ความหมายและรูปแบบเกี่ยวกับโครงสร้างอำนาจ

1. W.S 57

2. นิธิ เอียวศรีวงษ : ความมั่งคั่งของบุคคลสามารถถูกเปลี่ยนให
กลายเป!นอํานาจทางสังคม
Mills : โครงสรางอํานาจนั้นเกิดขึ้นเมื่อสัมพันธภาพระหว1าง
ชนชั้นนํา

3. พรศักดิ์ ผ1องแผว :โครงสรางอํานาจเป!นแนวความคิดที่บ1งบอก
ถึงความสัมพันธทางสังคมหรือความสัมพันธ เชิงองคการของ
บรรดาสมาชิกของสังคมผูมีอํานาจและลักษณะที่มีอํานาจถูก
นํามาใช
จักรกฤษณ นรนิติผดุงการ :องคประกอบที่มีรูปแบบ
ความสัมพันธและรูปร1างของอํานาจอย1างใดอย1างหนึ่งไม1ว1าจะ
มีมากหรือมีนอย

4. ระดม วงษนอม :การจัดลําดับชนชั้นของคนที่มีอํานาจ มี
อิทธิพลไวในการปกครอง ชุมชนออกเป$นชั้น ๆอิทธิพลไวในการปกครอง ชุมชนออกเป$นชั้น ๆ
ลดหลั่นกัน

6. Putnam:อํานาจทางการเมืองจะถูกจํากัดอยู1ในมือของคนกลุ1ม
นอยเพียงไม1กี่คนที่มีอํานาจบทบาทในการตัดสินใจทางการเมือง
เรียกว1า ชนชั้นนําทางการเมืองหรือชนชั้นปกครอง
Bottomore : ชนชั้นนํากลุ1มขุนนางทหาร หรือไม1ก็เป!นชนชั้นที่สูงกว1า
ขุนนาง

7. Putnam:แนวคิดชนชั้นนําเชื่อว1าในทุกสังคมจะมีชนชั้นของกลุ1ม
คนที่เหมาะสมเป!นผูปกครองมีอํานาจเพียงชนชั้นเดียวซึ่งเป!น
กลุ1มคนที่มีคุณสมบัติพิเศษทั้งในดานทักษะและดานศีลธรรม ที่มี
ความสามารถในการปกครองรัฐ ทังนี้เนื่องจากธรรมชาติจะมีการความสามารถในการปกครองรัฐ ทังนี้เนื่องจากธรรมชาติจะมีการ
สรางชนชั้นนําใหเป!นผูปกครองดังนั้น การปกครองรัฐไม1ใช1หนาที่
ของคนส1วนใหญ1 แต1เป!นภาระของคนส1วนนอยโดยเฉพาะกลุ1มชน
ชั้นนําที่มีคุณสมบัติ คุณธรรมบางประการ ที่เหมาะสมและจะนํา
และปกครองรัฐไปสู1ความดีงาม ความคิดทางการเมืองในลักษณะ
นี้ไม1ใช1สิ่งใหม1แต1อย1างใด เราสามารถพิจารณาจากนักคิดตั้งแต1
Plato ในยุคกรีก Machiavelli ในยุคกลางและ Neitzsche ใน
ศตวรรษที่ 19

8. Vilfredo Pareto : เชื่อว1าชนชั้นนําเกิดขึ้นเพราะความสามารถของมนุษยในสังคมไม1เท1าเทียม
กัน 1)ดานวัตถุ และ2)ดานศีลธรรม จะขึ้นมาเป!นผูปกครองหรือชนชั้นนํา
: เนื่องจากพฤติกรรมมนุษยในสังคมจะเป!นไปตามอารมณมากกว1าเหตุผล สังคมจึงมี
แต1ความวุ1นวายและการต1อสูแย1งชิงแต1ความวุ1นวายและการต1อสูแย1งชิง
: จึงจําเป!นตองมีชนชั้นนําเพื่อรักษาความเป!นระเบียบ
;พฤติกรรมที่ไรเหตุผลของมนุษยนั้นถูกกําหนดโดย
1)ความรูสึกพื้นฐานหรือ residues ที่เปลี่ยนแปลงไดยาก
2)และหลักการที่มีอยู1 หรือ derivations ซึ่งเปลี่ยนแปลงไดง1าย
1)มีอิทธิพลเหนือการกระทําของมนุษยมากที่สุด ส1วน2)ปVจจัยหลังมักจะถูกใชเป!นขออางเพื่อปกปWดพฤติกรรมที่ขาดเหตุผล
; อํานาจในสังคมกระจุกตัวอยู1ในมือของชนชั้นนําที่ผลัดเปลี่ยนกันครองอํานาจ คน
ส1วนใหญ1ไม1ไดมีบทบาทสําคัญในกิจการของรัฐแต1อย1างใด

9. Joseph Schumpeter ; ประชาธิปไตยในแง1ที่เป!น
เครื่องมือของสังคมสําหรับคัดเลือก หรือกลั่นกรอง
ชนชั้นนําทางการเมือง (political filter) จากกลุ1มชนชั้นนําทางการเมือง (political filter) จากกลุ1ม
ต1าง ๆ การเลือกตั้งจึงเป!นเพียงกระบวนการแข1งขัน
ระหว1างกลุ1มผูนําทางการเมืองเพื่อสรรหาผูทําหนาที่
ตัดสินใจทางการเมืองแทนที่จะปล1อยใหขนชั้นนํา
กลุ1มเดียวผูกขาดอํานาจเท1านั้น

10. สังคมสมัยใหม1นั้นอํานาจหาไดกระจุกตัวอยู1ในมือของผูกุมอํานาจรัฐแต1
เพียงลําพังไม1 หากกลับกระจัดกระจายอยู1ในสถาบันและกลุ1มต1าง ๆ
กลุ1มนี้มองว1าอํานาจทางการเมืองหรือการใชอํานาจทางการเมืองเป!นเรื่อง
ของการแข1งขันของกลุ1มอิทธิพลต1าง ๆ ที่ผลัดเปลี่ยนเขามาใชอํานาจทาง
การเมืองและมองว1าอํานาจทางการเมืองนั้นกระจายไปยังกลุ1มต1าง ๆ ที่
ตองแข1งขันต1อรองและประนีประนอมมากกว1าผูกขาดไวที่กลุ1มใดกลุ1มหนึ่ง
ดังนั้น จึงไม1มีกลุ1มใดที่ผูกขาดอํานาจการตัดสินใจอย1างเด็ดขาด

11. Witt ; จุดสนใจของตนแบบชนชั้นนําแบบพหุนิยมจึงอยู1ที่ “กลุ1ม
ผลประโยชน”(interest group) มิใช1 “ชนชั้นนํา”
นักพหุนิยมวิจารณกลุ1มแนวความคิดชนชั้นนํานิยมซึ่ง Polsbyนักพหุนิยมวิจารณกลุ1มแนวความคิดชนชั้นนํานิยมซึ่ง Polsby
(1960) เรียกว1าทฤษฎีการจัดลําดับชั้นทางสังคม Polsby ให
ทัศนะแบบพหุนิยมว1า การกระจายของอํานาจจะอยู1ตราบใดที่ยังมี
ส1วนร1วมในกระบวนการตัดสินใจ (decision making) การ
แข1งขันหรือว1าความขัดแยงในหมู1ผูนําทางการเมือง ความสามารถ
พิเศษของผูนํานี้จะถูกจํากัดในขอบเขตของประเด็นเท1านั้น

12. สังคม (social pluralism) หมายถึง สังคมที่มีกลุ1มต1าง ๆ มาอยู1
ร1วมกันในสังคมเดียว เช1น ชนกลุ1มนอย (ethnic group) กลุ1ม
เชื้อชาติ (racial)หรือกลุ1มทางศาสนาที่อาศัยอยู1ภายใต
แนวคิดโครงสร้างอํานาจแบบพหุนิยม
เชื้อชาติ (racial)หรือกลุ1มทางศาสนาที่อาศัยอยู1ภายใต
กฎเกณฑ ของระบบวัฒนธรรมหลักร1วมกันแต1ก็คงไวและให
ความนับถือวิถีชีวิต ค1านิยมและวัฒนธรรมที่แต1ละกลุ1ม (กลุ1ม
ต1าง ๆในสังคมนั้น ๆ) ยึดถือซึ่งเรียกว1า
วัฒนธรรมย1อย (sub-culture)

13. แนวความคิดพื้นฐานของกลุ1มโครงสรางอํานาจแบบพหุนิยม เชื่อ
ว1าการเมืองเป!นเรื่องของการแข1งขันของกลุ1มผลประโยชนต1าง
แนวคิดโครงสรางอํานาจแบบพหุนิยม
ว1าการเมืองเป!นเรื่องของการแข1งขันของกลุ1มผลประโยชนต1าง
ๆ ของสังคม กลุ1มผลประโยชนเหล1านี้ต1างก็เป!นอิสระต1อกัน

14. แนวคิดระบบอุปถัมภ ; ตั้งอยู*บนเครือข*ายความสัมพันธแบบไม*เป$น
ทางการ (face to face) ที่มีปฏิสัมพันธระหว*างบุคคลสองบุคคล
(dyadic) ที่มีการแลกเปลี่ยนกันอย*างไม*เท*าเทียมกัน (unequal(dyadic) ที่มีการแลกเปลี่ยนกันอย*างไม*เท*าเทียมกัน (unequal
exchange)

15. แนวคิดระบบอุปถัมภ ; ตั้งอยู1บนเครือข1ายความสัมพันธ
แบบไม1เป!นทางการ (face to face) ที่มีปฏิสัมพันธ
ระหว1างบุคคลสองบุคคล (dyadic) ที่มีการแลกเปลี่ยนระหว1างบุคคลสองบุคคล (dyadic) ที่มีการแลกเปลี่ยน
กันอย1างไม1เท1าเทียมกัน (unequal exchange)
ผูนําตองแสดงบทบาทที่สําคัญ คือ การใหความคุมครอง
หรือช1วย “เคลียร”

16. แนวคิดระบบอุปถัมภ
ผาสุก พงษไพจิตร และสังคิต พิริยะรังสรรค ; นักเลงจะ
มีอิทธิพลในระดับทองถิ่นเท1านั้น แต1เจาพ1อในปVจจุบัน
อาจขยายอิทธิพลของตนครอบคลุมไปในหลาย
จังหวัดและเขาไปมีบทบาทในการเมืองระดับชาติ
ความสัมพันธระหว1างเจาพ1อกับนักการเมืองและพรรค
การเมืองก็เป!นไปในลักษณะการแบ1งปVนผลประโยชน
ซึ่งกันและกัน

17. แนวคิดระบบอุปถัมภ
โครงสรางอํานาจและชนชั้นนําในชนบทไทย
กรณีศึกษาหมู1บานดั้งเดิมและหมู1บานที่กําลัง
เปลี่ยนแปลง ผลการศึกษา พบว1า โครงสราง
อํานาจและพลวัตรของโครงสรางอํานาจ กรณี
หมู1บานดั้งเดิมนั้น โครงสรางอํานาจองครวมมี
ลักษณะที่เกิดจากการปะทะ ประสานโครงสราง
อํานาจแบบเครือญาติ แบบอุปถัมภและฝVกฝnาย
โดยมีพลวัตรที่เริ่มตนจากโครงสรางอํานาจแบบ
เครือญาติ ซึ่งมีการกระจายอํานาจของหัวหนากลุ1ม
ตระกูลต1าง ๆ ในชุมชน

18. แนวคิดระบบอุปถัมภ
โครงสรางอํานาจและชนชั้นนําในชนบทไทย จากนั้นก็
เริ่มผันแปรมาสู1ลักษณะอํานาจเชิงอุปถัมภ อันเป!น
ความสัมพันธแนวตั้งระหว1างผูนํากับลูกนอง เมื่ออํานาจ
รัฐเขาไปแทรกแซงหมู1บานก็ไดมีการก1อรูปความสัมพันธ
เชิงอุปถัมภระหว1างขาราชการกับชาวบานมากขึ้น
ขณะเดียวกันความผันแปรของโครงสรางอํานาจก็มิไดหยุดอยู1แค1นั้น เมื่อระบบ
เงินตราเริ่มเขามามีบทบาทมากขึ้น ความสัมพันธระหว1างนายทุนกับชาวบานก็
ก1อรูปในเชิงอุปถัมภขึ้นมาภายใตการขูดรีดนอกระบบเศรษฐกิจทุนนิยม
นอกจากนี้ความสัมพันธภายในหมู1บานมิไดเป!นเนื้อเดียวกันอย1างเช1นในอดีต
ในทางตรงกันขามกลับมีการแย1งชิงและช1วงชิงสิ่งที่มีคุณค1าในหมู1บานอยู1เสมอ
ๆ และทําใหเกิดการก1อตัวเป!นกลุ1มฝVกฝnายภายในหมู1บานในกรณีหมู1บานที่มีการ
เปลี่ยนแปลง

19. แนวคิดระบบอุปถัมภ
ฐานทางวัฒนธรรมของระบบเครือญาติ เช1น การนับถือผีบรรพบุรุษเหมือนดังเช1น ผี
ปูnย1าตายายของชาวบานในภาคอีสานและภาคเหนือส1วนโครงสรางอํานาจแบบกลุ1ม
ฝVกฝnาย (faction) ซึ่งเป!นโครงสรางที่ตั้งอยู1บนความสัมพันธเชิงอํานาจ

20. การลงพื้นที่ การสัมภาษณ นักศึกษาเห็นถึง
โครงการสรางของอํานาจในทางการเมือง
ทองถิ่นหรือไม1 อย1างไรบาง