Η τελευταία μαύρη γάτα (Ευγένιος Τριβιζάς) Νεοελ. Λογοτεχνία 2015-16 Εργασία μαθητών του Β΄2 Πρότυπο Γυμνάσιο Ζωσιμαίας Σχολής

1. Η τελευταία
μαύρη γάτα
Ευγένιος
Τριβιζάς
Επιμέλεια: Καμπλέτσας Μπαγκλής Δημήτριος Πέτρος
Καρατζόγλου Έκτορας Αθανάσιος
Κρανιώτης Βασίλειος
Νέου Ναταλία
Παγούνη Αικατερίνη
Παπαγεωργίου Παύλος

2. Συγγραφέας: Βιο-Εργογραφία
● Ο Ευγένιος Τριβιζάς γεννήθηκε στην Αθήνα το 1946. Είναι πτυχιούχος
της Νομικής και των Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών του
Πανεπιστημίου Αθηνών, κάτοχος του πτυχίου Master of Laws και
διδάκτωρ Νομικής του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, καθώς και Senior
Research Fellow του Πανεπιστημίου του Λονδίνου. Σήμερα διδάσκει
εγκληματολογία στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ (Αγγλία), ενώ είναι
ομότιμος καθηγητής και σε άλλα πανεπιστήμια.
● Είναι γνωστός ως συγγραφέας βιβλίων για παιδιά. Όλα του τα έργα τα
χαρακτηρίζει πρωτοτυπία και μεγάλη φαντασία.
● Με τη λογοτεχνία ο Ευγένιος Τριβιζάς έχει ασχοληθεί από τα παιδικά
του χρόνια. Έχει γράψει περίπου 150 βιβλία μεταξύ των οποίων
μυθιστορήματα, παραμύθια, θεατρικά έργα, αλφαβητάρια, διηγήματα,
κόμικς, εκπαιδευτικά βιβλία, ενώ έχει συνεργαστεί και με παιδικά
περιοδικά. Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια – Ευγένιος Τριβιζάς

3. Μερικά από τα σημαντικότερα έργα του είναι:
● Η τελευταία μαύρη γάτα
● Τα τρία μικρά λυκάκια
● Φρουτοπία
● Η Δέσποινα και το Περιστέρι
● Το "Νησί των
πυροτεχνημάτων"
● Ο ερωτευμένος πυροσβέστης
(για μεγάλους)

4. Βασικά στοιχεία της αφήγησης
• Χώρος: Ένα μακρινό νησί
• Χρόνος: Αδιευκρίνιστος
• Κύρια πρόσωπα: Ο ήρωας μας (ένας μαύρος γάτος)
• Δευτερεύοντα πρόσωπα: Κοψονούρης, Μουντζούρης,
Εβενίνα, Χουρχουδερός, Ρασμίνος, Γκρατσιέλα,
Τσαμπατζίκος, ο κοντός με την τραγιάσκα, κυρά-Ρήνη
• Θέμα: Ο κατατρεγμός των μαύρων γάτων (μέσα από αυτό
αναδεικνύεται το θέμα της ετερότητας)

5. Βασικά στοιχεία της αφήγησης
• Εξέλιξη - πλοκή:
Σε ένα μακρινό νησί, η Αδελφότητα των Προληπτικών
καταφέρνει να πείσει τους κατοίκους του πως οι μαύρες γάτες
φέρνουν γρουσουζιά. Ξεκινάει, λοιπόν, ένα γατο-κυνηγητό, το
οποίο εξαπλώνεται και στις γάτες των άλλων χρωμάτων. Από τη
σφαγή αυτή επιβιώνει μόνο μία μαύρη γάτα. Αυτή, μέσα από
πολλές περιπέτειες και με τη βοήθεια ενός παλιού της φίλου,
βρίσκει το θάρρος και “βουλιάζει” τα “γαταχθόνια” σχέδια της
Αδελφότητας, ενώ ταυτόχρονα ανακαλύπτει κι άλλες γάτες
όλων των χρωμάτων στα “γαταγώγια” ενός γουναράδικου. Με
ένα αρκετά μελετημένο σχέδιο, αποδεικνύεται η σημασία των
γάτων για το νησί και έτσι, ο κατατρεγμός τους λαμβάνει τέλος.
Και ζήσαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα...

6. Βασικά στοιχεία της αφήγησης
• Ατμόσφαιρα - κλίμα:
Τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο, όπου ο διωγμός των μαύρων
γάτων έχει πάρει ακόμη μεγαλύτερες διαστάσεις, η ατμόσφαιρα
είναι ιδιαίτερα τεταμένη. Πλέον, έχει επικρατήσει μια
γενικευμένη κατάσταση “τρέλας”, η οποία έχει φέρει και
ανθρώπους και γάτες στα όριά τους.

7. Αφηγηματική τεχνική
Αφηγηματικοί τρόποι:
• Σε ολόκληρο το μυθιστόρημα χρησιμοποιείται η αφήγηση (στα
σημεία όπου ο ήρωας μας εξιστορεί τα γεγονότα), ο διάλογος
(κυρίως στις συζητήσεις μεταξύ των γάτων), ο μονόλογος (πιο
συγκεκριμένα ο εσωτερικός μονόλογος του ήρωα) και η
περιγραφή.
• Γενικά ο αφηγηματικός τρόπος που κυριαρχεί είναι η αφήγηση.

8. Αφηγηματική τεχνική
Οπτική γωνία/εστίαση αφήγησης:
• Ο αφηγητής παραμένει ίδιος καθ’ όλη τη διάρκεια του
μυθιστορήματος.
• Είναι ο κεντρικός ήρωας της ιστορίας, οπότε μιλάμε για
ομοδιηγητικό (και πιο συγκεκριμένα αυτοδιηγητικό) αφηγητή.
• Δεν είναι παντογνώστης, μιας και ο ίδιος συμμετέχει στα
γεγονότα και δε γνωρίζει τα πάντα.
• Η εστίαση είναι εσωτερική, αφού ο αφηγητής μερικές φορές
γνωρίζει λιγότερα από ορισμένα άλλα πρόσωπα.

9. Αφηγηματική τεχνική
Πρόσωπο αφήγησης:
• Η αφήγηση της ιστορίας γίνεται από τον ίδιο τον ήρωα, δηλαδή
γίνεται σε α΄ πρόσωπο (πρωτοπρόσωπη).
Χρόνος γεγονότων:
• Ο συγγραφέας αφηγείται τα γεγονότα με χρονολογική σειρά
σύμφωνα με το τι συνέβη πρώτα στην ιστορία του. Ταυτόχρονα,
όμως, ολόκληρη η αφήγηση τοποθετείται στο παρελθόν, πράγμα
που τονίζεται από τα περισσότερα ρήματα που είναι σε
παρελθοντικό χρόνο. Προϊδεασμοί και προοικονομίες για το πώς
θα εξελιχθεί η κατάσταση γίνονται στην αρχή κάθε κεφαλαίου,
καθώς και υπαινικτικά σχόλια στην κύρια εξέλιξη του έργου.

10. Εξωκειμενικά στοιχεία
Τίτλος: Εξώφυλλο:
• Στο εξώφυλλο απεικονίζεται ο
κύριος ήρωας του βιβλίου που, ως
μαύρη γάτα, προσπαθεί να
ξεφύγει από τους ανθρώπους που
τον κυνηγούν. Ο γάτος δείχνει
φοβισμένος και με αυτό δηλώνει
τον φόβο που θα ένιωθε ο κάθε
άνθρωπος που για κάποιον άδικο
λόγο είναι κυνηγημένος. Οι
άνθρωποι που τον κυνηγούν
συμβολίζουν την κακία και τον
φθόνο προς κάθε τι διαφορετικό
από αυτούς, ακόμα κι αν έχουν
άδικο.
• Ο τίτλος του βιβλίου πρώτα απ’
όλα μας προϊδεάζει για τον αφη-
γητή μας, καθώς και για το κύριο
θέμα του βιβλίου, που δεν είναι
άλλο από τη διαφορετικότητα.
• Επίσης, προσελκύει τον αναγνώστη
με έναν τίτλο που, αν και δεν είναι
ακριβώς κυριολεκτικός (αφού ο
αφηγητής μας δεν είναι στην
πραγματικότητα η τελευταία μαύρη
γάτα), αναφέρεται με έναν έμμεσο
τρόπο στην κύρια ιστορία.

11. Το προφίλ της ετερότητας
• Ο ήρωας στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι μαύρος
γάτος και μάλιστα αδέσποτος μαύρος γάτος.
• Οι άλλοι γάτοι τον αντιμετωπίζουν με περιφρόνηση,
ενώ οι άνθρωποι τον κυνηγάνε. Διότι υπάρχει η
προκατάληψη ότι οι μαύρες γάτες φέρνουν γρουσουζιά.
• Ο ήρωας δεν καταλαβαίνει για ποιον λόγο γίνεται αυτός
ο κατατρεγμός των γάτων, και ειδικά των μαύρων, και
πιστεύει πως όλες οι γάτες, ανεξαρτήτως χρώματος,
είναι ίσες.

12. Το προφίλ της ετερότητας
• Ο ήρωας λόγω της ετερότητάς του πρέ-
πει να αντιμετωπίσει τη σκληρότητα
και τον διωγμό του από τους ανθρώ-
πους (κίνδυνος για τη ζωή του), καθώς
και την περιφρόνηση των γάτων διαφο-
ρετικού χρώματος (περιθωριοποίηση).
• Ο ήρωας αντιλαμβάνεται τη διαφορετι-
κότητά του, κυρίως λόγω της στάσης
των άλλων. Παρά τη συνειδητοποίηση
της ετερότητάς του όμως νιώθει πως
δεν θα πρέπει να γίνονται διακρίσεις
μεταξύ ζωντανών πλασμάτων, του
ίδιου είδους τουλάχιστον.

13. Το προφίλ της ετερότητας
• Στην αρχή του βιβλίου, μετά την εξαφάνιση μερικών
γάτων, ο ήρωας δεν καταλάβαινε τι συνέβαινε και
θεωρούσε ότι δεν ήταν κάτι ανησυχητικό. Στο τέλος,
όμως εκφράζει τον φόβο του για τυχόν επανάληψη του
διωγμού των γάτων λόγω του ότι οι γάτες και οι
άνθρωποι ξεχνούν εύκολα.
• Στο τέλος του βιβλίου πάντως οι διαφορετικές οπτικές
γωνίες του ήρωα και των άλλων ηρώων γεφυρώνονται,
με αποτέλεσμα να επικρατήσει και πάλι ειρήνη στο νησί.
• Ο συγγραφέας παρουσιάζει την ετερότητα από την
οπτική γωνία αυτού που δέχεται τον ρατσισμό και την
προκατάληψη των άλλων.

15. Σας ευχαριστούμε για την προσοχή σας