Θεοφανέλλης Τιµολέων, Σωτηρίου Σοφία 6ο Πανελλήνιο Συνέδριο των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ

1. Κ. Γλέζου, Σ. Σωτηρίου & Ν. Τζιµόπουλος (Επιµ.), Πρακτικά Εργασιών 6ου
Πανελλήνιου Συνεδρίου των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ
«Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στη ∆ιδακτική Πράξη», σ. 1-5
Σύρος, 6-8 Μαΐου 2011
Τα Έγγραφα Google και η αξιοποίηση τους στην εκπαίδευση
Θεοφανέλλης Τιµολέων1
, Σωτηρίου Σοφία2
1
Σχολικός Σύµβουλος Πληροφορικής Β. Αιγαίου
timtheo@sch.gr
2
Καθηγήτρια Φυσικής, 2ο
Πειραµατικό Γενικό Λύκειο Αθήνας
sofisot@otenet.gr
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Τα Έγγραφα Google είναι µία εφαρµογή του Web 2.0 που αξιοποιεί την δυνατότητα δηµιουργίας
συνεργατικών εγγράφων και διαµοιρασµού τους σε πολλούς χρήστες που είναι δυνατόν να έχουν δικαιώµατα
συγγραφής και πρόσβασης ανάλογα των δικαιωµάτων που τους δίνει ο δηµιουργός τους.
Τα Έγγραφα Google µπορούν να αξιοποιηθούν από τους εκπαιδευτικούς στην καθηµερινή πρακτική στα
πλαίσια µιας συνεργατικής τεχνικής διδασκαλίας. Οι µαθητές, συµµετέχοντας σαν χρήστες στη διαδικτυακή αυτή
εφαρµογή, µπαίνουν στη διαδικασία δηµιουργίας αρχείων διαφόρων µορφών από κοινού (εγγράφων,
παρουσιάσεων, λογιστικών φύλλων, σχεδίων), προωθώντας την ατοµική µάθηση µέσω συνεργατικών διαδικασιών.
Η διαδικτυακή εφαρµογή των εγγράφων Google είναι δυνατόν να αξιοποιηθεί σε διάφορα γνωστικά
αντικείµενα (Γλώσσα, Φυσικές επιστήµες, Ξένες Γλώσσες κ.ά.) µε ανάλογο προς το γνωστικό αντικείµενο τρόπο,
και να προσφέρει στον εκπαιδευτικό ισχυρά και ταυτόχρονα ευκολόχρηστα εργαλεία ανάπτυξης δραστηριοτήτων
που προάγουν την µάθηση µέσω της διαδικασίας της συνεργατικής δηµιουργίας.
ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙ∆ΙΑ: Έγγραφα Google, Web 2.0, συνεργατική µάθηση, google docs
ΕΙΣΑΓ ΓΗ
Ο O’Reilly (2005) όταν δηµιούργησε τον όρο Web 2.0 αναφερόταν σε νέους τρόπους
αλληλεπίδρασης στο διαδίκτυο. Η δυνατότητα του Web 2.0 στο διαµοιρασµό γνώσης και µάθησης,
είναι πιο ευρεία από την απλή παροχή εργαλείων που υποστηρίζουν την πρόσβαση στον παγκόσµιο
ιστό (Pitner et al., 2007).
Σύµφωνα µε τους Pitner et al. (2007) οι διαδικτυακοί χώροι συνεργασίας (Zoho και Google docs)
του Web 2.0 παρέχουν τη δυνατότητα διαδικτυακής δηµιουργίας, εισαγωγής, επεξεργασίας,
δηµοσίευσης και διαµοιρασµού των πιο συνηθισµένων τύπων εγγράφων (κείµενα, λογιστικά φύλλα
κ.α.).
Τα Έγγραφα Google (Google docs) είναι µία εφαρµογή λογισµικών γραφείου (office suite) που
περιλαµβάνει τις εφαρµογές επεξεργαστή κειµένου, λογιστικού φύλλου, σχεδίων και παρουσιάσεων.
Η φορητότητα (mobility) είναι το βασικό χαρακτηριστικό τους. Όλα τα έγγραφα αποθηκεύονται σε
εξυπηρετητές (servers) της Google και είναι προσβάσιµα από οπουδήποτε υπάρχει σύνδεση µε το
διαδίκτυο (Herrick, 2009). Αποτελούν εφαρµογή του Web 2.0 που επιτρέπει σε µεµονωµένα άτοµα ή
σε οµάδες ατόµων να εργάζονται µαζί σε αρχεία και εποµένως να αναπτύσσονται από κοινού. Ο
δηµιουργός του εγγράφου έχει τη δυνατότητα να το διαµοιράσει στους άλλους δικτυακά, αλλά το
σηµαντικότερο είναι ότι µπορούν να τα δηµιουργήσουν και να επιµεληθούν κείµενο από κοινού, κάτι
εξαιρετικά σηµαντικό για όσους συνεργάζονται µε άλλους εξ αποστάσεως (Herrick, 2009).
Η χρήση διαδικτυακών εφαρµογών γραφείου, αντί για λογισµικά εγκατεστηµένα στον κάθε
υπολογιστή, αποτελεί ένα πολύ ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των εφαρµογών του Web 2.0 που έχει
χαρακτηριστεί ως cloud computing (Thompson, 2008).
Στις βασικές λειτουργίες της εφαρµογής Έγγραφα Google (Google docs), περιλαµβάνονται η
δηµιουργία εγγράφων, παρουσιάσεων, λογιστικών φύλλων, σχεδίων και φορµών. Η δυνατότητα της
από κοινού επεξεργασίας των αρχείων που δηµιουργούνται µέσω της εφαρµογής, µπορεί να
αξιοποιηθεί από τους εκπαιδευτικούς ή τους µαθητές και να συνεισφέρει στην εκπαιδευτική
διαδικασία, προσφέροντας µαθησιακά οφέλη άµεσα ή έµµεσα, καθώς και να συνεισφέρει στην
καλύτερη οργάνωση της εκπαιδευτικής καθηµερινής διδακτικής πρακτικής.

2. 2 6ο
Πανελλήνιο Συνέδριο των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ
Πρακτικά Συνεδρίου www.e-diktyo.eu
Η ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ Τ Ν ΕΓΓΡΑΦ Ν GOOGLE
Περιγραφή των χαρακτηριστικών των Εγγράφων Google
Το περιβάλλον της εφαρµογής των Εγγράφων Google (µενού και γραµµές εργαλείων) είναι
παρόµοιο µε το περιβάλλον του Microsoft Office, στοιχείο εξοικείωσης που προσφέρει δυνατότητα
αξιοποίησης σε κάθε επιπέδου χρήστη ενός υπολογιστικού περιβάλλοντος. Ο χρήστης µπορεί να
εισάγει έγγραφα τα οποία έχει ήδη δηµιουργήσει, να δηµιουργήσει νέα έγγραφα, να εξάγει έγγραφα,
να τα αποθηκεύσει στον υπολογιστή του, να τα δηµοσιεύσει ή να τα αποστείλει µε το ηλεκτρονικό
ταχυδροµείο (Herrick, 2009). Ο δηµιουργός ενός εγγράφου, µπορεί να το διαµοιράσει για από κοινού
χρήση µε όσους άλλους χρήστες επιθυµεί (ο διαµοιρασµός και η επεξεργασία ενός εγγράφου µπορεί
να γίνει µε έως 200 άτοµα για κάθε συγκεκριµένο έγγραφο) και να ακολουθήσει κοινή επεξεργασία, ή
απλά να δώσει δυνατότητα σε άλλους χρήστες να παρακολουθούν την εξέλιξη ενός εγγράφου που ο
ίδιος δηµιουργεί. Η από κοινού επεξεργασία γίνεται είτε σύγχρονα, όπου κάθε κείµενο ή παρουσίαση
µπορούν να την επεξεργάζονται ταυτόχρονα µέχρι 10 χρήστες και για λογιστικό φύλλο µέχρι 50
χρήστες, είτε ασύγχρονα. Με τις έως τώρα γνωστές εφαρµογές η από κοινού δηµιουργία ενός αρχείου,
οδηγούσε στην ανάγκη δηµιουργίας πολλαπλών αντιγράφων το ίδιου αρχείου και στην χρονοβόρα
διαδικασία ενσωµάτωσης των αλλαγών στο τελικό στάδιο επεξεργασίας. Υπάρχουν επίπεδα
πρόσβασης για τους χρήστες: οι αναγνώστες (viewers) που µόνο µπορούν να το διαβάσουν και οι
συνεργάτες (collaborators), που εκτός της δυνατότητας να διαβάσουν, µπορούν και να επεξεργαστούν
ένα κείµενο.
Τα έγγραφα µπορεί να µοιράζονται µε άτοµα που έχουν εγγραφεί για να χρησιµοποιούν τις
εφαρµογές της Google (Google Apps) αλλά και µε άτοµα που δεν έχουν εγγραφεί. Αν ένα έγγραφο
διαµοιράζεται µε ένα άτοµο που δεν έχει λογαριασµό Google, τότε αυτός ο χρήστης δεν µπορεί να
τροποποιήσει το κείµενο, αλλά απλά λειτουργεί σαν αναγνώστης. Για να έχει πρόσβαση στο έγγραφο,
πρέπει να χρησιµοποιεί ή να δηµιουργήσει ένα λογαριασµό στη Google (Google account) (Herrick,
2009).
Μεταξύ των πλεονεκτηµάτων των Εγγράφων Google είναι ότι αποθηκεύονται µε ασφάλεια στο
διαδίκτυο δεδοµένου ότι κάποιος µπορεί να τα δει ή να τα επεξεργαστεί µόνο µετά από πρόσκληση
του δηµιουργού.
Είναι δυνατόν ο χρήστης της εφαρµογής να έχει πρόσβαση στα έγγραφα που έχει δηµιουργήσει
από οπουδήποτε υπάρχει σύνδεση στο διαδίκτυο και χωρίς να καταναλώνει επιπλέον χώρο
αποθήκευσης σε ένα συγκεκριµένο υπολογιστή.
Μπορούν να χρησιµοποιηθούν RSS feeds για την παρακολούθηση ενός εγγράφου ώστε οι
χρήστες ειδοποιούνται όταν προστίθεται νέο περιεχόµενο σε ένα έγγραφο (Herrick, 2009). Ο όρος
RSS προέρχεται από το αγγλικό Really Simple Syndication και είναι µια µορφή ανταλλαγής
περιεχοµένου βασισµένο σε γλώσσα XML. Είναι ένας τρόπος να ενηµερώνεται ο χρήστης του
διαδικτύου για γεγονότα και νέα από άλλους χρήστες ή και κανάλια πληροφορίας. Η πληροφορία
µέσω του RSS έρχεται στον υπολογιστή του χρήστη όταν αυτός είναι συνδεδεµένος στο διαδίκτυο
(RSS, 2011).
Τα έγγραφα οργανώνονται σε φακέλους (folders) που µπορούν να δηµιουργούν οι χρήστες και να
περιέχουν άλλα έγγραφα αλλά και άλλους υπό-φακέλους. Υπάρχει η δυνατότητα να επισηµάνουµε
κάποια έγγραφα µε αστέρι για να τα χαρακτηρίσουµε ως σηµαντικά (Herrick, 2009).
Ένα µειονέκτηµα για τη χρήση εργαλείων του Web 2.0 είναι ότι απαιτείται εγγραφή σε κάθε
διαφορετική εφαρµογή. Αυτό το πρόβληµα δεν υπάρχει στις υπηρεσίες της Google όπου υπάρχει ένας
κωδικός για πολλές υπηρεσίες (Pitner et al. 2007). Επιπλέον, αντίστοιχες υπηρεσίες από άλλους
παρόχους διαφέρουν σηµαντικά ως προς την χρηστικότητα, την πλοήγηση και τα χαρακτηριστικά που
υποστηρίζουν. Αυτό αποτελεί µικρότερο πρόβληµα για τους έµπειρους χρήστες του διαδικτύου σε
σχέση µε τους λιγότερο έµπειρους και πρέπει να λαµβάνεται υπόψη όταν γίνεται χρήση υπηρεσιών
του Web 2.0 (Pitner et al. 2007).
Αξίζει να αναφερθεί ότι το δωρεάν κόστος και η δωρεάν υποστήριξη των εφαρµογών για
εκπαιδευτικούς οργανισµούς κάνει την εφαρµογή απόλυτα προσιτή στους εκπαιδευτικούς (Herrick,
2009). Οι υπηρεσίες της Google χρησιµοποιούνται από Πανεπιστήµια, όπως το Arizona State
University παρέχοντας εξαιρετικό επίπεδο υπηρεσιών, επιλογών και δυνατοτήτων τόσο από το
προσωπικό όσο και τους διδάσκοντες και τους φοιτητές (Barlow & Lane, 2007).
Επίσης υπάρχει η δυνατότητα αναίρεσης κάθε δηµοσίευσης οποιαδήποτε στιγµή δεν εξυπηρετεί
τον δηµιουργό της, καθώς επίσης και µεταφοράς των αρχείων σε ιστοτόπους και ιστοχώρους.

3. «Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στη ∆ιδακτική Πράξη» 3
www.epyna.eu Πρακτικά Συνεδρίου
Τα Έγγραφα Google έχουν την παροχή της επιλογής Βοήθειας για την χρήση τους και
εξασφαλίζουν σταθερή υποστήριξη, ανανέωση και µελλοντική ανάπτυξη, µε δεδοµένη την
παγκόσµια εµβέλεια του παροχέα τους.
Παρόλα τα πλεονεκτήµατα (προσβασιµότητα, µοίρασµα, αποθηκευτικός χώρος, αναζήτηση) η
εφαρµογή δεν µπορεί να συγκριθεί σε δυνατότητες µε µια εφαρµογή όπως αυτή του Office της
Microsoft ή του OpenOffice. στόσο ο στόχος δεν είναι η αντικατάσταση των γνωστών εφαρµογών
γραφείου, αλλά η χρήση του για απλές δηµοσιεύσεις και επικοινωνία/ συνεργασία (Herrick, 2009).
Οι επιµέρους δυνατότητες των Εγγράφων Google αναγράφονται συνοπτικά στον Πίνακα
1.
Είδος
εγγράφου
∆υνατότητες
Έγγραφο
∆ηµιουργία από πρότυπο, αυτόµατη αποθήκευση, εκτύπωση, εξαγωγή µε µορφή
html, rtf, Word, Open Office, pdf, text
Παρουσίαση
∆ηµιουργία από πρότυπο, αυτόµατη αποθήκευση, εκτύπωση, εξαγωγή µε µορφή
pdf ή κειµένου
Λογιστικό
φύλλο
∆ηµιουργία από πρότυπο, αυτόµατη αποθήκευση, εκτύπωση, εξαγωγή µε µορφή
html, text, Excel, Open Office, pdf
Σχέδια Γραφήµατα, διαγράµµατα, σχέδια κ.α.
Πίνακας 1: ∆υνατότητες των Εγγράφων Google
Αξιοποίηση των Εγγράφων Google στην εκπαιδευτική διαδικασία
Το Web 2.0 προσφέρει στους εκπαιδευτικούς νέα εκπαιδευτικά και διδακτικά εργαλεία και δίνει
την ευκαιρία να αλλάξει τον τρόπο που οι εκπαιδευτικοί αλληλεπιδρούν µε τους µαθητές καθώς και
τον τρόπο που οι µαθητές αλληλεπιδρούν µεταξύ τους (Thompson, 2008). Υπάρχουν πολλοί τρόποι
να αξιοποιηθούν οι υπηρεσίες και τα εργαλεία του Web 2.0 για συνεργατικά µαθησιακά σενάρια που
να προσφέρουν επιπλέον µαθησιακά οφέλη. Οι Motschnig-Pitrik & Derntl (2008) µελέτησαν
συγκεκριµένα εκπαιδευτικά σενάρια και εντόπισαν αρκετά παιδαγωγικά πλεονεκτήµατα. Ειδικότερα,
το Web 2.0 έχει συγκεκριµένα πλεονεκτήµατα για κοινότητες που µοιράζονται µάθηση και γνώση,
όταν οι εκπαιδευτές είναι γνώστες των πλεονεκτηµάτων και των µειονεκτηµάτων του (Pitner et al.
2007).
Στόχος κάθε εκπαιδευτικής εφαρµογής πρέπει να είναι η ενεργή εµπλοκή των µαθητών σε όλες
τις φάσεις της µάθησης και της αξιολόγησης, µε στόχο την ανάπτυξη της νοηµοσύνης, την
καλλιέργεια δεξιοτήτων και τη βελτίωση της προσωπικότητας (Pitner et al. 2007).
Η οµαδική εργασία στα πλαίσια της εκπαιδευτικής πρακτικής, απαιτεί συντονισµό, επικοινωνία
και συνεργασία και εφόσον επιλεγεί σαν τεχνική διδασκαλίας, έχει τη δυνατότητα να προάγει
διαπροσωπικές δεξιότητες και δηµιουργική ανάπτυξη της προσωπικότητας του µαθητή (Pitner et al.
2007). Οι συνεργατικές δραστηριότητες ενισχύουν το κίνητρο µάθησης και οδηγούν σε µάθηση που
είναι αποτέλεσµα κυρίως της αλληλεπίδρασης µεταξύ των συµµετεχόντων και όχι απλά στην άθροιση
των γνώσεων των συµµετεχόντων (εκπαιδευτικού και µαθητών). Η από κοινού εργασία σε ένα θέµα
εξασφαλίζει επιπλέον, καλλιέργεια της προσωπικής ευθύνης, της αυτοεκτίµησης, της
αλληλοϋποστήριξης, της αποδοχής διαφόρων απόψεων και της προσωπικής ικανοποίησης των
συµµετεχόντων. Ένα τέτοιο φιλικό πλαίσιο εργασίας ευνοεί την κοινωνικοποίηση των ατόµων και
µπορεί να έχει ιδιαίτερα ευεργετικές επιδράσεις στα µέλη εκείνα που για διάφορους λόγους
διστάζουν να εκφράσουν τις απόψεις τους στο χώρο της τάξης ή µιας διαπροσωπικής άµεσης σχέσης.
Η δηµοσιοποίηση επίσης των γνώσεων µέσω ενός δηµοσίου εγγράφου από τον µαθητή θεωρείται
ότι συµβάλλει στην εδραίωση των γνώσεων που έχει αποκτήσει στο σχολείο.
Για να αυξηθεί η διαφάνεια (tranparency) και η αποτελεσµατικότητα της οµαδικής εργασίας σε
υπολογιστικό περιβάλλον, πρέπει για κάθε οµάδα να εξασφαλισθούν ουσιαστικά εργαλεία
επικοινωνίας (communication facilities), διαδικτυακοί χώροι εργασίας (online workspaces) και αρχείο
καταγραφής γεγονότων στο διαδίκτυο (web-based journal) ώστε να υπάρχει ιστορικό µε τις
δραστηριότητες της οµάδας, στοιχεία που θεωρείται ότι εξασφαλίζουν τα Έγγραφα Google.
Ο εκπαιδευτικός που θα επιλέξει να αξιοποιήσει την εφαρµογή Έγγραφα Google, µπορεί να
αξιοποιήσει την εφαρµογή χωρίς την εγκατάσταση επιπλέον λογισµικού, στοιχείο που διευκολύνει
την αξιοποίηση της εφαρµογής. Είναι απαραίτητο να εξασφαλίσει για τους συµµετέχοντες πρόσβαση

4. 4 6ο
Πανελλήνιο Συνέδριο των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ
Πρακτικά Συνεδρίου www.e-diktyo.eu
στο διαδίκτυο, λογαριασµό e-mail και λογαριασµό στη Google (google account) συνδεδεµένο µε το e-
mail που αναφέρθηκε προηγουµένως. Η οµάδα εκπαιδευτικού και µαθητών, εξασφαλίζει ίδια
δικαιώµατα µεταξύ των µαθητών και δικαιώµατα διαχειριστή στον εκπαιδευτικό. Μετά την εγγραφή
στην πλατφόρµα οι µαθητές µαζί µε τον διδάσκοντα αποτελούν µία οµάδα µε δυνατότητα
συνεργασίας και διαµοιρασµού αρχείων σε πραγµατικό χρόνο, µε απόλυτη ασφάλεια. Οι µαθητές
κάνοντας χρήση της εφαρµογής έχουν την δυνατότητα να εργάζονται και στο σπίτι και στο σχολείο
µέσα στο ίδιο δικτυακό περιβάλλον, έτσι ώστε να αποφεύγεται η δηµιουργία σύγχυσης λόγω αλλαγών
στο περιβάλλον εργασίας, αλλά παράλληλα προάγεται η ικανότητα των µαθητών να µαθαίνουν από
µόνοι τους, έξω από το «κουραστικό» περιβάλλον του σχολείου.
Ο εκπαιδευτικός µπορεί να αξιοποιήσει την εφαρµογή σε οποιοδήποτε γνωστικό αντικείµενο
όταν οι µαθητές ασκούνται µέσω της διαδικασίας δηµιουργίας συνεργατικού εγγράφου ή
παρουσίασης. Ο εκπαιδευτικός έχει τη δυνατότητα να παρακολουθεί την εξέλιξη της δηµιουργίας και
τη συνεισφορά κάθε µαθητή µέσω του ιστορικού των αναθεωρήσεων που είναι δυνατόν να
εµφανίζεται, καθώς επίσης να συµµετέχει ο ίδιος µε τις παρατηρήσεις του. Πέραν της τελικής
αξιολόγησης, ο εκπαιδευτικός αξιολογεί και την εµπλοκή των µαθητών του στη διαδικασία
δηµιουργίας. Οι µαθητές έχουν τη δυνατότητα να εργασθούν όποτε το επιθυµούν, στο δικό τους
χώρο, να παρακολουθούν την εξέλιξη της δηµιουργίας του εγγράφου και να ανταλλάσσουν ιδέες και
απόψεις µε τους συµµαθητές τους µε γραπτό κείµενο σε πραγµατικό χρόνο σε παράπλευρο παράθυρο
συζήτησης.
Το διαδικτυακό γραφείο της Google δίνει τη δυνατότητα συνεργατικής δηµιουργίας κειµένων,
κρατώντας ταυτόχρονα τις προηγούµενες εκδόσεις, συζητήσεις, ενηµέρωση, ελεγχόµενη δηµοσίευση
και διαχείριση του αρχείου (Bartolome, 2008).
Σύµφωνα µε τους Herner-Patnode & Lee (2009), οι εκπαιδευτικοί µπορούν να
χρησιµοποιήσουν τα Έγγραφα Google για να µοιράσουν ηλεκτρονικά τα κείµενα που
επιθυµούν στους µαθητές τους και σε αυτούς που τους παρακολουθούν (για παράδειγµα
στους γονείς τους), κάτι πολύ χρήσιµο για την ενίσχυση συνεργασίας σε όλη την περίοδο του
σχολικού έτους που µπορεί να χρησιµοποιηθεί εύκολα και παράλληλα µε τις υπάρχουσες
δοµές.
Οι εκπαιδευτικοί πολλές φορές επιθυµούν να συλλέξουν πληροφορίες για το επίπεδο
γνώσεων των µαθητών τους, πριν την έναρξη µιας συγκεκριµένης ενότητας ή στην αρχή του
σχολικού έτους. Η διαδικασία αυτή µπορεί να υλοποιηθεί µε τη χρήση της υπηρεσίας Google
forms, όπου, µετά τη δηµιουργία της φόρµας από τον διδάσκοντα την οποία συµπληρώνουν
οι µαθητές ηλεκτρονικά, ο εκπαιδευτικός βλέπει τα συνολικά αποτελέσµατα σε λογιστικό
φύλλο. Η ίδια υπηρεσία µπορεί να αξιοποιηθεί για τη δηµιουργία διαγωνίσµατος ή γραπτής
δοκιµασίας σε οιαδήποτε γνωστικό αντικείµενο. Υπάρχει και δυνατότητα συνοπτικής
παρουσίασης των αποτελεσµάτων όπου δηµιουργούνται αυτόµατα και στατιστικά δεδοµένα,
συχνά χρήσιµα στον εκπαιδευτικό, όταν αυτός χρειάζεται να παρουσιάσει ή να επεξεργαστεί
τα στοιχεία που έχει συλλέξει.
Άλλες δυνατότητες, που παρουσιάζουν τα λογιστικά φύλλα των εγγράφων, είναι οι κανόνες
ειδοποίησης όταν γίνεται κάποια αλλαγή σε κάποιο/α κελί/ά που µπορούν να βοηθούν τον
εκπαιδευτικό, αφού µπορεί να ενηµερώνεται πότε οι µαθητές ολοκλήρωσαν κάποια εργασία που τους
είχε ανατεθεί.
Υπάρχει δυνατότητα δηµιουργίας παρουσιάσεων αντίστοιχης µορφής µε τις συνήθεις
παρουσιάσεις µιας εφαρµογής γραφείου. Η επιλογή της χρήσης παρουσίασης µέσω των Εγγράφων
Google συνδέεται µε τη δηµιουργία παρουσίασης συνεργατικά ή της δηµοσιοποίησης της
παρουσίασης.
Η δυνατότητα δηµιουργίας σχεδίων στα Έγγραφα Google, επιτρέπει στους χρήστες να
µοιραστούν σχέδια όπως µοιράζονται λογιστικά φύλλα, κείµενα και παρουσιάσεις. Επίσης δίνεται η
δυνατότητα για ταυτόχρονη επεξεργασία σχεδίου µε τους συνεργάτες, µε την δυνατότητα
ταυτόχρονης ζωντανής γραπτής συζήτησης (chat). Το εργαλείο αυτό δίνει τη δυνατότητα συνεργασίας
και σε µαθητές µικρότερης ηλικίας, ακόµα και σε παιδιά του νηπιαγωγείου. Για παράδειγµα, η
δραστηριότητα «ανταλλαγής τεράτων» µε την οποία η µια οµάδα περιγράφει στην άλλη τον εαυτό της
και εκείνη το ζωγραφίζει ανάλογα µε την περιγραφή χρησιµοποιώντας γεωµετρικά σχήµατα και

5. «Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στη ∆ιδακτική Πράξη» 5
www.epyna.eu Πρακτικά Συνεδρίου
χρώµατα (Calvert, 2011). Στην περίπτωση αυτή οι οµάδες µπορεί να αλληλεπιδρούν και µόνο µε την
αξιοποίηση αυτής της εφαρµογής.
Με παρόµοιο τρόπο οι µαθητές µπορεί να εξηγούν σε συµµαθητές τους µια άσκηση γεωµετρίας
ή γεωγραφίας µέσω διαδικτύου, ενώ βρίσκονται γεωγραφικά αποµακρυσµένοι.
Ειδικότερα σε µάθηµα των Φυσικών Επιστηµών, οι µαθητές µπορούν να καταγράφουν τις
µετρήσεις τους σε µία εργαστηριακή άσκηση σε φόρµα Google που έχει δηµιουργηθεί από τον
εκπαιδευτικό, έτσι ώστε να παρουσιάζονται συγκριτικά αποτελέσµατα.
Επίσης, στα µαθήµατα Ξένων Γλωσσών, µια δραστηριότητα που µπορεί να υλοποιηθεί µε τη
χρήση των Εγγράφων Google είναι η συνεργατική δηµιουργία κειµένου, µια ενδιαφέρουσα άσκηση
που χρησιµοποιούν οι εκπαιδευτικοί ξένων γλωσσών. Οι µαθητές χωρίζονται σε οµάδες και κάθε µία
από αυτές, σε συγκεκριµένο χρόνο, γράφει την αρχή µιας ιστορίας την οποία οι υπόλοιπες οµάδες
πρέπει να συνεχίσουν. Η κυκλική εναλλαγή των ιστοριών συνεχίζεται µέχρις ότου όλες οι ιστορίες,
αφού περάσουν από όλες τις οµάδες, ολοκληρωθούν. Η άσκηση αυτή έχει ήδη υλοποιηθεί επιτυχώς
στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράµµατος συνεργασίας Grundtvig µε τον τίτλο “Becoming better
through collaboration”, κατά το οποίο συνεργάζονται µαθητές και εκπαιδευτικοί από πέντε
διαφορετικές χώρες. Η εργασία αυτή θα µπορούσε να υλοποιηθεί εναλλακτικά µε τη χρήση wiki,
αλλά το πλεονέκτηµα των Εγγράφων Google είναι ότι τη θέτει µη προσβάσιµη στους χρήστες του
διαδικτύου, ενώ µπορεί να δηµοσιευθεί όταν και εάν αυτό είναι επιθυµητό.
Μια ακόµη πολύ χρήσιµη λειτουργία είναι ότι οι έχοντες κοινή πρόσβαση στο κείµενο κατά τη
διάρκεια της επεξεργασίας, βλέπουν ο ένας τον κέρσορα του άλλου και τις αλλαγές που
πραγµατοποιούνται, αλλά ταυτόχρονα µπορούν και να συνοµιλούν γραπτώς σε πραγµατικό χρόνο
(chat). Η υπηρεσία αυτή είναι πολύ σηµαντική αφού, αξιοποιώντας την, ο εκπαιδευτικός µπορεί να
διδάξει συγγραφή κειµένου µέσω του διαδικτύου έχοντας τη δυνατότητα να παρακολουθεί αυτόν που
το γράφει, να επισηµαίνει τα λάθη του και να τα διορθώνει τη στιγµή που αυτά γίνονται, ώστε να
υπάρχει µεγαλύτερο µαθησιακό όφελος. Αυτό βέβαια µπορεί να γίνεται για µικρού µεγέθους κείµενα.
Για τα µεγαλύτερα σε µέγεθος κείµενα ο εκπαιδευτικός, αφού έχει παραλάβει το ολοκληρωµένο
κείµενο από το µαθητή και έχοντας προηγηθεί µία µικρή προεργασία από µέρους του, πραγµατοποιεί
διορθώσεις σε πραγµατικό χρόνο συµµετέχοντος του µαθητή, ο οποίος έχει τη δυνατότητα να θέτει
ερωτήµατα και να του παρέχονται άµεσα διευκρινήσεις.
Με τη σύµφωνη γνώµη του µαθητή και στα πλαίσια της συνεργατικής µάθησης, η διαδικασία
αυτή µπορεί να παρακολουθείται από συµµαθητές του, ώστε να βελτιώνονται οι δεξιότητες γραφής
τους και να αποφεύγονται τυχόν παρόµοια λάθη.
Ο Πίνακας 2 παρουσιάζει κάποιες από τις δυνατότητες που δίνει στον εκπαιδευτικό η εφαρµογή:
Πίνακας 2: Προτάσεις αξιοποίησης των Εγγράφων Google
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Τα έγγραφα Google είναι ένα ψηφιακό εργαλείο γενικής χρήσης, που προσφέρει εναλλακτικές
δυνατότητες για την παιδαγωγική / διδακτική του αξιοποίηση στα πλαίσια της συνεργατικής µάθησης.
Με τη χρήση των Εγγράφων Google δίνεται η δυνατότητα στους εκπαιδευτικούς να
δηµοσιοποιήσουν προς τη παγκόσµια κοινότητα , σε µερικούς συνεργάτες µόνο ή σε κανένα, έγγραφα
ανάλογα µε το στόχο κάθε εγγράφου που δηµιουργείται και στους µαθητές να εκπονήσουν οµαδικές
εργασίες µε σύγχρονη επεξεργασία από τα µέλη της οµάδας. Οι επιλογές των Εγγράφων Google
δίνουν δυνατότητες αξιοποίησης στους εκπαιδευτικούς που προσπαθούν να βελτιώσουν τις
καθηµερινές εκπαιδευτικές πρακτικές τους και να εξασφαλίσουν ένα πλαίσιο συνεργατικής µάθησης,
Είδος εγγράφου ∆ραστηριότητα
Έγγραφο ∆ηµιουργία οµαδικού κειµένου
Παρουσίαση ∆ηµιουργία κοινής παρουσίασης
Λογιστικό φύλλο Καταγραφή µετρήσεων εργαστηρίου
Φόρµα Συλλογή στοιχείων µαθητών
Αξιολόγηση των µαθητών (διαγνωστικός έλεγχος, τεστ, κ.λπ.)
Ανίχνευση ιδεών µαθητών
∆ραστηριότητες εµπέδωσης και εργασίας στο σπίτι
∆ηµιουργία τεστ και διαγωνισµάτων

6. 6 6ο
Πανελλήνιο Συνέδριο των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ
Πρακτικά Συνεδρίου www.e-diktyo.eu
στοχεύοντας στην αύξηση των µαθησιακών αποτελεσµάτων των µαθητών τους µέσω της ενεργού
εµπλοκής τους στη µαθησιακή διαδικασία.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ
Βικιπαίδεια, (2011). RSS. Ανακτήθηκε στις 10-01-11 από τη διεύθυνση
http://el.wikipedia.org/wiki/RSS.
Barlow K. & J. Lane (2007). Like Technology from an Advanced Alien Culture: Google Apps for
education at ASU. in Proceedings of Special Interest Group on University Computing Centers,
Indiana, pp. 8-10.
Bartolome, A. (2008). Web 2.0 and new learning paradigms. Ανακτήθηκε στις 10-01-11 από τη
διεύθυνση http://www.elearningeuropa.info/files/media/media15529.pdf
Calvert, S. (2011). Exchange a monster. Ανακτήθηκε στις 10-01-11 από τη διεύθυνση
http://www.monsterexchange.org/
Herner-Patnode, L. M., & H.-J., Lee (2009). A Capstone Experience for Preservice Teachers:
Building a Web-Based Portfolio. Educational Technology & Society, 12(2): 101–110.
Motschnig-Pitrik, R. & M. Derntl (2008). Universal Access in the Information Society 7(4): 247-
258.
O’Reilly, T. (October 2005). Web 2.0: Compact Definition?. Ανακτήθηκε στις 10-01-11 από τη
διεύθυνση http://radar.oreilly.com/archives/2005/10/web_20_compact_definition.html.
Pitner, T., Derntl, M., Hampel, T., and Motschnig, R. (2007). Web 2.0 as a Platform for Inclusive
Universal Access in Cooperative Learning and Knowledge Sharing. Journal of Universal Computer
Science, Special Issue ’7th International Conference on Knowledge Management’, pages 49–56, Graz,
Austria.
Thompson, J. (2008). Don't be afraid to explore web 2.0. Phi Delta Kappan, 89(10), 711-778.