herbarium group 6 room 815

1. งานกลุ่มนําเสนอลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของพืชตัวอย่างที่ทําการศึกษา herbarium
ปีบMillingtonia hortensis L.f.
กลุ่ม 6 ห้อง 815
รายงานนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชา ชีววิทยา 3 (ว30243)
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2563
โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา

2. ครูผู้สอน
ครูวิชัย ลิขิตพรรักษ์
ตําแหน่งครูชํานาญการ คศ.2 สาขาวิชาชีววิทยา
กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา
2

3. สมาชิก
1. นายชยพัทธ์ ธุลีรัตนารมย์ เลขที่ 24
2. นายญาณภัทร ลิ้นแก้ว เลขที่ 25
3. นายธัญญ์ ภัทรดิลก เลขที่ 26
4. นายพงษกร จิตวิศรุตกุล เลขที่ 33
5. นายพศิณ ดิลกธราดล เลขที่ 34
ห้อง 815 แผนการเรียน วิทย์-คณิต
สายการเรียน วิทย์-คุณภาพ
3

4. คํานํา
รายงานนี้เป็นส่วนหนึ่งของรายวิชา ชีววิทยา 3 (ว30243) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2563 ห้อง 815 มี
จุดประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของพืชตัวอย่างที่นํามาศึกษาคือ ต้นปีบ (หรือกาสะลอง) จากการทําพันธุ์ไม้แห้ง herbarium เป็น
การศึกษาจากพันธุ์พืชเพื่อให้เห็นโครงสร้างภายนอกของพืชอย่างแท้จริง เพื่อประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุด
ทางคณะผู้จัดทําหวังว่ารายงานชิ้นนี้จะเป็นประโยชน์ต่อผู้อ่านหรือผู้ที่มีความสนใจที่จะศึกษาด้านพฤกษศาสตร์ไม่มากก็น้อย
คณะผู้จัดทํา
4

5. 5
สารบัญ
• ชื่อและการจัดอันดับทางวิทยาศาสตร์
• ลักษณะทั่วไป
• ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
• ประโยชน์และสรรพคุณ
• บรรณานุกรม
• กิตติกรรมประกาศ
• ภาคผนวก
หน้า
6-8
9-11
12-16
17-18
19
20
21-26

6. ชื่อและการจัดอันดับทางวิทยาศาสตร์

7. ⊳ ชื่อสามัญ Cork tree, Indian cork
⊳ ชื่อท้องถิ่น เช่น เต็กตองโพ่ (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี),
กาซะลอง กาสะลอง กาดสะลอง กาสะลองคํา
(ภาคเหนือ), ปีบ ก้องกลางดง (ภาคกลาง) กางของ
(ภาคอีสาน) เป็นต้น
7

8. ⊳ ชื่อวิทยาศาสตร์ Millingtonia hortensis L.f.
8
⊳ การจําแนกชั้นทางวิทยาศาสตร์
○ อาณาจักร : Plantae
○ ไม่ถูกจัดอันดับ : Angiosperms
○ ไม่ถูกจัดอันดับ : Eudicots
○ ไม่ถูกจัดอันดับ : Asterids
○ อันดับ : Lamiales
○ วงศ์ : Bignoniaceae
○ สกุล : Millingtonia L.f.
○ สปีชีส์ : M. hortensis

9. ลักษณะทั่วไป

10. ⊳ ถิ่นกําเนิดของต้นปีบ
ปีบเป็นพันธุ์ไม้พื้นเมืองของพม่าและไทย พบขึ้นกระจัดกระจายทั่ว ๆ ไป ตามป่าเบญจพรรณและป่าดิบแล้งทาง
ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคตะวันตก
ปีบเป็นไม้ถิ่นเดิมของเอเชียเขตร้อน ซึ่งรวมทั้งประเทศไทยด้วย เป็นไม้ที่ค่อนข้างชอบอากาศชุ่มชื้น แต่ทนความ
แห้งแล้งได้ดี ไม่เลือกดิน แต่ถ้าเป็นดินค่อนข้างร่วนปนทรายจะชอบมาก ดังนั้นในการเลือกพื้นที่ปลูกไม้ปีบจะต้องพิจารณาถึง
ปัจจัยดังกล่าวด้วย
10

11. ปีบเป็นต้นไม้มีดอกหอมที่มีชื่อเสียงมาตั้งแต่โบราณ วรรณคดีในยุครัตนโกสินทร์ตอนต้นหลายเรื่องได้
บรรยายถึงปีบในตอนชมดง เช่น ในบทประพันธ์ของสุนทรภู่ และเรื่องอิเหนาของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้า
นภาลัย (รัชกาลที่ ๒) เป็นต้น
11
“…สาวหยุดพุดจีบปีบจําปา กรรณิการ์มหาหงส์ชงโค
ลําดวนดอกดกตกเต็ม ยี่เข่งเข็มสารภียี่โถ…”
อิเหนา : พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ร.2

12. ลักษณะทางพฤกษศาสตร์

13. ลําต้น
13
เป็นไม้ยืนต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง ลําต้นตรง มี
ความสูงประมาณ 5-10 เมตร เปลือกต้นเป็นสีเทาเข้มแตกเป็น
ร่องลึก มีช่องอากาศ รากเกิดเป็นหน่อ เจริญเป็นต้นใหม่ได้
ขยายพันธุ์ด้วยวิธีการนําเมล็ดมาเพาะ หรือใช้ต้นอ่อนที่เกิดจากรา
กรอบ ๆ ของต้นแม่ นํามาตัดเป็นท่อนสั้น ๆ แล้วนํามาปักชําใน
กระบะกรวยที่ผสมด้วยขี้เถ้าแกลบก็ได้

14. ใบ
14
ลักษณะของใบเป็นใบประกอบแบบขนนก 3 ชั้น
มีความกว้างประมาณ 13-20 เซนติเมตรและยาวประมาณ 16-26
เซนติเมตร ก้านใบยาว 3.5-6 เซนติเมตร ที่ตัวใบจะประกอบไป
ด้วยแกนกลางยาวประมาณ 13-19 เซนติเมตร มีใบย่อย 4-6 คู่
กว้างประมาณ 2.5-3 เซนติเมตรและยาวประมาณ 4-5
เซนติเมตร ลักษณะใบมีรูปร่างคล้ายรูปหอกแกมรูปไข่ ปลายใบ
เรียวแหลม ฐานใบเป็นรูปลิ่ม ขอบใบหยักเป็นซี่หยาบ ๆ เนื้อใบ
เกลี้ยงบางคล้ายกับกระดาษ

15. ดอก
15
ลักษณะดอกเป็นช่อกระจุกแยกแขนง มีความยาว
ประมาณ 10-25 เซนติเมตร ดอกย่อยจะประกอบไปด้วยกลีบ
เลี้ยงสีเขียว ดอกมีกลิ่นหอม มีความกว้างประมาณ 0.5
เซนติเมตรและยาวประมาณ 6-10 เซนติเมตร เชื่อมกันเป็น
หลอดปากแตร แยกออกเป็น 5 แฉก 3 แฉกรูปขอบขนาน 2
แฉกล่างค่อนข้างแหลม มีเกสรตัวผู้จํานวน 4 ก้าน สองคู่จะยาว
ไม่เท่ากัน และมีเกสรตัวเมียจํานวน 1 ก้าน อยู่เหนือวงกลีบ โดย
ดอกปีบจะออกดอกในช่วงเดือนพฤศจิกายนถึงเดือนพฤษภาคม

16. ผล
16
ลักษณะเป็นผลแห้งแตก ผลแบนยาว ขอบขนาน
มีเนื้อและเมล็ดจํานวนมาก เป็นแผ่นบางมีปีก

17. ประโยชน์และสรรพคุณ

18. สรรพคุณของปีบ
⊳ ดอกมีสรรพคุณเป็นยาบํารุงกําลัง (ดอก)
⊳ ช่วยบํารุงโลหิต (ดอก)
⊳ รากช่วยบํารุงปอด (ราก)
⊳ ช่วยรักษาวัณโรค (ราก)
⊳ ใช้เป็นยารักษาไซนัสอักเสบ (ดอก)
⊳ ช่วยรักษาริดสีดวงจมูก ด้วยการใช้ดอกที่ตากแห้ง
แล้วนํามามวนเป็นบุหรี่สูบเพื่อรักษาอาการ (ดอก)
⊳ ช่วยรักษาอาการหอบหืด หอบเหนื่อย ทําให้ระบบ
การหายใจดียิ่งขึ้นด้วยการใช้ดอกปีบแห้งประมาณ
6-7 ดอก แล้วมวนเป็นบุหรี่สูบ เพื่อรักษาอาการ
หอบหืดได้(ราก, ดอก)
⊳ ช่วยรักษาปอดพิการ (ราก)
⊳ ใช้เป็นยาแก้ลม (ดอก)
⊳ ใบใช้มวนเป็นบุหรี่สูบแทนฝิ่น เพื่อช่วยขยาย
หลอดลมและรักษาอาการหอบหืดได้เช่นกัน (ใบ)
18

19. บรรณานุกรม
https://sites.google.com/site/boonchuayplants/home/tn-pib
https://th.wikipedia.org/wiki/%E0 %B8%9B%E0 %B8%B5%E0 %B8%9A
https://www.doctor.or.th/article/detail/1977
https://sites.google.com/site/boonchuayplants/home/tn-pib
https://sites.google.com/site/dokmainaiwannakadee/tuayangdokmainaiwannakade
e/mahahong
19

20. กิตติกรรมประกาศ
คณะผู้จัดทําขอขอบคุณคุณครูวิชัย ลิขิตพรรักษ์ เป็นครูที่ปรึกษาโครงงานที่คอยแนะนํา ให้คําปรึกษาและข้อสงสัยเกี่ยวกับโครงงาน
รวมถึงการให้ความคิดเห็นเกี่ยวกับชิ้นงาน
ขอขอบคุณผู้มีส่วนร่วมท่านอื่น ๆ ที่มีส่วนให้โครงงานสําเร็จลุล่วงได้ด้วยดี
คณะผู้จัดทํา
20

21. ภาคผนวก

22. 22
ตัดและคัดเลือกส่วนของพืช
ตัวอย่างที่จะนํามาทําพันธุ์ไม้แห้ง

23. 23
นําพืชตัวอย่างมาวางบนหนังสือพิมพ์ วางทับกัน
สลับกับกระดาษลัง ใช้ไม้ระแนงขนาด 20x30 ซม. ทับด้านบน
และล่างสุด ใช้เชือกผูกรัดชิ้นงานให้แน่น

24. 24
การตรวจติดตามชิ้นงาน herbarium

25. 25
แกะชิ้นงานที่ตากแห้งเสร็จแล้ว

26. 26
นําพันธุ์ไม้แห้งมาเย็บติดกับ
กระดาษเพื่อทําชิ้นงานให้เสร็จ
สมบูรณ์

27. Thank you
27