10. Μεγάλα νησιωτικά συμπλέγματα και νησιά της ΕλλάδαςPetros Michailidis
Οι σημειώσεις της παρουσίασης του 10ου κεφαλαίου της Γεωγραφίας της Ε' τάξης Περισσότερες πληροφορίες για την παρουσίαση και την ανάπτυξη του κεφαλαίου στην ιστοσελίδα της "Σχολικής Αποθήκης" στο link:
http://educationalstorageegeo.weebly.com/10-nuetasigmaiota974tauiotakappaalpha-sigmaupsilonmupilambda941gammamualphataualpha-kappaalphaiota-nuetasigmaiota940.html
2. •Η ονομασία του Πόντου
Το όνομα του Πόντου, αρχικά ήταν Άξενος
Πόντος, διότι η θάλασσά του είναι διάσπαρτη με
μακρινές και απροσπέλαστες παραλίες, έχει
μεγάλο βάθος, ενώ οι θαλασσοταραχές είναι
καθημερινό φαινόμενο. Αργότερα, ονομάστηκε
Εύξεινος Πόντος, δηλαδή φιλόξενη θάλασσα.
4. •Κλίμα και μορφολογία του Πόντου
Ο Εύξεινος Πόντος έχει συνολική έκταση
422.000 τ.μ. και μέγιστο βάθος 2.210 μ. Η
ακτογραμμή στα βόρεια και τα νότια
παρουσιάζει βαθύ γεωγραφικό διαμελισμό με
αρκετές εγκολπώσεις, χαρακτηριστικά φυσικά
λιμάνια και ακρωτήρια, που ευνοούν τη
δημιουργία οικισμών και τεχνητών λιμανιών.
Έχει επίσης μεσογειακό κλίμα.
5. •Ελληνικός Αποικισμός
Ως πρώτος ελληνικός αποικισμός αναφέρεται το
αποτέλεσμα των πληθυσμιακών μεταναστεύσεων
και των ανακατατάξεων που συνέβησαν
στον Ελλαδικό χώρο από τα μέσα του 11ου έως τα
τέλη του 9ου αιώνα π.Χ . Οι μετακινήσεις αυτές
οδήγησαν στον αποικισμό των νησιών
του Αιγαίου, της Κύπρου, της Κρήτης, των
Επτανήσων και της δυτικής ακτής της Μικράς
Ασίας από ελληνικά φύλα της ηπειρωτικής
Ελλάδας και Στην ίδρυση νέων πόλεων που
αποτέλεσαν τα μετέπειτα χρόνια σημαντικά
κέντρα του ελληνικού πολιτισμού.
6. Ο αποικισμός πραγματοποιήθηκε σε διαδοχικά
κύματα και κατά φυλετικές ομάδες και διακρίνεται
σε Αιολικό, Ιωνικό, Δωρικό και Αχαϊκό αποικισμό.
8. Ελληνικός Αποικισμός
Τους δύο αιώνες μετά το 750 π.Χ. οι Έλληνες
ξεκίνησαν τη δεύτερη φάση της αποικιακής τους
επέκτασης και γέμισαν τις ακτές της Μεσογείου
και του Εύξεινου Πόντου με τις νέες τους
αποικίες. Οι Ίωνες έπλεαν με τα πλοία τους μέσα
από τον Ελλήσποντο και την Προποντίδα
ακολουθώντας τις ακτές του Ευξείνου και
εγκαθιστούσαν οικισμούς σε όλες τις
παραθαλάσσιες περιοχές.
9. Οι ελληνικές αποικίες του Πόντου
• Η πρώτη ελληνική αποικία στον Εύξεινο Πόντο είναι η
Ηράκλεια, αποικία των Μεγαρέων, έπειτα η Σινώπη,
αποικία των Ιώνων της Μιλήτου, κατόπιν τα Κοτύωρα
(σημερινή Ορντού), η Κερασούντα, η Τραπεζούντα, το
Ρίζαιον και η Αθήνα αποικίες των Σινωπέων, δηλαδή
ιωνικές, και στη συνέχεια, πιο πέρα, στις ανατολικές,
βόρειες και δυτικές ακτές, μια αλυσίδα από ελληνικές
πόλεις όπως η Φάσις, η Διοσκουριάς, το
Παντικάπαιον, η Ολβία, η Θεοδόσια, η Οδησσός κ.ά.
αποτέλεσαν σημαντικά αποικιακά κέντρα. Τέλος, το
562 π.Χ. οι Ίωνες της Φώκαιας ίδρυσαν την Αμισό
(Σαμψούντα).
11. •Η κάθοδος των Μυρίων
Η κάθοδος των Μυριών είναι ένα πολύ
σημαντικό ιστορικό σύγγραμμα του Έλληνα
ιστορικού, στρατιωτικού, και
φιλοσόφου Ξενοφώντα που περιγράφει τη
συμμετοχή ενός σώματος 13.000 Ελλήνων
μισθοφόρων που συμμετείχαν στην
εκστρατεία του κατά του αδελφού
του Αρταξέρξη και ειδικότερα στη μάχη στα
Κούναξα το 401 π.Χ .
12. Μετά τον θάνατο του Κύρου ακολούθησε η
περιπετειώδης επιστροφή τους από την Μικρά
Ασία προς την θάλασσα, η λεγόμενη «Κάθοδος των
μυρίων". Ο Ξενοφών ήταν ο διοικητής αυτής της
στρατιωτικής μονάδας. Όταν έφτασαν στο όρος
Θήχης και αντίκρισαν τη θάλασσα (Εύξεινος Πόντος),
αναφώνησαν το γνωστό «θάλαττα, θάλαττα».
13. Ο Ξενοφώντας στο έργο του Κύρου Ανάβασις, το 401 π.Χ
περιγράφει την πατροπαράδοτη φιλοξενία των Ελλήνων
του Πόντου, που γνώρισε ο ίδιος και οι "Μύριοι"
μένοντας τριάντα μέρες στην Τραπεζούντα. Οι
ελληνοπρεπείς γιορτές που περιγράφει περιλάμβαναν
αθλητικούς αγώνες προς τιμήν του ελληνικού
δωδεκάθεου και τον ένοπλο Πυρρίχιο χορό. Επιπλέον,
χαρακτηρίζει την πόλη "πόλιν Ελληνίδα μεγάλην και
ευδαίμονα".