More Related Content
Similar to 9789740331773 (20)
9789740331773
- 4. 4
โยะจิจุกุโงะ・よじじゅくご 四字熟語・YOJIJUKUGO・สำ�
นวนคันจิประสม 4 ตัวอักษรภาษาญี่ปุ่น
การศึกษาส�ำนวน สุภาษิต ค�ำพังเพย หรือค�ำคมของแต่ละประเทศถือได้ว่ามีความ
ส�ำคัญยิ่งเพราะเป็นเครื่องมือในการเรียนรู้แนวความคิดศิลปะ วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม และ
ประวัติศาสตร์ของประเทศนั้น ๆ ได้เป็นอย่างดี เพราะส�ำนวนสุภาษิตจะสอดแทรกวิถีชีวิต
ความเป็นอยู่ของผู้คนในอดีตที่ผ่านมาไว้ด้วย ส�ำนวนของญี่ปุ่นมีทั้งส่วนที่น�ำมาจากภาษาจีน
และส่วนที่เป็นของญี่ปุ่นเอง ซึ่งเมื่อรวมกันแล้วมีเป็นจ�ำนวนมากมหาศาล ท�ำให้ยากต่อการ
เรียนรู้และจดจ�ำเป็นอย่างยิ่ง
การเรียนภาษาญี่ปุ่นในห้องเรียน การศึกษาค้นคว้าด้วยตนเอง ทั้งการอ่าน หรือการฟัง
ภาษาญีปนจากสือทุกประเภท นอกจากต้องมีความรูและเข้าใจความหมายอักษรคันจิแต่ละตัวที่
่ ุ่
่
้
มีอยูจำนวนมากแล้ว ผูเรียนยังต้องพบกับค�ำศัพท์และส�ำนวนทีประกอบด้วยอักษรคันจิสตวเรียง
่�
้
่
ี่ ั
กันอยูเสมอ ท�ำให้รสกว่าภาษาญีปนยากยิงขึนไปอีก เพราะไม่สามารถอ่านหรือฟังเนือหาได้เข้าใจ
่
ู้ ึ
่ ุ่
่ ้
้
อย่างแท้จริง บางครั้งค้นหาจากพจนานุกรมก็ไม่พบค�ำศัพท์หรือส�ำนวนนั้น จึงนับเป็นอุปสรรค
ส�ำคัญอย่างหนึ่งในการศึกษาภาษาญี่ปุ่น
ในบทนี้จะได้เรียนรู้ว่าโยะจิจุกุโงะคืออะไร ประเภทของโยะจิจุกุโงะ หลักการพิจารณา
ส�ำนวนคันจิประสม 4 ตัวอักษร และความแตกต่างระหว่างส�ำนวนคันจิประสม 4 ตัวอักษร
กับส�ำนวน สุภาษิต ค�ำพังเพย ค�ำคม และภาษิตโบราณ ดังรายละเอียดต่อไปนี้
1. โยะจิจุกุโงะคืออะไร
โยะจิจุกุโงะ (四字熟語・よじじゅくご・Yojijukugo) ในภาษาญี่ปุ่นมีความหมาย
ตรงตามตัวอักษรว่า “ค�ำประสม 4 ตัวอักษร” ในภาษาไทยมีผู้แปลว่า “ค�ำประสมคันจิ
4 ตัว” ส่วนใหญ่เป็นค�ำประสมคันจิดั้งเดิมที่ญี่ปุ่นรับมาจากค�ำภาษาจีนและปรับใช้ให้เหมาะสม
กับสังคมและวัฒนธรรมญี่ปุ่น โดยมีผู้ให้ความหมายไว้ดังนี้
พจนานุกรม
(Yojijukugo) ไว้ว่า
よ
じ じゅく ご
“四字熟語
じ
おん
せ い ご り ん
成語林（旺文社: 1992）
よっ
かんじ
ให้นิยามความหมายของค�ำว่า
な
い
み
四字熟語
あらわ
とは、四つの漢字から成る、まとまった意味を表すことば。ふつう
よ
よ
じ
かん ご
れい
かいろうどうけつ
か っ か そ う よ う
がっしょうれんこう
字音読みのものをいう。四字漢語ともいう。例：偕老同穴、隔靴掻痒、合従連衡、
がりょうてんせい
ぎょくせきこんこう
”
画竜点睛、玉石混交。
_13-11(001-018)P3.indd 4
12/15/13 4:21 PM
- 5. 5
บทนำ�
“โยะจิจุกุโงะ คือกลุ่มค�ำที่เกิดจากการน�ำอักษรคันจิ 4 ตัวมารวมกันและมีความหมาย
ร่วมกัน ปกติอ่านแบบจีน (On-yomi) บางที่ก็เรียกว่า 四字漢語 เช่น 偕老同穴 (เนื้อคู่
กระดูกคู่) 隔靴掻痒 (เกาไม่ถูกที่คัน) 合従連衡 (ผนึกก�ำลังต่อสู้) 画竜点睛 (สิ่งส�ำคัญอยู่ที่
สุดท้าย) 玉石混交 (ดีเลวมีปนกัน)”
よ
か っ か そ う よ う
じ
かん ご
かいろうどうけつ
がりょうてんせい
がっしょうれんこう
ぎょくせきこんこう
だ い じ りん
พจนานุกรม 大辞林 (三省堂 : 1995) ให้นิยามความหมายของค�ำว่า
(Yojijukugo) ไว้ว่า
か ん じ よ
じ
こうせい
じゅくご
四字熟語
いちじつせんしゅう
せ い く
“よじじゅくご【四字熟語】：漢字四字で構成される熟語・成句「一日千秋」
「傍若無人」など。”
ぼうじゃくぶじん
いちじつせんしゅう
“โยะจิจุกุโงะ คือ ค�ำประสม/ค�ำพังเพยที่สร้างขึ้นจากอักษรจีนสี่ตัว เช่น 一日千秋
(ความรู้สึกว่าวันเวลาช่างผ่านไปอย่างเชื่องช้า) 傍若無人（ท�ำตามใจตนเองโดยไม่สนใจคน
รอบข้าง)”
ぼうじゃくぶじん
しん めい かい よ じ じゅく ご じ てん
พจนานุกรม 新明解四字熟語辞典 (三省堂: 1998) ให้นิยามความหมายของค�ำว่า
四字熟語 (Yojijukugo) ไว้ดังนี้
よ
あらわ
じ じゅく ご
よ ん も じ
じんるい
ながねん
え い ち
はいけい
ふ く
ひ
ゆ
て
き
“ 四字熟語はわずか四文字で、人類の長年の英知をその背景を含めて比喩的
ぶってん
ぶっきょうご
もと
しんえん
い
ぎ
がんちく
に表すことができるし、仏典・仏教語に基づく深遠な意義を含蓄ある比喩とし
”
て伝えることもできる。
“โยะจิ จุ กุ โ งะ มี คั น จิ เ พี ย งสี่ ตั ว แต่ ส ามารถใช้ แ สดงอุ ป มาที่ แ ฝงไว้ ซึ่ ง ภู มิ ป ั ญ ญาอั น
หลักแหลมที่สะสมมานานของมนุษย์ และยังสามารถใช้เป็นอุปมาในการถ่ายทอดหลักธรรม
ของพระพุทธศาสนาได้ด้วย”
いわ な み
よ
じ じゅく
ご
じ
てん
พจนานุกรม 岩波四字熟語辞典 (岩波書店: 2008) ให้นิยามความหมายของค�ำว่า
四字熟語 (Yojijukugo) ไว้ว่า
よ
じ じゅく ご
ていぎ
そうとう
“「四字熟語」ということば、これを定義しようとすると、じつはそれだけでも相当
なんだい
ぽ
ぴ
ゅ
ら
れい
だ
じゃくにくきょうしょく
な難題になってしまいます。ポピュラーな例を出すと、「弱肉強食」はともかく、
やきにくていしょく
よ
じ じゅく ご
む
り
り ゆ う
ー
ー
「焼肉定食」を四字熟語というのはちょっと無理だとすれば、その理由は？――むずか
よ
じ じゅく ご
か た じ た い
しいですよね。そんなこんなで、そもそも「四字熟語」などというくくり方自体がおか
い け ん
”
しいのだという意見もあるくらいなのです。
_13-11(001-018)P3.indd 5
12/15/13 4:21 PM
- 6. 6
โยะจิจุกุโงะ・よじじゅくご 四字熟語・YOJIJUKUGO・สำ�
นวนคันจิประสม 4 ตัวอักษรภาษาญี่ปุ่น
よ
じ じゅく ご
“ถ้าจะให้นิยามความหมายของ「四字熟語」ก็จะเกิดปัญหายุ่งยากมาก เพราะจะท�ำ
ให้สิ่งที่นิยมยกเป็นตัวอย่างกัน เช่น 弱肉強食 (ปลาใหญ่กินปลาเล็ก/คนโง่ย่อมเป็นเหยื่อ
ของคนฉลาด) ซึ่งเป็นส�ำนวนคันจิประสม 4 ตัวอักษรอย่างแน่นอน แต่ถ้า「四字熟語」เช่น
焼肉定食 (อาหารชุดเนื้อย่าง) ไม่เป็นส�ำนวนคันจิประสม 4 ตัวอักษรก็ยากที่จะหาเหตุผล
มาอธิบาย ดังนั้นจึงมีบางความคิดเห็นว่า「四字熟語」แปลกมาตั้งแต่ดั้งเดิมแล้ว”
じゃくにくきょうしょく
よ
じ じゅく ご
やきにくていしょく
よ
じ じゅく ご
สรุ ป ได้ ว ่ า โยะจิ จุ กุ โ งะเป็ น กลุ ่ ม ค� ำ ประสมชนิ ด หนึ่ ง เกิ ด จากการน� ำ เอาอั ก ษรคั น จิ
4 ตั ว ที่ แ ตกต่ า งกั น หรื อ เหมื อ นกั น มารวมกั น เข้ า เป็ น ค� ำ เดี ย ว กลายเป็ น ค� ำ ใหม่ และมี
ความหมายใหม่ขึ้นมา โดยอาจมีเค้าความหมายเดิมหรือความหมายเปลี่ยนไปก็ได้ ส่วนใหญ่
เป็นค�ำประสมคันจิ 4 ตัวที่ญี่ปุ่นรับมาจากค�ำภาษาจีน
2. ประเภทของโยะจิจุกุโงะ
เนื่องจากยังไม่มีการแบ่งประเภทของโยะจิจุกุโงะอย่างชัดเจน ผู้เขียนจะขอแบ่งประเภท
โยะจิจุกุโงะตามความหมาย ซึ่งสามารถแบ่งได้ 2 ประเภท คือ
1. โยะจิ จุ กุ โ งะประเภทความหมายทั่ ว ไป คื อ กลุ ่ ม ค� ำ ที่ เ กิ ด จากการประสมกั น ของ
อักษรคันจิ 4 ตัวที่เหมือนกันหรือแตกต่างกันก็ได้น�ำมารวมกันเป็นโยะจิจุกุโงะ มีความหมาย
คงเดิม หรือมีความหมายแตกต่างจากความหมายเดิมเล็กน้อย เมื่ออ่านหรือได้ฟังสามารถ
เข้าใจความหมายได้ทันที เช่น
มาจากการประสมกันของค�ำว่า 都 (と-จังหวัดโตเกียว) + 道 (どうจังหวัดฮอกไกโด) + 府 (ふ-จังหวัดเกียวโตและโอซาก้า) + 県 (けん-ชื่อจังหวัดที่ลงท้าย
ด้วย 県 มี 43 จังหวัด) มีความหมายว่า ชื่อรวมเรียกจังหวัดทั้งหมดในประเทศญี่ปุ่น
と
どう ふ
けん
道府県
都
มาจากการประสมกันของค�ำว่า 日 (にち-ญี่ปุ่น) + 米 (べい-อเมริกา) +
(かんけい-ความสัมพันธ์) มีความหมายว่า ความสัมพันธ์ระหว่างญี่ปุ่นกับอเมริกา
にち べ い か ん け い
日米関係
関係
มาจากการประสมกันของค�ำว่า 大学 (だいがく-มหาวิทยาลัย) +
(きょういく-การศึกษา) มีความหมายว่า การศึกษาในมหาวิทยาลัย
だ い が く きょう い く
学教育
大
教育
か ん きょう あ っ か
มาจากการประสมกันของค�ำว่า 環境 (かんきょう-สิ่งแวดล้อม) + 悪化
(あっか-เสื่อมลง) มีความหมายว่า สิ่งแวดล้อมเสื่อมลง
境悪化
環
_13-11(001-018)P3.indd 6
12/15/13 4:21 PM
- 7. 7
บทนำ�
มาจากการประสมกันของค�ำว่า 歴史 (れきし-ประวัติศาสตร์) +
(しょうせつ-นวนิยาย) มีความหมายว่า นวนิยายอิงประวัติศาสตร์
れ き し し ょ う せつ
史小説
歴
小説
โยะจิจุกุโงะประเภทนี้มีอยู่ทั่วไป เป็นวิธีการสร้างค�ำใหม่ในภาษาญี่ปุ่น สามารถ
สร้างโยะจิจุกุโงะขึ้นใหม่ได้ และอาจเปลี่ยนแปลงไปตามปรากฏการณ์ต่าง ๆ ทางสังคมที่
เกิดขึ้นในแต่ละช่วงเวลา
2. โยะจิจุกุโงะประเภทความหมายเฉพาะ คือกลุ่มค�ำที่เกิดจากการประสมกันของ
อักษรคันจิ 4 ตัวที่เหมือนกันหรือแตกต่างกันก็ได้น�ำมารวมกันเป็นโยะจิจุกุโงะ มีความหมาย
ใหม่ ซึ่ ง ไม่ ต รงกั บ ความหมายเดิ ม เลย หรื อ มี ค วามหมายใหม่ ขึ้ น อี ก อย่ า งหนึ่ ง แต่ ยั ง คง
รักษาความหมายของตัวอักษรเดิมไว้บ้าง และมีความหมายเชิงเปรียบเทียบไปในทางบวก
หรือทางลบก็ได้ เมื่ออ่านหรือได้ฟังจะไม่สามารถเข้าใจความหมายได้ทันที ต้องอาศัยการ
ตีความ เช่น
よう と う く に く
羊頭狗肉 มาจากการประสมกันของค�ำว่า 羊 (よう-แกะ) + 頭 (とう-ศีรษะ) + 狗
(く-สุนัข) + 肉 (にく-เนื้อ) มีความหมายว่า การหลอกลวง ไม่เป็นจริงเหมือนที่โฆษณา
う み せ ん やま せ ん
海千山千 มาจากการประสมกันของค�ำว่า 海 (うみ-ทะเล) + 千 (せん-หนึ่งพัน) +
山 (やま -ภูเขา) + 千 (せん -หนึ่งพัน) มีความหมายว่า การที่ ผ ่ า นร้ อ นผ่ า นหนาวมามาก
คนที่แข็งแกร่งมากด้วยประสบการณ์
終始一貫 มาจากการประสมกันของค�ำว่า 終 (しゅう-สุดท้าย จบ เสร็จสิ้น) + 始
(し-เริ่มต้น) + 一貫 (いっかん-ต่อเนื่องสม�่ำเสมอเป็นแนวเดียวกันตลอด) มีความหมายว่า
เหมือนกันตั้งแต่ต้นจนจบ เสมอต้นเสมอปลาย
しゅう し い っ か ん
いろ こい ざ
た
色恋沙汰 มาจากการประสมกันของค�ำว่า 色 (いろ-สี) + 恋 (こい-ความรัก) +
沙汰 (ざた-เหตุการณ์ ข่าวสาร) มีความหมายว่า บรรยากาศก�ำลังเข้าด้ายเข้าเข็ม ความ
รักใคร่ที่เข้าไปเกี่ยวข้องผูกพัน
ぜ っ た い ぜつ め い
絶体絶命 มาจากการประสมกันของค�ำว่า 絶体 (ぜったい-หมดสภาพ ร่างขาด) +
絶命 (ぜつめい -การสิ้นลม การขาดใจตาย) มีความหมายว่า จนตรอก เข้ า ตาจน หมด
หนทางหนี
_13-11(001-018)P3.indd 7
12/15/13 4:21 PM
- 8. 8
โยะจิจุกุโงะ・よじじゅくご 四字熟語・YOJIJUKUGO・สำ�
นวนคันจิประสม 4 ตัวอักษรภาษาญี่ปุ่น
โยะจิจุกุโงะประเภทนี้จึงจัดเป็นส�ำนวน (Idiom) อย่างหนึ่ง เพราะเป็นกลุ่มค�ำ
ที่ มี ค วามหมายโดยรวมต่ า งจากความหมายของแต่ ล ะตั ว อั ก ษรในกลุ ่ ม ค� ำ นั้ น ถ้ า แปล
ความหมายตรงตัวจะไม่สามารถสื่อความหมายได้ เพราะมีความหมายเชิงอุปมาเปรียบเทียบ
ส่วนใหญ่เป็นโยะจิจุกุโงะดั้งเดิมที่ประเทศญี่ปุ่นรับมาจากค�ำภาษาจีนและปรับใช้ให้เหมาะสม
กับสังคมและวัฒนธรรมญี่ปุ่น
ทั้งนี้ ในภาษาอังกฤษมีการเรียกโยะจิจุกุโงะแบบที่เป็นส�ำนวนนี้กันหลายอย่าง ได้แก่
Four-Character Idiomatic Compounds; Four-Character Idiom; Four-Character
Idiomatic Phrase; Japanese 4 letter proverbs or idiomatic expressions;
Japanese Idioms in 4 Characters; Four character idiomatic phrase;
Four-character Sino-Japanese compounds; Idiomatic Yojijukugo
ส�ำหรับหนังสือเล่มนี้ จะเรียกโยะจิจุกุโงะประเภทส�ำนวนดังกล่าวเป็นภาษาไทยว่า
“ส�ำนวนคันจิประสม 4 ตัวอักษร”
3. หลักการพิจารณาส�ำนวนคันจิประสม 4 ตัวอักษร
จากความหมายและประเภทของโยะจิจุกุโงะจะเห็นได้ว่า ส�ำนวนคันจิประสม 4 ตัว
อั ก ษรมี ลั ก ษณะเป็ น กลุ ่ ม ค� ำ ที่ ป ระกอบด้ ว ยตั ว อั ก ษรคั น จิ สี่ ตั ว เหมื อ นกั บ โยะจิ จุ กุ โ งะแบบ
ทั่วไป การพิจารณากลุ่มค�ำใด ๆ ว่าเป็นส�ำนวนคันจิประสม 4 ตัวอักษรหรือไม่นั้น มีหลัก
การพิจารณาได้ดังต่อไปนี้
1. เป็นกลุ่มค�ำประสมที่มาจากตัวอักษรคันจิ 4 ตัวรวมกัน ถ้าดูจากโครงสร้างของ
กลุ ่ ม ค� ำ จะมี ลั ก ษณะของค� ำ ที่ ม าจากค� ำ ภาษาจี น 2 ตั ว อั ก ษร (2+2) รวมกั น มากที่ สุ ด
เช่น
へ い しん て い と う
มาจากการรวมกันของกลุ่มประสมคันจิ 2 ตัว คือ ค�ำว่า 平身 (へいしんยืนตรง) และ 低頭 (ていとう-ก้มศีรษะ) มีความหมายว่า การก้มศีรษะลงต�่ำเพื่อขอโทษ
การยอมรับในความรู้ความสามารถ
身低頭
平
へい おん
ぶ
じ
มาจากการรวมกันของกลุ่มค�ำประสมคันจิ 2 ตัว คือ ค�ำว่า 平穏 (へい
おん-สงบสุข) และ 無事 (ぶじ-ปลอดภัย) มีความหมายว่า สันติสุข ความร่มเย็นเป็นสุข
穏無事
平
_13-11(001-018)P3.indd 8
12/15/13 4:21 PM
- 9. 9
บทนำ�
มาจากการรวมกันของกลุ่มค�ำประสมคันจิ 2 ตัว คือค�ำว่า 悪事 (あく
じ-เรื่องไม่ดี) และ 千里 (せんり-หนึ่งพันลี้) มีความหมายว่า การกระท�ำผิดหรือเรื่องที่ไม่ดี
ถูกขุดคุ้ยตีแผ่ออกไปอย่างกว้างขวาง
あく
じ
せん り
事千里
悪
นอกจากนี้ยังมีกลุ่มค�ำที่มาจากภาษาจีนหรืออักษรคันจิตัวเดียว (1+1+1+1) รวม
กันเป็นส�ำนวนคันจิประสม 4 ตัวอักษรด้วย เช่น
き
ど
あい らく
喜怒哀楽 มาจากการรวมกันของอักษรคันจิ 4 ตัว คือค�ำว่า 喜 (き-ดีใจ) + 怒
(ど-โกรธ ) + 哀 (あい-เศร้า ) + 楽 (らく-สนุก) มีความหมายว่า อารมณ์ความรู้สึกของมนุษย์
ได้แก่ ดีใจ โกรธ โศกเศร้า และสนุกสนาน
ろうにゃくなんにょ
老若男女 มาจากการรวมกันของอักษรคันจิ 4 ตัว คือค�ำว่า老 (ろう-ชรา) + 若
(にゃく-หนุ่มสาว) + 男 (なん-ผู้ชาย) + 女 (にょ-ผู้หญิง) มีความหมายว่า ทุกเพศทุกวัย
มนุษย์ทุกผู้ทุกนามไม่จ�ำกัดเพศและอายุ
でんこうせっか
電光石火 มาจากการรวมกันของอักษรคันจิ 4 ตัว คือค�ำว่า 電 (でん-ไฟฟ้า) + 光
(こう-แสง) + 石 (せっ-หิน) + 火 (か-ไฟ เพลิง) มีความหมายว่า รวดเร็วปานสายฟ้าแลบ
2. พจนานุกรมส�ำนวนคันจิประสม 4 ตัวอักษรส่วนใหญ่จะมีกลุ่มค�ำที่มีลักษณะเดียว
กับข้อ 1. รวมทั้งยังรวมลักษณะการเรียงค�ำแบบ [○○之○] ไว้ด้วย เช่น
他山之石 การเรียนรู้จากการผิดพลาดของผู้อื่นเพื่อพัฒนาตัวเอง การเรียนรู้จาก
ประสบการณ์ของผู้อื่น
た
ざ ん のい
うん でい
の
し
さ
ต่างกันราวฟ้ากับดิน
泥之差
雲
ちく ば
の
とも
เพื่อนสนิท เพื่อนที่เล่นและเติบโตมาด้วยกัน
馬之友
竹
กลุ่มค�ำเหล่านี้เดิมเป็นค�ำประสมคันจิ 3 ตัว (三字熟語－Sanjijukugo) ที่ภาษา
ญี่ปุ่นเขียนเสียงโนะ [之 (no)] ด้วยอักษรฮิรางานะ ต่อมาเกิดการเปลี่ยนแปลงเขียนเสียง
โนะด้วยอักษรคันจิ จึงนิยมใช้กันเป็นส�ำนวนคันจิประสม 4 ตัวอักษร
3. จากลั ก ษณะปกติ ที่ ส� ำ นวนคั น จิ ป ระสม 4 ตั ว อั ก ษรอ่ า นแบบจี น (onyomi)
ดั ง ตั ว อย่ า งข้ อ 2. ที่ ย กมาข้ า งต้ น แบบ [ ○ ○ 之 ○ ] ซึ่ ง มี อั ก ษรตั ว หนึ่ ง อ่ า นแบบญี่ ปุ ่ น
(kunyomi) คือเสียงโนะ (no) ลักษณะเช่นนี้ท�ำให้มีโยะจิจุกุโงะจ�ำนวนหนึ่งที่จัดได้ว่าเป็น
_13-11(001-018)P3.indd 9
12/15/13 4:21 PM
- 10. 10
โยะจิจุกุโงะ・よじじゅくご 四字熟語・YOJIJUKUGO・สำ�
นวนคันจิประสม 4 ตัวอักษรภาษาญี่ปุ่น
ส� ำ นวนคั น จิ ป ระสม 4 ตั ว อั ก ษรกล่ า วคื อ มี ส องตั ว อั ก ษรหรื อ สามตั ว อั ก ษรอ่ า นแบบญี่ ปุ ่ น
(kunyomi) เช่น
うみせんやません
海千山千 การที่ผ่านร้อนผ่านหนาวมามาก คนที่แข็งแกร่งมากด้วยประสบการณ์
おおばんぶるまい
大盤振舞 เลี้ยงอาหารหรือให้เงิน/สิ่งของจ�ำนวนมาก
十人十色 สิบคนก็สิบอย่าง ต่างคนต่างใจ นานาจิตตัง
じゅうにんといろ
อีกทั้งยังมีส�ำนวนคันจิประสม 4 ตัวอักษรบางส�ำนวนที่อ่านแบบญี่ปุ่น (kunyomi)
ทุกตัวอักษร เช่น
角矯牛殺 (つのをためてうしをころす) การดัดเขาโคให้ตรงก็เหมือนกับฆ่าโค
先即制人 (さきんずればすなわちひとをせいす) ลงมือท�ำก่อนได้เปรียบ
จะเห็ น ได้ ว ่ า หากยึ ด ลั ก ษณะดั ง กล่ า วข้ า งต้ น นี้ เ ป็ น ตั ว ก� ำ หนดว่ า กลุ ่ ม ค� ำ ใดเป็ น
ส�ำนวนคันจิประสม 4 ตัวอักษรจะยังไม่มีความชัดเจนและครอบคลุมตามนิยามความหมาย
ของส�ำนวนคันจิประสม 4 ตัวอักษรเพราะมีขอบเขตกว้าง ดังนั้นสามารถพิจารณาลักษณะ
ต่อไปนี้เป็นองค์ประกอบเพิ่มเติม
4. มีความเป็นนิทาน โดยอาจจะยกเป็นเรื่องเล่าต่าง ๆ ได้ กล่าวคือ ส�ำนวนคันจิ
ประสม 4 ตัวอักษรมีรากศัพท์มาจากตัวอักษรจีนเป็นส่วนประกอบส�ำคัญ ที่ไม่ใช่เพียงแค่
ความหมายในตัวอักษรเท่านั้นส�ำนวนคันจิประสม 4 ตัวอักษรยังมีประวัติเรื่องราวความ
เป็นมาและวัฒนธรรมซ่อนอยู่ เช่น 呉越同舟 (การตกอยู่ในสภาพที่ต้องร่วมมือกันเพื่อ
ความอยู่รอด) เป็นส�ำนวนที่มีนิทานสมัยชุนชิวของจีน (770 ปีก่อนคริสต์ศักราช ถึง 453
ปีก่อนคริสต์ศักราช) ว่า คนในแคว้นอู๋ไม่ค่อยจะสามัคคีกันกับคนที่คอยเป็นศัตรู บังเอิญ
ต้ อ งนั่ ง เรื อ ล� ำ เดี ย วกั น แต่ เ มื่ อ เกิ ด ลมพายุ พั ด กระหน�่ ำ ต่ า งฝ่ า ยต่ า งช่ ว ยเหลื อ กั น เพื่ อ ให้
รอดชีวิต (Yojijukugojiten: 1994) ดังนั้น ผู้ที่ไม่ทราบนิทานเรื่องดังกล่าวจึง มักจะใช้ส�ำนวนนี้
ผิดความหมาย
ご
_13-11(001-018)P3.indd 10
えつ どう しゅう
12/15/13 4:21 PM
