7. Хичээлийн
сэдэв:
Мандухай
цэцэн
хатны домог

8. Зорилго:
• Домгийн гол агуулга, утга
санаа,дүр, уран дүрслэлтэй
танилцахын хамт Мандухай
хатан болон Батмөнх даян
хааны түүхэнд гүйцэтгэсэн
үүргийг домгийн агуулгатай
холбон өойлгож,мэдэх

16. Эхлэл- Мандуул хаан 5 он
хаан сууж,42 дээрээ гахай
жил тэнгэрт хальсан тухай
өгүүлсэн хэсэг
Зангилаа-Баянмөнх жонон
хорлогдож,Хатан Шихир
тайхуг Исман тайж булааж
авч,балчир настай Батмөнх
даян хаан өнчин хоцорч
буй тухай өгүүлсэн хэсэг

17. •Өрнөл- Зангилаа хэсгээс хойш Туйл
хүртэл өрнөж буй үйл явдлууд
• Туйл- Мандухай хатан Ноёнболд вангийн
хэлснийг хэрхэн шийдэхээ
түшмэдүүдээсээ асууж буй хэсэг
•Тайлал-Хатан, балчир Даян хааныг
авч,суут хааны ордонд ирээд тэнгэр
газрыг тахиж үйлдэх ёслол хийн
тангаргийн шүлэг өгүүлж буй хэсэг

18. Мэтгэлцээн-1
Асуудал:
Хатан Мандухай хаан
төрдөө
үнэнч үү?
Хайр сэтгэлдээ үнэнч үү?
Яагаад?
Жишээгээр батална
уу?

19. • Мэтгэлцээн-2
•Хатантан баг:
•Мандухай хатан , хаан
төрөө дээдэлдэг байсан бол
орчин үеийн бүсгүйчүүд
юуг дээдлэх болсон бэ ?
Жишээгээр баталж
тайлбарлана уу?

20. •
• Хаантан баг:
•Домогт гарч буй Исмэн
тайж, Ноёнболд ван 2
юугаараа
төстэй ямар дүр вэ?

21. Баримт-1”
Батмөнх даян хааныг 7 настайд нь 1470
онд хаан ширээнд залж,47 жил төр барьсан
байна.Монголыг бүхэлд нь захирч чадсан
сүүлчийн хаан гэж түүхэнд үздэг.Энэ их
үйлсэд ухаант хатан Мандухай түүхэн
гавьяа байгуулжээ. Хатан өөрийн биеэр
цэрэг удирдан Ойрдыг нэгтгэсэн ба
ингэхдээ нас бага Батмөнхийг Үхэр тэргэнд
авч явдаг байсан учир түүхэнд

22. Батмөнх даян хааныг төр
барьсан энэ үеийг
түүхэнд”Гар газар хөл хөсөр
“ тайван байсан үе хэмээн
тэмдэглэдэг юм.Энэ явдалд
түүхэнд ухаант цэцнээрээ
алдаршсан Мандухай хатан
МУ-ын нэгдмэл байдлыг
сэргээхэд тодорхой үүрэг
гүйцэтгэсэн юм.

23. Баримт-2
• Мандухай цэцэн хатан Батмөнх
даян хаан 2-оос Төрболд,Улс
болд ихэр, Арсболд, Барсболд
ихэр, Очирболд,Алчболд ихэр,
дараа нь Ариболд нэртэй 7 хөвүүн
төрөв.Мандухай цэцэн хатан 1495
онд 49 настайдаа хорлогдсон
бололтой гэж үздэг.

24. Баримт-3
• “ Мандухай цэцэн хатан “киног
зохиолч Ш.Нацагдоржийн зохиолоор
найруулагч Д.Балжинням найруулж 4
ангит томоохон кино хийсэн. Энэ
киноны гол дүрийг жүжигчин Н.Сувд
сайн бүтээж, Монгол улсын төрийн
шагнал хүртсэн юм.