Prezentacija Graf 22

1. Konstantinopolj
Učenica: Ana Ragaji
Odeljenje: Graf 22
TŠ "Mileva Marić Ajnštajn" Novi Sad
Konstantinopolj - Novi Rim prestonica Vizantijskog Carstva
1

2. • Konstantinopolj ili Carigrad je prestonica triju velikih
carstava:
1. rimskog (330—395),
2. vizantijskog(395—1453) i
3. otomanskog(1453—1923).
• Nakon osnivanja moderne republikeTurske 1923.,
Konstantinopolj ili Carigrad, a današnji Istanbul, najveći je
grad u današnjoj Turskoj, koji se prostire na dva
kontinenta, Evropu i Aziju.
• Grad je i danas sedište Vaseljenske patrijaršije, koja je
duhovni centar Pravoslavne crkve.
Ulaz u Patrijaršiju, danas
Uvod
2

3. Naziv
• Najstarije ime za ovaj grad, ono koje su mu dodelili grčki kolonisti iz
Megare jeste Vizantion.
• Kad je Konstantin Veliki grad učinio istočnom
prestonicom Rimskog carstva, grad se nazivao
Drugi Rim.
• Od 5. veka koristi se i naziv Novi Rim.
• Umesto naziva Novi Rim uskoro se češće počeo koristiti naziv
Konstantinopolj ili Konstantinopolis - „Konstantinov grad“.
• Osim ovog naziva, u Vizantiji se često grad oslovljavao kao „Kraljica
gradova“ ili Carigrad.
• Današnji naziv Istanbul spominje se još u 10. veku, a službeno je dobio
ime 1923. godine. Potiče od grčkog izraza “u gradu”.
Car Konstantin Veliki, mozaik iz crkve sv. Sofija
3

4. • Konstantinopolj ili Carigrad je grad smešten u Bosforskom moreuzu
(zalivu Zlatni Rog).
Položaj
4

5. Istorija
• Prvu naseobinu na ovom mestu osnovali su grčki kolonisti iz Megare
667 godine p.n.e. i nazvali su je Vizantion po svom kralju Bizasu.
• Konstantin Veliki odlučuje da na tom mestu podigne novu prestonicu,
pošto mu se ono ukazalo u snu, i 330. godine osniva ga pod imenom
Novi Rim, kasnije Konstantinopolj.
• Nakon raspada Rimskog carstva, 476. godine, Carigrad postaje glavni
grad Istočnog dela koji će se po njemu biti nazvan Vizantija.
• Zahvaljujući dobroj poziciji na raskršću glavnih kopnenih i morskih
puteva, kao i činjenici da je bio prestonica najznačajnije države u to
doba, Carigrad se vrlo brzo razvija i uskoro postaje najveći i najbogatiji
grad ondašnjeg sveta.
Vizantijska zastava 5

6. • Krstaši IV krstaškog pohoda uspevaju da ga osvoje sa morske strane i
strahovito ga pljačkaju 1204.(Pad Carigrada).
• Nakon toga Carigrad biva sedište Latinskog carstva sve dok 1261. ne biva
oslobođen od strane nikejskog cara Mihaila VIII Paleologa koji obnavlja
Vizantijsko carstvo.
• Turski sultan Mehmet II uspeva da, nakon duge blokade i opsade, osvoji
grad u poslednjem jurišu u utorak 29.05.1453, nakon čega je grad pretrpeo
ogromno pljačkanje i razaranje, a u odbrani grada poginuo je i poslednji
vizantijski car Konstantin.
Ulazak Krstaša u Konstantinopolj
6

7. Dvostruki bedemi Teodosija II. Veliki deo narasle gradske populacije naselio se izvan Konstantinovih
bedema tako da se javila potreba izgradnje novih bedema koji će ih zaštititi od varvarskih napada.
• Vladavina Teodosija II (408-450) bila je u znaku procvata
Carigrada. Njegovu dugotrajnu vladavinu obeležilo je nekoliko
teških udaraca (npr navale Atilinih Huna), ali i dostignuća kao
što su bili osnivanje Carigradskog univerziteta (425. god.) i
kodifikacija rimskog prava u Teodosijev zakonik (Codex
Theodosianus) 438. godine.
7

8. Podela Rimskog carstva nakon smrti cara Teodosija I 395. godine. Bele linije
označavaju granice današnjih država. Crveno - Zapadno rimsko carstvo ; Ljubičasta
- Istočno rimsko (vizantijsko cartsvo).
8

9. Zlatno doba Vizantijskog Carstva za vreme cara Justinijana (527.-565.)
• Justinijan I je poznat je kao poslednji rimski i prvi vizantijski
car, imperator Istočnog rimskog carstva i pravoslavni teolog.
• Nastojao da obnovi moć, veličinu i organizaciju Rimskog
carstva koja je bila rasparčana unutrašnjim trzavicama i upadima
varvara, naroda koji su prodrli na teritoriju Zapadnog Rimskog
carstva.
9

10. Pohod Osmanlija, opsada Carigrada
• Pad Carigrada, glavnog grada Vizantije se odigrao u utorak, 29. maja 1453. godine. Ovaj
događaj je označio pad Vizantijskog carstva.
• Pad Carigrada imao je dalekosežne posledice, jer su se Osmanlije konačno utvrdili na
Balkanu i više ih ništa nije moglo sprečiti u njihovom pohodu na Evropu, koji će se okončati
tek pod Bečom 1683. god.
• Veliki broj učenih ljudi iz Vizantije će, posle pada Carigrada i njenog sloma, pobeći u
zapadnu Evropu i doprineti pojavi humanizma i renesanse u evropskoj kulturi.
• Zbog svega ovoga se pad Carigrada
često smatra događajem koji je
označio kraj srednjeg veka. 10

11. Uređenje Carigrada
• Carigrad je sagrađen po velevaroškom planu starog Rima, sa podelom na
sedam brežuljaka i na četrnaest kvartova. Samo je jedan kvart ležao na
severnoj obali Zlatnog roga, u današnjoj Galati.
• Prostor između Teodosijevih dvostrukih bedema i Konstantinovog bedema ne
pripada nijednom kvartu i u njemu su se nalaze Mokijeva i Asparova cisterna,
Crkve, i utvrda Sedam kula, a po sredini ovog dela grada protiče Likos.
Kula Galata smeštena u azijskom delu
grada, je podigunuta 528. za vreme
Justinijana I.
Kula se lancima vezivala za Carigrad i
time onemogućavala pristup
brodovima u Zlatni rog.
11

12. • Cisterna Bazilika je antička podzemna cisterna impresivnih dimenzija, kapaciteta
od preko 80,000 m3 vode.
• Nalazi se između Hipodroma i Svete Sofije u Istanbulu. Snabdevala je vodom
centar vizantijskog Carigrada i poznata je po svojim mermernim stubovima
nosačima.
• Cisterna je izgrađena za vreme
vladavine Justinijana I i bila je u
upotrebi dosta dugo.
Najpoznatiji stub u Cisterni Bazilika je
sa likom obrnute glave Meduze.
12

13. • Hipodrom u Carigradu je bio grandiozan , vrlo posećen , bio je centar
društvenog i sportskog života u prestonici, i bio je na daleko, čuven.
• Nastao je krajem III veka za vladavine Septimija Severa (193—211) po
uzoru na Circus Maximus u Rimu, da bi svoj konačan oblik dobio pod
Konstantinom Velikim 330. Godine.
Hipodrom u Konstantinopolju Ostaci hipodroma danas
13

14. Kultura i umetnost
• Veliki je doprinos Carigrada i u oblasti Umetnosti. Uticaj
umetničkog Carigrada nije bio ograničen samo na granice
unutar Vizantijskog carstva, već mnogo šire, na Slovenske
zemlje i šire.
• Najbolji pokazatelji umetničkih dostignuća su u crkvenoj
umetnosti, skulpturama, mozaicima i freskama, gde se u
početku osećao uticaj Antike.
• Umetnost u Carigradu se razvijala u više faza, i bila je prožeta
hrišćanskom duhovnošću.
14

15. • Crkva Aja Sofija (Sveta Sofija, Crkva Svete
Mudrosti) je pravo remek-delo Vizantijske arhitekture.
• Aja Sofiju je podigao vizantijski imperator Justinijan
za samo pet godina: od 532. do 537. Skoro 1.000
godina bila je središte pravoslavne crkve.
• Kad je osmanski sultan Mehmed Drugi osvojio
Istanbul, njegova vojska opljačkala je Aja Sofiju, ali
dekoracije je uglavnom ostavila netaknute. Tada je i
pretvorena u džamiju.
• Kemal Ataturk, 1931, donosi odluku da se Aja Sofija
pretvori u muzej.
15