Σεβαστοπούλειος σχολή. Συντακτική και φωτογραφική ομάδα εργαστηρίου Πληροφορικής και Monumenta

1. 56ο
Γυμνάσιο Αθήνας 21/03/2016
Σχολικό έτος: 2015-2016
Ενημέρωση για τη Σεβαστοπούλειο Εργατική Σχολή
από την κυρία Ειρήνη Γρατσία
Εικόνα 1: Παλιά φωτογραφία του Κεντρικού Εκπαιδευτηρίου
Τη Δευτέρα, 21 Μαρτίου 2016 , στην αίθουσα Πληροφορικής του 56ου Γυμνασίου
Αθηνών μας επισκέφτηκε η κυρία Ειρήνη Γρατσία και μας ενημέρωσε για τη
Σεβαστοπούλειο Σχολή. Παρευρέθηκαν μαθητές της συντακτικής και φωτογραφικής
ομάδας του εργαστηρίου πληροφορικής και οι συντονιστές της ομάδας, κυρία Σοφία
Μαναγλιώτου και κύριος Τάσος Καραμπίνης.
Εικόνα 2: Η κυρία Ειρήνη Γρατσία και μέλη της συντακτικής και φωτογραφικής ομάδας του εργαστηρίου πληροφορικής
H Σεβαστοπούλειος Σχολή στην οδό Παναγή Κυριακού είναι ένα τοπόσημο της
περιοχής των Αμπελοκήπων. Αποτυπώνει την ιστορία της τεχνικής εκπαίδευσης στην
Ελλάδα, καθώς ήταν η πρώτη τεχνική σχολή. Ιδρύθηκε το 1905 με δωρεά του

2. Κωνσταντίνου Σεβαστοπούλου, του οποίου τιμητικώς η Σχολή φέρει το όνομά του,
και του Μαρίνου Κοριαλένιου. Σε εκτέλεση της διαθήκης του Σεβαστόπουλου ο
Δημήτριος Βικέλας ξεκίνησε την ανέγερση της Σχολής στους Αμπελοκήπους,.
Οικοδομήθηκε από τον αρχιτέκτονα Αριστείδη Μπαλάνο με βάση πρότυπο σχέδιο
της σχολής Somasco της Γαλλίας. Η σχολή θεμελιώθηκε την 24η Απριλίου 1908.
Εκτός από τις κύριες κτηριακές εγκαταστάσεις, διέθετε εργαστήρια, γυμναστήριο,
Εικόνα 3: Η φωτογραφία «τραβήχτηκε» το 1952-53 και είναι από το προσωπικό αρχείο του Αναστάσιου Ζούμπερη –από
τον δικτυακό τόπο: http://oiambelokhpoithskardiasmas.blogspot.gr/
λουτρά, κτήριο για το διευθυντή της Σχολής, σκοπευτήριο για τους μαθητές και κήπο.
Η πρώτη τάξη της Σχολής λειτούργησε το Σεπτέμβριο του 1909, ενώ τα εγκαίνια
έγιναν στις 25 Απριλίου 1910. Στη Σχολή οι μαθητές φοιτούσαν δωρεάν και
επιβαρύνονταν μόνο με 30 δραχμὲς το χρόνο για γραφική ύλη και υλικὰ του
εργαστηρίου. Τους παρεχόταν δωρεάν τροφή τὸ μεσημέρι, την υγεία τους
παρακολουθούσε γιατρός της Σχολής και για κάθε μαθητή υπήρχε ατομικό βιβλιάριο
στο οποίο καταγράφονταν η πρόοδος, η διαγωγή και στοιχεία της σωματικής
ανάπτυξής τους. Αυτά ήταν στοιχεία και παροχές πρωτόγνωρα για την Ελλάδα. Η
σχολή λειτούργησε ως το 1982 και καταρτίστηκαν σ’ αυτήν χιλιάδες μαθητές.
Στη συνέχεια στα κτήρια της σχολής στεγάστηκαν το 6ο Τεχνικό Εσπερινό Λύκειο,
το 7ο Τεχνικό Εσπερινό Λύκειο, το 3ο Τεχνικό Εσπερινό Λύκειο, η 1η ΣΕΚ, και το
6ο ΕΠΑΛ Αθηνών από το 1982 ως το 2010.
Εικόνα 4: Η Σεβαστοπούλειος Σχολή σήμερα (στιγμιότυπα από βίντεο που πήρε η συντακτική και φωτογραφική ομάδα του
εργαστηρίου πληροφορικής έξω από την κλειστή, πλέον, πόρτα της σχολής – Ιαν. 2016)

3. Η Σεβαστοπούλειος Εργατική Σχολή, που αποτυπώνει την ιστορία της τεχνικής
εκπαίδευσης στην Ελλάδα, χαρακτηρίστηκε στις 18 Ιανουαρίου 2016 ομόφωνα
μνημείο από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ). Άξιες
διατήρησης και χαρακτηρισμού κρίθηκαν από τα μέλη του Συμβουλίου οι δύο
κάθετες στην οδό Π. Κυριακού εγκάρσιες πτέρυγες του κεντρικού κτηριακού
συγκροτήματος, η κατοικία του επόπτη και το γυμναστήριο, χωρίς τις νεωτερικές
επεμβάσεις του (χώροι υγιεινής), καθώς διαθέτουν αξιόλογα αρχιτεκτονικά και
μορφολογικά στοιχεία. Αντίθετα, τα μέλη του Συμβουλίου αποφάσισαν τον μη
χαρακτηρισμό ως μνημείων της ημιδιώροφης πτέρυγας του κεντρικού κτηρίου, που
χτίστηκε το 1950 επί της οδού Κοτυαίου, καθώς κρίθηκε ότι υπέστη μη αναστρέψιμες
βλάβες λόγω εργασιών κατεδάφισης, καθώς και το τριώροφο τμήμα του κεντρικού
κτηρίου επί της οδού Τιμ. Φιλήμονος, προσθήκες του 1950, του 1960 και του 1967,
καθώς δεν διαθέτουν αξιόλογα χαρακτηριστικά και επιπλέον έχουν αλλοιωθεί λόγω
μεταγενέστερων επεμβάσεων που έχουν δεχθεί.
Ο Δήμος Αθήνας ζήτησε το χαρακτηρισμό ως μνημείο του συνόλου του
συγκροτήματος, εκτός από μία προσθήκη ορόφου στο κεντρικό κτήριο το 1967 και
την ανακατασκευή της πτέρυγας που κατεδαφίστηκε. Κατά την παρουσία τους στη
συνεδρίαση του Συμβουλίου, την άποψη αυτή υποστήριξαν και μέλη του
Πολιτιστικού και Περιβαλλοντικού Συλλόγου Κέντρου Αμπελοκήπων, ενώ και η
MONUMENTA συνηγορούσε με την άποψη αυτή σημειώνοντας σε επιστολή της:
«η διατήρηση του συγκροτήματος θα προστατεύσει την αρχιτεκτονική κληρονομιά της
πόλης, σε μια περιοχή όπου διατηρούνται και άλλα ιστορικά κτήρια. Η διατήρηση της
Σεβαστοπουλείου Σχολής και των χαμηλών υψών συμβάλλει καθοριστικά στην
προστασία και των υπόλοιπων ιστορικών κτηρίων και της ιστορικής ταυτότητας και
φυσιογνωμίας της πόλης». Η MONUMENTA επίσης
«προτείνει στα υπό χαρακτηρισμό κτήρια να συμπεριληφθεί και η νότια - τρίτη πτέρυγα
του κτηρίου που ανεγέρθηκε τη δεκαετία του 1950. Το κτήριο αυτό κτίστηκε πλήρως
εναρμονισμένο με το υπόλοιπο σύνολο κτηρίων αντικατοπτρίζοντας τον σεβασμό που
έδειξαν οι τότε αρμόδιοι στα παλαιότερα κτήρια αλλά και στον περιβάλλοντα χώρο τους
και στον πολεοδομικό ιστό της πόλης.
Επίσης, θα πρέπει να επισημανθεί ότι η προσθήκη ενός νέου πολυώροφου κτηρίου θα
καταστρέψει την παλαιά πτέρυγα που διατηρείται στις μεταπολεμικές προσθήκες και θα
επιβαρύνει τα υπόλοιπα ιστορικά κτήρια της Σχολής και τον πυκνοδομημένο ιστό της
πόλης. Ιδιαίτερα μέριμνα θα πρέπει να δοθεί στη διατήρηση του αύλειου χώρου και
στον παλαιό μηχανολογικό εκπαιδευτικό εξοπλισμό που φυλάσσεται στο κτήριο».
Η κήρυξη ωστόσο δεν βάζει τέλος στην πολυετή ταλαιπωρία του
συγκροτήματος, το οποίο έχει γίνει «μήλον της έριδος» ανάμεσα στον φερόμενο
ως ιδιοκτήτη «Σύλλογο προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων» και στον δήμο
Αθηναίων.