1. CÂU HỎI TỰ LUẬN VỀ
CÔNG ƯỚC VIÊN 1980 VÀ
HỢP ĐỒNG NGOẠI THƯƠNG
1. Để có hiệu lực CISG cần bao nhiêu quốc gia thông qua?
Cần 10 quốc gia thông qua theo Điều 99 của Công ước.
2. Trường hợp nào CISG được áp dụng cho hợp đồng mua bán hàng hóa quốc
tế?
CISG được áp dụng cho hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế:
Giữa các bên có trụ sở thương mại tại các quốc gia khác nhau: khi các quốc gia
này là các quốc gia thành viên của Công ước, hoặc khi theo các quy tắc tư pháp
quốc tế thì luật được áp dụng là luật của nước thành viên Công ước này.
Khi các bên lựa chọn CISG là luật áp dụng cho hợp đồng của mình.
Khi cơ quan giải quyết tranh chấp lựa chọn CISG làm luật áp dụng.
3. Hãy nêu ba vai trò chính của Công ước Viên 1980?
- Giúp giải quyết xung đột thương mại quốc tế
- Thúc đẩy thương mại quốc tế phát triển
- Là nguồn tham khảo hoàn thiện hệ thống pháp luật quốc gia
4. Việc tham gia CISG có làm luật Việt Nam mất giá trị không?
Không, CISG không chỉ không loại trừ mà còn góp phần bổ sung và làm hài hoà luật Việt
Nam nhằm mang lại lợi ích cho Việt Nam và giảm thiếu các tranh chấp khi tham gia các
giao dịch mua bán hang hoá quốc tế.
5. Nước đầu tiên ở Châu Á gia nhập CISG và gia nhập thời gian nào?
Trung Quốc là nước đầu tiên gia nhập CISG vào 11/12/1986.
6. Trường hợp nào không áp dụng CISG?
CISG không áp dụng vào việc mua bán:
Các hàng hóa dùng cho cá nhân, gia đình hoặc nội trợ.
Bán đấu giá.
Ðể thi hành luật hoặc văn kiện uỷ thác khác theo luật.
Các cổ phiếu, cổ phần, chứng khoán đầu tư, các chứng từ lưu thông hoặc tiền tệ.
2. Tàu thủy, máy bay và các máy chạy trên đệm không khí.
Ðiện năng.
CISG không áp dụng điều chỉnh các vấn đề:
Tính hiệu lực của hợp đồng, hoặc bất cứ điều khoản nào của hợp đồng, hoặc bất
kỳ tập quán nào.
Hậu quả mà hợp đồng có thể đối với quyền sở hữu các hàng hóa đã bán.
Hàng của người bán gây thiệt hại về thân thể hoặc làm chết một người nào đó.
7. Công ước viên 1980 điều chỉnh các giao dịch chiếm bao nhiêu phần trăm
thương mại thế giới?
Chiếm 3/4
8. Mục tiêu của CISG trong thương mại quốc tế?
• Thống nhất luật áp dụng cho các hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế.
• Giảm xung đột pháp luật thông qua việc thống nhất luật nội dung, hạn chế tranh
chấp phát sinh.
• Tạo điều kiện thúc đẩy thương mại hàng hóa giữa các quốc gia
9. CISG tính tới 29/12/2017 gồm bao nhiêu thành viên? Trong đó Việt Nam gia
nhập vào năm nào và là thành viên thứ mấy?
Tính đến 29/12/2017 CISG gồm 89 thành viên. Trong đó Việt Nam gia nhập CISG vào
ngày 18/12/2015 và là thành viên thứ 84.
10. Một thợ chụp ảnh chuyên nghiệp mua máy camera để dùng cho công việc có
thuộc phạm vi áp dụng của CISG không?
Dựa vào mục đích của việc mua hàng, theo Điều 2.a, CISG không áp dụng nếu hàng
được mua để phục vụ mục đích cá nhân hoặc gia đình. Tuy nhiên, nếu hàng được mua
bởi một cá nhân cho mục đích kinh doanh, giao dịch đó sẽ được điều chỉnh bởi CISG.
Theo đó, các giao dịch cụ thể như một thợ chụp ảnh chuyên nghiệp mua máy camera để
dùng cho công việc vẫn thuộc phạm vi áp dụng của CISG.
11. Đến thời điểm hiện tại, quốc gia nào có số lượng án lệ tại thư viện án lệ CISG
nhiều nhất? Giải thích lý do.
Đức có số lượng án lệ nhiều nhất, gồm 534 vụ. Lý giải về điều này, bởi vì Đức xem bộ
luật CISG là một bộ luật hoàn hảo, được công nhận bởi nhiều quốc gia trên thế giới, đây
là một chuẩn mực trong giải quyết các tranh chấp giao dịch quốc tế. Họ cũng đã đưa
Công ước Viên 1980 trở thành một phần của Bộ luật dân sự Đức.
3. 12.Tại sao với lượng giao dịch quốc tế được điểu chỉnh hơn 3000, CISG vẫn còn
khá xa lạ với các doanh nghiệp Việt Nam?
Có thể nói CISG là một bộ quy tắc chung được áp dụng toàn cầu, nhưng chủ yếu được
dùng để tham khảo như một bộ luật hoàn chỉnh, còn trong giao dịch thường ngày doanh
nghiệp ít khi suy nghĩ đến việc cần phải tìm hiểu về luật phòng trường hợp phải ra tòa
phán xét.
Việt Nam chỉ vừa mới gia nhập CISG, và công ước này có hiệu lực vào năm 2017.
13. Làn sóng tham gia Công ước Viên năm 1980 của các quốc gia được chia làm
mấy giai đoạn?
Được chia làm 4 giai đoạn:
- Giai đoạn 1 (1980-1988)
- Giai đoạn 2 (1989-1993)
- Giai đoạn 3 (1994-2000)
- Giai đoạn 4 (2001-2014)
- Giai đoạn 5 (2015–Nay)
14. CISG ghi nhận những nguyên tắc chung nào liên quan đến giao kết và thực
hiện hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế?
CISG ghi nhận một số nguyên tắc cơ bản sau:
Nguyên tắc tự do hợp đồng
Nguyên tắc thiện chí
Nguyên tắc áp dụng tập quán và thói quen
Nguyên tắc tự do về hình thức của hợp đồng
Nguyên tắc cấm tự mâu thuẫn
Nguyên tắc thông tin
Nguyên tắc bình đẳng giữa các bên
Favor contractus
15.Vì sao CISG được sử dụng phổ biến và có khả năng giải quyết các tranh chấp
thương mại quốc tế hiệu quả?
Trước hết, CISG là một bộ luật được ra đời dưới sự bảo trợ của Liên Hiệp Quốc, cũng
như quá trình soạn thảo bộ luận là rất nhiều nỗ lực của đại diện nhiều quốc gia để nhằm
thống nhất các khác biệt về châu lục, kinh tế - chính trị, luật pháp của các nước. Điều này
giúp CISG có một sự tín nhiệm nhất định trên toàn thế giới. CISG cũng có một quy mô
thành viên lớn 89 thành viên, bao gồm các cường quốc về kinh tế trên thế giới. Bộ luật sử
dụng ngôn ngữ dễ hiểu tiến tới quốc tế hóa, và việc tham khảo quy định của CISG có thể
4. giúp các Tòa án không cần phải tham khảo, nghiên cứu thêm bất kỳ luật nước ngoài nào
khác. Chính vì những lý do cơ bản trên giúp việc sử dụng CISG trong giải quyết tranh
chấp thương mại quốc tế phổ biến và hiệu quả.
16. Chấp nhận chào hàng có thể bị thu hồi không?
Mặc dù chấp nhận chào hàng đã được gửi đi đúng theo quy định của pháp luật, nhưng nó
vẫn có thể bị thu hồi với điều kiện việc thông báo thu hồi đó phải tới trước hoặc cùng lúc
với thông báo chấp nhận chào hàng (Điều 22 CISG). Như vậy, nguyên tắc để thu hồi
chấp nhận chào hàng được áp dụng giống như việc thu hồi chào hàng.
Pháp luật Việt Nam có quy định tương tự về quyền được thu hồi chấp nhận đề nghị giao
kết hợp đồng (Điều 400 Bộ luật Dân sự năm 2005; Điều 397 Bộ luật Dân sự năm 2015).
17.Tại sao Vương quốc Anh vẫn không gia nhập Công ước Viên năm 1980?
- Luật mua bán hàng hóa năm 1979 của Anh là một văn bản có sức ảnh hưởng rất
lớn trong mua bán hàng hóa quốc tế, và là niềm tự hào của các luật gia Anh. Việc
tham gia CISG có thể làm giảm sức ảnh hưởng này và với một quốc gia bảo thủ
như Vương quốc Anh, đây là điều mà họ không hề muốn.
- Các tập đoàn kinh tế lớn như ICI, BP, Shell, … không mấy hứng thú với Công ước
này và rất nhiều tổ chức bỏ phiếu thuận năm 1989 cũng thay đổi ý định của mình
vào năm 1997. Hầu hết họ cho rằng việc tham gia Công ước sẽ càng gây thêm
nhiều tranh chấp và làm giảm tầm ảnh hưởng của luật Anh trên trường quốc tế.
Tham gia một chuẩn mực như CISG sẽ làm giảm đi đáng kể thu nhập từ việc xét
xử các vụ tranh chấp hợp đồng tại nước này theo luật Anh.
- Quy phạm pháp lý quốc gia hiện hành tại Vương quốc Anh và các điều khoản của
Công ước 1980 không hoàn toàn giống nhau. Vì vậy chỉ cần một cách diễn đạt hay
lối hành văn bị hiểu sai là có thể dẫn đến sự tổn thất nghiêm trọng cho hệ thống
Luật quốc gia của Anh.
- Nói cách khác tình “truyền thống” của pháp luật Anh và sự “bảo thủ” của nước
này là nguyên nhân chủ yếu của việc dù nhiều quốc gia phát triển trên thế giới đã
gia nhập, nhưng Anh vẫn chưa có động thái chính thức nào cho việc sẽ trở thành
thành viên CISG.
18. Công ty Nhật Bản (thành viên CISG) và công ty Indonesia (chưa là thành
viên CISG) ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa trong đó không quy định về
luật áp dụng. Khi xung đột xảy ra có áp dụng CISG hay không?
Cơ quan giải quyết tranh chấp xác định luật áp dụng dựa trên các quy phạm xung đột.
Nếu quy phạm xung đột dẫn chiếu đến luật Nhật Bản thì CISG sẽ là luật điều chỉnh hợp
đồng do Nhật Bản là quốc gia thành viên của CISG.
5. 19.Vì sao CISG thúc đẩy thương mại quốc tế phát triển ở Trung Quốc?
Trong suốt giai đoạn những năm 90 của thế kỷ trước, khi Trung Quốc áp dụng CISG
trong thương mại quốc tế đã giúp các doanh nghiệp trên toàn thế giới cảm thấy an tâm
hơn và mạnh dạn hơn trong việc ký hợp đồng với các doanh nghiệp ở Trung Quốc. Số
lượng các quốc gia tham gia thiết lập hợp đồng thương mại với Trung Quốc ngày càng
gia tăng và họ lựa chọn Công ước Viên 1980 là luật thương mại ngày càng phổ biến.
20.Trường hợp nào CISG được áp dụng cho hợp đồng mua bán hàng hóa quốc
tế mà một bên là doanh nghiệp Việt Nam?
Theo quy định của CISG và thực tiễn hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, có 04 (bốn)
trường hợp CISG được áp dụng:
(1) Khi các bên có địa điểm kinh doanh tại các quốc gia là thành viên của CISG (theo
Điều 1.1.a CISG); hoặc
(2) Khi theo các quy tắc tư pháp quốc tế thì luật được áp dụng là luật của nước thành viên
CISG (theo Điều 1.1.b CISG); hoặc
(3) Khi các bên lựa chọn CISG là luật áp dụng cho hợp đồng của mình; hoặc
(4) Khi cơ quan giải quyết tranh chấp lựa chọn CISG làm luật áp dụng.
Theo trường hợp (1) ở trên, kể từ thời điểm CISG có hiệu lực tại Việt Nam 01/01/2017),
những hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế được giao kết bởi doanh nghiệp Việt Nam sẽ
được điều chỉnh bởi CISG trong trường hợp bên còn lại có địa điểm kinh doanh tại quốc
gia là thành viên của CISG (xem Danh sách các quốc gia thành viên CISG tại Phụ lục 2).
Đây là trường hợp áp dụng CISG phổ biến nhất. Ví dụ, hợp đồng giữa doanh nghiệp Việt
Nam với bên còn lại có trụ sở ở Pháp, Đức, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Canada,
Australia… được điều chỉnh bởi CISG, trừ khi các bên trong hợp đồng thống nhất loại
trừ việc áp dụng CISG.
CISG còn có thể được áp dụng cho hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế mà một bên là
doanh nghiệp Việt Nam theo trường hợp thứ 2 ở trên. Trường hợp này thường xảy ra khi
một bên của hợp đồng có trụ sở tại một quốc gia thành viên trong khi bên còn
lại có trụ sở tại một quốc gia chưa phải là thành viên CISG.
Dựa trên nguyên tắc tự do lựa chọn luật áp dụng cho hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế
nói riêng và cho hợp đồng dân sự nói chung được thừa nhận rộng rãi trong tư pháp quốc
tế của nhiều quốc gia, các bên của hợp đồng, dù cho có trụ sở tại quốc gia thành viên hay
chưa, có quyền lựa chọn CISG như là luật áp dụng của mình. Đây là trường hợp thứ 3 áp
dụng CISG.
Trường hợp thứ 4 khá phổ biến khi tòa án quốc gia, hay trọng tài quốc tế quyết định áp
dụng CISG như là:
6. - Luật áp dụng cho hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế khi các bên của hợp đồng không
lựa chọn luật điều chỉnh hợp đồng;
- Một nguồn luật bổ sung cho một luật quốc gia đã được lựa chọn.
21.Nhật Bản gia nhập CISG sau gần 30 năm kể từ khi CISG được phê duyệt, tại
sao cường quốc về kinh tế như Nhật Bản lại gia nhập CISG muộn như vậy?
Trong khoảng thời gian khủng hoảng kinh tế ưu tiên hàng đầu đối với Chính Phủ Nhật là
thoát khỏi khủng hoảng. Mặt khác, vào thập niên 90 chỉ có khoảng 30 nước tham gia
CISG, chưa có một xu hướng rõ rệt hay câu trả lời chính xác rằng CISG sẽ được sử dụng
rộng rãi hay không cùng với việc thiếu sự hậu thuẫn về kinh tế từ các tập đoàn kinh
doanh lớn nên Nhật đã không tham gia CISG cho đến tận 2009.
22.Công ty Trung Quốc (thành viên CISG, bảo lưu Điều 1.1b) và công ty
Indonesia (chưa là thành viên CISG) ký kết hợp đồng mua bán hàng hóa
trong đó không quy định về luật áp dụng. Khi xung đột xảy ra có áp dụng
CISG hay không?
CISG sẽ không được áp dụng cho hợp đồng giữa một bên Trung Quốc và một bên
Indonesia vì Trung Quốc là thành viên đã bảo lưu Điều 1.1b trong Công ước này. Hợp
đồng chỉ có thể được điều chỉnh bởi CISG khi bên giao kết hợp đồng với bên Trung Quốc
cũng ở quốc gia thành viên Công ước.
23.CISG quy định thế nào về kí kết hợp đồng mua bán hàng hóa?
Chào hàng (Điều 14 – Điều 17)
Điều 14 CISG định nghĩa chào hàng là một lời đề nghị kí kết hợp đồng, được gửi đến một
hay một số người cụ thể, trong đó xác định và miêu tả đầy đủ về hàng hóa, số lượng, giá
cả. Ngoài ra, CISG còn quy định hiệu lực của chào hàng, thu hồi và hủy bỏ chào hàng.
Chấp nhận chào hàng (Điều 18 – Điều 24)
CISG quy định chấp nhận chào hàng là sự chấp nhận toàn bộ nội dung của chào hàng.
Bất kì sự thay đổi, bổ sung nào với chào hàng ban đầu đều được xem như sự từ chối chào
hàng và cấu thành chào hàng mới, trừ phi các nội dung mới không làm thay đổi cơ bản
nội dung của chào hàng ban đầu
Các yếu tố bổ sung hay sửa đổi liên quan đến các điều kiện giá cả, thanh toán, đến phẩm
chất và số lượng hàng hóa, địa điểm và thời hạn giao hàng, đến phạm vi trách nhiệm của
các ben hay đến việc giải quyết tranh chấp đều được coi là biến đổi một cách cơ bản nội
dung của chào hàng.
7. Ngoài ra, CISG có quy định về thời hạn để chấp nhận, chấp nhận muộn, kéo dài
thời hạn chấp nhận, thu hồi chấp nhận chào hàng, thời điểm hợp đồng có hiệu lực.
24.Hãy nêu ví dụ mà tại đó vai trò là nguồn tham khảo để hoàn thiện luật pháp
quốc gia của CISG được thực hiện?
CISG là nguồn tham khảo quan trọng của Bộ nguyên tắc UNIDROIT về hợp đồng
thương mại quốc tế (PICC) và các nguyên tắc của Luật Hợp đồng Châu Âu (PECL).
25.Có những vấn đề pháp lý nào về hợp đồng mà CISG không điều chỉnh?
Điều 4 Công ước quy định Công ước chỉ điều chỉnh “việc ký kết hợp đồng mua bán và
các quyền và nghĩa vụ của người bán và người mua phát sinh từ hợp đồng đó” mà không
liên quan đến (i) tính hiệu lực của hợp đồng hay bất kỳ điều khoản nào trong hợp đồng và
(ii) việc chuyển quyền sở hữu hàng hóa.
Ngoài ra, trong CISG chưa có các quy định về một số vấn đề pháp lý khác như: trách
nhiệm của các bên trong giai đoạn đàm phán, vấn đề ủy quyền, vấn đề thời hiệu, vấn đề
chuyển giao nghĩa vụ, chuyển giao hợp đồng, phạt vi phạm hợp đồng.
26.Nêu những lý do chính khiến CISG thành công.
- CISG được soạn thảo và thực thi dưới sự bảo trợ của Liên Hợp Quốc.
- Cách thức soạn thảo CISG thể hiện những nỗ lực trong việc tạo ra các quy phạm
thực chất thống nhất về mua bán hàng hóa quốc tế.
- Nội dung của CISG hiện đại, linh hoạt, phù hợp với thực tiễn thương mại hàng hóa
quốc tế.
- CISG có được sự ủng hộ rất lớn từ phía các trọng tài quốc tế và ICC.
27.Hủy bỏ chào hàng có gì khác biệt so với rút lại chào hàng?
Thời điểm:
Hủy bỏ (revoke) một chào hàng là việc hủy bỏ, chấm dứt hiệu lực của một chào
hàng đã phát sinh hiệu lực (Điều 15.2).
Rút lại (withdraw) một chào hàng là việc thu hồi một chào hàng trước khi nó có
giá trị hiệu lực (Điều 16).
Điều kiện áp dụng:
Có thể thu hồi chào hàng ngay cả đối với loại chào hàng không thể hủy ngang.
Chào hàng sẽ không thể bị hủy bỏ nếu như nó có ấn định thời hạn xác định cho
việc chấp nhận chào hàng hay ấn định rằng nó không thể bị hủy bỏ, hoặc người
được chào hàng coi là không thể hủy bỏ và đã hành động hợp lý theo chiều hướng
đó.
8. 28.Nghĩa vụ của người bán theo CISG là gì?
Theo CISG, người bán có những nghĩa vụ sau đây (Điều 30 – Điều 44):
Nghĩa vụ giao hàng: người bán phải giao hàng đúng thời hạn và địa điểm theo quy
định của hợp đồng (hoặc của CISG nếu hợp đồng không quy định). Hàng giao
phải phù hợp với các yêu cầu về số lượng, phẩm chất như quy định trong hợp
đồng.
Nghĩa vụ giao chứng từ liên quan đến hàng hóa: người bán có nghĩa vụ phải giao
các chứng từ liên quan đến hàng hóa đúng thời hạn, đúng địa điểm và đúng hình
thức như quy định trong hợp đồng.
Nghĩa vụ chuyển giao quyền sở hữu về hàng hóa.
29. Nghĩa vụ của người mua theo CISG là gì?
Theo CISG, người mua có những nghĩa vụ sau đây (Điều 53 – Điều 60):
Nghĩa vụ thanh toán tiền hàng: người mua có nghĩa vụ thanh toán tiền hàng, bao
gồm các việc áp dụng các biện pháp tuân thủ mà hợp đồng hoặc luật lệ đòi hỏi để
có thể thực hiện được thanh toán tiền hàng. Tiền hàng phải được trả theo đúng thời
hạn và tại địa điểm do hợp đồng hoặc do CISG quy định.
Nghĩa vụ nhận hàng: người mua có nghĩa vụ nhận hàng. Nghĩa vụ này không chỉ
là việc tiếp nhận hàng hóa mà còn bao gồm việc thực hiện các hành vi để tạo điều
kiện cho người bán giao hàng.
30. CISG đã giúp Pháp hoàn thiện hệ thống pháp luật quốc gia như thế nào?
Tại Pháp, một số quy định của CISG đã thay đổi một số quy tắc trong luật lệ giao dịch
hàng hóa tại đất nước này gồm có: Chấp nhận hợp đồng giá mở, giảm thiểu những quy
định nặng nề đối với nghĩa vụ người bán. Bên cạnh đó, còn tồn tại một lượng lớn khổng
lồ học thuyết liên quan đến CISG cũng như các công trình nghiên cứu về CISG tại Pháp.
Những nghiên cứu này đã giúp phổ biến CISG rộng rãi hơn và tác động tích cực đến việc
điều chỉnh và hoàn thiện hơn nữa các điều luật.
31. Theo CISG, các bên có quyền từ chối áp dụng Công ước. Thế nào được coi là
sự từ chối hợp lệ?
Theo Điều 6 CISG, các bên có thể không áp dụng Công ước nhưng không quy định cụ
thể về cách thức từ chối áp dụng Công ước. Thực tiễn cho thấy cách đơn giản nhất để các
bên từ chối áp dụng CISG một cách hợp lệ là bổ sung điều khoản luật áp dụng vào hợp
đồng mua bán của họ. Nếu luật áp dụng được lựa chọn là luật của quốc gia không phải
thành viên CISG thì Công ước đương nhiên không được áp dụng. Điều khoản luật áp
9. dụng khi đó được coi là sự từ chối áp dụng CISG hợp lệ.
Ví dụ, hợp đồng giữa doanh nghiệp Pháp và doanh nghiệp Nhật Bản:
Nếu trong hợp đồng, hai bên không thỏa thuận luật áp dụng thì CISG sẽ được áp dụng
theo Điều 1.1.a CISG vì Pháp và Nhật Bản là hai quốc gia thành viên CISG.
Nếu trong hợp đồng, hai bên thỏa thuận áp dụng luật của Anh (chưa phải là thành viên
CISG) thì thỏa thuận này được coi là sự từ chối áp dụng CISG.
Tuy nhiên, nếu luật áp dụng được lựa chọn là luật của quốc gia thành viên CISG (với
điều kiện quốc gia thành viên đó không tuyên bố bảo lưu Điều 1.1.b của CISG), một
trong các bên có thể lập luận rằng do CISG cũng là một bộ phận trong luật áp dụng nên
không thể loại bỏ việc áp dụng CISG. Trong án lệ giữa người bán là một công ty Texas
và người mua là công ty Ecuador, hợp đồng được ký kết có quy định về luật áp dụng là
pháp luật nước Cộng hòa Ecuador. Sau khi người bán kiện người mua ra Tòa Texas, Tòa
này cho rằng luật nội địa Ecuador là luật áp dụng. Tuy nhiên, khi vụ việc được kháng cáo
lên Tòa phúc thẩm thì Tòa này cho rằng vì hai bên có trụ sở tại hai quốc gia khác nhau là
thành viên của Công ước nên CISG sẽ được áp dụng để giải quyết tranh chấp (theo Điều
1.1.a) trừ phi hai bên thỏa thuận cụ thể việc loại trừ áp dụng CISG theo Điều 6 Công
ước này.
Do đó, nếu các bên muốn lựa chọn luật quốc gia thành viên và loại trừ việc áp dụng
CISG thì bên cạnh việc quy định luật áp dụng, các bên cũng cần chỉ rõ trong điều khoản
chọn luật rằng CISG sẽ không được áp dụng để điều chỉnh các vấn đề của hợp đồng đó.
Ví dụ: các bên có thể thỏa thuận rõ “Công ước Viên của Liên Hợp Quốc về hợp đồng
mua bán hàng hóa quốc tế không được áp dụng để điều chỉnh hợp đồng này.”
32. So sánh Công ước Viên 1980 và Công ước Lahaye?
Giống nhau: Vấn đề quốc tịch của các bên không được xem xét khi xác định tính chất
quốc tế của hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế.
Khác nhau: Công ước Viên năm 1980 không đưa ra tiêu chí hàng hóa phải được chuyển
qua biên giới của một nước để xác định tính chất quốc tế của hợp đồng mua bán hàng
hóa.
33. Khi người bán vi phạm hợp đồng, người mua có thể áp dụng những biện
pháp gì?
Yêu cầu người bán thực hiện nghĩa vụ, sửa chữa hay thay thế hàng hóa không phù
hợp.
Gia hạn một thời hạn bổ sung hợp lý để người bán thực hiện nghĩa vụ.
Yêu cầu giảm giá hàng.
10. Đòi bồi thường thiệt hại theo các quy định tại Điều 74 – 77.
Hủy hợp đồng, nếu vi phạm của người bán là vi phạm cơ bản hoặc khi người bán
vẫn tiếp tục vi phạm khi hết thời hạn bổ sung.
34. Khi người mua vi phạm hợp đồng, người bán có thể áp dụng những biện
pháp gì?
Yêu cầu người mua thực hiện nghĩa vụ thanh toán/nhận hàng.
Gia hạn một thời hạn bổ sung hợp lý để người mua thanh toán/nhận hàng.
Đòi bồi thường thiệt hại theo các quy định tại Điều 74 – 77.
Hủy hợp đồng, nếu vi phạm của người mua là vi phạm cơ bản hoặc khi người mua
vẫn tiếp tục vi phạm khi hết thời hạn bổ sung.
35. Đối với hợp đồng giao hàng từng phần, một bên có quyền hủy toàn bộ hợp
đồng hay không nếu có hành vi vi phạm hợp đồng trong bất kỳ đợt giao hàng
nào?
Trong trường hợp giao hàng thành nhiều chuyến, Công ước quy định nếu người bán có vi
phạm cơ bản đối với một lần giao hàng thì người mua có quyền tuyên bố huỷ bỏ hợp
đồng tương ứng đối với lần giao đó (Điều 73.1).
Ngoài ra, hành vi vi phạm trong một lần giao hàng có thể là cơ sở để người mua kết luận
rằng vi phạm cơ bản sẽ xảy ra đối với những lần giao hàng sau; khi đó, người mua (cũng)
có thể tuyên bố huỷ bỏ hợp đồng cho những lần giao hàng trong tương lai (Điều 73.2).
Điều 73.3 cho phép người mua được hủy toàn bộ hợp đồng nếu việc vi phạm trong một
lần giao hàng có thể dẫn tới toàn bộ các lô hàng theo hợp đồng không thể sử dụng được
theo mục đích ban đầu do tính chất phụ thuộc lẫn nhau giữa các lô hàng.
36.Vì sao trong thời gian đầu, CISG không được chấp nhận và sử dụng rộng rãi
tại Hoa Kỳ?
Thứ nhất, Bộ luật thương mại thống nhất (UCC) năm 1952 của Hoa Kỳ được ứng dụng
rộng rãi, sự xuất hiện của CISG gây nên nhiều mâu thuẫn với UCC 1952, cũng như nhiều
thương gia đã quen với việc sử dụng UCC 1952.
Thứ hai, CISG dường như không giành được sự quan tâm của giới nghiên cứu học thuật
cũng như giới hoạt động thực tiễn ở Hoa Kỳ.
Thứ ba, một số quy định và khái niệm cơ bản của CISG khác với các quy định tương ứng
của Hoa Kỳ.
11. 37.Nêu đặc điểm về đối tượng của hợp đồng ngoại thương.
Hàng hóa là đối tượng của hợp đồng ngoại thương phải là động sản, tức là có thể chuyển
qua biên giới của một quốc gia.
38.Trong trường hợp hợp đồng không thỏa thuận rõ thời hạn thanh toán tiền
hàng, khi người bán chuyển rủi ro thành công thì người mua có nghĩa vụ thanh
toán luôn hay không?
Khoản 1 Điều 67 có quy định việc người bán được phép giữ lại các chứng từ nhận hàng.
Khi hợp đồng không thỏa thuận rõ thời hạn thanh toán tiền hàng, thì thời điểm chuyển
giao rủi ro thành công đồng thời cũng là thời điểm mà người bán có quyền đặt điều kiện
thanh toán để đổi lại việc họ giao chứng từ (Khoản 1 Điều 58). Ngay tại thời điểm này,
quyền được thanh toán của người bán được xác lập và nghĩa vụ thanh toán cũng phải
được thực hiện, việc thực hiện nghĩa vụ thanh toán là tự động đối với người mua (Điều
59).
39.CISG cho phép các quốc gia thành viên bảo lưu những quy định nào?
Bảo lưu phần II hoặc phần III (Điều 92): Bảo lưu này cho phép một quốc gia thành
viên không áp dụng CISG cho vấn đề thiết lập hợp đồng (Phần II) hoặc thực hiện
hợp đồng (Phần III). Việc đưa ra bảo lưu này nhằm mục đích dành cho các quốc
gia là thành viên của hai Công ước La Haye năm 1964 về mua bán quốc tế các
động sản hữu hình quyền quyết định việc từ bỏ một trong hai Công ước nói trên và
tham gia vào CISG.
Bảo lưu chỉ áp dụng CISG trên một số phần lãnh thổ của quốc gia thành viên
(Điều 93). Bảo lưu được thiết kế chủ yếu dành cho các quốc gia liên bang (với các
khu vực lãnh thổ tương đối độc lập với nhau).
Bảo lưu không áp dụng CISG đối với các quốc gia đã có luật chung thống nhất về
mua bán hàng hóa quốc tế (Điều 95).
Bảo lưu về hình thức hợp đồng (Điều 96). Áp dụng với các quốc gia có luật đòi
hỏi các hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế phải được lập thành văn bản trong đó
có Việt Nam.
40. Khái niệm luật nào trong CISG không hề có trong hệ thống luật pháp của
Hoa Kỳ?
Khái niệm “thiện chí” của CISG không hề xuất hiện trong hệ thống luật Hoa Kỳ
41.Đồng tiền thanh toán của hợp đồng ngoại thương có thể là đồng nội tệ của các
bên hay không? Cho ví dụ?
12. Đồng tiền thanh toán của hợp đồng ngoại thương có thể đều là đồng nội tệ đối với các
bên. Ví dụ: Trường hợp doanh nghiệp mua và bán đều thuộc các nước trong cộng đồng
châu Âu sử dụng đồng Euro làm đồng tiền chung.
42.Khi gia nhập CISG, Việt Nam bảo lưu những quy định nào?
Khi gia nhập Công ước, nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam bảo lưu quy định về
hình thức của hợp đồng nêu tại Điều 11, Điều 29 và phần II của Công ước theo quy định
tại Điều 12 và Điều 96 của Công ước. Việc bảo lưu về hình thức hợp đồng nhằm để phù
hợp với Điều 27 Luật Thương mại 2005.
Theo điều tra nhanh mới đây do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt đối với 10 Hiệp
hội ngành hàng có hoạt động xuất nhập khẩu hoặc liên quan chặt chẽ đến xuất nhập khẩu
lớn của Việt Nam và 03 Hiệp hội đa ngành hàng lớn nhất về sự cần thiết tham gia Công
ước Viên và mức độ ủng hộ của các doanh nghiệp thuộc các ngành này thì liên quan đến
các bảo lưu đối với Công ước Viên mà Việt Nam nên thực hiện, nhóm này cũng có ý kiến
khá thống nhất trong đó đa số (50%) ủng hộ việc bảo lưu về hình thức hợp đồng, các bảo
lưu khác nhận được sự ủng hộ thấp hơn. Điều này cho thấy có sự tương đồng thú vị giữa
các nhà nghiên cứu lý thuyết và những người làm thực tiễn trong cách nhìn về các bảo
lưu đối với Công ước Viên.
43.Trường hợp Mua bán cổ phiếu công ty Vinamilk có được áp dụng CISG
không?
Theo quy định của Điều 2 trong nội dung CISG, công ước này không áp dụng cho các
loại hình
- Các hàng hoá dùng cho cá nhân, gia đình hoặc công việc nội trợ.
- Bán đấu giá.
- Để thi hành luật hoặc văn kiện uỷ thác khác theo luật.
- Các cổ phiếu, cổ phần, chứng khoán đầu tư, các chứng từ lưu thông hoặc tiền tệ.
- Các loại máy bay, tàu thuỷ hoặc phương tiện chạy trên đệm không khí.
- Điện năng
Trường hợp mua bán cổ phiếu Vinamik vi phạm vào loại hình thứ 4 trong quy định nên
CISG không được áp dụng
44. Đâu là giai đoạn đánh dấu sự chấp nhận của Hoa Kỳ đối với CISG?
Từ 2001-2010, số lượng án lệ CISG của Hoa Kỳ được báo cáo tại UNILEX đã tăng gấp
hơn 3 lần so với 12 năm trước đó (từ 1998-2000), điều này được xem là giai đoạn đánh
13. dấu sự áp dụng của Hoa Kỳ đối với CISG. Nhiều học giả và nhà hành nghề luật tại Hoa
Kỳ đã nêu lên nhu cầu phải thống nhất hóa luật quốc tế về hợp đồng mua bán hàng hóa
quốc tế theo khuôn khổ CISG do khối lượng giao dịch thương mại ngày càng tăng giữa
các quốc gia thành viên của Công ước.
45. Các hợp đồng được giao kết trước ngày Công ước có hiệu lực tại Việt Nam
(ngày 01/01/2017), nhưng phát sinh tranh chấp sau ngày 01/01/2017 thì có áp
dụng Công ước được không?
Điều 100 CISG quy định: “Công ước áp dụng cho hợp đồng được giao kết vào đúng ngày
hoặc sau ngày Công ước bắt đầu có hiệu lực đối với các quốc gia thành viên chiếu theo
khoản a đoạn 1 Điều 1 hoặc đối với các quốc gia thành viên chiếu theo đoạn b khoản 1
Điều 1”. Vậy CISG được áp dụng cho những hợp đồng được giao kết vào ngày
01/01/2017 hoặc sau ngày này bởi các chủ thể có địa điểm kinh doanh tại Việt Nam và
một quốc gia thành viên khác. Các hợp đồng được giao kết trước ngày 01/01/2017 nhưng
phát sinh tranh chấp sau ngày 01/01/2017 thì CISG không được tự động áp dụng mà chỉ
áp dụng trong trường hợp các bên thỏa thuận trong hợp đồng về luật điều chỉnh là CISG
hoặc CISG được tòa án/trọng tài lựa chọn áp dụng để giải quyết tranh chấp.
46. Nếu có sự xung đột về chuyển rủi ro theo Incoterms và CISG, vấn đề này sẽ
được giải quyết như thế nào?
Nếu hợp đồng mua bán dẫn chiếu đến các điều kiện cơ sở giao hàng trong Incoterms và
có sự xung đột về chuyển rủi ro theo Incoterms và Công ước, thì các quy định về chuyển
rủi ro trong Incoterms sẽ được ưu tiên áp dụng (Điều 9.1 & 9.2 CISG).
47. Sự khác biệt giữa Bộ nguyên tắc Unidroit về hợp đồng thương mại quốc tế
(PICC) và CISG?
PICC có mức độ bao trùm cho các vấn đề về hợp đồng cao hơn CISG. PICC có quy định
cho khá nhiều vấn đề mà CISG không điều chỉnh như: hiệu lực của hợp đồng, giải thích
hợp đồng hay quyền đại diện. Tuy nhiên CISG lại chiếm ưu thế so với PICC. Nếu một
hợp đồng có quy định rằng, hợp đồng của họ sẽ chịu sự điều chỉnh của CISG, Incoterms,
PICC và luật quốc gia, thứ tự ưu tiên áp dụng sẽ là Incoterms rồi đến CISG, luật quốc
gia, sau cùng là PICC.
48. Sự khác biệt giữa luật Việt Nam và CISG?
Về cơ bản, các quy định của luật pháp Việt Nam về hợp đồng mua bán hàng hóa đều
tương thích với những quy định của CISG. Thường thì về cùng một vấn đề, CISG quy
định chi tiết, đầy đủ hơn.
14. Một số khác biệt cần được lưu ý giữa luật Việt Nam và CISG:
STT Chỉ tiêu
so sánh
Luật Việt Nam CISG
1 Hình thức
của hợp
đồng mua
bán hàng
hóa quốc tế
Phải được lập dưới hình thức
văn bản hoặc bằng hình thức
khác có giá trị pháp lý tương
đương (điện báo, fax, telex,
thông điệp điện tử…). (Khoản
2 Điều 27 Luật Thương mại
2005)
Có thể bằng văn bản, bằng lời nói,
bằng hành vi; có thể được chứng
minh bằng mọi cách, kể cả bằng
nhân chứng. (Điều 11 CISG)
2 Nội dung
chủ yếu của
chào hàng
Không quy định. Gồm tên hàng, số lượng, giá cả.
(Điều 14 CISG)
3 Yêu cầu đối
với chấp
nhận chào
hàng
Phải chấp nhận toàn bộ nội
dung của chào hàng (Khoản 1
Điều 393 Bộ luật Dân sự 2005)
Những sửa đổi bổ sung trong chấp
nhận chào hàng mà không làm
thay đổi cơ bản nội dung của chào
hàng ban đầu thì không ảnh hưởng
đến hiệu lực của chấp nhận chào
hàng. (Điều 19 CISG)
4 Thời hạn
khiếu nại
Tối đa 6 tháng kể từ ngày giao
hàng. (Điều 318 Luật Thương
mại 2005)
Chậm nhất là 2 năm kể từ ngày
hàng hóa đã thực sự được giao
cho người mua. (Điều 39 CISG)
5 Hủy hợp
đồng
Chế tài hủy hợp đồng được áp
dụng khi một bên vi phạm cơ
bản hợp đồng. (Điều 312 Luật
Thương mại 2005)
Một bên được hủy hợp đồng khi
bên kia vi phạm cơ bản hợp đồng;
hoặc khi bên vi phạm không
không thực hiện nghĩa vụ trong
thời hạn đã được gia hạn thêm.
(Điều 49.1 và Điều 64.1)
6 Sửa chữa và
thay thế
hàng hóa
Luật Thương mại cho phép trái
chủ lựa chọn một trong hai
biện pháp: sửa chữa hay thay
thế hàng hóa.
Trái chủ chỉ được áp dụng biện
pháp thay thế hàng hóa khi vi
phạm của thụ trái cấu thành vi
phạm cơ bản, còn trong các
trường hợp khác thì áp dụng biện
pháp sửa chữa hàng hóa, loại trừ
khuyết tật của hàng hóa.
15. 7 Các trường
hợp miễn
trách
Không quy định. CISG có quy định cụ thể về việc
miễn trách trong trường hợp do lỗi
của bên thứ ba. (Điều 79 CISG)
49.Công ty TNHH Sabeco dự định thực hiện một hợp đồng ngoại thương với đối
tác ở Nhật Bản, ban giám đốc đang cân nhắc hình thức hợp đồng nào là phù hợp
khi CISG được áp dụng?
CISG không có quy định về hình thức hợp đồng áp dụng trong ký kết hợp đồng. CISG
thực hiện nguyên tắc tôn trọng thoả thuận giữa hai bên nên trong trường hợp trên công ty
TNHH Sabeco và đối tác có thể thương lượng để thống nhất một hình thức hợp đồng phù
hợp. Một số hình thức có thể áp dụng bao gồm văn bản, lời nói hay nhân chứng bên thứ
ba. Tuy nhiên thông thường hình thức văn bản sẽ thể hiện được tính minh bạch rõ ràng
trong thoả thuận giữa các bên.
50.CISG có được phép sử dụng trong trường hợp Bên A ở Việt Nam, bên B ở
Trung Quốc và có thoả thuận muốn áp dụng CISG hay không?
Theo Điều 1 Khoản 1 CISG có quy định: “Công ước được áp dụng cho các hợp đồng
mua bán hàng hoá giữa các bên có trụ sở thương mại tại nhiều quốc gia khác nhau trên
thế giới” đồng thời cả Việt Nam, Trung Quốc đều đã trở thành thành viên của Công ước
này và mong muốn của các bên là áp dụng các quy định của CISG xuyên suốt quá trình
thực hiện hợp đồng mua bán hàng hoá.
