2. 1.Кіріспе
2.Негізгі бөлім
● Жүрек құрылысы
● Жүрек бұлшықетінің
физиологиялық қасиеттері
● Жүрек клапандары
3.Қорытынды
4.Қолданылған әдебиет
Жоспар
3. Кіріспе
Жүрек - қалың жолақты еттен тұратын 4 қуысты, үлкендігі
адамның жұдырығындай (250 – 300г) жұмыр ағза. Жүрек кеуде
қуысында 2 өкпе аралығының алдыңғы жағында орналасқан, ірі
қан тамырларға ілініп тұрады. Оның ұзндығы 12 – 15, ені 8 – 11 см.
Жүрек ұшы кеуде қуысында сол жақтағы 5 –ші қабырғаға тіреледі.
Жүрек қуысын бітеу перде 2 – ге бөледі: оң жүрек және сол жүрек.
Оң жүрек пен сол жүрек қуыстары бір – бірімен қатыспайды. Әр
жүрек жүрекше мен қарыншадан тұрады. Олардың арасында
атриовентикулярлық тесік болады. Бұл тесікті жабатын 2, 3
жақтаулы атриовентикулярлық қақпақшалар бар.
4. Жүрек қабырғасының қабаттары
Жүрек қабырғасы 3 қабаттан тұрады: ішкі – эндокард, ортаңғы – миокард, сыртқы -
эпикард.
Эндокард жүрек қуысын іштей көмкерген атриовентриокулярлық тесікке және
қарыншалардан қолқа мен өкпе сабауы шығатын жерге жеткенде бұрылып, қос
қабат құрады да, сол тесіктерді жабатын 2 не 3 жақтаулы және айшық тәрізді
қақпақшаларға айналады. Сонымен әр қақпақша эндокардтың 2 жағынан тұрады.
Миокард – жүректің ортаңғы қабаты, ол көлденең жолақты ет талшықтарынан
тұратын ең қалың қабат.
Эпикард – жүректің сыртқы қабатын қаптап, жүректен шығатын не оған келетін ірі
қантамырларына жеткен жерде кері бұрылып, жүрек сыртын 2 – ші рет қаптайды.
Бұл эпикардтың сыртқы қабаты, яғни перикард – жүрек қабы. Эпикард пен перикард
арасындағы саңылауда аздаған серозды сұйықтық болады. Ол эпикард пен
перикардтың ішкі бетін майлап қажалудан сақтайды. Перикард жүрек қуыстарының
қанға толып, қатты керілуіне кедергі жасайды
7. Қозғыштық
бұл жүректің тыныштық күйден
белсенді күйге, яғни қозу жағдайына
ауысу қабілеті.
Жүрек еті электрлік, механикалық,
термиялық, химиялық тітіркендіргіштер
әсерінен қоза алады. Тітіркендірудің
нәтижесінде натрий иондары ет
талшықтарының ішіне өтіп, мембрана
деполяризацияланады да, жүректің қозған
бөлігінде теріс заряд пайда болып, оның
қозған жөне қозбаған бөліктерінің арасында
потенциаддар айырмасы туындайды.
Миокард торшаларьщда қаңқа етімен
салыстырғанда әрекет потенциалы 100 есе
ұзағырақ созылады (200-400 мс).
8. Автоматия
Жүрек етінің сыртқы өсерсіз тек ағзаның өзінде туындайтын қозу
толқындарының ықпалымен жүмыс істеу қабілетін жүрек
автоматиясы дейді. Жүрек автоматиясы өткізгіш жүйенің
қызметіне байланысты.
9. ● Қозуды белсенді күйдегі аймақтардан
тыныштық күйдегі аймақтарға өткізу
қабілеті.
● Жүректің өткізгіштік қасиеті
электротониялық табиғатқа ие.
● Қозу толқыны Кис-Фляк түйінінде ерекше ет
торшалары - пейсмекерлерде пайда болады
да, жүрекше еттеріне электрлік жолмен
тарап, Ашофф-Тавар түйініне жетеді. Одан әрі
қозу толқыны Гис шоғыры арқылы бүкіл
қарыншаға тарайды. Жүрек еті қозуды
әлсіретпей (декрементсіз) өткізеді және
оқшауламай бар-лық ет талшықтарына жая
Өткізгіштік
10. ● Жүрек бұлшықетінің ұзындығының
өзгеруі немесе оның кернеу күшінің
өзгеруі.
● Жүрек ырғақты түрде, жеке дара
жиырылу режимінде жұмыс
атқарады.
● Жүректің жиырылуы систола деп
алатады.Алдымен жүрекшелер,
содан соң қарыншалар жиырылады.
● Жиырылу фазасынан кейін босаңсу
фазасы,яғни диастола болады.
● Жүрек еті бүлшық еттермен
салыстырғанда шабандау -
баяуырақ жиырылады.
Жиырылғыштық
11. Жүрек бұлшықетінің созу күшінің
(қысымының) әсерінен өз құрылымын еш
бұзбай отырып, ұзындықты арттыра алу
қабілеті.
Эластикалылық – жүрек бұлшықетінің
деформациялайтын күштің әсері
аяқталған соң
бастапқы күйге қалпына келе алу
Созылғыштық
12. Адамның жүрегінде 4 жүрек
клапаны бар. Жүректің сол
жағында 2 және оң жағында 2.
Сол жақта митральды
қақпақша атриум мен
қарыншаның арасындағы қан
ағымын, ал аорта қақпағы –
қарыншаның және аорта
арасындағы қан ағымын (адам
денесінің негізгі негізгі
тамырлары) басқарады.
Жүрек клапандары
13. Қорытынды
Жүрек — іші қуыс бұлшықетті мүше. Жүрек бұлшықеті
қозғыштыққа, қозуды өткізуге, жиырылуға,созылуға
қабілетті. Жүрек үш қабаттан тұрады. Сыртқы жұқа
қабаты – эпикард, ортаңғы қалың бұлшық етті қабаты –
миокард, ал камераларды астарлап жатқан жұқа қабаты
– эндокард деп аталады.
14. 1. Аханов Ү.Қ.«Адам және жануарлар физиологиясы»
зертханалық практикум. - Шымкент: М.Әуезов
атындағы ОҚМУ; 2013. - 112 бет.
2. Физиологиячеловека. В 3-х томах/Подред. Р.Шмидта,
Г.Тевса, 1997.
3. Физиологические свойства и особенности миокардав
вопросах и ответах : учеб.-метод.пособие/ А. И. Кубарко,Д. А.
Александров, Н. А. Башаркевич. –
Минск : БГМУ, 2012. – 32 с.
Қолданылған әдебиет
