1. ingkah Laku Bermasalah
PENGENALAN
Tingkahlakubermasalahpositif yangdikenal pasti seperti perlakuaningintahu,cepatbelajar,pintar
cerdasdan proaktif.Manakalauntuktingkahlakubermasalahnegatif pulaialahperlakuandistruktif
iaitutingkah lakuanti sosial,disruptif berkaitantingkahlakumengganggu,danakhirnyatingkahlaku
bergantungyangberlebihan.
PRINSIPASASDISIPLIN
Bagi melaksanakandisiplinyangbaikdanberkesan,setiapsekolahhendaklahberasaskankepada
prinsip-prinsipberikut:
• Keadilandanlayananyangsamarata.
• Pertimbanganminatdankeperluanmurid.
• Kebebasanyangberdasarkanundang-undang.
• Amalanmenghormati seseorangindividu.
• Perhubungansihatsesamamanusiauntukkehidupanberharmonis.
• Perpaduanmasyarakatdannegara.
Sama ada seseorangmuriditumempunyaimasalahbertingkahlakupositif dannegatif,iaakan
membawakesanyangtidakbaikdalamaktiviti pengajarandanpembelajarandi dalambilikdarjah.
Olehyangdemikian,guruharuslahmengambil tahu dansegeramerancangdanmelaksanastrategi
dan tindakanyangsesuai untukmengubahtingkahlakuyangnegatif itu.
Hal ini sangatpentingdemi menjamindanmengawal keadaanbilikdarjahyangkondusif dan
mempertingkatkankeberkesananprosespengajarandanpembelajaran.Esei ini akancuba
menerangkanjenis-jenistingkahlakubermasalahdenganmemberi contohkeadaanyang
bersesuaian.Perbincanganterhadapteknikmengenal pasti ataumetodologi mengenal pasti serta
strategi untukmemodifikasi tingkahlakutersebutdi sebuahsekolahyangdikajiakandi tunjukkan.
MASALAHTINGKAH LAKU MURID BERKEPERLUAN KHAS(PKBP)
Guru seringmenghadapi masalahuntukmelaksanakanprosespengajarandanpembelajaran
pengurusantingkahlaku.Secaraumumnyamasalahtingkahlakuataudisiplinbagi murid-murid
masalahpembelajaranmempunyai ciri-ciri tertentu.Antaraciri-ciriyangadapada murid-muridyang
2. bermasalahtingkahlakuialahpenumpuanyangsingkat,memencil danmenarikdiri daripadaaktiviti
kelas,terlalubergantung kepadaseseorang,tidakmesradengangurudanoranglain,gopohdan
tidaksabar, motivasi kendiri rendah,agresif,melanggarperintah,sentiasamempunyai perasaan
negative,memberi jawapansesukahati,kurangkemahiranmengawalemosi,perlakuanhiperaktif
dan seringresahsertakurangkepercayaanterhadapkebolehandiri.
Masalah tersebutsecaraumumnyatelahdipengaruhi olehbeberapafaktor.Antarafaktoryang
mempengaruhi pengurusantingkahlakudandisiplindi dalamkelassepertikedudukantempat
duduk muridyangjauh dari guru. Susunatur peralatanseperti meja,kerusi,almari memainkan
perananpentingdalammewujudkankelasyangkondusifdanmempunyairuanguntukmuriddan
guru bergerak.Selainitu,alatbahanmengajaryangdipamerkanhendaklahsentiasaditukar.
Guru hendaklahpekadi dalampenyediaanbahanyangbersesuaiandenganmurid-muridkeperluan
khasini.Terdapatsesetengahgurumenggunakanmuziklatarsemasamembuataktiviti.Hal ini
menyebabkankebisingandi dalamkelas,tindakanagresif,mengada-ngadadansebagainya.
Sekiranyamempelbagaikansuasanatempatbelajariaitudi luarbilikdarjah.Olehkeranamereka
mudahtertarikkepadapersekitaran,merekaakanhilangtumpuanuntukbelajardi luarbilikdarjah
dan merekalebihbanyakbermain.
TINGKAHLAKU BERMASALAH
Sudahmenjadi lumrahduniawi setiapmenusiamengalamipertumbuhandanperkembangan
sehinggake peringkatmatang.Perkembanganmanusiamerujukperubahandari aspekjasmani,
kognitif,emosi,sosialdanrohani.Hampirsemuaperkembangantersebutberkaitandenganfaktor
baka dan persekitaran.Berikutadalahberdasarkanpengalamansayasepanjangmengikuti program
PengalamanBerasaskanSekolah(PBS) di sebuahsekolahyangterlatakdi sebuahbandarayayang
terkenal.
Sekolahini mempunyai kelasuntukmuridmasalahpembelajaran(PKBP) di dapati terdapatpelbagai
tingkahlakudi kalanganmuriddi sekolahtersebut.Walaupunsecarapuratanyatingkahlakunormal
murid-muridadalahlebihketaradi sekolahtersebut,namuntingkahlakubermasalahjugawujud
sehinggamenyukarkanprosespengajarandanpembelajaranberlangsungdenganteratur.Supaya
lebihmudahdifahami,sayaakanmenerangkandahulutingkahlakubermasalahdankemudianakan
menerangkannyadi dalamperenggantersebutbesertacontohagar dapatmemahami denganbaik.
Sepertimanayangtelahdijelaskandalampengenalan,tingkahlakubermasalahdiklasifikasikan
kepadadua kategori utamaiaitutingkahlakubermasalahpositif dannegatif.Tingkahlaku
bermasalahpositif dalamaspekprosespengajarandanpembelajaranmerujukkepadaperlakuan
pelajaryangingintahusecara keterlaluan,cepatbelajar,pintarcerdasdanproaktif turutberlaku
atau di sekolahdipanggil hiperaktif positif.Walaupunsecaraumumnyaperlakuantersebutdilihat
adalahsangat baikdan positif dari segi pembelajaranseorangmurid,namunsebaliknyaia
mengganggukelancaranprosespengajarandanpembelajaranyangsedangberlaku.Sebagai contoh
kesyang berlakudi sekolah,muridA yangberperilakuingintahuyangketerlaluanakan
menyebabkanmuridA itusukabertanyatidakpututs - putussehinggamenggangguproses
penerangansesuatutopikyangdipelajarisemasaprosespembelajarandanpengajaranberlaku.
3. Begitujugaperilakuproaktif akanmenyebabkanmuridlainyangsedangcuba memahami atau
memberi fokusterhadapsesuatutopikpembelajarandanmemerlukankosentrasisertasuasana
yang kondusif turutmengalamigangguandari muridA.
Selainitu,tingkahlakubermasalahpositif cepatbelajardanpintarcerdasjugaakan menyebabkan
ketidakseimbangandalamprosespembelajaranyangsedangberlangsung.Pemerhatianyangdapat
dilihatialah,apabilaberlakuperlakuanmuridseperti iniakanmenyebabkangangguanemosibukan
sahajakepadamuriddalamkelasitusendiri,malahgurujugaturut akan menerimakesannya.
Perkarayang dapatdilihatialah,muridyangbermasalahini akancubauntukmemperkatakan
perkarayang merekafahami dalamtopikyangsedangdiajarolehguru.Hal ini menyebabkanmurid-
muridlainyangsama kelaskehilanganminatuntukbelajarkeranaberasarendahdiri melihatrakan
sekelastelahmempunyaipengetahuanyanglebihdalamtopikituselainlebihberminatbertanya
muridtersebutberbandingguruyangsedangmengajar.
Dalampada itu,tindak-tandukpelajaryangmempunyaikelebihanpositif pintarcerdasjuga
menyebabkangurutidakselesauntukmengajar.Hal ini dapatdilihatsekiranyagurutersebutkurang
bijakmengawal murid-muriddantidaktegasdalammengawal murid-murid.Sebagai contohyang
berlakudi sekolah,muridyanghiperaktif positif,ini apabiladiberi sesuatutugasanyangperlu
disiapkanakanmengganggupelajarlainyangmasihsedangmenyiapkantugasanyangdiberi kerana
diamampu menyiapkannyadenganlebihawal.
Murid pintarcerdasini,bukansahajaada di sekolah aliranperdananamunianyajugaadadi aliran
PKBP.Walaupunmajoriti muridPKBPadalahmuridyangberkeperluankhasnamunadasebahagian
daripadamurid-muridini yangpintarcerdas.Pertanyaan,mengganggu,danmenjawabsoalansering
berlakusehinggamengangguprosespembelajarandanpengajaranseperti aliranperdana.Murid
yang menjadi pintarcerdasini adalahmuridyangmengalami masalahlembamkeranadi dalam
kalanganmuridPKBPini merekalahyanglebihberpengetahuansikit,cumakurangdayaingatan.
Murid-muridini bersifatdemikianadalahkeranainginkanperhatianyanglebihdaripadaguruyang
mengajar,malahmuridini jugacuba mengganggurakanmerekadanmenyebabkanrakanterasa
terpinggirdanmaluuntukmenonjolkandiri ketikadi dalamkelas.
Penyelesaiannya,guruseharusnyalebihtegasagarmuridlebihmenghormati ,dapatmengelak
daripadamuridlebihaktif dalamprosespengajarandanpembelajaran.Selainitu,guruboleh
memfokuskanmuridagartumpuandapatdiberikanmuridsepenuhnya.
Tingkahlakubermasalahnegatif pulaterbahagi kepadatigabahagianiaituperlakuandistruktif iaitu
tingkahlakuanti sosial,disruptifberkaitantingkahlakumengganggu,danakhirnyatingkahlaku
bergantungyangberlebihan.Tingkahlakudistruktif seringberlakudi kalanganmuridyangberusia
10 hingga15 tahun.Sikapagresif merekaseringditunjukkandalambentuktingkahlakumerosakkan
sama ada melalui sindiranataumelaluiperbuatanfizikalseperti tumbuk-menumbuk,bergaduh,
melukai ataumenyakiti seseorangyang lain.Tingkahlakumerosakkanini mungkinmelibatkan
permusuhannyata,vandalisme danklik.Tindakanagresif kepadapihaklawanakanditunjukkan
akibatrasa tidakpuas hati,benci,marahatau dendam.Tingkahlakudestruktif sebenarnyadipelajari
4. sama ada melalui masyarakat,ibubapamahupuntelevisyen.Di sekolahyangsayamelakukanPBS
terdapatjuga berlakupergaduhankecilsemasamereka.Walaupun,dilihatsebagai pergaduhankecil
yang melibatkankanak-kanaknamunianyaakanmemberikesanyangburukkelak.
Tingkahlakumasalahini dicatitdi dalambukudisiplinsekolah.Tindakanakandiambil adalah
berbentukamaranuntukpertamakali dankeduakali dilakukan.Apabilaianyakerabdilakukanmaka
muridituakan diambil tindakanberjumpadenganwarissebelum sekolahmengambil tindakan
susulan.Terdapatbukuperaturansekolahdantindakanyangakandiambil termasukmerotan
mengikutundang-undangyangditetapkansekolahdenganperserujuanibubapadanJabatan
Pendidikan.
Murid yangmempunyai tingkahlakudesruptif pulasentiasamenganggudanmenjejaskankelicinan
perjalananpengajarandanpembelajaran.Selainitu,tingkahlakumengangguini jugaberlakudi luar
bilikdarjahsamaada sesamaadikberadikmahupunrakansebaya.membuatbisingiaitutingkahlaku
yang menggangguataudisruptif.Kebiasaanmasalahiniwujudapabilakeadaanmuridkeperluan
khasini tidakkondusif ketikamengikuti pengajarandanpembelajaran.Bolehdikatakankebanyakkan
merekaakanmembuatbisingsamaada ketiadaanguruatau sebaliknya.Merekaakanbercakap
sesamamereka,menjerit,mengganggurakansekelasdansebagainya.Hal ini jugadisebabkan
kurangnyaguru mengendalikanmurid-muridtersebutsepertitidakmempelbagaikankaedah
penyampaianmengajar,gurumenghadirkandiri ke mesyuaratdan meninggalkanmerekatanpa
pengawasan,sikapsemulajadimurid-muridkeperluankhasseperti hiperaktif.Kebiasaanmereka
akan hilangminatuntukmengikutipembelajaranselepaswakturehatataumelakukanaktivitiluar
seperti pendidikanjasmani.Bagi mengatasi kebisingandi dalamkelasgurumesti memainkan
peranandenganmenggunakankaedahmodellingiaitumodifikasi tingkahlakumelalui ubahsuai
luaran.Modifikasi ini merujukkepadapeniruanmelalui pemerhatiantingkahlakuseorangmodel
yang disanjungdansecaratidaklangsungmengubahtingkahlakunya.Teori ini telahdiperkenalkan
olehBandurayang menjelaskanpelbagai tingkahlakusosial yangdipelajari olehkanak-kanak.Jenis-
jenistingkahlakudesruptif termasukhiperaktif,terlalumembuatbising,pergerakanmelampau,
menganggurakansebaya,gelakterbahak-bahaksertamenunjukkankeagresifanfizikal seperti tolak-
menolak.Biasanya,tingkahlakuini dialamiolehpelajarlelaki berusia10hingga11 tahun.Selalunya
tingkahlakudesruptif akanmenjadi punca terjadinyatingkahlakudestruktif jikaemosi tidak
terkawal danmelibatkanaspekbalasdendam,tidakpuashati dansebagainya.
Pemerhatianyangtelahdibuatdalamsebuahsesipengajarandanpembelajaranyangsedang
berlangsung,memangdidapati masalahini banyakberlakuterutamanyadi kelas-kelashujungdalam
sesuatudarjah.Kebiasaannyagolonganmuridini memanggemarmengganggupelajarlaindengan
membuatbisingataumelakukanperlakuanagresif dari segi perilakudanlisanterutamanyaapabila
merekatidakdapatmemahami sesuatutugasanyangdiberi.
Murid yangtingkahlakubermasalahhiperaktif merupakanmuridyangtidakdapatmengawal diri
sendiri dansentiasamelakukansesuatuaktiviti yangakanmenganggumuridlain.Malahmuridini
jugabolehmembahayakandirinyasendiri danjugamuridyanglain.Sebagai contohyangberlakudi
sekolah,muridhiperaktifini memanjatpagartingkap.kemungkinanmuriditujatuhdantercedera
atau pagar itujatuh terkenapadamuridlainyangbolehmenyebabkankecederaan.Muridhiperaktif
ini merupakanmuridPendidikanKhasBermasalahPembelajaran(PKBP).Muridaliranperdanajuga
ada yang hiperaktif sepertiini.Muridini akanmenggangguprosespengajarandanpembelajaran
5. denganbertindakluardari kawalanseperti berlaridi dalamkelas,membuatbisingdanmenganggu
muridlain.
Murid aliranperdanayangmenjadi hiperaktif adalahdisebabkanolehkurangberdisiplinketika
dirumahataupunkurangperhatianibubapayang sentiasasibukdengantugasankerja.Muridini
berkemungkinanmengalamitekanandanseterusnyamemberontakketikadi sekolah.Bagi murid
PKBPpula,Murid ini dikenalisebagai ‘Hiperaktf-impulsf’keranabagi muirdkeperluankhasjeniasini
, petunjukutamaadalahgabunganantara hiperaktif iaitujumlahpergerakansangattinggi dan
impulsiveiaitumelakukansesuatutanpaberfikir.Muridjenisini kerapmengetuk-ngetukmejadan
menggoyang-goyangkerusi,selaluberlari-lari,sentiasaaktif danbanyakbercakap.
Terdapatbeberapakaedahdalammengatasi,membendungdan mengurangkantingkahlaku
bermasalahini daripadasemakinberleluasa.Antaranyaadalahdenganmenggunakankaedah
memenuhi kehendakpelajarsepertimemahanmi keperluanpelajartersebut.Apabilakehendaknya
dituruti barulahlamakelamaanmuridtersebutdapat memberi perhatiandalamkelas.Kaedahini
jugabolehdilaksanakankepadamuridkeperluankhasCumapendekatannyasahajayangberbeza
berbeza.Contohnyabagi muridkeperluankhasguruharusmengikutaktiviti pelajarituseperti
berlari tetapi semasaberlari pengisianpembelajaranharusadaumpamanyaberlari sambil mengira.
Ini bolehmenimbulkanminatuntukmuriditubelajar.
Dalampada itu tingkahlakunegatif jugamenyebabkantingkahlakumenghalangseperti
pergantunganberlebihan,kebimbangan,pengundurandanpengasingandiri.Tingkahlaku
pergantunganberlebihaninikerapberlakudi kalangankanak-kanakyangberumursepuluhtahunke
bawah.Namun,ianyajugamungkinakanberlarutanhinggaremaja.Padasuatuketika,apabilaorang
yang diharapkantiada,individuini akanberasacemas,takut,bimbang,tertekandantidaktahuapa
yang dilakukannya.Individusebeginijugamerupakanindividuyangpendiam, tidakaktif,rendahdiri,
selalumengalamikebimbangandantekanan.Di antarapunca berlakutingkahlakupergantungan
berlebihanialahakibatibubapayangmengamalkanperlindunganterlampau,suasanarumahtangga
yang tegang,autokratikdantidakmempercayai kanak-kanak.
Kebimbanganberkaitrapatdenganemosi ketakutan.Walaupunkebimbanganadalahsuatukeadaan
emosi yangberlakudi peringkatdalamanmuridnamunianyajugamerupakansalahsatudaripada
jenistingkahlakubermasalahyangkurangditonjolkanpermasalahannya.Seseorangyangsentiasa
bimbangakansentiasacemasatau ‘phobia’menghadapi sesuatucabaran.MengikutkajianBarat,
kanak-kanakyangselaluberadadi dalamkebimbanganakanmendapatmarkahyangrendah
berbandingdengankanak-kanakyangnormal.Merekabanyakmelakukankesilapan.Kebimbangan
adalahfenomenayangakanmenyebabkankanak-kanakmempunyai personaliti dankendiri yang
negatif.Individusebegini akanmenghadapi kesusahandalamperhubungandenganoranglain.
Antara sebabterjadi tingkahlakukebimbanganialahpercanggahanmotif,konflikdiriantaratingkah
lakudan nilai sebenarnya,penyesuaiandiri dalammenghadapisuatukeadaanyangbaru,
menghadapi suatukeadaanyangsukardiramal dankehilangantempatbergantung.
Pengundurandiri merupakanpenarikandiri daripadasuatusituasi kurangselamatataumengancam.
Tingkahlakuini merupakan mekanisme helahbeladiri.Padakebiasaannya,ianyaberkaitandengan
6. Pengasingandiri merupakantingkahlakuyangcubamenjauhkandiri daripadaoranglainyang
kurangdisenangi.Tingkahlakuini jugamerupakansejenismekanisme helahbeladiri untuk
mengelakkandiri daripadaberkomunikasi denganoranglain.Masalahini turutberlakudi sekolah
yang sayamenjalaini PBS.Sesetengahmuridengganmelibatkandiri dalamaktiviti atausesi
perbincanganyangdiadakandi sesebuahbilikdarjahapabilamuridmerasakandirinyatidakdapat
mengikuti pembelajaran.Akhirnyaianyaakanmenyebabkanmurid-muridtidakmempunyai
keyakinandiri,rendahdiri,pemalu,pendiam, tidaksukaberkawan,tidakyakinberinteraksi dan
personaliti yangtidakseimbang.
Pengasingandiri ataudegankatalainbagi muridberkeperluankhasPKBPadalahAutisme.Autisme
merupakanmurid-muridyangberadadalamdunianyasendiri.1943 Leo Kannermengunakanistilah
autisticyangbermakna‘lari dari reality’untukmenjelaskankeadaanini,LeoKennermembezakan
autisme dalamtigaperkaraiaitumengasingkandiri secaramelampausejakdari kecil,terlalusayang
kepadasesuatuobjektertentudankeinginanyangkuatuntukbersendirian.
Daripadahuraianyang telahdijelaskanberkenaantingkahlakubermasalah negatif ini,pemerhatian
yang telahdibuatmendapati muridyangmengalami simptomini padakebiasaanyamemerlukan
perhatianyanglebihdaripadaguru.Merekajugalemahdanlambatuntukmemahami setiap
pelajaranyangdisampaikanolehgurusertatidakmampu menyelesaikantugasanatauaktiviti yang
diberikangurudengansempurna.Dalampadaitu,golonganyangpasif ini jugaseringkali menjadi
mangsabuli dan ditindasolehpelajarlainkeranakekuranganyangadadalamdiri mereka.Langkah
mengatasi yangtelah dijalankanolehguruuntukmengelakkanmasalahinidaripadamenghalang
kelancaranprosespengajarandanpembelajaranialahdenganmengasingkanpelajarini dan
menghimpunkanmerekadalamsatukelompokyangdigelarsebagai pelajarpemulihan.
