4. Toezicht
• Wat?
– het recht op toegang
– het recht op inzage en kopie van zakelijke gegevens
– het recht van onderzoek van zaken, inclusief het
monsternemings-, metings-, beproevings- en analyserecht
– het recht van onderzoek van transportmiddelen
– het recht op ondersteuning
– het recht op het doen van vaststellingen door middel van
audiovisuele middelen
– het recht op bijstand van de politie
5. Toezicht
• Hoe?
– Raadgevingen
• preventief instrument
• = voorkomen van milieu-inbreuken/milieumisdrijven
– Vaststelling van milieu-inbreuken:
• verslag van vaststelling
• bewijswaarde?
• Geen verplichte opmaak
– Vaststelling van milieumisdrijven
• proces-verbaal
• bewijswaarde
• verplichte opmaak
6. Toezicht
– Bewarende maatregelen
– Aanmaningen
• curatief instrument
• = reactie op schending van de regelgeving
• ≠ bestuurlijke rechtshandeling!
7. Toezicht
• Toezicht vs. opsporing:
– Toezichthouders vs. gewestelijke
milieuopsporingsambtenaren
– Los van verdenking van strafbaar feit
(~administratieve politie / preventief) vs. Vermoeden
van milieumisdrijf
8. Bestuurlijke handhaving
• Algemeen:
– Toezichtrechten blijven behouden
– Bestuurlijke maatregelen
– Bestuurlijke geldboeten (al dan niet met
vermogensvoordeelontneming)
– (Veiligheidsmaatregelen)
– Geen wanverhouding
9. Bestuurlijke maatregelen
• Na vaststelling milieu-inbreuk of
milieumisdrijf
• Wie?
– Toezichthouders
– Gouverneur
– Burgemeester
10. Bestuurlijke maatregelen
• Wat?
– Administratieve rechtshandeling
– Regularisatiebevel
– Stopzettingsbevel
– Bestuursdwang
• Uitsluitend gericht op het herstel van het
geschonden leefmilieu ≠ sanctie
11. Bestuurlijke maatregelen
• Bestuurlijke maatregelen kunnen onder
meer het volgende inhouden:
– de stopzetting of uitvoering van werkzaamheden, handelingen of
activiteiten;
– het verbod op het gebruik van of de verzegeling van gebouwen,
installaties, machines, toestellen, transportmiddelen, containers,
terreinen en alles wat zich daarin of daarop bevindt;
– de volledige of gedeeltelijke sluiting van een inrichting;
– het meenemen van daarvoor vatbare zaken, met inbegrip van
afvalstoffen, waarvan het bezit in strijd is met de milieuwetgeving;
– het onmiddellijk vernietigen, op kosten van de overtreder, van zaken die
bederfelijk zijn of waarvan het bezit verboden is.
12. Bestuurlijke maatregelen
• Hoe?
– Schriftelijk:
• kennisgeving van het besluit houdende de
bestuurlijke maatregelen
• minimumvermeldingen
– Mondeling:
• aan de vermoedelijke overtreder of aan andere
aanwezige betrokken personen
• schriftelijk bevestigen op straffe van verval!
13. Bestuurlijke maatregelen
• Beroep?
– Bij de bevoegde minister per adres van het
Departement, Koning Albert II-laan 20, 1000 Brussel
– Termijn: 14 dagen
– Aangetekende brief of door afgifte tegen
ontvangstbewijs
– Voorwaarden:
• naam + woonplaats en woonplaatskeuze
• ondertekenen
• het voorwerp vermelden + argumenten
• een kopie van de bestreden beslissing bevatten
• (inventaris van de overtuigingsstukken)
14. Bestuurlijke maatregelen
– Niet opschortend beroep
– AMMC controleert ontvankelijkheidsvoorwaarden en
verleent ook advies aan de minister
– Uitspraak binnen 90 dagen (éénmalig verlengbaar
met 90 dagen)
– Niet tijdig beslissen: verval bestuurlijke maatregel
• Na beslissing minister?
– Beroep bij Raad van State (NIET
Milieuhandhavingscollege, zie verder)
16. Bestuurlijke maatregelen
• Bijkomend: verzoek tot opleggen bestuurlijke maatregelen (door
derden):
– natuurlijke personen en rechtspersonen die rechtstreeks nadeel lijden als gevolg van de
milieu-inbreuk of het milieumisdrijf
– natuurlijke personen en rechtspersonen die een belang hebben bij de beteugeling van de
milieu-inbreuk of het milieumisdrijf
– rechtspersonen in de zin van de wet van 12 januari 1993 betreffende een vorderingsrecht
inzake bescherming van het leefmilieu
• Gemotiveerd verzoek + aannemelijk maken milieu-inbreuk of
milieumisdrijf
• Binnen een termijn van dertig dagen na ontvangst
• Beroepsmogelijkheid bij de minister ingeval van weigering
• Uitspraak minister binnen 60 dagen
17. Bestuurlijke geldboeten
• Bestuurlijke geldboete
= een sanctie waarbij de gewestelijke entiteit – de afdeling
Milieuhandhaving, Milieuschade en Crisisbeheer (AMMC) een overtreder
verplicht een geldsom te betalen
• Kan gepaard gaan met voordeelontneming
= een sanctie waarbij een overtreder verplicht wordt een al dan niet geschat
geldbedrag te betalen ter waarde van het nettovermogensvoordeel dat uit
de milieu-inbreuk of het milieumisdrijf is verkregen
18. Bestuurlijke geldboeten
• Een bestuurlijke geldboete kan niet worden
opgelegd als:
• reeds bestuurlijke geldboete werd opgelegd
• reeds een straf werd opgelegd door strafrechter
• het feit in kwestie eerder al geleid heeft tot een vrijspraak, een eenvoudige schuldverklaring
zonder straf, een opschorting van de uitspraak van de veroordeling of een minnelijke
schikking
• de vermoedelijke overtreder heeft voldaan aan de voorwaarden van het voorstel tot betalen
van een geldsom
• Onderscheid tussen twee soorten bestuurlijke
geldboetes:
• Exclusieve bestuurlijke geldboete
• Alternatieve bestuurlijke geldboete
19. Exclusieve bestuurlijke geldboete
• Toezichthouder stelt lastens overtreder verslag van vaststelling op
wegens plegen van een milieu-inbreuk
- = inbreuken op administratieve formaliteiten, die de Vlaamse regering heeft
opgesomd in een lijst en die op het terrein worden vastgesteld door bevoegde
toezichthouders
- depenalisering
• Verslag wordt overgemaakt aan AMMC en aan overtreder
• Binnen 60 dagen na VVV kennisgeving voornemen + uitnodiging
verweer
• NIEUW: Minnelijke schikking
- maximaal 500 euro
- betaling = verval procedure
• Binnen 90 dagen na de kennisgeving aan de vermoedelijke
overtreder beslissing van AMMC (boete/geen boete) – termijn van orde
20. Exclusieve bestuurlijke geldboete
• Boetebedrag: tussen 0 en 50 000 euro (te vermeerderen met
opdeciemen (nu x 6))
• Afhankelijk van:
- ernst
- frequentie
- omstandigheden waarin de milieu-inbreuk werd gepleegd of
beëindigd
• Geen wanverhouding
• Verjaring: 3 jaar, vanaf datum vaststelling milieu-inbreuk
• Binnen 30 dagen: schriftelijk schorsend beroep mogelijk bij het
Milieuhandhavingscollege (MHHC)
21. Alternatieve bestuurlijke geldboete
• Opstellen van proces-verbaal van vaststelling milieumisdrijf door verbalisanten
= met name ernstige vormen van milieucriminaliteit, bv. schendingen die (kunnen)
leiden tot gezondheidsschade
• Proces-verbaal wordt overgemaakt aan PdK
• PdK heeft 180 dagen (éénmalige verlenging met 180 dagen) om te beslissen over
een al dan niet strafrechtelijke behandeling van het milieumisdrijf.
• Strafrechtelijke behandeling
= vervolging, minnelijke schikking
• Geen strafrechtelijke behandeling
= dossier naar AMMC voor bestuurlijke beboeting
• Indien PdK niet reageert binnen 180 dagen
= oplegging bestuurlijke geldboete uitgesloten
• Binnen 180 dagen na kennisgeving aan vermoedelijke overtreder: beslissing door
AMMC (boete of geen boete) – termijn van orde
22. Alternatieve bestuurlijke geldboete
• NIEUW: minnelijke schikking
– Maximaal 2000 euro
– betaling = verval procedure
• Boetebedrag: tussen 0 en 250 000 euro (te vermeerderen met
opdeciemen (nu x 6))
• Afhankelijk van:
– ernst
– frequentie
– omstandigheden : verzwarend (feiten met opzet gepleegd,…) of
verzachtend (saneringsmaatregelen uitgevoerd,…)
• Verjaring: 5 jaar, vanaf datum opstelling Proces-verbaal
• Binnen 30 dagen: schriftelijk schorsend beroep mogelijk bij het
Milieuhandhavingscollege
23. Milieuhandhavingscollege:
procedurele aspecten
• Bevoegdheid: beroepen tegen alternatieve en exclusieve bestuurlijke
geldboeten
• Termijn: 30 dagen
• Verzoekschrift vermeldt op straffe van onontvankelijkheid:
– de naam van de verzoekende partij;
– de woonplaats, zetel of gekozen woonplaats van de verzoekende partij;
– de bestreden beslissing;
– een uiteenzetting van de ingeroepen bezwaren;
– een inventaris van de stukken.
– het verzoekschrift wordt gedagtekend en, op straffe van onontvankelijkheid, door de
verzoekende partij ondertekend.
• Vertegenwoordiging
• Overmaken administratief dossier
• Procedurestukken (40 d – 40 d – 20 d)
24. Milieuhandhavingscollege:
procedurele aspecten
• Mogelijke beslissingen:
– Het MHHC is niet bevoegd om het beroep te behandelen, in welk geval het
MHHC beslist tot afwijzing van het beroep (evt. vereenvoudigde procedure)
– Het beroep is onontvankelijk. Ook in deze hypothese beslist het MHHC tot een
afwijzing van het beroep zonder tot een behandeling ten gronde te kunnen
overgaan(evt. vereenvoudigde procedure)
– Het beroep is ongegrond. In deze hypothese beslist het MHHC eveneens tot een
afwijzing van het beroep, evenwel na de behandeling ten gronde ervan. Deze
beslissing houdt een bevestiging in van de bestreden beboetingsbeslissing op
het beroepen aspect. Dit kan niet alleen het principe en het bedrag van de
opgelegde geldboete betreffen, maar evengoed slaan op andere aspecten van
de bestreden beslissing zoals de kwalificatie van de feiten als milieumisdrijf of
milieu-inbreuk en het daderschap.
– Het beroep is gegrond. In dit geval vernietigt het MHHC de bestreden beslissing
geheel of gedeeltelijk, in welk geval (in regel) de AMMC een nieuwe beslissing
kan nemen. Het MHHC kan evenwel ook zelf een beslissing nemen over het
bedrag van de geldboete en, in voorkomend geval, de voordeelontneming, en
bepalen dat zijn uitspraak daarover de vernietigde beslissing vervangt.
26. Veiligheidsmaatregelen
• Veiligheidsmaatregelen zijn maatregelen waarbij de
toezichthouders, de burgemeester of de
provinciegouverneur, alle handelingen kunnen stellen of
opleggen die zij onder de gegeven omstandigheden
nodig achten om een aanzienlijk risico voor mens of
milieu uit te schakelen, tot een aanvaardbaar niveau in
te perken of te stabiliseren
• Kunnen ook worden opgelegd door de rechter
• Aparte categorie naast handhavingsmaatregelen
• Geen sanctie
• Beroep: Raad van State
27. Veiligheidsmaatregelen
• Veiligheidsmaatregelen kunnen onder meer strekken tot:
– de stopzetting of uitvoering van werkzaamheden, handelingen of activiteiten,
ogenblikkelijk of binnen een bepaalde termijn;
– het verbod op het gebruik of de verzegeling van gebouwen, installaties,
machines, toestellen, transportmiddelen, containers, terreinen en alles wat zich
daarin of daarop bevindt;
– de hele of gedeeltelijke sluiting van een inrichting;
– het meenemen, bewaren of verwijderen van daarvoor vatbare zaken, met
inbegrip van afvalstoffen en dieren;
– het niet-betreden of het verlaten van bepaalde gebieden, terreinen, gebouwen of
wegen.
