1. Εκπαιδευτικά Συστήματα
Ευρωπαϊκών χωρών.
Η αγωγή των νέων αποτελεί το πιο σημαντικό στοίχημα
των χωρών του 21ου αιώνα. Παράλληλα κρίνεται
ιδιαίτερα πολύπλοκη λόγω του χαρακτήρα των
σύγχρονων κοινωνιών. Επιδιώκουν να δημιουργήσουν
ένα άτομο ανταγωνιστικό και ικανό να ανταπεξέλθει στις
νέες συνθήκες. Ωστόσο ποια είναι τα μέσα που επέρχεται
η κάθε χώρα; Παρακάτω θα παρουσιάσουμε ενδεικτικά
παραδείγματα τριών χωρών με το καλύτερο
εκπαιδευτικό σύστημα στην Ευρώπη.
2. Η Φινλανδία αποτελεί πρότυπο επιτυχημένου
εκπαιδευτικού συστήματος με τους μαθητές της
να διαπρέπουν σε διεθνείς διαγωνισμούς, ενώ
παραδοσιακά πρωταγωνιστεί στις κορυφαίες
θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης του Ο.Ο.Σ.Α .
Με τα παιδιά να εισάγονται στα δημοτικά από την ηλικία
των επτά και ενώ έχει προηγηθεί μονοετής φοίτηση
στο νηπιαγωγείο, οι Φινλανδοί έχουν καταργήσει τις
εξετάσεις (εκτός από μία στην τελευταία τάξη του
λυκείου), η βαθμολογία μέχρι την πρώτη γυμνασίου
είναι προφορική με φράσεις όπως «μπορείς και
καλύτερα», «τέλεια», ενώ μόνο οι μαθητές γνωρίζουν
τους βαθμούς τους. Η εκπαίδευση είναι δημόσια και
δωρεάν για όλους δημιουργώντας έτσι ελάχιστες
ανισότητες ανάμεσα στα παιδιά, ενώ τα ελάχιστα
ιδιωτικά σχολεία χρηματοδοτούνται από το κράτος.
3. • Όσον αφορά την νοοτροπία του εκπαιδευτικού συστήματος αυτό
φαίνεται να παρέχει μια ισότιμη εκπαίδευση σε όλα τα μέλη του.
• Τα σχολεία παρέχουν σίτιση, συμβουλευτική, ιατρική περίθαλψη και
υπηρεσία ταξί αν κριθεί απαραίτητο. Ακόμα επιτρέπεται η φύλαξη των
μαθητών σε περίπτωση που εργάζεται ο γονέας τους, ενώ το κράτος
παρέχει στους γονείς 150€ μηνιαία για κάθε παιδί.
• Δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ενσωμάτωση των παιδιών με ειδικές
ανάγκες ενώ υπάρχει ειδική αίθουσα προετοιμασίας για τα παιδιά που δεν
γνωρίζουν την γλώσσα.
• Το περιβάλλον στην τάξη είναι φιλικό, υποστηρικτικό και γεμάτο
σεβασμό. Σε αρκετές περιπτώσεις το μάθημα γίνεται εκτός τάξεως σε
ειδικά διαμορφωμένα αμφιθέατρα.
• Ενθαρρύνεται ακόμα η αλληλεπίδραση με τον δάσκαλο, αναπτύσσοντας
τις επικοινωνιακές δραστηριότητες των παιδιών και προωθώντας την
επίλυση προβλημάτων σε ομάδες.
• Οι παραπάνω αλλά και ακόμα περισσότερες τεχνικές έχουν θετικά
αποτελέσματα τόσο στην σχολική σταδιοδρομία των νέων όσο και στην
ψυχική τους υγεία όπως γίνεται φανερό από τα παρακάτω γραφήματα:
5. 60%
77.50%
85.50%
41%
58.50%
69%
43%
66.50%
70%
0% 20% 40% 60% 80%100%
Καλή επικοινωνία με τους
γονείς:
Τους αρέσει να πηγαίνουν
σχολείο:
Ικανοποιημένοι με τη ζωή
τους τη δεδομένη στιγμή:
Η ψυχολογική κατάσταση μαθητών
πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης της Φινλανδίας το 2021
Μαθητές άνω της
δευτεροβάθμιας
8th/9th graders
4th/ 5th graders
Πηγή:
https://www.statista.com/statistics/1133611/student-
well-bein-in-primary-and-secondary-education-in-
finland/
6. Στην Ολλανδία η υποχρεωτική εκπαίδευση
ξεκινάει από την ηλικία των 4 με 5.
Η πρωτοβάθμια εκπαίδευση απευθύνεται σε
μαθητές 4-12 ετών και αποτελείται από 8
έτη φοίτησης ενώ στο τέλος της επιλέγουν
ανάμεσα σε τέσσερις κατηγορίες
εκπαιδευτικών ιδρυμάτων όπως
παρουσιάζονται στον πίνακα 1.
Δευτεροβάθμια εκπαίδευση δεν υπάρχει αφού
οι μαθητές φοιτούν στα προαναφερθέντα
προγράμματα.
Η τριτοβάθμια εκπαίδευση περιλαμβάνει την
• «ανώτερη επαγγελματική εκπαίδευση»
(ΗΒΟ) που παρέχει πρακτική και
θεωρητική εξάσκηση σε επαγγέλματα που
απαιτούν ανώτερο επίπεδο προσόντων
• «πανεπιστημιακή εκπαίδευση» (WO) όπου
οι προπτυχιακές σπουδές διαρκούν
τουλάχιστον 4 χρόνια.
ΠΙΝΑΚΑΣ 1.
V
W
O:
6ετής, προετοιμασία για
πανεπιστήμιο, διάκριση σε
3 σχολεία ανάλογα με την
υποχρεωτικότητα ή όχι των
ελληνικών, λατινικών.
H
A
V
O:
5ετής, προετοιμασία για
τριτοβάθμια
επαγγελματική εκπαίδευση
M
A
V
O:
4ετής, προετοιμασία για
ΜΒΟ*.
V
B
O:
4ετής
*ΜΒΟ: σπουδές που οδηγούν στην απόκτηση
διπλώματος
7. • Σε αντίθεση με όσα είδαμε
προηγουμένως στην περίπτωση της
Φινλανδίας η ολλανδική εκπαίδευση
φαίνεται να στοχεύει άμεσα στην
επαγγελματική κατάρτιση και την
απόκτηση των κατάλληλων προσόντων
για την είσοδο τους στον εργασιακό
χώρο.
• Η εκπαίδευση είναι δωρεάν έως τα 16
έτη τους ωστόσο ενδέχεται να
χρειάζεται να καταβάλλουν τα έξοδα
για το εκπαιδευτικό υλικό.
• Βαθμολογούνται από το 1 έως το 10,
ενώ ο βαθμός που τους εισάγει στην
επόμενη τάξη εάν συγκεντρωθεί στα
περισσότερα μαθήματα είναι το 6.
• Στο τέλος της πρωτοβάθμιας δεν
λαμβάνουν πτυχίο αλλά σχολικό έλεγχο
όπου αναγράφονται οι προσωπικές του
επιδόσεις και δυνατότητες.
• Στο τέλος κάθε περιόδου δίνουν
εξετάσεις σε 15 υποχρεωτικά μαθήματα
ενώ όσοι επιτυγχάνουν αποκτούν
σχετικό πιστοποιητικό.
8. Όσον αφορά την προσχολική εκπαίδευση στην Αγγλία αυτή διαρκεί 3 ώρες καθημερινά έως δύο
χρόνια και αυτό επειδή οι ειδικοί θεώρησαν ότι τα παιδιά στην ηλικία αυτή πρέπει να έχουν
χρόνο για παιχνίδι και διασκέδαση, έτσι η εκπαίδευση τους περιλαμβάνει δημιουργικά
παιχνίδια σε ομάδες εργασίας.
Στο ηνωμένο βασίλειο παρατηρούμε μάλιστα μια σχετική διάκριση όσον αφορά τις διάφορες
κοινωνικές ομάδες κάτι που παρατηρείται από την διάκριση των σχολείων σε ελίτ και μη.
Υπάρχουν ακόμη και τα ειδικά σχολεία, που απευθύνονται σε παιδιά που
µειονεκτούν διανοητικά ή σωµατικά και δεν µπορούν να παρακολουθήσουν τα
μαθήµατα στο σχολείο και τα προετοιµάζουν για την αγορά εργασίας.
Σχετικά με την δευτεροβάθμια εκπαίδευση οι µαθητές φοιτούν για την απόκτηση του Γενικού
Πιστοποιητικού ∆ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης. Για την απόκτηση του πιστοποιητικού αυτού
διαλέγουν ανάμεσα στα ιδρύματα της διαφάνειας 7.
Όσον αφορά την τριτοβάθμια εκπαίδευση αυτή είναι «υποχρεωτική» και παρέχεται είτε από τα
«παλαιά» πανεπιστήμια είτε από τα «νέα». Το καθένα είναι αυτόνομο, αποφασίζει ποια
διπλώματα και άλλους τίτλους θα χορηγήσει, τους σχετικούς όρους καθώς και τον τρόπο
αποδοχής των υποψηφίων.
Τα περισσότερα πανεπιστήμια παρέχουν τη δυνατότητα έρευνας, και ένα ευρύ φάσμα
μαθημάτων προπτυχιακού και μεταπτυχιακού επιπέδου. Συνήθως, τα παλαιά πανεπιστήμια
δεν παρέχουν επαγγελματική κατάρτιση, ενώ πολλά από τα νέα πανεπιστήμια παρέχουν
περισσότερες δυνατότητες πρακτικών εφαρμογών.
Στην παρακάτω διαφάνεια παρατίθενται ενδεικτικά οι διάφοροι τύποι τριτοβάθμιας
εκπαίδευσης που έχουν πρόσβαση οι νέοι:
9. Μονοτάξια
σχολεία
Το πιο συνηθισμένο,
καθώς εξυπηρετεί
περίπου το 90% των
μαθητών και δέχεται
όλους τους μαθητές
ανεξαρτήτως των
ικανοτήτων τους.
Λύκεια
Υπάρχουν 164
Λύκεια, τα οποία
δέχονται μαθητές
ανάλογα με τις
ικανότητές τους και
οι υποψήφιοι
συνήθως δίνουν
εισαγωγικές
εξετάσεις.
Ειδικευμένες σχολές
Ειδικεύονται σ’ 10
αντικείμενα,
εξυπηρετούν μέχρι το
10% των μαθητών και
δέχονται κάποια
εξωτερική
χρηματοδότηση. Το
πρόγραμμα σπουδών
παρέχει σε συνδυασμό με
το αντικείμενο του
καθενός και το Εθνικό
Πρόγραμμα Μαθημάτων.
Αστικά Κολλέγια
Τεχνολογιών
υπάρχουν μόνο στην
Αγγλία, είναι ανεξάρτητα
σχολεία τα οποία
συντηρούνται από δημόσια
χρηματοδότηση. Παρέχουν
ένα ευρύ φάσμα γνώσεων με
έμφαση στις τεχνολογίες,
στις επιστήμες και
διοικούνται από επιτρόπους
ή αναδόχους, οι οποίοι
πρέπει να κάνουν μία
σημαντική εισφορά στο
σχολείο, δέχονται όλους τους
μαθητές, δεν χρεώνουν
δίδακτρα και βρίσκονται σε
αστικές περιοχές.
Ακαδημίες
Ιδρύονται από αναδόχους
επιχειρηµατικών, κοινωνικ
ών ή εθελοντικών οµάδων
που συνεργάζονται µε
φορείς της
τοπικής κοινωνίας. Τα
σχολεία αυτά πρέπει να
βρίσκονται σε
μειονεκτούσες περιοχές,
να μην χρεώνουν
δίδακτρα, να δέχονται
όλους τους μαθητές
ανεξαρτήτου επιπέδου και
να παρέχουν ένα ευρύ και
ισόρροπο πρόγραµµα
µαθηµάτων
Ιδιωτικά
σχολεία, τα
οποία ιδρύονται
από ιδιώτες,
συντηρούνται με
τις συνδρομές
των μαθητών ή
ακόμη και από
δωρεές.
10. • Το προαναφερθέν εκπαιδευτικό μοντέλο
συναντάται κατά κύριο λόγο στην Αγγλία με
άλλες περιοχές της χώρας να διαφοροποιούνται
από την πρωτεύουσα.
• Στις περισσότερες περιοχές το σχολικό έτος,
διαρκεί από την πρώτη εβδομάδα του
Σεπτεμβρίου έως την τρίτη εβδομάδα του Ιουλίου
και χωρίζεται σε τρία τρίμηνα.
• Η Ανώτατη Εκπαίδευση γίνεται με την
συνεισφορά των γονέων ή μέσω των υποτροφιών
που χορηγούνται.