Đánh giá hiện trạng ô nhiễm môi trường nước và đề xuất giải pháp cải thiện ô nhiễm môi trường làng nghề chế biến thủy sản xã thụy hải thái thụy thái bình.doc

DỊCH VỤ VIẾT THUÊ ĐỀ TÀI TRỌN GÓI ZALO / TELE : 0932.091.562
TẢI FILE TÀI LIỆU – SIVIDOC.COM
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
NGUYỄN THỊ THU
Tênđề tài:
ĐÁNH GIÁ HI ỆN TRẠNG CHẤT LƯỢNG NƯỚC THẢI
LÀNG NGH Ề CHẾ BIẾN THỦY SẢN XÃ TH ỤY HẢI,
HUYỆN THÁI TH ỤY, TỈNH THÁI BÌNH
KHÓA LU ẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào t ạ : Chính quy
Chuyên ngành :Khoa học môi tr ường
Khoa : Môi tr ường
Khoá :2010 – 2014
Thái Nguyên, 2014

KetKet--noinoi..comcom KhoKho taitai lieulieu mienien phiphi
ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM
NGUYỄN THỊ THU
Tênđề tài:
ĐÁNH GIÁ HI ỆN TRẠNG CHẤT LƯỢNG NƯỚC THẢI
LÀNG NGH Ề CHẾ BIẾN THỦY SẢN XÃ TH ỤY HẢI,
HUYỆN THÁI TH ỤY, TỈNH THÁI BÌNH
KHÓA LU ẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Hệ đào t ạ : Chính quy
Chuyên ngành :Khoa học môi tr ường
Khoa : Môi tr ường
Khoá :2010 – 2014
Giảng viên hướng dẫn : TS. Nguyễn Thanh Hải

Thái Nguyên, 2014

LỜI CẢM ƠN
Thực tập tốt nghiệp là th ời gian rất quan trọng đối với sinh viên.Đây là
thời gian để củng cố và h ệ thống lại kiến thức đã h ọc đồng thời tiếp xúc với
thực tế làm quen v ới công vi ệc sau này.
Được sự đồng ý c ủa Ban Giám Hiệu Nhà tr ường, khoa Môi tr ường em
tiến hành nghiên cứu đề tài: “ Đánh giá ệhin trạng chất lượng nước thải làng
nghề chế biến thủy sản xã Th ụy hải, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình”.
Trong quá trình thực hiện đề tài em xin chân thành c ảm ơn sự giúp đỡ
tận tình của Ban chủ nhiệm khoa Môi tr ường, các thầy cô giáo trong khoa và
đặc biệt là s ự hướng dẫn tận tình của thầy giáoTS. Nguyễn Thanh Hải, em
đã hoàn thành khóa lu ận của mình.
Em xin chân thành c ảm ơn sự giúp đỡ của các cô chú, anh chị tại
phòng Tài nguyên và Môi tr ường huyện Thái Thụy đã t ạo điều kiện giúp đỡ
em trong suốt quá trình thực tập.
Cuối cùng, em gửi lời cảm ơn sâu s ắc đến gia đình và b ạn bè, những
người đã giúp đỡ rất nhiều về mặt tinh thần và v ật chất để em hoàn thành t ốt
được chương trình học tập và báo cáoốt nghiệp.
Trong quá trình thực hiện khóa lu ận tốt nghiệp, do kinh nghiệm và ki
ến thức còn h ạn chế nên chắc chắn em không tránh khỏi những sai sót và khi
ếm khuyết. Em rất mong được sự tham gia đóng góp ý ki ến từ phía các thầy
cô giáo và các ạbn sinh viênđể khóa lu ận của em được hoàn thành h ơn nữa.
Em xin chân thành c ảm ơn!
Thái Nguyên, ngày 24 tháng 5ă mn 2014
Sinh viên
Nguyễn Thị Thu

DANH MỤC BẢNG
Trang
Bảng 2.1. Trình độ kỹ thuật ở các làng nghề hiện nay.................................................17
Bảng 2.2. Các chỉ tiêu ô nhiễm từ sản xuất của một số loại hình làng ngh ề .. 24
Bảng 3.1.Giá trị của các thông số ô nhi ễm trong nước thải chế biến thủy hải
sản (QCVN 11/2008 – BTNMT).........................................................................27
Bảng 3.2. Phương pháp phân tích các thông ốs trong phòng thí nghi ệm.........28
Bảng 4.1. Thành ph ần và kh ối lượng chất thải tại một số hộ................................38
trong làng ngh ề chế biến cá Thụy Hải..................................................................................38
Bảng 4.2. Phân tích n ước thải tại làng ngh ề chế biến thủy hải sản....................39
và môi tr ường xung quanh...........................................................................................................39
Bảng 4.3. Kết quả phân tích m ẫu nước thải ......................................................................41
của công ty ch ế biến cá Biển Đông........................................................................................41
Bảng 4.4. Kết quả phân tích m ẫu nước thải của cơ sở chế biến cá ủca ông T ạ
Đình Hon...........................................................................................................................43
Bảng 4.5. Kết quả phân tích m ẫu nước thải của.............................................................45
cơ sở chế biến cá ủca bà Hoàng Th ị Mai......................................................45
Bảng 4.6. Kết quả điều tra phỏng vấn về hiện trạng môi tr ường..........................48
của làng ngh ề chế biến thủy hải sản.................................................................48

DANH MỤC HÌNH
Trang
Hình 2.1. Sự phân b ổ các làng nghề Việt Nam theo khu vực ......................... 16
Hình 4.1. Các công đoạn của qui trình chế biến cá......................................... 37
Hình 4.2. Biểu đồ thể hiện các thông số ô nhi ễm của nước thải làng ngh ề năm
2011 ................................................................................................. 40
Hình 4.3. Biểu đồ thể hiện chất lượng nước thải của cơ sở chế biến cá Biển
Đông ............................................... ................................................. 42
Hình 4.4. Biểu đồ thể hiện chất lượng nước thải của cơ sở chế biến cá nhà
ông T ạ Đình Hon ............................................................................. 44
Hình 4.5. Biểu đồ thể hiện chất lượng nước thải của cơ sở chế biến cá nhà bà
Hoàng Th ị Mai ................................................................................ 46
Hình 4.6.Biểu đồ hàm l ượng COD, BOD5 của 3 khu vực lấy mẫu nước thải 47
Hình 4.7. Biểu đồ biểu diễn hàm l ượng TSS của 3 khu vực lấy mẫu nước thải
......................................................................................................... 47
Hình 4.8. Biểu đồ biểu diễn ảnh hưởng của nước thải làng ngh ề đến môi
trường sống trong khu vực .............................................................. 49
Hình 4.9. Sơ đồ dây chuy ền công ngh ệ xử lý n ước thải làng ngh ề theo phương
án tuyển nổi kết hợp với hồ sinh học .............................................. 51
Hình 4.10. Sơ đồ dây chuy ền công ngh ệ xử lý n ước thải làng ngh ề theo
phương án keo ụt tuyển nổi, hấp phụ kết hợp với hồ sinh học hiếu
khí .................................................................................................... 52
Hình 4.11. Sơ đồ dây chuy ền công ngh ệ xử lý n ước thải làng ngh ề theo
phương án keo ụt kết hợp với hệ thống hồ sinh học ....................... 54

DANH MỤC CÁC T Ừ VIẾT TẮT
BOD : Nhu cầu oxy sinh hóa
BTNMT : Bộ Tài nguyên – Môi tr ường
BNNPTNT : Bộ Nông nghi ệp – Phát triển nông thôn
BVMT : Bảo vệ môi tr ường
CBLT – TP : Ch ế biến lượng thực, thực phẩm.
CHXHCN : Cộng hòa xã h ội chủ nghĩa.
COD : Nhu cầu oxy sinh học.
CNH–H ĐH : Công nghi ệp hóa, hi ện đại hóa
CN – TTCN : Công nghi ệp – ti ểu thủ công nghi ệp.
CTR : Chất thải rắn
ĐTM : Đánh giá tácđộng môi tr ường
ĐTNC : Đề tài nghiên cứu
HTX : Hợp tác xã
JICA : Cơ quan hợp tác Quốc tế Nhật Bản
KCN : Khu công nghi ệp
KLN : Kim loại nặng
NĐ : Nghị định
TCVSLĐ : Tiêu chuẩn vệ sinh lao động
TCCP : Tiêu chuẩn cho phép
TCVN : Tiêu chuẩn Việt Nam
TNHH : Trách nhiệm hữu hạn
TSS : Tổng chất rán ơl lửng
TT : Thông t ư
UBND : Ủy ban nhân dân
VLXD : Vật liệu xây d ựng

WCCI : Hội đồng Quốc tế về nghề thủ công trên thế giới.

MỤC LỤC
Trang
PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ.................................................................................................................1
1.1.Tính cấp thiết...................................................................................................................................1
1.2.Mục tiêu nghiênứcu của đề tài...............................................................................................2
1.3. Ý ngh ĩa của đề tài.......................................................................................................................2
1.3.1. Ý ngh ĩa thực tiễn....................................................................................................................2
1.3.2. Ý ngh ĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học....................................................2
PHẦN 2: TỔNG QUAN TÀI LI ỆU.....................................................................................3
2.1. Cơ sở khoa học của đề tài.......................................................................................................3
2.1.1. Cơ sở lý lu ận.............................................................................................................................3
2.1.2. Cơ sở pháp lý.............................................................................................................................5
2.2. Tình hình nghiên cứu đề tài trong và ngoài n ước..................................................7
2.2.1. Thế giới..........................................................................................................................................7
2.2.2. Việt Nam.......................................................................................................................................9
2.2.3. Làng ngh ề và phát triển làng ngh ề theo hướng bền vững..........................13
2.2.3.1. Khái niệm làng ngh ề.....................................................................................................13
2.2.3.2. Vai trò c ủa làng ngh ề truyền thống.....................................................................14
2.2.3.3. Phân lo ại làng ngh ề ......................................................................................................15
2.2.3.4. Một số đặc điểm của làng ngh ề Việt Nam hiện nay...................................16
2.2.3.5. Xu hướng phát triển bền vững..................................................................................21
2.2.3.6. Khái quátềvô nhi ễm môi tr ường làng ngh ề Việt Nam hiện nay.......22
PHẦN 3: ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PH ƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU...........................................................................................................................................................25
3.1. Đối tượng, phạm vi nghiên ứcu........................................................................................25
3.1.1. Đối tượng nghiên ứcu của đề tài..................................................................................25

3.1.2. Địa điểm và ph ạm vi nghiên ứcu...............................................................................25

3.2. Nội dung nghiên ứcu...............................................................................................................25
3.2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh ết - xã h ội của xã Th ụy Hải ..................................25
3.2.1.1. Điều kiện tự nhiên..........................................................................................................25
3.2.1.2. Thực trạng phát triển kinh tế - xã h ội..................................................................25
3.2.2. Đánh giá ựthc trạng phát triển làng ngh ề chế biến thủy hải sản của xã
Thụy Hải, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình. ....................................................................25
3.2.2.1. Đánh giá ựthc trạng phát triển làng ngh ề truyền thống của xã Th ụy
Hải...............................................................................................................................................................25
3.2.2.2. Giới thiệu về làng ngh ề chế biến thủy hải sản...............................................25
3.2.3. Đánh giá ệhin trạng chất lượng nước thải của làng ngh ề chế biến thủy
hải sản.......................................................................................................................................................26
3.2.3.1. Đánh giá ệhin trạng chất lượng nước thải của làng ngh ề chế biến thủy
hải sản năm 2011................................................................................................................................26
hải sản qua phân tích trong thòng thí nghi ệm.................................................................26
hải sản qua phiếu điều tra..............................................................................................................26
3.2.4. Những thuận lợi, khó kh ăn trong công tác quản lý môi tr ường và đề
xuất một số biện pháp giảm thiểu ô nhi ễm môi tr ường tại làng ngh ề chế biến
thủy hải sản............................................................................................................................................26
3.2.4.1. Thuận lợi................................................................................................................................26
3.2.4.2. Khó kh ăn..............................................................................................................................26
3.2.4.3. Đề xuất một số biện pháp giảm thiểu ô nhi ễm môi tr ường tại làng
nghề chế biến thủy hải sản............................................................................................................26
3.3. Phương pháp nghiênứcu.......................................................................................................26
3.3.1. Phương pháp thu thập, phân tích và t ổng hợp tài li ệu thứ cấp................26

3.3.2. Phương phápđiều tra phỏng vấn..................................................................................27

3.3.3. Phương pháp ổtng hợp so sánh với QCVN 11/2008 - BTNMT ........... 27
PHẦN 4: KẾT QUẢ VÀ TH ẢO LUẬN...................................................... 29
4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh ết - xã h ội của xã Th ụy Hải ............................. 29
4.1.1. Điều kiện tự nhiên. .............................................................................. 29
4.1.1.1. Vị trí địa lý .............................................. ........................................... 29
4.1.1.2. Địa hình .............................................................................................. 29
4.1.1.3. Khí hậu ............................................................................................... 29
4.1.1.4. Thủy văn ............................................................................................ 30
4.1.2. Thực trạng phát triển kinh tế - xã h ội .................................................... 31
4.1.2.1. Tăng trưởng kinh tế ............................................................................ 31
4.1.2.2. Chuyển dịch kinh tế ........................................................................... 31
4.1.2.3. Thực trạng phát triển các ngành kinh tế ............................................. 31
4.1.2.4. Dân s ố, lao động, việc làm, thu nh ập ................................................. 32
4.1.2.5. Thực trạng phát triển khu dân c ư ....................................................... 33
4.1.2.6. Phân tích, đánh giá ựthc trạng phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ
tầng xã h ội ....................................................................................................... 34
4.1.2.7. Quốc phòng, an ninh .................................. ........................................ 35
4.2. Đánh giá ựthc trạng phát triển làng ngh ề chế biến thủy hải sản của xã
Thụy Hải, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình. ............................................... 36
4.2.1. Đánh giá ựthc trạng phát triển các làng nghề truyền thống của xã Th ụy
Hải. .................................................................................................................. 36
4.2.2. Giới thiệu về làng ngh ề chế biến thủy hải sản. ..................................... 36
4.3. Đánh giá ệhin trạng chất lượng nước thải của làng ngh ề chế biến thủy hải
sản. ................................................................................................................... 37
4.3.1. Đánh giá chất lượng nước thải của làng ngh ề chế biến thủy hải sản năm
2011. ................................................................................................................ 38

4.3.2. Đánh giá ệhin trạng chất lượng nước thải làng ngh ề chế biến thủy hải
sản qua phân tích trong phòng thí nghi ệm........................................................................41
4.4. Những thuận lợi, khó kh ăn trong công tác quản lý môi tr ường và đề xuất
một số biện pháp giảm thiểu ô nhi ễm môi tr ường tại làng ngh ề chế biến thủy
hải sản........................................................................................................................................................50
4.4.1.Thuận lợi.....................................................................................................................................50
4.4.2. Khó kh ăn..................................................................................................................................50
4.4.3.Đề xuất một số biện pháp giảm thiểu ô nhi ễm môi tr ường tại làng ngh ề
chế biến thủy hải sản........................................................................................................................50
4.4.3.1. Biện pháp kỹ thuật...........................................................................................................50
4.4.3.2. Biện pháp quản lý và truy ền thông môi tr ường..........................................55
4.4.3.3. Biện pháp tuyên truyền, giáo dục ...........................................................................55
PHẦN 5: KẾT LUẬN VÀ KI ẾN NGHỊ.........................................................................56
5.1. Kết luận...........................................................................................................................................56
5.2. Kiến nghị .......................................................................................................................................56
TÀI LI ỆU THAM KHẢO........................................................................................................57

1
PHẦN 1
ĐẶT VẤN ĐỀ
1.1.Tính cấp thiết
Hiện nay, đất nước ta đang trênđà phát triển công nghi ệp hóa, hi ện đại
hóa, phát triển doanh nghiệp vừa và nh ỏ đã được Đảng và Nhà n ước xácđịnh
là h ướng đi cơ bản trong quá trình phát triển của nước ta. Thực tế cho thấy,
trong các làng nghề truyền thống của vùng nông thôn n ước ta các doanh
nghiệp vừa và nh ỏ đã th ể hiện vai trò ch ủ đạo của mình và s ự phát triển khởi
sắc của những làng ngh ề trong những năm gần đây đã đem lại hiệu quả kinh tế
- xã h ội rất lớn. Làng ngh ề có ý ngh ĩa lớn thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội
ở nông thôn. Ho ạt động làng ngh ề đã thu hút nhiều thành ph ần kinh tế tham
gia, giải quyết việc làm cho h ơn 30% lực lượng lao động nông thôn. Hoạt
động làng ngh ề còn đóng vai trò r ất quan trọng trong việc xóa đói gi ảm
nghèo, góp ph ần nâng cao ch ất lượng cuộc sống cho người lao động. Tuy
nhiên, ũcng phải nhấn mạnh rằng, cho đến nay, sự phát triển của làng ngh ề
còn mang tính ch ất tự phát, quy mô nhỏ với loại hình sản xuất chủ yếu là th ủ
công, trang thi ết bị cũ kỹ, công ngh ệ lạc hậu lại thêm ựs thiếu hiểu biết của
người dân trong v ấn đề bảo vệ môi tr ường. Vì thế, cùng với sự mở rộng quy
mô s ản xuất của các làng nghề là ô nhi ễm môi tr ường đang ngày càng gia
tăng gây ảnh hưởng trầm trọng đến sức khỏe, đời sống của nguời dân địa
phương.Và s ự ô nhi ễm ngày càng tr ở nên trầm trọng hơn khi vấn đề môi
trường ở nông thôn ch ưa được các quan tâm đúng mức của các ngành có liên
quan. Kết quả quan trắc trong thời gian gần đây cho th ấy mức độ ô nhi ễm của
các làng nghề không nh ững không gi ảm mà còn gia t ăng. Điều này ảnh
hưởng trực tiếp đến môi tr ường đất, nước, không khí, môi tr ường cảnh quan,

sức khỏe người dân trong địa phương và các khu vực lân c ận. Xuất phát ừt yêu
cầu thực tiễn đó và được sự đồng ý c ủa ban giám hiệu nhà tr ường, khoa Môi

2
Trường, dưới sự hướng dẫn của TS. Nguyễn Thanh Hải – gi ảng viên trường
Đại học Nông Lâm, em đã th ực hiện đề tài : “ Đánh giá ệhin trạng chất
lượng nước thải làng ngh ề chế biến thủy sản xã Th ụy hải, huyện Thái
Thụy, tỉnh Thái Bình” .Với mong muốn đánh giáđúng thực trạng môi tr ường
nước thải làng ngh ề, tìm ra nguyên nhân gây ô nhi ễm và đề xuất một số giải
phápđể khắc phục, giảm thiểu tình trạng ô nhi ễm môi tr ường của làng ngh ề
chế biến thủy sản ở xã Th ụy Hải, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình.
1.2.Mục tiêu nghiênứuc của đề tài
Đề tài s ẽ tập trung nghiên ứcu một số vấn đề sau:
- Xácđịnh nguồn gây ô nhi ễm của làng ngh ề chế biến thủy hải sản.
- Đánh giá ệhin trạng nước thải của làng ngh ề.
- Đề xuất một số giải pháp kiểm soát ô nhiễm và b ảo vệ môi tr ường.
- Nâng cao ch ất lượng môi tr ường làng ngh ề tại địa phương.
1.3. Ý ngh ĩa của đề tài
1.3.1. Ý ngh ĩa thực tiễn
- Xácđịnh được thực trạng chất lượng nước thải của làng ngh ề.
- Kết quả của đề tài góp thêm đối với hệ thống thông tin, d ữ liệu về
hiện trạng môi tr ường của địa phương đồng thời kết quả này giúp người dân
nâng cao nh ận thức về vấn đề môi tr ường.
- Cung cấp các biện pháp về bảo vệ môi tr ường làng ngh ề ở địa
phương.
1.3.2. Ý ngh ĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học
- Giúp sinh viên biết cách thức thực hiện một đề tài nghiên cứu khoa
học.
- Giúp sinh viên ậvn dụng kiến thức đã h ọc vào trong th ực tiễn đồng
thời trau dồi thêm kiến thức đã thu th ập được từ thực tiễn.

3
PHẦN 2
TỔNG QUAN TÀI LI ỆU
2.1. Cơ sở khoa học của đề tài
2.1.1. Cơ sở lý lu ận
* Môi tr ường là gì?
Môi tr ường là t ập hợp tất cả các thành phần của thế giới vật chất bao
quanh, có kh ả năng tácđộng đến sự tồn tại và phát triển của mỗi sinh vật.
Theo UNESCO, môi tr ường được hiểu là “Toàn b ộ các hệ thống tự
nhiên và các ệh thống do con người tạo ra xung quanh mình, trong đó con người
sinh sống và b ằng lao động của mình đã khai thác các tài nguyên thiên nhiên
hoặc nhân t ạo nhằm nhân t ạo nhằm thảo mãn nh ững nhu cầu của con người”.
Theo khoản 1 điều 3 Luật bảo vệ môi tr ường Việt Nam năm 2005, môi
trường được định nghĩa như sau: “ Môi tr ường bao gồm các yếu tố tự nhiên
và yếu tố vật chất nhân t ạo có quan h ệ mật thiết với nhau, bao quanh con
người, có ảnh hưởng tới đời sống, sản xuất, sự tồn tại, phát triển của con
người và thiên nhiên”.
* Chức năng của môi tr ường
- Môi tr ường là không gian s ống của con người và các loài sinh vật.
- Môi tr ường là n ơi cung cấp các nguồn tài nguyên cần thiết cho đời
sống và s ản xuất của con người.
- Môi tr ường là n ơi chứa đựng phế thải do con người tạo ra trong hoạt
động sống và ho ạt động sản xuất.
- Chức năng giảm nhẹ các tácđộng có h ại của thiên nhiênớit con người
và sinh v ật trên tráiđất.

- Chức năng lưu trữ và cung c ấp thông tin cho con ng ười.

4
* Ô nhi ễm môi tr ường là gì?
Theo khoản 6 điều 3 Luật bảo vệ môi tr ường Việt Nam năm 2005: “Ô
nhiễm môi tr ường là s ự biến đổi của các thành phần môi tr ường không phù
hợp với tiêu chuẩn môi tr ường gây ảnh hưởng xấu đến con người, sinh vật”.
- Ô nhi ễm môi tr ường đất
Là quá trình thoái hóađất và b ị ô nhi ễm bởi các hóa chất độc hại khi hàm
l ượng các chất đó cao h ơn tiêu chuẩn cho phép. Các nguồn gây ô nhi ễm môi tr
ường đất chủ yếu là các chất thải từ hoạt động sản xuất nông nghi ệp, sinh hoạt,
bệnh viện, công nghi ệp. Trong đó đáng chú ý là các nguồn ô nhi ễm từ sản xuất
nông nghi ệp (dư lượng thuốc trừ sâu, di ệt cỏ, thuốc kích thích sinh trưởng, phân
hóa h ọc) và s ản xuất công nghi ệp (nhà máy, xí nghiệp).
Sự ô nhi ễm môi tr ường nước là s ự thay đổi thành ph ần và tính ch ất
của nước gây ảnh hưởng đến hoạt động sống bình thường của con người và
sinh vật
Theo Hiến chương Châu Âu: Ô nhi ễm môi tr ường nước là s ự biến đổi
chủ yếu do con người gây ra đối với chất lượng nước làm ô nhi ễm nước và
gây nguy h ại cho việc sử dụng, cho nông nghi ệp, cho công nghi ệp, nuôi cá,
nghỉ ngơi, giải trí, cho động vật nuôi c ũng như các loài hoang dại.
Khái niệm nước mặt: Là n ước tồn tại trên mặt đất liền hoặc hải đảo.
Khái niệm nước ngầm: Là n ước tồn tại trong các ầtng chứa nước dưới
mặt đất.
- Ô nhi ễm môi tr ường không khí
Ô nhi ễm không khí là s ự có m ặt của những chất lạ hoặc sự biến đổi
quan trọng trong thành ph ần không khí, làm cho nó không s ạch, bụi và có
mùi khó ch ịu, làm gi ảm tầm nhìn… có ảnh hưởng đến đời sống của con
người và sinh vật.

5
* Suy thoái môi trường
Theo khoản 7 điều 3 Luật bảo vệ môi tr ường năm 2005: “S ự suy giảm
về chất lượng và s ố lượng các thành phần môi tr ường gây ảnh hưởng xấu đối
với con người và sinh v ật”.
Nguyên nhân gây suy thoái môi trường rất đa dạng: Sự biến động của
tự nhiên theo hướng không có l ợi cho con người, sự khai thác tài nguyên quá
khả năng phục hồi, do mô hình phát triển chỉ nhằm và t ăng trưởng kinh tế, sự
gia tăng dân s ố, nghèo đói, b ất bình đẳng.
* Quản lý môi tr ường và phòng ch ống ô nhi ễm: “Qu ản lý môi tr
ường là một hoạt động trong quản lý xã h ội: có tác động điều chỉnh các hoạt
động của con nguời dựa trên ựs tiếp cận có h ệ thống, xuất phát ừt quan điểm
định lượng, hướng tới sự phát triển bền vững và s ử dụng hợp lý tài nguyên”.
Quản lý môi tr ường được thực hiện bằng tổng hợp các biện pháp: Luật
pháp, chính sách, kinhế ,t công ngh ệ, xã h ội, văn hóa, giáo dục…Các bi ện
pháp này có thể đan xen, phối hợp với nhau tùy theo điều kiện cụ thể của vấn
đề đặt ra. Việc quản lý môi tr ường được thực hiện ở mọi quy mô: toàn c ầu,
khu vực, quốc gia, tỉnh, huyện, cơ sở sản xuất, hộ gia đình.
* Tiêu chuẩn môi tr ường
Theo khoản 5 điều 3 Luật bảo vệ môi tr ường Việt Nam năm 2005:
“ Tiêu chuẩn môi tr ường là gi ới hạn cho phép của các thông số về chất lượng
môi tr ường xung quanh, về hàm l ượng các chất gây ô nhi ễm trong chất thải
được cơ quan nhà n ước có th ẩm quyền quy định làm c ăn cứ để quản lý và b
ảo vệ môi tr ường”.
2.1.2. Cơ sở pháp lý

- Luật bảo vệ môi tr ường năm 2005 được Quốc hội nước cộng hòa xã
hội chủ nghĩa Việt Nam khóa 11 kì h ọp thứ 8 thông qua ngày 29/11/2005 và
có hi ệu lực thi hành t ừ ngày 1/7/2006.

6
- Nghị định 149/2004/NĐ – CP ngày 07/07/2006 c ủa Chính phủ về
phát triển ngành, ngh ề nông thôn.
- Nghị định 80/2006/NĐ – CP ngày 09/08/2006 c ủa Chính phủ về việc
quy định chi tiết và h ướng dẫn thi hành v ề một số điều của luật BVMT.
- Nghị định 59/2007/ NĐ – CP ngày 09/04/2007 v ề quản lý ch ất thải
rắn
- Nghị định số 21/2008/NĐ – CP ngày 28/02/2008 m ọi đối tượng sản
xuất, kinh doanh, dịch vụ đều phải lập báo cáoĐTM hoặc cam kết bảo vệ môi
trường (đối với các dự ánđầu tư cơ sở mới) hoặc đề án BVMT đố(i với cơ sở
đang hoạt động)
- Nghị định 29/2008/NĐ – CP ngày 28/02/2008 v ề sửa đổi, bổ sung
một số điều của nghị định 80/2006/NĐ- CP của Chính phủ về việc quy định
chi tiết và h ướng dẫn thi hành m ột số điều của luật BVMT.
- Thông t ư 116/2006/ TT – BNN ngày 18/02/2006 c ủa Bộ Nông nghi
ệp và Phát triển Nông thôn v ề việc hướng dẫn thực hiện một số nội dung của
nghị định số 66/2006/NĐ – CP ngày 07/07/2006 c ủa Chính phủ về phát triển
ngành ngh ề nông thôn .
- Thông t ư số 113/TT – BTC ngày 28/12/2006 c ủa Bộ Tài Chính v ề
việc hướng dẫn một số nội dung về ngân sách nhà nước hỗ trợ phát triển
ngành ngh ề nông thôn theo ngh ị định số 66/2006/NĐ – CP ngày 07/07/2006
của Thủ tướng Chính phủ.
- Thông t ư số 46/2011/TT – BTNMT ngày 26/12/2011 c ủa Bộ Tài
Nguyên và Môi Trường quy định về BVMT làng ngh ề.
- Quyết định 132/2000/QĐ – TTg Khuy ến khích phát triển ngành ngh ề
nông thôn.
- Quyết định số 22/2006/QĐ – BTNMT v ề việc áp dụng TCVN về môi

trường.

7
- Quy chuẩn kỹ thuật Việt Nam QCVN 08: 2008/BTMT, quy chuẩn kỹ
thuật quốc gia về chất lượng nước mặt.
- Quy chuẩn kỹ thuật Việt Nam QCVN 014: 2008/BTMT, quy chuẩn
kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước thải sinh hoạt.
- Quy chuẩn kỹ thuật Việt Nam QCVN 014: 2008/BTMT, quy chuẩn
kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước ngầm.
thuật quốc gia về chất lượng không khí xung quanh.
thuật quốc gia về nước thải công nghi ệp.
2.2. Tình hình nghiên ứcu đề tài trong và ngoài n ước
2.2.1. Thế giới
Trên thế giới từ những năm đầu tiên ủca thế kỷ XX cũng có m ột số
công trình nghiên cứu có liên quan đến làng ngh ề như: “Nhà máy làng xã”
của Bành T ử (1992); “Mô hình s ản xuất làng xã” và “Xã h ội hóa làng th ủ
công” c ủa N.H.Noace (1982). Năm 1964, tổ chức WCCI (World crafts
council Internatianal – H ội đồng quốc tế về nghề thủ công trên thế giới) được
thành l ập, hoạt động phi lợi nhuận vì lợi ích chung của các quốc gia có ngh ề
thủ công truy ền thống (Ngô Trà Mai, 2008)[12].
Đối với các nước châu Á, s ự phát triển làng ngh ề truyền thống là gi ải
pháp tích cực cho các vấn đề kinh tế xã h ội nông thôn. Th ực tế nhiều quốc gia
trong khu vực có nh ững kinh nghiệm hiệu quả trong phát triển làng ngh ề, điển
hình là Trung Qu ốc, Nhật Bản, Hàn Qu ốc, Ấn Độ, Thái Lan. Trung Quốc sau
thời kỳ cải cách mở cửa năm 1978, việc thành l ập và duy trì xí nghi ệp Hương
Trấn, tăng trưởng với tốc độ 20 – 30% đã gi ải quyết được 12 triệu lao động dư

thừa ở nông thôn hay ở Nhật Bản, với sự thành l ập “Hi ệp hội khôi ph ục và phát
triển làng ngh ề truyền thống” là h ạt nhân cho s ự nghiệp khôi ph ục và

8
phát triển ngành ngh ề có tính ch ất truyền thống dựa theo “ Luật nghề truyền
thống”...(Tr ần Minh Yến, 2003) [19].
Đặc biệt, “ việc sử dụng cộng đồng như những nhà qu ản lý môi tr ường
không chính th ức và tính c ộng đồng là công c ụ bảo vệ môi tr ường đã được
thực hiện thành công ở một số nước trong khu vực và th ế giới bằng các hình
thức khác nhau” ( Đặng Đình Long, 2005) [11]. Cũng theo Đặng Đình Long,
các nghiênứcu của World Bank đã ch ứng minh rằng, “ dựa trên ứsc ép của
cộng đồng, cộng với việc tăng cường năng lực của các cơ quan quản lý môi
trường có th ể cải thiện được lượng phát thải của các cơ sở gây ô nhi ễm”.
Một số quốc gia đã th ực hiện thành công cách quản lý này nh ư:
Côlômbia, Trung Qu ốc, Hàn Qu ốc, Philipine, Malaysia, Indonexia... với
phương pháp chođiểm đơn giản để dân chúng nhận rõ c ơ sở nào tuân th ủ các
tiêu chuẩn chống ô nhi ễm của quốc gia và c ủa địa phương, cơ sở nào không
tuân th ủ. Trung Quốc đã cho phép tính các loại phí ô nhi ễm dựa trên mức độ
ô nhi ễm, mức dân c ư phải hứng chịu hậu quả của ô nhi ễm, mức thu nhập
bình quân. Cùng v ới đó, Chính ph ủ của nước này c ũng thường xuyên nâng
cao năng lực của cộng đồng trong nhận thức và hành động giải quyết các vấn
đề môi tr ường địa phương.
Ở Indonexia, dưới áp ựlc của cộng đồng địa phương bằng việc phátđơn
kiện các ơc sở sản xuất gây ô nhi ễm, qua đó Chính ph ủ và các cơ quan kiểm
soát ô nhiễm làm trung gian đứng ra giải quyết, buộc các ơc sở gây ô nhi ễm
phải đền bù cho cộng đồng và nh ững giải pháp giảm thiểu ô nhi ễm (Đặng
Đình Long, 2005) [11].
Như vậy, cần thiết có s ự phối hợp giữa nhà n ước, xã h ội và c ộng
đồng trong quản lý môi tr ường cũng như giải quyết xung đột môi tr ường.
Đây là giải pháp mag tính bền vững cho sự phát triển của xã h ội

9
2.2.2. Việt Nam
Ở Việt Nam.Vấn đề làng ngh ề được đề cập đến trong nhiều thời kỳ,
với những khía cạnh và m ục đích khác nhau.
Trên khía cạnh kinh tế, văn hóa, xã h ội có nhi ều công trình nghiên cứu
về làng ngh ề ở nhiều cấp:
Về sách tham khảo: Có m ột số công trình nh ư: “ Làng ngh ề thủ công
truyền thống Việt Nam” (Bùi V ăn Phượng, 1998)[17]. Tác giả đã t ập trung trình
bày các loại nghề làng hình truy ền thống như: đúc đồng, kim hoàn, rèn, gốm,
trạm khắc đá, thêu ren,ệdt, giấy dó, tranh dân gian, d ệt chiếu, quạt giấy, mây tre
đan, ngọc trai, làm tr ống. Ở đây ch ủ yếu giới thiệu lịch sử, kinh tế, văn hóa, ngh
ệ thuật, tư tưởng, kỹ thuật của các bí quyết nghề, thủ pháp nghệ thuật, kỹ thuật
của các nghệ nhân và các làng ngh ề thủ công truy ền thống Việt Nam. Trong
cuốn “ Bảo tồn và phát triển các làng nghề trong quá trình CNH
– H ĐH” (D ương Bá Phượng, 2011) [13], tác giả đã đề cập kháđầy đủ từ lý luận
đến thực trạng của làng ngh ề: từ đặc điểm, khái niệm, con đường và điều kiện
hình thành làng ngh ề, tập trung vào m ột số làng ngh ề ở một số tỉnh với các
quanđiểm, giải pháp và phương hướng nhằm phát triển các làng nghề
trong CNH – H ĐH. Và nhi ều công trình khác của tác giả như: “ Phát triển
làng ngh ề truyền thống ở nông thôn Vi ệt Nam trong thời kỳ công nghi ệp
hóa, hiện đại hóa” (Trần Minh Yến, 2003)[19], “ Làng Đại Bái – Gò đồng
Bắc Ninh” (Đỗ Thị Hào, 1987)[6]; “ Về hai làng ngh ề truyền thống ở Phú
Bài và Hiền Lương” (Bùi Th ị Tân, 1995) [15].
Về đề tài nghiên cứu: Đề tài khoa h ọc về việc “ Hoàn thi ện các giải
pháp kinh ết tài chính nh ằm khôi ph ục và phát triển các làng nghề ở nông
thôn vùng Đồng bằng sông H ồng” (H ọc viện tài chính, 2004); “ Tiếp tục đổi

mới chính sách và giải phápđẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm của các làng nghề
truyền thống ở Bắc Bộ thời kỳ đến năm 2010” (B ộ Thương Mại, 2003)… Đặc

10
biệt phải kể đến là đề tài “ Nghiên ứcu về quy hoạch phát triển làng ngh ề thủ
công theo h ướng CNH nông thôn ở nước CHXHCN Việt Nam” của Bộ NN
và PTNT hợp tác cùng ổt chức JICA của Nhật năm 2002, đã điều tra, nghiên
ứcu tổng thể các vấn đề có liên quan đến làng ngh ề thủ công n ước ta về tình
hình phân b ổ, điều kiện KT – XH c ủa làng ngh ề, nghiên ứcu đánh giá 12
ặmt hàng thủ công c ủa làng ngh ề Việt Nam (về nguyên liệu , thị trường,
công ngh ệ, lao động) (Trần Minh Yến, 2003)[19].
Nhìn chung, các tác ảgiđã làm rõ v ề khái niệm, lịch sử phát triển, đặc
điểm, thực trạng sản xuất và xu h ướng phát triển của các làng nghề.
Ở khía cạnh môi tr ường: Gần đây, trong các nghiên ứcu về làng ngh ề,
vấn đề môi tr ường đang được nhiều tác giả quan tâm, th ực tế thì vấn đề này
đang gây nhi ều bức xúc và nan giải đối với kinh tế xã h ội nói chung:
Cuốn sách Làng“ ngh ề Việt Nam và môi tr ường”, ( Đặng Kim Chi và
cộng sự, 2005) [4]: Đây là m ột công trình nghiên cứu tổng quát nhất về vấn đề
làng ngh ề và th ực trạng ô nhi ễm môi tr ường làng ngh ề hiện nay. Tác giả đã
nêu rõ từ lịch sử phát triển, phân lo ại, cácđặc điểm cơ bản làng ngh ề cũng như
hiện trạng kinh tế, xã h ội của các làng nghề Việt Nam hiện nay. Cùng với đó
là hi ện trạng môi tr ường các làng nghề ( có phân lo ại cụ thể 5 nhóm làng
nghề chính). Qua đó c ũng nêu rõ cácồtn tại ảnh hưởng tới phát triển kinh tế và
b ảo vệ môi tr ường của làng ngh ề, nêu dự báo phát ểtrin và m ức độ ô nhi ễm
đến năm 2010, một số định hướng xây d ựng chính sách nhằm đảm bảo phát
triển làng ngh ề bền vững và đề xuất các giải pháp ảci thiện môi tr ường cho
từng loại hình làng ngh ề của Việt Nam.
Bên ạcnh đó còn có r ất nhiều các công trình nghiên ứcu của các tác ảgi
khác về tình trạng môi tr ường và s ức khỏe tại các làng nghề:

Nghiên ứcu về “ Những vấn đề về sức khỏe và an toàn trong các làng
nghề Việt Nam”, (Nguy ễn Thị Hồng Tú, Nguyễn Thị Liên Hương, Lê Vân

11
Trình, 2005)[16], đã nêu một số nét về lịch sử phát triển làng ngh ề Việt Nam,
môi tr ường và s ức khỏe người lao động, an toàn s ản xuất làng ngh ề, các biện
pháp phòng ngừa, chăm sóc và nâng cao s ức khỏe người lao động làng ngh ề.
Cuốn “ Nghiên ứcu nguy cơ sức khỏe ở các làng nghề tại một số tỉnh
phía Bắc và gi ải pháp can thiệp” (Nguy ễn Thị Liên Hương, 2006)[9], cho
thấy tình trạng sức khỏe các làng nghề phía Bắc đều trong tình trạng báo động.
Tỷ lệ người lao động có ph ương tiện bảo hộ đạt TCVSLĐ thấp (22,5%); 100%
các hộ sản xuất CBLT – TP n ước thải không qua x ử lý, đổ thẳng ra cống rãnh.
N ồng độ các chất khí gây ô nhi ễm trong môi tr ường (H2S, NH3, SO2) có đến
3/5; 1/5 mẫu không đạt yêu ầcu. Tỷ lệ người mắc bệnh hô hấp chiếm 34,7%,
bệnh về da chiếm tới 37,3%.
Những đề tài này nhìn chung gi ải quyết được mọi vấn đề lý lu ận cơ
bản về các làng nghề, hiện trạng và xu h ướng phát triển, vấn đề ô nhi ễm môi
trường và m ột số giải pháp. Nhưng cácđề tài đi sâu vào m ột làng ngh ề nào
đó thì hầu như chưa nghiên ứcu một cách toàn diện nhất. Mỗi khu vực làng
ngh ề có nh ững điều kiện và th ực tế khác nhau cho ựs phát triển và b ảo tồn.
Hơn nữa, mỗi khu vực bị ô nhi ễm cũng có nh ững nguồn gây ô nhi ễm không
gi ống nhau, vì vậy việc nghiên ứcu cụ thể, chi tiết để có th ể đánh giá toàn
diện về tiềm năng, thực trạng cũng như xu hướng của các làng nghề có ý ngh
ĩa quan trọng cả về khoa học và th ực tiễn.
Tổng quát nhất có l ẽ phải đề cập đến cuốn “ Làng ngh ề Việt Nam và
môi trường” của Đặng Kim Chi và c ộng sự. Dựa trên ơc sở để nghiên ứcu
tổng quan về đặc điểm cũng như thực trạng sản xuất, hiện trạng môi tr ường
các làng ngh ề, tác giả đã đi dến các giải pháp trung nhất cho từng loại hình
làng nghề. Ở đây c ũng đề cập đến việc định hướng xây d ựng một số chính

sách đảm bảo phát triển làng ngh ề bền vững (như các chính sách ềvhỗ chợ tài
chính, chính sách về thị trường, về cơ sở hạ tầng, giáo dục môi tr ường). Qua

12
đó đề xuất các giải pháp, nhìn chung ậtp trung vào hai nhóm chính là gi ải pháp
kĩ thuật và gi ải pháp quản lý nh ằm giảm thiểu ô nhi ễm môi tr ường cho các
làng nghề. Các giải pháp này được đề cập cụ thể hơn trong “ ĐTNC cơ sở khoa
học và th ực tiễn cho việc xây d ựng các chính sách và biện pháp giải quyết
các vấn đề môi tr ường ở các nàng nghề Việt Nam“ (KC.08.09, 2005), cụ thể là
các “Tài li ệu hướng dẫn các giải pháp cải thiện môi tr ường“ cho các làng
ngh ề nhựa; chế biến nông s ản; thực phẩm; thủ công m ỹ nghệ; dệt nhuộm.
Các nghiênứcu của Nguyễn Thị Liên Hương, Trần Minh Yến, Đặng
Văn Trình… đã nêu trênđều có đề cập đến các giải pháp can thiệp.
Ngoài nh ững giải pháp về kĩ thuật (sản xuất sạch hơn và s ử dụng công
nghệ xử lý ch ất thải) thì trong công tác quản lý môi tr ường, các nhà nghiên
cứu hiện đang lưu ý đến 1 số giải pháp có tính khả thi và có hi ệu quả trong điều
kiện của Việt Nam hiện nay đó là gi ải pháp có sự tham gia của cộng đồng và
phát triển nàng ngh ề gắn với phát triển du lịch. Về khía cạnh này có 1 số
nghiên ứcu, bài vi ết điển hình như : “ Sổ tay hướng dẫn xây d ựng kế hoạch
phát triển làng ngh ề sử dụng phương pháp có sự tham gia của cộng đồng”
(Bùi Đình Toái, Nguyễn Thị Thu Quế, 2005) [10]; “ Môi tr ường làng ngh ề với
việc phát triển du lịch bền vững” (Lê Hải, 2006) [5]; đặc biệt trong đó nghiên
cứu có nghiên cứu về “ Tính cộng đồng và xung đột môi tr ường tại khu vực
làng ngh ề ở đồng bằng sông H ồng, thực trạng và xu h ướng biến đổi” ( Đặng
Đình Long, 2005) [11Theo kết quả khảo sát ủca các tác ảgitại 3 làng ngh ề điển
hình thì tỷ lệ những ý ki ến trông ch ờ sự giải quyết ô nhi ễm vào Nhà nước
chiếm tơi 56,6%; giải pháp nâng cao nhận thức môi tr ường chiếm 23,8%;
thông c ảm và cùng ng ười sản xuất xử lý ô nhi ễm thì ngừng sản xuất chỉ có
1,1% ( Đặng Đình Long, 2005) [11]. Qua đó cho th ấy rằng ý th ức của cộng

đồng trong vấn đề phát triển kinh tế gắn với môi tr ường còn nhi ều hạn chế,
vấn đề xung đột môi tr ường có nguy c ơ khá cao và phức tạp.

13
Việt Nam cũng đang có nhi ều cố gắng trong việc tiếp thu kinh nghiệm
của các nước đi trên thế giới và khu v ực trong lĩnh vực quản lý môi tr ường .
Đối với môi tr ường làng ngh ề, năm 2005 BTNMT phối hợp cùng với WB
cùng với Bộ Môi tr ường Hàn Qu ốc tổ chức Hội thảo áp dụng kinh nghiệm
Hàn Qu ốc trong quản lý môi tr ường làng ngh ề truyền thống Việt Nam.
Hơn nữa, kể từ khi Hiệp hội làng ngh ề Việt Nam được thành l ập (2005)
cho đến nay đã có nhi ều chương trình hoạt động cụ thể nhằm cải thiện về mặt
chính sách,ủng hộ về nguồn vốn, nâng cao kinh nghi ệm quản lý, m ở rộng thị
trường, tạo thương hiệu cho các ảsn phẩm, quan tâm đến vấn đề môi tr ường các
làng nghề, khuyến khích cho các làng nghề phát triển về nhiều mặt.
2.2.3. Làng ngh ề và phát triển làng ngh ề theo hướng bền vững
2.2.3.1. Khái niệm làng ngh ề
Có th ể hiểu làng ngh ề “ là làng nông thôn Vi ệt Nam có ngành ngh ề
tiểu thủ công nghi ệp, phi nông nghi ệp chiếm ưu thế về số lao động và thu nh
ập so với nghề nông ” ( Đặng Kim Chi, 2005) [4].
Có r ất nhiều ý ki ến và quan điểm khác nhau khiđề cập đến tiêu chíđể
một làng ở nông thôn được coi như là m ột làng ngh ề. Nhưng nhìn chung, các
ýki ến thống nhất ở một số tiêu chí sau:
- Giá trị sản xuất và thu nh ập từ phi nông nghi ệp ở làng ngh ề đạt trên
50% so với tổng giá trị sản xuất và thu nh ập chung của làng ngh ề trong năm;
hoặc doanh thu hàng n ăm từ ngành ngh ề ít nhất đạt trên 300 triệu đồng.
- Số hộ và s ố lao động tham gia thường xuyên hoặc không th ường
xuyên, trực tiếp hoặc gián tiếp đối với nghề phi nông nghi ệp ở làng ít nh ất đạt
30% so với tổng số hộ hoặc lo động ở làng ngh ề có ít nh ất 300 lao động.
- Sản phẩm phi nông nghi ệp do làng s ản xuất mang tính đặc thù của
làng và do ng ười trong làng tham gia.

14
Theo báo cáo môi ườtrng quốc gia năm 2008, tiêu chí công nhận làng
nghề gồm có 3 tiêu chí sau:
- Có t ối thiểu 30% tổng số hộ trênđịa bàn tham gia các hoạt động
ngành ngh ề nông thôn.
- Hoạt động sản xuất kinh doanh ổn định tối thiểu 2 năm tính đến thời
điểm đề nghị công nh ận.
- Chấp hành t ốt chính sách pháp ậlut của Nhà n ước.
2.2.3.2. Vai trò c ủa làng ngh ề truyền thống
Với hơn 2000 làng ngh ề trong cả nước, gồm 11 nhóm ngành ngh ề, sử
dụng hơn 10 triệu lao động, đóng góp h ơn 40 ngàn t ỷ đồng cho thu nhập
quốc gia… các làng ngh ề truyền thống đã và đang đóng m ột vai trò quan tr
ọng đối với sự phát triển kinh tế xã h ội Việt Nam, đặc biệt là khu v ực kinh tế
nông thôn:
- Sản xuất tiểu thủ công nghi ệp tận dụng nguồn nguyên liệu phong phú
với giá thành rẻ. Các nghề truyền thống chủ yếu sử dụng các nguyênệliu sẵn
có trong n ước, vốn là các tài nguyên thiên nhiênđển hình của miền nhiệt đới:
tre nứa, gỗ, tơ tằm, các ảsn phẩm của nông nghi ệp nhiệt đới (lúa gạo, hoa
quả, ngô, khoai, s ắn…), các lo ại vật liệu lao động.
- Mặt khác, ảsn phẩm từ các nghề không ch ỉ đápứng các thị trường
trong nước với các mức độ nhu cầu khác nhau mà còn xuất khẩu sang các thị
trường nước bạn với nhiều mặt hàng phong phú, có giá trị cao. Trong đó, điển
hình nhất là các mặt hàng th ủ công m ỹ nghệ (hiện nay, mặt hàng này xu ất
khẩu đạt giá trị gần 1 tỷ USD/năm). Giá trị hàng hóa t ừ các làng nghề hàng
năm đóng góp cho n ền kinh tế quốc dân t ừ 40 – 50 ngàn t ỷ đồng. Góp ph ần
chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đẩy nhanh quá trình CNH – HĐH nông thôn.

15
- Đặc biệt, phát triển các nghề tuyền thống đang góp ph ần giải quyết
công ăn việc làm cho h ơn 11 triệu lao động chuyên và hàng ngàn lao động
nông nhàn ở nông thôn, góp ph ần nâng cao thu nh ập cho người dân.
- Hơn nữa, nhiều làng ngh ề hiện nay có xu h ướng phát triển theo
hướng phục vụ các dịch vụ du lịch. Đây là h ướng đi mới nhưng phù hợp với
thời đại hiện nay và mang l ại hiệu quả kinh tế cao, đồng thời có th ể giảm
thiểu tình trạng ô nhi ễm môi tr ường, nâng đời sống vật chất và tinh th ần cho
người dân, phục vụ mục tiêu phát ểtrin bền vững.
2.2.3.3. Phân lo ại làng ngh ề
cực và tiêu cực đến nền kinh tế, đời sống xã h ội và môi tr ường với những nét
đặc thù rất đa dạng.Vấn đề phát triển và môi tr ường của các làng nghề hiện
nay đang có nhi ều bất cập và đang được chú ý nghiên cứu. Muốn có được
những kết quả nghiên ứcu xác thực, đúng đắn và có th ể quản lý t ốt các làng
nghề thì cần có s ự nhìn nhận theo nhiều khía cạnh, nhiều góc độ khác nhau
đối với làng ngh ề. Bởi vậy, hệ thống phân lo ại các làng nghề dựa trên cácốs
liệu thông tin điều tra, khảo sát là cơ sở khoa học cho nghiên ứcu, quản lý hoạt
động sản xuất cũng như việc quản lý, b ảo vệ môi tr ường làng ngh ề. Cách
phân lo ại làng ngh ề phổ biến nhất là phân lo ại theo loại hình sản xuất, loại
hình sản phẩm. Theo cách này có thể phân thành 6 nhóm ngành s ản xuất gồm:
- Ươm tơ dệt vải, may đồ da
- Chế biến lương thực, thực phẩm
- Tái chế phế liệu
- Thủ công m ỹ nghệ, thêu ren
- Vật liệu xây d ựng, khai thác và chế tácđá
- Nghề khác (mộc gia dụng, cơ khí nhỏ, đóng thuy ền, quạt giấy, đan…)

16
2.2.3.4. Một số đặc điểm của làng ngh ề Việt Nam hiện nay
Theo thống kê, hiện trong cả nước có 13% t ổng số hộ dân chuyên sản xuất
nghề, 27% hộ nông dân tham gia s ản xuất nghề, thu hút hơn 29% lực lượng lao
động ở nông thôn. Các làng ngh ề hoạt động với hình thức kháđa dạng: trong tổng
số 40.500 cơ sở sản xuất ở các làng nghề có 80,1% là các hộ cá thể, 5,8% theo
hình thức hợp tác xã và 14,1% thuộc các dạng sở hữu khác Đặ(ng Kim Chi, 2005)
[4]. Làng ngh ề Việt Nam có m ột số đặc điểm cơ bản là:
*Phân b ố làng ngh ề trong cả nước
Với các chỉ tiêuđã đề ra, cho đến nay Việt Nam có kho ảng 2017 làng
nghề, thuộc 11 nhóm ngành ngh ề khác nhau, trongđó g ồn 1,4 triệu hộ tham
gia sản xuất, thu hút hơn 11 triệu lao động.
Hình 2.1.Sự phân b ổ các làng nghề Việt Nam theo khu vực
*Tình hình sản xuất của các làng nghề
- Nguyên liệu cho sản xuất
Nguyên vật liệu cho các làng nghề chủ yếu được khai thácở cácđịa
phương trong nước. Nước ta có khí h ậu nhiệt đới ẩm gió mùa, phong phú

17
nông s ản và th ực vật, đồng thời có ngu ồn khoáng ảsn phong phú, đa dạng
trong đó có các loại vật liệu xây d ựng. Do đó, h ầu hết các nguồn nguyên liệu
vẫn được lấy từ tự nhiên.
Sự khai thác bừa bãi, không có k ế hoạch đã làm c ạn kiệt tài nguyên và
gây ảnh hưởng tới môi tr ường sinh thái. Việc sơ chế các nguyênệliu chủ yếu
do các hộ, các ơc sở sản xuât t ự làm v ới kỹ thuật thủ công ho ặc máy móc
thiết bị tự chế lạc hậu. Do đó ch ưa khai thác hết hiệu quả của các nguyên, gây
lãng phí tài nguyên.
- Công ngh ệ, thiết bị và c ơ sở hạ tầng sản xuất
Hầu hết các ơc sở sản xuất làng ngh ề nông thôn, nh ất là ở khu vực các
hộ tư nhân v ẫn còn s ử dụng các loại công c ụ thủ công truy ền thống hoặc cải
tiến một phần. Trình độ công ngh ệ còn l ạc hậu, cơ khí hóa th ấp, các thiết bị
phần lớn đã c ũ, sử dụng lại của các ơc sở sản xuất công nghi ệp quy mô l ớn
không đảm bảo yêu ầcu kỹ thuật, an toàn và v ệ sinh môi tr ường. Trình độ
công ngh ệ thủ công và bán cơ khí vẫn chiếm tỷ lệ hơn 60% ở các làng nghề.
Hiện nay, để đápứng nhu cầu của thị trường trong nước và th ế giới, nhiều
làng ngh ề đã áp dụng công ngh ệ mới, thay thế máy móc thiết bị hiện đại.
Bảng 2.1. Trình độ kỹ thuật ở các làng nghề hiện nay
Trình độ kỹ Chế biến Thủ công m ỹ Các ngành Các
thuật nông – lâm – nghệ và v ật dịch vụ ngành
thủy sản liệu xây d ựng khác
Thủ công bán
61,51 70,69 43,90 59,44
cơ khí (%)
Cơ khí (%) 38,49 29,31 56,10 40,56
Tự động
0 0 0 0
hóa(%)
(Nguồn: Đặng Kim Chi, 2005)

18
Song nhìn chung, phần lớn công ngh ệ và k ỹ thuật áp dụng cho sản
xuất trong các làng nghề nông thôn còn l ạc hậu, tính cổ truyền chưa được
chọn lọc và đầu tư khoa học để nâng cao ch ất lượng sản phẩm, do đó ch ưa
đápứng được nhu cầu thị trường và gi ảm sức cạnh tranh.
- Đặc điểm về lao động và t ổ chức sản xuất
Trong những năm gần đây, ho ạt động sản xuất của làng ngh ề đang có
nhiều bước tiến mới, nhất là trong th ời đại hóa, toàn c ầu hóa n ền kinh tế thế
giới như hiện nay. Các làng nghề đã thu hút một lực lượng lao động kháđông
đảo, chiếm gần 30% lao động nông thôn nông thôn (h ơn 10 triệu lao động).
Đối với các chủ hộ và ch ủ doanh nghiệp, nhìn chung trình độ học vấn,
chuyên môn còn rất hạn chế. Có t ới 1,3 – 1,6 % trong s ố hộ không bi ết chữ,
trình độ học vấn bình quân m ới đạt 7 – 8/12. T ỷ lệ chưa qua đào t ạo kiến
thức quản lý chuyên môn ở các chủ hộ chiếm 51,5 – 69,89%, đối với các chủ
doanh nghiệp chiếm hơn 43% (Trần Minh Yến, 2003) [19].
Đây là m ột trong những hạn chế có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả sản
xuất, chất lượng sản phẩm và b ảo vệ môi tr ường trong hoạt động của các làng
nghề.
- Thị trường công ngh ệ mang một đặc tính riêng của các làng nghề.
Các thợ thủ công có kh ả năng tạo ra các công cụ sản xuất từ đơn giản đến
phức tạp. Quá trình chuyên môn hóa sản xuất là động lực cho ra đời các làng
nghề chuyên chế tạo công c ụ sản xuất cung ứng cho các làng nghề. Hiện nay,
do tác dụng của cách mạng khoa học kỹ thuật, thị trường công ngh ệ đã d ần
chuyển giao công ngh ệ mới, hiện đại vào s ản xuất. Tuy nhiên, hiệu quả đạt
được còn nhi ều hạn chế, do điều kiện kinh tế xã h ội của nước ta, nên nhiều
công ngh ệ chủ yếu được sử dụng lại công ngh ệ cũ của các nước khác, cácộh

sản xuất sử dụng các công nghệ cũ của các xưởng sản xuất lớn hơn gây ô
nhiễm môi tr ường và ảnh hưởng đến an toàn lao động.

19
- Thị trường tiêu thụ sản phẩm: Trước đây, v ề cơ bản thị trường này
nhỏ hẹp, tiêu thụ tại chỗ (các vùng nông thôn, các làng nghề) do đó giá thành
cũng thấp. Từ khi nền kinh tế chuyển sang cơ chế thị trường, cơ cấu kinh tế và
quan h ệ sản xuất ở nông thôn c ũng dần thay đổi, điều này đã tác động mạnh
mẽ đến tình hình sản xuất và kinh doanh c ủa các làng nghề, chúng dần thích
ứng, đápứng các nhu ầcu của một nền kinh tế mới. Nhiều mặt hàng t ừ các làng
nghề đã được nhiều thị trường trong nước chấp nhận và v ươn tới các thị
trường nước ngoài, mang l ại nguồn thu đáng kể cho quốc gia, đặc biệt phải kể
đến là các mặt hàng th ủ công m ỹ nghệ (mây tre đan, hàng d ệt, thêu ren,
gốm…), đồ gỗ gia dụng, đồ mỹ nghệ…
- Giá trị sản lượng các làng nghề
Trong thời gian qua, các làng nghề Việt Nam đã có nhi ều bước tiến mới
trong quá trình phát triển. Các làng nghề đã t ạo ra một khối lượng hàng hóa l
ớn đápứng nhu cầu trong nước và xu ất khẩu. Theo thống kê ủca Bộ Nông
nghi ệp và Phát triển nông thôn, tính đến năm 2012 tổng giá trị sản lượng của
các làng nghề trong cả nước đạt khoảng 70.000 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng
bình quân trong th ời gian này qua kh ảo sátđạt từ 7 – 9%/ n ăm. Cơ cấu các
ngành nghề cũng đa dạng hơn, có s ự chuyển dịch đáng kể, tăng tỷ trọng các
ngành chế biến lương thực, thực phẩm và c ơ khí, giảm tỷ trọng các ngành sản
xuất vật liệu. Do đó giá trị sản lượng cung như chất lượng sản phẩm không ng
ừng tăng lên, dần thâm nh ập vào th ị trường khó tính trên thế giới.
*Một số thách thức chủ yếu của các làng nghề hiện nay (tạp chí công
nghiệp, 25/12/2008) [3].
Sự phát triển làng ngh ề và các làng nghề truyền thống đã góp ph ần
thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu nông thôn theo h ướng giảm nhanh tỷ trọng giá

trị sản xuất nông nghi ệp, tăng nhanh giá trị sản xuất công nghi ệp và d ịch vụ
nông thôn, góp ph ần giải quyết việc làm cho nhi ều người lao động.

20
Tuy nhiên, hiện nay các làng nghề đang đứng trước nhiều khó kh ăn, đó là
phát triển kiểu phong trào, ch ưa có quy ho ạch; quy mô s ản xuất nhỏ, công nghệ
sản xuất lạc hậu, các thiết bị cũ chắp vá, thiếu đồng bộ, trình độ tay nghề lao
động không đồng đều. Đặc biệt, các làng nghề truyền thống còn có m ột điểm
yếu quan trọng dẫn đến bị thua thiệt khi cạnh tranh trên thị trườn trong và ngoài
n ước là ch ưa có chi ến lược xây d ựng và phát triển thương hiệu cho các ảsn
phẩm của mình. Các khó khăn trong xây d ựng và phát triển làng ngh ề
ở Việt Nam có th ể nêu ngắn gọn như:
- Mặt bằng sản xuất của nhiều làng ngh ề còn ch ật hẹp, không th ể mở
rộng và phát triển sản xuất tiếp được. Đa số các ơc sở sản xuất nằm ngay
trong khu dân c ư, thậm chí là chung v ới nhà ở.
- Cơ sở hạ tầng ở các làng nghề tuy có khá hơn so với cơ sở hạ tầng ở
các làng nông thôn khác, đặc biệt là điều kiện giao thông và điện. Nhưng nhìn
chung cơ sở hạ tầng kinh tế - xã h ội cho phát triển làng ngh ề vẫn còn y ếu kém
như: đường trong các làng nghề nhìn chung còn h ẹp, chủ yếu là tr ải đá và bê
tông ch ưa phục vụ tốt cho việc vận chuyển nguyên liệu và s ản phẩm.
- Người lao động sản xuất tiểu thủ công nghi ệp ở các làng nghề tuy dồi
dào, nh ưng còn thi ếu nhân l ực quản lý và lao động kỹ thuật, theo JICA, chỉ
có 24,2% trong tổng số lao động tham gia sản xuất tiểu thủ công nghi ệp ở các
làng ngh ề được đào t ạo chính thức.
Thứ hai là kh ả năng cạnh tranh trên thị trường: Hàng hóa Vi ệt Nam
nói chung có kh ả năng cạnh tranh thấp, trong đó có c ả các hàng hóa của làng
nghề. Hạn chế này xu ất phát ừt nội lực sản xuất còn th ấp và các khâu bảo vệ
môi tr ường, đảm bảo vệ sinh an toàn th ực phẩm kém hiệu quả, dẫn đến chất
lượng sản phẩm không cao, s ức cạnh tranh yếu kém.

21
Ba là, phát triển các làng nghề hiện đang làm gia t ăng ô nhi ễm môi
trường nghiêm trọng. Hầu hết các làng nghề Việt Nam hiện nay đã và đang bị
ô nhi ễm ở cả ba dạng: ô nhi ễm nước, ô nhi ễm rác thải và ô nhi ễm khí thải.
*Hiện trạng quy hoạch hiện có.
Hiện nay, một mô hình quy ho ạch khácđang được triển khai là: Chính
quyền địa phương và các hộ sản xuất trong làng ngh ề cùng xem xét phương
án quy hoạch đưa khu vực sản xuất làng ngh ề ra khỏi nơi sinh hoạt của gia
đình. Địa phương sẽ quy hoạch khu đất riêng thuộc địa bàn c ủa xã. Các hộ
gia đình sẽ được cho thuêđất để chuyển xưởng sản xuất ra ngoài. H ạ tầng cơ
sở do địa phương và h ộ nghề cùng góp v ốn xây d ựng. Tuy nhiên mô hình
này mới chỉ được áp dụng trên ơc sở tự nguyện của các hộ sản xuất.
2.2.3.5. Xu hướng phát triển bền vững
Muốn đi đúng hướng bản chất và m ục tiêu ủca phát triển bền vững
trước hết chúng ta cần nắm được khái niệm về phát triển bền vững cũng như
mối quan hệ giữa tự nhiên, kinh ết với con người trong quá trình phát triển
kinh tế xã h ội của loài ng ười. Xã h ội loài ng ười không ng ừng phát triển
qua các nền văn minh và các chế độ xã h ội.
Phát triển kinh tế xã h ội là “ quá trình nâng cao điều kiện sống vật chất
và tinh th ần của người dân b ằng phát triển lực lượng sản xuất, thay đổi quan
hệ sản xuất, quan hệ xã h ội, nâng cao ch ất lượng hoạt động văn hóa ”. Nh ưng
quá trình này lại là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sự suy giảm các nguồn tài
nguyên thiên nhiên, làm ảgim chất lượng của môi tr ường. Nếu phát triển không
g ắn với bảo vệ môi tr ường thì phát triển sẽ dần suy thoái. Còn nếu không có
phát triển kinh tế thì bảo vệ môi tr ường sẽ thất bại. Như vậy, giữa con người,
phát triển và môi tr ường có m ối quan hệ mật thiết, có m ối tácđộng qua lại với

nhau. Xã h ội loài ng ười muốn tồn tại và ph ồn thịnh thì việc tiến tới sự phát
triển bền vững là xu th ế tất yếu. “Phát triển bền vững là s ự phát triển

22
sử dụng tài nguyên thiên nhiên,đều kiện môi tr ường hiện có để thỏa mãn nhu
cầu của các thế hệ con người đang sống nhưng hải đảm bảo cho các thế hệ
tương lai cácđiều kiện tài nguyên và môi tr ường cần thiết để họ có th ể sống
tốt hơn ngày hôm nay” (WCED,1987). Nh ưng nhìn chung, để có được sự
phát
triển bền vững thì phải có được sự cân đối, hài hòa gi ữa cả 3 mục tiêu kinh ết,
xã h ội và môi tr ường..
2.2.3.6. Khái quátềvô nhi ễm môi tr ường làng ngh ề Việt Nam hiện nay
Báo cáo môi ườtrng làng ngh ề Việt Nam 2008 do BTNMT công b ố
ngày 20/4 cho bi ết, môi tr ường ở nhiều làng ngh ề đang suy thoái trầm trọng.
Theo báo cáo này, ô nhiễm nước diễn ra đặc biệt nghiêm trọng tại các làng
nghề chế biến lương thực, thực phẩm, chăn nuôi, gi ết mổ, tái chế giấy, dệt
nhuộm, tái chế kim loại; ô nhi ễm không khí di ễn ra nặng nề tại các làng nghề
gốm sứ, vật liệu xây d ựng và khai thácđá, làng nghề tái chế phế thải. Một vấn
đề chung nhất đối với các làng nghề là ph ần lớn chất thải rắn không được thu
gom mà x ả thẳng vào môi tr ường.
2.2.4. Khái quát ựthc trạng phát
huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình.
triển các làng nghề truyền thống của
Theo số liệu điều tra, đến hết năm 2013 số lượng làng ngh ề được
UBND tỉnh Thái Bình công nhận gồm có 242 làng ngh ề trong đó huy ện Thái
Thụy có 28 làng ngh ề. Dựa trên cácếyu tố tương đồng về loại hình sản xuất,
sản phẩm, thị trường nguyên vật liệu và tiêu thụ sản phẩm có th ể chia thành
các nhóm sau:
- Nhóm làng ngh ề mây tre đan, dệt chiếu:
Có 7/28 làng ngh ề mây tre đan, dệt chiếu (chiếm 25%) tổng số làng
nghề của huyện. Đây là nhóm làng ngh ề có truy ền thống lâu đời, sản phẩm
của loại hình sản xuất này có giá trị cao, mang đậm nét văn hóa, dân t ộc.

- Nhóm làng ngh ề ươm tơ, dệt vải:

23
Có 6/28 làng ngh ề ươm tơ, dệt vải (chiếm 21,43%) tổng số làng ngh ề
của huyện. Mặc dù chiếm tỷ lệ nhỏ nhưng sản phẩm của loại hình sản xuất
này mang l ại giá trị kinh tế cao cho đời sống của người dân.
- Nhóm làng ngh ề chế biến thủy hải sản:
Có 5/28 làng ngh ề chế biến thủy hải sản (chiếm 17,86%) tổng số làng
nghề của huyện. Đây là nhóm làng nghề tuy chiếm tỉ lệ không l ớn trong tổng
số làng ngh ề của huyện nhưng mang lại hiệu quả kinh tế cao. Nhóm ngh ề này
được hình thành t ừ xa xưa.
- Nhóm làng ngh ề rèn sắt:
Có 2/28 làng ngh ề rèn sắt trong tổng số làng ngh ề của huyện (chiếm
7,14%). Làng ngh ề rèn sắt đã hình thành t ừ thời xa xưa, tuy nhiên chođến
nay làng ngh ề này không còn được thịnh hành.
- Nhóm làng ngh ề làm nón:
Có 3/28 làng ngh ề làm nón (chi ếm 10,71 %) tổng số làng ngh ề của
huyện. Hiện nay số lao động trong làng ngh ề làng nón đã suy gi ảm do thu
nhập từ hoạt động sản xuất này th ấp, mất nhiều thời gian, đòi h ỏi tính tỉ mỉ
cao.
- Nhóm làng ngh ề sản xuất lương thực, thực phẩm
Là nhóm ngh ề đóng vai trò quan tr ọng trong đời sống của người dân,
với 5/28 tổng số làng ngh ề của huyện (chiếm 17,86%), chủ yếu sử dụng lao
động lúc nông nhàn, không yêu cầu trình độ cao và hình th ức sản xuất thủ
công.

Ket-noi.com Kho tai lieu mien phi
Ket-noi.com Kho tai lieu ien phi
24
Bảng 2.2. Các chỉ tiêu ô nhiễm từ sản xuất của một số loại hình làng ngh ề
TT Loại hình Nước thải Khí thải Chất thải Ô nhi ễm
làng ngh ề rắn khác
Chế biến lương
SS, BOD5, Bụi, CO, Chất hữu cơ Ô nhi ễm
1 COD, Tổng N, SO2, NH3, dễ phân h ủy, nhiệt, độ ẩm.
thực, thực phẩm
Coliform H2S, CH4 phân súc vật
pH, COD, kim Bụi, SO2, Xỉ than, bùn Ô nhi ễm
2
Ươm tơ, dệt vải, loại nặng, độ Cl2, hơi axit, cặn, chất hữu nhiệt, độ ẩm,
thuộc da màu hơikiềm, cơ tổng hợp.. tiếng ồn.
dung môi
pH,SS, BOD5, Bụi, SO2, Tạp chất, rỉ Ô nhi ễm
3 Tái chế giấy COD, tổng N, H2S, hơi sắt, vụn kim nhiệt
tổng P, độ màu kiềm. loại, cặn sơn
SS, COD,dầu Bụi, hơi kim Tạp chất từ Ô nhi ễm
4 Tái chế kim loại
mỡ, kim loại loại, hơi axit, nhựa, phế nhiệt
nặng, CN-... Pb, Zn.. liệu, bao bì,
hóa ch ất.
SS, BOD5, Bụi, CO, Tạp chất từ Ô nhi ễm
5 Tái chế nhựa
COD, tổng N, Cl2, NH3, nhựa phế nhiệt
tổng P, độ màu, hơi dung liệu, bao bì,
dầu mỡ.. môi hóa ch ất...
6
Sơn mài, g ỗ mỹ SS, BOD5, Bụi, hơi Cặn sơn, gỗ, Ô nhi ễm
nghệ
COD, tổng N, xăng, dung phế thải... nhiệt
độ màu, d ầu mỡ môi, SO 2...
Vật liệu xây d ựng,
SS, COD, Cr, Si Bụi, CO, Đá phế thải Ô nhi ễm
7 SO2, HF... tiếng ồn, độ
khai thácđá
rung
SS, BOD5, Mùi, bụi, Cá phế thải, Ô nhi ễm
COD, tổng N, CO, SO2, nội tạng nhiệt, độ ẩm
8
Chế biến thủy hải tổng P, coliform H2S.. động thực
sản vật, thức ăn
thừa, bao bì,
túi nilon..
(Nguồn: Báo cáo ệhin trạng môi tr ường làng ngh ề Việt Nam năm 2008 của

Bộ TN&MT)

25
PHẦN 3
ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG
VÀ PH ƯƠNG PHÁP NGHIÊN C
ỨU 3.1. Đối tượng, phạm vi nghiên ứcu
3.1.1. Đối tượng nghiên ứcu của đề tài
- Các ơc sở sản xuất của làng ngh ề chế biến thủy hải sản ở xã Th ụy
Hải, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình.
- Nước thải của làng ngh ề chế biến thủy hải sản ở xã Th ụy Hải, huyện
Thái Thụy, tỉnh Thái Bình.
- Công tác bảo vệ môi tr ường của làng ngh ề.
3.1.2. Địa điểm và ph ạm vi nghiên ứcu
- Địa điểm nghiên ứcu: Xã Th ụy Hải, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình.
- Địa điểm thu thập mẫu: Cống thải của các ơc sở sản xuất của làng
nghề chế biến thủy hải sản ở xã Th ụy Hải, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình.
- Địa điểm phân tích m ẫu: Phòng thí nghi ệm khoa Môi tr ường trường
Đại học Nông Lâm Thái Nguyên.
- Thời gianTừ 20/01/2014 đến 30/04/2013
3.2. Nội dung nghiên ứcu
3.2.1. Điều kiện tự nhiên, kinh ết - xã h ội của xã Th ụy Hải
3.2.1.1. Điều kiện tự nhiên
3.2.1.2. Thực trạng phát triển kinh tế - xã h ội
3.2.2. Đánh giá ựthc trạng phát triển làng ngh ề chế biến thủy hải sản của
xã Th ụy Hải, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình.
3.2.2.1. Đánh giá thực trạng phát triển làng ngh ề truyền thống của xã Thụy
Hải
3.2.2.2. Giới thiệu về làng ngh ề chế biến thủy hải sản

26
3.2.3. Đánh giá ệhin trạng chất lượng nước thải của làng ngh ề chế biến
thủy hải sản.
3.2.3.1. Đánh giá ệhin trạng chất lượng nước thải của làng ngh ề chế biến
thủy hải sản năm 2011.
thủy hải sản qua phân tích trong thòng thí nghi ệm.
thủy hải sản qua phiếu điều tra.
3.2.4. Những thuận lợi, khó kh ăn trong công tác quản lý môi tr ường và đề
xuất một số biện pháp giảm thiểu ô nhi ễm môi tr ường tại làng ngh ề chế
biến thủy hải sản.
3.2.4.1. Thuận lợi
3.2.4.2. Khó kh ăn
3.2.4.3. Đề xuất một số biện pháp giảm thiểu ô nhi ễm môi tr ường tại làng
nghề chế biến thủy hải sản.
3.3. Phương pháp nghiênứuc
3.3.1. Phương pháp thu thập, phân tích và t ổng hợp tài li ệu thứ cấp
Phương pháp thu thập, phân tích và t ổng hợp tài li ệu thứ cấp là ph ương
pháp phổ biến thường được dùng khi nghiên ứcu đề tài c ủa trong lĩnh vực tài
nguyên môi trường. Đây là ph ương pháp tham khảo các tài liệu có s ẵn liên quan
đến vấn đề nghiên ứcu, là ph ương pháp truyền thống, nhanh và hi ệu quả. Với
phương pháp này có thể áp dụng nghiên ứcu với các nội dung sau đây:
Thu thập các ốs liệu, tài li ệu, văn bản pháp luật, có liên quan đến vấn
đề môi tr ường làng ngh ề.
Thu thập các ốs liệu thứ cấp tại phòng Tài nguyên và Môi tr ường,
phòng Th ống kê, phòng Công thương huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình.

Thu thập thông tin liên quan tới đề tài qua th ực địa, sách báo, internet...

27
3.3.2. Phương phápđiều tra phỏng vấn
Lập mẫu câu h ỏi trong đó li ệt kêđầy đủ các thông tin cần khảo sát về
hoạt động sản xuất làng ngh ề và hi ện trạng nước thải khu vực nghiên ứcu.
Đối tượng khảo sát: Cácộhdân sinh s ống trong làng ngh ề
Số phiếu khảo sát:Đề tài được thực hiện thông qua vi ệc phỏng vấn 30
hộ thuộc làng ngh ề chế biến thủy hải sản.
3.3.3. Phương pháp ổtng hợp so sánh với QCVN 11/2008 - BTNMT
Từ các ốs liệu thứ cấp cùng với số liệu đo đạc, khảo sát thực tế, kết quả
phân tích trong phòng thí nghi ệm so sánh với Quy chuẩn Việt Nam để đưa ra
được mức độ ô nhi ễm môi tr ường do nước thải của làng ngh ề gây ra, t ừ đó
đề xuất các biện pháp giảm thiểu ô nhi ễm.
Phân tích các mẫu nước thải bằng các thiết bị cần thiết và so sánh với
QCVN tương ứng như sau:
Bảng 3.1.Giá trị của các thông số ô nhi ễm trong nước thải chế biến
thủy hải sản (QCVN 11/2008 – BTNMT)
TT Thông s ố Đơn vị
Giá trị C
A B
1. pH  6 9 5,59
2. BOD5 ở 20 0
C mg/l 30 50
3. COD mg/l 50 80
4. Tổng chất rắn lơ lửng (TSS) mg/l 50 100
5. Amoni (tính theo N) mg/l 10 20
6. Tổng N mg/l 30 60
7. Tổng dầu, mỡ động thực vật mg/l 10 20
8. Clo dư mg/l 1 2
9. Tổng Coliforms
MPN/
3.000 5.000
100 ml

28
3.3.4. Phương pháp phân tích trong phòng thí nghi ệm
- Việc lấy mẫu phân tích được tiến hành theo k ế hoạch với số mẫu
được lấy để phân tích g ồm 3 mẫu tương ứng với các vị trí sau:
+ Mẫu 1: Mẫu nước thải được lấy tại cống thải của cơ sở chế biến cá
+ Mẫu 2: Mẫu nước thải được lấy tại cống thải của cơ sở chế biến cá nhà
ông T ạ Đình Hon
+ Mẫu 3: Mẫu nước thải được lấy tại cống thải của cơ sở chế biến cá nhà
bà Hoàng Th ị Mai
- Các chỉ tiêu phân tích: BOD , COD, TSS, Nitơ tổng số, Phốtpho...
5
- Thời gian lấy mẫu: tháng 4 năm 2014
- Nơi phân tích m ẫu: Phòng thí nghi ệm khoa Môi tr ường, trường
Đại học Nông Lâm Thái Nguyên.
- Phương pháp phân tích các chỉtiêu:
Bảng 3.2. Phương pháp phân tích các thông ốs trong phòng thí nghi ệm
STT Thông s ố Số hiệu tiêu chuẩn, phương pháp
1 pH TCVN 6492-1999 (ISO 10523-1994)
2 BOD5 TCVN 6001-1995 (ISO 5815-1989)
3 COD TCVN 6491: 1999
4 TSS TCVN 6053–1995 (ISO 9696-1992)
5 Phosphat TCVN 6202: 2008
6 Nitrat TCVN 6180-1996 (ISO 7890-3-1988)

29
PHẦN 4
KẾT QUẢ VÀ TH ẢO LUẬN
4.1. Điều kiện tự nhiên, kinh ết - xã h ội của xã Th ụy Hải
4.1.1. Điều kiện tự nhiên.
4.1.1.1. Vị trí địa lý
Thụy Hải giáp trung tâm thị trấn DiêmĐiền về phía đông, di ện tích tự
nhiên 690.73 ha, có vị trí địa lý:
- Phía Bắc giáp xã Thụy Xuân.
- Phía Nam giáp thị trấn DiêmĐiền.
- Phía Đông giáp Vịnh Bắc Bộ.
- Phía Tây giáp xã Thụy Lương.
4.1.1.2. Địa hình
Thuộc vùng đồng bằng châu th ổ sông H ồng có địa hình tương đối
bằng phẳng, với độ dốc < 1, chỉ bị chia cắt bởi hệ thống sông, ngòi, kênh,
mương và m ột số gò n ằm rải rác.Độ cao bề mặt hầu hết từ 0,7 m đến 1,25 m
so với mực nước biển, độ lệch địa hình không quá 1 m. Địa hình xã Th ụy Hải
bằng phẳng với độ cao giảm dần theo hướng từ Bắc xuống Đông nam.
Thụy Hải nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, v ới đặc điểm của
vùng ven biển nên khí hậu mang nét đặc trưng của vùng khí hậu duyên hải
được điều hòa b ởi khí hậu của vùng biển với đặc điểm mùa hạ nóng ẩm mưa
nhiều, thường có bão, mùa đông l ạnh, khô hanh nh ưng không kéo dài liên
ụtc mà xen k ẽ những ngày n ắng ấm hoặc mưa ẩm.
+ Nhiệt độ trung bình trong năm từ 23 – 24 0
C, nhiệt độ cao nhất lên
ớti 38 – 39 0
C và th ấp nhất là 5 – 9 0
C.

30
+ Lượng mưa trung bình hàng n ăm là 1788 mm, t ập trung chủ yếu vào
mùa hè ( từ tháng 4đến tháng 10 ượlng mưa chiếm tới 80% lượng mưa cả
năm ).
+ Gió: h ướng gió ch ủ yếu là gió Đông Nam mang theo không khí ẩm
với tốc độ gió trung bình t ừ 2 – 3 m/s. Mùa hè th ường hay có gió bão kèm
theo mưa to gây ảnh hưởng lớn đến sản xuất và đời sống của nhân dân. Bão
thường xuyên xuất hiện từ tháng 6đến tháng 11.
4.1.1.4. Thủy văn
Nhìn chung hệ thống kênh mương của xã có ngu ồn nước dồi dào, thu
ận lợi cho việc thau chua rửa mặn đápứng tốt cho việc nuôi tr ồng thủy sản.
Đánh giá chungề vđiều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên
*Thuận lợi:
- Xã có v ị trí địa lý và điều kiện tự nhiên phong phú, làđiều kiện thuận
lợi tạo đà cho vi ệc phát triển một nền kinh tế đa dạng và b ền vững
- Có c ảng cá, là một điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế, khai thác
đánh bắt xa bờ, vận tải đường thủy.
- Điều kiện đất đai thuận lợi cho việc mở rộng và phát triển, hình thành
các vùng ảsn xuất muối, nuôi tr ồng, chế biển thủy sản.
* Khó kh ăn:
- Mặt khácđặc điểm khí hậu theo mùa đã ảnh hưởng không nh ỏ đến đời
sống, sản xuất của nhân dân trong xã. Mùa m ưa lượng mưa lớn, mực nước dâng
cao không ch ỉ gây ng ập úng cục bộ một phần diện tích nông nghi ệp,
ngoài ra vào mùa m ưa thường có giông bão, gây nhi ều thiệt hại cho nhân
dân trong xã. Mùa khô l ượng mưa ít, mực nước sông xu ống thấp xảy ra tình
trạng hạn hán thiếu nước cục bộ, gây khó kh ăn cho sản xuất nông nghi ệp.

Đánh giá hiện trạng ô nhiễm môi trường nước và đề xuất giải pháp cải thiện ô nhiễm môi trường làng nghề chế biến thủy sản xã thụy hải thái thụy thái bình.doc

Đánh giá hiện trạng ô nhiễm môi trường nước và đề xuất giải pháp cải thiện ô nhiễm môi trường làng nghề chế biến thủy sản xã thụy hải thái thụy thái bình.doc

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Đánh giá hiện trạng ô nhiễm môi trường nước và đề xuất giải pháp cải thiện ô nhiễm môi trường làng nghề chế biến thủy sản xã thụy hải thái thụy thái bình.doc

Similar to Đánh giá hiện trạng ô nhiễm môi trường nước và đề xuất giải pháp cải thiện ô nhiễm môi trường làng nghề chế biến thủy sản xã thụy hải thái thụy thái bình.doc (20)

More from Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864

More from Dịch Vụ Viết Bài Trọn Gói ZALO 0917193864 (20)

Đánh giá hiện trạng ô nhiễm môi trường nước và đề xuất giải pháp cải thiện ô nhiễm môi trường làng nghề chế biến thủy sản xã thụy hải thái thụy thái bình.doc