slides ประกอบการสอนนิสิตแพทย์ปีที่ 5 รายวิชาเวชศาสตร์ชุมชน 2

1. ผศ.นพ.ธีระ วรธนารัตน์
ภาควิชาเวชศาสตร์ป้องกันและสังคม
คณะแพทยศาสตร์จุฬาฯ
Line: thira.woratanarat
Email: thira.w@chula.ac.th

4.  ปัญหาในประชากรกลุ่มจําเพาะ (Target population based)
 ปัญหาในสถานที่และสถานการณ์จําเพาะ (Setting based)
 ปัญหาในพื้นที่จําเพาะ (Area based)
 ปัญหาในประเด็นหรือโรคจําเพาะ (Issue/Disease based)

5.  ขนาด (Size)
 ความรุนแรง (Severity)
 ความตระหนักหรือตื่นตัว (Concerns/Awareness)

6.  Epidemiological data
 Morbidity
 Verification/Triangulation
 Trend/Time series
 Correlation to other factors
 Distribution

7.  Mortality: #, CFR, Trend
 Infectivity/Contagiousness
 Disability
 Impact to affected persons

8.  Knowledge: Generation, Verification,
Dissemination, Integration
 Attitude
 Practice

9. เครื่องมือในการประเมินและวิเคราะห์ปัญหา

11. Rapid appraisal toolkits/methods
- Literature/document review
- Key informant interview
- Observation
- Visualization

12.  ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่อปัญหาดังกล่าวในชุมชน
 ระดับอิทธิพลต่อปัจจัย เช่น นโยบาย งบประมาณ ความเชื่อถือ
 ผลกระทบที่ได้รับจากปัญหาดังกล่าว เช่น ผลบวก ผลลบ
 ระดับหรือความรุนแรงของผลกระทบ
 ระดับความสนใจ ความตระหนัก ความตื่นตัว
 ลักษณะนิสัย การดําเนินงาน
 ความชอบ ความไม่ชอบ

13. 0
10
20
30
40
Influence
Interest
Positive Impact
Negative
Impact
Ease of
Approach นายกเทศบาล
ผอ.รพ.

14. Low Influence
High Influence
High InterestLow Interest
สสจ.
ผู้ใหญ่บ้าน
ผอ.โรงเรียน

15.  เพื่อเรียงลําดับความสําคัญของปัญหา
 เพื่อเลือกปัญหาที่จะแก้ไขก่อนหรือหลัง
 เพื่อเลือกวิธีแก้ไขปัญหา
 เพื่อวางแผนการดําเนินงานและวางแผนการประเมินผล

16. ปัญหา Size Severity Concerns รวม
คะแนน
ไข้เลือดออก
เบาหวาน
นํ้าเสีย

19. Customers’
attributes
and needs
Functions to
fulfill needs
Structure
requirement
for each
function
Process
design
Customer
domain
Functional
domain
Physical
domain
Process
domain
Axiomatic Design Framework

20.  ปัญหา: ขนาด ความรุนแรง ความตระหนัก
 วิธีการเลือกปัญหาที่จะนํามาแก้ไข: ลําดับความสําคัญ การมีส่วนร่วมของผู้มี
ส่วนได้ส่วนเสีย
 ปัญหา ความต้องการ วิธีเติมเต็มความต้องการ สิ่งที่ต้องเตรียม
 โครงการสําเร็จ: ความครอบคลุม ประสิทธิผล ความต่อเนื่องและยั่งยืน
 ความยั่งยืน: ความร่วมมือ การเข้าได้กับชีวิตความเป็นอยู่ โอกาสพัฒนาต่อยอด

21.  ความพึงพอใจของชุมชนต่อสิ่งที่กระทํา
 การให้คํามั่นสัญญาว่าจะเอาด้วย
 การสนับสนุนเชิงนโยบายและทรัพยากร

22.  การประเมินความต้องการด้านสุขภาพ
 กระบวนการวินิจฉัยปัญหาอนามัยชุมชน
 กระบวนการวางแผนแก้ไขปัญหาอนามัยชุมชน
 การวางแผนการต่อรองหรือเจรจา
 การวิเคราะห์เชิงสนธิพลังแห่งโรค (Syndemic analysis)
http://sites.google.com/site/worchor2

26.  แบ่งเป็นสองส่วนหลัก คือ internal environment และ
external environment
 Internal = Strength (S) /Weakness (W)
 External = Opportunity (O) /Threat (T)

27.  มีหลายชื่อ เช่น STEEP, PEST, etc.
 ช่วยในการพิจารณา external environment
P = politics E = economics
S = social T = technology
E = environment L = legal.....…

28.  เป็นวิธีที่ช่วยสังเคราะห์กลวิธี/วิธีการในการมุ่งสู่
เป้าหมายที่ตั้งไว้ในการทํา SWOT
 เป็นการจับคู่กันในรูปแบบตาราง 2x2 ได้เป็น
SO/ST/WO/WT strategies

29. Goal S W
O SO WO
T ST WT

30.  การวิเคราะห์โดยใช้วิธี SWOT
 การสังเคราะห์กลวิธีหรือวิธีการ โดยใช้ TOWS matrix
 การวิเคราะห์สภาพแวดล้อมองค์กรโดยใช้วิธีวิเคราะห์ห้าแรง
(Five forces analysis)
 การวิเคราะห์องค์กรโดยใช้วิธีวิเคราะห์ห่วงโซ่คุณค่า (Value chain
analysis)

32. การพัฒนานโยบายพัฒนาระบบ
บริการด้าน NCD และ primary
care ให้ตอบสนองต่อปัญหา
ความต้องการ และทุกภาคส่วน
มีส่วนร่วม
S
1. สาระนโยบายครอบคลุมยุทธศาสตร์
มาตรการ และแผนปฏิบัติการตั้งแต่เรื่อง
พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานและทรัพยากร
กระบวนการทํางาน ตัวชี้วัดระดับผลผลิต
และผลลัพธ์
2. กระทรวงสาธารณสุขมีอํานาจหน้าที่
ดําเนินการ และกํากับดูแลสถานบริการ
และบุคลากรระดับปฏิบัติการ
W
1. การปรับแต่งสาระนโยบายใช้ข้อมูลตัว
เลขที่ได้รับการนําส่งจากพื้นที่ซึ่งส่วนใหญ่
มีโครงสร้างพื้นฐานและบุคลากรที่จํากัด
เมื่อเทียบกับภาระงานที่มี จึงสุ่มเสี่ยงต่อ
ความถูกต้องของข้อมูล
2. โครงสร้างระบบข้อมูลสารสนเทศยังไม่ดี
เพียงพอ ตั้งแต่วิธีการและเครื่องมือที่ใช้
ในการเก็บข้อมูล ระบบบันทึกข้อมูล เวลา
และทรัพยากรจําเป็นในการดําเนินงาน
O
1. เป้าหมายตามแผนยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี
ด้านสาธารณสุข กําหนดไว้ว่าจะทําให้
เกิดประชาชนสุขภาพดี เจ้าหน้าที่มี
ความสุข ระบบสุขภาพยั่งยืน
2. ระบบสุขภาพมีแนวโน้มที่จะมุ่งเน้นเรื่อง
ประสิทธิภาพ ความคุ้มค่า และคุณค่าที่
เกิดขึ้นจากการให้บริการสุขภาพ
นอกเหนือจากผลลัพธ์สุขภาพโดยตรง
3. การให้แพทย์ทั่วไปร่วมรับผิดชอบการดูแล
รักษาผู้ป่วยร่วมกับแพทย์เฉพาะทาง
(shared care) จะช่วยให้ลดค่าใช้จ่าย
ด้านเวชภัณฑ์ และเกิดประสิทธิภาพใน
การประสานงานมากขึ้น
SO
1. ทบทวนสาระนโยบายให้เกิดสมดุล
ระหว่างคุณภาพและคุณค่าจากบริการ
ความสุขในการทํางาน และความคุ้มค่า
ผ่านกระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชน
บุคลากร และฝ่ายนโยบาย (S1O1O2)
2. ประยุกต์ใช้ Shared care model
ระหว่างแพทย์ทั่วไปและแพทย์เฉพาะทาง
ในพื้นที่ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการ
ประสานงาน และลดค่าใช้จ่ายด้าน
เวชภัณฑ์ในระยะยาว (S1S2O3)
WO
1. ทบทวนระบบรายงานผลการดําเนินงาน
โดยคัดเลือกเฉพาะตัวชี้วัดที่จําเป็น วัดได้
จริง และนําไปใช้ประโยชน์ได้ โดยผ่าน
กระบวนการหารือกับคนในพื้นที่
(W1W2O1O2)

36. http://www.slideshare.net/thiraw/ss-49646587

37.  ส่งภายในวันอาทิตย์นี้ไม่เกินเที่ยงวัน
 หัวข้อ: “การพัฒนาตัวฉันให้เป็นแพทย์ที่ผู้ป่วยรัก และ
ไม่ถูกฟ้องร้องในการประกอบวิชาชีพในอนาคต”

38.  การบ้านSWOT/TOWS ต้องส่งให้อาจารย์ตรงเวลา
ภายในวันอาทิตย์นี้เวลาเที่ยงวัน ในรูปแบบ Microsoft
Word ไปยังทั้งสองอีเมล์ดังนี้
- thiraw@hotmail.com
- thira.woratanarat@gmail.com
 และ ส่งในรูปแบบเอกสารในช่องส่งเอกสารของอ.ธีระ
ที่ภาควิชาฯ ภายในวันจันทร์หน้า