1. Historisch gebouw opent deuren
voor duurzame pioniers
Geschiedenis Joods Werkdorp
Het Joods Werkdorp in Slootdorp staat op 10 oktober in het middelpunt van de belangstelling. Voor een dag
opent het prachtige pand zijn deuren als tijdelijk bedrijfsverzamelgebouw voor duurzame koplopers. Een
Regionaal netwerk
bijzondere plek, want hier werden tot maart 1941 Joodse pioniers opgeleid voordat ze emigreerden naar Duurzaam Ondernemen in Noordwest Holland is een
regionaal netwerk van en voor het MKB. Initiatiefnemers
bestemmingen overzee.
zijn Joost Baltus, Martha Klein en Pepik Henneman. ,,Wij
willen alle MKB-ondernemers die zich aangesproken
Wim van Schaik weet alles over de geschiedenis van het lingen die als bouwvakker in opleiding waren. ,,In de begin- voelen door duurzaam ondernemen met elkaar
gebouw én over de toekomst. ,,Ik heb een grote collectie kunst fase sliepen ze in de afgedankte barakken van de Zuider- verbinden”, licht Henneman toe. ,,Op die manier kunnen ze
waaronder schilderijen en tekeningen van Dirk Breed, geboren zeewerkers. Later zijn in een halve cirkel achter het gebouw zaken doen, maar we willen ze tevens in contact brengen
in Kolhorn”, vertelt hij enthousiast. ,,Ik zou deze collectie graag zestien barakken gebouwd voor wonen en slapen, maar ook met de koplopers. Zij hebben immers ideeën voor tien.”
willen tentoonstellen in het Joods Werkdorp. voor opleidingen.” Die barakken zijn in 1941 door de Duitsers Die combinatie is volgens Henneman ideaal. ,,Want als
Het gebouw staat nu al een paar jaar leeg, maar toen ik ging ontruimd. ,,Vervolgens heeft de directie Zuiderzeewerken je om die pioniers heen doelgerichte mensen hebt, dan
kijken was ik meteen verkocht; het is een schitterende ruimte meteen alle barakken gesloopt om te voorkomen dat NSB- gebeurt er ook wat.” De derde stap is het zichtbaar te
voor tentoonstellingen.” ers daar gebruik van zouden maken.” maken naar de regio; naar beleidsmakers. ,,Ter inspiratie
Pas later is hij zich gaan verdiepen in de achtergrond van het Het gemeenschapshuis is nog wel overeind gebleven en is en om invloed te krijgen. Zo willen we graag invulling
gebouw. Hij ontdekte een boeiende geschiedenis. ,,In 1934 is nog in perfecte staat, vertelt Van Schaik. ,,Daar bevonden geven aan dit regionale netwerk.”
de stichting Joodse arbeid opgericht. Dat waren zeer voor- zich een grote eetzaal, een Joodse keuken, een bibliotheek
aanstaande Nederlanders uit het Joodse bedrijfsleven. Die en andere gemeenschappelijke ruimten. Het is een van de
industriëlen hebben daar vervolgens het Joods Werkdorp ge- weinige gebouwen - specifiek gebouwd in het kader van de Duurzame opleidingen
sticht. De bedoeling daarvan was – Hitler was een jaar eerder jodenvervolging - dat nog steeds bestaat. Van veel andere
aan de macht gekomen – Joodse vluchtelingen uit Duitsland gebouwen is niets meer over.” ○ Duurzame Energie Academie: onderzoek, opleidingen
en Oostenrijk een opleiding te geven van twee jaar. Ze werden Van de 1.200 Joden die hier een opleiding hebben gevolgd zijn en valorisatie op het gebied van fossiele en duurzame
opgeleid tot boer, bouwvakker, meubelmaker of smid.” 187 mensen in concentratiekampen omgekomen. energie.
,,900 mensen hadden hun opleiding inmiddels afgerond en www.rug.nl
Eerste pioniers waren geëmigreerd toen in 1940 de oorlog uitbrak. Op dat ○ INHolland: opleidingen duurzaam vervoer, -bouwen en
Er was bewust gekozen voor de Wieringermeer omdat het moment woonden zo’n 300 Joden in het werkdorp. Er staat nu -inkopen.
gebied nét was drooggevallen, knikt Van Schaik. ,,Daarmee een herinneringsmonument voor het gebouw.” www.inholland.nl
behoorden de Joodse vluchtelingen tot de eerste pioniers in ○ Clusius Colleges: opleidingen waarin de bewust-
de Wieringermeer. Het was bijna symbolisch: in het nieuwe Positief wording van duurzaamheid een belangrijke rol speelt.
land van de Wieringermeer een opleiding krijgen om naar een Van Schaik is nog steeds intensief bezig zijn museum tot www.clusius.nl
ander nieuw land overzee te vertrekken.” stand te brengen in het Joods Werkdorp. ,,Onlangs is een ○ Wellant College, Food Academy: opleidingen op het
Het gemeenschapshuis is gebouwd door de Joodse vluchte- haalbaarheidsstudie verschenen en die is zeer positief over gebied van (gezonde) voeding, ondernemerschap en
mijn initiatief. Het gebouw moet nu worden aangekocht, technologie.
dus we gaan op zoek naar fondsen. Het is de bedoeling dat www.wellant.nl
het straks vier functies gaat vervullen: een museum voor ○ NEVI: opleidingsinstituut voor overheid en bedrijfs-
beeldende kunst, een herinneringscentrum Joods Werkdorp, leven op het gebied van duurzaam inkopen.
een ontmoetingscentrum voor vergaderingen, en er komt een www.nevi.nl
openbare horecavoorziening. Ik hoop dat het in 2014 rond is.” ○ Hogeschool Rotterdam, International Business and
Het gebouw is eigendom van een projectontwikkelaar in Management Studies: duurzaamheid loopt als ‘groene’
Hoorn. Het is een herbestemmingproject van de provincie draad door de vakgebieden marketing en financieel
Noord-Holland. Van Schaik heeft een optie op het gebouw en management.
het recht op het gebruik van het museum, vertelt hij. Dat www.hogeschoolrotterdam.nl
The Powerhouse hier nu een tijdelijk onderkomen heeft is ○ Hogeschool Vanhall-Larenstein Leeuwarden: opleiding
heel bijzonder, benadrukt hij. ,,We verhuren het normaal ge- duurzame watertechnologie.
Wim van Schaik geeft ondernemers uitleg over geschiedenis sproken absoluut niet, maar voor deze gelegenheid is het heel www.vanhall-larenstein.nl
en toekomstplannen van het Joods Werkhuis. toepasselijk. Het is dé pioniersplek van de Wieringermeer.”
Duurzaamheid & Innovatie