1. T.C.
YALOVA ÜNĠVERSĠTESĠ
SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ
ÇALIġMA EKONOMĠSĠ VE ENDÜSTRĠ ĠLĠġKĠLERĠ ANABĠLĠM DALI
ĠNSAN KAYNAKLARI VE ÇALIġMA ĠLĠġKĠLERĠYÜKSEK LĠSANS
PROGRAMI (TEZSĠZ) ıı. DÖNEM
MAKALE KONUSU: Outsourcing ve Hindistan
MAKALENĠN YAYIMLANDIĞI KAYNAK: Paper presented at EconAnadolu
2009: Anadolu International Conference in Economics
June 17-19, 2009, EskiĢehir, Turkey.
HAZIRLAYAN: TUĞBA ÖZEN 127210001
ÖĞRETMEN: PROF. DR. CĠHANGĠR AKIN
OCAK 2014
0

2. Paper presented at EconAnadolu 2009: Anadolu International Conference in
Economics June 17-19, 2009, Eskişehir, Turkey.
Metin Yıldırım1
ĠĠBF, Ġktisat Bölümü Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep
e-mail: myildirim@gantep.edu.tr
Gökçe Kale2
ĠĠBF, Ġktisat Bölümü Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep
e-mail: gkale@gantep.edu.tr
Outsourcing ve Hindistan
ÖZET
Outsourcing, daha önce firmanın kendisi tarafından gerçekleĢtirilen
fonksiyonlarının baĢka bir firmadan temin edilmesi olarak tanımlanmaktadır.
ÇalıĢmada, offshoring ve outsourcing kavramları tanıtılarak, Hindistan‟da
outsourcing‟in geliĢimi ve Hindistan ekonomisine olan etkisi incelenecektir.
Anahtar Kelimeler: Offshoring, outsourcing, Hindistan.
Abstract
Outsourcing is defined by providing a firm‟s functions which previously
produced within the enterprise from another firm.
In this study, phenomenons of offshoring and outsourcing will be
defined, development of outsourcing in India and impacts of outsourcing on
Indian economy will be examined.
Keywords:Offshoring, outsourcing, India.
1

3. GĠRĠġ
Hindistan‟ın bilgi ve iletiĢim teknolojileri sektörü dikkat çekici bir geliĢme
göstermektedir. Hindistan‟da ucuz iĢgünün bulunması Hindistan‟ı bankacılık,
sigortacılık, teknoloji, telekomünikasyon, mühendislik, çağrı merkezi gibi
alanlarda faaliyet gösteren çok uluslu Ģirketlerin küresel üretim zincirinde rekabet
edebilen bir ülke haline gelmiĢtir.Bu durum Hindistan‟ı outsourcing alanında iyi
bir merkez haline getirmiĢtir.
1. OUTSOURCING, OFFSHORE OUTSOURCING VE OFFSHORING
TANIMLAMALARI
Outsoucing terimi giriĢimin dıĢında üretilen mal ve hizmetlerin kullanımını
göstermek için kullanılmaktadır.DıĢŸ kaynak kullanımı anlamına gelen
Outsourcing, büyük Ģirketlerin belirli görevleri kendileri gerçekleĢtirmek yerine,
taĢeron iĢçi kiralama yöntemi olarak tanımlanmaktadır.
Outsourcing
giriĢimin
bulunduğu
ülkede
yapılıyorsa
„‟domestic
outsourcing‟‟ adını almakta;BaĢka bir ülkede yapılıyorsa „‟outsourcing abroad‟‟
adını almaktadır.
Offshoring; hizmet veya mal üretiminin tamamen yurt dıĢında yapılması
demektir. Üretimin yurtdıĢında bağlı firmalara transferi durumu “dar anlamda
offshoring” ve üretimin yurtdıĢında bağlı olmayan firmalara transferi “geniĢ
anlamda offshoring” olarak ifade edilmektedir.
Tablo 1: Bir Firma (veya firma grubun) Ġçin Üretim Seçenekleri
Üretim Yeri
Kendi Bünyesinde
DıĢarıdan Tedarik
Yurtiçi Üretim
Mal ve hizmet firmanın kendi
Mal ve hizmet kendi ülkesindeki diğer
(Domestic)
bünyesinde ve kendi ülkesinde
firmalardan temin
üretilmektedir. (Domestic in-house)
edilmektedir.(Domestic outsourcing)
YurtdıĢı Üretim
Mal ve hizmet yabancı ülkede
Mal ve hizmet yabancı ülkede ki bağlı
(Offshoring)
firmanın kendi bünyesinde
olmayan diğer firmalarda
üretilmektedir.
üretilmektedir.(Offshore outsorcing veya
uluslararası taĢeronculuk)
Kaynak: UNCTAD (2004). World Investment Report 2004: The shift Towards Services, s.148.
2

4. 1.1.Dar Anlamda Offshoring(Offshore Inhouse Sourcing)
Aynı grubun bağlı firmalarıyla yapılanoffshoring aĢağıdaki Ģartları
sağlamalıdır.ĠĢlerini outsource eden ülkedeki firmanın iĢgücü azalmasıyla beraber
kısmi veya bütün olarak kapanması yurtdıĢında aynı mal ve hizmetleri üreten
bağlı firmaların açılması.Üretimini offshore yapan firma daha önce tüketilen mal
ve hizmetleri yurtdıĢındaki kendi bağlı firmasından ithal eder.
1.2.GeniĢ Anlamda Offshoring (OffshoreOutsourcing veya YurtdıĢı
TaĢeronluk)
GeniĢ anlamda offshoring sermaye ortaklığı olmaksızın yurtdıĢı taĢeronluk
yapmayı ifade etmektedir.
TaĢeronluk bağlı olmayan firmalar arasında fakat genellikle iĢbirliği ve
ortaklık iliĢkisi içinde meydana gelmektedir. ĠĢleri outsource eden ülkedeki firma,
iĢleri yurt dıĢına taĢeron olarak verdiği zaman asıl firmada ki iĢçi sayısında
azalmaya sebep olmaktadır. Geçici kapasite eksikliğinden dolayı yada firmada
mevcut olmayan yetenekli iĢgücü gerektiren ek iĢleri karĢılayabilmek için yapılan
hukuki iĢleme geçici taĢeronluk denir.
TaĢeronluk;
muhasebe,
Ar-Ge,
Bilgisayar
hizmetleri,
hukuki
danıĢmanlıkve muhasebe gibi hizmetleri içermektedir.
2. OUTSOURCING’ĠN ULUSLARARASI TĠCARETTEKĠ YERĠ
Günümüzde küreselleĢme ile birlikte ticaret alanı ve faaliyet türleri
geliĢmiĢtir.Eskiden
ticaret
mal
karĢılığında
baĢka
bir
mal
üzerinden
yapılmaktayken; günümüzde geliĢen teknoloji ve değiĢen taĢımacılık Ģartlarının
etkisi ile doğadan miras kalan karĢılaĢtırmalı üstünlüklerin etkisi azalmıĢve bugün
bu üstünlükler insan gücü tarafından yaratılabilir hale gelmiĢtir.
Bu durumu örneklendirmek gerekirse; iklim ve doğal Ģartları itibariyle
Hawai, Grönland adasından daha fazla turist merkezi haline gelmektedir fakat
modern ekonomilerde ise Silikon Vadisi geliĢen teknoloji ve insan faktörünün
etkisi ile heryerde hareket edebilen bir kaynak olarak ortaya çıkmaktadır.
3

5. Ekonomi teorisyenleri dünyanın mal ve hizmetlerini “ticareti yapılabilir”
veya “ticareti yapılamaz” olarak kavramsallaĢtırmaktadırlar. Bir kutu içerisine
konulabilen ve gemi iletaĢınabilen her türlü malı ticareti yapılabilir mal olarak
nitelendirirlerken, bir kutu içine konulamayan (hizmetler gibi) yada taĢınamayan
malları (ev gibi) ise ticareti yapılamaz mallar olarak nitelendirmektedirler.
Günümüzde ise teknolojik geliĢmelerle bu kavramlar değiĢim geçirmiĢtir.
Artık tek bir mal tek bir yerde üretilmemekte, üretim süreçleri birbirinden
bağımsız olarak iĢleyebilmektedir.
ġubat 2004‟de Harvard profesörü N. Gregory Mankiw‟in outsourcing
olgusunun Amerika ekonomisi için faydalı olacağını ve bu olgunun diğer
uluslararası ticaret Ģekillerinden hiçbir farkının olmadığını söylemesi önce
Amerika‟da daha sonra da diğer ülkelerde Outsourcing olgusunun geliĢmesine ve
yaygınlaĢmasına olanak tanımıĢtır.
Günümüzde yaĢanan teknolojik geliĢmeler Ticaret Teorisinin kırılmasını
sağlayan iki türlü ayrılma neden olmuĢtur.
1-Uluslararası taĢıma maliyetlerinin hızlı biçimde düĢmesi malların üretim
noktasından tüketim noktasına doğru kolaylıkla taĢınmasını sağlamıĢtır.
2-Uluslararası iletiĢim ve koordinasyon maliyetlerinin hızlı Ģekilde düĢmesi
üretim aĢamalarının birbirinden bağımsız yerlerde yapılabilmesine olanak
tanımıĢtır.
Bu bağlamda yurt içi ve yurt dıĢı taĢeronluk geliĢmiĢtir.
3.OUTSOURCING ÖNEMĠ
Amerika‟daki daha fazla firmanın iĢleri outsource etmesiyle, kademeli bir
etki ortaya çıkmaktadır. Rakipleri outsource yaparken ve bundan ekonomik
kazanımlar elde ederken firmalar ister istemez outsourcing yapmak zorunda
kalmaktadırlar. Outsourcing‟in global arenada önem kazanmasının bir çok sebebi
vardır.Bunlardan birkaçını sıralayacak olursak;
4

6. 1. Outsourcing piyasaya eriĢim imkânı vermektedir.
2. Outsourcing, BiliĢim Teknolojisi firmalarına yeterince iĢ olmadığı veya
çok fazla iĢ olduğu durumlarda yardım etmektedir.
3. Firmaların risklerini maksimize etmelerine olanak tanımaktadır.
4. Outsourcing, gitgide artan karmaĢık iĢlerin daha fazla kontrol edilebilir
parçalara ayrılmasına yardım etmektedir.
5. Firmaların iĢleri outsource etmesinin diğer nedeni de yurtdıĢındaki
eriĢilebilen iĢgücü piyasasının büyüklüğü ve kalitesidir.
4. OUTSOURCING MERKEZĠ: HĠNDĠSTAN
1965
Hindistan‟da
yılında ABD‟nin Hindistan‟a ambargo uygulaması
çalıĢan
IBM
ġirketi‟nin
1977
yılında
bu
sonucu
ülkeden
çekilmesi,Hindistan‟ın yazılım devi haline gelmesine sebep olmuĢtur. Bu
durumun bir sonucu olarak Dünyanın en büyük Ģirketleri açısından Hindistan,
muhasebe, arka ofis iĢlemleri, çağrı merkezi, yazılım, biyoteknoloji, medikal
turizm gibi hizmetlerin outsourc edildiği merkezi haline gelmiĢtir. Hindistan‟ın
outsourcing cenneti olmasının sebeplerini kısaca aĢağıda ki gibi açıklayabiliriz:
4.1.Bol Miktarda Bilim Ve Teknoloji Yeteneğine Sahip Ġnsan Kaynağı
Hindistan‟ın teknoloji, yazılım ve nükleer teknoloji alanındaki ilerleyiĢinin
altında yatan önemli faktörlerden biri 1960‟larda baĢlayan Hintli beyin göçü ve bu
beyin göçünün 2000‟li yıllardaknowhow olarak Hindistan‟a geri dönüĢüdür.
4.2.DüĢük ĠĢgücü Maliyetleri
Hindistan zengin ucuz iĢgücü kaynağına sahiptir. ĠĢgücü maliyeti dünya
iĢgücü maliyetinin sadece dörtte biridir.
4.3. Ġngilizce Yeterliliği
ABD‟den
sonra
dünyada
en
çok
ĠngilizcekonuĢan
ülke
Hindistan‟dır.Özellikle yazılım sektöründe mühendislik seviyesinde teknik
5

7. Ġngilizce sahip birçok iĢçi bulunmaktadır. Bu da
ülkeye outsourcing
faaliyetlerinde avantaj sağlamaktadır.
4.4. Coğrafik Avantajlar
ABD ile arasında 12 saatlik bir zaman farkı olması Hintlilere ABD‟lilerin
uyku saatlerinde de çalıĢma imkanı sağlamaktadır.
4.5.Eğitim ve Öğretim
Hindistan‟da 250‟den fazla derece ve diploma seviyesinde bilgisayar
eğitimi sağlayan üniversite ve mühendislik okulları bulunmaktadır.
4.6. Yasal Çevre
Hindistan 1957‟de oluĢturulan Patent Yasası‟nı 1994 revize fikri mülkiyet
haklarının korunması ve bu hakların ihlali durumunda verilecek cezaları revize
etmiĢ ve toplumda Patent Yasası bilincinin hızla geliĢmesini sağlamıĢtır.
4.7. Kalite Yönetimi
Hindistan‟ın en baĢarılı 400 firmasının yaklaĢık yüzde 75‟i ISO9000 veya
SEI-CMM (Software Engineering Institute-Capability Maturity Model) düzey 2
belgesi veya bunların eĢiti kalite belgesine sahiptirler. Dünya çapında 69
organizasyonda bulunan SEI-CMM düzey 5 belgesine sahip 46 organizasyon
Hindistan‟da bulunmaktadır(TaĢkın,6).
3.8.Yazılım Teknolojileri Parkları GeliĢtirme
Yazılım Teknoloji Parkları‟nda 5500‟den fazla iĢletme bulunmaktadır.
Yazılım Teknoloji Parkları, Hindistan‟da yatırımcılara tüm sermaye malları
üzerinden sıfır ithalat vergisi, 10 yıllık özel gelir vergisi iadesi, yüksek hızlı veri
iletiĢim bağlantıları gibi altyapı imkânlarına eriĢim gibi birçok teĢvik sunmaktadır.
Yazılım Teknoloji Parkları‟ndan yapılan ihracat Hindistan‟ın toplam yazılım
ihracatının %68‟ini oluĢturmaktadır.
6

8. 4.9.Yazılım Endüstrisi Kurumları
Bu kurumlar arasında Nasscom ve MAIT en önde gelenler arasındadır.
Kar amacı gütmeyen bu kuruluĢların amacı BT sektörünün itici gücü olan
yazılımın büyümesinde bir katalizör görevi görmek, yazılım ve hizmetlerde iĢ
yapmayı ve ihracatı kolaylaĢtırmak ve yazılım teknolojisindeki araĢtırmaların
geliĢimini teĢvik etmektir.
4.10.Hindistan’da Risk Sermayesi Ortamı
Hindistan‟daUlusal Risk Fonu kurulmuĢtur.KuruluĢun amacı yazılım iĢine
yeni baĢlayacaklara ve küçük ölçekli sektörlerdeki BT departmanlarına risk
sermayesi sağlamaktır.
5. OUTSOURCING’ĠN HĠNDĠSTAN EKONOMĠSĠNE ETKĠSĠ
Yazılım ve hizmet sektörü, Hindistan‟ın toplam ihracatı içinde 1996-2003
yılları arasında %3‟ten %21‟e yükselerek Hindistan ekonomisinde artan bir
öneme sahiptir(Balachandirane,2007,9).2006-2007yılları arasında sektörün ihracat
kazançlarına yazılımın katkısı %58 olarak hesaplanmaktadır.
5.1. GSYĠH’daki Büyüme
Yazılım sektörü çeĢitli yan endüstrilerin büyümesine, dolaysız vergi
tahsilâtında bir artıĢa ve önemli ölçüde yüksek harcanabilir gelir nedeniyle
tüketici harcamalarında bir yükselmeye katkıda bulunmaktadır.
Tablo 2: Outsourching‟in Hindistan Ekonomisine Katkısı (2000-2012)
Yıllar
Büyüme Hızı
2000
%3,9
2001
%5,1
2002
%4,6,
2003
%8,1
2006-2007 arası
%5,4
2012
%12,3
7

9. Tablodan da anlaĢılacağı üzere outsourcing sektörünün Hindistan‟ın
GSYĠH‟ ya olan katkısı giderek artmıĢtır. Hizmetler sektörü içinde de Bilgi
Teknolojileri büyümenin itici gücü olmuĢtur. 1990‟lardan beri devam eden
istikrarlı geliĢim sonucunda BT sektörü, 1993‟den beri yıllık ortalama %46
büyümüĢtür(Rosenthal,2004,3).
Hindistan‟ın BT ve BT‟ye bağlı yan sektörlerinin büyümesi Hindistan gibi
nüfusu kalabalık birülkede istihdama katkısı az gibi gözükse de 2006-2007 yılları
arasında bu sektörlerin outsourc olarak istihdama etkisi 1,6 milyon olarak
gerçekleĢmiĢtir. 2012 de ise beklenen değer ise 5 milyon olarak tahmin
edilmektedir. Ġstihdam oranında artıĢlara sebep olan outsourc hacmi satın alma
gücü yükselen bir kesim meydana getirmiĢtir.
5.2 BiliĢim Teknolojilerinin Mümkün Kıldığı Hizmetler:
BiliĢim
Teknolojileri
sektörü;yazılım
geliĢtirme
hizmetleri,
çağrı
merkezleri, veri giriĢi hizmetleri, programlama, iĢ süreçlerinin outsourc‟ü,
arka ofis iĢlemleri ve alt yapı iĢlemleri gibi konular ve alt dalları hakkında
hizmetler sunmaktadır.
8

10. SONUÇ
ABD, Avrupa ve Japonya gibi ülkelerin aksine Hindistan taĢeronlaĢma
konusunda önemli adımlar atmıĢtır. Yurt dıĢına eğitime giden genç nüfusun yıllar
sonra knowhow olarak ülkeye geri dönüĢünü sağlayan hükümet bol miktarda
bilim ve teknoloji yeteneğine sahip insan kaynağı elde etmiĢtir. Yurt dıĢında
özellikle Amerika‟da eğitim gören yeni nesil uluslararası taĢeronculukta önemli
bir etkisi olan Ġngilizce diline hakim olmuĢtur. Hindistan outsourcingin GSMH
içindeki payını arttırabilmek adına yasal mevzuatta yeterli değiĢiklikler yapmakla
birlikte, ülke genelinde kalite yönetimini geliĢtirmiĢ, Yazılım Teknolojileri
Parkları kurmuĢ ve ulusal arenada kendine önemli bir outsourcing alanı
yaratmıĢtır. Bu durum ülkeyi aĢamalı olarak toplum refahını yükseltme ve
fakirliği azar azar yok etme olanağına kavuĢmuĢtur.
Hindistan baĢarısından öğrenilmesi gereken en önemli Ģey, az geliĢmiĢ
bir ülkenin bile kalkınmasında “yeni fikirlerin” ve “bilgi”nin ne kadar önemli
bir rol oynadığıdır.
9

11. KAYNAKÇA
Balatchandirane, G. (2007). IT Offshoring And India: Some Implications.
Institute Of
Developing
Economies:3-9
www.ide.go.jp/English/Publish/Download/Dp/pdf/086.pdf(4.4.2009).
Baldwin, R. ve Robert-Nicoud, F.(2006). Offshoring And Globalisation:
What Is New About
The
New
Paradigma?:2.
www.econ.hitu.ac.jp/~coeres/fdi2006/papers/baldwin.pdf(9.12.2008).
Bhagwati, J. (2005). A New Vocabulary For Trade. Wall Street Journal: 1.
www.columbia.edu/~jb38/WSJ%20QpEd%20Aug%205%202005.doc(13.04.2
009).
Blinder, A.S. (2005). Fear Of Offshoring:46.www.princeton.edu/~ceps/workingpapers/119blinder.pdf. (9.12.2008).
Çetinel, E. (2007). Türkiye Çin Olur Mu?
Radikal.http://www.radikal.com.tr/ekhaber.php?ek=ktp&haberno=7119.(2
3.04.2009). Garetto, S. (2007). Input Sourcing And Multinational
Production:2.http://www.econ.yale.edu/seminars/IntTrade/it09/garetto090218.pdf.(2008).
GASAM. (2008). Hindistan Raporu:7.
www.gasam.org.tr/ulkeler/india/GASAM-HINDISTAN-RAPORU.pdf.
(23.04.2009)
.
Grossman, G.M. ve Rossi-Hansberg, E. (2006). The Rise Of Offshoring: It
Isn‟t
Wine For Cloth Anymore:1.
www.kc.frb.org/PUBLICAT/SYMPOS/2006/PDF/Grossman
-RossiHansberg.paper.0728.pdf. (09.12.2008).
Kaiyan, S. (2005).The Development Of India‟s Software Industry And Its
Lessons For China:5.www.asianscholarship.org/ejourn/articles/shen
kaiyan.doc. (11.03.2009)
Kırım, A. (2007). Türkiye Nasıl ZenginleĢir? Remzi Kitabevi:70.
Kuruvilla, S. ve Ranganathan, A. (2008). Economic Development Strategies
And Macro- And Micro-Level Human Resources Policies: The Case Of
India‟s “Outsourcing”
Industry:8.
digitalcommons.ilr.cornell.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1166&context=art
10

12. icls (11.03.2009)
NASSCOM. (2005). The IT IndustryIn India: Strategic Review In India 2005.
OECD (2007). Offshoring and Employment: Trends and Impact: 15-18.
Rosenthal, M. (2004). Beyond Outsourcing: Sustainable Economic Growth In
India:3.
web.mit.edu/profit/India%20and%20Outsourcing%20Papers/India%20Tri
p%2 0'04%20Paper_Marjorie%20Rosenthal.doc. (12.03.2009).
Smith, A.(1937). An Inquiry Into The Nature And Causes Of The Wealth Of
Nations. [Yayın Tarihi:1993]:424.
TaĢkın, M.M. Yazılım Sektörü.s.6.
www.dtm.gov.tr/dtmadmin/upload/EAD/KonjokturIzlemeDb/yazilim.doc.
(25.04. 2009)
UNCTAD (2004). World Investment Report 2004: The Shift Towards
Services:148.
http://www.unctad.org/en/docs/wir2004 en.pdf (12.09.2008).
Vieth, W ve Chen, E. (2004). Bush Support Shift Of Jobs Overseas. Los
Angeles Times.http://articles.latimes.com/2004/feb/10/nation/nabushecon10.
(25.04.2009)
WTO.(2007). Trade Policy Review Report By India:6
11

13. 12

14. 13