SlideShare a Scribd company logo
1 of 52
3D Görüş Yöntemleri ve Ölçüm
Burak Can KARA
Burak Berat YILDIZ
Halil İbrahim YILDIZ
Enes YAZICI
Konu Başlıkları
• Görme ve Temel Kuralları.
• 3B Görüş Yöntemleri.
• Ölçme.
• 3D Görüntü Oluşturma.
52 Slayt Arasından 2
Görme Nedir?
52 Slayt Arasından 3
“Görme, göz veya benzeri
bir organ aracılığıyla
varlıkların renklerini ve şek
illerini ayırt etmeyi
sağlayan fizyolojik süreç.”
TDK
52 Slayt Arasından 4
Gözümüz de optik bir araç gibidir. Göz merceğinden
giren ışınlar sarı benek üzerinde görüntü oluşturur.
Giren ışığın miktarını iris düzenler. Işığa göre göz
bebeği küçülür ya da büyür. Göz merceği de incelip
kalınlaşarak, yani uyum yaparak cisimlerin
görüntülerinin tam sarı benek üzerine düşmesini
sağlar. Sarı benekte oluşan görüntü görme
hücrelerinde sinir enerjisine çevrilir. Sinirler yoluyla
bu enerji beyne gider. Duyu merkezinde görme bilinç
ve algısı (görme olayı) meydana gelir. Normal bir
gözün merceği 12-15 cm. ile 65 m. arasında uyum
yapar.
52 Slayt Arasından 5
Doğal Binoküler Görüşün Temelleri
Doğal Binoküler Görüşün 3
Temeli Vardır.
52 Slayt Arasından 6
• Eşzamanlı algı
(Simultane persepsiyon)1
• Birleştirme (Füzyon)2
• Derinlik algısı
(Stereopsis)3
Doğal Binoküler Görüşün Temelleri
52 Slayt Arasından 7
İki gözün ayrı ayrı
algıladığı
görüntülerin üst
üste bindirilerek
algılanması halidir.
Binoküler görmenin
en temel ve ilkel
düzeyini oluşturur.
• Eşzamanlı algı (Simultane persepsiyon)1
52 Slayt Arasından 8
İki gözün ayrı ayrı
algıladığı ve aynı
nesnenin birbirinini
tamamlar nitelikteki
iki görüntüsünün
birleştirilerek o
nesnenin eksiksiz ve
tam bir
görüntüsünün elde
edilmesidir.
• Birleştirme (Füzyon)2
52 Slayt Arasından 9
• Binoküler görmenin en
üst ve gelişmiş
aşamasıdır. Burada iki
göz tarafından algılanan
ve birbirini tamamlar
nitelikte olduğundan
birleştirilebilen (füzyon)
görüntüler, hafifçe farklı
açılardan görüldüğü için
birleştirildiğinde derinlik
hissi doğar ve nesnenin
3-boyutlu algılanması
sağlanır.
• Derinlik algısı (Stereopsis)3
52 Slayt Arasından 10
Yapay Binoküler
(Stereoskopik)
Görüş Temelleri
52 Slayt Arasından 11
Nesnelerin kendileri yerine bunların
fotoğrafları veya çeşitli görüntüleri
sunulursa yapay bir binoküler görüş
sağlanır. Bunun için binoküler görüşte
var olan koşulların fotoğraflar için de
sağlanması gerekir. Başka bir değişle
fotoğraflar yardımı ile stereoskopik
görüş elde edilmek isteniyorsa
çekilecek fotoğraflarda olması gerekli
koşullar aşağıdaki gibi ifade edilebilir.
52 Slayt Arasından 12
En basit gereksinim 2 fotoğrafın çekilmesi
– yaklaşık aynı yükseklik değerine
sahip 2 ayrı noktadan
– %50-60 bindirilmiş
– objeye paralel
– kamera eksenleri objeye dik
– iyi derinlik algılaması için gerekli B/y
oranının sağlanması
52 Slayt Arasından 13
İki çekim noktası arası (baz:B)
Obje-kamera arası mesafe (y veya d veya h)
b/h
– 1/4 ..... 1/15 arası yersel fotogrametri
– 1/3 ..... 2/3 arası hava fotogrametrisi
h
b
52 Slayt Arasından 14
Bu koşulları sağlayan fotoğraflarla 3 boyutlu görüş
sağlanabilir. Bunun için fotoğrafların ilgili gözlere
sunulması gerekir. Ayrıca bu gözlere sunma
sırasında iki fotoğrafın y koordinat farklarının Dy =
y' - y'' = 0, veya çok küçük olması gerekir.
52 Slayt Arasından 15
Gözlemci kendi gözleri
önünde topu görür.
Gözlerden gelen doğrultuda
top çift olarak ekrana düşer.
Gözlemci ekranda iki adet topu görür fakat henüz
stereoskopik bir etki ortada yoktur. Bunun için toptan
dik olarak gelen kesik çizgiler ile ifade edilen yolun
kapatılması gerekir. Bunu ellerimizle yaparak
deneyebiliriz.
Daha basit bir yöntem ise
polerize cam kullanmaktır. Bu
sayede bu yollar engellenmiş
olur.52 Slayt Arasından 16
• Anaglif Yöntem1
• Polarizasyon Yöntemi2
• Kırpma3
• Streoskop Yöntemi4
Yapay Binoküler(Stereoskopik) Görüş Yöntemleri
52 Slayt Arasından 17
• Filtre camları, spektrumun belirli
bölgesindeki ışığı geçirir, geri kalan
bölgedeki ışığı yutar. Siyah beyaz
fotoğraflar kırmızı ve mavi süzgeçlerden
geçirilerek bir ek-rana izdüşürülür ve
kırmızı-mavi süzgeçli bir gözlükle
bakılırsa, bir fotoğrafın görüntüsü bir
göze, diğer fotoğrafta diğer göze
sunulmuşl olur. Böylece her görüntü,
karışmadan , ilgili gözlere sunulmuş
olur.
• Anagilif Yöntem1
52 Slayt Arasından 18
• Anagilif Yöntem1
52 Slayt Arasından 19
• Anagilif Yöntem1
Şekilde görüleceği gibi soldaki fotoğraf kırmızı renkte,
sağdaki fotoğrafta mavi renkte ekrana izdüşürülürse, gözlük
yardımı ile sol göze sol fotoğraf, sağ göze de sağ fotoğraf sunulur.
Renk olarak kırmızı-mavi, yada kırmız-yeşil kullanılır. Bu yöntemin
diğer bir sakıncası, çok güçlü olan renk farkının gözler arasında bir
yarışmaya neden olmasıdır. Bir süre kırmızı, bir süre mavi baskın
çıkar. Bu da bir miktar yorgunluğa neden olur. Bu yönteme göre
fotoğraflar basılabilir, yapay üç boyutlu görüntüler de bu şekilde
oluşturulabilir.
Burada prensip kırmızı filtreli göz kırmızıyı beyaz, maviyi
siyah görür. Diğer göz ise bunun tam tersini görür ve bu renk
farklılıkları derinlik olarak karşımıza çıkar.
52 Slayt Arasından 20
• Anagilif Yöntem1
52 Slayt Arasından 21
• Anagilif Yöntem1
52 Slayt Arasından 22
• Anagilif Yöntem1
52 Slayt Arasından 23
• Sağ ve sol görüntüler ekrana 1saniyede
50-200 arası bir ardışıklıkla gönderilir.
Görüntüleme ile senkronize çalışan likit
kristal gözlüklerin sol camı, sol fotoğraf
ekranda iken, sağ camı da sağ fotoğraf
ekranda iken görüntüyü görür, diğeri
kapalıdır.
• Kırpma Yöntemi2
52 Slayt Arasından 24
• Kırpma Yöntemi2
52 Slayt Arasından 25
• Işınlar birbirine dik iki yönde yayılacak biçimde iki
ışın demetine ayrılır. ve ayrı ekranlardan göze
sunulur. Dik açılı iki ekran vardır birinin ön
tarafında yatay polarizasyon plakası, diğerinin
düşey polarizasyon plakası vardır. İki ekranın
arasına yarı saydam bir ayna 45 derece açı ile
yerleştirimiştir. Ayna bir görüntünün diğeri
üzerine izdüşmesini sağlar. Basit bir poarize
gözlük ile stereo görüş sağlanır.
• Polarizasyon Yöntemi3
52 Slayt Arasından 26
• Polarizasyon Yöntemi3
52 Slayt Arasından 27
• Polarizasyon Yöntemi3
52 Slayt Arasından 28
52 Slayt Arasından 29
• Fotoğraflar iki ayrı optik yolla ilgili gözlere
sunulur. Optik yol, mercekler, prizmalar veya
aynalar ile oluşturulur. Bir çift okülerle 2
fotoğrafa bakılır, göz bakış eksenleri paralel
olmalıdır. Gözün uyum ve yakınsama olayı diğer
yöntemlerde aynı anda olmakta, bu yöntemde
ise paralel bakmaya göz zorlandığından ve
sonsuza değil 25 cm uyum yapmaya
zorlandığından hemen 3B görüş
sağlanamamaktadır.
• Stereoskopik Görüş3
52 Slayt Arasından 30
• Stereoskopik Görüş3
52 Slayt Arasından 31
Ölçme
Stereoskopik görmeyi kolaylaştırmak veya ölçüm
yapmak için çeşitli yöntemler vardır
52 Slayt Arasından 32
• Ölçü Makarası1
• Paralaks Ölçümü
• Yatay Paralaks
• Düşey Paralaks
2
Ölçme Yöntemleri
52 Slayt Arasından 33
• Stereoskopik incelemeyi kolaylaştırmak ve ölçü
yapabilmek için Ölçü Markası adı verilen hedefleme
işaretleri kullanılır.
• Hedeflenen nesnenin stereoskopik görüşü tam olarak
sağlanınca iki ölçü markası, tek bir işaret olarak algılanır
ve hedeflenen nesnenin üzerindeymiş gibi görünür.
• Ölçü markalarından biri, göz bazına paralel doğrultuda
biraz farklı konumda ise, üç boyutlu görüşte iki farklı
durum söz konusu olabilir.
• Ölçü markası yine tek bir marka olarak görünür ancak bir
miktar ilgili nesnenin önünde –yükseğindedir. Ölçü
markaları iki tane görünür. Buda ölçü markasının nesnenin
bir miktar arkasında -altında olduğunu gösterir.
• Ölçü Markası1
52 Slayt Arasından 34
• Ölçü Markası1
52 Slayt Arasından 35
• Paralaks >>
• YATAY PARALAKS2
Göz bazına paralel yöndeki
farklılığa denir. Yatay paralaksın
oluşumu yükseklik değişimi ile
ilgilidir. Doğru yükseklik ayarı ile
paralaks giderilir.
52 Slayt Arasından 36
• Paralaks >>
• DİKEY PARALAKS2
Göz bazına dik yöndeki farklılığa
denir. Görüntüler arasındaki
farklılaşma olarak da düşünülebilir.
Epipolar düzlem koşulu
sağlanmamaktadır. Yani ilgili nokta
ve fotoğraf çekilen noktalar
arasındaki baz doğrusu aynı
düzlemde olmaz.
52 Slayt Arasından 37
UYGULAMALAR
KENDİ 3 BOYUTLU GÖRÜNTÜMÜZÜ YAPIYORUZ.
52 Slayt Arasından 38
İşlem Adımları ve Araçlar
İşlem Adımlar
• Öncelikle konu belirlenir.
• Fotoğraf çekimine geçilir.
• Sol ve Sağ fotoğraflar çekilir.
• Fotoğrafların bandlarıyla
ilgili işlem yapmamız
gereken bir fotoğraf
düzenleyici yazılımla
düzenleme yapılır.
• Böylece 3 boyutlu görüntü
oluşturulmuş olur.
Araçlar
• 1 Adet Fotoğraf Makinası.
• 1 Adet Photoshop veya
Benzeri Yazılım.
• 1 Adet Anaglif Gözlük.
52 Slayt Arasından 39
FOTOĞRAF ÇEKME İŞLEMİ
• 3 Boyut oluşması için sağ ve sol fotoğrafın
bindirmeli olarak çekilmesi gerekir.
• Fotoğrafların y eksenleri arasındaki fark 0
veya 0’a yakın olmalıdır.
Normalde bu tarz işlemler için
artık yanda gördüğünüz tarzda
makineler kullanılmaktadır. Fakat
biz bildiğimiz normal bir fotoğraf
makinası kullanarak bu işlemi nasıl
yapacağınızı anlatacağız.
52 Slayt Arasından 40
Fotoğraf Çekimi
Yanda gördüğünüz gibi
önce sol fotoğrafı çekiyoruz
ve «a» farkının
oluşabilmesi için
kameramızın düzlemini
değiştirmeden maksimum
10-12 cm kaydırıyoruz.
Bunun için bir kısa yol önce
sol gözünüzü kapatıp bir
noktaya hedef alıp çekip
daha sonra sağ gözümüzü
kapatıp o aynı noktaya
hedef alıp çekebiliriz.
Böylece bu kaydırma
işlemini otomatik olarak
yapmış sayılırız.
a
52 Slayt Arasından 41
Fotoğraflarımızı Programımıza Ekledik
File menüsünden open seçeneğini seçerek veya programımıza
fotoğrafları sürükleyip bırakarak fotoğraflarımızı açabiliriz.
52 Slayt Arasından 42
SAĞ FOTOĞRAFIMIZ İÇİN DÜZENLEMELER YAPIYORUZ
Photoshopda «layers» bölümünün hemen yanında bulunan «channels»
yani kanallar RGB bandlarının içerisinde bulunduğu bölmede hepsinin
açık olduğundan emin oluyoruz. Daha sonra «ctrlA+ctrlC»
kombinasyonunu kullanarak resmimizin tüm kanallarını kopyalıyoruz.52 Slayt Arasından 43
SOL FOTOĞRAFIMIZI AÇIYORUZ
Sol fotoğrafı açıyoruz ve tüm kanalları kapatıyoruz. Daha sonra «Shift»
tuşuna basılı tutarak «Green ve Blue» kanallarına tıklıyoruz. Böylece bu
iki kanalı seçmiş oluyoruz.
52 Slayt Arasından 44
SOL FOTOĞRAFIMIZI AÇIYORUZ
Green ve Blue kanalları seçili iken «ctrl+V» tuş kombinasyonu ile daha
önce kopyalamış olduğumuz sağ resmi yapıştırıyoruz.
52 Slayt Arasından 45
YAPIŞTIRMA İŞLEMİ SONUCU
Yapıştırma işlemi tamamlandıktan sonra tüm kanalları aktif(görünür)
hale getiriyoruz ve gördüğünüz gibi bu şekilde bir görüntü elde ediyoruz.
Burada amaç sağ fotoğrafın «Yeşil ve Mavi» bantlarıyla sol fotoğrafın
«Yeşil ve Mavi» bantlarını değiştirmektir.52 Slayt Arasından 46
SON OLARAK
• Son olarak hareler ne fazla ne de az olacak
şekilde resmimizi kaydırıyoruz. Bunu
yaparken bir anaglif gözlük kullanabiliriz. Bu
sayede daha iyi bir ayarlama yapmış oluruz.
• Anaglif gözlük yapmak isterseniz eğer;
• «make your own anaglyph glasses» tarzında
bir arama ile bu konuda ki dökümanları
rahatlıkla bulabilirsiniz.
52 Slayt Arasından 47
52 Slayt Arasından 48
52 Slayt Arasından 49
DENEME
Acaba tek bir fotoğraf üzerinden böyle bir görüş
sağlayabilir miyiz diye düşündük ve tek bir
fotoğrafı çoğaltarak hafif kaydırdık. Sonrasında
aynı işlemleri gerçekleştirdik. Bunun sonucunda 3
boyut sağlama konusunda çok başarısız olunduğu
söylenemez. Fakat fotoğrafı ayarlayan kişinin göz
mesafesi vb bu tarz bir durumda çok önem
taşıyor. Bizler bazılarımız 3d görürken bazılarımız
bunu göremediğimizi tespit ettik. Fakat bu 3
boyutlu görenler arasında fotoğrafı ayarlayan
arkadaşımız tabiki 3 boyutlu görmekteydi.
52 Slayt Arasından 50
52 Slayt Arasından 51
KAYNAKLAR
Kaynakça
http://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6rme
TMMOB, 2004
TDK
Prof. Dr. Fatmagül KILIÇ, Fotogrametri Ders Notları.
Prof. Dr. Acun Gezer, http://www.sasiliktedavisi.com/binokulergorme.htm
Fotogrametri, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları, 2011
http://www.pclabs.com.tr/2009/11/17/nvidianin-stereoskopik-3-boyut-yorumu-
geforce-3d-vision/
http://www.geodetic.com/v-stars/what-is-photogrammetry.aspx
http://individual.utoronto.ca/iizuka/research/cellophane.htm
http://gizmodo.com/5472332/how-3d-works-a-simple-picture-guide
http://stereo.gsfc.nasa.gov/classroom/3d.shtml
Not: İnternet odaklı kaynaklar kullanılırken «nasa, wikipedia» gibi geçerlilik
görmüş akademik kaynaklar kullanılması daha ön planda tutulmuştur.
52 Slayt Arasından 52

More Related Content

Viewers also liked

3D Görüş Yöntemleri ve Ölçüm
3D Görüş Yöntemleri ve Ölçüm3D Görüş Yöntemleri ve Ölçüm
3D Görüş Yöntemleri ve ÖlçümBCanKARA
 
Projeksiyon sunumm
Projeksiyon sunummProjeksiyon sunumm
Projeksiyon sunummCelal Karaca
 
2015 Netcad Corporate Presentation
2015 Netcad Corporate Presentation2015 Netcad Corporate Presentation
2015 Netcad Corporate PresentationAhmet Aktaş
 
Algebra Fx Kullanma Klavuzu 2
Algebra Fx Kullanma Klavuzu 2Algebra Fx Kullanma Klavuzu 2
Algebra Fx Kullanma Klavuzu 2BCanKARA
 
Netcad cad6 eğitim_dokümanı
Netcad cad6 eğitim_dokümanıNetcad cad6 eğitim_dokümanı
Netcad cad6 eğitim_dokümanıForester Engineer
 
Netcad de Projeksiyon ve Dönüşümleri
Netcad de Projeksiyon ve DönüşümleriNetcad de Projeksiyon ve Dönüşümleri
Netcad de Projeksiyon ve DönüşümleriBCanKARA
 
Binocular single vision ppt
Binocular single vision pptBinocular single vision ppt
Binocular single vision pptguest027bea2
 
Binocular vision
Binocular visionBinocular vision
Binocular visionSSSIHMS-PG
 
stereopsis and types of stereopsis tests
stereopsis and types of stereopsis testsstereopsis and types of stereopsis tests
stereopsis and types of stereopsis testsSac Hin
 

Viewers also liked (13)

3D Görüş Yöntemleri ve Ölçüm
3D Görüş Yöntemleri ve Ölçüm3D Görüş Yöntemleri ve Ölçüm
3D Görüş Yöntemleri ve Ölçüm
 
Projeksiyon sunumm
Projeksiyon sunummProjeksiyon sunumm
Projeksiyon sunumm
 
2015 Netcad Corporate Presentation
2015 Netcad Corporate Presentation2015 Netcad Corporate Presentation
2015 Netcad Corporate Presentation
 
Algebra Fx Kullanma Klavuzu 2
Algebra Fx Kullanma Klavuzu 2Algebra Fx Kullanma Klavuzu 2
Algebra Fx Kullanma Klavuzu 2
 
Netcad cad6 eğitim_dokümanı
Netcad cad6 eğitim_dokümanıNetcad cad6 eğitim_dokümanı
Netcad cad6 eğitim_dokümanı
 
Idari para cezaları
Idari para cezalarıIdari para cezaları
Idari para cezaları
 
Netcad de Projeksiyon ve Dönüşümleri
Netcad de Projeksiyon ve DönüşümleriNetcad de Projeksiyon ve Dönüşümleri
Netcad de Projeksiyon ve Dönüşümleri
 
Stereoscopic Imaging
Stereoscopic ImagingStereoscopic Imaging
Stereoscopic Imaging
 
Stereopsis
Stereopsis  Stereopsis
Stereopsis
 
Binocular single vision ppt
Binocular single vision pptBinocular single vision ppt
Binocular single vision ppt
 
Binocular vision
Binocular visionBinocular vision
Binocular vision
 
Matlab
MatlabMatlab
Matlab
 
stereopsis and types of stereopsis tests
stereopsis and types of stereopsis testsstereopsis and types of stereopsis tests
stereopsis and types of stereopsis tests
 

More from BCanKARA

Marshall Planı
Marshall PlanıMarshall Planı
Marshall PlanıBCanKARA
 
Algebra Fx2 Kullanma Klavuzu
Algebra Fx2 Kullanma KlavuzuAlgebra Fx2 Kullanma Klavuzu
Algebra Fx2 Kullanma KlavuzuBCanKARA
 
Gps Ölçü ve Hesaplarını Etkileyen Hata Kaynakları
Gps Ölçü ve Hesaplarını Etkileyen Hata KaynaklarıGps Ölçü ve Hesaplarını Etkileyen Hata Kaynakları
Gps Ölçü ve Hesaplarını Etkileyen Hata KaynaklarıBCanKARA
 
Erdas Imagine
Erdas ImagineErdas Imagine
Erdas ImagineBCanKARA
 
CAD' Verisini GIS Veri Formatına Dönüştürme
CAD' Verisini GIS Veri Formatına DönüştürmeCAD' Verisini GIS Veri Formatına Dönüştürme
CAD' Verisini GIS Veri Formatına DönüştürmeBCanKARA
 
Kadastro 2014
Kadastro 2014Kadastro 2014
Kadastro 2014BCanKARA
 
DOP ile İlgili Genel İlkeler
DOP ile İlgili Genel İlkelerDOP ile İlgili Genel İlkeler
DOP ile İlgili Genel İlkelerBCanKARA
 
IKONOS uydu görüntüleri ile yeni bir görüntü kaynaştırma yöntemi
IKONOS uydu görüntüleri ile yeni bir görüntü kaynaştırma yöntemiIKONOS uydu görüntüleri ile yeni bir görüntü kaynaştırma yöntemi
IKONOS uydu görüntüleri ile yeni bir görüntü kaynaştırma yöntemiBCanKARA
 
IHS Dönüşümü
IHS DönüşümüIHS Dönüşümü
IHS DönüşümüBCanKARA
 

More from BCanKARA (11)

Marshall
MarshallMarshall
Marshall
 
Marshall Planı
Marshall PlanıMarshall Planı
Marshall Planı
 
Algebra Fx2 Kullanma Klavuzu
Algebra Fx2 Kullanma KlavuzuAlgebra Fx2 Kullanma Klavuzu
Algebra Fx2 Kullanma Klavuzu
 
Gps Ölçü ve Hesaplarını Etkileyen Hata Kaynakları
Gps Ölçü ve Hesaplarını Etkileyen Hata KaynaklarıGps Ölçü ve Hesaplarını Etkileyen Hata Kaynakları
Gps Ölçü ve Hesaplarını Etkileyen Hata Kaynakları
 
Erdas Imagine
Erdas ImagineErdas Imagine
Erdas Imagine
 
CAD' Verisini GIS Veri Formatına Dönüştürme
CAD' Verisini GIS Veri Formatına DönüştürmeCAD' Verisini GIS Veri Formatına Dönüştürme
CAD' Verisini GIS Veri Formatına Dönüştürme
 
Kadastro 2014
Kadastro 2014Kadastro 2014
Kadastro 2014
 
DOP ile İlgili Genel İlkeler
DOP ile İlgili Genel İlkelerDOP ile İlgili Genel İlkeler
DOP ile İlgili Genel İlkeler
 
IKONOS uydu görüntüleri ile yeni bir görüntü kaynaştırma yöntemi
IKONOS uydu görüntüleri ile yeni bir görüntü kaynaştırma yöntemiIKONOS uydu görüntüleri ile yeni bir görüntü kaynaştırma yöntemi
IKONOS uydu görüntüleri ile yeni bir görüntü kaynaştırma yöntemi
 
İslam
İslamİslam
İslam
 
IHS Dönüşümü
IHS DönüşümüIHS Dönüşümü
IHS Dönüşümü
 

3D Görüş Yöntemleri ve Ölçüm(Sunum)

  • 1. 3D Görüş Yöntemleri ve Ölçüm Burak Can KARA Burak Berat YILDIZ Halil İbrahim YILDIZ Enes YAZICI
  • 2. Konu Başlıkları • Görme ve Temel Kuralları. • 3B Görüş Yöntemleri. • Ölçme. • 3D Görüntü Oluşturma. 52 Slayt Arasından 2
  • 3. Görme Nedir? 52 Slayt Arasından 3
  • 4. “Görme, göz veya benzeri bir organ aracılığıyla varlıkların renklerini ve şek illerini ayırt etmeyi sağlayan fizyolojik süreç.” TDK 52 Slayt Arasından 4
  • 5. Gözümüz de optik bir araç gibidir. Göz merceğinden giren ışınlar sarı benek üzerinde görüntü oluşturur. Giren ışığın miktarını iris düzenler. Işığa göre göz bebeği küçülür ya da büyür. Göz merceği de incelip kalınlaşarak, yani uyum yaparak cisimlerin görüntülerinin tam sarı benek üzerine düşmesini sağlar. Sarı benekte oluşan görüntü görme hücrelerinde sinir enerjisine çevrilir. Sinirler yoluyla bu enerji beyne gider. Duyu merkezinde görme bilinç ve algısı (görme olayı) meydana gelir. Normal bir gözün merceği 12-15 cm. ile 65 m. arasında uyum yapar. 52 Slayt Arasından 5
  • 6. Doğal Binoküler Görüşün Temelleri Doğal Binoküler Görüşün 3 Temeli Vardır. 52 Slayt Arasından 6
  • 7. • Eşzamanlı algı (Simultane persepsiyon)1 • Birleştirme (Füzyon)2 • Derinlik algısı (Stereopsis)3 Doğal Binoküler Görüşün Temelleri 52 Slayt Arasından 7
  • 8. İki gözün ayrı ayrı algıladığı görüntülerin üst üste bindirilerek algılanması halidir. Binoküler görmenin en temel ve ilkel düzeyini oluşturur. • Eşzamanlı algı (Simultane persepsiyon)1 52 Slayt Arasından 8
  • 9. İki gözün ayrı ayrı algıladığı ve aynı nesnenin birbirinini tamamlar nitelikteki iki görüntüsünün birleştirilerek o nesnenin eksiksiz ve tam bir görüntüsünün elde edilmesidir. • Birleştirme (Füzyon)2 52 Slayt Arasından 9
  • 10. • Binoküler görmenin en üst ve gelişmiş aşamasıdır. Burada iki göz tarafından algılanan ve birbirini tamamlar nitelikte olduğundan birleştirilebilen (füzyon) görüntüler, hafifçe farklı açılardan görüldüğü için birleştirildiğinde derinlik hissi doğar ve nesnenin 3-boyutlu algılanması sağlanır. • Derinlik algısı (Stereopsis)3 52 Slayt Arasından 10
  • 12. Nesnelerin kendileri yerine bunların fotoğrafları veya çeşitli görüntüleri sunulursa yapay bir binoküler görüş sağlanır. Bunun için binoküler görüşte var olan koşulların fotoğraflar için de sağlanması gerekir. Başka bir değişle fotoğraflar yardımı ile stereoskopik görüş elde edilmek isteniyorsa çekilecek fotoğraflarda olması gerekli koşullar aşağıdaki gibi ifade edilebilir. 52 Slayt Arasından 12
  • 13. En basit gereksinim 2 fotoğrafın çekilmesi – yaklaşık aynı yükseklik değerine sahip 2 ayrı noktadan – %50-60 bindirilmiş – objeye paralel – kamera eksenleri objeye dik – iyi derinlik algılaması için gerekli B/y oranının sağlanması 52 Slayt Arasından 13
  • 14. İki çekim noktası arası (baz:B) Obje-kamera arası mesafe (y veya d veya h) b/h – 1/4 ..... 1/15 arası yersel fotogrametri – 1/3 ..... 2/3 arası hava fotogrametrisi h b 52 Slayt Arasından 14
  • 15. Bu koşulları sağlayan fotoğraflarla 3 boyutlu görüş sağlanabilir. Bunun için fotoğrafların ilgili gözlere sunulması gerekir. Ayrıca bu gözlere sunma sırasında iki fotoğrafın y koordinat farklarının Dy = y' - y'' = 0, veya çok küçük olması gerekir. 52 Slayt Arasından 15
  • 16. Gözlemci kendi gözleri önünde topu görür. Gözlerden gelen doğrultuda top çift olarak ekrana düşer. Gözlemci ekranda iki adet topu görür fakat henüz stereoskopik bir etki ortada yoktur. Bunun için toptan dik olarak gelen kesik çizgiler ile ifade edilen yolun kapatılması gerekir. Bunu ellerimizle yaparak deneyebiliriz. Daha basit bir yöntem ise polerize cam kullanmaktır. Bu sayede bu yollar engellenmiş olur.52 Slayt Arasından 16
  • 17. • Anaglif Yöntem1 • Polarizasyon Yöntemi2 • Kırpma3 • Streoskop Yöntemi4 Yapay Binoküler(Stereoskopik) Görüş Yöntemleri 52 Slayt Arasından 17
  • 18. • Filtre camları, spektrumun belirli bölgesindeki ışığı geçirir, geri kalan bölgedeki ışığı yutar. Siyah beyaz fotoğraflar kırmızı ve mavi süzgeçlerden geçirilerek bir ek-rana izdüşürülür ve kırmızı-mavi süzgeçli bir gözlükle bakılırsa, bir fotoğrafın görüntüsü bir göze, diğer fotoğrafta diğer göze sunulmuşl olur. Böylece her görüntü, karışmadan , ilgili gözlere sunulmuş olur. • Anagilif Yöntem1 52 Slayt Arasından 18
  • 19. • Anagilif Yöntem1 52 Slayt Arasından 19
  • 20. • Anagilif Yöntem1 Şekilde görüleceği gibi soldaki fotoğraf kırmızı renkte, sağdaki fotoğrafta mavi renkte ekrana izdüşürülürse, gözlük yardımı ile sol göze sol fotoğraf, sağ göze de sağ fotoğraf sunulur. Renk olarak kırmızı-mavi, yada kırmız-yeşil kullanılır. Bu yöntemin diğer bir sakıncası, çok güçlü olan renk farkının gözler arasında bir yarışmaya neden olmasıdır. Bir süre kırmızı, bir süre mavi baskın çıkar. Bu da bir miktar yorgunluğa neden olur. Bu yönteme göre fotoğraflar basılabilir, yapay üç boyutlu görüntüler de bu şekilde oluşturulabilir. Burada prensip kırmızı filtreli göz kırmızıyı beyaz, maviyi siyah görür. Diğer göz ise bunun tam tersini görür ve bu renk farklılıkları derinlik olarak karşımıza çıkar. 52 Slayt Arasından 20
  • 21. • Anagilif Yöntem1 52 Slayt Arasından 21
  • 22. • Anagilif Yöntem1 52 Slayt Arasından 22
  • 23. • Anagilif Yöntem1 52 Slayt Arasından 23
  • 24. • Sağ ve sol görüntüler ekrana 1saniyede 50-200 arası bir ardışıklıkla gönderilir. Görüntüleme ile senkronize çalışan likit kristal gözlüklerin sol camı, sol fotoğraf ekranda iken, sağ camı da sağ fotoğraf ekranda iken görüntüyü görür, diğeri kapalıdır. • Kırpma Yöntemi2 52 Slayt Arasından 24
  • 25. • Kırpma Yöntemi2 52 Slayt Arasından 25
  • 26. • Işınlar birbirine dik iki yönde yayılacak biçimde iki ışın demetine ayrılır. ve ayrı ekranlardan göze sunulur. Dik açılı iki ekran vardır birinin ön tarafında yatay polarizasyon plakası, diğerinin düşey polarizasyon plakası vardır. İki ekranın arasına yarı saydam bir ayna 45 derece açı ile yerleştirimiştir. Ayna bir görüntünün diğeri üzerine izdüşmesini sağlar. Basit bir poarize gözlük ile stereo görüş sağlanır. • Polarizasyon Yöntemi3 52 Slayt Arasından 26
  • 27. • Polarizasyon Yöntemi3 52 Slayt Arasından 27
  • 28. • Polarizasyon Yöntemi3 52 Slayt Arasından 28
  • 30. • Fotoğraflar iki ayrı optik yolla ilgili gözlere sunulur. Optik yol, mercekler, prizmalar veya aynalar ile oluşturulur. Bir çift okülerle 2 fotoğrafa bakılır, göz bakış eksenleri paralel olmalıdır. Gözün uyum ve yakınsama olayı diğer yöntemlerde aynı anda olmakta, bu yöntemde ise paralel bakmaya göz zorlandığından ve sonsuza değil 25 cm uyum yapmaya zorlandığından hemen 3B görüş sağlanamamaktadır. • Stereoskopik Görüş3 52 Slayt Arasından 30
  • 31. • Stereoskopik Görüş3 52 Slayt Arasından 31
  • 32. Ölçme Stereoskopik görmeyi kolaylaştırmak veya ölçüm yapmak için çeşitli yöntemler vardır 52 Slayt Arasından 32
  • 33. • Ölçü Makarası1 • Paralaks Ölçümü • Yatay Paralaks • Düşey Paralaks 2 Ölçme Yöntemleri 52 Slayt Arasından 33
  • 34. • Stereoskopik incelemeyi kolaylaştırmak ve ölçü yapabilmek için Ölçü Markası adı verilen hedefleme işaretleri kullanılır. • Hedeflenen nesnenin stereoskopik görüşü tam olarak sağlanınca iki ölçü markası, tek bir işaret olarak algılanır ve hedeflenen nesnenin üzerindeymiş gibi görünür. • Ölçü markalarından biri, göz bazına paralel doğrultuda biraz farklı konumda ise, üç boyutlu görüşte iki farklı durum söz konusu olabilir. • Ölçü markası yine tek bir marka olarak görünür ancak bir miktar ilgili nesnenin önünde –yükseğindedir. Ölçü markaları iki tane görünür. Buda ölçü markasının nesnenin bir miktar arkasında -altında olduğunu gösterir. • Ölçü Markası1 52 Slayt Arasından 34
  • 35. • Ölçü Markası1 52 Slayt Arasından 35
  • 36. • Paralaks >> • YATAY PARALAKS2 Göz bazına paralel yöndeki farklılığa denir. Yatay paralaksın oluşumu yükseklik değişimi ile ilgilidir. Doğru yükseklik ayarı ile paralaks giderilir. 52 Slayt Arasından 36
  • 37. • Paralaks >> • DİKEY PARALAKS2 Göz bazına dik yöndeki farklılığa denir. Görüntüler arasındaki farklılaşma olarak da düşünülebilir. Epipolar düzlem koşulu sağlanmamaktadır. Yani ilgili nokta ve fotoğraf çekilen noktalar arasındaki baz doğrusu aynı düzlemde olmaz. 52 Slayt Arasından 37
  • 38. UYGULAMALAR KENDİ 3 BOYUTLU GÖRÜNTÜMÜZÜ YAPIYORUZ. 52 Slayt Arasından 38
  • 39. İşlem Adımları ve Araçlar İşlem Adımlar • Öncelikle konu belirlenir. • Fotoğraf çekimine geçilir. • Sol ve Sağ fotoğraflar çekilir. • Fotoğrafların bandlarıyla ilgili işlem yapmamız gereken bir fotoğraf düzenleyici yazılımla düzenleme yapılır. • Böylece 3 boyutlu görüntü oluşturulmuş olur. Araçlar • 1 Adet Fotoğraf Makinası. • 1 Adet Photoshop veya Benzeri Yazılım. • 1 Adet Anaglif Gözlük. 52 Slayt Arasından 39
  • 40. FOTOĞRAF ÇEKME İŞLEMİ • 3 Boyut oluşması için sağ ve sol fotoğrafın bindirmeli olarak çekilmesi gerekir. • Fotoğrafların y eksenleri arasındaki fark 0 veya 0’a yakın olmalıdır. Normalde bu tarz işlemler için artık yanda gördüğünüz tarzda makineler kullanılmaktadır. Fakat biz bildiğimiz normal bir fotoğraf makinası kullanarak bu işlemi nasıl yapacağınızı anlatacağız. 52 Slayt Arasından 40
  • 41. Fotoğraf Çekimi Yanda gördüğünüz gibi önce sol fotoğrafı çekiyoruz ve «a» farkının oluşabilmesi için kameramızın düzlemini değiştirmeden maksimum 10-12 cm kaydırıyoruz. Bunun için bir kısa yol önce sol gözünüzü kapatıp bir noktaya hedef alıp çekip daha sonra sağ gözümüzü kapatıp o aynı noktaya hedef alıp çekebiliriz. Böylece bu kaydırma işlemini otomatik olarak yapmış sayılırız. a 52 Slayt Arasından 41
  • 42. Fotoğraflarımızı Programımıza Ekledik File menüsünden open seçeneğini seçerek veya programımıza fotoğrafları sürükleyip bırakarak fotoğraflarımızı açabiliriz. 52 Slayt Arasından 42
  • 43. SAĞ FOTOĞRAFIMIZ İÇİN DÜZENLEMELER YAPIYORUZ Photoshopda «layers» bölümünün hemen yanında bulunan «channels» yani kanallar RGB bandlarının içerisinde bulunduğu bölmede hepsinin açık olduğundan emin oluyoruz. Daha sonra «ctrlA+ctrlC» kombinasyonunu kullanarak resmimizin tüm kanallarını kopyalıyoruz.52 Slayt Arasından 43
  • 44. SOL FOTOĞRAFIMIZI AÇIYORUZ Sol fotoğrafı açıyoruz ve tüm kanalları kapatıyoruz. Daha sonra «Shift» tuşuna basılı tutarak «Green ve Blue» kanallarına tıklıyoruz. Böylece bu iki kanalı seçmiş oluyoruz. 52 Slayt Arasından 44
  • 45. SOL FOTOĞRAFIMIZI AÇIYORUZ Green ve Blue kanalları seçili iken «ctrl+V» tuş kombinasyonu ile daha önce kopyalamış olduğumuz sağ resmi yapıştırıyoruz. 52 Slayt Arasından 45
  • 46. YAPIŞTIRMA İŞLEMİ SONUCU Yapıştırma işlemi tamamlandıktan sonra tüm kanalları aktif(görünür) hale getiriyoruz ve gördüğünüz gibi bu şekilde bir görüntü elde ediyoruz. Burada amaç sağ fotoğrafın «Yeşil ve Mavi» bantlarıyla sol fotoğrafın «Yeşil ve Mavi» bantlarını değiştirmektir.52 Slayt Arasından 46
  • 47. SON OLARAK • Son olarak hareler ne fazla ne de az olacak şekilde resmimizi kaydırıyoruz. Bunu yaparken bir anaglif gözlük kullanabiliriz. Bu sayede daha iyi bir ayarlama yapmış oluruz. • Anaglif gözlük yapmak isterseniz eğer; • «make your own anaglyph glasses» tarzında bir arama ile bu konuda ki dökümanları rahatlıkla bulabilirsiniz. 52 Slayt Arasından 47
  • 50. DENEME Acaba tek bir fotoğraf üzerinden böyle bir görüş sağlayabilir miyiz diye düşündük ve tek bir fotoğrafı çoğaltarak hafif kaydırdık. Sonrasında aynı işlemleri gerçekleştirdik. Bunun sonucunda 3 boyut sağlama konusunda çok başarısız olunduğu söylenemez. Fakat fotoğrafı ayarlayan kişinin göz mesafesi vb bu tarz bir durumda çok önem taşıyor. Bizler bazılarımız 3d görürken bazılarımız bunu göremediğimizi tespit ettik. Fakat bu 3 boyutlu görenler arasında fotoğrafı ayarlayan arkadaşımız tabiki 3 boyutlu görmekteydi. 52 Slayt Arasından 50
  • 52. KAYNAKLAR Kaynakça http://tr.wikipedia.org/wiki/G%C3%B6rme TMMOB, 2004 TDK Prof. Dr. Fatmagül KILIÇ, Fotogrametri Ders Notları. Prof. Dr. Acun Gezer, http://www.sasiliktedavisi.com/binokulergorme.htm Fotogrametri, Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Yayınları, 2011 http://www.pclabs.com.tr/2009/11/17/nvidianin-stereoskopik-3-boyut-yorumu- geforce-3d-vision/ http://www.geodetic.com/v-stars/what-is-photogrammetry.aspx http://individual.utoronto.ca/iizuka/research/cellophane.htm http://gizmodo.com/5472332/how-3d-works-a-simple-picture-guide http://stereo.gsfc.nasa.gov/classroom/3d.shtml Not: İnternet odaklı kaynaklar kullanılırken «nasa, wikipedia» gibi geçerlilik görmüş akademik kaynaklar kullanılması daha ön planda tutulmuştur. 52 Slayt Arasından 52