ตัวอย่างการให้คะแนนและวิธีคิดคะแนน ในใบประเมินผลการทดลองปฏิบัติหน้าที่ราชการ ส าหรับคณะกรรมการประเมินผลการทดลองปฏิบัติหน้าที่ราชการ การคิดคะแนนใช้เฉพาะการให้คะแนนของคณะกรรมการประเมินผลการ ทดลองปฏิบัติหน้าที่ราชการเท่านั้น ส่วนผู้ดูแลและผู้บังคับบัญชาไม่ต้องคิดเป็น คะแนน

1. การใช Microsoft Excel ในการกําหนดระดับคะแนน
ปรับปรุงครั้งที่ 7
(ธันวาคม 2553)
โดย
รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา
ภาควิชาคณิตศาสตรและสถิติ
คณะวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร
kamon@mathstat.sci.tu.ac.th
http://mathstat.sci.tu.ac.th/~kamon/
(ขอมูลที่ใชเปนตัวอยางที่สมมุติขึ้น)

2. หัวขอ หนา
---------------------------------------------------------------------------
1. การจัดเตรียมแฟมขอมูลสําหรับการทําคะแนน 1-6
2. การสรุปคะแนนสอบกลางภาค 7-17
3. การรวมคะแนนและคํานวณสถิติสรุป 18-27
4. การกําหนดระดับคะแนน 28-38
5. การสรุปจํานวนระดับคะแนนและการกรอกคะแนน 39-45
6. บทสรุป 46

3. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 1
1. การจัดเตรียมแฟมขอมูลสําหรับการทําคะแนน
การจัดเตรียมแฟมขอมูลสําหรับการทําคะแนนในที่นี้จะเริ่มจากการทําสําเนาแฟมขอมูล
การคัดลอกขอมูลและการจัดรูปแบบแฟมขอมูลใหเหมาะสมสําหรับการทําคะแนน การจัดเตรียม
ดังกลาวใหดําเนินการตามขั้นตอนตอไปนี้
1.1 เปดแฟมขอมูลที่ไดจากสํานักทะเบียนฯ (เปนแฟมประเภท Excel ในที่นี้สมมุติวา
แฟมนี้ชื่อ 0955st3388100146_01) แฟมดังกลาวมีลักษณะดังตอไปนี้

4. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 2
1.2 สรางสําเนาแฟมขอมูลไวอีกหนึ่งชุดดวยการคลิกซายที่ ปุม Office –> บันทึกแฟม
เปน… จากนั้นระบุชื่อแฟมในที่อยูที่ตองการ (ในตัวอยางนี้ใหชื่อเปน st338_146)
1.3 เปดแฟมใหม (ชื่อ st338_146) แลวคลิกซายที่มุมบนดานซายสุดของตารางเพื่อ
เลือกแผนงานทั้งแผนของแฟมใหม

5. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 3
1.4 คลิกขวาที่พื้นที่วาง Æ คัดลอก เพื่อคัดลอกแผนงานปจจุบันไปไวที่แผนงานใหม
1.5 เปดแผนงานใหมโดยการคลิกซายที่มุมลางดานซาย แผนงานที่ 2 (Sheet2) ซึ่ง
โดยอัตโนมัติโปรแกรมจะสรางแผนงานขึ้นมา 3 แผนงาน

6. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 4
1.6 เมื่อปรากฏแผนงานใหมใหวางแผนงานที่กําลังจะคัดลอกลงบนแผนงานใหมนี้โดย
การคลิกขวาที่เซลล A1 Æ วาง
1.7 ตั้งชื่อแผนงานใหมโดยการคลิกขวาที่ Sheet2 Æ เปลี่ยนชื่อ จากนั้นตั้งชื่อแผนงาน
ใหมตามที่ตองการ ในที่นี้จะใชชื่อวา midterm เพื่อใชสําหรับทําคะแนนสอบกลางภาค

7. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 5
1.8 ตัดสดมภที่ไมตองการใชโดยการคลิกซายที่หัวสดมภที่ตองการตัดออก ตามดวย
การคลิกขวาบริเวณที่เลือก Æ ลบ
1.9 ตัดแถวที่ไมตองการใชโดยการคลิกซายที่หัวแถวที่ตองการตัดออก ตามดวยการ
คลิกขวาบริเวณที่เลือก Æ ลบ

8. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 6
1.10 ตั้งชื่อสดมภใหมตามที่ตองการ เชน Midterm(70) เพื่อใชกรอกคะแนนสอบ
กลางภาคที่มีคะแนนเต็ม 70 คะแนน
1.11 กรอกคะแนนสอบกลางภาคในสดมภดังกลาว ทั้งนี้อาจมีสดมภอื่นๆ ที่แทน
คะแนนทดสอบยอยอื่นๆ ดวยก็ได

9. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 7
2. การสรุปคะแนนสอบกลางภาค
การสรุปคะแนนสอบกลางภาคในที่นี้จะทําการจัดเรียงคะแนนจากคะแนนสูงสุดไปต่ําสุด
ทําการคํานวณคะแนนเฉลี่ย และคาสถิติอื่นๆ เพื่อประกอบการประกาศผลคะแนนสอบ
2.1 การจัดเรียงคะแนนจากคะแนนสูงสุดไปต่ําสุดใหคลิกซายที่มุมบนซายของแผนงาน
เพื่อเลือกขอมูลทั้งแผน จากนั้นคลิกซายที่ ขอมูล Æ เรียงลําดับ…
2.2 จากนั้นจะปรากฏกลองขอความเพื่อใหระบุเงื่อนไขตางๆ ในการเรียงลําดับดังนี้

10. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 8
2.3 ใหระบุตัวแปรที่ใชเปนหลักในการจัดเรียง ในที่นี้ระบุวาจะจัดเรียงตาม
คาของคอลัมน D ซึ่งเปนคาของตัวแปร Midterm(70) ผูใชสามารถเปลี่ยนไดหากตองการ
จัดเรียงตามตัวแปรอื่น โดยคลิกซายที่ริมขวาสุดของชองดังกลาวเพื่อเลือกใหจัดเรียงลําดับตาม
คาของตัวแปรที่ตองการ
2.4 จากนั้นใหเลือกลักษณะการจัดเรียงจากนอยที่สุดไปหามากที่สุด หรือจากมากที่สุด
ไปหานอยที่สุด ในที่นี้เลือก มากที่สุดไปหานอยที่สุด แลวคลิกตกลง

11. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 9
2.5 ผลลัพธที่ไดจะเปนการจัดเรียงขอมูลตามคะแนนสอบกลางภาค (ตัวแปร
Midterm(70)) จากคะแนนสูงสุดไปต่ําสุด
2.6 ตอไปจะทําการคํานวณคะแนนเฉลี่ยและสถิติอื่นๆ ที่เกี่ยวของประกอบการสรุปผล
ใหคลิกซายที่มุมบนดานซาย tab ขวาสุด Æ คําสั่งเพิ่มเติม…ดังนี้

12. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 10
2.7 คลิกซายที่ Add-in Æ ไป...
2.8 เลือก Analysis ToolPak (และ Analysis ToolPak – VBA) จากกลองขอความที่
ปรากฏขึ้นมา แลวคลิกซายเลือก ตกลง

13. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 11
2.9 หลังจากติดตั้งโปรแกรมเสร็จ คลิกซายที่ ขอมูล Æ Data Analysis (อยูมุมบน
ดานขวาสุด)
2.10 เลือก Descriptive Statistics จากกลองขอความที่ปรากฏขึ้นมา แลวคลิกซาย
เลือก OK

14. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 12
2.11 คลิกซายที่ลูกศรแดงในชองบนสุดที่เวนวางไว (หลังคําวา Input Range) เพื่อ
กําหนดตําแหนงที่อยูของขอมูลที่ตองการคํานวณคาสถิติ
2.12 คลิกซายคางไวลากทั่วบริเวณขอมูลคะแนนสอบกลางภาค (ตัวแปร Midterm
(70)) เมื่อตรวจสอบวามีเสนประลอมรอบทั่วบริเวณขอมูลทุกตัวแลว คลิกซายที่ลูกศรแดงเพื่อ
กลับไปยังกลองขอความเดิม

15. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 13
2.13 การจัดกลุม (Grouped By) ระบุวาจัดตามสดมภ (Column) ถูกตองแลว ตอไปให
คลิกซายเลือก Labels in First Row เนื่องจากการระบุบริเวณของขอมูลนั้นไดรวมสวนที่เปน
ปายชื่อตัวแปรที่อยูในแถวแรกดวย จากนั้นคลิกซายเลือก Summary statistics แลวคลิกซาย
เลือก OK
2.14 จากนั้นจะไดสถิติพรรณนาของคะแนนสอบกลางภาค เชน คะแนนเฉลี่ยสวนเบี่ยงเบน
มาตรฐาน คะแนนต่ําสุดและคะแนนสูงสุด จํานวนผูเขาสอบทั้งหมด เปนตน

16. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 14
ผูเขาสอบมีจํานวนทั้งสิ้น 86 คน คะแนนต่ําสุดคือ 0 คะแนน (ไมไดเขาสอบ) และ
คะแนนสูงสุดคือ 50 คะแนน คะแนนสอบโดยเฉลี่ยคือ 26.82 คะแนน มีสวนเบี่ยงเบนมาตรฐาน
8.8 คะแนน ใหสังเกตวามัธยฐานของคะแนนสอบไมตางจากคะแนนเฉลี่ยเทาใดนัก แสดงวา
ขอมูลคะแนนสอบนี้ไมเบมากนัก (สังเกตจากคาความเบ Skewness ก็ได)
ตอไปจะพิจารณาวามีผูสอบไดคะแนนในชวงตางๆ ตอไปนี้เปนจํานวนกี่คน
คะแนน จํานวนคน
ไมเกิน10 คะแนน xx
มากกวา 10 แตไมเกิน 20 คะแนน xx
มากกวา 20 แตไมเกิน 30 คะแนน xx
มากกวา 30 แตไมเกิน 40 คะแนน xx
มากกวา 40 แตไมเกิน 50 คะแนน xx
มากกวา 50 คะแนน xx
(หมายเหตุ ในที่นี้ทราบแลววาไมมีใครไดคะแนนเกิน 50 คะแนน)
2.15 ใหปอนขอมูลในสดมภใดสดมภหนึ่ง (สมมุติวาชื่อ Bin) ในแผนงานขอมูล (ในที่นี้ชื่อ
midterm) โดยขอมูลที่ปอนนี้คือขอบเขตบนของแตละชั้นตามที่ตองการ ในที่นี้คือ 10, 20, 30,
40, 50, และ 70

17. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 15
2.16 คลิกซายที่ ขอมูล Æ Data Analysis Æ Histogram แลวคลิกซายที่ OK
2.17 คลิกซายที่ลูกศรแดงในชองบนสุดที่เวนวางไว (หลังคําวา Input Range) เพื่อ
กําหนดตําแหนงที่อยูของขอมูลที่ตองการ (แบบเดียวกับขั้นตอนที่ 2.11) เมื่อกลับมาที่กลอง
ขอความนี้อีก ใหคลิกซายที่ลูกศรแดงหลังคําวา Bin Range เพื่อระบุขอบเขตบนของแตละชั้น

18. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 16
2.18 เมื่อกลับมาที่กลองขอความเดิมอีก ใหคลิก Labels เนื่องจากระบุขอบเขตขอมูลที่
รวมชื่อตัวแปรไว จากนั้นใหคลิกซายเลือก Cumulative Percentage และ Chart Output แลว
คลิกซายเลือก OK
2.19 ผลลัพธที่ไดในแผนทํางานใหมคือ ตารางแจกแจงความถี่ และฮิสโตแกรม ในที่นี้อาจตอง
ทําการปรับฮิสโตแกรมใหมีขนาดที่ใหญขึ้นและมีความสวยงามมากขึ้น

19. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 17
จากตารางแจกแจงความถี่ขางตนสรุปไดวา (ฮิสโตแกรมที่ปรับแกไขแลวแสดงดังรูป
ขางลาง)
คะแนน จํานวนคน
ไมเกิน10 คะแนน 3
มากกวา 10 แตไมเกิน 20 คะแนน 14
มากกวา 20 แตไมเกิน 30 คะแนน 43
มากกวา 30 แตไมเกิน 40 คะแนน 22
มากกวา 40 แตไมเกิน 50 คะแนน 4

20. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 18
3. การรวมคะแนนและคํานวณสถิติสรุป
ขั้นตอนสุดทายไดแกการทําคะแนนรวมซึ่งหมายถึงการหาคะแนนรวมจากคะแนนสวน
ตางๆ ของนักศึกษาแตละคนโดยเทียบใหคะแนนเต็มเปนรอยคะแนนเพื่อความสะดวกในการ
กําหนดระดับคะแนน อนึ่ง ในตัวอยางที่จะกลาวถึงตอไป คะแนนสวนตางๆ ไดแก คะแนนสอบ
กลางภาค คะแนนรายงาน คะแนนสอบปฏิบัติการและคะแนนสอบปลายภาค หลังจากคํานวณ
คะแนนรวมแลวจะทําการหาคาสถิติตางๆ พิจารณาการแจกแจงของคะแนนรวมเพื่อใชในการ
ตัดสินใจกําหนดระดับคะแนนตอไป
3.1 สมมุติวาคะแนนสวนตางๆ ของนักศึกษาแตละคนเปนดังขางลางนี้
ถาคะแนนสอบกลางภาคและคะแนนสอบปลายภาคคิดเปนรอยละ 80 ของทั้งหมด สวน
คะแนนรายงานคิดเปนรอยละ 10 และคะแนนสอบปฏิบัติการคิดเปนรอยละ 10 ของทั้งหมด
สมมุติตอไปวาจะทําการรวมคะแนนสอบกลางภาครวมกับคะแนนสอบปลายภาคแลวหารดวย
สองซึ่งจะได คะแนนเต็ม 82.5 (คะแนนเกินมา 2.5 ก็ไมเปนไร ถือวาเปนคะแนนชวย) จากนั้นจึง
บวกเขากับคะแนนรายงานและคะแนนสอบปฏิบัติการ นั่นคือคะแนนรวม (เต็ม 100 คะแนน)
ของนักศึกษาแตละคนคํานวณจาก คะแนนรวม = (คะแนนสอบกลางภาค+คะแนนสอบปลาย
ภาค)/2 + คะแนนรายงาน + คะแนนสอบปฏิบัติการ หรือ
Total(100) = ( Midterm(70)+Final(95) )/2 + Report(10) + Lab(10)

21. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 19
3.2 สรางสดมภใหม (H) ชื่อ Total(100) จากนั้นคลิกซายที่เซลล H2 แลวพิมพ
= (d2+g2)/2+e2+f2 ในชองวางดานบน (หลังเครื่องหมายถูก (สีแดง) ผิด (สีเขียว) และเทากับ)
เพื่อสั่งใหคํานวณคะแนนรวมของนักศึกษาคนที่ 1 ซึ่งขอมูลอยูในแถวที่สอง แลวกด Enter
3.3 คลิกซายที่เซลล H2 จากนั้นวางเคอรเซอรที่มุมลางขวาของเซลล H2 เมื่อปรากฏ
เครื่องหมายบวกใหคลิกซายคางไวแลวลากลงมายังบรรทัดอื่นๆ เพื่อทําการคัดลอกสูตรการ
คํานวณคะแนนรวมนี้ไปยังเซลลของนักศึกษาคนอื่นๆ (อาจทําการคัดลอกโดยการคลิกขวาที่
เซลล H2 Æ คัดลอก แลววางยังเซลลอื่นๆ ก็ได)

22. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 20
3.4 เมื่อปลอยเมาส จะปรากฏคะแนนรวมของนักศึกษาแตละคนที่ไดทําการลากเมาส
ไปในขั้นตอนที่ 3.3
3.5 ทําการคํานวณสถิติสรุปของคะแนนรวมโดยใชวิธีเดียวกับขั้นตอนที่ 2.8-2.12
ผลลัพธที่ไดแสดงดังขางลาง (สําหรับนักศึกษาที่ถอน W ใหเวนวางในชองคะแนนรวม ไมควร
ใสคะแนนรวมที่เปนศูนยเพราะจะทําใหการคํานวณคะแนนเฉลี่ยไมถูกตอง)

23. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 21
3.6 ทําการปดเศษคะแนนรวมใหเปนจํานวนเต็ม โดยการคลิกที่เซลล I2 แลวพิมพ
=round(h2,0)
3.7 จากนั้นใหคลิกที่เซลล I2 วางเคอรเซอรที่มุมลางขวาของเซลล I2 เมื่อปรากฏ
เครื่องหมายบวกใหคลิกซายคางไวแลวลากลงมายังบรรทัดอื่นๆ เพื่อทําการคัดลอกการปดเศษ
นี้ไปยังเซลลของนักศึกษาคนอื่นๆ

24. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 22
3.8 จากนั้นคัดลอกสดมภของคะแนนที่ปดเศษมาไวยังสดมภเดิม Total(100) ผลลัพธที่
ไดคือคะแนนรวมที่มีการปดเศษซึ่งจะนําไปใชในการสรางตารางแจกแจงความถี่เพื่อกําหนด
ระดับคะแนนตอไป
3.9 กําหนด Bin ซึ่งเปนขอบเขตของขอมูลในแตละชั้น ในที่นี้เนื่องจากคะแนนต่ําสุดคือ
36 คะแนนและคะแนนสูงสุดคือ 85 คะแนน ดังนั้นจะสรางขอบเขตตั้งแต 36,37,38,…,85 ทํา
โดยการพิมพเลข 36, 37, และ 38 ที่ใดก็ไดในแผนงาน (อยาลืมตั้งชื่อ Bin) คลิกซายคางไวแลว
ลากที่ตัวเลขสามตัว

25. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 23
3.10 นําเมาสวางที่มุมลางขวาของตัวเลขตัวสุดทาย เมื่อปรากฏเครื่องหมายบวกให
คลิกซายคางไวลากเมาสลงมาเรื่อยๆ จนไดตัวเลขครบตามที่ตองการ (ตัวสุดทายคือ 85)
3.11 ทําการสรางฮิสโตแกรมของคะแนนรวมโดยใชวิธีเดียวกับขั้นตอนที่ 2.15-2.19
ผลลัพธที่ไดแสดงดังขางลาง

26. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 24
3.12 ตารางแจกแจงความถี่และฮิสโตแกรมพรอมกับสถิติอื่นๆ เชนคะแนนเฉลี่ย
รวมทั้งเกณฑที่ผูสอนกําหนดสามารถชวยในการตัดสินใจสรางเกณฑในการกําหนดระดับ
คะแนนไดตารางแจกแจงความถี่และฮิสโตแกรมที่ปรับแตงแลว แสดงไดดังนี้
Bin Frequency
36 1
37 1
38 0
39 1
40 0
41 0
42 2
43 0
44 2
45 2
46 0
47 1
48 3
49 1
50 1
51 4
52 3
53 0
54 1
55 1
56 3
57 6
58 4
59 5
60 5
61 3
62 0
63 7
64 1
65 3
66 3
67 3
68 2
69 1
70 1
71 4
72 3
73 1
74 0
75 0
76 0
77 2
78 1
79 0
80 1
81 0
82 0
83 0
84 0
85 1
More 0
ตารางแจกแจงความถี่ของแตละคะแนนเพื่อใชในการกําหนดระดับคะแนน

27. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 25
3.13 การสรางปายกํากับที่ฮิสโตแกรม ใหคลิกซายหนึ่งครั้งที่ฮิสโตแกรม จากนั้นคลิกขวา
ที่ฮิสโตแกรม Æ เพิ่มปายชื่อขอมูล
จะไดฮิสโตแกรมที่เพิ่มปายชื่อขอมูล ดังนี้
ฮิสโตแกรมชนิดที่แสดงความถี่ (จํานวนนักศึกษา)กํากับที่แทงแตละแทง

28. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 26
3.14 กรณีที่ตองการใหฮิสโตแกรมแสดงปายชื่อขอมูลที่คะแนน ใหคลิกซายหนึ่งครั้งที่
ฮิสโตแกรม จากนั้นคลิกขวาที่ฮิสโตแกรม Æ จัดรูปแบบปายชื่อขอมูล
จะปรากฏกลองขอความจัดรูปแบบปายชื่อขอมูลขึ้นมา ที่ tab ปายชื่อประกอบดวย
เลือก ชื่อประเภท Æ ปด ดังนี้

29. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 27
จะไดฮิสโตแกรมที่เปลี่ยนปายชื่อขอมูล ดังนี้
ฮิสโตแกรมชนิดที่แสดงคะแนนกํากับที่แทงแตละแทง

30. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 28
4. การกําหนดระดับคะแนน
การกําหนดระดับคะแนนหรือการแปลงจากคะแนนดิบเปนระดับคะแนนหรือเกรดทําได
หลายวิธีดวยกัน เชน การพิมพคําสั่ง IF หลายๆ คําสั่งซอนกัน การใชกลองขอความของคําสั่ง
IF แทนการพิมพ (เพื่อปองกันการพิมพผิดและการใสจํานวนวงเล็บเปดที่ไมเทากับจํานวน
วงเล็บปด) และการใชคําสั่ง VLOOKUP
สมมุติวาหลังจากพิจารณาตารางแจกแจงความถี่ของคะแนนรวม และสถิติอื่นๆ
ประกอบการตัดสินใจแลว กําหนดเกณฑในการกําหนดระดับคะแนนดังนี้
คะแนน ระดับคะแนน
ตั้งแต 80 คะแนนขึ้นไป A
76 คะแนน ถึง 79 คะแนน B+ (บวก)
71 คะแนน ถึง 75 คะแนน B
63 คะแนน ถึง 70 คะแนน C+ (บวก)
54 คะแนน ถึง 62 คะแนน C
47 คะแนน ถึง 53 คะแนน D+ (บวก)
41 คะแนน ถึง 46 คะแนน D
ตั้งแต 40 คะแนนลงมา F
อาจพิมพคําสั่ง IF ไวในไฟลดวย Microsoft Word หรือ Microsoft Excel เพื่อจะไดไมมี
ขอผิดพลาดในเรื่องจํานวนวงเล็บเปดและวงเล็บปด จากนั้นเมื่อมีการใชคําสั่งนี้อีกจะไดทําการ
คัดลอกมาใชไดทันที ไมตองพิมพใหม คําสั่ง IF ที่ตองพิมพ ในเซลลของสดมภที่แทนระดับ
คะแนน คือ
=IF(H2>79, "A", IF(H2>75, "B+(บวก)", IF(H2>70, "B", IF(H2>62, "C+(บวก)",
IF(H2>53, "C",IF(H2>46,"D+(บวก)",IF(H2>40, "D", "F") ) ) ) ) ) )
ใหสังเกตวา จํานวนวงเล็บเปดของคําสั่ง IF มี 7 วงเล็บ ดังนั้นจํานวนวงเล็บปดที่
ทายสุดของคําสั่งจะตองมี 7 วงเล็บดวย สังเกตตอไปวา เซลล H2 ก็คือคาของตัวแปร
Total(100) (คะแนนรวมของนักศึกษาคนที่ 1) ที่เราอางอิงถึง

31. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 29
4.1 พิมพคําสั่ง IF ขางตนในสดมภที่แทนตัวแปรระดับคะแนน (Grade1) ดังนี้
4.2 หลังพิมพเสร็จและเคาะแปน Enter จะปรากฏระดับคะแนนที่สอดคลองกับคะแนน
รวม (ตัวแปร Total(100)) ของเซลลนั้น หรือของนักศึกษาคนแรก ในที่นี้คือ C+(บวก)

32. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 30
4.3 คลิกซายที่เซลลนั้น (ที่ไดระดับคะแนน C+(บวก)) วางเมาสที่มุมลางขวาของเซลล
เมื่อปรากฏเครื่องหมายบวก ใหทําการคัดลอกโดยคลิกซายคางไวแลวลากลงมาที่บรรทัดตอๆ
มาจนครบถึงนักศึกษาคนสุดทาย
4.4 เมื่อปลอยเมาส จะไดระดับคะแนนของนักศึกษาแตละคน

33. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 31
4.5 นอกจากการพิมพคําสั่ง IF ซอนกันแลว สามารถใชการโตตอบกับกลองขอความ
โดย คลิกซายที่ สูตร Æ แทรกฟงกชัน
4.6 เมื่อปรากฏกลองขอความใหเลือก ประเภทฟงกชันคือ แบบตรรกะ และชื่อฟงกชัน
คือ IF แลวคลิกซายที่ ตกลง
หมายเหตุ สามารถคลิกซายที่ สูตร Æ แบบตรรกะ(รูปหนังสือสีมวง)Æ IF ไดเชนกัน

34. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 32
4.7 เมื่อปรากฏกลองขอความใหพิมพ H2>79 ในชอง Logical_test และใสคา “A” ใน
ชอง Value_if_true แลวคลิกซายที่ ตกลง
4.8 หลังจากนั้นจะปรากฏคําสั่ง IF ที่เซลลนั้น วางเคอรเซอรหลัง “A” ใสเครื่องหมาย
จุลภาค (,) เพื่อเตรียมใชคําสั่ง IF อีก

35. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 33
4.9 คลิกซายที่ สูตร Æ แบบตรรกะ (รูปหนังสือสีมวง) เลือกฟงกชัน IF (แบบเดียวกับ
ขั้นตอนที่ 4.5-4.6) จากนั้นเมื่อปรากฏกลองขอความใหพิมพ H2>75 ในชอง Logical_test
และใสคา B+(บวก) ในชอง Value_if_true แลวคลิกซายที่ ตกลง
4.10 ใหสังเกตวาจะมีคําสั่ง IF พรอมวงเล็บเพิ่มขึ้นมาในเซลลนั้น

36. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 34
4.11 วางเคอรเซอรที่หลัง “B+(บวก)” ใสเครื่องหมายจุลภาค (,) เพื่อเตรียมใชคําสั่ง IF
อีกหลายๆ ครั้ง จนครบเงื่อนไขตามที่กําหนดไว จากนั้นกดแปน Enter จะไดระดับคะแนนของ
นักศึกษาคนแรก
4.12 ทําการคัดลอกการแปลงคะแนนใหกับนักศึกษาคนอื่นๆ เชนเดียวกับขั้นตอนที่
4.3-4.4 เมื่อคัดลอกเสร็จแลวจะไดระดับคะแนนของนักศึกษาแตละคนซึ่งควรจะสอดคลองกับ
การใช คําสั่ง IF แบบหลายครั้งซอนกันที่ผูใชพิมพคําสั่งเอง

37. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 35
4.13 ตอไปจะลองใชคําสั่ง VLOOKUP ในการกําหนดระดับคะแนน ซึ่งมีขอระมัดระวัง
ในการกําหนดขอบเขตของคะแนนดิบที่จะแปลงเปนระดับคะแนนดังนี้
จากตัวอยางที่ผานมา เกณฑในการกําหนดระดับคะแนนคือ
คะแนน ระดับคะแนน
ตั้งแต 80 คะแนนขึ้นไป (80-100) A
76 คะแนน ถึง 79 คะแนน (76-79) B+ (บวก)
71 คะแนน ถึง 75 คะแนน (71-75) B
63 คะแนน ถึง 70 คะแนน (63-70) C+ (บวก)
54 คะแนน ถึง 62 คะแนน (54-62) C
47 คะแนน ถึง 53 คะแนน (47-53) D+ (บวก)
41 คะแนน ถึง 46 คะแนน (41-46) D
ตั้งแต 40 คะแนนลงมา (0-40) F
ซึ่งการใชคําสั่ง IF ที่ผานมานั้น เขียนไดดังนี้
=IF(H2>79, "A", IF(H2>75, "B+(บวก)", IF(H2>70, "B", IF(H2>62, "C+(บวก)",
IF(H2>53, "C",IF(H2>46,"D+(บวก)",IF(H2>40, "D", "F") ) ) ) ) ) )
การใชคําสั่ง VLOOKUP ใหสรางตารางของการแปลงคะแนนดิบเปนระดับคะแนนดังนี้
ขอบเขต ระดับคะแนน
0 F
41 D
47 D+(บวก)
54 C
63 C+(บวก)
71 B
76 B+(บวก)
80 A
มากกวาหรือเทากับ 41 คะแนนไดระดับคะแนน D มากกวาหรือเทากับ 47 คะแนน ได
ระดับคะแนน D+ มากกวาหรือเทากับ 54 คะแนนไดระดับคะแนน C มากกวาหรือเทากับ 63
คะแนนไดระดับคะแนน C+ มากกวาหรือเทากับ 71 คะแนนไดระดับคะแนน B มากกวาหรือ
เทากับ 76 คะแนนไดระดับคะแนน B+ มากกวาหรือเทากับ 80 คะแนนไดระดับคะแนน A

38. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 36
สมมุติวาสรางตารางการแปลงคะแนนไวที่ L4 ถึง M12 และกําหนด สดมภ Grade3
เพื่อใชเก็บตัวแปรระดับคะแนน ดังนี้
4.14 ใหพิมพคําสั่ง = VLOOKUP(H2,L4:M12,2) ในเซลล K2 ซึ่งหมายถึงการ
พิจารณาวาคะแนน 70 (เซลล H2) เมื่อพิจารณาในตารางเทียบคะแนน (L4:M12) แลวจะได
ระดับคะแนนใด (ตัวเลข 2 ทายคําสั่งหมายถึงใหนําระดับคะแนนในสดมภที่ 2 ของตารางมาใส)

39. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 37
4.15 หลังกดแปน Enter จะไดระดับคะแนน C+(บวก) ในเซลล K2
4.16 กอนทําการคัดลอกคําสั่ง VLOOKUP ใหกับเซลลของนักศึกษาคนอื่น จะตองทํา
การล็อคตารางใหเปนตารางเทียบคะแนนเดิมโดยระบุตารางดังนี้ $L$4:$M$12 (หมายถึงการ
ล็อคทั้งแถวและสดมภ) โดยแกไขคําสั่ง VLOOKUP ของเซลล K2 เปน =
VLOOKUP(H2,$L$4:$M$12,2) จากนั้นใหทําการคัดลอกโดยใหกับเซลลอื่นๆ ตามปกติ

40. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 38
4.17 เมื่อทําการคัดลอกแลว (เชนเดียวกับขั้นตอนที่ 4.3-4.4) จะไดระดับคะแนนของ
นักศึกษาทุกคนในสดมภ Grade3 ซึ่งสามารถเปรียบเทียบความถูกตองกับการกําหนดระดับ
คะแนนโดยการใชคําสั่ง IF ในสดมภ Grade1 และ Grade2 ได

41. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 39
5. การสรุปจํานวนระดับคะแนนและการกรอกคะแนน
การสรุปจํานวนระดับคะแนนในขั้นตอนสุดทายจะเปนการพิจารณาวามีนักศึกษาได
ระดับคะแนนตางๆ เปนจํานวนกี่คน รวมทั้งผูที่ไดระดับคะแนน W (เพิกถอน) ดวย จากนั้นจะ
ทําการคัดลอกสดมภระดับคะแนนที่ไดนี้ใสในสดมภสําหรับการกําหนดระดับคะแนนในแฟมที่
จะตองนําสงสํานักทะเบียนฯ
5.1 ขั้นตอนแรกไดแก การแกไขระดับคะแนน F ใหเปน W สําหรับนักศึกษาที่เพิกถอน
รายวิชา เนื่องจากในแฟมที่สํานักทะเบียนจัดเตรียมมาใหนั้นยังคงมีรายชื่อนักศึกษาที่เพิกถอน
อยูดวย และสํานักทะเบียนฯ ไดระบุระดับคะแนนเปน W ไวในเซลลนั้น
ในที่นี้มีนักศึกษาสองคนที่ทําการเพิกถอนรายวิชา (คะแนนสอบเปนศูนย) ใหใสระดับ
คะแนน W ใหสอดคลองกับแฟมที่สํานักทะเบียนฯ สงมาเพื่อใหกรอกระดับคะแนน
จะใช Pivot Table ในการสรุปผล จํานวนนักศึกษาที่ไดระดับคะแนนตางๆ ซึ่งมีวิธีการ
ดําเนินงานตามขั้นตอนดังตอไปนี้

42. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 40
5.2 คลิกซายบริเวณที่ตองการใหแสดง PivotTable จากนั้นคลิกซายที่ แทรก Æ
PivotTable
5.3 จะปรากฏกลองขอความใหระบุขอบเขตขอมูลที่ตองการใช (คลิกซายที่ลูกศรแดง
มุมขวาสุดของชองวาง ตาราง/ชวง) ในที่นี้อาจเลือกเฉพาะตัวแปร Grade1 เพียงตัวเดียวก็ได

43. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 41
5.4 คลิกซายคางไว ลากเมาสไปทั่วขอมูลของตัวแปร Grade1 แลวคลิกที่ลูกศรแดงอีก
ครั้งหนึ่งเพื่อใหดําเนินการตอไป
5.5 คลิกซายเลือก ตกลง เพื่อใหดําเนินการตอ

44. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 42
5.6 จะปรากฏกลองขอความดานขวามือเพื่อใหระบุรูปแบบของ Pivot Table ดังนี้
5.7 คลิกซายเลือก Grade1 ทางขวามือดานบน ลากเมาสมาไวที่บริเวณที่เขียนวา ปาย
ชื่อแถว เพราะตองการใหแสดงรายการ (ระดับคะแนนตางๆ) ตามแนวแถว ถาตองการใหแสดง
รายการตามแนวสดมภใหคลิกซายเลือก Grade1 ทางขวามือดานบน ลากเมาสมาไวที่บริเวณที่
เขียนวา ปายชื่อคอลัมน

45. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 43
5.8 คลิกซายเลือก Grade1 ทางขวามือมือดานบนอีกครั้งมาไวที่บริเวณที่เขียนวา คา
เพื่อใหแสดงการสรุปเกี่ยวกับตัวแปร Grade1 ในที่นี้โปรแกรมกําหนดใหโดยปริยายวาเปนการ
นับ (Count) ของตัวแปร Grade1 (ในกรณีที่ตองการใหสรุปเปนอยางอื่นโดยเฉพาะขอมูลเชิง
ปริมาณใหคลิกซายที่ นับจํานวน ของ Grade1 Æ การตั้งคาเขตขอมูล ‘ขอมูล’... เพื่อเลือกเปน
แบบอื่น เชน ผลรวม หรือคาเฉลี่ยเปนตน) คลิกซายที่เครื่องหมายกากบาท
5.9 ผลลัพธที่ได แสดงผลสรุปของจํานวนนักศึกษาจําแนกตามระดับคะแนนตางๆ ดังนี้
ใหระวังวาการเรียงลําดับนั้น ไมเปนไปตามที่ควรจะเปน เนื่องจาก B มากอน B+(บวก),
C มากอน C+(บวก), และ D มากอน D+(บวก) ดังนั้นจะตองกรอกผลสรุปอยางรอบคอบ

46. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 44
5.10 ทําการคัดลอกสดมภระดับคะแนน สดมภใดสดมภหนึ่ง (เชนตัวแปร Grade1)
เพื่อวางลงในสดมภ GRADE ของแฟมที่จะตองสงสํานักทะเบียนฯ
5.11 เมื่อเปดแฟมที่จะตองสงสํานักทะเบียนฯ แลว คลิกที่เซลลที่จะตองกรอกระดับ
คะแนนของนักศึกษาคนแรก คลิกขวาเซลลที่เลือก Æ วางแบบพิเศษ

47. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 45
5.12 คลิกซายเลือกวาง คา (ไมเชนนั้นจะมีสูตรที่ใชคํานวณตามมาดวยและทําใหเกิด
ขอผิดพลาดเนื่องจากการอางอิงของสูตรไมสอดคลองกับแผนงานนี้) แลวคลิกซายเลือก ตกลง
5.13 จะไดระดับคะแนนปรากฏที่สดมภ GRADE (รวมทั้งระดับคะแนน W ดวย)
จากนั้นกรอกผลสรุปจํานวนนักศึกษาจําแนกตามระดับคะแนนที่ดานลางของแผนทํางาน พรอม
ที่จะนําสงสํานักทะเบียนฯตอไป

48. การใช Microsoft Excel ชวยในการกําหนดระดับคะแนน รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา 46
6. บทสรุป
การใชโปรแกรมสําเร็จรูปหรือคอมพิวเตอรชวยในการกําหนดระดับคะแนนมีความ
สะดวกรวดเร็ว ใหความถูกตองสูงถาทําโดยความระมัดระวัง ควรมีการตรวจสอบความเปน
ไปไดอื่นๆ หรือตรวจทานกับตนฉบับที่เปนคะแนนดิบอยางเขมงวด ขอผิดพลาดในการกรอก
ระดับคะแนนเทาที่พบเห็นอาจเกิดจาก
1. การเรียงลําดับขอมูล ซึ่งจะตองกําหนดใหจัดเรียงทุกๆ สดมภ การจัดเรียงเพียง
บางสดมภ (โดยบังเอิญ) จะทําใหขอมูลของนักศึกษาแตละคนไมถูกตอง
2. จํานวนนักศึกษาที่มีการเพิ่มขึ้น หรือลดลงหลังการเพิกถอนรายวิชา ถาแฟมขอมูล
ฉบับแรกที่ไดจากสํานักทะเบียนฯ กอนการเพิ่ม-ถอน ตางจากหลังการเพิ่ม-ถอน จะ
ทําใหการคัดลอกคะแนนตางๆ เชน คะแนนการบาน คะแนนสอบยอย คะแนนสอบ
กลางภาค เปนตนไมสอดคลองกับแฟมขอมูลที่ไดมาหลังจากที่มีการเพิ่มถอน
3. ใหระวังวาสําหรับนักศึกษาที่ถอนรายวิชา ไมควรตัดขอมูลของนักศึกษาคนนั้น
ออกไปในชวงที่ทําคะแนนสอบกลางภาคหรือคะแนนสอบยอย หรือแมแตคะแนน
สอบปลายภาค เพราะสํานักทะเบียนฯ ยังคงเก็บขอมูลของนักศึกษาที่มีการเพิก
ถอนไว และยังรวมไวในกลุมเดียวกับนักศึกษาที่จดทะเบียนลักษณะวิชานั้น
นอกจากนั้นยังไดระบุระดับคะแนนเปน W ในชอง GRADE ไวดวย ทําใหการกรอก
ระดับคะแนนตองคงระดับคะแนน W สําหรับนักศึกษาที่เพิกถอนลักษณะวิชาไวใน
แฟมนั้นๆ
หวังเปนอยางยิ่งวา เอกสารนี้จะเปนประโยชนกับอาจารยทุกๆ ทานที่สนใจการใช
คอมพิวเตอรเปนเครื่องมือชวยในการพัฒนาการเรียนการสอน หากทานมีขอเสนอแนะอยางไร
ขอไดโปรดแจงใหผูเขียนทราบดวย เพื่อใหเอกสารนี้เปนวิทยาทานที่มีประโยชนอยางสูงสุดกับ
ผูใชทุกระดับ
รองศาสตราจารย ดร. กมล บุษบา
ภาควิชาคณิตศาสตรและสถิติ
มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร
kamon@mathstat.sci.tu.ac.th
http://mathstat.sci.tu.ac.th/~kamon/