4. “Görme, göz veya benzeri
bir organ aracılığıyla
varlıkların renklerini ve şek
illerini ayırt etmeyi
sağlayan fizyolojik süreç.”
TDK
52 Slayt Arasından 4
5. Gözümüz de optik bir araç gibidir. Göz merceğinden
giren ışınlar sarı benek üzerinde görüntü oluşturur.
Giren ışığın miktarını iris düzenler. Işığa göre göz
bebeği küçülür ya da büyür. Göz merceği de incelip
kalınlaşarak, yani uyum yaparak cisimlerin
görüntülerinin tam sarı benek üzerine düşmesini
sağlar. Sarı benekte oluşan görüntü görme
hücrelerinde sinir enerjisine çevrilir. Sinirler yoluyla
bu enerji beyne gider. Duyu merkezinde görme bilinç
ve algısı (görme olayı) meydana gelir. Normal bir
gözün merceği 12-15 cm. ile 65 m. arasında uyum
yapar.
52 Slayt Arasından 5
6. Doğal Binoküler Görüşün Temelleri
Doğal Binoküler Görüşün 3
Temeli Vardır.
52 Slayt Arasından 6
8. İki gözün ayrı ayrı
algıladığı
görüntülerin üst
üste bindirilerek
algılanması halidir.
Binoküler görmenin
en temel ve ilkel
düzeyini oluşturur.
• Eşzamanlı algı (Simultane persepsiyon)1
52 Slayt Arasından 8
9. İki gözün ayrı ayrı
algıladığı ve aynı
nesnenin birbirinini
tamamlar nitelikteki
iki görüntüsünün
birleştirilerek o
nesnenin eksiksiz ve
tam bir
görüntüsünün elde
edilmesidir.
• Birleştirme (Füzyon)2
52 Slayt Arasından 9
10. • Binoküler görmenin en
üst ve gelişmiş
aşamasıdır. Burada iki
göz tarafından algılanan
ve birbirini tamamlar
nitelikte olduğundan
birleştirilebilen (füzyon)
görüntüler, hafifçe farklı
açılardan görüldüğü için
birleştirildiğinde derinlik
hissi doğar ve nesnenin
3-boyutlu algılanması
sağlanır.
• Derinlik algısı (Stereopsis)3
52 Slayt Arasından 10
12. Nesnelerin kendileri yerine bunların
fotoğrafları veya çeşitli görüntüleri
sunulursa yapay bir binoküler görüş
sağlanır. Bunun için binoküler görüşte
var olan koşulların fotoğraflar için de
sağlanması gerekir. Başka bir değişle
fotoğraflar yardımı ile stereoskopik
görüş elde edilmek isteniyorsa
çekilecek fotoğraflarda olması gerekli
koşullar aşağıdaki gibi ifade edilebilir.
52 Slayt Arasından 12
13. En basit gereksinim 2 fotoğrafın çekilmesi
– yaklaşık aynı yükseklik değerine
sahip 2 ayrı noktadan
– %50-60 bindirilmiş
– objeye paralel
– kamera eksenleri objeye dik
– iyi derinlik algılaması için gerekli B/y
oranının sağlanması
52 Slayt Arasından 13
14. İki çekim noktası arası (baz:B)
Obje-kamera arası mesafe (y veya d veya h)
b/h
– 1/4 ..... 1/15 arası yersel fotogrametri
– 1/3 ..... 2/3 arası hava fotogrametrisi
h
b
52 Slayt Arasından 14
15. Bu koşulları sağlayan fotoğraflarla 3 boyutlu görüş
sağlanabilir. Bunun için fotoğrafların ilgili gözlere
sunulması gerekir. Ayrıca bu gözlere sunma
sırasında iki fotoğrafın y koordinat farklarının Dy =
y' - y'' = 0, veya çok küçük olması gerekir.
52 Slayt Arasından 15
16. Gözlemci kendi gözleri
önünde topu görür.
Gözlerden gelen doğrultuda
top çift olarak ekrana düşer.
Gözlemci ekranda iki adet topu görür fakat henüz
stereoskopik bir etki ortada yoktur. Bunun için toptan
dik olarak gelen kesik çizgiler ile ifade edilen yolun
kapatılması gerekir. Bunu ellerimizle yaparak
deneyebiliriz.
Daha basit bir yöntem ise
polerize cam kullanmaktır. Bu
sayede bu yollar engellenmiş
olur.52 Slayt Arasından 16
17. • Anaglif Yöntem1
• Polarizasyon Yöntemi2
• Kırpma3
• Streoskop Yöntemi4
Yapay Binoküler(Stereoskopik) Görüş Yöntemleri
52 Slayt Arasından 17
18. • Filtre camları, spektrumun belirli
bölgesindeki ışığı geçirir, geri kalan
bölgedeki ışığı yutar. Siyah beyaz
fotoğraflar kırmızı ve mavi süzgeçlerden
geçirilerek bir ek-rana izdüşürülür ve
kırmızı-mavi süzgeçli bir gözlükle
bakılırsa, bir fotoğrafın görüntüsü bir
göze, diğer fotoğrafta diğer göze
sunulmuşl olur. Böylece her görüntü,
karışmadan , ilgili gözlere sunulmuş
olur.
• Anagilif Yöntem1
52 Slayt Arasından 18
20. • Anagilif Yöntem1
Şekilde görüleceği gibi soldaki fotoğraf kırmızı renkte,
sağdaki fotoğrafta mavi renkte ekrana izdüşürülürse, gözlük
yardımı ile sol göze sol fotoğraf, sağ göze de sağ fotoğraf sunulur.
Renk olarak kırmızı-mavi, yada kırmız-yeşil kullanılır. Bu yöntemin
diğer bir sakıncası, çok güçlü olan renk farkının gözler arasında bir
yarışmaya neden olmasıdır. Bir süre kırmızı, bir süre mavi baskın
çıkar. Bu da bir miktar yorgunluğa neden olur. Bu yönteme göre
fotoğraflar basılabilir, yapay üç boyutlu görüntüler de bu şekilde
oluşturulabilir.
Burada prensip kırmızı filtreli göz kırmızıyı beyaz, maviyi
siyah görür. Diğer göz ise bunun tam tersini görür ve bu renk
farklılıkları derinlik olarak karşımıza çıkar.
52 Slayt Arasından 20
24. • Sağ ve sol görüntüler ekrana 1saniyede
50-200 arası bir ardışıklıkla gönderilir.
Görüntüleme ile senkronize çalışan likit
kristal gözlüklerin sol camı, sol fotoğraf
ekranda iken, sağ camı da sağ fotoğraf
ekranda iken görüntüyü görür, diğeri
kapalıdır.
• Kırpma Yöntemi2
52 Slayt Arasından 24
26. • Işınlar birbirine dik iki yönde yayılacak biçimde iki
ışın demetine ayrılır. ve ayrı ekranlardan göze
sunulur. Dik açılı iki ekran vardır birinin ön
tarafında yatay polarizasyon plakası, diğerinin
düşey polarizasyon plakası vardır. İki ekranın
arasına yarı saydam bir ayna 45 derece açı ile
yerleştirimiştir. Ayna bir görüntünün diğeri
üzerine izdüşmesini sağlar. Basit bir poarize
gözlük ile stereo görüş sağlanır.
• Polarizasyon Yöntemi3
52 Slayt Arasından 26
30. • Fotoğraflar iki ayrı optik yolla ilgili gözlere
sunulur. Optik yol, mercekler, prizmalar veya
aynalar ile oluşturulur. Bir çift okülerle 2
fotoğrafa bakılır, göz bakış eksenleri paralel
olmalıdır. Gözün uyum ve yakınsama olayı diğer
yöntemlerde aynı anda olmakta, bu yöntemde
ise paralel bakmaya göz zorlandığından ve
sonsuza değil 25 cm uyum yapmaya
zorlandığından hemen 3B görüş
sağlanamamaktadır.
• Stereoskopik Görüş3
52 Slayt Arasından 30
34. • Stereoskopik incelemeyi kolaylaştırmak ve ölçü
yapabilmek için Ölçü Markası adı verilen hedefleme
işaretleri kullanılır.
• Hedeflenen nesnenin stereoskopik görüşü tam olarak
sağlanınca iki ölçü markası, tek bir işaret olarak algılanır
ve hedeflenen nesnenin üzerindeymiş gibi görünür.
• Ölçü markalarından biri, göz bazına paralel doğrultuda
biraz farklı konumda ise, üç boyutlu görüşte iki farklı
durum söz konusu olabilir.
• Ölçü markası yine tek bir marka olarak görünür ancak bir
miktar ilgili nesnenin önünde –yükseğindedir. Ölçü
markaları iki tane görünür. Buda ölçü markasının nesnenin
bir miktar arkasında -altında olduğunu gösterir.
• Ölçü Markası1
52 Slayt Arasından 34
36. • Paralaks >>
• YATAY PARALAKS2
Göz bazına paralel yöndeki
farklılığa denir. Yatay paralaksın
oluşumu yükseklik değişimi ile
ilgilidir. Doğru yükseklik ayarı ile
paralaks giderilir.
52 Slayt Arasından 36
37. • Paralaks >>
• DİKEY PARALAKS2
Göz bazına dik yöndeki farklılığa
denir. Görüntüler arasındaki
farklılaşma olarak da düşünülebilir.
Epipolar düzlem koşulu
sağlanmamaktadır. Yani ilgili nokta
ve fotoğraf çekilen noktalar
arasındaki baz doğrusu aynı
düzlemde olmaz.
52 Slayt Arasından 37
39. İşlem Adımları ve Araçlar
İşlem Adımlar
• Öncelikle konu belirlenir.
• Fotoğraf çekimine geçilir.
• Sol ve Sağ fotoğraflar çekilir.
• Fotoğrafların bandlarıyla
ilgili işlem yapmamız
gereken bir fotoğraf
düzenleyici yazılımla
düzenleme yapılır.
• Böylece 3 boyutlu görüntü
oluşturulmuş olur.
Araçlar
• 1 Adet Fotoğraf Makinası.
• 1 Adet Photoshop veya
Benzeri Yazılım.
• 1 Adet Anaglif Gözlük.
52 Slayt Arasından 39
40. FOTOĞRAF ÇEKME İŞLEMİ
• 3 Boyut oluşması için sağ ve sol fotoğrafın
bindirmeli olarak çekilmesi gerekir.
• Fotoğrafların y eksenleri arasındaki fark 0
veya 0’a yakın olmalıdır.
Normalde bu tarz işlemler için
artık yanda gördüğünüz tarzda
makineler kullanılmaktadır. Fakat
biz bildiğimiz normal bir fotoğraf
makinası kullanarak bu işlemi nasıl
yapacağınızı anlatacağız.
52 Slayt Arasından 40
41. Fotoğraf Çekimi
Yanda gördüğünüz gibi
önce sol fotoğrafı çekiyoruz
ve «a» farkının
oluşabilmesi için
kameramızın düzlemini
değiştirmeden maksimum
10-12 cm kaydırıyoruz.
Bunun için bir kısa yol önce
sol gözünüzü kapatıp bir
noktaya hedef alıp çekip
daha sonra sağ gözümüzü
kapatıp o aynı noktaya
hedef alıp çekebiliriz.
Böylece bu kaydırma
işlemini otomatik olarak
yapmış sayılırız.
a
52 Slayt Arasından 41
42. Fotoğraflarımızı Programımıza Ekledik
File menüsünden open seçeneğini seçerek veya programımıza
fotoğrafları sürükleyip bırakarak fotoğraflarımızı açabiliriz.
52 Slayt Arasından 42
43. SAĞ FOTOĞRAFIMIZ İÇİN DÜZENLEMELER YAPIYORUZ
Photoshopda «layers» bölümünün hemen yanında bulunan «channels»
yani kanallar RGB bandlarının içerisinde bulunduğu bölmede hepsinin
açık olduğundan emin oluyoruz. Daha sonra «ctrlA+ctrlC»
kombinasyonunu kullanarak resmimizin tüm kanallarını kopyalıyoruz.52 Slayt Arasından 43
44. SOL FOTOĞRAFIMIZI AÇIYORUZ
Sol fotoğrafı açıyoruz ve tüm kanalları kapatıyoruz. Daha sonra «Shift»
tuşuna basılı tutarak «Green ve Blue» kanallarına tıklıyoruz. Böylece bu
iki kanalı seçmiş oluyoruz.
52 Slayt Arasından 44
45. SOL FOTOĞRAFIMIZI AÇIYORUZ
Green ve Blue kanalları seçili iken «ctrl+V» tuş kombinasyonu ile daha
önce kopyalamış olduğumuz sağ resmi yapıştırıyoruz.
52 Slayt Arasından 45
46. YAPIŞTIRMA İŞLEMİ SONUCU
Yapıştırma işlemi tamamlandıktan sonra tüm kanalları aktif(görünür)
hale getiriyoruz ve gördüğünüz gibi bu şekilde bir görüntü elde ediyoruz.
Burada amaç sağ fotoğrafın «Yeşil ve Mavi» bantlarıyla sol fotoğrafın
«Yeşil ve Mavi» bantlarını değiştirmektir.52 Slayt Arasından 46
47. SON OLARAK
• Son olarak hareler ne fazla ne de az olacak
şekilde resmimizi kaydırıyoruz. Bunu
yaparken bir anaglif gözlük kullanabiliriz. Bu
sayede daha iyi bir ayarlama yapmış oluruz.
• Anaglif gözlük yapmak isterseniz eğer;
• «make your own anaglyph glasses» tarzında
bir arama ile bu konuda ki dökümanları
rahatlıkla bulabilirsiniz.
52 Slayt Arasından 47
50. DENEME
Acaba tek bir fotoğraf üzerinden böyle bir görüş
sağlayabilir miyiz diye düşündük ve tek bir
fotoğrafı çoğaltarak hafif kaydırdık. Sonrasında
aynı işlemleri gerçekleştirdik. Bunun sonucunda 3
boyut sağlama konusunda çok başarısız olunduğu
söylenemez. Fakat fotoğrafı ayarlayan kişinin göz
mesafesi vb bu tarz bir durumda çok önem
taşıyor. Bizler bazılarımız 3d görürken bazılarımız
bunu göremediğimizi tespit ettik. Fakat bu 3
boyutlu görenler arasında fotoğrafı ayarlayan
arkadaşımız tabiki 3 boyutlu görmekteydi.
52 Slayt Arasından 50
52. KAYNAKLAR
Kaynakça
http://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6rme
TMMOB, 2004
TDK
Prof. Dr. Fatmagül KILIÇ, Fotogrametri Ders Notları.
Prof. Dr. Acun Gezer, http://www.sasiliktedavisi.com/binokulergorme.htm
Fotogrametri, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları, 2011
http://www.pclabs.com.tr/2009/11/17/nvidianin-stereoskopik-3-boyut-yorumu-
geforce-3d-vision/
http://www.geodetic.com/v-stars/what-is-photogrammetry.aspx
http://individual.utoronto.ca/iizuka/research/cellophane.htm
http://gizmodo.com/5472332/how-3d-works-a-simple-picture-guide
http://stereo.gsfc.nasa.gov/classroom/3d.shtml
Not: İnternet odaklı kaynaklar kullanılırken «nasa, wikipedia» gibi geçerlilik
görmüş akademik kaynaklar kullanılması daha ön planda tutulmuştur.
52 Slayt Arasından 52