Valentín paz andrade

VALENTÍN PAZ ANDRADE DIA DAS LETRAS GALEGAS 2012

DÍA DAS LETRAS GALEGAS

Unha data de festa da
nosa Cultura de noso
pizza, fútbol, castelán, inglés… empanada,rías,galego

IES AS LAGOAS – OURENSE
16 de maio de 2012

AFONSO VÁZQUEZ-MONXARDÍN


Un
home
que non
só
soñou…


VALENTÍN PAZ ANDRADE

¿Un escritor descoñecido que non vén nos libros de texto
ou
O GALEGO MÁIS IMPORTANTE DO SÉCULO XX

… e que ademais escribía ben?


1897-1917 Nace en Pontevedra, familia
acomodada e estuda bacharelato.

Coñece a Castelao en Pontevedra,
amigo dun seu tío escritor.


1917-21 Estuda dereito en Santiago, e involúcrase
nas actividades galeguistas das Irmandades,
como orador e cronista.

Enviado á Guerra de África… manda crónicas…
ata que logra librar e voltar a casa.…


1922-1926
Empeza a exercer de avogado.
Asume a dirección dun novo xornal:
“Galicia”
Fai o plantel de colaboradores…
Castelao, Otero, Risco, Blanco Torres…
todo o galeguismo e o progresismo vigués
fronte ao Faro de Vigo.


1923 Comeza a Ditadura de Primo de Rivera
1924 Opta por ir ao cárcere de Vigo por non
pagar unha multa de 250 ptas.

1926 Desaparece Galicia e pasa a colaborar
con El Pueblo Gallego de Portela Valladares


1927, Asesor xurídico de “La Marítima”, patronal pesqueira. Comeza a
colaborar en “Industrias Pesqueras”, 2º revista do mundo dedicada ao
sectgor (Masso, Barreras, Alfageme, Freire…)
http://www.industriaspesqueras.com/
http://www.anfaco.es/webs/webAnfaco/portales/anfaco/revista/index.php

1928
Los puertos nacionales
de pesca en España:
Aportación de Vigo al
estudio del problema


1928.
Comeza a amizade con EBA a
quen organiza unha despedida en
Vigo.

1929
Viaxa a Francia para ver os portos
de Bretaña. Visita París e volta por
Barcelona.

1929
Participa na organización do
galeguismo politico na
descomposición da ditadura de
Primo de Rivera.


Orador destacado


1931
Preséntase ás
eleccións de 2º
de Castelao…
Non sae.

Fúndase o PG
en decembro
de 1931.
Valentín propón
o nome.

1932
Atentado
anarquista en
Vigo por
avogado da
patronal.


1934

Négase a asumir a
dirección do PG ante o
desterro de Castelao e
Bóveda

1936
Concorre ás eleccións
polo Partido de Centro
Democrático de
Portela Valladares
(Igual que Basilio
Álvarez)

Fai campaña pro
Estatuto


B
1936 - 1939 …
Os horrores da guerra

A
C


A ALEXANDRE BÓVEDA

Trinta e seis, trinta e seis, trinta e seis...
Taquicardia da historia d-unha imaxe
con pulsación esmorecida.
Que ancho o peito teu para os balazos,
con curazón equidimensioado,
alcoube pol-a idea frolecido.
Sete cruces na tampa como escudo,
Qué regueiro de folgo para unha fé
sete cruces e calix do Grial,
por un agosto tráxico xiado,
tatuaxe azul dos símbolos amados,
ao despontar un día a mañanciña! unha terra a ceibar de alleas poutas,
unha xente a curar da praga exótica,
Toda a xeografía da Galiza,
unha patria a facer.
eiquí as aldeas, acolá as cibdades,
Sete, catorce... tiros na Caeira,
da minhota fronteira até Teixido,
contra un pino dos hinos de Pondal,
da Curota ao Caurel,
contra un pino de froumas a cair,
alí cabía d-un costado a outro, contra un pino de ponlas a chorar!
mapa do corazón compromentido,
augas, montanas, povos... que lavabas
E unha bandeira da Galiza a furto,
cal loriga carnal do pensamento,
cadaleito a pechar,
aquele da Galiza acriboada
para o teu peito aquecer no máis alá!
ao cuspir os fusiles sobre ti.
As cinzas de marte... 1936


1936.
Xullo 1936.
Posición relativamente boa para un
republicano e galeguista.
- Avogado patronal
- Ferido en atentado anarquista
- Ás eleccións polos centristas.
Salva aos amigos
Xosé Núñez Búa
Ramón Martínez López

En setembro confinado en Verín

1937 en xaneiro
é confinado en Requeixo de Queixa


DESCOBRE A POESÍA NAS SOIDADES DA ESGREVIA NATUREZA DA SERRA


Xaneiro 1937:
Desterrado a Requeixo de Queixa. Escribe
poemas en lingua galega. Sementeira do vento
En abril
permíteselle residir en Castro Caldelas e Publicada en 1968
despois en Trives.

Escribe os poemarios
A serra.
Cantos do desterro branco e
Sangue na neve.
Etopeia da serra.
Recollidos en
Sementeira do vento.

1938 Xaneiro
Vai a unha reunión de armadores en Bilbao e
á volta instálase en Vigo.

1939, agosto.
Confinado en Vilanueva de la Serena.
8 decembro 1939 casa na Capela do Santo
Cristo de Ourense e viaxe de noivos a
Marrocos.


1940 Nace o seu fillo Afonso
1945 Tertulia Vigo Emilio e Xosé María
Álvarez Blázquez e os pintores Carlos
Maside, Prego de Oliver, Laxeiro, Urbano
Lugrís, e ocasionalmente irán Fco.
Fernández del Riego, Otero Pedrayo, etc.

Viaxa a Francia.
Anima á volta dos exiliados

1947 Retoma contacto con Castelao.
1950 Artigo en La Noche e na revista
Galicia do Centro Galego de Bs.As.
sobre a morte de Castelao

Durante la séptima noche del año naciente -vértebra dorsal del siglo- han debido doblar a muerto las
campanas de todas las iglesias de Galicia. Campanas marineras de Rianxo. Graves campanas de
Compostela. Líricas campanas de Bastavales, de Anllóns... Sólo el llanto unánime de las torres
románicas, lágrimas de bronce sobre faz de piedra, habría expresado con digno acorde y
proporcionado acento, en esta ocasión el dolor de la tierra...

Castelao, el hombre y el artista, 14 de xaneiro de 1950, Valentín Paz-Andrade, xornal La Noche.


1950
1º Viaxe a América do sur. XPG.
Coroa de Loureiro, Entrevista con
Perón..

1951
Exposición artistas galegos
en Buenos Aires.

1952
2ª Viaxa a América.
Chile,Arxentina, Uruguai, Brasil.
Curso da FAO

Bibiano Osorio Tafall
De alcalde de Pontevedra
a Subsecretario
Xeral da Nacións Unidas

FAO América Latina


Despois da II GM, a FAO

Poboación = alimentos

Enfocar dun novo xeito a agricultura, gandería, pesca,
acuicultura, os recursos naturais alimetarios, as
situacións de emerxencia, etc.

A alimentación, a industria máis social.
Granxas, pesca industrial, invernadoiros, regos…

Buscan os mellores técnicos e espallar o coñecemento


Islandia,
1970 Noruega, 1980

Canda, 1978

Mexico, 1954 Venezuela, 1974

Colombia, 1955
Guinea Exipto
1966 Kenia,
Moçambique
Chile, 1952 Sudáfrica
1961

Arxentina,
ou
Brasil

1950
1957
1963
1966
1967


EMPRENDEDOR POLÍTICO:
HOME DE EMPRESA
Participa do galeguismo da
•Promove mecenado república.
•Emprendedor Económico Ten contacto directo coa
•Medios de Comunicación emigración e exilio.

•Pesqueiras Non é do grupo Galaxia.

•Financeiras Na transción participa na Xunta
democrática
•Enerxías
É senador electo CDG.

HOME DA CULTURA:
Ensaio: Literario (Valle Inclán, Literatura
Brasileira, reflexión lingüística e
social)

Económico
Creación poética.
Memorias:
Castelao, A memoria do século


1954
Principios de Economia
Pesquera FAO

1955
Pranto Matricial
Primeiro libro poesía.
Saudade do Castelao morto

1957
1 mes no cárcere (artigo en Industrias
Pesqueras e vai a Arxentina de novo.

1958
Organiza os premios Ramón Mourente
Publica Sistema económico de la pesca en
Galicia

1959 Galicia como tarea

6
NA MATRICIAL GALIZA, SEMPRE TÚA,
Na matricial Galiza, sempre túa,
que dende a Torre de Hércules ao Miño
un facho acenderá por cada illa,
cando ti volvas polo mare;

de toxo unha fogueira en cada monte;

dos castros na coroa unha cachela,

unha loura candea en cada pino,

o seu cirio de frouma os alciprestes,

luces de ardora branca en cada mastro,

un farol mariñeiro en cada dorna,
1
"Chora, terra, teu pranto matricial,
o que todo galego choraría, veliñas á xanela en cada casa,
se inda chorar pudera,
até cobrir de bágoas o mare" e as pérolas das bágoas derramadas,
cando ti chegues polo mare;
cando ti chegues polo mare..
.


http://issuu.com/socri/docs/textos_v._p-a


1960

Une fortunas do sector conxelador e
mundo da pesca.
Barcos factoría conxeladores que
Percorren todos os mares:
Nomes de castelos:
Andrade
Sotomayor
Lemos
Pambre…

Equilibrio
cos poderosos

1961 ¿Refinería en Vigo?

Viaxa a Moçambique e ve pescadas enormes e fala cos mariñeiros en galego…
Dimensión internacional do galego: Portugal, Brasil, Angola…


1962 Atropelado en Pontevedra
1964, Nomeado na RAG
1966 Viaxa a Buenos Aires,
Volve dando a volta ao continente.

1967 Publica
La anunciación de Valle Inclán

1968 Publica o poemario
Sementeira do vento

1969,70, pesca, banco,
La marginación de Galicia…

Xeneroso con amigos: EBA


1970-73 Enferma

1973 World Fishing Exhibition

1974.
Transción política. Xunta
democrática
1976
Comisión Negociadora da
oposición
1977 – 79
Senador electo da
Candidatura Democrática Galega
(CEF).
Gracía Sabell, designación real.


A voz autonomía cobróu azas de Pomba
que os sonos arrolara do povo a camiñare.
A voz autonomía quente de pulsos ledos
debullóu sen mensaxen no sangue popular.
Labregos a esquecer o símbolo da fouce,
mariñeiros en terra pol-a Terra a remar,
os señores collidos do brazo dos obreiros,
mulleres das aldeias con donas da cibdá.
As viuvas e os orfos das vendimas noitebras,
e os das segas lívidas rente do paredón,
da sua door sacaron contricción de silencio
e na ara da Terra cancelaron sua door.
E ninguén reclamaba desforra nin ordalio,
nin das vellas feridas cicatrices furgóu.
Todal-as voces unha erguendo o mesmo canto,
Canto ao catro de Nadal todol-os berros berro de reliberación.
A bandeira galega na destra tremeluce,
Galiza abría os ollos despois da negra sombra ao compás reondean símbolo e corazón.
que murchara no cedo as roseiras de abril. As prazas eran urnas traslúcidas e abertas,
De novo puña os pés no camiño da volta quiñentos mil sufraxios e brazos un millón.
ao encontro de forzas círcias dentro de sí. Repican bronces novos nos vellos campanarios,
As rúas eran ríos de peitos xa rimados voces remanecidas desde a raíz do tempo,
na arela de facer unha patria co as máns, a Galiza de onte e a Galiza de hoxe,
desxugar cabezallas que esmagan os destiños alicerce e palanca do mesmo pensamento.
devolvendo aos Galegos a imaxe do seu chan. Galiza dixo agora na linguaxe de Euclides,
A pulsación do povo a devalar no asfalto sua palabra acesa nas luces de mañán,
reinzóu as calzadas de latexos votivos, quere facer a pulso seu anaco de historia
de calcañares firmes na fé remanecida con ferramenta dócil ao sangue matricial.
de que non máis seremos os de cote vencidos.
Á manifestación da autonomia, 1977


1979 Poemaio
Cen chaves na sombra

NON ESCOITEDES….

Non escoitedes voz onde non trema
o vidro do seu tempo,
mainamente,
como na pel das augas treme a bris
tinguida no blancor dos amieiros.

Non escoitedes voz na que se esquezan
as raíces do barro que nos dou
feitío de criaturas,
amor pra repartir cos semellantes
quentor do noso sangue.

Non escoitedes ecos de retorno
dos paredóns da morte.
A vida virá sempre a sulcos novos
para se facer fecunda
no grao de cada espiga.


1982
Castelao na luz e
na sombra
Ensaio biográfico…


TEMPO DE RECOÑECEMENTOS

1978 Le discurso de ingreso na RAG
1979 Medalla de Ouro de Pontevedra
1983 Pregoeiro da Feira do Libro de Vigo
1984 Medalla ouro ao Mérito social marítimo
1985 Medalla Castelao
1986 Medalla Ouro cidade de Vigo
1986 Premio Trasalba


• RECEPCIÓN DO PREMIO TRASALBA 29/6/1986

• Somos aquelas xentes dun País que tantos anos foi esquecido e tantas
veces foi aldraxado só por recobrar a conciencia da súa existencia
como pobo diferencial…

• Pero eu penso que aínda estamos na mitade do camiño…

• Aínda hai poucos días desde as alturas da Xusticia española, se facía
un aldraxe ao noso dereito a falar a nosa lingua. Isto demostra que en
España non hai conciencia clara de que somos os galegos…

• Eso demostra que aínda nos falla moito camiño por percorrer e que esta
Autonomía, un pouco descafeinada que se nos outorgou non é maís
que unha etapa, primeira, que temos que superar, facendo desta terra,
unha terra con autogoberno pleno,

• Quero deixar esta afirmación no ambiente, porque penso qeu estamos
aínda necesitados de actos que verdadeiramente expresen a nosa
vontade de ser un pobo libre


1997 1998
1991


ALEN DAS
PALABRAS

Un home que
non só soñou…
FIN

Valentín paz andrade

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to Valentín paz andrade

Similar to Valentín paz andrade (20)

More from Celia Díaz

More from Celia Díaz (13)

Recently uploaded

Recently uploaded (11)

Valentín paz andrade