalian kargad vici, rom sigiJea, magram modaa da Cvenc vemorCilebiT. egec rom ar iyos, xom unda davxarjoT rameze mamapapeuli qoneba. _ ah, porTos! _ SesZaxa erTma amxanagma, _ axla imis mtkicebas ki nu dagviwyeb, TiTqos eg yabiwi marTla mamaSenisagan dagrCenodes memkvidreobiT. albaT im pirbadianma qalbatonma gaCuqa, warsul kviras rom gnaxeT sent-onores karisken erTad mimavalni. _ ara, patiosnebas geficebiT, sityvas gaZlevT patiosani gvariSvilisas, rom me TviTon viyide, Cemi fuliT, _ upasuxa muSketerma, romelsac porTosi uwodes. _ diax, swored iseve, rogorc me TviTon viyide, ai es safule im fuliT, romelic Cemma sayvarelma Camido Zvel qisaSi, _ Tqva meore muSketerma. _ me Tqven garwmunebT, _ ganagrZo porTosma, _ amis dasamtkiceblad isica kmara, rom Tormeti pistoli miveci. aRtacebam ufro imata, Tumca arc undobloba kargavda niadags. _ marTals ar vambob, aramis? _ mimarTa erT muSketers porTosma. es meore muSketeri, romelsac aramisi uwodes, yovelmxriv sawinaaRmdego tipi iyo im yabiwiani medidurisa, romelic Tavisi naTqvamis damowmebasa sTxovda mas. igi ocdaori-ocdasami wlisa arc ki iqneboda; gulubryvilo, sasiamovno gamomet- yvelebis saxe hqonda da lmobieri Savi Tvalebi; vardisferi xaverdovani loyebi Semodgomis atams miugavda. wvrili ulvaSi, sworad gayvanili Savi xaziT, zemo tuCs umSvenebda. xelebs Zirs ar uSvebda, TiTqos eSinoda, venebi ar dameberoso, da drodadro yuris bibiloebs moiCqmetda xolme, raTa vardisferi da gamWvirvaleba ar dahkargoda. Cveulebriv, cotas da dinjad laparakobda, yvelas esalmeboda, uxmod icinoda da TeTr mSvenier kbilebs aCenda, romlebsac, rogorc mTel Tavis pirovnebas, etyoboda, did yuradRebas aqcevda. megobris momarTvis sapasuxod, Tanxmobis niSnad, Tavi daaqnia. am damowmebam sabolood gafanta yoveli eWvi da isev aRtacebiT dauwyes yureba yabiws, magram TqmiT ki masze aRaras ambobdnen da baasi sul sxva saganze gadaitanes. _ graf de Sales mejinibis naTqvamze ras ityviT? _ mimarTa erT-erTma muSketerma ara erT romelime iq mdgoms, aramed mTel jgufs saerTod. _ mereda ras ambobs igi? _ ikiTxa porTosma kmayofilebiT. _ is ambobs, rom briuselSi kapucinis1 tansacmelSi gamowyobili roSfori unaxavs, kardinalis uerTgulesi mona. wyeulma roSforma, gadacmuli tansacmlis wyalobiT, gaaTamaSa batoni de legi, rogorc namdvili suleli. _ rogorc namdvili suleli, _ gaimeora porTosma, _ magram marTali ki aris, rasac is ambobs? _ me es ambavi aramisisagan vici, _ Tqva muSketerma. _ marTla? _ Tqvenc xom Zalian kargad iciT, porTos, _ uTxra aramisma, _ guSin aki giambeT dawvrilebiT yvelaferi. aRar Rirs amaze laparaki!
17 _ aRar Rirs? ase ggonia? aRar Rirs! _ ganagrZo porTosma, _ krints nuRar davZravT! eSmakma dalaxvros! Tqven Zalian swrafad akeTebT daskvnebs! rogor? kardinali kacsa gzavnis didebulis dasazveravad, viRac moRalatis saSualebiT iparavs mis miwer-moweras; am jaSuSis daxmarebiTa da moparuli werilebis wyalobiT Tavs hkveTen Sales im saSineli cilismwamebluri sababiT, TiTqos mas surda moekla mefe da dedofali misi umcrosi ZmisaTvis mieTxovebina. aravin araferi icoda am bneliT moculi istoriis Sesaxeb; Tqven es ambavi guSin gviambeT da amiT yvelani davkmayofildiT. magram dRes, rodesac jer isev braziT gviduRs guli am saSinelebis gamgoneT, Tqven ambobT: `aRar Rirs amaze laparakio!~ _ maS, visaubroT magaze, raki ase gsurT, _ upasuxa mSvidad aramisma. _ im roSfors, _ Sehyvira porTosma, _ me rom ubedur Sales mejinibe vyofiliyav, Sav dRes davayenebdi! _ samagierod, Tqven Sav dRes dagayenebdaT wiTeli hercogi, _ upasuxa aramisma. _ oho, wiTeli hercogio! vaSa, vaSa, wiTeli hercogi! _ Sehyvira porTosma taSiscemiTa da Tavis qneviT, _ wiTeli hercogi! zedgamoWrilia es saxeli, me gavavrceleb am saxels, Cemo Zvirfaso, amaSi darwmunebuli brZandebodeT. ra moswrebuli sityva aqvs aramiss! samwuxaroa, Cemo megobaro, rom ar gahyeviT Tqvens mowodebas, ra momxiblavi mRvdeli iqnebodiT! _ o, es droebiTi dayovneba gaxlavT, wuTieri, _ upasuxa aramisma, _ dRes iqneba Tu xval, mRvdeli viqnebi. aki Tqvenc iciT, porTos, rom jerac ganvagrZob RvTismetyvelebis Seswavlas. _ ambobs da kidec aasrulebs, _ Tqva porTosma, _ adre iqneba Tu gvian, anaforas Caicvams. _ adre iqneba, adre, _ gauswora aramisma. _ mxolod raRacas elodeba, manam sabolood gadawyvetdes. rogorc ki ausruldeba wadili, maSinve anaforas Caicvams, igi samxedro tansacmlis ukan ukidia ganjinaSi, _ wamoiZaxa erT-erTma muSketerma. _ mereda, ras elodeba? _ hkiTxa axla sxva muSketerma. _ elodeba, rom dedofalma taxtis memkvidre misces safrangeTs. _ amaze nu vixumrebT, batonebo, _ SeniSna porTosma. _ madloba RmerTs, dedofali jerjerobiT im asakisa brZandeba, rom magasac agvisrulebs. _ amboben, batoni bukingami1 safrangeTSi brZandebao, _ Tqva aramisma iseTi cbieri siciliT, rom samarcxvino mniSvneloba misca am TiTqmis ubralo sityvebs. _ aramis, Cemo megobaro, axla ki Tqven cdebiT. _ Seawyvetina sityva porTosma, _ Tqven xSirad gitacebT enamaxviloba da Sors SestopavT xolme. baton de trevils rom gaegona Tqveni sityvebi, mis risxvas ver gadaurCebodiT. _ porTos, Tqven ra, swavla-darigebas mipirebT? _ Sehyvira aramisma da lmobier TvalebSi cecxlis alma gaurbina. _ Cemo Zvirfaso, an muSketeri iyaviT, an mRvdeli! an erTi brZandebodeT, an meore, oRond orive erTdroulad ki ara, _ ganagrZo porTosma, _ ai, Tu gaxsovT, im dRes aTosmac giTxraT, erTdroulad or cxenze zixarTo. eeh, nu gacxardebiT, Zaliana gTxovT, usargeblo iqneba Tqveni risxva, xom gaxsovT, raze SevTanxmdiT me, Tqven da aTosi, qalbaton d'egilonTan daiarebiT da mas earSiyebiT, qalbaton Sevrezis diswul bua-trasis gulis mogebasac cdilobT. oh, RmerTo Cemo! nu gaam- xelT Tqvens bednierebas, aRsarebas aravina gTxovT, Tqveni morcxvoba cnobilia. magram Tuki TqvenTvisa gaqvT es saTnoeba, maSin mag saTnoebiTve moeqeciT dedoflis saidumloebasac. mefesa da kardinalze iybedon ramdenic surdeT; magram dedofali wmindaa da masze Tu ityviT rames, mxolod keTili unda brZanoT da sxva araferi.
18 _ Tqvenc xom narcisi1 ara xarT, porTos, rom sul Tqveneburad gindodeT yvelaferi! me Tqven gafrTxilebT, _ upasuxa aramisma, _ xom iciT, WiriviT mejavreba, Wkuas rom maswavlian, mxolod aTosis darigebebi SemiZlia movismino, rac SegexebaT Tqven, metad kargi yabiwi gaqvT, magram Wkuis swavlebiT Tavs nu iwuxebT. Tu movisurveb, mRvdeli viqnebi, manamde ki muSketeri var da, rogorc muSketers Seefereba, imas vambob, rac minda. amJamad ki minda giTxraT, rom Tavi momabezreT. _ aramis! _ porTos! _ kmara, batonebo! _ gaisma irgvliv. _ batoni de trevili elodeba baton d'artanians, _ Seawyvetina yvirili msaxurma da kabinetis kari SeaRo. am sityvebis gagonebaze sruli dumili Camovarda, yvela CaCumda, kabinetis kari Ria iyo. ymawvili gaskoneli mosacdeli oTaxidan muSketerebis kapitnis kabinetSi Sevida da sixaruli igrZno, rom swored droze gadarCa im ucnauri davis dasasruls. III baton de trevilis kabinetSi Zalian cud gunebaze iyo im dros batoni de trevili, magram mainc Tavazianad miesalma ymawvilkacs, romelmac TiTqmis iatakamde daxara Tavi. misma bearnulma kilom Rimili mohgvara muSketerTa kapitans, romelsac gaaxsenda Tavisi axalgazrdoba da mSobliuri kuTxe; es mogoneba ki yovelTvis tkbil Rimils hgvris adamians, ra asakisac unda iyos igi. magram miuaxlovda Tu ara mosacdel oTaxs, d'artanians xeliT aniSna, TiTqos nebasa sTxovda, _ saCqaro saqme maqvs sxvebTan, jer imaTTan movrCebio, da Ria karSi mkacri, mbrZanebluri da mrisxane xmiT samjer gasZaxa: _ aTos! porTos! aramis! ori muSketeri _ porTosi da aramisi, romlebic Cven ukve gavicaniT, maSinve CamoSorda mosaubreTa jgufs da kabinetSi Sevida, karebi umal daixura. isini jer kidev ar damSvidebuliyvnen, magram de trevilis winaSe ise Rirseulad da darbaislurad eWiraT Tavi, rom d'artanianis aRtaceba gamoiwvies. d'artanians TiTqmis naxevarRmerTebad eCveneboda es muSketerebi, xolo maTi ufrosi ki Weqa- quxiliT SeiaraRebul olimpis mbrZanebel zevsad. rogorc ki muSketerebi kabinetSi Sevidnen da kari daixura, mosacdel oTaxSi xelaxali xmauri atyda, romelic, eWvi ar aris, baton de trevilis mier muSketerebis daZaxebam gamoiwvia. batonma de trevilma samjer Tu oTxjer dahkra bolTa Tavis oTaxSi da samjer Tu oTxjer SeWmuxnili warbebiT win gauara porTossa da aramiss, romlebic ise iyvnen gaWimulebi, TiTqos aRlumze ariano. uceb am ymawvilebis pirdapir SeCerda de trevili, ganrisxebuli Tvali gadaavlo TaviT fexamde da mrisxaned uTxra: _ iciT, ra miTxra mefem? _ Sehyvira man, _ didi xnis winaT ki ara, wuxel! ha, iciT? _ ara, batono, _ upasuxa mcire dumilis Semdeg orivem erTad, Cven araferi viciT. _ magram imedi maqvs, batono, pativs dagvdebT da gvibrZanebT, ra moxda! _ mimarTa aramisma uaRresad zrdilobianad da Tavi moxdenilad daxara.
19 _ mefem brZana, rom amis Semdeg muSketerebs baton kardinalis razmebidan avarCevo. _ baton kardinalis razmebidan? mereda risTvis? _ hkiTxa mkvircxlad porTosma. _ imitom, rom kargada xedavs, sul mTlad gauwyaldeba piketi,1 Tu magari Rvino ar Cauria. orive muSketeri wamoWarxlda. d'artanianma aRar icoda, sad wasuliyo. erCia, miwa gaskdomoda da Sig moyoliliyo. _ diax, diax, _ ganagrZo mRelvarebiT batonma de trevilma, _ marTalic brZandeba misi yovladudidebulesoba, radgan, vficav patiosnebas, sasaxleSi Zalian gautydaT saxeli Cvens muSketerebs. wuxel, Wadrakis TamaSisas, kardinali damwuxrebuli saxiT uambobda mefes, _ rac Zalian ar momewona, _ rom guSinwin es abezari muSketerebi, es wyeulebi, _ (dacinviT gamoTqvamda am sityvebs, rac, ra Tqma unda, ufro metad ar momewona), _ es CxubisTavi muSketerebio, _ da Tan me Se- momyurebda Tavis cica-vefxvis TvalebiT, _ didxans darCenilan Rame duqanSi, ferus quCaze da Cemi guSagTa razmi (ise miyurebda, TiTqos masxarad agdebas mipirebda) Turme iZulebuli gaxda, daeWira is myudroebis damrRvevebio, daswyevla RmerTma! Tqven ukeT gecodinebaT es ambavi!.. rogor? Cemi muSketerebi daiWires?! Tqvenc iq yofilxarT! uaris Tqma aRar gamibedoT! ucvnixarT, kardinalma orive dagasaxelaT... sul Cemi bralia, Cemi, radgan me TviTon varCev Cems xalxs! erTi miTxariT, aramis, ra eSmakad mTxoveT muSketeris samosi, rodesac mRvdlis anafora ufro mogixdebodaT? an kidev, Tqven, porTos! marto imisaTvis gindaT eg mSvenieri oqros yabiwi, rom zed Calis xmali Segaban? aTosi? aToss ver vxedav! sad aris aTosi? _ batono! _ mimarTa mwuxarebiT aramisma, _ aTosi avad gaxlavT, Zalian avad. _ avadao? rogora TqviT, Zalian avadao? riT aris avad, ra daemarTa? _ SiSoben, batono, vaiTu yvavili gamoaCndeso, _ upasuxa porTosma, romelsac surda, TviTonac Careuliyo am baasSi, _ RmerTma daifaros, SeiZleba mTlad dausaxiCros saxe. _ yvavili? Zalian kargi, ai kidev sasixarulo ambavi macnobeT, porTos! yvavili Seeyaros imxnis vaJkacs? SeuZlebelia!.. barem pirdapir miTxariT, rom daWrilia, an, iqneb, moklulic!.. ah! ras warmovidgendi? ah! RmerTo! geyurebaT, batonebo, me ar minda, rom Cemi muSketerebi sadRac binZur duqnebSi daiarebodnen, quCebSi Cxubobdnen da xmlebiT ibrZodnen gzajvaredinebze. me ar minda, rom Cemi razmelebi dacinvis sababs aZlevdnen baton kardinalis razmelebs, romlebic sakmaod mamacni, mSvidni da moxerxebulni arian. isini arasdros Tavs aravis daaWerineben. darwmunebuli var, iqve, moedanze daixocebian da dasaWerad ki aravis danebdebian, Tavis daRweva, gamoqceva, gamoparva! _ es mxolod mefis muSketerebma ician da Zalian kargadac! cofmoreuli porTosi da aramisi brazisagan caxcaxebdnen, isini siamovnebiT waaxrCobdnen baton de trevils, magram ra unda eqnaT, darwmunebulni iyvnen, rom Tu igi emdureboda da ujavrdeboda, mxolod imitom, rom Zalian uyvarda Tavisi muSketerebi da es siyvaruli alaparakebda. metismeti aRelvebis gamo aramisi da porTosi xaliCas fexsa scemdnen, simwriT dakvnetili tuCebidan sisxli gamosdiodaT da mTeli RoniT uWerdnen xels xmlis vadas. mosacdel oTaxSi, rogorc vTqviT, yvelam gaigo, rom batonma de trevilma aTosi, porTosi da aramisi gamoiZaxa. xmaze Seatyves, rogori ganrisxebuli unda yofiliyo muSketerTa kapitani.
20 aTamde cnobismoyvare muSketeri kabinetis karebs mieyrdno da sibrazisagan feri misdiodaT. karze miWeril maT yurebs kabinetSi naTqvami erTi bgerac ar gamohparviaT. yurs ugdebdnen da sityvasityviT xmamaRla imeorebdnen kapitnis mier muSketerebis mimarT naxmar Seuracxmyofel sityvebs. erTi wamis ganmavlobaSi kabinetis karidan quCis karamde yvelas moedo es ambavi, mTeli sasaxle aRelvebuli iyo. _ xom xedavT! batoni kardinalis gvardielebi mefis muSketerebs apatimreben, _ ganagrZo batonma de trevilma, romelic aranakleb gacofebuli iyo, vidre misi muSketerebi. igi ise warmoTqvamda TiToeul sityvas, rom msmenelebs xanjaliviT esobodaT. _ xom xedavT! misi yovladuwmindesobis eqvsma gvardielma daapatimra mefis eqvsi muSketeri! eSmakma dalaxvros! me gadawyvetili maqvs, axlave wavide luvrSi, vTxovo, gamaTavisuflon mefis muSketerebis kapitnis Tanamdebobidan da visime TanaSemwed damniSnon kardinalis gvardiaSi. Tu amaze uars metyvian, jandabas, avdgebi da mRvdlis anaforas Cavicvam. am sityvebis gagonebaze mosacdel oTaxSi Tavi veRar Seikaves da CurCuli mRelvarebad iqca. irgvliv wyevla-krulva da lanZRva-gineba gaismoda: `wyeulebi!~ `eSmakma waiRos magaTi Tavi!~ `sikvdili magaT~. d'artaniani Tvals aqeT-iqiT acecebda, dasamal adgils eZebda da usazRvro survili hqonda, magidis qveS SemZvraliyo. _ Tu asea, Cemo kapitano, maSin momismineT, _ mimarTa aRSfoTebulma porTosma, _ marTalia, eqvsni viyaviT eqvsis winaaRmdeg, magram Cven RalatiT dagvesxnen da, jer xmali arc ki gvqonda amoRebuli, rom moulodnelad gangmiruli ori amxanagi ukve miwaze egdo, aTosic saSinlad daWres da isic im moklulebiviT veRarafers gvSveloda. Tqven kargad icnobT aToss, batono! man orjer scada wamomdgariyo, magram orivejer Zirs daeca. miuxedavad amisa, Cven ar davnebebivarT, ara! ZaliT Segvipyres, magram gzaSi gamoveqeciT. rac Seexeba aToss, igi mkvdari egonaT da iqve datoves, brZolis velze, im mosazrebiT, rom gvami ar Rirda saTrevad, ai, namdvili ambavi Tu gindaT, es aris. ras izamT, batono kapitano, yovelTvis ar igeben brZolebs. didebuli mxedarTmTavari iyo pompeusi, magram sastikad damarcxda farsalis2 brZolaSi; an kidev mefe francisko pirveli, rogorc gamigonia, sxvas arc is Camouvardeboda Tavisi vaJkacobiT, magram paviis1 brZola mainc waago. _ maqvs pativi mogaxsenoT, _ rom anderZi avuge erT maTgans Tavisive xmliT, radgan Cemi pirvelsave brZolaSi Suaze gadamityda, _ Tqva aramisma. _ eg me ar vicodi, _ Tqva batonma de trevilma cota damSvidebuli xmiT, _ rogorca vxedav, gauzviadebia baton kardinals. _ oRond, RvTis gulisaTvis, batono, _ ganagrZo aramisma, rodesac naxa, rom kapitani mSviddeboda da SeiZleboda misi Txovnac Seewynarebina, _ RvTis gulisaTvis, batono, nu ityviT, rom aTosi daWrili gaxlavT, Tavs moiklavs, Tu gaigo, rom mefis yuramde miaRwia am ambavma. unda mogaxsenoT, misi Wrilobebi Zalian saSiSia. marto mxarSi rom yofiliyo, gadarCeboda rogorme, magram gulSic daWrilia da saxifaTo mdgomareobaSia... am dros karis farda gadaiwia da mis foCebSi saSinlad fermixdili, mSvenieri, warmosadegi vaJkaci gamoCnda. _ aTos! _ Sehyvira orive muSketerma. _ aTos! _ gaimeora batonma de trevilmac. _ Tqven dagibarebivarT, batono, _ mimarTa aTosma kapitans dasustebuli, magram sruliad damSvidebuli xmiT. _ Tqven mkiTxulobdiT, rogorc amxanagebma gadmomces da ai, mec aq gaxlavarT; mibrZaneT, batono!
21 am sityvebis Semdeg koxta samxedro tansacmelSi gamowyobili aTosi moxdenilad CamoSorda kars da mtkice nabijiT Sevida kabinetSi. batoni de trevili gulis siRrmemde aRgznebuli iyo aseTi vaJkacobiT. igi swrafad gaemarTa daWrili aTosis misagebeblad. _ es iyo, am batonebs veubnebodi, _ mimarTa de trevilma, _ rom vukrZalav Cems muSketerebs ubralo saqmisaTvis Tavis ganwirvas, radgan mamaci adamianebi metad Zvirfasni arian mefisaTvis. xolo mefem kargad icis, rom misi muSketerebi yvelaze saukeTesoni arian mTel qveyanaSi. Tqveni xeli, aTos! batonma de trevilma ar daucada axlad mosulis gulTbil sapasuxo sityvebs, xeli staca aTosis marjvena xels da ise Ronivrad mouWira, rom aTosma, romelsac yovelTvis SeeZlo Tavisi grZnobis damoCileba, veRar gauZlo tkivils, mwared gaaJrJola da feri ufro dakarga. Zalian cdilobdnen, saidumlod SeenaxaT aTosis daWris ambavi, magram ukve yvelam icoda, rom igi mZimed iyo daSavebuli da imdenad moulodneli iyo iq myofTaTvis misi danaxva, rom kabinetis karis mixurvac ki daaviwydaT. kmayofilebis gamomxatvelma SeZaxilebma dafares muSketerTa kapitnis ukanaskneli sityvebi. orma Tu samma kacma odnav Ria karis fardebic ki gadaswia. eWvi ar aris, batoni de trevili sastikad Serisxavda maT zrdilobis kanonebis darRvevisaTvis, magram igrZno, rogor SeikumSa aTosis xeli mis xelSi, Sexeda mas da dainaxa, rom daWrils guli misdioda. da Tumca aTosi Seecada, mTeli Zal-Ronis mokrebiT tkivilebisaTvis rogorme gaeZlo, mainc mkvdariviT daeca iatakze. _ Cqara dastaqari! _ Sehyvira batonma de trevilma, _ Cemi an mefisa! saukeTeso dastaqari! Cqara, Torem veRar gadavarCenT Cems gulad aToss! am yvirilis gagoneba da mosacdeli oTaxidan xalxis kabinetSi Secvena erTi iyo. ise ucbad moxda yvelaferi es, rom baton de trevils azradac ar mosvlia karis mixurva. yvelani gars Semoexvivnen gulwasuls... magram amaod CauvlidaT es TanagrZnoba, rom am dros sasaxleSi dastaqari ar aRmoCeniliyo. man saswrafod gaapo xalxi, jer isev gulwasul aToss mivarda da imis gamo, rom xalxis yayani da moZraoba Zalian uSlida, iTxova, upirveles yovlisa, daWrili mezobel oTaxSi gaeyvanaT.batonma de trevilma maSinve gaaRo kari da gza uCvena aramiss da porToss, romlebmac xelSi aiyvanes TavianTi amxanagi da oTaxidan gaiyvanes, am jgufs ukan dastaqari misdevda. baton de trevilis kabineti, romelSic, saerTod, erTob didi SiSiT da mowiwebiT Sediodnen, axla mosacdel darbazs damsgavseboda, sadac yayanebdnen da xmamaRla lanZRavdnen kardinalsa da mis jariskacebs. cota xnis Semdeg porTosi da aramisi dabrundnen. daWrilTan mxolod dastaqari da batoni de trevili darCnen. bolos batoni de trevilic gamoCnda. aTosi gonze movida. dastaqarma ganacxada, rom mis megobrebs SeeZloT guldamSvidebiT yofiliyvnen, radgan daWrilis mdgo- mareoba saSiSi ar iyo; misi aseTi sisuste mxolod bevri sisxlis dakargvas gamoewvia. Semdeg batonma de trevilma xeliT aniSna da kabinetidan yvelani swrafad gavidnen garda d'artanianisa, romelsac ar daviwyeboda, rom mas audiencia hqonda, da gaskonuri sijiutiT eloda am wams. rodesac yvelani gavidnen, batoni de trevili SemobrZanda. mis pirdapir ymawvili kaci idga, romelic mas sruliad daviwyeboda. aTosis mosvlam da iq momxdarma ambebma muSketerTa kapitans azrovnebis Zafi gauwyvites, man hkiTxa, ra saqmeze iyo mosuli es jiuti mTxovneli. d'artanianma moaxsena Tavisi vinaoba da masac maSinve gaaxsenda saqmis namdvili viTareba.
22 _ ukacravad, _ uTxra siciliT de trevilma, _ ukacravad, Cemo kargo Tanamemamulev. warmoidgineT, sruliad gadamaviwydiT. ras izamT, muSketerTa kapitani igive ojaxis mamaa, magram mas gacilebiT meti pasuxsagebi movaleoba akisria. jariskaci igive bavSvia, oRond didi bavSvi, magram radganac me imis cdaSi var, rom asruldes mefis yoveli brZaneba da gansakuTrebiT ki batoni kardinalisa... d'artanianma ver SeZlo Rimilis Sekaveba. am Rimilma daarwmuna batoni de trevili, rom saqme sulelTan ar unda hqonoda, amitom Secvala saubris Tema da pirdapir saqmeze gadavida. _ me Zalian miyvarda mamaTqveni, _ uTxra man, _ ra SemiZlia gavakeTo misi vaJisaTvis? aCqardiT, dro ara maqvs. _ mogaxsenebT, batono, _ Tqva d'artanianma, _ tarbidan aq mosvlamde sul imas vfiqrobdi, rom mamaCemisadmi im megobrobis saxeliT, romelic Tqven ar dagviwyebiaT, meTxova TqvenTvis muSketeris samosi. magram mas Semdeg, rac aq vnaxe am ori saaTis ganmavlobaSi, cxadad vxedav, rom arafriT damimsaxurebia igi da Rirsi ar gaxlavarT aseTi didi bednierebisa. _ marTlacda bednierebaa muSketerebis razmSi Sesvla, _ upasuxa batonma de trevilma, _ magram es SeiZleba arc ise miuwvdomeli iyos TqvenTvis, rogorc ggoniaT, Tumca es SemTxvevac gaTvaliswinebulia misi yovladudidebulesobis brZanebaSi da me, samwuxarod, iZulebuli var, giTxraT, rom muSketerad mxolod mas Rebuloben, visac monawileoba miuRia ramdenime laSqrobaSi da vaJkacobiT Tavi gamouCenia. an ori wlis ganmavlobaSi umsaxuria sxva romelime razmSi, naklebad warCinebulSi, vidre Cvenia. d'artanianma aRara upasuxa ra. morCilad daukra Tavi, Tumca, rodesac gaigo, ra Zneli yofila am razmSi Sesvla, ufro metad mounda muSketeris tansacmliT Semosva. _ magram, _ ganagrZo batonma de trevilma da Tvali TvalSi gauyara Tavis Tanamemamules, TiTqos undoda gulis siRrmeSi Caswvdomoda da amoekiTxa iq dafaruli survili, _ magram mamaTqvenis siyvaruliT, Cveni Zveli megobrobis pativsacemad, mzada var, dagexmaroT. arc Zalian mdidrebi arian Cveni bearneli axalgazrdebi da ara mgonia, am mxriv Secvliliyos rame mas Semdeg, rac me wamovedi. Tqvenc bevri fuli ar geqnebaT sacxovreblad wamoRebuli. d'artaniani welSi gaimarTa da ise gaiWima, TiTqos usityvod eubneboda, me aravis mowyaleba ara mWirdebao. _ Zalian kargi, ymawvilo, Zalian kargi, _ ganagrZo de trevilma, _ kargad vicnob gaskonelebs. me rom parizSi Camovedi, oTxad oTxi ekiu medo jibeSi, magram vinmes rom gaebeda da eTqva, Sen luvris sasaxlis yidva ar SegiZliao, maSinve xmals viZrobdi. d'artaniani ufro gaiWima: bedis saZieblad wamosuls gayiduli cxenis wyalobiT, oTxi ekiuTi meti hqonda, vidre de trevils Tavisi karieris dawyebisas. _ maS, ase, _ uTxra batonma de trevilma, _ unda SeinarCunoT rac gaqvT, ragind didi Tanxac unda iyos, magram, amasTanave, aucilebelia ivarjiSoT, gaiwvrTnaT yovelive imaSi, rac ymawvili kacis aznauriSvilobas amtkicebs. dResve mivwer samefo akademiis gamges da xvalidanve yovelgvari xarjis gadauxdelad iqnebiT miRebuli. am mcire samsaxurze nu ityviT uars. Cveni didgvarovani yvelaze mdidari aznauriSvilebi cdiloben xolme iq Sesvlas da xSirad mizans ver aRweven. iq Tqven SeiswavliT cxenosnobas, farikaobas, cekvas, iqve SeiZenT karg nacnobebs. xandaxan Cems sanaxavadac gamoivliT da metyviT, rogor midis Tqveni saqme, an riT SemiZlia dagexmaroT.
23 d'artanianma jer ara icoda ra sasaxlis Cveulebisa, magram maSinve igrZno, rom civad miiRes. _ eh, batono! axla vxedav, ra Zalian did danakliss warmoadgens mamaCemis mier gamotanebuli sarekomendacio werilis uqonloba, _ Tqva man. _ marTlac! _ wamoiZaxa batonma de trevilma, _ mikvirs, rom aseT did saval gzaze ar wamoiReT sarekomendacio werili, Cveni bearnelebis erTaderTi uebari wamali. _ wamoviRe, batono, da, madloba RmerTs, Rirseuladac Sedgenili, _ Sehyvira d'artanianma, _ magram veragulad mompares. d'artaniani dawvrilebiT mouyva mengSi momxdar ambavs da sul umciresi damaxasiaTebeli niSnebiT aRuwera ucnobi didebuli. yvelaferi es iseTi gancdiTa da gulwrfeli simarTliT moaxsena, rom aRtacebaSi moiyvana batoni de trevili. _ ucnauria swored, _ warmoTqva Cafiqrebulma kapitanma, _ maS, Tqven xmamaRla maxseneT? _ diax, batono. ra Tqma unda, didi Secdoma momivida, gaufrTxilebloba, magram ras izamT, Tqveni saxeli gzaSi faris magivrobas miwevda da Tqven TviTon gansajeT, ra xSirad vixmardi mas. didi gasavali hqonda im dros pirferobas da baton de trevilsac iseve uyvarda igi, rogorc mefesa da kardinals. man ver Seikava Tavi, saxeze kmayofilebis Rimili moefina, magram es Rimili maleve gaqra da mengis ambavs daubrunda: _ erTi miTxariT, im aznauriSvils patara Wriloba xom ar etyoboda saxeze? _ diax, TiTqos tyviis ganakawriao. _ lamazi kaci iyo? _ diax. _ maRali tanisa? _ diax. _ fermkrTali saxisa, SavTmiani? _ diax, diax, swored is gaxlavT. rogor, Tqven icnobT im kacs, batono? oh, Tu rodesme vipove da vipovi kidec, geficebiT, Tundac jojoxeTSi daimalos... _ qals elodeboda? _ ganagrZo de trevilma. _ yovel SemTxvevaSi, masTan mcire xniT saubris Semdeg saCqarod cxens moaxta da gaqusla. _ xom ar iciT, raze laparakobdnen? _ man kolofi gadasca qals. uTxra, rom kolofSi iyo saWiro darigebani da sTxova, londonSi misvlamde ar gaexsna. _ ingliseli iyo is qali? _ miledis eZaxda. _ is aris! _ waiCurCula de trevilma, _ is aris! me ki isev briuselSi megona. _ oh, batono! _ Sehyvira d'artanianma, _ Tuki iciT, vin aris is kaci, mibrZaneT misi vinaoba, sadauroba da mere Tqveni aRara minda ra, aRarafriT SegawuxebT. oRond misi javri amoviyaro da muSketerobazedac uars vityvi. _ RmerTma dagifaroT! _ Sehyvira de trevilma, _ piriqiT, Tu quCaSi momavali dainaxoT, Tqven quCis meore mxares gadadiT! erideT, nu SeejaxebiT magisTana sal kldes, Torem ise dagamsxvrevT, rogorc patara minas. _ eg ver SemaCerebs! oRond ki Sevxvde sadme!.. _ Tqva d'artanianma. _ Tuki Cems rCevas inebebT, Zebnas nu dauwyebT im kacs, _ warmoTqva de trevilma. de trevili ucbad SeCerda, erTma saeWvo fiqrma gauelva TavSi da eldanakraviviT gaSeSda.
24 ra iyo es sazareli mZulvareba, romelsac ase daJinebiT da daurideblad gamoxatavda ymawvili gaskoneli im ucnobisadmi, romelmac viTom mamis werili mohpara? am mZulvarebaSi xom ar imaleboda raime veragoba? misi yovladuwmindesobis mier xom ar iyo mogzavnili es axalgazrda kaci? maxis dagebas xom ar upirebdnen? es ymawvili kaci, romelic Tavis Tavs d'artanians uwodebs, saidumlo agenti xom ar aris kardinalisa, romelic sul imas cdilobda, Tavisi kaci hyoloda de trevilis saxlSi, raTa iq misi ndoba daemsaxurebina da, adre Tu gvian, muSketerebis kapitani daeRupa ise, rogorc aTasi sxva hyavda daRupuli? de trevili axla xelmeored, ufro meti dakvirvebiT daacqerda axalgazrda gaskonels. magram d'artanianis cocxali goneba, cbieri saxe da moCvenebiTi Tavmdabloba sruliad ar amSvidebda mas. `Zalian kargad vxedav, rom gaskonelia, _ fiqrobda de trevili, _ magram xom SeiZleba gaskoneli kardinalisaken iyos da ara Cemken? vnaxoT, gamovcdi~. _ Cemo megobaro, _ mimarTa d'artanians wynarad, _ radganac mjera werilis dakargvis ambavi, minda Cemi Zveli megobris Svils, weRandeli civad miRebis gamosasworeblad, gavando Cveni politikis saidumloeba. momismineT! mefe da kardinali saukeTeso megobrebi arian, maTi garegnuli uTanxmoeba mxolod sulelebs uxvevs Tvals. amitom ar minda, Cemi Tanamemamule, kargi mxedari da guladi vaJkaci, warmatebisken gzis maZebari, moumzadeblad gaexvios am TvalTmaqcobaSi, gulwrfelad sjerodes, rasac dainaxavs da TvaldaxuWuli gaebas maxeSi ise, rogorc mravali sxva. kargad daufiqrdiT Cems mdgomareobas, miiReT mxedvelobaSi, rom me erTgulad vemsaxurebi am or yovlisSemZle batons. arasodes Cems moqmedebas ara aqvs sxva mizani, Tu ara samsaxuri mefisa da kardinalisa. Cveni kardinali ubrwyinvalesia im didebul geniosTa Soris, romlebic ki odesme safrangeTs hyolia. maS ase, axalgazrdav, gaiTvaliswineT yovelive es da Tu piradad Tqveni an Tqveni ojaxis damokidebulebis gamo raime samduravi an mtroba gaqvT kardinalisadmi, rasac Zalian xSirada vxedavT aznaurebSi, gamomeTxoveT megobrulad da davcildeT erTmaneTs. dagexmarebiT yvelaferSi, rac ki dagWirdebaT, oRond me ar dagiaxloebT. imedi maqvs, Cemi gulwrfeloba SemZens megobars Tqveni saxiT, radganac Tqven pirveli axalgazrda xarT, romelsac ase gulaxdilad vesaubrebi. de trevili gulSi sul sxvas fiqrobda: `Tu kardinalma gamomigzavna es axalgazrda mela, ra Tqma unda, etyoda kidec Tavis jaSuSs, rom Cemi gulis mogebis saukeTeso saSualeba kardinalis lanZRva- ginebaa. miuxedavad Cemi sityvebisa kardinalis erTgulebis Sesaxeb, es gaiZvera mela axlave mipasuxebs, rom igi ver itans mis yovladuwmindesobas~. magram baton de trevils imedi gaucruvda, misi molodinis winaaRmdeg d'artanianma sruliad bunebrivi ubraloebiT upasuxa: _ mec swored maseTive ganzraxviT geaxeliT parizs. mamaCemma mibrZana, aravisTvis dameTmo, garda mefisa, kardinalisa da Tqveni, romlebic mas safrangeTis pirvel pirebad miaCnia. rogorc mkiTxvelic SeamCnevda, mefes da kardinals d'artanianma de trevilic miumata, radgan, misi fiqriT, arafers waaxdenda aseTi damateba. _ me didi Tayvanismcemeli gaxlavarT kardinalisa da didi pativismcemeli misi moRvaweobisa, _ ganagrZo axalgazrdam. _ Tqven brZaneT, rom gulaxdilad melaparakebiT, miT ukeTesi CemTvis, radgan mec Tqveni Sexedulebisa var. magram Tu eWvi gaqvT rame da undoblad miyurebT, rac sruliad bunebrivia, maSin wasulia Cemi saqme. vgrZnob, rom simarTlis TqmiT Tavs viRupav, magram miT uaresi, ra gaewyoba! Tqveni pativiscema xom SemrCeba da me es ufro metad miRirs, vidre sxva yovelgvari warmateba.
25 metad gakvirvebuli darCa batoni de trevili. aseTi SorsmWvreteloba, aseTi gulwrfeloba saTayvanebeli iyo, Tumc eWvs ki sabolood mainc ver ufantavda, ramdenadac sxva ymawvilkacebs sjobda es gaskoneli, imdenad ufro saeWvo xdeboda. de trevilma mainc CamoarTva xeli da uTxra: _ patiosani biWi xarT, megobaro, magram amJamad imis mets veras dagexmarebiT, rac weRan aRgiTqviT. Cemi saxlis kari yovelTvis Ria iqneba TqvenTvis. SemdegSi yovelTvis SegeZlebaT CemTan mosvla da eWvi ar mepareba, advilad miaRwevT Tqvens mizansac. _ ufro sworad rom vTqvaT, batono, _ SeniSna d'artanianma, _ Tqven gnebavT elodoT, manam ramiT dagimtkicebT, rom mec Rirsi gaxlavarT muSketerobisa?! Zalian kargi, damSvidebuli brZandebodeT, _ daumata gaskonuri mourideblobiT, _ didxans ar mogiwevT lodini. _ Tavi daukra da wasvla daapira, TiTqos axla yvelaferi masze iyo damokidebuli. _ moiTmineT! _ Seayena batonma de trevilma, _ werils dagpirdiT akademiis direqtorTan. nuTu imdenad ampartavani xarT, rom am werilis waRebazedac uars ityviT? _ ara, batono, merwmuneT, rom is bedi ar eweva am baraTs, rac mamaCemis werils ewia. TvalisCiniviT gavufrTxildebi, geficebiT, daniSnulebisamebr Cavabareb baton direqtors. vai imas, vinc Seecdeba am werilis moparvas. aseT baqiaobaze baton de trevils gaeRima. d'artaniani fanjarasTan datova, sadac am xnis ganmavlobaSi laparakobdnen; TviTon Tavis magidasTan mivida, dajda da danapirebi sarekomendacio werilis wera daiwyo. d'artaniani, romelsac araferi saqme aRara hqonda, fanjaraze TiTebiT marSs ukravda da Tan ezodan erTimeoris miyolebiT gamosul muSketerebs quCis Casaxvevamde ayolebda Tvals. batoni de trevili wamodga, mivida d'artanianTan, rom werili misTvis Caebarebina, magram swored im wams, rodesac man xeli gauwoda gamosarTmevad, de trevilma SeamCnia, rom gaskonels sisxli auvarda TavSi, sibrazisagan wamowiTlda da kabinetidan yviriliT gavarda. _ eSmakma dalaxvros, axla ki veRar wamixval! axla me vici! _ vin aris, ymawvilo, vin? _ hkiTxa batonma de trevilma. _ is, Cemi qurdi! aramzada! _ upasuxa d'artanianma da miimala. _ ra eSmakma gaagiJa! _ Caiburtyuna de trevilma. _ iqneb esec xerxi iyo, rom marjved gamqceoda, raki ver aasrula davaleba? IV mxari aTosisa, yabiwi porTosisa da cxvirsaxoci aramisisa gaafTrebulma d'artanianma sami naxtomiT gadasera mosacdeli oTaxi da fiqrobda kibis oTx-oTxi safexuri erTad Caerbina, magram aq moulodnelad meore oTaxidan gamosul muSketers daxrili Tavi ise magra daajaxa mxarSi, rom am ukanasknelma mware tkivilisagan ufro daiRmuvla, vidre wamoiyvira. _ bodiSs vixdi, _ uTxra d'artanianma, romelsac undoda ganegrZo gza. _ bodiSs vixdi, magram Zalian meCqareba. _ Zlivs moaswro erTi kibis Carbena, rom rkinasaviT magari xeli qamarSi swvda da Seayena. _ Zalian geCqarebaT? _ Seutia mkvdrisferdadebulma muSketerma, _ am sababiT Tavsa mcemT da ambobT: `bodiSs vixdio~ da Tqven fiqrobT, rom es sakmarisia? srulebiTac ara, Cemo axalgazrdav! Tqven ggoniaT, rom raki dRes baton de tre-
26 vilisagan Cveni datuqsva moismineT, yvelas SeuZlia iseve mogveqces, rogorc igi? scdebiT, megobaro, Tqven batoni de trevili ara brZandebiT! d'artanianma maSinve icno Sinisaken mimavali aTosi, romlisTvisac dastaqars Wriloba ukve Seexvia. _ garwmunebT, ganzrax ar dagjaxebivarT, _ wamoiZaxa d'artanianma. _ me erTxel ukve mogixadeT bodiSi da vfiqrob es savsebiT sakmarisia. kidev gimeorebT da metismetic momdis, patiosnebas geficebiT, Zalian meCqareba da gTxovT gamiSvaT, Torem me Cemsas veRar mivaRwev. _ batono Cemo, Tqven zrdiloba ara gqoniaT, getyobaT, Soridan xarT Camosuli, _ uTxra aTosma da xeli gauSva. d'artanians sami Tu oTxi safexuri arc ki Caerbina, rom aTosis am sityvebma ucbad SeaCera. _ eSmakma dalaxvros! ragind Soridanac ar unda viyo Camosuli, Tqven ver maswavliT zrdilobas. _ iqneb kidec gaswavloT! _ miugo aTosma. _ oh, ase rom ar meCqarebodes, _ Sehyvira d'artanianma, _ da sxvas ar mivdevde... _ aCqarebulo batono, Cemi devna ar dagWirdebaT, me isec advilad gipoviT. gesmiT? _ sad? _ karmelitebis monasterTan. _ romel saaTze? _ SuadRisas. _ SuadRisas? Zalian kargi, iq dagixvdebiT. _ ecadeT, ar malodinoT, radgan Tormet saaTsa da TxuTmet wuTze minda eg yurebi dagaWraT. _ kargiT, _ miayvira d'rtanianma, _ iq viqnebi, Tormets rom aTi wuTi daakldeba. man mokurcxla im imediT, rom iqneba kidev dasweoda ucnobs, romelic ise neli nabijiT midioda, didi gza ar unda hqonoda gavlili. magram quCis WiSkarTan porTosi idga da guSags esaubreboda. swored erTi kacis gasasvleli manZili iyo darCenili mosaubreTa Soris. d'artanianis fiqriT, es farTobi misTvis sakmarisi iqneboda, da maTken isris siswrafiT gaeqana, is iyo, unda gamZvraliyo, rom qarma porTosis wamosasxami aafriala da Cveni gaskoneli Sig gaexvia. cxadia, porTosma raRac mosazrebiT qars da d'artanians ar daaneba Tavisi Cacumlobis es umTavresi nawili. imis magivrad, rom xeli gaeSva wamosasxamis kalTisaTvis, man Tavisken ise miizida, rom d'artaniani mTlianad xaverdis wamosasxamSi gaexvia. d'artaniani ismenda muSketeris lanZRva-ginebas, undoda rogorme gamomZvraliyo wamosasxamidan, romelic Tvalebze efareboda, gzas nakecebSi eZebda da cdilobda ise gamosuliyo, rom ar Sexeboda im oqros yabiws, romelsac Cven ukve vicnobT. magram, rodesac Tvali gaaxila, dainaxa, rom cxviri porTosis mxrebSua, swored im yabiwze miebjina, romelsac ase ufrTxildeboda. Cvenda samwuxarod, iseve rogorc mraval nivTs Cvens cxovrebaSi, mxolod garegnuli brwyinvaleba aqvs, am yabiwsac wina nawili hqonda oqroTi amoqarguli, xolo ukan kameCis tyavi iyo. porToss saSualeba ara hqonda Zvirfasi yabiwis SeZenisa, da iZulebuli iyo, mosaCveneblad mxolod winidan moeqargvinebina oqros ZafebiT. axla albaT mixvda mkiTxveli, rad sWirdeboda porToss avadmyofobis mogoneba da sicxian dReSi wamosasxamis tareba.
27 _ ai, gagiwyra RmerTi! _ Sehyvira porTosma da Tan cdilobda, rogorme moeSorebina d'artaniani, romelic axla xelebs mis beWebze afaTurebda, _ cofiani xom ara xarT? _ mapatieT! _ uTxra d'artanianma da bumberazis mxars qveSidan gamoyo Tavi, _ Zalian meCqareba... erT kacs mivdev da... _ rodesac CqarobT, SemTxveviT, Sin xom ar grCebaT Tvalebi? _ SeekiTxa porTosi. _ ara, _ upasuxa ukve wyeniT d'artanianma, _ Cemi Tvalebis wyalobiT imasac ki vxedav, rasac sxvebi vera xedaven. mixvda Tu ara porTosi, ris Tqmasac ubedavda ymawvili kaci, aravin icis, magram gabrazda ki. _ gafrTxilebT, batono, nurc agre exaxunebiT muSketerebs, Torem tyavgamZvrali darCebiT. _ tyavgamZvralio? metismetad mkaci sityva ixmareT, batono Cemo, _ upasuxa d'artanianma. _ es gaxlavT sakadrisi sityva im kacisaTvis, romelic daurideblad TvalebSi Sescqeris Tavis mters. _ Tqven ki, Zalian kargad vici, rom zurgs ar uCvenebT xolme... Tqvenebs. Tavisi moswrebuli sityviT aRfrTovanebuli d'artaniani xarxariT gaudga gzas. porToss cofi moeria da d'artanianis dasaWerad waiwia. _ mere iyos, batono, mere! _ Semohyvira gaskonelma, _ rodesac wamosasxami Tan aRar geqnebaT! _ maS, pirvel saaTze, luqsemburgis sasaxlis ukan. _ Zalian kargi, pirvel saaTze, _ miaZaxa d'artanianma da meore quCaze Cauxvia. magram ucnobi arsad Canda, arc im quCaze, romelic gaskonelma Caiara, da arc imaze, romelsac gascqeroda. ukve sadRac mimaluliyo. d'artaniani Seecada, Semxvedri mgzavrebisagan gaego misi gza-kvali, magram amaod; bornamde Cavida. Semdeg senisa da wiTeli jvris quCebi amoiara, magram werilis qurdis kvalic ki veRarsad naxa. kidev kargi, rom am moZraobas misTvis sargebloba mohqonda: ramdenadac metad sdioda ofli siarulSi, imdenad metad ucivdeboda da umSviddeboda guli. im dRes mravali ram gadaxda Tavs d'artanians. dRe avbediTad daiwyo. jer dilis Tormeti saaTic ki ar iyo da ukve batoni de trevilic momdurebuli hyavda, romelic, raRa Tqma unda, uzrdelobad da umadurobad CauTvlida d'artanians ase ucnaurad gamoqcevas. garda amisa, ori kargi dueli moeloda iseT vaJkacebTan, romlebTac sam-sami d'artanianic ar eyofodaT; dueli muSketerebTan, romlebic grZnobiT yvela mokvdav adamianze maRla idgnen misi fiqriT, da romelTa mimarT igi usazRvro pativiscemiT iyo gamsWvaluli. samwuxaro iyo es mdgomareoba. darwmunebuli gaxldaT, rom aTosis xeliT mokvdeboda, amitom porTosze aRarc fiqrobda, magram mogexsenebaT, imedi sicocxlis ukanasknel wuTamde ara tovebs adamianis guls. d'artanianic am imeds emyareboda. fiqrobda, SeiZleba mZimed damWran am or duelSi, magram cocxali mainc gadavrCeo, da Tavisi momavali cxovrebis keTilad mosawyobad mkacrad usayvedura Tavs: _ ra Tavqariani da xepre var! ara, Tavisi Wriloba ar eyofoda im sawyal aToss, rom mec ar mimematebina? kaci mxarSia daWrili da mec cxvariviT vaZgere Cemi kinkrixo. swored sakvirvelia, rom maSinve xmali ar iZro da iqve ar momkla. iseTi mware tkivili mivayene, rom amis sruli ufleba hqonda. rac Seexeba porToss, ho, baton porToss, aq saqme ufro sasaciloa, vidre sawyeni. _ Tavisda uneburad
28 sicili waskda d'artanians. icinoda da Tan aqeT-iqiT iyureboda, rom sawyenad an damcinavad ar sCveneboda visme misi ganmartoebuli mxiaruleba. _ rac Seexeba porToss, _ ganagrZo man, _ marTlac rom sasacilo Setakeba gvqonda. ara, namdvili Tavqariani var! giJi unda iyos kaci, rom ase moulodnelad, xmis amouReblad eces adamians, wamosasxamis qveS SeuZvres da sinjva dauwyos, rogori wamosasxami aqvs mosxmuli. bodiSs movixdidi da mSvidobianad Camivlida yvelaferi, gadakvriT is oxeri yabiwi rom ar mexsenebina. ara, ra mexumreboda, namdvili dawyevlili gaskoneli var! me mgonia, jojoxeTis koconSic ar daviSli lazRandarobas. _ eeh, d'artanian, Cemo guliTado megobaro, _ mimarTa alersiT Tavis Tavs, _ am xifaTs Tu gadaurCi, rac yovlad SeuZleblad unda migaCndes, ecade, momavlisaTvis umwikvlo zrdiloba SeiZino da amieridan Seni yofaqceviT mTeli qveynisTvis samagaliTo gaxde. Tavaziani da zrdili kaci gana laCaria? aba, aramiss gadaxede: lmobierebisa da zrdilobis gansaxierebaa, magram gana swori iqneboda, misTvis vinmes mxdali ewodebina? arasodes! dReidan mec yvelaferSi aramiss mivbaZav. oho! ager, aramisic aq yofila. Tavisi monologiT damtkbari d'artaniani miuaxlovda d'egilonis sastumros, romlis win aramisi mxiarulad elaparakeboda mefis sam muSketers. Tavis mxriv, aramismac dainaxa d'artaniani. magram mas ar daviwyeboda, rom swored am ymawvili kacis TandaswrebiT gaubrazda batoni de trevili, da amitom srulebiT ar esiamovna maTi gakicxvis mowmis danaxva. aramisma iseTi saxe miiRo, TiTqos ver SeamCnia igi. Cveni ymawvili gaskoneli ki, aRtacebuli Tavisi gadawyvetilebiT, rom yvelas mimarT Tavaziani yofiliyo, mosaubreebs miuaxlovda da tkbili RimiliT Tavmdabali salami misca. aramisma Tavi odnav daukra, magram Rimili ki ar aRirsa da oTxivem myisve Sewyvita saubari. arc iseTi suleli iyo d'artaniani, rom ar SeemCnia, ramdenad zedmeti iyo is iq, magram didebuli wreebis zne-CveulebebSi jer kidev gauwvrTnelma ver SeZlo moxerxebulad gamosuliyo am mZime mdgomareobidan, iseve rogorc ucxo wreSi moxvedrilma adamianma, Careulma im baasSi, romelic mas sruliad ar exeba. d'artaniani gamosavals eZebda. swored am dros dainaxa aramisis jibidan amovardnili cxvirsaxoci, romelsac muSketerma Tavisda SeumCnevlad fexi daadga. Sesafer SemTxvevad eCvena Cvens gaskonels, gamoesworebina Tavisi Secdoma: daixara, zrdilobianad gamoacala muSketers fexis qveSidan cxvirsaxoci, miuxedavad imisa, rom es ukanaskneli fexs aWerda, ar undoda daenebebina igi. d'artanianma cxvirsaxoci miawoda da uTxra: _ me mgoni, batono, Zalian SegawuxebdaT am cxvirsaxocis dakargva. marTlac Zvirfasi ram iyo es cxvirsaxoci erT kuTxeSi sagangebod amoqarguli gvirgviniTa da gerbiT. d'artanianis sityvebze aramisi gawiTlda, sisxli auvarda TavSi da gamorTmevis nacvlad xelidan gamohglija miwodebuli cxvirsaxoci. _ oho, oho! _ Sehyvira erTma razmelma, _ morcxvo saluqo aramis, axlac ityvi, Semomwyralia Cemze de bua-trasio, maSin rodesac is momxiblavi qalbatoni Tavisi cxvirsaxociT gimSvenebs jibes? aramisma iseTi TvaliT gadaxeda d'artanians, usityvod agrZnobinebda adamians, Cemi saxiT mosisxle mteri SeiZineo, mere Taviseburad moikatuna Tavi da Tqva: _ cdebiT, batonebo, es cxvirsaxoci Cemi ar aris da ver gamigia, rad dasWirda am ymawvils, CemTvis SemoeTavazebina da ara erT-erTi TqvenganisTvis? am sityvebis dasamtkiceblad isic kmara, rom me jibeSi midevs Cemi. _ Tqva esa da maSinve Tavisi cxvirsaxoci amoiRo, isic Zalian koxta, wminda batistisa, Tumca metad Zvirad fasobda im dros batisti. aramisis cxvirsaxoci arc moqarguli iyo, arc gerbi hqonda, marto misi mflobelis saxelisa da gvaris mTavari asoebi amSvenebda. amjerad d'artanianma xma aRar amoiRo, mixvda Tavis Secdomas.
29 aramisma ver daarwmuna Tavis simarTleSi megobrebi. erTma maTganma moCvenebiTi sidarbaisliT mimarTa ymawvil muSketers: _ Tu es asea, rogorc Sen ambob, iZulebuli viqnebi, Cemo Zvirfaso megobaro, eg cxvirsaxoci mogTxovo. kargad ici, rom bua-trasi Cemi guliTadi megobaria da ar minda, gamarjvebis nadavlad aqveynebdnen colis nivTebs. _ cudada mTxov magas! _ uTxra aramisma, _ Tumca mwams simarTle Seni winadadebisa, me mainc uars getyvi, radgan uvargisi iyo Seni Txovnis forma. _ Tu marTali gnebavT, _ gabeda d'artanianma baasSi Careva, _me ar daminaxavs, rom baton aramisis jibidan gadmovardniliyos cxvirsaxoci, baton aramiss zed fexi edga da megona, misi iyo. _ Zalianac SecdiT, batono, _ civad upasuxa aramisma, am bodiSiT naklebad nasiamovnebma. Semdeg im muSketerisken Setrialda, romelmac Tavi de bua-trasis megobrad daasaxela, da ganagrZo: _ de bua-trasi Cemi megobaric gaxlavT, Cemo kargo, mec aranakleb erTguli var misi. cxadia, Seni jibidanac iseve SeiZleboda gadmovardniliyo cxvirsaxoci, rogorc Cemidan. _ ara, geficebi patiosnebas! _ Sehyvira mefis razmelma. _ Sen Sens patiosnebas ficav, me Cemsas. maSasadame, tyuilis mTqmeli erTi Cvengani unda iyos. modiT, Cemo montaran, ukeT gavarigoT saqme. Suaze gaviyoT es cxvirsaxoci. _ gavxioT cxvirsaxoci? _ diax. _ Zalian kargi, _ Sehyvira orma razmelma, _ solomon brZenis msjavria swored! sibrZnis salaro xar, aramis. ymawvilebma sicili daiwyes da, rogorc Cans, avi araferi unda mohyoloda am SemTxvevas. ramdenime wuTis Semdeg baasi gaTavda. guliTadad, xelis CamorTmeviT gamoeTxovnen erTmaneTs razmelebi da muSketeri. samive Tavis gzas gaudga sxvadasxva mimarTulebiT. `swored kargi SemTxveva meZleva am patiosan kacTan bodiSis mosaxdelad~, _ fiqrobda d'artaniani, romelic baasis dasasruls cota moSorebiT gamdgariyo. am keTili grZnobiT mivida aramisTan. is ki ise midioda, TiTqos vera xedavda. _ ukacravad, batono, _ uTxra d'artanianma, _ imedi maqvs, mapatiebT... _ oo! batono, _ Seawyvetina aramisma, _ am SemTxvevaSi Tqveni moqmedeba ar Seefereboda patiosani kacis saqciels. _ rao, rao? _ Sehyvira d'artanianma, _ Tqven ggoniaT, rom... _ me mgonia, batono, Tqven xepre ara xarT da kargad iciT, Tumc gaskoniidan brZandebiT, rom fexiT ara Telaven cxvirsaxocs, Tu amas garemoeba ar moiTxovs. batistiT mofenili xom ara ggoniaT parizi? _ cdebiT, batono, tyuilad cdilobT Cems damcirebas, _ miugo d'artanianma, romelsac etyoboda, rom ficxi xasiaTi ukve aviwyebda weRan miRebul zrdilobisa da mSvidobianobis aRTqmas. _ gaskoneli var, marTalia, da radgan es uCemodac gcodniaT, raRa saWiroa mogagonoT, rom did moTminebas ver daikvexnian gaskonelebi: isini raki bodiSs moixdian vinmesTan, Tunda raime sisulelis gamoc, darwmunebulni arian, rom ukve imaze meti Caidines, vidre saWiroeba moiTxovda. _ me, batono, imitom ki ar geubnebiT magas, rom Cxubi mindodes TqvenTan, _ upasuxa aramisma, _ madloba RmerTs, Cxubis moyvare ara var, da Tu muSketeri var, isic mxolod droebiT. Tu brZolaze mivida saqme, vibrZvi, rodesac sxva gamosavali ara maqvs, isic didi zizRiT. dRevandeli SemTxveva ki metad mniSvnelovania. Tqven Tavi mosWeriT patiosan qals. _ ese igi, Cemi mizeziT? _ Sehyvira d'artanianma. _ ra RmerTi gagiwyraT, rom me gamomiwodeT is cxvirsaxoci?
30 _ Tqven raRa RmerTi gagiwyraT, rom jibidan amoagdeT? _ me vTqvi da vimeoreb, rom Cemi jibidan ar amovardnila. _ hoda, orjer TqviT tyuili, Cemo batono. Cemi TvaliT davinaxe, rom is cxvirsaxoci Tqveni jibidan amovarda. _ oho! maS, mag toniT melaparakebiT, batono gaskonelo? Zalian kargi! me Tqven gaswavliT Wkuas! _ me ki Tqvens monasterSi dagabrunebT, batono mRvdelo! moemzadeT brZolisaTvis! aba, amoiReT xmali! _ ara, aq ara, Cemo gmirTagmiro, aq ara. nuTu imasac ki vera xedavT, rom kardinalis erTguli monebiT garSemortymul de'gilonis sasaxlesTana varT. vin damarwmunebs, rom misma yovladuwmindesobam ar dagavalaT, aramisis Tavi momarTvio. me ki Zalian miyvars Cemi Tavi, saSinlad miyvars. vfiqrob, igi Zalian amSvenebs Cems mxrebs. maS ase, gadawyvetili maqvs Tqveni mokvla, am mxriv damSvidebuli brZandebodeT, magram minda mogklaT tkbilad, SemoRobil, daxurul adgilas, ise, rom iq aravin iyos. _ Zalian kargi, Cemo batono! oRond nurc ase imedianad iqnebiT. waiReT eg cxvirsaxoci, Tqveni Tu sxvisi sakuTreba, iqneba gagiRimoT bedma da erTxel kidev gamoiyenoT. _ gaskoneli brZandebiT, batono? _ hkiTxa aramisma dacinviT. - diax, gaskoneli gaxlavarT da gaskonelebi sifrTxilis gamo ar gadasdeben duels. _ sifrTxile, batono, saTnoebaa, sakmarisad usargeblo _ muSketerebisaTvis, magram aucilebeli _ samRvdeloebisaTvis. da vinaidan me mxolod droebiTa var muSketeri, minda, frTxilad viyo. meqneba pativi, or saaTze gnaxoT baton de trevilis sasaxleSi da miyruebul adgilsac iq amovirCevT. ymawvilma kacebma erTmaneTs Tavi daukres. aramisi luqsemburgis sasaxlisken wavida. d'artanianma SeamCnia, rom daniSnuli dro axlovdeboda da gezi karmelistebis monastrisken aiRo. midioda da Tan TavSi erTi fiqri utrialebda: gaTavebulia, me ukan veRar davbrundebi, magram is mainc mecodineba, rom muSketeris xeliT vkvdebio. V mefis muSketerebi da kardinalis razmelebi d'artaniani aravis icnobda parizSi, amitom martodmarto, usekundantod wavida aTosTan Sesaxvedrad. gadawyvetili hqonda, rom imas dasjerdeboda, visac misi mopirdapire moiyvanda. garda amisa, fiqrobda, bodiSi moexada mamaci muSketeris winaSe, ise, rom Tavi ar daemcirebina. gaskoneli SiSobda, am duelsac iseTive arasasiamovno Sedegi ar mohyoloda, rogorc mTavrdeba brZola Zal-RoniT aRsavse axalgazrdisa daWril, misustebul mopirdapiresTan. Tu damarcxdeba, mteri ormagad gamarjvebuli iqneba, Tu gaimarjvebs, mtris sisustiT sargeblobas da yalb vaJkacobas daswameben. erTi sityviT, an cudad gamovxateT faTerakebis maZiebeli Cveni gmiris xasiaTi, an, rogorc ukve SeamCnevda mkiTxveli, Cveulebrivi adamiani ar iyo d'artaniani. miuxedavad amisa, rom TavisTvis Cumad imeorebda, aucileblad unda daviRupoo, mainc ara da ar undoda damorCileboda am azrs, rogorc amas sxva mis mdgomareobaSi myofi naklebad guladi adamiani Seegueboda.
31 Cveni gmiri Caufiqrda im pirTa gansxvavebul xasiaTebs, romlebsac am dRes unda SebrZoleboda, da ufro cxadad warmoudga Tavisi mdgomareoba. imedi hqonda, aTosis winaSe Rirseuli bodiSis moxdis Semdeg, es muSketeri, romlis didebuli ieri da mkacri saxe metad moswonda, megobrad gaixdida mas. porTosze ecineboda. Tu ar momkla, me rom im yalbi yabiwis ambavi Sevalamazo da qveyanas movdo, sircxvilad marto es eyofao... rac Seexeba aramiss, Zalian arc misi eSinoda, darwmunebuli iyo, mas advilad gaistumrebda saiqios. an arada, cxvir-pirSi dahkravda xmals, riTac saukunod dausaxiCrebda im lamaz saxes, romliTac ase moswonda Tavi. uryevi gadawyvetileba hqonda miRebuli d'artanians, magrad CabeWdoda gulSi mamis darigeba: `aravis arasodes araferi dauTmo, garda mefisa, kardinalisa da baton te trevilisao~. amitom igi ki ar midioda, mifrinavda karmelistebis monas- trisaken. es iyo ucnauri, ufanjro Senoba, xrioki mindvriT garSemortymuli. am monasterTan ebrZodnen erTmaneTs mopirdapireni, rodesac dro ara hqondaT sxva, ufro miyruebuli adgilis saZebnelad. ukve SuadRe iyo, rodesac d'artanianma am xriok mindors miaRwia. aTosi ukve iq daxvda. sul xuTi wuTis mosuli Tu iqneboda. d'artaniani ise zustad gamocxadda, rom duelis wesebis mkacri damcvelic veras usayvedurebda. aToss isev Zalian awuxebda Wriloba, Tumca xelmeored Seexvia baton de trevilis dastaqars. qvaze Camomjdari damSvidebuli, Cveuli RirsebiT aRsavse ieriT moeloda Tavis mopirdapires. d'artanianis danaxvaze zrdilobianad wamodga da mis Sesaxvedrad win ramdenime nabiji gadadga. gaskonelic, Tavis mxriv, ar CamorCa mowinaaRmdeges, qudi moixada da Tavazianad miesalma. _ batono Cemo, _ uTxra aTosma, _ Cem or megobars vacnobe, rom damWirdeboda maTi sekundantoba, magram jer arsada Canan, mikvirs, rom igvianeben. maT es ar sCveviaT. _ me, batono, sekundantic ara myavs, _ uTxra d'artanianma, _ guSin Camovedi parizs, mamaCemma gamomgzavna Tavisi axalgazrdobis megobar baton de trevilTan da mis garda aravis vicnob. aTosi erT wams Cafiqrda. _ maS, baton de trevilis mets aravis icnobT? _ diax, batono, baton de trevilis mets aravis. _ esec ubedureba, _ ganagrZo dabali xmiT aTosma ise, TiTqos Tavis Tavs da, amave dros, d'artaniansac elaparakebao, _ ubedurebaa swored: me rom Tqven mogklaT, bavSvebis mWamelis saxeli gamivardeba. _ srulebiTac ara, batono, _ miugo d'artanianma da Tan Rirseulad CaRuna Tavi, _ srulebiTac ara, piriqiT, Tqven pativi damdeT, daWrili SemebrZoloT. es Wriloba Zalian unda gawuxebdeT! _ geficebiT, Zalian mawuxebs da unda gamogitydeT, Tqven ufro metad gamimwvaveT es tkivili. Tumca araferia, aseT SemTxvevaSi Cveulebad maqvs marcxena xelis gamoyeneba. ar ifiqroT, rom sustad dagixvdebiT. orive xeliT erTnairad vibrZvi da Tu marTali gnebavT, upiratesobac meqneba, cacia mteri Zalian saSiSia maTTvis, vinc aseTi brZolisaTvis moumzadebelia. vnanob, maSinve ver gacnobeT es garemoeba. _ iseTi rainduli patiosnebiT meqceviT, rom ar vici, ra sityviT gadagixadoT madloba, _ uTxra d'artanianma da erTxel kidev daukra Tavi. _ aba, ras brZanebT, ris madloba? _ miugo aTosma Tavisi Cveuli didebuli ieriT, _ modiT, sxva, TqvenTvis sasiamovno rameze visaubroT. oh, dalaxvros eSmakma, rom icodeT, rogori tkivili momayeneT. cecxli mikidia mxarSi! _ nebas rom momcemdeT... _ uTxra mokrZalebiT d'artanianma.
32 _ ris nebas? _ malamo maqvs Wrilobis gansakurnavi, dedaCemma maswavla... uebari wamali gaxlavT, Cems Tavze gamovcade. _ mere? _ mere, batono, darwmunebuli var, Cemi malamo sam dReSi gagimTelebT mxars da... sami dRis Semdeg, rodesac gankurnebuli iqnebiT... didi siamovnebiT geaxlebiT, sadac mibrZanebT. _ d'artanianis mier bunebrivad warmoTqmuli es sityvebi Tval- saCinos xdida mis adamianobas da arafriT Crdilavda mis vaJkacobas. _ patiosnebas geficebiT, batono, es winadadeba Zalian momwons, magram ara imitom, TiTqos vRebulobde mas, ara! mxolod imitom, rom TqvenSi patiosan didebulsa vxedav. ase iqceodnen da msjelobdnen karlos didis drois raindebi. magram, Cvenda saubedurod, didebuli imperatoris epoqaSi aRara varT. Cven baton kardinalis dros mogvixda cxovreba da dReidan sami dRis ganmavlobaSi Zalian saidumlodac rom SevinaxoT Cveni SebrZolebis survili, qveyana mainc gaigebs da yovelmxriv Seecdebian, CagviSalon es Sexvedra... ra vqna, ra daemarTaT im moyialeebs, ratom arsad Canan? _ Tqva aTosma. _ Tu saqme gaqvT rame, batono, _ uTxra d'artanianma iseTive moridebiT, rogoriTac weRan sami dRiT duelis gadadeba SesTavaza, _ Tu geCqarebaT da survili gaqvT, amwamsve gamistumroT imqveyanas, Zalian damavalebT, Tu ar mome- ridebiT... _ ai, kidev mosawoni sityva, _ wamoiZaxa aRtacebiT aTosma da koxtad daukra Tavi d'artanians, _ sityva, romelsac gonieri kaci ityvis da ara Tavqariani. Zalian miyvars Tqveni wrTobis kaci, vgrZnob, Tu dRes erTmaneTi ar amovxoceT, SemdegSi swored sasiamovno iqneba TqvenTan baasi. davucadoT Cems sekundantebs, me saCqaro ara maqvs ra da Cveni brZolac wesierad moxdeba. magram, ager, erTi maTgani modis! marTlac, voJiraris quCis boloSi gamoCnda porTosis veeba figura. _ rogor?! _ Sehyvira d'artanianma, _ Tqveni pirveli sekundanti batoni porTosia? _ diax, rao? sawinaaRmdego xom ara gaqvT ra? _ ara, batono, ara. _ ager, meorec modis. d'artaniani iqiT mibrunda, saiTac aTosma miuTiTa, da aramisi icno. _ rogor?! _ Sehyvira ufro meti gakvirvebiT, vidre pirvelad, _ Tqveni meore sekundanti batoni aramisi gaxlavT? _ cxadia, gana ar iciT? Cven uerTmaneTod versada gvnaxavT, muSketerebSi, mefis razmelebSi, sasaxleSi, qalaqSi yvela gvicnobs am saxeliT: aTosi, porTosi da aramisi, anu samni ganuyrelni! magram Tqven, mgoni, damaskodan modixarT an podan... _ tarbidan, _ gauswora d'artanianma. _ gepatiebaT, ar icodeT es wvrilmani. _ Zalian saxelebi gqoniaT, batono Cemo, _ uTxra d'artanianma. amasobaSi porTosic movida. mas yabiwi gamoecvala da wamosasxamic Sin daetovebina. xeliT miesalma aToss, Semdeg d'artanianisken mibrunda da gancvifrebuli darCa. _ ah, ah, ah, _ Sehyvira gakvirvebulma porTosma, _ es ra ambavia? _ ra ambavi unda iyos? brZolas vapirebT me da es ymawvili kaci, _ upasuxa aTosma da xeliT d'artanianze aniSna. _ mec unda SevebrZolo mas! _ daiZaxa porTosma. _ mxolod pirvel saaTze, _ daumata mSvidad d'artanianma. _ mec brZolas vapireb am axalgazrdasTan, _ Tqva aramisma, romelic, is iyo, mivida da yuri mohkra maT baass.
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა
სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა

Recommended

კლოუნის თვალთახედვა ჰაინრიხ ბიოლი
კლოუნის თვალთახედვა ჰაინრიხ ბიოლიკლოუნის თვალთახედვა ჰაინრიხ ბიოლი
კლოუნის თვალთახედვა ჰაინრიხ ბიოლიTeotatt
 
როგორ გავხდი იდიოტი მარტენ პაჟი
როგორ გავხდი იდიოტი მარტენ პაჟიროგორ გავხდი იდიოტი მარტენ პაჟი
როგორ გავხდი იდიოტი მარტენ პაჟიTeotatt
 
ანა ფრანკის დღიურები ანა ფრანკი
ანა ფრანკის დღიურები ანა ფრანკიანა ფრანკის დღიურები ანა ფრანკი
ანა ფრანკის დღიურები ანა ფრანკისამკითხველო სამკითხველო
 
თეთრი ღამეები დოსტოევსკი
თეთრი ღამეები დოსტოევსკითეთრი ღამეები დოსტოევსკი
თეთრი ღამეები დოსტოევსკისამკითხველო სამკითხველო
 
Donkixoti2
Donkixoti2Donkixoti2
Donkixoti2სამკითხველო სამკითხველო
 
დევიდ კოფერფილდი ჩარლზ დიკენსი
დევიდ კოფერფილდი ჩარლზ დიკენსიდევიდ კოფერფილდი ჩარლზ დიკენსი
დევიდ კოფერფილდი ჩარლზ დიკენსისამკითხველო სამკითხველო
 
გია თორთლაძე "კოლაბორაციონიზმი" დანაშაული რომელსაც ხანდაზმულობის ვადა არა აქვს
გია თორთლაძე "კოლაბორაციონიზმი" დანაშაული რომელსაც ხანდაზმულობის ვადა არა აქვსგია თორთლაძე "კოლაბორაციონიზმი" დანაშაული რომელსაც ხანდაზმულობის ვადა არა აქვს
გია თორთლაძე "კოლაბორაციონიზმი" დანაშაული რომელსაც ხანდაზმულობის ვადა არა აქვსmaya eristavi
 
Donkixoti1
Donkixoti1Donkixoti1
Donkixoti1სამკითხველო სამკითხველო
 

Recommended

კლოუნის თვალთახედვა ჰაინრიხ ბიოლი
კლოუნის თვალთახედვა ჰაინრიხ ბიოლიკლოუნის თვალთახედვა ჰაინრიხ ბიოლი
კლოუნის თვალთახედვა ჰაინრიხ ბიოლიTeotatt
 
როგორ გავხდი იდიოტი მარტენ პაჟი
როგორ გავხდი იდიოტი მარტენ პაჟიროგორ გავხდი იდიოტი მარტენ პაჟი
როგორ გავხდი იდიოტი მარტენ პაჟიTeotatt
 
ანა ფრანკის დღიურები ანა ფრანკი
ანა ფრანკის დღიურები ანა ფრანკიანა ფრანკის დღიურები ანა ფრანკი
ანა ფრანკის დღიურები ანა ფრანკისამკითხველო სამკითხველო
 
თეთრი ღამეები დოსტოევსკი
თეთრი ღამეები დოსტოევსკითეთრი ღამეები დოსტოევსკი
თეთრი ღამეები დოსტოევსკისამკითხველო სამკითხველო
 
Donkixoti2
Donkixoti2Donkixoti2
Donkixoti2სამკითხველო სამკითხველო
 
დევიდ კოფერფილდი ჩარლზ დიკენსი
დევიდ კოფერფილდი ჩარლზ დიკენსიდევიდ კოფერფილდი ჩარლზ დიკენსი
დევიდ კოფერფილდი ჩარლზ დიკენსისამკითხველო სამკითხველო
 
გია თორთლაძე "კოლაბორაციონიზმი" დანაშაული რომელსაც ხანდაზმულობის ვადა არა აქვს
გია თორთლაძე "კოლაბორაციონიზმი" დანაშაული რომელსაც ხანდაზმულობის ვადა არა აქვსგია თორთლაძე "კოლაბორაციონიზმი" დანაშაული რომელსაც ხანდაზმულობის ვადა არა აქვს
გია თორთლაძე "კოლაბორაციონიზმი" დანაშაული რომელსაც ხანდაზმულობის ვადა არა აქვსmaya eristavi
 
Donkixoti1
Donkixoti1Donkixoti1
Donkixoti1სამკითხველო სამკითხველო
 
მოთხრობები ფიოდორ დოსტოევსკი
მოთხრობები ფიოდორ დოსტოევსკიმოთხრობები ფიოდორ დოსტოევსკი
მოთხრობები ფიოდორ დოსტოევსკისამკითხველო სამკითხველო
 
არავერბალური კომუნიკაცია
არავერბალური კომუნიკაციაარავერბალური კომუნიკაცია
არავერბალური კომუნიკაციასამკითხველო სამკითხველო
 
ნოშრეს ნაამბობი
ნოშრეს ნაამბობინოშრეს ნაამბობი
ნოშრეს ნაამბობიZaza Tsitsishvili
 
Tserilebi
TserilebiTserilebi
TserilebiGeorge Nebieridze
 
Vephkhistqhaosani
VephkhistqhaosaniVephkhistqhaosani
Vephkhistqhaosanituralkuliev
 
ზიგმუნდ ფროიდი ფსიქოანალიზი
ზიგმუნდ ფროიდი ფსიქოანალიზიზიგმუნდ ფროიდი ფსიქოანალიზი
ზიგმუნდ ფროიდი ფსიქოანალიზისამკითხველო სამკითხველო
 
ინტერპერსონალური კომუნიკაცია
ინტერპერსონალური კომუნიკაციაინტერპერსონალური კომუნიკაცია
ინტერპერსონალური კომუნიკაციასამკითხველო სამკითხველო
 
Ilias Publicistika (3) 2003
Ilias Publicistika (3) 2003Ilias Publicistika (3) 2003
Ilias Publicistika (3) 2003tako
 
Pergamenti.190skola
Pergamenti.190skolaPergamenti.190skola
Pergamenti.190skolaLuiza Tchalidze
 
ანასტასია ქიტიაშვილი სწავლებისა და შეფასების მეთოდები
ანასტასია ქიტიაშვილი სწავლებისა და შეფასების მეთოდებიანასტასია ქიტიაშვილი სწავლებისა და შეფასების მეთოდები
ანასტასია ქიტიაშვილი სწავლებისა და შეფასების მეთოდებისამკითხველო სამკითხველო
 
წიგნი ერთღმერთიანობისა
წიგნი ერთღმერთიანობისაწიგნი ერთღმერთიანობისა
წიგნი ერთღმერთიანობისაIslamhouse.com
 
ევოლუციის თეორიის კრახი. Georgian ქართული
ევოლუციის თეორიის კრახი. Georgian ქართულიევოლუციის თეორიის კრახი. Georgian ქართული
ევოლუციის თეორიის კრახი. Georgian ქართულიHarunyahyaGeorgian1990
 
შალვა აბზიანიძე კონფლიქტის ფსიქოლოგია
შალვა აბზიანიძე კონფლიქტის ფსიქოლოგიაშალვა აბზიანიძე კონფლიქტის ფსიქოლოგია
შალვა აბზიანიძე კონფლიქტის ფსიქოლოგიასამკითხველო სამკითხველო
 
Valerian shengelia (3) часть1
Valerian shengelia (3) часть1Valerian shengelia (3) часть1
Valerian shengelia (3) часть1Lerry Shengelia
 
Birds layout
Birds layoutBirds layout
Birds layoutNati-nati Korkotashvili
 
გურამ დოჩანაშვილის Xvi ნაწარმოები
გურამ დოჩანაშვილის Xvi ნაწარმოებიგურამ დოჩანაშვილის Xvi ნაწარმოები
გურამ დოჩანაშვილის Xvi ნაწარმოებისამკითხველო სამკითხველო
 
მოხუცი და ზღვა ერნესტ ჰემინგუეი
მოხუცი და ზღვა ერნესტ ჰემინგუეიმოხუცი და ზღვა ერნესტ ჰემინგუეი
მოხუცი და ზღვა ერნესტ ჰემინგუეისამკითხველო სამკითხველო
 
ალისფერი კვალი არტურ კონან დოილი
ალისფერი კვალი არტურ კონან დოილიალისფერი კვალი არტურ კონან დოილი
ალისფერი კვალი არტურ კონან დოილისამკითხველო სამკითხველო
 
ეშმაკი და სენიორიტა პრიმი პაულო კოელიო
ეშმაკი და სენიორიტა პრიმი პაულო კოელიოეშმაკი და სენიორიტა პრიმი პაულო კოელიო
ეშმაკი და სენიორიტა პრიმი პაულო კოელიოსამკითხველო სამკითხველო
 
აკრაში ნაპოვნი ხელნაწერი პაულო კოელიო
აკრაში ნაპოვნი ხელნაწერი პაულო კოელიოაკრაში ნაპოვნი ხელნაწერი პაულო კოელიო
აკრაში ნაპოვნი ხელნაწერი პაულო კოელიოსამკითხველო სამკითხველო
 
სმოკ ბელიუ ჯეკ ლონდონი
სმოკ ბელიუ ჯეკ ლონდონისმოკ ბელიუ ჯეკ ლონდონი
სმოკ ბელიუ ჯეკ ლონდონისამკითხველო სამკითხველო
 
Txzulebani i t
Txzulebani i tTxzulebani i t
Txzulebani i tსამკითხველო სამკითხველო
 

More Related Content

What's hot

ნოშრეს ნაამბობი
ნოშრეს ნაამბობინოშრეს ნაამბობი
ნოშრეს ნაამბობიZaza Tsitsishvili
 
Vephkhistqhaosani
VephkhistqhaosaniVephkhistqhaosani
Vephkhistqhaosanituralkuliev
 
Ilias Publicistika (3) 2003
Ilias Publicistika (3) 2003Ilias Publicistika (3) 2003
Ilias Publicistika (3) 2003tako
 
ანასტასია ქიტიაშვილი სწავლებისა და შეფასების მეთოდები
ანასტასია ქიტიაშვილი სწავლებისა და შეფასების მეთოდებიანასტასია ქიტიაშვილი სწავლებისა და შეფასების მეთოდები
ანასტასია ქიტიაშვილი სწავლებისა და შეფასების მეთოდებისამკითხველო სამკითხველო
 
წიგნი ერთღმერთიანობისა
წიგნი ერთღმერთიანობისაწიგნი ერთღმერთიანობისა
წიგნი ერთღმერთიანობისაIslamhouse.com
 
ევოლუციის თეორიის კრახი. Georgian ქართული
ევოლუციის თეორიის კრახი. Georgian ქართულიევოლუციის თეორიის კრახი. Georgian ქართული
ევოლუციის თეორიის კრახი. Georgian ქართულიHarunyahyaGeorgian1990
 
Valerian shengelia (3) часть1
Valerian shengelia (3) часть1Valerian shengelia (3) часть1
Valerian shengelia (3) часть1Lerry Shengelia
 

What's hot (15)

მოთხრობები ფიოდორ დოსტოევსკი
მოთხრობები ფიოდორ დოსტოევსკიმოთხრობები ფიოდორ დოსტოევსკი
მოთხრობები ფიოდორ დოსტოევსკი
 
არავერბალური კომუნიკაცია
არავერბალური კომუნიკაციაარავერბალური კომუნიკაცია
არავერბალური კომუნიკაცია
 
ნოშრეს ნაამბობი
ნოშრეს ნაამბობინოშრეს ნაამბობი
ნოშრეს ნაამბობი
 
Tserilebi
TserilebiTserilebi
Tserilebi
 
Vephkhistqhaosani
VephkhistqhaosaniVephkhistqhaosani
Vephkhistqhaosani
 
ზიგმუნდ ფროიდი ფსიქოანალიზი
ზიგმუნდ ფროიდი ფსიქოანალიზიზიგმუნდ ფროიდი ფსიქოანალიზი
ზიგმუნდ ფროიდი ფსიქოანალიზი
 
ინტერპერსონალური კომუნიკაცია
ინტერპერსონალური კომუნიკაციაინტერპერსონალური კომუნიკაცია
ინტერპერსონალური კომუნიკაცია
 
Ilias Publicistika (3) 2003
Ilias Publicistika (3) 2003Ilias Publicistika (3) 2003
Ilias Publicistika (3) 2003
 
Pergamenti.190skola
Pergamenti.190skolaPergamenti.190skola
Pergamenti.190skola
 
ანასტასია ქიტიაშვილი სწავლებისა და შეფასების მეთოდები
ანასტასია ქიტიაშვილი სწავლებისა და შეფასების მეთოდებიანასტასია ქიტიაშვილი სწავლებისა და შეფასების მეთოდები
ანასტასია ქიტიაშვილი სწავლებისა და შეფასების მეთოდები
 
წიგნი ერთღმერთიანობისა
წიგნი ერთღმერთიანობისაწიგნი ერთღმერთიანობისა
წიგნი ერთღმერთიანობისა
 
ევოლუციის თეორიის კრახი. Georgian ქართული
ევოლუციის თეორიის კრახი. Georgian ქართულიევოლუციის თეორიის კრახი. Georgian ქართული
ევოლუციის თეორიის კრახი. Georgian ქართული
 
შალვა აბზიანიძე კონფლიქტის ფსიქოლოგია
შალვა აბზიანიძე კონფლიქტის ფსიქოლოგიაშალვა აბზიანიძე კონფლიქტის ფსიქოლოგია
შალვა აბზიანიძე კონფლიქტის ფსიქოლოგია
 
Valerian shengelia (3) часть1
Valerian shengelia (3) часть1Valerian shengelia (3) часть1
Valerian shengelia (3) часть1
 
Birds layout
Birds layoutBirds layout
Birds layout
 

Viewers also liked

უკანასკნელი დღე სიკვდილით დასასჯელისა ვიქტორ ჰიუგო
უკანასკნელი დღე სიკვდილით დასასჯელისა ვიქტორ ჰიუგოუკანასკნელი დღე სიკვდილით დასასჯელისა ვიქტორ ჰიუგო
უკანასკნელი დღე სიკვდილით დასასჯელისა ვიქტორ ჰიუგოსამკითხველო სამკითხველო
 

Viewers also liked (20)

გურამ დოჩანაშვილის Xvi ნაწარმოები
გურამ დოჩანაშვილის Xvi ნაწარმოებიგურამ დოჩანაშვილის Xvi ნაწარმოები
გურამ დოჩანაშვილის Xvi ნაწარმოები
 
მოხუცი და ზღვა ერნესტ ჰემინგუეი
მოხუცი და ზღვა ერნესტ ჰემინგუეიმოხუცი და ზღვა ერნესტ ჰემინგუეი
მოხუცი და ზღვა ერნესტ ჰემინგუეი
 
ალისფერი კვალი არტურ კონან დოილი
ალისფერი კვალი არტურ კონან დოილიალისფერი კვალი არტურ კონან დოილი
ალისფერი კვალი არტურ კონან დოილი
 
ეშმაკი და სენიორიტა პრიმი პაულო კოელიო
ეშმაკი და სენიორიტა პრიმი პაულო კოელიოეშმაკი და სენიორიტა პრიმი პაულო კოელიო
ეშმაკი და სენიორიტა პრიმი პაულო კოელიო
 
აკრაში ნაპოვნი ხელნაწერი პაულო კოელიო
აკრაში ნაპოვნი ხელნაწერი პაულო კოელიოაკრაში ნაპოვნი ხელნაწერი პაულო კოელიო
აკრაში ნაპოვნი ხელნაწერი პაულო კოელიო
 
სმოკ ბელიუ ჯეკ ლონდონი
სმოკ ბელიუ ჯეკ ლონდონისმოკ ბელიუ ჯეკ ლონდონი
სმოკ ბელიუ ჯეკ ლონდონი
 
Txzulebani i t
Txzulebani i tTxzulebani i t
Txzulebani i t
 
პროცესი ფრანც კაფკა
პროცესი ფრანც კაფკაპროცესი ფრანც კაფკა
პროცესი ფრანც კაფკა
 
უკანასკნელი დღე სიკვდილით დასასჯელისა ვიქტორ ჰიუგო
უკანასკნელი დღე სიკვდილით დასასჯელისა ვიქტორ ჰიუგოუკანასკნელი დღე სიკვდილით დასასჯელისა ვიქტორ ჰიუგო
უკანასკნელი დღე სიკვდილით დასასჯელისა ვიქტორ ჰიუგო
 
მშვიდობით იარაღო ერნესტ ჰემინგუეი
მშვიდობით იარაღო ერნესტ ჰემინგუეიმშვიდობით იარაღო ერნესტ ჰემინგუეი
მშვიდობით იარაღო ერნესტ ჰემინგუეი
 
Tolstoi anakarenina1
Tolstoi anakarenina1Tolstoi anakarenina1
Tolstoi anakarenina1
 
Txzulebani iv
Txzulebani ivTxzulebani iv
Txzulebani iv
 
თერთმეტი წუთი პაულო კოელიო
თერთმეტი წუთი პაულო კოელიოთერთმეტი წუთი პაულო კოელიო
თერთმეტი წუთი პაულო კოელიო
 
ჩაკლული სული რობაქიძე
ჩაკლული სული რობაქიძეჩაკლული სული რობაქიძე
ჩაკლული სული რობაქიძე
 
ჯორჯ ორუელი ცხოველების ფერმა
ჯორჯ ორუელი ცხოველების ფერმა ჯორჯ ორუელი ცხოველების ფერმა
ჯორჯ ორუელი ცხოველების ფერმა
 
გავროში ვიქტორ ჰიუგო
გავროში ვიქტორ ჰიუგოგავროში ვიქტორ ჰიუგო
გავროში ვიქტორ ჰიუგო
 
ტრიუმფალური თაღი
ტრიუმფალური თაღიტრიუმფალური თაღი
ტრიუმფალური თაღი
 
დასავლეთის ფრონტი უცვლელია ერიხ მარია რემარკი
დასავლეთის ფრონტი უცვლელია ერიხ მარია რემარკიდასავლეთის ფრონტი უცვლელია ერიხ მარია რემარკი
დასავლეთის ფრონტი უცვლელია ერიხ მარია რემარკი
 
Kafka გოდოლი
Kafka გოდოლიKafka გოდოლი
Kafka გოდოლი
 
თამაში ჭვავის ყანაში ჯერომ სელინჯერი
თამაში ჭვავის ყანაში ჯერომ სელინჯერითამაში ჭვავის ყანაში ჯერომ სელინჯერი
თამაში ჭვავის ყანაში ჯერომ სელინჯერი
 

More from სამკითხველო სამკითხველო

ბავშვის აღზრდა სულიერი მეცნიერების თვალსაზრისით რუდოლფ შტაინერი
ბავშვის აღზრდა სულიერი მეცნიერების თვალსაზრისით რუდოლფ შტაინერიბავშვის აღზრდა სულიერი მეცნიერების თვალსაზრისით რუდოლფ შტაინერი
ბავშვის აღზრდა სულიერი მეცნიერების თვალსაზრისით რუდოლფ შტაინერისამკითხველო სამკითხველო
 
სულხან ცაგარელი ქცევის ფიზიოლოგიური საფუძვლები
სულხან ცაგარელი ქცევის ფიზიოლოგიური საფუძვლებისულხან ცაგარელი ქცევის ფიზიოლოგიური საფუძვლები
სულხან ცაგარელი ქცევის ფიზიოლოგიური საფუძვლებისამკითხველო სამკითხველო
 
ანალიზური ფსიქოლოგიის საფუძვლები კარლ გუსტავ იუნგი (2)
ანალიზური ფსიქოლოგიის საფუძვლები კარლ გუსტავ იუნგი (2)ანალიზური ფსიქოლოგიის საფუძვლები კარლ გუსტავ იუნგი (2)
ანალიზური ფსიქოლოგიის საფუძვლები კარლ გუსტავ იუნგი (2)სამკითხველო სამკითხველო
 
ანალიზური ფსიქოლოგიის საფუძვლები კარლ გუსტავ იუნგი
ანალიზური ფსიქოლოგიის საფუძვლები კარლ გუსტავ იუნგიანალიზური ფსიქოლოგიის საფუძვლები კარლ გუსტავ იუნგი
ანალიზური ფსიქოლოგიის საფუძვლები კარლ გუსტავ იუნგისამკითხველო სამკითხველო
 

More from სამკითხველო სამკითხველო (20)

2ორგანიზებულ დანაშაულთან ბრძოლის მექანიზმები
2ორგანიზებულ დანაშაულთან ბრძოლის მექანიზმები2ორგანიზებულ დანაშაულთან ბრძოლის მექანიზმები
2ორგანიზებულ დანაშაულთან ბრძოლის მექანიზმები
 
დაკარგული სულის-ძიებაში
დაკარგული სულის-ძიებაშიდაკარგული სულის-ძიებაში
დაკარგული სულის-ძიებაში
 
მარკეტინგის საფუძვლები - არმსტრონგი კოტლერი
მარკეტინგის საფუძვლები - არმსტრონგი კოტლერიმარკეტინგის საფუძვლები - არმსტრონგი კოტლერი
მარკეტინგის საფუძვლები - არმსტრონგი კოტლერი
 
ბავშვის აღზრდა სულიერი მეცნიერების თვალსაზრისით რუდოლფ შტაინერი
ბავშვის აღზრდა სულიერი მეცნიერების თვალსაზრისით რუდოლფ შტაინერიბავშვის აღზრდა სულიერი მეცნიერების თვალსაზრისით რუდოლფ შტაინერი
ბავშვის აღზრდა სულიერი მეცნიერების თვალსაზრისით რუდოლფ შტაინერი
 
კვლევის მეთოდები
კვლევის მეთოდებიკვლევის მეთოდები
კვლევის მეთოდები
 
ზოგადი ფსიქოლოგია დიმიტრი უზნაძე
ზოგადი ფსიქოლოგია დიმიტრი უზნაძეზოგადი ფსიქოლოგია დიმიტრი უზნაძე
ზოგადი ფსიქოლოგია დიმიტრი უზნაძე
 
თამარ გაგოშიძე პათოფსიქოლოგიის საფუძვლები
თამარ გაგოშიძე პათოფსიქოლოგიის საფუძვლებითამარ გაგოშიძე პათოფსიქოლოგიის საფუძვლები
თამარ გაგოშიძე პათოფსიქოლოგიის საფუძვლები
 
ინტელექტი და მისი ფსიქოლოგიური ტესტირება
ინტელექტი და მისი ფსიქოლოგიური ტესტირებაინტელექტი და მისი ფსიქოლოგიური ტესტირება
ინტელექტი და მისი ფსიქოლოგიური ტესტირება
 
ლია წულაძე რაოდენობრივი კვლევის მეთოდები
ლია წულაძე რაოდენობრივი კვლევის მეთოდებილია წულაძე რაოდენობრივი კვლევის მეთოდები
ლია წულაძე რაოდენობრივი კვლევის მეთოდები
 
მზია წერეთელი აღქმა, ყურადღება, მეხსიერება
მზია წერეთელი აღქმა, ყურადღება, მეხსიერებამზია წერეთელი აღქმა, ყურადღება, მეხსიერება
მზია წერეთელი აღქმა, ყურადღება, მეხსიერება
 
სულხან ცაგარელი ქცევის ფიზიოლოგიური საფუძვლები
სულხან ცაგარელი ქცევის ფიზიოლოგიური საფუძვლებისულხან ცაგარელი ქცევის ფიზიოლოგიური საფუძვლები
სულხან ცაგარელი ქცევის ფიზიოლოგიური საფუძვლები
 
სასკომო ასაკის ფსიქოლოგია დიმიტრი უზნაძე
სასკომო ასაკის ფსიქოლოგია დიმიტრი უზნაძესასკომო ასაკის ფსიქოლოგია დიმიტრი უზნაძე
სასკომო ასაკის ფსიქოლოგია დიმიტრი უზნაძე
 
სოციალურ და პოლიტიკურ ტერმინთა ლექსიკონი
სოციალურ და პოლიტიკურ ტერმინთა ლექსიკონისოციალურ და პოლიტიკურ ტერმინთა ლექსიკონი
სოციალურ და პოლიტიკურ ტერმინთა ლექსიკონი
 
ომის ფილოსოფია დიმიტრი უზნაძე
ომის ფილოსოფია დიმიტრი უზნაძეომის ფილოსოფია დიმიტრი უზნაძე
ომის ფილოსოფია დიმიტრი უზნაძე
 
ანალიზური ფსიქოლოგიის საფუძვლები კარლ გუსტავ იუნგი (2)
ანალიზური ფსიქოლოგიის საფუძვლები კარლ გუსტავ იუნგი (2)ანალიზური ფსიქოლოგიის საფუძვლები კარლ გუსტავ იუნგი (2)
ანალიზური ფსიქოლოგიის საფუძვლები კარლ გუსტავ იუნგი (2)
 
ასაკის გავლენა ადამიანის ძილის ეეგ სპექტრულ
ასაკის გავლენა ადამიანის ძილის ეეგ სპექტრულასაკის გავლენა ადამიანის ძილის ეეგ სპექტრულ
ასაკის გავლენა ადამიანის ძილის ეეგ სპექტრულ
 
ანალიზური ფსიქოლოგიის საფუძვლები კარლ გუსტავ იუნგი
ანალიზური ფსიქოლოგიის საფუძვლები კარლ გუსტავ იუნგიანალიზური ფსიქოლოგიის საფუძვლები კარლ გუსტავ იუნგი
ანალიზური ფსიქოლოგიის საფუძვლები კარლ გუსტავ იუნგი
 
207289006 ბავშვის-ფსიქოლოგია-დიმიტრი-უზნაძე
207289006 ბავშვის-ფსიქოლოგია-დიმიტრი-უზნაძე207289006 ბავშვის-ფსიქოლოგია-დიმიტრი-უზნაძე
207289006 ბავშვის-ფსიქოლოგია-დიმიტრი-უზნაძე
 
1ფსიქოანალიზის სიძნელე ზიგმუნდ ფროიდი
1ფსიქოანალიზის სიძნელე ზიგმუნდ ფროიდი1ფსიქოანალიზის სიძნელე ზიგმუნდ ფროიდი
1ფსიქოანალიზის სიძნელე ზიგმუნდ ფროიდი
 
1შესავალი ლგბტ ფსიქოლოგიაში
1შესავალი ლგბტ ფსიქოლოგიაში1შესავალი ლგბტ ფსიქოლოგიაში
1შესავალი ლგბტ ფსიქოლოგიაში
 

სამი მუშკეტერი ალექსანდრე დიუმა

  • 1. 1 mTargmneli ivane maWavariani aleqsandre diuma sami muSketeri avtoris winasityvaoba saidanac irkveva, rom ambis gmirebi, romlebzedac pativi gveqneba mkiTxvelT movuTxroT, ar arian miTologiurni, Tumca maTi saxelebi `os~-ze da `is~-ze bolovdeba. daaxloebiT erTi wlis winaT, roca mefis biblioTekaSi ludoviko meToTxmetis istoriisaTvis masalebs veZebdi, SemTxveviT wavawydi `baton d'artanianis mogonebebs~, romelic, _ iseve, rogorc umravlesoba im drois nawarmoebebisa, roca avtorebi, Tumca simarTlis Tqma ki ewadaT, cdilobdnen, Tavidan aecilebinaT amis Sedegad cotaTi Tu didi xniT bastiliaSi jdoma, _ dabeWdili iyo amsterdamSi, pier ruJTan. saTaurma mimizida; es memuarebi biblioTekis mcvelis TanxmobiT Sin waviRe da gatacebiT davewafe. me ar Sevecdebi, dawvrilebiT gavarCio aq es saintereso nawarmoebi, mxolod im mkiTxvelT, romelTac ician warsulis fasi, vurCev, gaecnon maT. isini am memuarebSi ipovian xelovanis erTi xelis mosmiT Seqmnil portretebs, da, Tumca es naucbaTevi Canaxatebi umetes SemTxvevaSi gakeTebulia yazarmis karebze da samikitnos kedlebze, mkiTxvelni mainc gamoicnoben maTSi ludoviko XIII, ana avstriels, riSelies, mazarinis da im drois sxva didebulT; suraTebi iseve namdvilia, rogorc b-n anketilis istoriebSi. magram, rogorc cnobilia, mwerlis axirebul gonebas xandaxan is aaRelvebs, rac mkiTxvelTa farTo wrisaTvis SeumCnevelia. memuarebis aq ukve aRniSnuli RirsebebiT iseve aRfrTovanebulni, rogorc ueWvelad aRfrTovandebian sxvebic, Cven mainc yvelaze metad gagvaoca erTma garemoebam, romlisTvisac, albaT, Cvenamde aravis araviTari yuradReba ar miuqcevia. d'artaniani hyveba, rom, roca pirvelad gamocxadda mefis muSketerebis kapitanTan, baton de trevilTan, mis misaReb oTaxSi Sexvda sam axalgazrdas, romelnic msaxurobdnen im saxelovan polkSi, sadac TviTon mas surda, hqonoda pativi, CaericxaT, da rom maT erqvaT aTosi, porTosi da aramisi. unda gamovtydeT, CvenTvis ucnobma saxelebma gagvaoces da maSinve azrad dagvebada, rom es mxolod fsevdonimebia, romliTac d'artanianma dafara namdvili saxelebi, SeiZleba cnobilebic, Tuki am metsaxelTa matarebelT es saxelebi TviTonve ar airCies im dRes, roca TavianTi Tavgunebobisa Tu ganawyenebisa an kidev siRaribis gamo muSketeris ubralo mosasxami moisxes. mas Semdeg mosveneba aRar gvqonda, vcdilobdiT, imdroindel TxzulebebSi wavwydomodiT Tundac kvals am araCveulebrivi saxelebisas, romelTac aseTi cxoveli interesi aRgviZres.
  • 2. 2 marto im wignebis sia, romelic am mizniT wavikiTxeT, albaT mTel Tavs Seadgenda, rac Zalze sasargeblo, magram arcTu saintereso iqneboda Cveni mkiTxvelisaTvis. amitom mxolod vetyviT maT, rom im wuTs, roca aseTi xangrZlivi da unayofo ZiebiT suldacemulebma ukve gadavwyviteT, Tavi gagvenebebina mokvlevisaTvis, Cveni cnobili da swavluli megobris, polen parisis rCeviT moviZieT xelnaweri in_folio, romelic miniSnuli iyo #4772 Tu #4773-iT, zustad ar gvaxsovs da dasaTaurebulia Semdegnairad: `graf de la feris mogonebani zogierT ambebze, romelnic safrangeTSi moxda ludoviko XIII mefobis bolos da ludoviko XIV mefobis dasawyisSi~. SegiZliaT warmoidginoT, rogor gagvixarda, roca am xelnaweris, am Cveni ukanaskneli imedis, furcvlis dros meoce gverdze aRmovaCineT aTosis saxeli, ocdameSvide gverdze _ porTosis, xolo ocdameTerTmete gverdze _ aramisisa. savsebiT ucnobi xelnaweris povna im epoqaSi, roca istoriulma mecnierebam ganviTarebis aseT maRal safexurs miaRwia, saswaulad gveCvena. viCqareT mogveTxova misi dabeWdvis nebarTva, rom rodisme sxvisi tvirTiT gamovcxadebuliyaviT warweraTa da kazmuli sityvierebis akademiaSi, Tu ver movaxerxebdiT _ rac advili SesaZlebelia, _ frangul akademiaSi Cveni sakuTariT vyofiliyaviT miRebuli. aseTi nebarTva, Cvens movaleobad migvaCnia. es vTqvaT, siamovnebiT mogvces, rasac aRvniSnavT aq, raTa sajarod vamxiloT arakeTilmosurneTa sicrue, romelnic amtkiceben, TiTqos xelisufleba, romlis drosac vcxovrobT, maincdamainc keTilganwyobili veraa literatorebisadmi. axla Cveni mkiTxvelis yuradRebas mivapyrobT am Zvirfasi xelnaweris pirvel nawilze, aRvudgenT Sesafer saTaurs da pirobas viZleviT, Tu am pirvel nawils xvda is warmateba, romelsac igi imsaxurebs, da raSic eWvi ar gvepareba, maSinve gamovaqveynebT meore nawilsac. jerjerobiT ki, raki mamobili meore mamad iTvleba, mkiTxvelT nebas vaZlevT, CvenSi, da ara graf de la ferSi, eZebos sakuTari kmayofilebisa Tu mowyenis saTave. raki yvelaferi davadgineT, SevudgeT Cvens Txrobas. úƲÔÆ ÖÆܸ·ÒÆ I baton d'artanian-mamis sami saCuqari 1625 wlis aprilis pirvel orSabaTs daba mengSi, sadac daibada `vardis romanis~1 avtori, iseTi mRelvareba iyo, TiTqos mas hugenotebi2 Seseodnen, axla iq apirebdnen gamagrebas da mis meore laroSelad3 gadaqcevas. mravalma moqalaqem, didi quCis mxridan gamoqceuli qalebi rom dainaxa da karapanebTan bavSvebis Rriali gaigona, saCqarod Caicva javSani. vin muSketiT, vin basri maxviliT SeiaraRda, rom amiT mainc gaemagrebinaT guli. yvela miiswrafoda `Tavisufali me- wisqviles~ sastumrosaken, romlis win uamravi xalxi mogroviliyo da, cnobismoyvareobiT aRsavse, saSinlad xmaurobda. imxanad aseTi aurzauri Cveulebrivi movlena iyo. calkeul qalaqTa mematianeni TiTqmis yoveldRiurad aRniSnavdnen msgavs SemTxvevebs. warCinebuli seniorebi
  • 3. 3 erTmaneTs emterebodnen, mefe kardinals ebrZoda, espanelebi _ mefes. am faruli da aSkara brZolebis garda qveyana savse iyo qurdebiT, maTxovrebiT, hugenotebiT, mglebiTa da msaxurebiT, romlebic eomebodnen yvelas _ didsa da pataras. moqalaqe iaraRs ar iSorebda, raTa moegeriebina qurdebi, mglebi da msaxurebi, xSirad _ mebatoneebi da hugenotebic, xandaxan TviT mefec, xolo kardinalisa da espaneTis winaaRmdeg igi arasdros gamovidoda. am odiTganve momdinare Cveulebis mizeziT iyo, rom zemoxsenebul 1625 wlis aprilis pirvel orSabaTs atexili aurzauris dros, Tumca arsad Canda arc wiTel-yviTeli almebi, arc hercog riSelies msaxurebi, mainc yvela `Tavisufali mewisqviles~ sastumrosaken garboda. iq misulebma maSinve dainaxes am aliaqoTis mizezi. ymawvili kaci... aRvweroT misi portreti erTi kalmis mosmiT. warmoidgineT don kixoti, oRond 18 wlisa; don kixoti msubuqad Cacmuli, ujavSnod da umuzaradod, don kixoti lurji Salis qurTukiT, romelic ise gaxunebuliyo, rom raRac ucnauri, momwvano cisferi mieRo, warmoidgineT grZeli da Savgvremani pirisaxe; amoweuli yvrimali _ cxadi niSani cbierebisa; ybebi metismetad ganviTarebuli _ am niSniT gamoirCeva gaskoneli, Tund beretic ar exuros, Cvens gmirs ki exura swored aseTi bereti, romelic raRac frTiT daemSvenebina. hqonda farTo da gonieri Tvalebi, kexiani, magram koxta da lamazi cxviri; Tavisi asakis pirobaze metad maRali iyo, xolo vaJkacTan Cia gamoCndeboda; gamoucdeli kaci Cvens gmirs samogzaurod wamosul fermeris Svilad CaTvlida, TasmiT Camokidebuli grZeli xmali rom ar hqonoda, romelic siarulis dros fexebSi exlarTeboda, xolo cxenze jdomisas _ cxenis aburZgnil balans edeboda. diax, Cvens ymawvil kacs hyavda cxeni da imdenad SesaniSnavi, rom mTeli qveyana mas Sescqeroda. warmoidgineT bearnuli cxeni, Tormeti an TxuTmeti wlisa, Zuagaclili, Turquliani fexebiT; siarulis dros Tavi muxlebamde hqonda Caqindruli, rac zedmets xdida sadavis xmarebas, Tumca dReSi rva lies1 gavlas mainc axerxebda. saubedurod, am bedauris Rirsebani imdenad iyo miCqmaluli misi feriT da uxeiro siaruliT, rom im droSic ki, rodesac yvela cxenis mcodned iTvleboda, boJansis karibWiT mengSi Semosuli aseTi cxenis gamoCenam savalalo STabeWdileba moaxdina xalxze da amis gamo yvelani aTvalwunebiT uyurebdnen mxedarsac. Wabuki d'artaniani (es gaxldaT gvari am meore rosinantis mxedar don kixotisa) TviTonve grZnobda, ra sasacilos xdida es jaglagi, Tumca Tavs karg mxedrad Tvlida. amaod rodi oxravda, rodesac es cxeni aCuqa mamam; man kargad icoda, rom es `raSi~, sul didi, oci livri Tu eRireboda, magram mamis is sityvebi, am saCuqars rom dahyvnen Tan, daufasebelni iyvnen. _ Svilo Cemo, _ uTxra gaskonelma aznaurma im wminda bearnuli kiloTi, romelic mTel sicocxleSi ver moiSora henrix meoTxem,3 _ Svilo Cemo, es cxeni mamaTqvenis TavlaSi iSva am cametiode wlis winaT; mas aqeT is Cven saxlSia da amitom unda giyvardeT da afasebdeT. aramc da aramc ar gayidoT: dae, mSvidad, patiosnad mokvdes Tavisi siberiT. Tu am cxeniT mogixdaT salaSqrod wasvla, ise mouareT da gaufrTxildiT, rogorc erTgul moxucebul msaxurs. vinicobaa bedma gagiRimaT da didebulebTan erTad sasaxleSi moxvdiT, _ ganagrZo mamam, _ ris srul uflebasac gaZlevT Tqveni Zveli didebuli gvariSviloba, Rirseulad asaxeleT gvari aznaurisa, romelsac mTeli xuTasi wlis ganmavlobaSi saxelovnad atarebdnen Tqveni winaprebi. mudam umwikvlo, patiosnebiT aRsavse iyaviT. kardinalisa da mefis garda aravis araferi dauTmoT. kargad daixsomeT, rom vaJkacobiT, mxolod vaJkacobiT ikafavs gzas dRes aznauri, da Tu vinme erTi wuTiT mainc Sedrkeba, SeiZleba swored im wuTs dakargos man bednieri SemTxveva,
  • 4. 4 romelsac keTili bedi aniWebda. Tqven axalgazrda xarT da mamaci unda iyoT, amas gavalebT ori garemoeba: jer erTi _ rom gaskoneli xarT, da meorec is, rom Svili xarT Cemi. ar SeuSindeT aranair SemTxveviTobas. da eZieT faTerakebi. xmlis xmareba kargad gaswavleT; muxli rkinisa gaqvT da muSti foladisa. unda ibrZoloT, sadac ki mogixdebaT; unda ibrZoloT miT ufro, rom dueli akrZalulia da, maSasadame, erTiorad mamaci isaa, vinc amas ar SeuSindeba. _ Svilo Cemo, me SemiZlia gagatanoT mxolod TxuTmeti ekiu, Cemi cxeni da is darigeba, romelic axla moismineT. dedaTqveni Cems saCuqars daumatebs raRac malamos recepts, romelic mas erTma boSa dedakacma misca. es malamo sas- waulmoqmedia da hkurnavs yovelgvar Wrilobas, garda gulisa. gamoiyeneT yvelaferi es, icxovreT bednierad da xangrZlivad... ai kidev ra unda giTxraT: rodi minda Cemgan aiRoT magaliTi, vinaidan me Cems dReSi ar vyofilvar sasaxleSi da mxolod sarwmunoebisaTvis omebis dros moxalised momixda yofna. me minda giTxraT baton de trevilze, romelic odesRac Cemi mezobeli iyo da bavSvobisas hqonda bedniereba eTamaSa Cvens mefe ludoviko mecametesTan, _ RmerTma adRegrZelos igi! xandaxan TamaSi Cxubad gadaiqceoda xolme da am Cxubidan yovelTvis mefe rodi gamodioda gamarjvebuli. baton de trevilisagan miRebulma muStebma mefes didi pativiscema da megobruli grZnobebi aRuZra am aznaurisadmi. Semdeg baton de trevils parizSi pirveli mogzaurobisas xuTjer mouxda duelSi brZola; gansvenebuli mefis gardacvalebis dRidan axalgazrda mefis srulwlovanebamde _ kidev Svidjer, Tu ar CavTvliT omebsa da garemoebebs; srulwlovanebidan dRemde ki _ asjer! ai, amitom duelis asakrZalavad gamosuli mravali brZanebis da dadgenilebis miuxedavad, de trevili muSketerebis kapitania, ese igi, ufrosia gmirTa legionisa, romelsac didad afasebs mefe-batoni da TviT kardinalsac eSinia misi. riSelies ki, rogorc yvelasTvis cnobilia, bevris SiSi rodi aqvs. amas garda, batoni de trevili aTi aTas ekius iRebs weliwadSi da, maSasadame, didi da Zlieri mebatonea. manac TqvensaviT daiwyo. midiT masTan am weriliT, aiReT misgan magaliTi, raTa Tqvenc iseTive didebuli gaxdeT. am sityvebis Semdeg mamam Tavisi sakuTari xmali Semoartya Svils, siyvaruliT daukocna orive loya da gza dauloca. mamis oTaxidan gamosul d'artanians deda Sexvda boSa dedakacis ganTqmuli receptiT, romlis xmarebac, mosmenili darigebebis Semdeg, cxadia, xSirad dasWirdeboda ymawvilkacs. dedasTan gamoTxoveba ufro xangrZlivi, nazi da alersiani iyo, vidre mamasTan; imitom ki ara, TiTqos baton d'artanians ar hyvarebodes Tavisi erTaderTi vaJi, ara, batoni d'artaniani mamakaci iyo da vaJkacisaTvis uRirsad miaCnda grZnobebis ayola, qalbatoni d'artaniani ki qali gaxldaT da, amasTanave, mSobeli deda. man didxans itira. Svilis sasaxelod unda aRvniSnoT, rom miuxedavad misi didi mcdelobisa _ ar damorCileboda grZnobebs, rogorc es momaval muSketers Sehferoda, d'artanianma Tavi ver Seikava, mravali cremli daRvara da mozRvavebuli grZnobebis naxevari didi gaWirvebiT SeZlo daemala. mamis sami saCuqriT aRWurvili ymawvili kaci im dResve gaudga gzas. rogorc ukve mogaxseneT, es saCuqrebi iyo: TxuTmeti ekiu, cxeni da baton de trevilisadmi miwerili werili. darigebebi, cxadia, saTvalavSi Casagdebi ar iyo. amgvarad, d'artaniani, rogorc moralurad, ise fizikurad Zlier hgavda servantesis gmirs, romelsac ase moxdenilad SevadareT, rodesac istorikosis movaleobam gvaiZula dagvexata misi portreti. don kixots qaris wisqvilebi devgmirad eCveneboda, cxvris fara ki laSqrad. d'artanians yoveli Rimili Seuracxyofad miaCnda da yoveli gamoxedva _ xmalSi gamowvevad. amitom tarbidan mokidebuli mengamde sul muStmoRerebuli miemgzavreboda da dReSi aTjer mainc
  • 5. 5 stacebda xmlis vadas xels. kidev kargi, rom mis muSts aravisTvis moumtvrevia yba da xmalic arc erTxel ar amouRia qarqaSidan. marTalia, sacodavi zerdagis danaxvaze gamvlelebi Rimils ver ikavebdnen, magram cxenTan erTad iseT mozrdil xmals xedavdnen, xolo am xmlis zemodan iseTi amayi da mkacri Tvalebi brialebdnen, rom myisve faravdnen sicils da Tu mainc mxiaruleba sZlevdaT, sifrTxiles iCendnen da antikuri niRbebiviT calybad iRimebodnen. ase xel- Seuxeblad imgzavra axalgazrda gaskonelma im bedukuRmarT mengSi Casvlamde. magram iq ki, `Tavisufali mewisqviles~ sastumros WiSkarTan cxenidan Camoxtomisas, aravin gamoegeba, _ arc sastumros patroni, arc msaxuri, arc mejinibe, rom uzangi daeWiraT. mxolod qvemo sarTulSi, Ria fanjarasTan, man maRali da warmosadegi garegnobis aznauri SeamCnia. igi esaubreboda or kacs, romlebic, etyobodaT, didi pativiscemiT usmendnen. d'artanianma Cveulebisamebr ifiqra, Cemze laparakobeno, da yuri miugdo. amjerad arc Zalian Semcdara. maTi saubris sagani misi cxeni iyo. aznauri, etyoboda, dawvrilebiT usaxelebda msmenelebs am cxenis yovel Rirsebas. rogorc ukve vTqviT, msmenelebs oratoris didi pativiscema hqondaT da amitom yovel mis xumrobaze gulianad xarxarebdnen. Cven ukve viciT, rom araTu sicili, odnavi Rimilic kmaroda axalgazrda gaskonelis gasabrazeblad. advili warmosadgenia, ra STabeWdilebas moaxdenda masze es daucxromeli simxiarule da rogor gaaSmagebda aseTi dauridebeli xarxari. d'artanianma, upirveles yovlisa, gadawyvita pirdapir saxeSi Seexeda im ukmexi vaJbatonisaTvis, romelic mas dascinoda; is zviadad miacqerda ucnobs, Tavisi amayi Tvali TvalSi gauyara da dainaxa ormoci-ormocdaxuTi wlis kaci, Savi, gamWriaxi TvalebiT, fermkrTali, sakmaod didcxvira, koxtad SekreWili Savi ulvaSiT. tanT ecva qurTuki da waRebSi Catanebuli mokle iisferi Sarvali imave feris TasmebiT. qurTuki da Sarvali axali iyo, magram samgzavro tomaraSi nadebs, daWmuWnils hgavda. d'artanianma gamocdili mkvlevaris uaRresad maxvili mzeriT mswrafl SeamCnia yvela es wvrilmani, ufro metic, SeiZleba igrZno kidec, rom im ucnobs didi gavlena eqneboda mis momaval cxovrebaze. magram swored im wuTs, rodesac d'artaniani ase akvirdeboda iisfer qurTukSi gamowyobil aznaurs, am aznaurma bearnul cxenze iseTi friad Rrmaazrovani da metad brZnuli Sexeduleba gamoTqva, rom msmenelebi kvlav gulianad axarxardnen. miuxedavad aznaurisaTvis Cveuli TavdaWerilobisa, mis saxezedac gairbina mkrTalma Rimilma. axla eWvi aRar iyo, marTlac Seuracxyves d'artaniani. amiT gacofebulma bereti Tvalebze Camoifxata, Tan cdilobda, gaskoniaSi nanaxi mogzauri seniorebis darbaisluri manerebisaTvis miebaZa. erTi xeli xmlis vadaze daido, meoriT doinji Semoiyara da ucnobisaken gaemarTa. saubedurod, yoveli nabijis gadadgmaze ufro da ufro abrmavebda brazi. Rirseuli da qedmaRluri sityvebis nacvlad uxeSad wamoiyvira, rasac xelis aseTive uxeSi moZraoba mohyva. _ ei, Tqven! _ SesZaxa d'artanianma. _ diax, Tqven, batono, mag fardis ukan rom imalebiT, erTi mibrZaneT, ra gacinebT ase, da mere erTad vicinoT. aznaurma Tvali cxenidan nel-nela mxedarze gadaitana, etyoba, uceb ver mixvda, rom es ucnauri sityvebi mas exeboda, mere, rodesac aRaraviTari eWvi aRar darCa, rom es misi misamarTiT iyo naTqvami, warbebi odnav moRuSa da xangrZlivi dumilis Semdeg eniT gamouTqmeli TavxedobiTa da dacinviT upasuxa d'artanians: _ me TqvenTvis araferi miTqvams, batono Cemo! _ samagierod, me geubnebiT, me! _ Sehyvira gaSmagebulma ymawvilma kacma. mis sityvebSi igrZnoboda Tavxedoba da kargi manerebic, Tavazianoba da siZulvilic. ucnobi cota xans kvlav winandeburi RimiliT miaCerda d'artanians, Semdeg fanjaras CamoSorda da neli nabijiT sastumrodan gamovida. or nabijze
  • 6. 6 miuaxlovda da misi cxenis win gaCerda. ucnobis mSvidma da damcinavma ierma gaaorkeca fanjarasTan darCenil TanamosaubreTa mxiaruloba. gaSmagebulma d'artanianma miaxloebuli ucnobis danaxvaze xmali qarqaSidan mTeli ZaliT amoswia. _ marTlac rom SesaniSnavi baiisferi cxenia, ukeT rom vTqvaT, SesaniSnavi iqneboda axalgazrdobaSi, _ warmoTqva ucnobma, romelic kvlav ganagrZobda cxenis daTvalierebas da ise esaubreboda Tavis msmenelebs, TiTqos verc ki amCnevda maT Sua mdgom gaSmagebul gaskonels. _ es feri sakmaod cnobilia mcenareTa samyaroSi, magram dRevandlamde iSviaTad gvxvdeba cxenebSi. _ cxens is dascinis, vinc ver gabedavs dascinos mis patrons! _ Sehyvira trevilis Smagma mimbaZvelma. _ me, batono, xSirad ar vicini, _ miugo ucnobma, _ rasac TviTonac SemamCnevdiT saxeze, magram mainc mnebavs SevinarCuno ufleba, vicino maSin, roca movisurveb. _ me ki, _ SesZaxa d'artanianma, _ ar msurs icinodes vinme maSin, rodesac me es ar msiamovnebs. _ marTla, batono?! _ ganagrZo ucnobma winandelze ufro mSvidad, _ mereda ra vuyoT! es sruliad samarTlianicaa. _ Semdeg quslebze Setrialda da gaemarTa sastumrosaken, romlis WiSkarTan d'artanianma Semosvlisas Sekazmuli cxeni SeamCnia. magram Cvens gaskonels rodi hqonda Cveuleba, dausjelad gaeSva adamiani, romelic abuCad agdebas gaubedavda. swrafad amoaZro qarqaSidan xmali da Seuracxmyofels ukan daedevna yviriliT: _ mobrundiT! mobrundiT, batono lazRandarav, ar minda zurgSi CagcxoT! _ me CamcxebT? me? _ SesZaxa ucnobma, Semotrialda da didi gancvifrebiTa da zizRiT daacqerda d'artanians. _ gamigone, Cemo kargo, swored Wkuidan SeSlilxarT! _ mere Cumad, TiTqos Tavis Tavs elaparakebao, daumata: _ samwuxaroa, RmerTmani! ra aRmoCena iqneboda es biWi misi udidebulesobisaTvis, romelic yvelgan daeZebs aseT mamacebs Tavis muSketerTa aseulisaTvis. man verc ki moaswro amis Tqma, d'artanianma iseTi ZaliT mouqnia xmali, rom albaT es ukanaskneli xumroba iqneboda ucnobisaTvis, ganze rom ar gamxtariyo. ucnobma aznaurma axla ukve dainaxa, saqmem seriozuli xasiaTi miiRo da manac iSiSvla xmali, Tavi daukra mowinaaRmdeges da TavdacvisTvis moemzada. magram imave wuTs ucnobis ori Tanamosaubre da sastumros patroni, SeiaraRebulni joxebiT, niCbebiTa da sakecebiT, miscvivdnen d'artanians. erT wuTSi mdgomareoba Zirfesvianad Seicvala. d'artaniani iZulebuli gaxda mobrunebuliyo da pirispir Sexvedroda mozRvavebul dartymebs. misma mowinaaRmdegem xmali qarqaSSi Caago da mSvidad adevnebda Tvalyurs brZolas. aqamde brZolis aqtiorma, axla mayureblis rolic iseTive ugrZnoblobiT Seasrula. Tumca mainc burtyunebda: _ eSmakma dalaxvros es gaskonelebi! Sesvi Tavis narinjisfer cxenze eg CxubisTavi da gauSvi, wavides. _ manam ar waval, sanam anderZs ar agigeb, Se laCaro, Sen! _ uyviroda d'artaniani, arc erTi nabijiT ar ixevda ukan da mardad, rac Zali da Rone hqonda, igeriebda sam mowinaaRmdeges, romlebic daundoblad scemdnen joxebiTa da sakecebiT. _ isev es gaskonuri baqibuqi! _ waiburtyuna aznaurma. _ patiosnebas vficav, es gaskonelebi gamousworebeli xalxia. maS, ganagrZeT eg TamaSi, raki ase Zalian surs, daiRleba da TviTonve getyviT _ kmarao. magram ucnobma jer kidev ar icoda, ra jiutTan hqonda saqme. d'artaniani ar ekuTvnoda maT ricxvs, vinc odesme patiebas Txoulobs. mokvdeboda da Tavs ar Seircxvenda, amitom brZola ramdenime wams kidev gagrZelda. bolos d'artaniani
  • 7. 7 daiqanca, joxiT Suaze gadamtvreuli xmali xelidan gauvarda, meored moqneuli joxi Sig SublSi moxvda, sisxli waskda da TiTqmis gulwasuli miwaze gaiSxlarTa. am suraTis sanaxavad yoveli mxridan gamorboda xalxi. sastumros patrons uaresi davidarabisa SeeSinda, msaxurTa daxmarebiT daWrili saCqarod samzareuloSi Seiyvana da cotaodeni daxmareba aRmouCina. aznauri kvlav Tavis Zvel adgils daubrunda da fanjridan raRac mouTmenlobiT gadascqeroda mogrovil xalxs, romelic, etyoboda, Zalian awuxebda. _ rogor aris is cofiani? _ hkiTxa sastumros patrons, romelic is iyo Semovida misi mdgmuris janmrTelobis gasagebad. _ xom uvnebeli da janmrTeli brZandeba Tqveni aRmatebuleba? _ hkiTxa sastumros patronma. _ diax, sruliad uvnebeli var, Cemo keTilo maspinZelo. axla me minda gkiTxoT, rogor grZnobs Tavs is ymawvili kaci! _ ukeT gaxlavT, batono, Tumca axlac gulwasulia. _ marTla? _ hkiTxa aznaurma. _ magram, sanam guli wauvidoda, mTeli Zal-Rone moikriba da duelSi gamogiwviaT. _ maS, namdvili qaji yofila is mamacxonebuli! _ wamoiZaxa ucnobma. _ oh, ara, qaji rodi gaxlavT, Tqveno aRmatebulebav, _ zizRiT miugo maspinZelma, _ sanam ugonod egdo, gavCxrikeT, boxCaSi erTi perangis meti araferi aRmoaCnda, xolo qisaSi 12 ekiu udevs. es gaxlavT mTeli misi avladideba. miuxedavad amisa, sanam guli wauvidoda, amayad wamoiZaxa: parizSi rom momxdariyo es ambavi, me vici, rogorc vananebdio, aq ki... dRes, dae, ase iyos, Semdeg mainc ar SevarCeno! _ maS, etyoba, romelime ufliswuli unda iyos saidumlod gadacmuli, _ warmoTqva civad ucnobma. _ es imitom mogaxseneT, batono, rom frTxilad brZandebodeT. _ gajavrebul gulze xom aravin dausaxelebia? _ rogor ara, jibeze xels irtyamda da gaiZaxoda: vnaxoT, ras brZanebs batoni de trevili, rodesac gaigebs, ra Seuracxyofa miayenes adamians, romelsac is mfarvelobso. _ batoni de trevili? _ Tqva ucnobma da Cafiqrda. _ jibeze xels icemda da baton de trevilis gvars axsenebda?.. erTi miTxari, Zvirfaso maspinZelo, roca is axalgazrda ugrZnoblad iwva, darwmunebuli var, arc im jibes dautovebdiT gauCxrekavad, iq raRa aRmoaCineT? _ erTi baraTi gaxldaT, muSketerTa kapitnis baton de trevilis saxelze. _ nuTu marTla? _ diax, batono, rogorc movaxsene Tqvens aRmatebulebas. didi mosazrebis kaci ar iyo sastumros patroni da ver SeamCnia, rogor Seucvala misma naTqvamma ucnobs saxis gamometyveleba. aznauri CamoSorda fanjaras, romlis rafaze orive idayviT dayrdnobiliyo da warbebi SeeWmuxna. etyoboda, raRac awuxebda. _ dalaxvros eSmakma! _ gascra kbilebSi, _ nuTu trevilma momigzavna es gaskoneli? metad axalgazrda ki Cans! magram xmlis dakvra mainc xmlis dakvradve rCeba, vinc unda iyos misi damkvreli, bavSvi Tu moxuci. amasTan, bavSvze ufro naklebad miitanen eWvs, didi ganzraxvis CasaSlelad zogjer sakmarisia umniSvnelo dabrkoleba. _ da ucnobma fiqrebs misca Tavi. _ erTi miTxariaT, maspinZelo, nuTu ver moaxerxebT, Tavidan momaSoroT eg cofiani? marTali giTxraT, magis mokvla ar SemiZlia, sindisi nebas ar maZlevs,
  • 8. 8 magram xels ki miSlis es gaskoneli, _ daumata muqariT savse kiloTi, _ sad aris axla? _ Cemi meuRlis oTaxSi gaxlavT, pirvel sarTulze, Wrilobas uxveven. _ bargi Tana aqvs? qurTuki ar gauxdia? _ ara, yvelaferi qvemoT, samzareuloSi gaxlavT, boxCac da qurTukic, magram nuTu ase gawuxebT is damTxveuli?.. _ cxadia. iseTi ayalmayali atexa Tqvens sastumroSi, rom patiosani xalxi amas ar moiTmens. adiT Tqvens oTaxSi, angariSi SeadgineT da Cemi msaxuric gaafrTxileT, moemzados. _ rogor, Tqveni aRmatebuleba ukve gvtovebs? _ Zalian kargad iciT, rom mivdivar, weRan ar gibrZaneT, cxeni SegekazmaT? nuTu ar aasruleT Cemi brZaneba? _ rogor ara, batono, gana ver naxeT wasasvlelad gamzadebuli Tqveni cxeni? Sekazmuli dgas alayafis karebTan! _ Zalian kargi, aba, Cqara gaakeTeT is, rac dagavaleT. `oho, _ gaifiqra sastumros patronma, _ nuTu am biWisa SeeSinda da gaurbis?~ _ magram ucnobis mrisxane gamoxedvam myisve Seawyvetina fiqri, morCilad daukra Tavi da gavida. _ ar minda, miledim dainaxos is saZageli, _ waibutbuta ucnobma. _ igi sacaa gamoivlis, Tumca ukve ratomRac igvianebs. yvelafers emjobineba, cxenze Sevjde da gzaSi Sevegebo. netavi ki vicode, ra weria trevilisadmi miweril baraTSi?! _ ucnobi wamodga da butbutiT samzareulosaken wavida. sastumros patroni, darwmunebuli, rom ymawvili biWis iq yofna aiZulebda ucnobs daetovebina misi sastumro, angariSis Sesadgenad Tavisi meuRlis oTaxSi Sevida, sadac d'artaniani ukve mosulierebuli naxa da sityva gadaukra, policia usiamovnebas mogayenebs didebuli pirovnebis SeuracxyofisaTviso. sastumros patrons metad didebul kacad miaCnda ucnobi da miuxedavad imisa, rom d'artaniani jer kidev sustad iyo, mainc daiyolia, dauyovnebliv gasdgomoda gzas. jer kidev mTlad daretianebuli, uqurTuko d'artaniani loginidan Zlivs wamodga da maspinZlis daxmarebiT Zirs Cavida, magram samzareuloSi Sesvlis umal Tvali mohkra Tavis Seuracxmyofels. ucnobi etlis safexurTan idga, romelSic ori zorba normandiuli cxeni SeebaT. igi mSvidad emusaifeboda erT banovans. misi Tanamosaubre, romlic etlis karis CarCoSi Canda, oci an ocdaori wlisa Tu iqneboda. ukve aRvniSneT, rom d'artanianis maxvili mzera mswrafl amCnevda yovelgvar wvrilmans. erTi Sexeda da maSinve dainaxa, rom etlSi lamazi axalgazrda qali ijda. didi STabeWdileba moaxdina am qalis silamazem masze, miT ufro, rom es silamaze sruliad ucxo iyo samxreTelTaTvis, sadac aRizarda Cveni d'artaniani. es iyo fermkrTali qali, qera, didroni daxuWuWebuli dalalebi mxrebze scemda, cisferi mibnedili Tvalebi, vardisferi Rawvebi da fifqiviT TeTri xelebi hqonda. qals cxare baasi gaemarTa ucnobTan. _ maS ase, misi yovladuwmindesoba mavalebs?.. _ Tqva qalma. _ amwamsve dabrundeT ingliss da iqidan maSinve acnoboT mis yovladuwmindesobas, Tu hercogi datovebs londons. _ sxvas arafers mavalebs? _ hkiTxa mSvenierma mogzaurma qalma. _ danarCeni davalebani am kolofSia Caketili, romelsac mxolod maSin gaaRebT, rodesac lamanSs gadaxvalT. _ Zalian kargi, Tqven raRas gaakeTebT? _ me parizs davbrundebi. _ im Tavxed patara biWs ki ar aswavliT Wkuas? _ hkiTxa qalma.
  • 9. 9 is iyo, pasuxi unda mieca ucnobs, magram manam is pirs gaaRebda, d'artaniani, romelmac mTlianad moismina es baasi, gareT gamovarda. _ is patara Tavxedi biWi TviTonve aswavlis Wkuas! _ Sehyvira d'artanianma, _ imedi maqvs, vinc dasasjelia, amjerad veRar gameqceva. _ veRar gageqcevaT? _ Tqva ucnobma warbebis SeWmuxniT. _ veRar! nuTu ar SegrcxvebaT qalbatonisa da gaqcevas ikadrebT? xmlis amoRebas apirebda ucnobi, rodesac qalis xma moesma: _ ar daiviwyoT, rom sul umciresi dagvianeba saqmes daRupavs! _ Tqven marTali xarT, _ Sehyvira ucnobma, _ Tqven Tqveni gziT wadiT, me ki Cems gzas gavudgebi. Tavi daukra qals da cxens moaxta. amave dros meetlemac moswia cxenebs sadaveebi da orive mogzaurma Tav-Tavisi mimarTulebiT gaswia. _ hei! danaxarjs ar gadamixdiT? _ uyviroda sastumros patroni fulis gadauxdelad gaqceul mis ucnob stumars, romlisadmi pativiscema ucbad zizRad Seecvala. _ Sen gauswordi, yeyeCo! _ gadmosZaxa gaWenebuli cxenidan ucnobma Tavis msaxurs. msaxurma ori Tu sami vercxli gadaugdo sastumros patrons da TviTonac WenebiT gahyva Tavis batons. _ ah, is laCari, isa! mxdali, mSiSara! cru aznauriSvili! _ Sehyvira d'artanianma da axla msaxurs daedevna. magram daWrili jer kidev imdenad misustebuli iyo, rom ar SeeZlo aseTi mRelvarebis atana. aTi nabiji arc ki gadaedga, rom yurebma zriali dauwyo, Tavbru daexva, sisxlis Rrubelma gaurbina Tvalwin da Sua quCaSi daeca yviriliT: _ laCari! laCari! laCari! _ marTla rom laCaria, _ uTxra d'artanians sastumros patronma, romelic aseTi qaTinauriT cdilobda Seerigebina sawyali biWi. _ mxdalze uaresia! _ butbutebda d'artaniani, _ magram is qali marTla rom mSveniereba iyo. _ vin qali? _ hkiTxa sastumros patronma. _ miledi, _ CaiCurCula d'artanianma da xelmeored wauvida guli. _ eh, ra gaewyoba? _ iZaxda sastumros patroni, _ ori davkarge, magram es mesame xom SemrCa, darwmunebuli var, ramdenime dRe mainc darCeba CemTan da TerTmeti ekiu kargi fulia. rogorc cnobilia, d'artanians Tavis qisaSi swored TerTmeti ekiu hqonda darCenili. maspinZeli varaudobda, rom TerTmet dRes mainc iavadmyofebda daWrili da mis daukiTxavad dReSi TiTo ekius uangariSebda. magram sastumros patroni angariSSi motyuvda. meore diliT, xuT saaTze d'artaniani wamodga, Tavisi fexiT Cavida samzareuloSi, moiTxova Rvino, zeTi, rozmarini da kidev ramdenime Tavi sxvadasxva dasaxelebisa, romlis siam Cvenamde ver moaRwia; gadaSala Tavisi dedis recepti da imis mixedviT Seamzada malamo, moisva Wrilobebze. TviTonve sxvis dauxmarebliv icvlida safenebs ise, rom eqimi ar Caria mkurnalobaSi. albaT marTla uebari wamali iyo im boSa dedakacis malamo, romlis wyalobiT, da SeiZleba eqimis Caurevlobis gamoc, d'artaniani im saRamosve kargad grZnobda Tavs, xolo meore dRes diliT sruliad gankurnebuli da janmrTeli iyo. rodesac d'artanianma daapira Rvinis, zeTis, rozmarinisa da sxvaTa safasuris gadaxda, romelic misi erTaderTi danaxarji iyo, vinaidan igi mkacr dietas icavda, aRmoCnda, rom (Tu sastumros patronis fics davujerebT), mis cxens samjer ufro meti SeeWama, vidre es mosalodneli iyo. d'artanianma xeli jibeSi Caiyo da amoiRo Tavisi gaxunebuli xaverdis qisa, romelSic TerTmeti ekiu aRmoCnda, xolo baton de trevilisadmi miwerili werili sadRac gamqraliyo.
  • 10. 10 ymawvili kaci didi moTminebiT eZebda werils; ocjer mainc gadmoibruna jibeebi; calke boxCaSi eZeba, calke qisaSi, magram rodesac darwmunda, rom werili aRarsad moiZebneboda, erTxel kidev, es ukve mesamed, iseTi gaafTreba iwyo, rom SeiZleboda axla kvlav dasWirveboda RviniT, zeTiT, rozmariniT da kidev sxva raRac raRaceebiT Sezavebuli malamo. maspinZelma gacofebuli stumris danaxvaze, romelic imuqreboda, _ davlewav yvelafers, Tu Cems werils ar mipoviTo, maSinve xeli staca grZel maxvils, misma meuRlem ki grZeltariani cocxi aiRo, msaxurebi isev im joxebiTa da sakecebiT SeiaraRdnen, romlebic amas winaT d'artanianis winaaRmdeg emsaxurebodnen. _ Cemi sarekomendacio werili! _ yviroda d'artaniani, _ Cemi werili, eSmakma wagiRoT! Torem yvelas mwyrebiviT Samfurze agagebT!.. saubedurod, erTi garemoeba uSlida xels ymawvil kacs, rom es muqara aesrulebina: xmali, rogorc ukve giambeT, pirvelsave brZolaSi Suaze gadautyda. es garemoeba ki mas sruliad daviwyeboda. rodesac d'artanianma xmlis amoReba daapira, xelSi mas patara, aTi-Tormeti gojis sigrZis natexi SerCa, romelic sastumros patrons didi sifrTxiliT Caedo qarqaSSi; xmlispiri ki sadRac miemala, Samfurad gamosayeneblad. iqneba am uiaraRobasac ver SeeCerebina Cveni gaSmagebuli Wabuki, magram TviTon saxlis patroni mixvda, rom d'artanianis risxva sruliad safuZvliani iyo. _ marTlada, sad aris is werili? _ Tqva man da Subi Zirs dauSva. _ diax, sad aris werili? _ dauyvira d'artanianma. _ gafrTxilebT, werili baton de trevils ekuTvnoda da, maSasadame, kidec unda ipovoT; da Tu ver ipoviT, maSin man ukeT icis, rogorc gapovninebT! am muqaram sabolood SeaSina sastumros patroni. mefisa da kardinalis Semdeg baton de trevilis saxels yvelaze xSirad gaiZaxodnen mxedrebi da moqalaqeebi. marTalia, iyo agreTve mama iosebic, magram mis saxels Tu axsenebda vinme, yovelTvis Cumad, radgan usazRvro SiSsa hgvrida qveyanas es `nacrisferi kardinali~. SeSinebulma sastumros patronma maxvili Sors gadaisrola, cols ubrZana cocxi daegdo, xolo msaxurebs _ joxebi, da magaliTis misacemad TviTonve Seudga dakarguli werilis Zebnas. _ iyo rame sagulisxmo im werilSi? _ hkiTxa man unayofo Zebnis Semdeg d'artanians. _ iyo da agre? _ Sehyvira gaskonelma, romelic im werilze amyarebda mTel Tavis momaval keTildReobas sasaxleSi. _ im werilSi iyo mTeli Cemi qoneba. _ espaneTis bankis bileTebi? _ hkiTxa Sewuxebulma sastumros patronma. _ misi udidebulesobis kerZo salaros bileTebi, _ upasuxa d'artanianma, romelic am werilis daxmarebiT apirebda mefis samsaxurSi Sesvlas, da fiqrobda, SemiZlia aseTi pasuxis gacema ise, rom tyuilSi ar CameTvlebao. _ eSmakma waiRos! _ wamoiZaxa sasowarkveTilma mapinZelma. _ amas ar vwuxvar, _ ganagrZo d'artanianma Tavisi gaskonuri siamayiT, _ fuli araferia, werili iyo, rac iyo, aTasi pistoli1 rom damekarga, ise ar Sevwuxdebodi, rogorc am werilis dakargviT. aTasis magivrad undoda oci aTasi eTqva, magram erTgvarma bavSvurma morcxvobam SeaCera. sastumros patrons, romelic Tavbeds iwyevlida imisaTvis, rom werili ver ipova, uceb TavSi erTma azrma gaurbina: _ is werili dakarguli ar gaxlavT! _ Sehyvira man. _ maS? _ wamoiZaxa imedianad d'artanianma.
  • 11. 11 _ Tqveni werili moparulia. _ moparuli? mere vin moipara? _ guSindelma didebulma. samzareuloSi ewyo Tqveni bargi da qurTuki, rodesac is iq marto Cavida. Tund dagenaZlevebiT, rom man amogacalaT! man mogparaT! _ Tqvena ggoniaT, rom man mompara? _ hkiTxa dartanianma, romelmac sxvebze ukeT icoda, rom am werils mxolod misTvis SeeZlo moetana sargebloba. igi werilSi iseTs verafers xedavda, rom visime interesi an Suri gamoewvia da marTalic iyo: msaxuri moparavda im werils, Tu im dros iq myofi mgzavri, Tavis sasargeblos Sig verafers ipovidnen. _ maS Tqven, _ ganagrZo d'artanianma, _ im Tavxed mxdalze geparebaT eWvi? _ amaSi darwmunebuli var! rodesac movaxsene, rom Tqven baton de trevilis mfarvelobis qveS brZandebiT da werilic ki gqondaT im gamoCenil adamianTan, igi Zalian Sewuxda, mkiTxa, sad inaxeboda is werili da maSinve samzareuloSi Sevida, radgan iq eguleboda Tqveni qurTuki. _ maS is aris werilis qurdi? _ Tqva d'artanianma, _ me baton de trevilTan viCivleb, is ki mefes moaxsenebs Cems saCivars. esa Tqva Tu ara, medidurad amoiRo jibidan ori ekiu da sastumros patrons gauwoda. qudmoxdilma maspinZelma stumari mowiwebiT miacila karebamde, d'artaniani Sejda Tavis yviTel cxenze, romelmac igi yovelgvari xifaTis gareSe parizis wminda antuanis karamde miiyvana. aq man sam ekiud gayida Tavisi `raSi~. es Zalian kargi fasi iyo, radgan daqanculi cxeni ZlivsRa iZvroda, cxenis myidvelma CarCma pirdapir uTxra ymawvilkacs: _ cxra livri metismeti momivida, magram eg cxenSi ki ara, misi ucnauri feris gamo mogarTviTo. amgvarad, d'artaniani fexiT Sevida parizSi, xelSi patara boxCa eWira. man iqamde iara, sanam Tavisi qisis Sesaferisi oTaxi ar daiqirava. es oTaxi saxlis mansardze iyo mowyobili luqsemburgis sasaxlis axlos, mesaflaveebis quCaze. d'artanianma oTaxis be misca da dabinavda. Cvenma gaskonelma mTeli dRe qurTukze da Sarvalze sirmebis dakerebas moandoma. es sirmebi dedam mamamisis TiTqmis axali qurTukidan aarRvia da malulad gamoatana. Semdeg d'artaniani rkineulobis rigebs Cahyva, undoda axali piri gaekeTebina Tavisi xmlisaTvis, aqedan ki luvrisken1 gaemarTa, da pirvelive Semxvedri muSketerisagan gaigo misamarTi baton de trevilis sasaxlisa; es sasaxle iqve, Zveli samtredis quCaze mdebareobda, swored im saxlis mezoblad, sadac d'artanianma oTaxi daiqirava; es garemoeba mas metad karg niSnad eCvena da imedi mieca, rom amaod ar Cauvlida es mogzauroba. d'artanianma Tvali gadaavlo Tavis saqciels mengSi. kmayofili darCa, radgan warsulSi avi araferi Caedina, awmyo kargad moewyo da momavlis imedebiT aRsavse dawva da raindis ZiliT daiZina. es, jer kidev provincielis Zili meore dilis cxra saaTamde gahyva mas. cxra saaTze adga da, baton de trevilis, mamamisis sityviT rom vTqvaT, safrangeTis samefos mesame piris sanaxavad gaswia. II baton de trevilis kabinetis mosacdeli oTaxi
  • 12. 12 batonma de truavilma, _ es gvari hqonda mis ojaxs gaskoniaSi, _ anu batonma de trevilma, _ ase gadaikeTa gvari parizSi, _ swored iseve daiwyo Tavisi samsaxuri, rogorc d'artanianma, ese igi, gamofxekili, carieli jibiT, magram im usazRvro guladobiT, mizanswrafviT da moxerxebiT, romlis wyalobiT uRaribesi ymawvili gaskoneli aznauri xSirad ufro met didebas aRwevs xolme, vidre umdidresi perigurdeli an beriSoneli aznauri, romelic mxolod mamis keTildReobasa da memkvidreobas emyareba. de trevili Tavxeduri guladobiT da kidev ufro metad bedis wyalobiT, im dros, rodesac tyvia setyvasaviT cvioda da xmal-xanjali CitiviT frinavda haerSi, oTx-oTxi safexuris gadalaxviT, im Znelad asavali kibis mwvervalze aRmoCnda, romelsac sasaxlis gulis mogeba hqvia. igi megobari iyo mefisa, romelic, rogorc yvelasaTvis cnobilia, did pativsa scemda Tavisi mamis _ henrix meoTxis xsovnas. baton de trevilis mama erTgulad emsaxureboda henrix meoTxes ligasTan brZolaSi. naRdi fulis uqonlobis gamo, _ es fuli ki mefes mTeli sicocxle aklda, xolo vals mudam ixdida erTaderTi saSualebiT _ gonebagamWriaxobiT, romelic TviTonve hqonda da Tavis dReSi aravisgan usesxia, _ man baton de trevilis mamas neba misca, parizis aRebis Semdeg gansakuTrebuli damsaxurebisaTvis, Tavis gerbad oqros lomi gaekeTebina warweriT: Fidelis et fortis. es did pativs niSnavda, magram naklebad sasargeblo iyo. rodesac gardaicvala mefe henrixis saxelovani TanamebrZoli, man erTaderT memkvidreobad Tavis vaJs xmali da gerbi dautova. am ori saunjisa da umwikvlo saxelis wyalobiT batoni de trevili miRebul iqna mefiswulis sasaxleSi, sadac igi ise kargad xmarobda xmals da ise erTgulad asrulebda Tavisi gerbis devizs, rom ludoviko mecamete, romelic mTel samefoSi saxelganTqmul mofarikaved iTvleboda, xSirad ityoda xolme: `Tu romelime Cems megobars duelSi brZola mouxdeba, vurCev pirvel sekundantad me wamiyvanos, xolo meored _ batoni de trevili, an piriqiTo~. erTi sityviT, ludoviko mecametes uyvarda trevili, marTalia, mefurad, egoisturad, magram mainc uyvarda. maSin iseTi saSineli dro iyo, rom yvela cdilobda, Tavis garSemo Semoekriba trevilis msgavsni. bevrs SeeZlo waewera Tavis gerbze epiTeti `Zlieri~, trevilis devizis meore sityva iyo, magram Zalian cota gamoCndeboda iseTi, visac SeeZlo eRiarebina am devizis pirveli sityva _ `erTguli~. trevili swored am umciresobas ekuTvnoda. iSviaT jgufs Seadgenda es umciresoba; gonebiT morCils, vaJkacobiT brmad Tavganwiruls, TvaliT SorsmWvretels, xelswrafs, Tvali marto imisTvis hqonda, rom daenaxa, vis emdureboda mefe, xolo xeli imisaTvis, rom anderZi aego maTTvis. trevils aqamde araferi aklda, garda Sesaferi SemTxvevisa da swored am SemTxvevas eZebda yvelgan da ambobda: _ orive xeliT CavbRujav, Tu odesme Tvali movkar sadmeo. amitom de trevili mefe ludoviko mecametem Tavisi muSketerebis kapitnad daniSna, romlebic mefisadmi erTgulebiT, ufro ukeT rom vTqvaT, mefisadmi fanatizmiT, warmoadgenda imave Zalas, rasac henrix mesamisaTvis _ ordinarebi, xolo ludoviko meTerTmetisaTvis _ Sotlandielebis razmi. am mxriv arc kardinali CamorCeboda mefes, romelmac naxa, ra mZlavri Zala Semoikriba ludoviko mecametem. am meore, ufro sworad, am pirvelma mefem safrangeTisam moisurva, masac hyoloda sakuTari damcveli razmi. manac Seadgina iseTive razmi muSketerebisa, rogoric ludoviko mecametes hyavda. yvela xedavda, rogor ejibrebodnen erTmaneTs mefe da kardinali. rogor daeZebdnen mTel safrangeTSi da ucxo qveynebSi xmlis qneviT saxelmoxveWil vaJkacebs. xSirad saRamoobiT, Wadrakis TamaSisas, ludoviko mecamete da kardinali cxare kamaTs marTavdnen TavianTi muSketerebis Rirsebaze. TiToeuli maTgani Tavisi
  • 13. 13 mebrZolebis guladobasa da vaJkacobas ikvexnida, saxalxod ki orive gaiZaxoda, sastikad unda aikrZalos dueli da Cxubio; amave dros TviTonve malulad aqezebdnen da namdvil mwuxarebas an usazRvro sixaruls ganicdidnen maTi damarcxebis an gamarjvebis SemTxvevaSi. batonma de trevilma maSinve miagno Tavisi mbrZaneblis sust mxares da amiT moipova mefis xangrZlivi mfarveloba. de trevili gangeb kardinal riSelies sasaxlesTan avarjiSebda sazeimod gamowyobil Tavis muSketerebs, romelTa mzakvruli ieri ise agiJebda mis yovladuwmindesobas, rom yalyze udgeboda WaRara ulvaSi. de trevils sakmaod kargad Seegno imdroindeli brZolis arsi, rodesac, Tu mtris xarjiT ara cxovrobdnen, iZulebulni iyvnen, TanamemamuleTa xarjiT ecxovraT. mefis muSketerebi, romlebic eSmakTa legions ufro hgavda, baton de trevilis mets aravis emorCileboda. gulgaReRilni, nasvami, daWril-dakawruli muSketerebi mefisa, anu ukeT rom vTqvaT, baton de trevilisa, Tavisuflad daTareSobdnen duqnebSi, gasarTobebze, moednebze. gahyvirodnen, ulvaSs igrexdnen, xmlebs aJRarunebdnen. udides netarebas grZnobdnen, rodesac kardinalis mcvelebs Sexvdebodnen da Seejaxebodnen. amas ki brZola mosdevda. iqve, Sua quCaSi iSiSvlebdnen xmlebs, ecemodnen erTmaneTs, Tan saxumaro sityvebsac yvirodnen, zogjer kvdebodnen, magram darwmunebulni iyvnen, rom moklulT daitirebdnen da sisxls aiRebdnen. ufro xSirad ki TviTon klavdnen mowinaaRmdeges da brZolidan gamarjvebulni gamodiodnen, da aqac dar- wmunebulni iyvnen, rom sapatimroSi ar daaobebdnen, radgan batoni de trevili gamoaSvebinebda. amitom mefis muSketerebi aRmerTebdnen TavianT kapitans, miuxedavad imisa, rom TavzexelaRebuli yaCaRebi iyvnen, mis winaSe SiSiT kankalebdnen ise, rogorc mowafeebi TavianTi maswavleblis win. xma- amouRebliv emorCilebodnen yovel mis sityvas da mzad iyvnen Tavi moeklaT, sul umciresi SeniSvnac rom mieRoT misgan. batoni de trevilic am Zalovani berketiT sargeblobda jer mefisa da misi megobrebisaTvis, xolo Semdeg TavisTvis da Tavisi megobrebisaTvis. aRsaniSnavia, rom im drois mogonebebSi, romlebic mravlad dagvitova am xanam, araferi moipoveba am Rirseuli didebulebis sasayveduro an samduravi. TviT mtrebis nawerebSic, mteri ki mas mravali hyavda, arsad aris aRniSnuli, rom mas visganme moeTxovos rame im sikeTis samagierod, romelsac Tavisi seidebis1 daxmarebiT Tesavda. sakvirveli da iSviaTi niWi hqonda intriganobisa; am mxriv igi misi epoqis arc erT udides intrigans ar CamorCeboda; magram, miuxedavad amisa, de trevili patiosan kacad darCa da sagmobi ara Caudenia ra. ufro metic, miuxedavad mravali Wrilobisa da momqancveli varjiSisa, igi mainc gamoCenili oratori, banovanTa uerTgulesi Tayvanismcemeli da gulwarmtaci saluqi gaxldaT. iseve laparakobdnen de trevilis gamarjvebul siyvarulze, rogorc oci wlis winaT basompieris gamarjvebebze; cotas rodi niSnavda es Sedareba. amrigad, muSketerebis kapitani iyo Tayvancemuli, saSiSi da sayvareli pirovneba _ es ki Seadgens adamianis srul netarebas. ludoviko meToTxmetem Tavisi didsxivosnobiT Caaqro sasaxlis yvela patara varskvlavi; magram misma mamam ki pluribus impar2 piradi brwyinvaleba dautova yvela favorits, Tavisi pirovnuli Rirseba ki _ Tavis Tayvanismcemlebs. mefis da kardinalis garda, parizSi orasze mets kidev sxvas hqonda dilis misasalmebeli miReba, magram am orasSi yvelaze mravalricxovani Tayvanismcemlebi yovelTvis baton de trevilTan ikribebodnen. Zveli samtredis quCaze mdebare de trevilis sasaxlis ezo banaks hgavda, romelic zafxulSi dilis eqvsi saaTidan da zamTarSi rva saaTidan daRamebamde
  • 14. 14 jariT iyo savse. ormocdaaTi-samoci muSketeri, romlebic, etyoboda, xSirad icvlebodnen, rom yovelTvis mravlad sCvenebodnen xalxs, iaraRasxmulni da sabrZolvelad gamzadebulni daseirnobdnen. did, grZel kibeze Seuwyvetliv adiodnen da Camodiodnen mTxovnelebi: parizeli moqalaqeebi wyalobis saTxovnelad modiodnen, provincieli aznaurebi samxedro samsaxurSi Sesvlaze ocnebobdnen, xolo yovelgvari feris tanisamosSi gamowyobili msaxurebi TavianTi batonebis mier gamogzavnil baraTebs abarebdnen. baton de trevilis kabinetis mosacdelSi grZel skamebze rCeulni isvenebdnen, ese igi isini, vinc mowveulni iyvnen. am oTaxSi dilidan saRamomde xalxis yayani iyo, xolo gverdiT kabinetSi batoni de trevili ijda da iRebda mis sanaxavad mosulT; ismenda saCivrebs, iZleoda brZanebas, iseve rogorc mefes luvris aivnidan, masac SeeZlo kabinetis fanjridan moexdina Tavisi muSketerebis sabrZolo daTvaliereba. im dRes, rodesac d'artaniani de trevilis sasaxleSi mivida, Cveulebisamebr, uamravi xalxi daxvda Segrovili; miT ufro bevri moeCveneboda igi provinciels, romelic pirvelad iyo parizSi, magram esecaa, rom es provincieli gaskoneli gaxldaT, im dros ki d'artanianis Tanamemamuleebi cnobilni iyvnen, rogorc naklebad morcxvni da uSiSarni. marTlac, ar SemkrTala d'artaniani, rodesac gaiRo didi, oTxkuTxedTaviani lursmnebiT SeWedili mZime kari da pirdapir SeiaraRebul adamianebSi moxvda, romlebic jguf-jgufad mimodiodnen, saubrobdnen, oxunjobdnen, Cxubobdnen da TamaSobdnen. oficeri unda yofiliyo kaci, gamoCenili pirovneba an lamazi qali, rom mSvidobianad gaevlo am mRelvare adamianTa talRebSi. swored am areulobaSi da Jivil-xivilSi mouxda gavla Cvens ymawvilkacs. gulis fancqaliT miiwevda win, Tan cdilobda, gamxdar barZayebze mWidrod miekra xmali, cal xels farTofarflian quds ar aSorebda, saxeze provincielis odnavi Rimili ukrToda, romliTac cdilobda, daemala mRelvareba. gaivlida erT jgufs Tu ara, Tavisuflad amoisunTqavda, magram kargad icoda, rom ukanidanac Tvals ar aSorebdnen, da pirvelad Tavis sicocxleSi d'artanianma, romelsac Tavis Tavze dRemde sakmaod didi warmodgena hqonda, igrZno, rom sasacilo iyo. kibesTan uaresi mdgomareoba daxvda. pirvel safexurze oTxi muSketeri xmlis varjiSiT irTobda Tavs. iqve parmaRze Segroviliyo aTi-Tormeti maTi amxanagi, romlebic Tavis rigs elodnen am varjiSSi monawileobis misaRebad. erTi am oTx muSketerTagani zemo safexurze idga da amoRebuli xmliT cdilobda gza Seekra sami amxanagisaTvis, kibeze ar aeSva. misi mowinaaRmdegeni ki xmlis marjve xmarebiT cdilobdnen gzis gakafvas. d'artanians egona, safarikao, wvermomrgvalebuli blagvi daSniT iyo es brZola, magram male darwmunda, rom oTxives sagangebod galesili maxvili eWira da mebrZolebic gakawrulebi iyvnen. yoveli axali nakawris gamoCenaze mayureblebi, mebrZolebTan erTad, giJebiviT xarxarebdnen. zemo safexurze mdgomi muSketeri araCveulebrivi xelovnebiT igeriebda samive mowinaaRmdeges da axlos ar ikarebda maT. movarjiSeebis irgvliv wre Seikra. pirobis Tanaxmad, is mebrZoli, visac xmali moxvdeboda, tovebda brZolis vels da baton de trevilTan Sesasvlel Tavis rigs mas uTmobda, vinc xmliT Seexo. xuTi wuTi sakmarisi aRmoCnda sami kacis dasamarcxeblad: erTs mklavSi moxvda xmali, meores _ nikapSi, mesames _ yurSi, zemo safexurze mdgomi ki odnavadac ar iyo gakawruli. gamarjvebulma muSketerma, dadebuli pirobis Tanaxmad, sami kacis rigi moigo. Cveni axalgazrda mogzauri Zalian cdilobda, araferi gahkvirveboda, magram am brZolam Zalian gaaoca. Tavis samSobloSi, im mxareSi, sadac ucbad ekideba xolme cecxli Tavsac da gulsac, mcire ram mizezi mainc aris saWiro
  • 15. 15 duelisaTvis. xolo am oTxi mebrZolis gaskonuri varjiSis msgavsi mas araferi enaxa, TviT gaskoniaSic ki. d'artanians Tavi sadRac Sors, uzarmazari devgmirebis qveyanaSi egona, sadac guliverma imogzaura da didi SiSi ganicada, magram jer Sors iyo miznidan Cveni gaskoneli, mas jer kidev gasavleli hqonda derefani da mosacdeli oTaxi. derefanSi ukve aRar ibrZodnen, qalebze laparakobdnen, mosacdel oTaxSi ki sasaxlis ambebs yvebodnen. derefanSi d'artaniani WarxaliviT gawiTlda, mosacdel oTaxSi ki TrTola iwyo. aq man gaigona xmamaRali kritika im politikisa, romelic SiSiszars hgvrida mTel evropas, hkicxavdnen TviT kardinalis pirad cxovrebas, romlis saidumloebaSi SeWris cdisaTvis mravali warCinebuli da Zlieri didebuli sastikad iqna dasjili. es didi adamiani, d'artanianis mamis mier esoden Tayvancemuli, aq baton de trevilis muSketerebis sasacilo gamxdariyo: isini masxarad igdebdnen mis mogrexil fexebs da moxril zurgs. zogi leqsebs mReroda kardinalis xasa qalbaton d'egilonze da mis diswul qalbaton de kombaleze, zogi SeTqmulebas amzadebda kardinalis fareSebisa da damcveli razmelebis winaaRmdeg. yvelaferi es d'artanians warmoudgenlad da SeuZleblad miaCnda. magram rodesac kardinalis molazRandareTa Soris xandaxan mefis saxeli gaismoda, cota xniT damunjdebodnen, TiTqos moRimar tuCebze klite daades da ena Caugmaneso, gaubedavad mimoixedavdnen, gegonebodaT, eSiniaT, baton de trevilis kabinetis kedelma ar gagvceso. magram Tu vinme isev kardinalze gadahkravda moswrebul sityvas, kvlav gaismoda guliani sicili da sinaTleze gamohqondaT yoveli misi saqcieli. `ai, ubeduri adamianebi, romlebsac dRes-xval bastiliis1 cixeSi Cayrian da CamoaxrCoben, _ gaifiqra SeSinebulma d'artanianma, _ eWvi ar aris, mec aseTive bedi melis, radgan mTlianad movismine maTi naTqvami, da mec maT Tanamoziared CamTvlian, ras ityvis batoni mamaCemi, romelic sul imas CamCiCinebda, Tayvans unda scemde kardinalso, _ man rom icodes, ra uRmerToebis wreSi Cavarda misi Svili!~ amitom, me mgonia, mkiTxveli uCemodac mixvdeba, rom d'artaniani ver gabedavda am baasSi Carevas; Tumca TvalebdaWyetili Sescqeroda iqaurobas, yurmaxvilad ismenda yovel sityvas, daZabuli hqonda xuTive grZnoba, rom araferi gamohparoda. miuxedavad imisa, rom swamda mamis darigeba, Tavisi gemovnebiTa da alRoTi, dasagmobad ki ara, saqebad miaCnda is sityvebi da moqmedeba, rasac iq xedavda da ismenda. d'artaniani sruliad ucxo iyo baton de trevilis erTgulTa krebisaTvis da radganac mas pirvelad xedavdnen TavianT Soris, mosvlis mizezi hkiTxes. man Zalian Tavmdablad daasaxela Tavisi vinaoba. xazi gausva, rom baton de trevilis Tanamemamule iyo da msaxurs, romelic mas esaubreboda, sTxova, muSketerTa kapitnisaTvis moexsenebina _ neba eboZebina erTi-ori wamiT mieRo. didebuli mfarvelis kiloTi dahpirda msaxuri am Txovnis droulad Sesrulebas. d'artaniani cotaTi damSvidda, pirvandelma gancvifrebam gauara, goneba moikriba da Cveuli dakvirvebiT Seudga iq myofTa Seswavlas. erTi, metad gacxarebulad moyayane jgufis SuaSi maRali tanis muSketeri idga mediduri saxiTa da iseTi ucnauri tanisamosiT, rom yvela mas Sescqeroda. am dRes is ar Semosula muSketerTa erTian samgzavro formaSi, romlis tarebac imxanad savaldebulod arc miaCndaT, radgan maSin, marTalia, Tavisufleba naklebi hqondaT, magram SezRuduli ar iyo damoukideblobac. mas odnav gaxunebuli da daWmuWnili cisferi xifTani ecva; zemodan oqromkediT amoqarguli sagangebo yabiwi ise brWyvinavda, rogorc mzis sxiviT gaSuqebuli ankara wyali. mxrebidan
  • 16. 16 daSvebuli grZeli xaverdis wamosasxami araCveulebrivad amSvenebda. wamosasxamis SigniT mxedris mSvenieri yabiwi da zed Camokidebuli uzarmazari xmali moCanda. muSketeri es wuTi iyo saguSagodan ganTavisuflebuliyo da Cioda, Zalian gavcivdi, wamosasxami amitom gadavicvio. drodadro gangeb Caaxvelebda kidec da mis garSemo Semokrebil megobrebs medidurad aweuli TaviT da ulvaSis grexiT esaubreboda. yvelani aRtacebiT Sescqerodnen mis oqromkedian yabiws, maT Soris d'artaniani _ yvelaze metad. _ ras izam, moda mbrZaneblobs, _ ambobda muSketeri, _ Zalian kargad vici, rom sigiJea, magram modaa da Cvenc vemorCilebiT. egec rom ar iyos, xom unda davxarjoT rameze mamapapeuli qoneba. _ ah, porTos! _ SesZaxa erTma amxanagma, _ axla imis mtkicebas ki nu dagviwyeb, TiTqos eg yabiwi marTla mamaSenisagan dagrCenodes memkvidreobiT. albaT im pirbadianma qalbatonma gaCuqa, warsul kviras rom gnaxeT sent-onores karisken erTad mimavalni. _ ara, patiosnebas geficebiT, sityvas gaZlevT patiosani gvariSvilisas, rom me TviTon viyide, Cemi fuliT, _ upasuxa muSketerma, romelsac porTosi uwodes. _ diax, swored iseve, rogorc me TviTon viyide, ai es safule im fuliT, romelic Cemma sayvarelma Camido Zvel qisaSi, _ Tqva meore muSketerma. _ me Tqven garwmunebT, _ ganagrZo porTosma, _ amis dasamtkiceblad isica kmara, rom Tormeti pistoli miveci. aRtacebam ufro imata, Tumca arc undobloba kargavda niadags. _ marTals ar vambob, aramis? _ mimarTa erT muSketers porTosma. es meore muSketeri, romelsac aramisi uwodes, yovelmxriv sawinaaRmdego tipi iyo im yabiwiani medidurisa, romelic Tavisi naTqvamis damowmebasa sTxovda mas. igi ocdaori-ocdasami wlisa arc ki iqneboda; gulubryvilo, sasiamovno gamomet- yvelebis saxe hqonda da lmobieri Savi Tvalebi; vardisferi xaverdovani loyebi Semodgomis atams miugavda. wvrili ulvaSi, sworad gayvanili Savi xaziT, zemo tuCs umSvenebda. xelebs Zirs ar uSvebda, TiTqos eSinoda, venebi ar dameberoso, da drodadro yuris bibiloebs moiCqmetda xolme, raTa vardisferi da gamWvirvaleba ar dahkargoda. Cveulebriv, cotas da dinjad laparakobda, yvelas esalmeboda, uxmod icinoda da TeTr mSvenier kbilebs aCenda, romlebsac, rogorc mTel Tavis pirovnebas, etyoboda, did yuradRebas aqcevda. megobris momarTvis sapasuxod, Tanxmobis niSnad, Tavi daaqnia. am damowmebam sabolood gafanta yoveli eWvi da isev aRtacebiT dauwyes yureba yabiws, magram TqmiT ki masze aRaras ambobdnen da baasi sul sxva saganze gadaitanes. _ graf de Sales mejinibis naTqvamze ras ityviT? _ mimarTa erT-erTma muSketerma ara erT romelime iq mdgoms, aramed mTel jgufs saerTod. _ mereda ras ambobs igi? _ ikiTxa porTosma kmayofilebiT. _ is ambobs, rom briuselSi kapucinis1 tansacmelSi gamowyobili roSfori unaxavs, kardinalis uerTgulesi mona. wyeulma roSforma, gadacmuli tansacmlis wyalobiT, gaaTamaSa batoni de legi, rogorc namdvili suleli. _ rogorc namdvili suleli, _ gaimeora porTosma, _ magram marTali ki aris, rasac is ambobs? _ me es ambavi aramisisagan vici, _ Tqva muSketerma. _ marTla? _ Tqvenc xom Zalian kargad iciT, porTos, _ uTxra aramisma, _ guSin aki giambeT dawvrilebiT yvelaferi. aRar Rirs amaze laparaki!
  • 17. 17 _ aRar Rirs? ase ggonia? aRar Rirs! _ ganagrZo porTosma, _ krints nuRar davZravT! eSmakma dalaxvros! Tqven Zalian swrafad akeTebT daskvnebs! rogor? kardinali kacsa gzavnis didebulis dasazveravad, viRac moRalatis saSualebiT iparavs mis miwer-moweras; am jaSuSis daxmarebiTa da moparuli werilebis wyalobiT Tavs hkveTen Sales im saSineli cilismwamebluri sababiT, TiTqos mas surda moekla mefe da dedofali misi umcrosi ZmisaTvis mieTxovebina. aravin araferi icoda am bneliT moculi istoriis Sesaxeb; Tqven es ambavi guSin gviambeT da amiT yvelani davkmayofildiT. magram dRes, rodesac jer isev braziT gviduRs guli am saSinelebis gamgoneT, Tqven ambobT: `aRar Rirs amaze laparakio!~ _ maS, visaubroT magaze, raki ase gsurT, _ upasuxa mSvidad aramisma. _ im roSfors, _ Sehyvira porTosma, _ me rom ubedur Sales mejinibe vyofiliyav, Sav dRes davayenebdi! _ samagierod, Tqven Sav dRes dagayenebdaT wiTeli hercogi, _ upasuxa aramisma. _ oho, wiTeli hercogio! vaSa, vaSa, wiTeli hercogi! _ Sehyvira porTosma taSiscemiTa da Tavis qneviT, _ wiTeli hercogi! zedgamoWrilia es saxeli, me gavavrceleb am saxels, Cemo Zvirfaso, amaSi darwmunebuli brZandebodeT. ra moswrebuli sityva aqvs aramiss! samwuxaroa, Cemo megobaro, rom ar gahyeviT Tqvens mowodebas, ra momxiblavi mRvdeli iqnebodiT! _ o, es droebiTi dayovneba gaxlavT, wuTieri, _ upasuxa aramisma, _ dRes iqneba Tu xval, mRvdeli viqnebi. aki Tqvenc iciT, porTos, rom jerac ganvagrZob RvTismetyvelebis Seswavlas. _ ambobs da kidec aasrulebs, _ Tqva porTosma, _ adre iqneba Tu gvian, anaforas Caicvams. _ adre iqneba, adre, _ gauswora aramisma. _ mxolod raRacas elodeba, manam sabolood gadawyvetdes. rogorc ki ausruldeba wadili, maSinve anaforas Caicvams, igi samxedro tansacmlis ukan ukidia ganjinaSi, _ wamoiZaxa erT-erTma muSketerma. _ mereda, ras elodeba? _ hkiTxa axla sxva muSketerma. _ elodeba, rom dedofalma taxtis memkvidre misces safrangeTs. _ amaze nu vixumrebT, batonebo, _ SeniSna porTosma. _ madloba RmerTs, dedofali jerjerobiT im asakisa brZandeba, rom magasac agvisrulebs. _ amboben, batoni bukingami1 safrangeTSi brZandebao, _ Tqva aramisma iseTi cbieri siciliT, rom samarcxvino mniSvneloba misca am TiTqmis ubralo sityvebs. _ aramis, Cemo megobaro, axla ki Tqven cdebiT. _ Seawyvetina sityva porTosma, _ Tqven xSirad gitacebT enamaxviloba da Sors SestopavT xolme. baton de trevils rom gaegona Tqveni sityvebi, mis risxvas ver gadaurCebodiT. _ porTos, Tqven ra, swavla-darigebas mipirebT? _ Sehyvira aramisma da lmobier TvalebSi cecxlis alma gaurbina. _ Cemo Zvirfaso, an muSketeri iyaviT, an mRvdeli! an erTi brZandebodeT, an meore, oRond orive erTdroulad ki ara, _ ganagrZo porTosma, _ ai, Tu gaxsovT, im dRes aTosmac giTxraT, erTdroulad or cxenze zixarTo. eeh, nu gacxardebiT, Zaliana gTxovT, usargeblo iqneba Tqveni risxva, xom gaxsovT, raze SevTanxmdiT me, Tqven da aTosi, qalbaton d'egilonTan daiarebiT da mas earSiyebiT, qalbaton Sevrezis diswul bua-trasis gulis mogebasac cdilobT. oh, RmerTo Cemo! nu gaam- xelT Tqvens bednierebas, aRsarebas aravina gTxovT, Tqveni morcxvoba cnobilia. magram Tuki TqvenTvisa gaqvT es saTnoeba, maSin mag saTnoebiTve moeqeciT dedoflis saidumloebasac. mefesa da kardinalze iybedon ramdenic surdeT; magram dedofali wmindaa da masze Tu ityviT rames, mxolod keTili unda brZanoT da sxva araferi.
  • 18. 18 _ Tqvenc xom narcisi1 ara xarT, porTos, rom sul Tqveneburad gindodeT yvelaferi! me Tqven gafrTxilebT, _ upasuxa aramisma, _ xom iciT, WiriviT mejavreba, Wkuas rom maswavlian, mxolod aTosis darigebebi SemiZlia movismino, rac SegexebaT Tqven, metad kargi yabiwi gaqvT, magram Wkuis swavlebiT Tavs nu iwuxebT. Tu movisurveb, mRvdeli viqnebi, manamde ki muSketeri var da, rogorc muSketers Seefereba, imas vambob, rac minda. amJamad ki minda giTxraT, rom Tavi momabezreT. _ aramis! _ porTos! _ kmara, batonebo! _ gaisma irgvliv. _ batoni de trevili elodeba baton d'artanians, _ Seawyvetina yvirili msaxurma da kabinetis kari SeaRo. am sityvebis gagonebaze sruli dumili Camovarda, yvela CaCumda, kabinetis kari Ria iyo. ymawvili gaskoneli mosacdeli oTaxidan muSketerebis kapitnis kabinetSi Sevida da sixaruli igrZno, rom swored droze gadarCa im ucnauri davis dasasruls. III baton de trevilis kabinetSi Zalian cud gunebaze iyo im dros batoni de trevili, magram mainc Tavazianad miesalma ymawvilkacs, romelmac TiTqmis iatakamde daxara Tavi. misma bearnulma kilom Rimili mohgvara muSketerTa kapitans, romelsac gaaxsenda Tavisi axalgazrdoba da mSobliuri kuTxe; es mogoneba ki yovelTvis tkbil Rimils hgvris adamians, ra asakisac unda iyos igi. magram miuaxlovda Tu ara mosacdel oTaxs, d'artanians xeliT aniSna, TiTqos nebasa sTxovda, _ saCqaro saqme maqvs sxvebTan, jer imaTTan movrCebio, da Ria karSi mkacri, mbrZanebluri da mrisxane xmiT samjer gasZaxa: _ aTos! porTos! aramis! ori muSketeri _ porTosi da aramisi, romlebic Cven ukve gavicaniT, maSinve CamoSorda mosaubreTa jgufs da kabinetSi Sevida, karebi umal daixura. isini jer kidev ar damSvidebuliyvnen, magram de trevilis winaSe ise Rirseulad da darbaislurad eWiraT Tavi, rom d'artanianis aRtaceba gamoiwvies. d'artanians TiTqmis naxevarRmerTebad eCveneboda es muSketerebi, xolo maTi ufrosi ki Weqa- quxiliT SeiaraRebul olimpis mbrZanebel zevsad. rogorc ki muSketerebi kabinetSi Sevidnen da kari daixura, mosacdel oTaxSi xelaxali xmauri atyda, romelic, eWvi ar aris, baton de trevilis mier muSketerebis daZaxebam gamoiwvia. batonma de trevilma samjer Tu oTxjer dahkra bolTa Tavis oTaxSi da samjer Tu oTxjer SeWmuxnili warbebiT win gauara porTossa da aramiss, romlebic ise iyvnen gaWimulebi, TiTqos aRlumze ariano. uceb am ymawvilebis pirdapir SeCerda de trevili, ganrisxebuli Tvali gadaavlo TaviT fexamde da mrisxaned uTxra: _ iciT, ra miTxra mefem? _ Sehyvira man, _ didi xnis winaT ki ara, wuxel! ha, iciT? _ ara, batono, _ upasuxa mcire dumilis Semdeg orivem erTad, Cven araferi viciT. _ magram imedi maqvs, batono, pativs dagvdebT da gvibrZanebT, ra moxda! _ mimarTa aramisma uaRresad zrdilobianad da Tavi moxdenilad daxara.
  • 19. 19 _ mefem brZana, rom amis Semdeg muSketerebs baton kardinalis razmebidan avarCevo. _ baton kardinalis razmebidan? mereda risTvis? _ hkiTxa mkvircxlad porTosma. _ imitom, rom kargada xedavs, sul mTlad gauwyaldeba piketi,1 Tu magari Rvino ar Cauria. orive muSketeri wamoWarxlda. d'artanianma aRar icoda, sad wasuliyo. erCia, miwa gaskdomoda da Sig moyoliliyo. _ diax, diax, _ ganagrZo mRelvarebiT batonma de trevilma, _ marTalic brZandeba misi yovladudidebulesoba, radgan, vficav patiosnebas, sasaxleSi Zalian gautydaT saxeli Cvens muSketerebs. wuxel, Wadrakis TamaSisas, kardinali damwuxrebuli saxiT uambobda mefes, _ rac Zalian ar momewona, _ rom guSinwin es abezari muSketerebi, es wyeulebi, _ (dacinviT gamoTqvamda am sityvebs, rac, ra Tqma unda, ufro metad ar momewona), _ es CxubisTavi muSketerebio, _ da Tan me Se- momyurebda Tavis cica-vefxvis TvalebiT, _ didxans darCenilan Rame duqanSi, ferus quCaze da Cemi guSagTa razmi (ise miyurebda, TiTqos masxarad agdebas mipirebda) Turme iZulebuli gaxda, daeWira is myudroebis damrRvevebio, daswyevla RmerTma! Tqven ukeT gecodinebaT es ambavi!.. rogor? Cemi muSketerebi daiWires?! Tqvenc iq yofilxarT! uaris Tqma aRar gamibedoT! ucvnixarT, kardinalma orive dagasaxelaT... sul Cemi bralia, Cemi, radgan me TviTon varCev Cems xalxs! erTi miTxariT, aramis, ra eSmakad mTxoveT muSketeris samosi, rodesac mRvdlis anafora ufro mogixdebodaT? an kidev, Tqven, porTos! marto imisaTvis gindaT eg mSvenieri oqros yabiwi, rom zed Calis xmali Segaban? aTosi? aToss ver vxedav! sad aris aTosi? _ batono! _ mimarTa mwuxarebiT aramisma, _ aTosi avad gaxlavT, Zalian avad. _ avadao? rogora TqviT, Zalian avadao? riT aris avad, ra daemarTa? _ SiSoben, batono, vaiTu yvavili gamoaCndeso, _ upasuxa porTosma, romelsac surda, TviTonac Careuliyo am baasSi, _ RmerTma daifaros, SeiZleba mTlad dausaxiCros saxe. _ yvavili? Zalian kargi, ai kidev sasixarulo ambavi macnobeT, porTos! yvavili Seeyaros imxnis vaJkacs? SeuZlebelia!.. barem pirdapir miTxariT, rom daWrilia, an, iqneb, moklulic!.. ah! ras warmovidgendi? ah! RmerTo! geyurebaT, batonebo, me ar minda, rom Cemi muSketerebi sadRac binZur duqnebSi daiarebodnen, quCebSi Cxubobdnen da xmlebiT ibrZodnen gzajvaredinebze. me ar minda, rom Cemi razmelebi dacinvis sababs aZlevdnen baton kardinalis razmelebs, romlebic sakmaod mamacni, mSvidni da moxerxebulni arian. isini arasdros Tavs aravis daaWerineben. darwmunebuli var, iqve, moedanze daixocebian da dasaWerad ki aravis danebdebian, Tavis daRweva, gamoqceva, gamoparva! _ es mxolod mefis muSketerebma ician da Zalian kargadac! cofmoreuli porTosi da aramisi brazisagan caxcaxebdnen, isini siamovnebiT waaxrCobdnen baton de trevils, magram ra unda eqnaT, darwmunebulni iyvnen, rom Tu igi emdureboda da ujavrdeboda, mxolod imitom, rom Zalian uyvarda Tavisi muSketerebi da es siyvaruli alaparakebda. metismeti aRelvebis gamo aramisi da porTosi xaliCas fexsa scemdnen, simwriT dakvnetili tuCebidan sisxli gamosdiodaT da mTeli RoniT uWerdnen xels xmlis vadas. mosacdel oTaxSi, rogorc vTqviT, yvelam gaigo, rom batonma de trevilma aTosi, porTosi da aramisi gamoiZaxa. xmaze Seatyves, rogori ganrisxebuli unda yofiliyo muSketerTa kapitani.
  • 20. 20 aTamde cnobismoyvare muSketeri kabinetis karebs mieyrdno da sibrazisagan feri misdiodaT. karze miWeril maT yurebs kabinetSi naTqvami erTi bgerac ar gamohparviaT. yurs ugdebdnen da sityvasityviT xmamaRla imeorebdnen kapitnis mier muSketerebis mimarT naxmar Seuracxmyofel sityvebs. erTi wamis ganmavlobaSi kabinetis karidan quCis karamde yvelas moedo es ambavi, mTeli sasaxle aRelvebuli iyo. _ xom xedavT! batoni kardinalis gvardielebi mefis muSketerebs apatimreben, _ ganagrZo batonma de trevilma, romelic aranakleb gacofebuli iyo, vidre misi muSketerebi. igi ise warmoTqvamda TiToeul sityvas, rom msmenelebs xanjaliviT esobodaT. _ xom xedavT! misi yovladuwmindesobis eqvsma gvardielma daapatimra mefis eqvsi muSketeri! eSmakma dalaxvros! me gadawyvetili maqvs, axlave wavide luvrSi, vTxovo, gamaTavisuflon mefis muSketerebis kapitnis Tanamdebobidan da visime TanaSemwed damniSnon kardinalis gvardiaSi. Tu amaze uars metyvian, jandabas, avdgebi da mRvdlis anaforas Cavicvam. am sityvebis gagonebaze mosacdel oTaxSi Tavi veRar Seikaves da CurCuli mRelvarebad iqca. irgvliv wyevla-krulva da lanZRva-gineba gaismoda: `wyeulebi!~ `eSmakma waiRos magaTi Tavi!~ `sikvdili magaT~. d'artaniani Tvals aqeT-iqiT acecebda, dasamal adgils eZebda da usazRvro survili hqonda, magidis qveS SemZvraliyo. _ Tu asea, Cemo kapitano, maSin momismineT, _ mimarTa aRSfoTebulma porTosma, _ marTalia, eqvsni viyaviT eqvsis winaaRmdeg, magram Cven RalatiT dagvesxnen da, jer xmali arc ki gvqonda amoRebuli, rom moulodnelad gangmiruli ori amxanagi ukve miwaze egdo, aTosic saSinlad daWres da isic im moklulebiviT veRarafers gvSveloda. Tqven kargad icnobT aToss, batono! man orjer scada wamomdgariyo, magram orivejer Zirs daeca. miuxedavad amisa, Cven ar davnebebivarT, ara! ZaliT Segvipyres, magram gzaSi gamoveqeciT. rac Seexeba aToss, igi mkvdari egonaT da iqve datoves, brZolis velze, im mosazrebiT, rom gvami ar Rirda saTrevad, ai, namdvili ambavi Tu gindaT, es aris. ras izamT, batono kapitano, yovelTvis ar igeben brZolebs. didebuli mxedarTmTavari iyo pompeusi, magram sastikad damarcxda farsalis2 brZolaSi; an kidev mefe francisko pirveli, rogorc gamigonia, sxvas arc is Camouvardeboda Tavisi vaJkacobiT, magram paviis1 brZola mainc waago. _ maqvs pativi mogaxsenoT, _ rom anderZi avuge erT maTgans Tavisive xmliT, radgan Cemi pirvelsave brZolaSi Suaze gadamityda, _ Tqva aramisma. _ eg me ar vicodi, _ Tqva batonma de trevilma cota damSvidebuli xmiT, _ rogorca vxedav, gauzviadebia baton kardinals. _ oRond, RvTis gulisaTvis, batono, _ ganagrZo aramisma, rodesac naxa, rom kapitani mSviddeboda da SeiZleboda misi Txovnac Seewynarebina, _ RvTis gulisaTvis, batono, nu ityviT, rom aTosi daWrili gaxlavT, Tavs moiklavs, Tu gaigo, rom mefis yuramde miaRwia am ambavma. unda mogaxsenoT, misi Wrilobebi Zalian saSiSia. marto mxarSi rom yofiliyo, gadarCeboda rogorme, magram gulSic daWrilia da saxifaTo mdgomareobaSia... am dros karis farda gadaiwia da mis foCebSi saSinlad fermixdili, mSvenieri, warmosadegi vaJkaci gamoCnda. _ aTos! _ Sehyvira orive muSketerma. _ aTos! _ gaimeora batonma de trevilmac. _ Tqven dagibarebivarT, batono, _ mimarTa aTosma kapitans dasustebuli, magram sruliad damSvidebuli xmiT. _ Tqven mkiTxulobdiT, rogorc amxanagebma gadmomces da ai, mec aq gaxlavarT; mibrZaneT, batono!
  • 21. 21 am sityvebis Semdeg koxta samxedro tansacmelSi gamowyobili aTosi moxdenilad CamoSorda kars da mtkice nabijiT Sevida kabinetSi. batoni de trevili gulis siRrmemde aRgznebuli iyo aseTi vaJkacobiT. igi swrafad gaemarTa daWrili aTosis misagebeblad. _ es iyo, am batonebs veubnebodi, _ mimarTa de trevilma, _ rom vukrZalav Cems muSketerebs ubralo saqmisaTvis Tavis ganwirvas, radgan mamaci adamianebi metad Zvirfasni arian mefisaTvis. xolo mefem kargad icis, rom misi muSketerebi yvelaze saukeTesoni arian mTel qveyanaSi. Tqveni xeli, aTos! batonma de trevilma ar daucada axlad mosulis gulTbil sapasuxo sityvebs, xeli staca aTosis marjvena xels da ise Ronivrad mouWira, rom aTosma, romelsac yovelTvis SeeZlo Tavisi grZnobis damoCileba, veRar gauZlo tkivils, mwared gaaJrJola da feri ufro dakarga. Zalian cdilobdnen, saidumlod SeenaxaT aTosis daWris ambavi, magram ukve yvelam icoda, rom igi mZimed iyo daSavebuli da imdenad moulodneli iyo iq myofTaTvis misi danaxva, rom kabinetis karis mixurvac ki daaviwydaT. kmayofilebis gamomxatvelma SeZaxilebma dafares muSketerTa kapitnis ukanaskneli sityvebi. orma Tu samma kacma odnav Ria karis fardebic ki gadaswia. eWvi ar aris, batoni de trevili sastikad Serisxavda maT zrdilobis kanonebis darRvevisaTvis, magram igrZno, rogor SeikumSa aTosis xeli mis xelSi, Sexeda mas da dainaxa, rom daWrils guli misdioda. da Tumca aTosi Seecada, mTeli Zal-Ronis mokrebiT tkivilebisaTvis rogorme gaeZlo, mainc mkvdariviT daeca iatakze. _ Cqara dastaqari! _ Sehyvira batonma de trevilma, _ Cemi an mefisa! saukeTeso dastaqari! Cqara, Torem veRar gadavarCenT Cems gulad aToss! am yvirilis gagoneba da mosacdeli oTaxidan xalxis kabinetSi Secvena erTi iyo. ise ucbad moxda yvelaferi es, rom baton de trevils azradac ar mosvlia karis mixurva. yvelani gars Semoexvivnen gulwasuls... magram amaod CauvlidaT es TanagrZnoba, rom am dros sasaxleSi dastaqari ar aRmoCeniliyo. man saswrafod gaapo xalxi, jer isev gulwasul aToss mivarda da imis gamo, rom xalxis yayani da moZraoba Zalian uSlida, iTxova, upirveles yovlisa, daWrili mezobel oTaxSi gaeyvanaT.batonma de trevilma maSinve gaaRo kari da gza uCvena aramiss da porToss, romlebmac xelSi aiyvanes TavianTi amxanagi da oTaxidan gaiyvanes, am jgufs ukan dastaqari misdevda. baton de trevilis kabineti, romelSic, saerTod, erTob didi SiSiT da mowiwebiT Sediodnen, axla mosacdel darbazs damsgavseboda, sadac yayanebdnen da xmamaRla lanZRavdnen kardinalsa da mis jariskacebs. cota xnis Semdeg porTosi da aramisi dabrundnen. daWrilTan mxolod dastaqari da batoni de trevili darCnen. bolos batoni de trevilic gamoCnda. aTosi gonze movida. dastaqarma ganacxada, rom mis megobrebs SeeZloT guldamSvidebiT yofiliyvnen, radgan daWrilis mdgo- mareoba saSiSi ar iyo; misi aseTi sisuste mxolod bevri sisxlis dakargvas gamoewvia. Semdeg batonma de trevilma xeliT aniSna da kabinetidan yvelani swrafad gavidnen garda d'artanianisa, romelsac ar daviwyeboda, rom mas audiencia hqonda, da gaskonuri sijiutiT eloda am wams. rodesac yvelani gavidnen, batoni de trevili SemobrZanda. mis pirdapir ymawvili kaci idga, romelic mas sruliad daviwyeboda. aTosis mosvlam da iq momxdarma ambebma muSketerTa kapitans azrovnebis Zafi gauwyvites, man hkiTxa, ra saqmeze iyo mosuli es jiuti mTxovneli. d'artanianma moaxsena Tavisi vinaoba da masac maSinve gaaxsenda saqmis namdvili viTareba.
  • 22. 22 _ ukacravad, _ uTxra siciliT de trevilma, _ ukacravad, Cemo kargo Tanamemamulev. warmoidgineT, sruliad gadamaviwydiT. ras izamT, muSketerTa kapitani igive ojaxis mamaa, magram mas gacilebiT meti pasuxsagebi movaleoba akisria. jariskaci igive bavSvia, oRond didi bavSvi, magram radganac me imis cdaSi var, rom asruldes mefis yoveli brZaneba da gansakuTrebiT ki batoni kardinalisa... d'artanianma ver SeZlo Rimilis Sekaveba. am Rimilma daarwmuna batoni de trevili, rom saqme sulelTan ar unda hqonoda, amitom Secvala saubris Tema da pirdapir saqmeze gadavida. _ me Zalian miyvarda mamaTqveni, _ uTxra man, _ ra SemiZlia gavakeTo misi vaJisaTvis? aCqardiT, dro ara maqvs. _ mogaxsenebT, batono, _ Tqva d'artanianma, _ tarbidan aq mosvlamde sul imas vfiqrobdi, rom mamaCemisadmi im megobrobis saxeliT, romelic Tqven ar dagviwyebiaT, meTxova TqvenTvis muSketeris samosi. magram mas Semdeg, rac aq vnaxe am ori saaTis ganmavlobaSi, cxadad vxedav, rom arafriT damimsaxurebia igi da Rirsi ar gaxlavarT aseTi didi bednierebisa. _ marTlacda bednierebaa muSketerebis razmSi Sesvla, _ upasuxa batonma de trevilma, _ magram es SeiZleba arc ise miuwvdomeli iyos TqvenTvis, rogorc ggoniaT, Tumca es SemTxvevac gaTvaliswinebulia misi yovladudidebulesobis brZanebaSi da me, samwuxarod, iZulebuli var, giTxraT, rom muSketerad mxolod mas Rebuloben, visac monawileoba miuRia ramdenime laSqrobaSi da vaJkacobiT Tavi gamouCenia. an ori wlis ganmavlobaSi umsaxuria sxva romelime razmSi, naklebad warCinebulSi, vidre Cvenia. d'artanianma aRara upasuxa ra. morCilad daukra Tavi, Tumca, rodesac gaigo, ra Zneli yofila am razmSi Sesvla, ufro metad mounda muSketeris tansacmliT Semosva. _ magram, _ ganagrZo batonma de trevilma da Tvali TvalSi gauyara Tavis Tanamemamules, TiTqos undoda gulis siRrmeSi Caswvdomoda da amoekiTxa iq dafaruli survili, _ magram mamaTqvenis siyvaruliT, Cveni Zveli megobrobis pativsacemad, mzada var, dagexmaroT. arc Zalian mdidrebi arian Cveni bearneli axalgazrdebi da ara mgonia, am mxriv Secvliliyos rame mas Semdeg, rac me wamovedi. Tqvenc bevri fuli ar geqnebaT sacxovreblad wamoRebuli. d'artaniani welSi gaimarTa da ise gaiWima, TiTqos usityvod eubneboda, me aravis mowyaleba ara mWirdebao. _ Zalian kargi, ymawvilo, Zalian kargi, _ ganagrZo de trevilma, _ kargad vicnob gaskonelebs. me rom parizSi Camovedi, oTxad oTxi ekiu medo jibeSi, magram vinmes rom gaebeda da eTqva, Sen luvris sasaxlis yidva ar SegiZliao, maSinve xmals viZrobdi. d'artaniani ufro gaiWima: bedis saZieblad wamosuls gayiduli cxenis wyalobiT, oTxi ekiuTi meti hqonda, vidre de trevils Tavisi karieris dawyebisas. _ maS, ase, _ uTxra batonma de trevilma, _ unda SeinarCunoT rac gaqvT, ragind didi Tanxac unda iyos, magram, amasTanave, aucilebelia ivarjiSoT, gaiwvrTnaT yovelive imaSi, rac ymawvili kacis aznauriSvilobas amtkicebs. dResve mivwer samefo akademiis gamges da xvalidanve yovelgvari xarjis gadauxdelad iqnebiT miRebuli. am mcire samsaxurze nu ityviT uars. Cveni didgvarovani yvelaze mdidari aznauriSvilebi cdiloben xolme iq Sesvlas da xSirad mizans ver aRweven. iq Tqven SeiswavliT cxenosnobas, farikaobas, cekvas, iqve SeiZenT karg nacnobebs. xandaxan Cems sanaxavadac gamoivliT da metyviT, rogor midis Tqveni saqme, an riT SemiZlia dagexmaroT.
  • 23. 23 d'artanianma jer ara icoda ra sasaxlis Cveulebisa, magram maSinve igrZno, rom civad miiRes. _ eh, batono! axla vxedav, ra Zalian did danakliss warmoadgens mamaCemis mier gamotanebuli sarekomendacio werilis uqonloba, _ Tqva man. _ marTlac! _ wamoiZaxa batonma de trevilma, _ mikvirs, rom aseT did saval gzaze ar wamoiReT sarekomendacio werili, Cveni bearnelebis erTaderTi uebari wamali. _ wamoviRe, batono, da, madloba RmerTs, Rirseuladac Sedgenili, _ Sehyvira d'artanianma, _ magram veragulad mompares. d'artaniani dawvrilebiT mouyva mengSi momxdar ambavs da sul umciresi damaxasiaTebeli niSnebiT aRuwera ucnobi didebuli. yvelaferi es iseTi gancdiTa da gulwrfeli simarTliT moaxsena, rom aRtacebaSi moiyvana batoni de trevili. _ ucnauria swored, _ warmoTqva Cafiqrebulma kapitanma, _ maS, Tqven xmamaRla maxseneT? _ diax, batono. ra Tqma unda, didi Secdoma momivida, gaufrTxilebloba, magram ras izamT, Tqveni saxeli gzaSi faris magivrobas miwevda da Tqven TviTon gansajeT, ra xSirad vixmardi mas. didi gasavali hqonda im dros pirferobas da baton de trevilsac iseve uyvarda igi, rogorc mefesa da kardinals. man ver Seikava Tavi, saxeze kmayofilebis Rimili moefina, magram es Rimili maleve gaqra da mengis ambavs daubrunda: _ erTi miTxariT, im aznauriSvils patara Wriloba xom ar etyoboda saxeze? _ diax, TiTqos tyviis ganakawriao. _ lamazi kaci iyo? _ diax. _ maRali tanisa? _ diax. _ fermkrTali saxisa, SavTmiani? _ diax, diax, swored is gaxlavT. rogor, Tqven icnobT im kacs, batono? oh, Tu rodesme vipove da vipovi kidec, geficebiT, Tundac jojoxeTSi daimalos... _ qals elodeboda? _ ganagrZo de trevilma. _ yovel SemTxvevaSi, masTan mcire xniT saubris Semdeg saCqarod cxens moaxta da gaqusla. _ xom ar iciT, raze laparakobdnen? _ man kolofi gadasca qals. uTxra, rom kolofSi iyo saWiro darigebani da sTxova, londonSi misvlamde ar gaexsna. _ ingliseli iyo is qali? _ miledis eZaxda. _ is aris! _ waiCurCula de trevilma, _ is aris! me ki isev briuselSi megona. _ oh, batono! _ Sehyvira d'artanianma, _ Tuki iciT, vin aris is kaci, mibrZaneT misi vinaoba, sadauroba da mere Tqveni aRara minda ra, aRarafriT SegawuxebT. oRond misi javri amoviyaro da muSketerobazedac uars vityvi. _ RmerTma dagifaroT! _ Sehyvira de trevilma, _ piriqiT, Tu quCaSi momavali dainaxoT, Tqven quCis meore mxares gadadiT! erideT, nu SeejaxebiT magisTana sal kldes, Torem ise dagamsxvrevT, rogorc patara minas. _ eg ver SemaCerebs! oRond ki Sevxvde sadme!.. _ Tqva d'artanianma. _ Tuki Cems rCevas inebebT, Zebnas nu dauwyebT im kacs, _ warmoTqva de trevilma. de trevili ucbad SeCerda, erTma saeWvo fiqrma gauelva TavSi da eldanakraviviT gaSeSda.
  • 24. 24 ra iyo es sazareli mZulvareba, romelsac ase daJinebiT da daurideblad gamoxatavda ymawvili gaskoneli im ucnobisadmi, romelmac viTom mamis werili mohpara? am mZulvarebaSi xom ar imaleboda raime veragoba? misi yovladuwmindesobis mier xom ar iyo mogzavnili es axalgazrda kaci? maxis dagebas xom ar upirebdnen? es ymawvili kaci, romelic Tavis Tavs d'artanians uwodebs, saidumlo agenti xom ar aris kardinalisa, romelic sul imas cdilobda, Tavisi kaci hyoloda de trevilis saxlSi, raTa iq misi ndoba daemsaxurebina da, adre Tu gvian, muSketerebis kapitani daeRupa ise, rogorc aTasi sxva hyavda daRupuli? de trevili axla xelmeored, ufro meti dakvirvebiT daacqerda axalgazrda gaskonels. magram d'artanianis cocxali goneba, cbieri saxe da moCvenebiTi Tavmdabloba sruliad ar amSvidebda mas. `Zalian kargad vxedav, rom gaskonelia, _ fiqrobda de trevili, _ magram xom SeiZleba gaskoneli kardinalisaken iyos da ara Cemken? vnaxoT, gamovcdi~. _ Cemo megobaro, _ mimarTa d'artanians wynarad, _ radganac mjera werilis dakargvis ambavi, minda Cemi Zveli megobris Svils, weRandeli civad miRebis gamosasworeblad, gavando Cveni politikis saidumloeba. momismineT! mefe da kardinali saukeTeso megobrebi arian, maTi garegnuli uTanxmoeba mxolod sulelebs uxvevs Tvals. amitom ar minda, Cemi Tanamemamule, kargi mxedari da guladi vaJkaci, warmatebisken gzis maZebari, moumzadeblad gaexvios am TvalTmaqcobaSi, gulwrfelad sjerodes, rasac dainaxavs da TvaldaxuWuli gaebas maxeSi ise, rogorc mravali sxva. kargad daufiqrdiT Cems mdgomareobas, miiReT mxedvelobaSi, rom me erTgulad vemsaxurebi am or yovlisSemZle batons. arasodes Cems moqmedebas ara aqvs sxva mizani, Tu ara samsaxuri mefisa da kardinalisa. Cveni kardinali ubrwyinvalesia im didebul geniosTa Soris, romlebic ki odesme safrangeTs hyolia. maS ase, axalgazrdav, gaiTvaliswineT yovelive es da Tu piradad Tqveni an Tqveni ojaxis damokidebulebis gamo raime samduravi an mtroba gaqvT kardinalisadmi, rasac Zalian xSirada vxedavT aznaurebSi, gamomeTxoveT megobrulad da davcildeT erTmaneTs. dagexmarebiT yvelaferSi, rac ki dagWirdebaT, oRond me ar dagiaxloebT. imedi maqvs, Cemi gulwrfeloba SemZens megobars Tqveni saxiT, radganac Tqven pirveli axalgazrda xarT, romelsac ase gulaxdilad vesaubrebi. de trevili gulSi sul sxvas fiqrobda: `Tu kardinalma gamomigzavna es axalgazrda mela, ra Tqma unda, etyoda kidec Tavis jaSuSs, rom Cemi gulis mogebis saukeTeso saSualeba kardinalis lanZRva- ginebaa. miuxedavad Cemi sityvebisa kardinalis erTgulebis Sesaxeb, es gaiZvera mela axlave mipasuxebs, rom igi ver itans mis yovladuwmindesobas~. magram baton de trevils imedi gaucruvda, misi molodinis winaaRmdeg d'artanianma sruliad bunebrivi ubraloebiT upasuxa: _ mec swored maseTive ganzraxviT geaxeliT parizs. mamaCemma mibrZana, aravisTvis dameTmo, garda mefisa, kardinalisa da Tqveni, romlebic mas safrangeTis pirvel pirebad miaCnia. rogorc mkiTxvelic SeamCnevda, mefes da kardinals d'artanianma de trevilic miumata, radgan, misi fiqriT, arafers waaxdenda aseTi damateba. _ me didi Tayvanismcemeli gaxlavarT kardinalisa da didi pativismcemeli misi moRvaweobisa, _ ganagrZo axalgazrdam. _ Tqven brZaneT, rom gulaxdilad melaparakebiT, miT ukeTesi CemTvis, radgan mec Tqveni Sexedulebisa var. magram Tu eWvi gaqvT rame da undoblad miyurebT, rac sruliad bunebrivia, maSin wasulia Cemi saqme. vgrZnob, rom simarTlis TqmiT Tavs viRupav, magram miT uaresi, ra gaewyoba! Tqveni pativiscema xom SemrCeba da me es ufro metad miRirs, vidre sxva yovelgvari warmateba.
  • 25. 25 metad gakvirvebuli darCa batoni de trevili. aseTi SorsmWvreteloba, aseTi gulwrfeloba saTayvanebeli iyo, Tumc eWvs ki sabolood mainc ver ufantavda, ramdenadac sxva ymawvilkacebs sjobda es gaskoneli, imdenad ufro saeWvo xdeboda. de trevilma mainc CamoarTva xeli da uTxra: _ patiosani biWi xarT, megobaro, magram amJamad imis mets veras dagexmarebiT, rac weRan aRgiTqviT. Cemi saxlis kari yovelTvis Ria iqneba TqvenTvis. SemdegSi yovelTvis SegeZlebaT CemTan mosvla da eWvi ar mepareba, advilad miaRwevT Tqvens mizansac. _ ufro sworad rom vTqvaT, batono, _ SeniSna d'artanianma, _ Tqven gnebavT elodoT, manam ramiT dagimtkicebT, rom mec Rirsi gaxlavarT muSketerobisa?! Zalian kargi, damSvidebuli brZandebodeT, _ daumata gaskonuri mourideblobiT, _ didxans ar mogiwevT lodini. _ Tavi daukra da wasvla daapira, TiTqos axla yvelaferi masze iyo damokidebuli. _ moiTmineT! _ Seayena batonma de trevilma, _ werils dagpirdiT akademiis direqtorTan. nuTu imdenad ampartavani xarT, rom am werilis waRebazedac uars ityviT? _ ara, batono, merwmuneT, rom is bedi ar eweva am baraTs, rac mamaCemis werils ewia. TvalisCiniviT gavufrTxildebi, geficebiT, daniSnulebisamebr Cavabareb baton direqtors. vai imas, vinc Seecdeba am werilis moparvas. aseT baqiaobaze baton de trevils gaeRima. d'artaniani fanjarasTan datova, sadac am xnis ganmavlobaSi laparakobdnen; TviTon Tavis magidasTan mivida, dajda da danapirebi sarekomendacio werilis wera daiwyo. d'artaniani, romelsac araferi saqme aRara hqonda, fanjaraze TiTebiT marSs ukravda da Tan ezodan erTimeoris miyolebiT gamosul muSketerebs quCis Casaxvevamde ayolebda Tvals. batoni de trevili wamodga, mivida d'artanianTan, rom werili misTvis Caebarebina, magram swored im wams, rodesac man xeli gauwoda gamosarTmevad, de trevilma SeamCnia, rom gaskonels sisxli auvarda TavSi, sibrazisagan wamowiTlda da kabinetidan yviriliT gavarda. _ eSmakma dalaxvros, axla ki veRar wamixval! axla me vici! _ vin aris, ymawvilo, vin? _ hkiTxa batonma de trevilma. _ is, Cemi qurdi! aramzada! _ upasuxa d'artanianma da miimala. _ ra eSmakma gaagiJa! _ Caiburtyuna de trevilma. _ iqneb esec xerxi iyo, rom marjved gamqceoda, raki ver aasrula davaleba? IV mxari aTosisa, yabiwi porTosisa da cxvirsaxoci aramisisa gaafTrebulma d'artanianma sami naxtomiT gadasera mosacdeli oTaxi da fiqrobda kibis oTx-oTxi safexuri erTad Caerbina, magram aq moulodnelad meore oTaxidan gamosul muSketers daxrili Tavi ise magra daajaxa mxarSi, rom am ukanasknelma mware tkivilisagan ufro daiRmuvla, vidre wamoiyvira. _ bodiSs vixdi, _ uTxra d'artanianma, romelsac undoda ganegrZo gza. _ bodiSs vixdi, magram Zalian meCqareba. _ Zlivs moaswro erTi kibis Carbena, rom rkinasaviT magari xeli qamarSi swvda da Seayena. _ Zalian geCqarebaT? _ Seutia mkvdrisferdadebulma muSketerma, _ am sababiT Tavsa mcemT da ambobT: `bodiSs vixdio~ da Tqven fiqrobT, rom es sakmarisia? srulebiTac ara, Cemo axalgazrdav! Tqven ggoniaT, rom raki dRes baton de tre-
  • 26. 26 vilisagan Cveni datuqsva moismineT, yvelas SeuZlia iseve mogveqces, rogorc igi? scdebiT, megobaro, Tqven batoni de trevili ara brZandebiT! d'artanianma maSinve icno Sinisaken mimavali aTosi, romlisTvisac dastaqars Wriloba ukve Seexvia. _ garwmunebT, ganzrax ar dagjaxebivarT, _ wamoiZaxa d'artanianma. _ me erTxel ukve mogixadeT bodiSi da vfiqrob es savsebiT sakmarisia. kidev gimeorebT da metismetic momdis, patiosnebas geficebiT, Zalian meCqareba da gTxovT gamiSvaT, Torem me Cemsas veRar mivaRwev. _ batono Cemo, Tqven zrdiloba ara gqoniaT, getyobaT, Soridan xarT Camosuli, _ uTxra aTosma da xeli gauSva. d'artanians sami Tu oTxi safexuri arc ki Caerbina, rom aTosis am sityvebma ucbad SeaCera. _ eSmakma dalaxvros! ragind Soridanac ar unda viyo Camosuli, Tqven ver maswavliT zrdilobas. _ iqneb kidec gaswavloT! _ miugo aTosma. _ oh, ase rom ar meCqarebodes, _ Sehyvira d'artanianma, _ da sxvas ar mivdevde... _ aCqarebulo batono, Cemi devna ar dagWirdebaT, me isec advilad gipoviT. gesmiT? _ sad? _ karmelitebis monasterTan. _ romel saaTze? _ SuadRisas. _ SuadRisas? Zalian kargi, iq dagixvdebiT. _ ecadeT, ar malodinoT, radgan Tormet saaTsa da TxuTmet wuTze minda eg yurebi dagaWraT. _ kargiT, _ miayvira d'rtanianma, _ iq viqnebi, Tormets rom aTi wuTi daakldeba. man mokurcxla im imediT, rom iqneba kidev dasweoda ucnobs, romelic ise neli nabijiT midioda, didi gza ar unda hqonoda gavlili. magram quCis WiSkarTan porTosi idga da guSags esaubreboda. swored erTi kacis gasasvleli manZili iyo darCenili mosaubreTa Soris. d'artanianis fiqriT, es farTobi misTvis sakmarisi iqneboda, da maTken isris siswrafiT gaeqana, is iyo, unda gamZvraliyo, rom qarma porTosis wamosasxami aafriala da Cveni gaskoneli Sig gaexvia. cxadia, porTosma raRac mosazrebiT qars da d'artanians ar daaneba Tavisi Cacumlobis es umTavresi nawili. imis magivrad, rom xeli gaeSva wamosasxamis kalTisaTvis, man Tavisken ise miizida, rom d'artaniani mTlianad xaverdis wamosasxamSi gaexvia. d'artaniani ismenda muSketeris lanZRva-ginebas, undoda rogorme gamomZvraliyo wamosasxamidan, romelic Tvalebze efareboda, gzas nakecebSi eZebda da cdilobda ise gamosuliyo, rom ar Sexeboda im oqros yabiws, romelsac Cven ukve vicnobT. magram, rodesac Tvali gaaxila, dainaxa, rom cxviri porTosis mxrebSua, swored im yabiwze miebjina, romelsac ase ufrTxildeboda. Cvenda samwuxarod, iseve rogorc mraval nivTs Cvens cxovrebaSi, mxolod garegnuli brwyinvaleba aqvs, am yabiwsac wina nawili hqonda oqroTi amoqarguli, xolo ukan kameCis tyavi iyo. porToss saSualeba ara hqonda Zvirfasi yabiwis SeZenisa, da iZulebuli iyo, mosaCveneblad mxolod winidan moeqargvinebina oqros ZafebiT. axla albaT mixvda mkiTxveli, rad sWirdeboda porToss avadmyofobis mogoneba da sicxian dReSi wamosasxamis tareba.
  • 27. 27 _ ai, gagiwyra RmerTi! _ Sehyvira porTosma da Tan cdilobda, rogorme moeSorebina d'artaniani, romelic axla xelebs mis beWebze afaTurebda, _ cofiani xom ara xarT? _ mapatieT! _ uTxra d'artanianma da bumberazis mxars qveSidan gamoyo Tavi, _ Zalian meCqareba... erT kacs mivdev da... _ rodesac CqarobT, SemTxveviT, Sin xom ar grCebaT Tvalebi? _ SeekiTxa porTosi. _ ara, _ upasuxa ukve wyeniT d'artanianma, _ Cemi Tvalebis wyalobiT imasac ki vxedav, rasac sxvebi vera xedaven. mixvda Tu ara porTosi, ris Tqmasac ubedavda ymawvili kaci, aravin icis, magram gabrazda ki. _ gafrTxilebT, batono, nurc agre exaxunebiT muSketerebs, Torem tyavgamZvrali darCebiT. _ tyavgamZvralio? metismetad mkaci sityva ixmareT, batono Cemo, _ upasuxa d'artanianma. _ es gaxlavT sakadrisi sityva im kacisaTvis, romelic daurideblad TvalebSi Sescqeris Tavis mters. _ Tqven ki, Zalian kargad vici, rom zurgs ar uCvenebT xolme... Tqvenebs. Tavisi moswrebuli sityviT aRfrTovanebuli d'artaniani xarxariT gaudga gzas. porToss cofi moeria da d'artanianis dasaWerad waiwia. _ mere iyos, batono, mere! _ Semohyvira gaskonelma, _ rodesac wamosasxami Tan aRar geqnebaT! _ maS, pirvel saaTze, luqsemburgis sasaxlis ukan. _ Zalian kargi, pirvel saaTze, _ miaZaxa d'artanianma da meore quCaze Cauxvia. magram ucnobi arsad Canda, arc im quCaze, romelic gaskonelma Caiara, da arc imaze, romelsac gascqeroda. ukve sadRac mimaluliyo. d'artaniani Seecada, Semxvedri mgzavrebisagan gaego misi gza-kvali, magram amaod; bornamde Cavida. Semdeg senisa da wiTeli jvris quCebi amoiara, magram werilis qurdis kvalic ki veRarsad naxa. kidev kargi, rom am moZraobas misTvis sargebloba mohqonda: ramdenadac metad sdioda ofli siarulSi, imdenad metad ucivdeboda da umSviddeboda guli. im dRes mravali ram gadaxda Tavs d'artanians. dRe avbediTad daiwyo. jer dilis Tormeti saaTic ki ar iyo da ukve batoni de trevilic momdurebuli hyavda, romelic, raRa Tqma unda, uzrdelobad da umadurobad CauTvlida d'artanians ase ucnaurad gamoqcevas. garda amisa, ori kargi dueli moeloda iseT vaJkacebTan, romlebTac sam-sami d'artanianic ar eyofodaT; dueli muSketerebTan, romlebic grZnobiT yvela mokvdav adamianze maRla idgnen misi fiqriT, da romelTa mimarT igi usazRvro pativiscemiT iyo gamsWvaluli. samwuxaro iyo es mdgomareoba. darwmunebuli gaxldaT, rom aTosis xeliT mokvdeboda, amitom porTosze aRarc fiqrobda, magram mogexsenebaT, imedi sicocxlis ukanasknel wuTamde ara tovebs adamianis guls. d'artanianic am imeds emyareboda. fiqrobda, SeiZleba mZimed damWran am or duelSi, magram cocxali mainc gadavrCeo, da Tavisi momavali cxovrebis keTilad mosawyobad mkacrad usayvedura Tavs: _ ra Tavqariani da xepre var! ara, Tavisi Wriloba ar eyofoda im sawyal aToss, rom mec ar mimematebina? kaci mxarSia daWrili da mec cxvariviT vaZgere Cemi kinkrixo. swored sakvirvelia, rom maSinve xmali ar iZro da iqve ar momkla. iseTi mware tkivili mivayene, rom amis sruli ufleba hqonda. rac Seexeba porToss, ho, baton porToss, aq saqme ufro sasaciloa, vidre sawyeni. _ Tavisda uneburad
  • 28. 28 sicili waskda d'artanians. icinoda da Tan aqeT-iqiT iyureboda, rom sawyenad an damcinavad ar sCveneboda visme misi ganmartoebuli mxiaruleba. _ rac Seexeba porToss, _ ganagrZo man, _ marTlac rom sasacilo Setakeba gvqonda. ara, namdvili Tavqariani var! giJi unda iyos kaci, rom ase moulodnelad, xmis amouReblad eces adamians, wamosasxamis qveS SeuZvres da sinjva dauwyos, rogori wamosasxami aqvs mosxmuli. bodiSs movixdidi da mSvidobianad Camivlida yvelaferi, gadakvriT is oxeri yabiwi rom ar mexsenebina. ara, ra mexumreboda, namdvili dawyevlili gaskoneli var! me mgonia, jojoxeTis koconSic ar daviSli lazRandarobas. _ eeh, d'artanian, Cemo guliTado megobaro, _ mimarTa alersiT Tavis Tavs, _ am xifaTs Tu gadaurCi, rac yovlad SeuZleblad unda migaCndes, ecade, momavlisaTvis umwikvlo zrdiloba SeiZino da amieridan Seni yofaqceviT mTeli qveynisTvis samagaliTo gaxde. Tavaziani da zrdili kaci gana laCaria? aba, aramiss gadaxede: lmobierebisa da zrdilobis gansaxierebaa, magram gana swori iqneboda, misTvis vinmes mxdali ewodebina? arasodes! dReidan mec yvelaferSi aramiss mivbaZav. oho! ager, aramisic aq yofila. Tavisi monologiT damtkbari d'artaniani miuaxlovda d'egilonis sastumros, romlis win aramisi mxiarulad elaparakeboda mefis sam muSketers. Tavis mxriv, aramismac dainaxa d'artaniani. magram mas ar daviwyeboda, rom swored am ymawvili kacis TandaswrebiT gaubrazda batoni de trevili, da amitom srulebiT ar esiamovna maTi gakicxvis mowmis danaxva. aramisma iseTi saxe miiRo, TiTqos ver SeamCnia igi. Cveni ymawvili gaskoneli ki, aRtacebuli Tavisi gadawyvetilebiT, rom yvelas mimarT Tavaziani yofiliyo, mosaubreebs miuaxlovda da tkbili RimiliT Tavmdabali salami misca. aramisma Tavi odnav daukra, magram Rimili ki ar aRirsa da oTxivem myisve Sewyvita saubari. arc iseTi suleli iyo d'artaniani, rom ar SeemCnia, ramdenad zedmeti iyo is iq, magram didebuli wreebis zne-CveulebebSi jer kidev gauwvrTnelma ver SeZlo moxerxebulad gamosuliyo am mZime mdgomareobidan, iseve rogorc ucxo wreSi moxvedrilma adamianma, Careulma im baasSi, romelic mas sruliad ar exeba. d'artaniani gamosavals eZebda. swored am dros dainaxa aramisis jibidan amovardnili cxvirsaxoci, romelsac muSketerma Tavisda SeumCnevlad fexi daadga. Sesafer SemTxvevad eCvena Cvens gaskonels, gamoesworebina Tavisi Secdoma: daixara, zrdilobianad gamoacala muSketers fexis qveSidan cxvirsaxoci, miuxedavad imisa, rom es ukanaskneli fexs aWerda, ar undoda daenebebina igi. d'artanianma cxvirsaxoci miawoda da uTxra: _ me mgoni, batono, Zalian SegawuxebdaT am cxvirsaxocis dakargva. marTlac Zvirfasi ram iyo es cxvirsaxoci erT kuTxeSi sagangebod amoqarguli gvirgviniTa da gerbiT. d'artanianis sityvebze aramisi gawiTlda, sisxli auvarda TavSi da gamorTmevis nacvlad xelidan gamohglija miwodebuli cxvirsaxoci. _ oho, oho! _ Sehyvira erTma razmelma, _ morcxvo saluqo aramis, axlac ityvi, Semomwyralia Cemze de bua-trasio, maSin rodesac is momxiblavi qalbatoni Tavisi cxvirsaxociT gimSvenebs jibes? aramisma iseTi TvaliT gadaxeda d'artanians, usityvod agrZnobinebda adamians, Cemi saxiT mosisxle mteri SeiZineo, mere Taviseburad moikatuna Tavi da Tqva: _ cdebiT, batonebo, es cxvirsaxoci Cemi ar aris da ver gamigia, rad dasWirda am ymawvils, CemTvis SemoeTavazebina da ara erT-erTi TqvenganisTvis? am sityvebis dasamtkiceblad isic kmara, rom me jibeSi midevs Cemi. _ Tqva esa da maSinve Tavisi cxvirsaxoci amoiRo, isic Zalian koxta, wminda batistisa, Tumca metad Zvirad fasobda im dros batisti. aramisis cxvirsaxoci arc moqarguli iyo, arc gerbi hqonda, marto misi mflobelis saxelisa da gvaris mTavari asoebi amSvenebda. amjerad d'artanianma xma aRar amoiRo, mixvda Tavis Secdomas.
  • 29. 29 aramisma ver daarwmuna Tavis simarTleSi megobrebi. erTma maTganma moCvenebiTi sidarbaisliT mimarTa ymawvil muSketers: _ Tu es asea, rogorc Sen ambob, iZulebuli viqnebi, Cemo Zvirfaso megobaro, eg cxvirsaxoci mogTxovo. kargad ici, rom bua-trasi Cemi guliTadi megobaria da ar minda, gamarjvebis nadavlad aqveynebdnen colis nivTebs. _ cudada mTxov magas! _ uTxra aramisma, _ Tumca mwams simarTle Seni winadadebisa, me mainc uars getyvi, radgan uvargisi iyo Seni Txovnis forma. _ Tu marTali gnebavT, _ gabeda d'artanianma baasSi Careva, _me ar daminaxavs, rom baton aramisis jibidan gadmovardniliyos cxvirsaxoci, baton aramiss zed fexi edga da megona, misi iyo. _ Zalianac SecdiT, batono, _ civad upasuxa aramisma, am bodiSiT naklebad nasiamovnebma. Semdeg im muSketerisken Setrialda, romelmac Tavi de bua-trasis megobrad daasaxela, da ganagrZo: _ de bua-trasi Cemi megobaric gaxlavT, Cemo kargo, mec aranakleb erTguli var misi. cxadia, Seni jibidanac iseve SeiZleboda gadmovardniliyo cxvirsaxoci, rogorc Cemidan. _ ara, geficebi patiosnebas! _ Sehyvira mefis razmelma. _ Sen Sens patiosnebas ficav, me Cemsas. maSasadame, tyuilis mTqmeli erTi Cvengani unda iyos. modiT, Cemo montaran, ukeT gavarigoT saqme. Suaze gaviyoT es cxvirsaxoci. _ gavxioT cxvirsaxoci? _ diax. _ Zalian kargi, _ Sehyvira orma razmelma, _ solomon brZenis msjavria swored! sibrZnis salaro xar, aramis. ymawvilebma sicili daiwyes da, rogorc Cans, avi araferi unda mohyoloda am SemTxvevas. ramdenime wuTis Semdeg baasi gaTavda. guliTadad, xelis CamorTmeviT gamoeTxovnen erTmaneTs razmelebi da muSketeri. samive Tavis gzas gaudga sxvadasxva mimarTulebiT. `swored kargi SemTxveva meZleva am patiosan kacTan bodiSis mosaxdelad~, _ fiqrobda d'artaniani, romelic baasis dasasruls cota moSorebiT gamdgariyo. am keTili grZnobiT mivida aramisTan. is ki ise midioda, TiTqos vera xedavda. _ ukacravad, batono, _ uTxra d'artanianma, _ imedi maqvs, mapatiebT... _ oo! batono, _ Seawyvetina aramisma, _ am SemTxvevaSi Tqveni moqmedeba ar Seefereboda patiosani kacis saqciels. _ rao, rao? _ Sehyvira d'artanianma, _ Tqven ggoniaT, rom... _ me mgonia, batono, Tqven xepre ara xarT da kargad iciT, Tumc gaskoniidan brZandebiT, rom fexiT ara Telaven cxvirsaxocs, Tu amas garemoeba ar moiTxovs. batistiT mofenili xom ara ggoniaT parizi? _ cdebiT, batono, tyuilad cdilobT Cems damcirebas, _ miugo d'artanianma, romelsac etyoboda, rom ficxi xasiaTi ukve aviwyebda weRan miRebul zrdilobisa da mSvidobianobis aRTqmas. _ gaskoneli var, marTalia, da radgan es uCemodac gcodniaT, raRa saWiroa mogagonoT, rom did moTminebas ver daikvexnian gaskonelebi: isini raki bodiSs moixdian vinmesTan, Tunda raime sisulelis gamoc, darwmunebulni arian, rom ukve imaze meti Caidines, vidre saWiroeba moiTxovda. _ me, batono, imitom ki ar geubnebiT magas, rom Cxubi mindodes TqvenTan, _ upasuxa aramisma, _ madloba RmerTs, Cxubis moyvare ara var, da Tu muSketeri var, isic mxolod droebiT. Tu brZolaze mivida saqme, vibrZvi, rodesac sxva gamosavali ara maqvs, isic didi zizRiT. dRevandeli SemTxveva ki metad mniSvnelovania. Tqven Tavi mosWeriT patiosan qals. _ ese igi, Cemi mizeziT? _ Sehyvira d'artanianma. _ ra RmerTi gagiwyraT, rom me gamomiwodeT is cxvirsaxoci?
  • 30. 30 _ Tqven raRa RmerTi gagiwyraT, rom jibidan amoagdeT? _ me vTqvi da vimeoreb, rom Cemi jibidan ar amovardnila. _ hoda, orjer TqviT tyuili, Cemo batono. Cemi TvaliT davinaxe, rom is cxvirsaxoci Tqveni jibidan amovarda. _ oho! maS, mag toniT melaparakebiT, batono gaskonelo? Zalian kargi! me Tqven gaswavliT Wkuas! _ me ki Tqvens monasterSi dagabrunebT, batono mRvdelo! moemzadeT brZolisaTvis! aba, amoiReT xmali! _ ara, aq ara, Cemo gmirTagmiro, aq ara. nuTu imasac ki vera xedavT, rom kardinalis erTguli monebiT garSemortymul de'gilonis sasaxlesTana varT. vin damarwmunebs, rom misma yovladuwmindesobam ar dagavalaT, aramisis Tavi momarTvio. me ki Zalian miyvars Cemi Tavi, saSinlad miyvars. vfiqrob, igi Zalian amSvenebs Cems mxrebs. maS ase, gadawyvetili maqvs Tqveni mokvla, am mxriv damSvidebuli brZandebodeT, magram minda mogklaT tkbilad, SemoRobil, daxurul adgilas, ise, rom iq aravin iyos. _ Zalian kargi, Cemo batono! oRond nurc ase imedianad iqnebiT. waiReT eg cxvirsaxoci, Tqveni Tu sxvisi sakuTreba, iqneba gagiRimoT bedma da erTxel kidev gamoiyenoT. _ gaskoneli brZandebiT, batono? _ hkiTxa aramisma dacinviT. - diax, gaskoneli gaxlavarT da gaskonelebi sifrTxilis gamo ar gadasdeben duels. _ sifrTxile, batono, saTnoebaa, sakmarisad usargeblo _ muSketerebisaTvis, magram aucilebeli _ samRvdeloebisaTvis. da vinaidan me mxolod droebiTa var muSketeri, minda, frTxilad viyo. meqneba pativi, or saaTze gnaxoT baton de trevilis sasaxleSi da miyruebul adgilsac iq amovirCevT. ymawvilma kacebma erTmaneTs Tavi daukres. aramisi luqsemburgis sasaxlisken wavida. d'artanianma SeamCnia, rom daniSnuli dro axlovdeboda da gezi karmelistebis monastrisken aiRo. midioda da Tan TavSi erTi fiqri utrialebda: gaTavebulia, me ukan veRar davbrundebi, magram is mainc mecodineba, rom muSketeris xeliT vkvdebio. V mefis muSketerebi da kardinalis razmelebi d'artaniani aravis icnobda parizSi, amitom martodmarto, usekundantod wavida aTosTan Sesaxvedrad. gadawyvetili hqonda, rom imas dasjerdeboda, visac misi mopirdapire moiyvanda. garda amisa, fiqrobda, bodiSi moexada mamaci muSketeris winaSe, ise, rom Tavi ar daemcirebina. gaskoneli SiSobda, am duelsac iseTive arasasiamovno Sedegi ar mohyoloda, rogorc mTavrdeba brZola Zal-RoniT aRsavse axalgazrdisa daWril, misustebul mopirdapiresTan. Tu damarcxdeba, mteri ormagad gamarjvebuli iqneba, Tu gaimarjvebs, mtris sisustiT sargeblobas da yalb vaJkacobas daswameben. erTi sityviT, an cudad gamovxateT faTerakebis maZiebeli Cveni gmiris xasiaTi, an, rogorc ukve SeamCnevda mkiTxveli, Cveulebrivi adamiani ar iyo d'artaniani. miuxedavad amisa, rom TavisTvis Cumad imeorebda, aucileblad unda daviRupoo, mainc ara da ar undoda damorCileboda am azrs, rogorc amas sxva mis mdgomareobaSi myofi naklebad guladi adamiani Seegueboda.
  • 31. 31 Cveni gmiri Caufiqrda im pirTa gansxvavebul xasiaTebs, romlebsac am dRes unda SebrZoleboda, da ufro cxadad warmoudga Tavisi mdgomareoba. imedi hqonda, aTosis winaSe Rirseuli bodiSis moxdis Semdeg, es muSketeri, romlis didebuli ieri da mkacri saxe metad moswonda, megobrad gaixdida mas. porTosze ecineboda. Tu ar momkla, me rom im yalbi yabiwis ambavi Sevalamazo da qveyanas movdo, sircxvilad marto es eyofao... rac Seexeba aramiss, Zalian arc misi eSinoda, darwmunebuli iyo, mas advilad gaistumrebda saiqios. an arada, cxvir-pirSi dahkravda xmals, riTac saukunod dausaxiCrebda im lamaz saxes, romliTac ase moswonda Tavi. uryevi gadawyvetileba hqonda miRebuli d'artanians, magrad CabeWdoda gulSi mamis darigeba: `aravis arasodes araferi dauTmo, garda mefisa, kardinalisa da baton te trevilisao~. amitom igi ki ar midioda, mifrinavda karmelistebis monas- trisaken. es iyo ucnauri, ufanjro Senoba, xrioki mindvriT garSemortymuli. am monasterTan ebrZodnen erTmaneTs mopirdapireni, rodesac dro ara hqondaT sxva, ufro miyruebuli adgilis saZebnelad. ukve SuadRe iyo, rodesac d'artanianma am xriok mindors miaRwia. aTosi ukve iq daxvda. sul xuTi wuTis mosuli Tu iqneboda. d'artaniani ise zustad gamocxadda, rom duelis wesebis mkacri damcvelic veras usayvedurebda. aToss isev Zalian awuxebda Wriloba, Tumca xelmeored Seexvia baton de trevilis dastaqars. qvaze Camomjdari damSvidebuli, Cveuli RirsebiT aRsavse ieriT moeloda Tavis mopirdapires. d'artanianis danaxvaze zrdilobianad wamodga da mis Sesaxvedrad win ramdenime nabiji gadadga. gaskonelic, Tavis mxriv, ar CamorCa mowinaaRmdeges, qudi moixada da Tavazianad miesalma. _ batono Cemo, _ uTxra aTosma, _ Cem or megobars vacnobe, rom damWirdeboda maTi sekundantoba, magram jer arsada Canan, mikvirs, rom igvianeben. maT es ar sCveviaT. _ me, batono, sekundantic ara myavs, _ uTxra d'artanianma, _ guSin Camovedi parizs, mamaCemma gamomgzavna Tavisi axalgazrdobis megobar baton de trevilTan da mis garda aravis vicnob. aTosi erT wams Cafiqrda. _ maS, baton de trevilis mets aravis icnobT? _ diax, batono, baton de trevilis mets aravis. _ esec ubedureba, _ ganagrZo dabali xmiT aTosma ise, TiTqos Tavis Tavs da, amave dros, d'artaniansac elaparakebao, _ ubedurebaa swored: me rom Tqven mogklaT, bavSvebis mWamelis saxeli gamivardeba. _ srulebiTac ara, batono, _ miugo d'artanianma da Tan Rirseulad CaRuna Tavi, _ srulebiTac ara, piriqiT, Tqven pativi damdeT, daWrili SemebrZoloT. es Wriloba Zalian unda gawuxebdeT! _ geficebiT, Zalian mawuxebs da unda gamogitydeT, Tqven ufro metad gamimwvaveT es tkivili. Tumca araferia, aseT SemTxvevaSi Cveulebad maqvs marcxena xelis gamoyeneba. ar ifiqroT, rom sustad dagixvdebiT. orive xeliT erTnairad vibrZvi da Tu marTali gnebavT, upiratesobac meqneba, cacia mteri Zalian saSiSia maTTvis, vinc aseTi brZolisaTvis moumzadebelia. vnanob, maSinve ver gacnobeT es garemoeba. _ iseTi rainduli patiosnebiT meqceviT, rom ar vici, ra sityviT gadagixadoT madloba, _ uTxra d'artanianma da erTxel kidev daukra Tavi. _ aba, ras brZanebT, ris madloba? _ miugo aTosma Tavisi Cveuli didebuli ieriT, _ modiT, sxva, TqvenTvis sasiamovno rameze visaubroT. oh, dalaxvros eSmakma, rom icodeT, rogori tkivili momayeneT. cecxli mikidia mxarSi! _ nebas rom momcemdeT... _ uTxra mokrZalebiT d'artanianma.
  • 32. 32 _ ris nebas? _ malamo maqvs Wrilobis gansakurnavi, dedaCemma maswavla... uebari wamali gaxlavT, Cems Tavze gamovcade. _ mere? _ mere, batono, darwmunebuli var, Cemi malamo sam dReSi gagimTelebT mxars da... sami dRis Semdeg, rodesac gankurnebuli iqnebiT... didi siamovnebiT geaxlebiT, sadac mibrZanebT. _ d'artanianis mier bunebrivad warmoTqmuli es sityvebi Tval- saCinos xdida mis adamianobas da arafriT Crdilavda mis vaJkacobas. _ patiosnebas geficebiT, batono, es winadadeba Zalian momwons, magram ara imitom, TiTqos vRebulobde mas, ara! mxolod imitom, rom TqvenSi patiosan didebulsa vxedav. ase iqceodnen da msjelobdnen karlos didis drois raindebi. magram, Cvenda saubedurod, didebuli imperatoris epoqaSi aRara varT. Cven baton kardinalis dros mogvixda cxovreba da dReidan sami dRis ganmavlobaSi Zalian saidumlodac rom SevinaxoT Cveni SebrZolebis survili, qveyana mainc gaigebs da yovelmxriv Seecdebian, CagviSalon es Sexvedra... ra vqna, ra daemarTaT im moyialeebs, ratom arsad Canan? _ Tqva aTosma. _ Tu saqme gaqvT rame, batono, _ uTxra d'artanianma iseTive moridebiT, rogoriTac weRan sami dRiT duelis gadadeba SesTavaza, _ Tu geCqarebaT da survili gaqvT, amwamsve gamistumroT imqveyanas, Zalian damavalebT, Tu ar mome- ridebiT... _ ai, kidev mosawoni sityva, _ wamoiZaxa aRtacebiT aTosma da koxtad daukra Tavi d'artanians, _ sityva, romelsac gonieri kaci ityvis da ara Tavqariani. Zalian miyvars Tqveni wrTobis kaci, vgrZnob, Tu dRes erTmaneTi ar amovxoceT, SemdegSi swored sasiamovno iqneba TqvenTan baasi. davucadoT Cems sekundantebs, me saCqaro ara maqvs ra da Cveni brZolac wesierad moxdeba. magram, ager, erTi maTgani modis! marTlac, voJiraris quCis boloSi gamoCnda porTosis veeba figura. _ rogor?! _ Sehyvira d'artanianma, _ Tqveni pirveli sekundanti batoni porTosia? _ diax, rao? sawinaaRmdego xom ara gaqvT ra? _ ara, batono, ara. _ ager, meorec modis. d'artaniani iqiT mibrunda, saiTac aTosma miuTiTa, da aramisi icno. _ rogor?! _ Sehyvira ufro meti gakvirvebiT, vidre pirvelad, _ Tqveni meore sekundanti batoni aramisi gaxlavT? _ cxadia, gana ar iciT? Cven uerTmaneTod versada gvnaxavT, muSketerebSi, mefis razmelebSi, sasaxleSi, qalaqSi yvela gvicnobs am saxeliT: aTosi, porTosi da aramisi, anu samni ganuyrelni! magram Tqven, mgoni, damaskodan modixarT an podan... _ tarbidan, _ gauswora d'artanianma. _ gepatiebaT, ar icodeT es wvrilmani. _ Zalian saxelebi gqoniaT, batono Cemo, _ uTxra d'artanianma. amasobaSi porTosic movida. mas yabiwi gamoecvala da wamosasxamic Sin daetovebina. xeliT miesalma aToss, Semdeg d'artanianisken mibrunda da gancvifrebuli darCa. _ ah, ah, ah, _ Sehyvira gakvirvebulma porTosma, _ es ra ambavia? _ ra ambavi unda iyos? brZolas vapirebT me da es ymawvili kaci, _ upasuxa aTosma da xeliT d'artanianze aniSna. _ mec unda SevebrZolo mas! _ daiZaxa porTosma. _ mxolod pirvel saaTze, _ daumata mSvidad d'artanianma. _ mec brZolas vapireb am axalgazrdasTan, _ Tqva aramisma, romelic, is iyo, mivida da yuri mohkra maT baass.