Chapter4_ILK Presentation ២១-Nov-22.pptx
- 1. ការវាយតម្ល
ៃ ប្រព័ន្ធអេកូឡ
ូ ស៊ីជាតិកល
ព ុ
ជា
សិកា
ា សាលាថ្ន
ា ក់តំរន្់ស
ត ៊ីព៊ី ILk (ចំអ េះ
ដឹងលូលដ្ឋ
ា ន្ជន្ជាតិអដើលភាគតិច)
សប្ារ់ការវាយតម្ល
ៃ ប្រព័ន្ធអេកូឡ
ូ ស៊ី
ជាតិកល
ព ុជា
២១ វ
ិ ច្ចិិកា ២០២២ អសៀលរារ
12/28/2022
- 2. Prepared by:
អរៀរចំវ
អដ្ឋយ: ជូវផាន្ិត; សន្ វ
ិ ច្រល; អសង រដ្ឋ
ា
លហាិ ច្ទ្យាល័យសិកាេភិិឌ្ឍន្៍ សាកលិ ច្ទ្យាល័យភូលិន្ទភាំអពញ
នាយកដ្ឋ
ា ន្ជ៊ីិចប្ល រេះ ប្កស
ួ ងររ ច្សា
ា ន្
ជំពូកទ្យ៊ី៤៖ កត្ត
ត ជំរញម្ន្ការផា
ា ស់រ
ត ូ
រអដ្ឋយផា
ទ ល់ ន្ិងអដ្ឋយប្រអោល ដដលរេះពាល់ដល់ការផ្តល់អសវា
ប្រព័ន្ធអេកូឡ
ូ ស៊ី គំប្ទ្យដល់ការេភិិឌ្ឍន្៍អសដាកិចចសងគល ន្ិងសខាលភាពលន្សស
- 3. សា
ា ន្ភាព ន្ិងេន្តរប្រព័ន្ធនាអពលេនាគតម្ន្ផ្លរេះពាល់ផា
ទ ល់ម្ន្
ការ
ការផា
ា ស់រ
ត ូ
រក
ន ុងជ៊ីិៈចប្ល រេះ ន្ិងសា
ា ន្ប្រព័ន្ធ
គុណភាពជីវ ិតល្
អ ប្រស ើរ
ការរ ់សៅររ ់ប្រជាជន
រ ់សៅប្រករសោយភាព ុខដុម
ជាមួយធមមជាតិ
កត្ត
ា ផ្ល
ា ់រ
ត ូ
រផ្ល
ា ល្់
កត្ត
ា ផ្ល
ា ់រ
ត ូ
រផ្ល
ា ល្់សោយ
មនុ ស
កត្ត
ា ផ្ល
ា ់រ
ត ូ
រផ្ល
ា ល្់សោយធមម
ជាតិ
ស្ថ
ា រ័ន និងអភិបាល្កិច្ច
និងកត្ត
ា រ៉ះពាល្់សោយ
ប្រសោល្សសសងស ៀត
ធនធានរូរវនា
អត
ថ ប្រសោជន៍ររ ់
ធនធានធមមជាតិត្តម
រយ៉ះស វាកមមស្ថ
ា ន
ប្រព័នធ
ស្ថ
ា នប្រព័នធ និងជីរៈច្ប្ម រ៉ះ
ធមមជាតិ
ល្កខណៈធមមជាតិ
1
7
អនា
រ
កមម
ស
ល្ើ
មា
ប្តោ
ា
នល្ំ
ហ
ការផ្ល
ា ់រ
ដ ូរត្តមសពល្សវលា
ប្ករខ័ណ
ឌ គំនិត IPBES (កកកប្រពី Díaz et al ។ , 2015)
- 4. កត្ត
ត រេះពាល់ផា
ទ ល់:
(1) កត្ត
ា រ៉ះពាល្់ផ្ល
ា ល្់សោយធមមជាតិ
(2) កត្ត
ា រ៉ះពាល្់ផ្ល
ា ល្់សោយមនុ ស
កត្ត
ត រេះពាល់ប្រអោល
កត្ត
ត លួយចំន្ួន្ដដលនាំអៅដល់ការថយចេះគ ភាព
ម្ន្អសវាសា
ា ន្ប្រព័ន្ធជាតិ
- 5. កត្ត
ា រ៉ះពាល្់ផ្ល
ា ល្់សោយធមមជាតិ
(1) ការកប្រប្រួល្អាកា ធាតុ និងធាតុអាកា
(2) សប្រ៉ះមហនារាយនិងសប្រ៉ះថ្ន
ា ក់ធមមជាតិ
(3) សភាើងស ៉ះព្ប្ព និង
(4) ប្រសភ តវសប្ៅប្ រក។
Geophysical
(landslides)
Climatological
(wildfires)
Extreme weather & drought
Meteorological
(Storms)
Biological (global
epidemics)
Hydrological (floods)
- 6. កត្ត
ា រ៉ះពាល្់ផ្ល
ា ល្់សោយមនុ ស
• ជំងឺរាតតាតព្ន COVID-19
• ការទាញយកធនធានធមមជាត
ិ កដល្រ
ម ននិរនារ
ភាព
• ការអភិវឌ្ឍន៍ការត្តំង ីល្ំសៅោ
ា ន និងនគរូរនី
យកមម
• ការពប្ងីកដីក ិកមម
• មបទានដី ងគមកិច្ច និងស ដាកិច្ច និង
• ការអភិវឌ្ឍន៍សហោ
ា រច្នា មព័នធ
- 7. សា
ា ន្ភាពគប្លរម្ប្ពអ ើ
Figure 11. Forest areas loss in Cambodia from 2000 to 2020
ប្រស កម
ព ុជាបានបាត់រង់ព្ប្ពស ើោងធំសធងសៅតំរន់ ំនារខាងសកើត (ប្កសច្៉ះ មណ
ឌ ល្គិរ ីនិងរតនគិរ ី ា ឹងកប្តង)
ស ភាពភាគខាងសជើង ( ា ឹងកប្តង ស ៀមរារ ឧតារមានជ័យ និងប្ព៉ះវ ិហារ) និងតំរន់ភាគពាយ័ពយព្នប្រស កម
ព ុជា (បាត់
ដំរង និងសពាធិ៍ស្ថត់។ ) សទា៉ះរីជាមានការខាតរង់ក៏សោយ ក៏ប្រស កម
ព ុជា ួល្បានព្ប្ពស ើសងកដរ សៅតំរន់ខា៉ះព្នសខតា
តប
ូ ងឃ
្ ុំ ប្កសច្៉ះ មណ
ឌ ល្គិរ ីនិងតំរន់ជួរភាំប្កវាញ)។
- 9. កត្ត
ត លួយចំន្ួន្ដដលនាំអៅដល់ការថយចេះគ ភាព
ម្ន្អសវាសា
ា ន្ប្រព័ន្ធជាតិ
កត្ត
ត អដ្ឋយប្រអោលាន្ដូចខាងអប្កាល:
• កំសណើនប្រជាជន និងការសធវីច្ំណាកប្ រក
• ការផ្ល
ា ់រ
ត ូ
រ ងគម
• ស្ថ
ា រ័ន និងការអនុវតាច្ារ់
• កត្ត
ា រសច្ចកស និងរសច្ចកវ ិ ា
• កត្ត
ា វរបធម៌និងជំសនឿ
• តប្មូវការ ីសារ និងពាណិជជកមមអនារជាតិ
- 10. សំ ួ រសំខាន្់ម្ន្ ILK សប្ារ់
ជំពូកទ្យ៊ី 4
សៅក
ន ុងតំរន
់ កដល្អាករ ់ សតើកត្ត
ា /កត្ត
ា ជំរុញអវីខា៉ះកដល្បានរួម
ច្
ំ កណកសធវីឱ្យប្រព័នធសអកូឡ
ូ ុីព្ប្ពស ើ/ស ារ មុប្ ធា
ា ក់ច្ុ៉ះ
ប្រ ិនសរើការធា
ា ក់ច្ុ៉ះបានសកើតសឡើង?
សតើកត្ត
ា ច្មបង/កត្ត
ា ជំរុញអវីខា៉ះកដល្នាំឱ្យបាត់រង់ច្ំសណ៉ះដឹងជន
ជាតិសដើមភាគតិច្ និងច្ំសណ៉ះដឹងមូល្ោ
ា នសៅក
ន ុង ហគមន៍
ររ ់អាក?
សតើ មា
ព ធ និងកត្ត
ា ច្មបងអវីខា៉ះ កដល្រ៉ះពាល្់ប្រព័ន
ធ ប្គរ់ប្គង
ធនធានធមមជាតិ និងជីវច្ប្ម រ៉ះររ ់ជនជាតិសដើមភាគតិច្?
សៅក
ន ុង ហគមន៍ររ ់អាក សតើច្ំសណ៉ះដឹងជនជាតិសដើមភាគតិច្
និងច្ំសណ៉ះដឹងមូល្ោ
ា នប្តូវបានសសារសៅឱ្យយុវជនជំនាន់សប្កាយ
សប្រើប្បា ់ និងប្គរ់ប្គងធនធានធមមជាតិ និងជីវច្ប្ម រ៉ះសធវីសឡើង
- 11. • កងវ៉ះខាតការសបា៉ះពុមពសាយទាក់ ងនឹងប្រធានរ ILK ជាពិស ប្មារ់កម
ព ុជា
• មតាភាពមានកំណត់ររ ់អាកប្ស្ថវប្ជាវ ជាពិស វ ិធីស្ថស្រ ា កដល្ទាក់ ងនឹងការរសងកើតស ណារ ីយ
ូ និងមូកដល្សល្ើស វាកមមស្ថ
ា ន
ប្រព័នធកដល្មាន កា
ា នុពល្ និងការផ្ល
ា ់រ
ត ូ
រសៅក
ន ុងស្ថ
ា នភាពររ ់ស្ថ
ា នប្រព័នធទាំងសនា៉ះ
• ការច្ូល្រួមមានកំណត់ពីអាកជំនាញវ ិ ាស្ថស្រ ា និងអាកប្តួតពិនិតយជំពូក
• កងវ៉ះការកច្ករំកល្ករបាយការណ៍ ិនាន័យ និងការសបា៉ះពុមពសាយកររវ ិ ាស្ថស្រ ា ពីស្ថ
ា រ័នពាក់ព័នធ។
រញ្ហ
ា ប្រ ល