Recommended
Recommended
More Related Content
Similar to หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับฯ-ระดับมัธยมตอนปลาย_organized.pdf
Similar to หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับฯ-ระดับมัธยมตอนปลาย_organized.pdf (20)
หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับฯ-ระดับมัธยมตอนปลาย_organized.pdf
- 1. หลักสูตรเสริมสรางภูมิคุมกันโรคพยาธิใบไมตับและมะเร็งทอนํ้าดี หลั ก สู ต รเสริ ม สร า งภู ม ิ ค ุ ม กั น โรคพยาธิ ใ บไม ต ั บ และมะเร็ ง ท อ นํ ้ า ดี ในเขตภู ม ิ ภ าคตะวั น ออกเฉี ย งเหนื อ ระดั บ มั ธ ยมศึ ก ษาตอนปลาย โดยใช ป ญ หาเป น ฐาน ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใชปญหาเปนฐาน ภายใต โครงการวิจัย : หลักสูตรเกี่ยวกับโรคพยาธิใบไมตับและมะเร็งทอนํ้าดีไปใชในโรงเรียน แผนงานวิจัย : โครงการวิจัยทาทายไทย : Fluke Free Thailand โดย คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน โครงการวิจัย : หลักสูตรเกี่ยวกับโรคพยาธิใบไมตับและมะเร็งทอนํ้าดีไปใชในโรงเรียน แผนงานวิจัย : โครงการวิจัยทาทายไทย : Fluke Free Thailand โดย : คณะศึกษาศาสตร มหาวิทยาลัยขอนแกน ISBN : 978-616-438-043-1
- 3. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน ISBN : 978-616-438-043-1 ผู้แต่ง : ธิดารัตน์ เลิ ิทยากุล และคณะ พิมพ์ครั้งที่ : 1 ปีที่พิมพ์ : 2560 จ�ำน น : 300 เล่ม จัดท�ำโดย : คณะ ึก า า ตร์ ม า ิทยาลัยขอนแก่น 123 ถนนมิตรภาพ ต�าบลในเมือง อ�าเภอเมือง จัง ัดขอนแก่น โทร. 043-343452 โทร าร. 043-343454 E-mail: teenet@kku.ac.th เ ็บไซต์ http://ednet.kku.ac.th/ พิมพ์ที่ : จก.โรงพิมพ์คลังนานา ิทยา 232/199 มู่ 6 ถ. รีจันทร์ ต.ในเมือง อ.เมือง จ.ขอนแก่น 40000 โทร. 043-466444, 081-7174207 แฟกซ์ 043-466861 E-mail: klungpress@hotmail.com www.klungnana.com
- 4. ค�ำน�ำ ประชนชนชา อี านต้องเ ียชี ิตเป็นจ�าน นมากด้ ยโรคมะเร็งท่อน�าดีอันมี าเ ตุ �าคัญจาก โรคพยาธิใบไม้ตับ การจัดท�า ลัก ูตรเ ริม ร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะ ันออกเฉียงเ นือ ระดับมัธยม ึก าตอนปลาย โดยใช้ปัญ าเป็นฐาน (Problem Based Curriculum) ซึ่งเป็น ลัก ูตรที่จัดท�าขึ้นภายใต้โครงการ ิจัย ลัก ูตรเกี่ย กับโรคพยาธิใบไม้ ตับและมะเร็งท่อน�้าดีไปใช้ในโรงเรียน ตามแผนงาน ิจัย “โครงการ ิจัยท้าทายไทย: Fluke Free Thai- land” โดยค ามร่ มมือระ ่างคณะแพทย า ตร์ และคณะ ึก า า ตร์ ม า ิทยาลัยขอนแก่น จึง มีค ามมุ่ง ังที่จะใช้การ ึก าเป็นเครื่องมือในการ ร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ใ ้แก่เด็กและเยา ชน ไม่ใ ้เข้าไปเป็นกลุ่มเ ี่ยงเมื่อเติบโตเป็นผู้ใ ญ่ในอนาคต การใ ้การ ึก าแก่เด็กและเยา ชนเพื่อน�าไป ู่การ ร้างและปรับเปลี่ยนอุปนิ ัยการกินดิบ และการบริโภคอา ารที่ปลอดภัย ซึ่งเป็น ั ใจ �าคัญของการน�าไป ู่พฤติกรรมการมี ุขอนามัยที่ดี ของตนเองและคนในครอบครั เพื่อก้า เข้า ู่ ังคมไทยไร้พยาธิใบไม้ตับ จึงเป็นค ามพยายาม ในการแก้ปัญ าที่ต้องอา ัยเ ลาในการบ่มเพาะองค์ค ามรู้ กระบ นการคิด ร มถึงเจตคติที่เ มาะ ม จนเกิดเป็นภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีได้อย่างยั่งยืน ลัก ูตรฉบับนี้จึงเป็นเ มือน แน ทาง �า รับ ถาน ึก าและ น่ ยงานต่างๆ ที่เกี่ย ข้อง ในการน�า ลัก ูตรไป ู่การปฏิบัติ ใ ้เกิดผลตามค ามมุ่ง ังอย่างเป็นรูปธรรม และเพื่อใ ้การน�า ลัก ูตรไป ู่การจัดการเรียนรู้ ในชั้นเรียน ามารถด�าเนินไปได้อย่างมีประ ิทธิภาพ ทางโครงการ ิจัยได้มีการจัดท�าคู่มือครู ซึ่งมีแผนการจัดการเรียนรู้ �า รับครูได้ใช้เป็นแน ทางในการด�าเนินกิจกรรมการเรียนการ อนใน ชั้นเรียนของตนเองพร้อมทั้งชุด ื่อการเรียนรู้และแบบประเมินผลภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็ง ท่อน�้าดี ที่ครูผู้ อน ามารถน�าไปปรับใช้ใ ้เ มาะ มกับบริบทของ ้องเรียนต่อไป โครงการ ิจัย ลัก ูตรเกี่ย กับโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีไปใช้ในโรงเรียน ต้องขอ ขอบคุณคณะนัก ิจัย ร มถึงผู้เกี่ย ข้องทุกฝ่ายที่มี ่ นร่ มในการจัดท�า ลัก ูตรฉบับนี้ จน �าเร็จลุล่ งเป็นอย่างดี และ ัง ่า ลัก ูตรฉบับนี้จะเป็น ่ น นึ่งในการยกระดับคุณภาพชี ิต ของประชาชนชา อี านใ ้ปลอดจากโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีได้ในอนาคต ธีรชัย เนตรถนอม ักดิ์ ั โครงการ ิจัย ลัก ูตรเกี่ย กับโรคพยาธิใบไม้ตับ และมะเร็งท่อน�้าดีไปใช้ในโรงเรียน
- 5. ำรบัญ เรื่อง น้ำ ่ นที่ 1 ลัก ูตรเ ริม ร้ำงภูมิคุ้มกันโรคพยำธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้ำดี ในเขตภูมิภำคตะ ันออกเฉียงเ นือ ระดับมัธยม ึก ำตอนปลำย โดยใช้ปัญ ำเป็นฐำน 1 ลักการของ ลัก ูตร 3 จุด มาย 3 โครง ร้างเนื้อ า 4 ผลการเรียนรู้และ าระการเรียนรู้ 8 ม ด Knowledge (K) 9 ม ด Attributes (A) 10 ม ด Process Skills (P) 11 ม ด Health Habits (H) 12 แน ทางการจัดประ บการณ์การเรียนรู้ 12 ื่อการเรียนรู้ 14 แน ทางการบูรณาการใน ลัก ูตร ถาน ึก า 15 การ ัดและประเมินผลการเรียนรู้ 15 เกณฑ์การตัด ินผลการเรียน 16 รายละเอียดเนื้อ า �า รับครู 16 ่ นที่ 2 คู่มือครู 73 ค�าชี้แจง 75 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 1 เรื่อง พยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีภัยใกล้ตั 76 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 2 เรื่อง ภัยเงียบของครอบครั 101 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 3 เรื่อง การระบาดของโรคพยาธิใบไม้ตับ และการค บคุมโรค 124 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 4 เรื่อง ไล่ล่าตั อันตราย 135 แผนการจัดการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง ลงมือปฏิบัติ และตร จ อบเพื่อปรับปรุงแก้ไข เกี่ย กับปัญ าของชุมชนที่อาจ ่งผลต่อ ุขอนามัยที่ดี 147
- 6. ำรบัญ (ต่อ) เรื่อง น้ำ ่ นที่ 3 แบบประเมินผลภูมิคุ้มกันโรคพยำธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้ำดี ระดับมัธยม ึก ำตอนปลำย 187 ค�าชี้แจง 189 ชุดที่ 1 แบบทด อบค ามรู้เพื่อการเ ริม ร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับ และมะเร็งท่อน�้าดี ระดับมัธยม ึก าตอนปลาย 190 ชุดที่ 2 แบบ ัดคุณลัก ณะที่พึงประ งค์เพื่อการเ ริม ร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิ ใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ระดับมัธยม ึก าตอนปลาย 196 ชุดที่ 3 แบบประเมินทัก ะกระบ นการเ ริม ร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับ และมะเร็งท่อน�้าดี ระดับมัธยม ึก าตอนปลาย 199 ชุดที่ 4 แบบ ัดพฤติกรรมและค ามเชื่อในการมี ุขอนามัยที่ดีเพื่อการ ลีกเลี่ยง อา ารที่มีค ามเ ี่ยงต่อโรคพยาธิใบไม้ตับมะเร็งท่อน�้าดีระดับมัธยม ึก า ตอนปลาย 202 บรรณำนุกรม 207
- 8. ่ นที่ 1 ลัก ูตรเ ริม ร้ำงภูมิคุ้มกันโรคพยำธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้ำดี ในเขตภูมิภำคตะ ันออกเฉียงเ นือ ระดับมัธยม ึก ำตอนปลำย โดยใช้ปัญ ำเป็นฐำน (Problem Based Learning)
- 10. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 3 ่ นที่ 1 ลัก ูตรเ ริม ร้ำงภูมิคุ้มกันโรคพยำธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้ำดี ในเขตภูมิภำคตะ ันออกเฉียงเ นือ ระดับมัธยม ึก ำตอนปลำย โดยใช้ปัญ ำเป็นฐำน (Problem Based Curriculum) ภำยใต้ โครงกำร ิจัย : ลัก ูตรเกี่ย กับโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีไปใช้ในโรงเรียน (Courses Development on liver fluke and cholangiocarcinoma and Implementation in schools) แผนงำน ิจัย : โครงการ ิจัยท้าทายไทย: Fluke Free Thailand ลักกำรของ ลัก ูตร ลัก ูตรเ ริม ร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีในเขตภูมิภาคตะ ันออกเฉียง เ นือ ระดับมัธยม ึก าตอนปลาย เป็น ลัก ูตรที่ต้องอา ัยการปลูกฝังผู้เรียนอย่างต่อเนื่องผ่านการ ใช้ ถานการณ์ปัญ าของชุมชนเป็นกิจกรรมน�าชุมชนไป ู่ พฤติกรรมอา ารปลอดภัย (Food Safety) พฤติกรรม ุขภาพดี (Healthy Behavior) และเลิกพฤติกรรมการกินดิบ (Raw Attitude) ของชุมชน อย่างไร้พยาธิ (Fluke Free) ปลอดมะเร็ง (Cancer Free) จุด มำย ลัก ูตรนี้มีค ามมุ่ง ังใ ้นักเรียนระดับมัธยม ึก าตอนปลาย ในภาคตะ ันออกเฉียงเ นือ เกิดภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี โดยภาย ลังเมื่อเรียนจบ ลัก ูตรแล้ คาด ัง ใ ้ผู้เรียนเกิดการพัฒนาและเปลี่ยนแปลงในขอบเขตพฤติกรรมต่างๆ ดังนี้ 1. มีค ามรู้ค ามเข้าใจเกี่ย กับอา ารปลอดภัยพฤติกรรม ุขภาพดีและ ิเคราะ ์ ถานการณ์ เกี่ย กับโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีในชุมชน 2. เ ็นคุณค่าและมีเจตคติที่ดีต่อการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีทั้งต่อตนเอง ครอบครั และชุมชน
- 11. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 4 3. ปฏิบัติตนในการดูแลตนเองบุคคลในครอบครั และเป็นแกนน�าชุมชนเพื่อใ ้ ่างไกลจาก การเป็นโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี 4. แ ดงออกถึงการมีพฤติกรรมการมี ุขอนามัยที่ดีของตนเองครอบครั และชุมชนในการไม่ เ ี่ยงต่อการเป็นโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี โครง ร้ำงเนื้อ ำ โครง ร้างเนื้อ า ลัก ูตรเ ริม ร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขต ภูมิภาคตะ ันออกเฉียงเ นือ ระดับมัธยม ึก าตอนปลาย โดยใช้ปัญ าเป็นฐาน ประกอบไปด้ ย 5 น่ ยการเรียนรู้ร มจ�าน นเ ลาตลอด ลัก ูตร20ชั่ โมง รือ0.5 น่ ยกิตดังรายละเอียดในตาราง ต่อไปนี้ น่ ยที่ ั ข้อ ผลกำรเรียนรู้ จ�ำน น เ ลำ ค่ำน�้ำ นัก 1. พยำธิใบไม้ตับ และมะเร็งท่อ น�้ำดี“ภัยใกล้ ตั ” 1.1 การประเมิน ถานการณ์ค าม รู้ของตนเอง 1.2 พยาธิในคน ใน อย ในปลา 1.3 การ ินิจฉัยตนเอง กับภา ะเ ี่ยง/ การติดเชื้อพยาธิ และการเป็น มะเร็ง 1.4 การแก้ปัญ าของ ตนเองเกี่ย กับ การ ร้าง ภูมิคุ้มกันพยาธิ - จัด ม ด มู่รูปร่างลัก ณะแต่ละระยะ ของพยาธิใบไม้ตับได้ - อธิบายและอภิปราย งจรชี ิตและ กระบ นการการแพร่กระจายเชื้อพยาธิ ใบไม้ตับได้ - อธิบายการค้นพบพยาธิใบไม้ตับใน อาเซียนได้ - อธิบายลัก ณะจ�าเพาะของโฮ ต์ กึ่งกลางใน งจรพยาธิใบไม้ตับได้ - ิเคราะ ์ค าม ัมพันธ์ระ ่างโฮ ต์ กึ่งกลางกับ งจรชี ิตพยาธิใบไม้ตับได้ - ตร จนับตั อ่อนพยาธิใบไม้ตับในโฮ ต์ กึ่งกลางได้ - ตร จเพื่อ าไข่พยาธิในคนโดยใช้ กล้องจุลทรร น์ได้ - จัดกลุ่มอาการเบื้องต้นของโรคพยาธิ ใบไม้ตับในคนได้ - ทด อบ ิธีการ ินิจฉัยอาการเบื้องต้น ของโรคพยาธิใบไม้ตับในคนได้ 4 ชั่ โมง 20
- 12. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 5 น่ ยที่ ั ข้อ ผลกำรเรียนรู้ จ�ำน น เ ลำ ค่ำน�้ำ นัก 1.5 การเ ็นค าม �าคัญ คุณค่า และค ามรับผิด ชอบต่อตนเองใน การแก้ไขปัญ า และป้องกัน ตนเองจากโรค พยาธิ 1.6 พฤติกรรม ุข อนามัยที่ดีของ ตนเองต่อการ ่างไกลพยาธิ 1.7 ค ามเชื่อ ค่านิยม ของตนเองในการ ป้องกันพยาธิ ใบไม้ตับ - ดูแลตนเอง เพื่อ ยุดพฤติกรรมที่เ ี่ยง ต่อการติดพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อ น�้าดีได้ - เ ็นค าม �าคัญต่อการป้องกันโรคพยาธิ ใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ต่อตนเอง - เ ็นคุณค่าของการปฏิบัติตนเอง เพื่อ เพื่อใ ้ปลอดจากโรคพยาธิใบไม้ตับและ มะเร็งท่อน�้าดี - มีค ามรับผิดชอบต่อตนเอง ของ นักเรียนในการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ และมะเร็งท่อน�้าดี - แ ดงออกถึงการมี ุขอนามัยที่ดีทั้งทาง ร่างกายและจิตใจของตนเอง เพื่อ ่าง ไกลจากโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อ น�้าดี - มีค ามเชื่อ ค่านิยมที่ถูกต้อง และ ัฒนธรรมที่เ มาะ มเกี่ย กับการมี ุข อนามัยที่ดีในการป้องกันการเกิดโรค พยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีของ ตนเอง 2. ภัยเงียบของ ครอบครั 2.1 โรคพยาธิใบไม้ตับ ในคน 2.2 มะเร็ง ค าม ัมพันธ์ระ ่าง โรคพยาธิใบไม้ตับ และมะเร็งท่อน�้าดี 2.3 ผลกระทบที่เกิด จากโรคพยาธิ ใบไม้ตับและ มะเร็งท่อน�้าดี - อธิบายกระบ นการติดเชื้อพยาธิใบไม้ ตับได้ - เปรียบเทียบค ามแตกต่างระ ่างการ ติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับในคนและ ัต ์ได้ - อภิปรายกระบ นการเกิดมะเร็งการติด เชื้อพยาธิใบไม้ตับได้ - ิเคราะ ์เปรียบเทียบอุบัติการณ์ของ โรคมะเร็งท่อน�้าดีในชุมชนของตนเอง และในภูมิภาคอื่นๆ ได้ - อธิบาย ิธีการป้องกันและการรัก าโรค พยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีใน ครอบครั ได้ 3 ชั่ โมง 15
- 13. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 6 น่ ยที่ ั ข้อ ผลกำรเรียนรู้ จ�ำน น เ ลำ ค่ำน�้ำ นัก 2.4 การ ินิจฉัยคนใน ครอบครั - ิเคราะ ์ลกระทบเกี่ย กับค าม ูญเ ีย ทางเ ร ฐกิจในการรัก าผู้ป่ ยมะเร็ง ท่อน�้าดีและผลกระทบต่อครอบครั ของผู้เ ียชี ิตได้ - ออกแบบ างแผน และน�าเ นอ ิธีการ ปฏิบัติเพื่อการป้องกัน และรัก าโรค พยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีใน ครอบครั ได้ 3. มัจจุรำชแ ่ง ลุ่มน�้ำ 3.1 การระบาดของ โรคในชุมชน 3.2 พฤติกรรมเ ี่ยง ของคนในชุมชน 3.3 ถานการณ์ของ โรคในชุมชน - การระบาดของโรคพยาธิใบไม้ตับ และ การค บคุมโรค - อภิปรายการระบาดของโรคพยาธิใบไม้ ตับในชุมชนได้ - ระบุ าเ ตุของการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับ ในชุมชนได้ - รุปองค์ค ามรู้จากการค้นค ้าเกี่ย กับ การเปลี่ยนแปลงของการระบาดของโรค พยาธิใบไม้ตับในชุมชนได้ - เ ็นค าม �าคัญต่อการป้องกันโรคพยาธิ ใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีต่อชุมชน - เ ็นคุณค่าของการปฏิบัติตนเอง ครอบครั และชุมชนเพื่อเพื่อใ ้ปลอด จากโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อ น�้าดี - มีค ามรับผิดชอบต่อชุมชนของนักเรียน ในการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับและ มะเร็งท่อน�้าดี 3 ชั่ โมง 15
- 14. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 7 น่ ยที่ ั ข้อ ผลกำรเรียนรู้ จ�ำน น เ ลำ ค่ำน�้ำ นัก 4. ไล่ล่ำตั อันตรำย 4.1 ิ่งแ ดล้อมของ ชุมชน 4.2 การดูแลชุมชน 4.3 างแผนแก้ปัญ า ของชุมชน - น�าเ นอและลงมือปฏิบัติด้านการปรับ ภาพแ ดล้อมและ ุขาภิบาลที่เ มาะ มเพื่อการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ในตับ ที่ อดคล้องกับบริบทของชุมชนได้ - ดูแลชุมชนเพื่อ ยุดพฤติกรรมที่เ ี่ยงต่อ การติดพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ได้ - เ ็นค าม �าคัญต่อการป้องกันโรคพยาธิ ใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีต่อชุมช - เ ็นคุณค่าของการปฏิบัติของชุมชนเพื่อ ใ ้ปลอดจากโรคพยาธิใบไม้ตับและ มะเร็งท่อน�้าดี - มีค ามรับผิดชอบต่อชุมชนของนักเรียน ในการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับและ มะเร็งท่อน�้าดี - แ ดงออกถึงการมี ุขอนามัยที่ดีทั้งทาง ร่างกายและจิตใจของตนเองครอบครั และชุมชน เพื่อ ่างไกลจากโรคพยาธิ ใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี 7 ชั่ โมง 21 5. ชุมชนไร้พยำธิ ปลอดมะเร็ง 5.1 ลงมือปฏิบัติ และ ตร จ อบเพื่อ ปรับปรุงแก้ไข เกี่ย กับปัญ า ของชุมชนที่อาจ ่งผลต่อ ุข อนามัยที่ดี - แ ดงออกถึงการมี ุขอนามัยที่ดีทั้งทาง ร่างกายและจิตใจของตนเองครอบครั และชุมชน เพื่อ ่างไกลจากโรคพยาธิ ใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี - มีค ามเชื่อ ค่านิยมที่ถูกต้อง และ ัฒนธรรมที่เ มาะ มเกี่ย กับการมี ุข อนามัยที่ดีในการป้องกันการเกิดโรค พยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีของ ตนเอง ครอบครั และชุมชน 3 ชั่ โมง 15 อบกลางภาค 1 ชั่ โมง 10 อบปลายภาค 1 ชั่ โมง 10 ร ม 20 ชั่ โมง 100
- 15. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 8 ผลกำรเรียนรู้และ ำระกำรเรียนรู้ เพื่อเป็นแน ทางการน�า ลัก ูตรไป ู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม ตลอดจนเพื่อ างแผนการ จัดการเรียนการ อน และการประเมินผลการเรียนรู้ �า รับครูผู้ อน จึงได้มีการก�า นดผลการเรียนรู้ และ าระการเรียนรู้ ประกอบไปด้ ย 4 ม ด 14 ั ข้อ ลัก คือ 1. ม ดค ำมรู้: Knowledge (K) ประกอบไปด้ ย 7 ั ข้อ ลัก คือ K1. ประ ัติ ชี ิทยาและ งจรพยาธิใบไม้ตับ K2. โฮ ต์กึ่งกลางของพยาธิใบไม้ตับ K3. การระบาดของโรคพยาธิใบไม้ตับ และการค บคุมโรค K4. โรคพยาธิใบไม้ตับในคน K5. ค าม ัมพันธ์ระ ่างโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี K6. การ ินิจฉัยโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี K7. การป้องกัน รัก าและผลกระทบที่เกิดจากโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี 2. ม ดคุณลัก ณะ: Attributes (A) ประกอบไปด้ ย 3 ั ข้อ ลัก คือ A1. เจตคติที่ดีต่อการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี A2. เ ็นคุณค่าของการปฏิบัติตนเพื่อการมี ุขภาพที่ดี A3. ค ามรับผิดชอบต่อตนเอง ครอบครั และ ังคมในการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับและ มะเร็งท่อน�้าดี 3. ม ดทัก ะกระบ นกำร: Process Skills (P) ประกอบไปด้ ย 2 ั ข้อ ลัก คือ P1. ิธีการค บคุม ป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ P2.การดูแลตนเองและผู้อื่นเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เ ี่ยงต่อการติดพยาธิใบไม้ตับและ มะเร็งท่อน�้าดี 4. ม ดพฤติกรรม ุขภำพ: Healthy Habits (H) ประกอบด้ ย 2 ั ข้อ ลัก คือ H1. พฤติกรรมการมี ุขอนามัยที่ดี H2. ค ามเชื่อในการมี ุขอนามัยที่ดี รายละเอียดผลการเรียนรู้ที่คาด ังและ าระการเรียนรู้ ลัก ูตรเ ริม ร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิ ใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีในเขตภูมิภาคตะ ันออกเฉียงเ นือระดับมัธยม ึก าตอนปลายโดยใช้ปัญ า เป็นฐาน (Problem Based Curriculum) มีรายละเอียดในแต่ละ ม ดดังนี้
- 16. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 9 ม ดค ำมรู้ : Knowledge (K) K1. ประ ัติ ชี ิทยำและ งจรพยำธิใบไม้ตับ ผลกำรเรียนรู้ ำระกำรเรียนรู้ (1) จัด ม ด มู่ รูปร่างลัก ณะแต่ละระยะ ของพยาธิ ใบไม้ตับได้ (2) อธิบายและอภิปราย งจรชี ิตและกระบ นการการ แพร่กระจายเชื้อพยาธิใบไม้ตับได้ (3) อธิบายการค้นพบพยาธิใบไม้ตับในอาเซียนได้ (1) รูปร่างพยาธิใบไม้ตับทุกระยะ (2) งจรชี ิตของพยาธิใบไม้ตับ (3) การค้นพบพยาธิใบไม้ตับในอาเซียน K2. โฮ ต์กึ่งกลำงของพยำธิใบไม้ตับ ผลกำรเรียนรู้ ำระกำรเรียนรู้ (1) อธิบายลัก ณะจ�าเพาะของโฮ ต์กึ่งกลางใน งจร พยาธิใบไม้ตับได้ (2) ิเคราะ ์ค าม ัมพันธ์ระ ่างโฮ ต์กึ่งกลางกับ งจร ชี ิตพยาธิใบไม้ตับได้ (3) ตร จนับตั อ่อนพยาธิใบไม้ตับในโฮ ต์กึ่งกลางได้ (1) ลัก ณะจ�าาเพาะของโฮ ต์กึ่งกลาง (2) ค าม ัมพันธ์ระ ่างโฮ ต์กึ่งกลางกับ งจรชี ิต พยาธิใบไม้ตับ (3) การตร จนับตั อ่อนพยาธิใบไม้ตับในโฮ ต์กึ่งกลาง ได้ K3. กำรระบำดของโรคพยำธิใบไม้ตับ และกำรค บคุมโรค ผลกำรเรียนรู้ ำระกำรเรียนรู้ (1) อภิปรายการระบาดของโรคพยาธิใบไม้ตับในชุมชน ได้ (2) ระบุ าเ ตุของการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับในชุมชนได้ (3) รุปองค์ค ามรู้จากการค้นค ้าเกี่ย กับการ เปลี่ยนแปลงของการระบาดของโรคพยาธิใบไม้ตับใน ชุมชนได้ (1) การระบาดของโรคพยาธิใบไม้ตับกับ ภาพแ ดล้อม ทางภูมิ า ตร์เ ร ฐกิจและ ังคมต่อการระบาด ของโรคพยาธิใบไม้ตับในชุมชน (2) าเ ตุการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับในชุมชนกับค าม ัมพันธ์ระ ่างการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับกับ พฤติกรรมของคนในชุมชน (3) ถานการณ์การระบาดของโรคพยาธิใบไม้ตับใน ชุมชน K4. โรคพยำธิใบไม้ตับในคน ผลกำรเรียนรู้ ำระกำรเรียนรู้ (1) อธิบายกระบ นการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับได้ (2) เปรียบเทียบค ามแตกต่างระ ่างการติดเชื้อพยาธิ ใบไม้ตับในคนและ ัต ์ได้ (1) กระบ นการอักเ บ ลังการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับ (2) ค ามแตกต่างระ ่างการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับใน คนและ ัต ์
- 17. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 10 K5. ค ำม ัมพันธ์ระ ่ำงโรคพยำธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้ำดี ผลกำรเรียนรู้ ำระกำรเรียนรู้ (1) อภิปรายกระบ นการเกิดมะเร็งและมะเร็งท่อนี้การ ติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับได้ (2) ิเคราะ ์เปรียบเทียบอุบัติการณ์ของโรคมะเร็งท่อ น�้าดีในชุมชนของตนเองและในภูมิภาคอื่นๆ ได้ (1) กระบ นการเกิดมะเร็งท่อน�้าดีจากการติดเชื้อพยาธิ ใบไม้ตับ (2) อุบัติการณ์โรคมะเร็งท่อน�้าดีในประเท ไทย และ ภูมิภาคอื่นๆ K6. กำร ินิจฉัยโรคพยำธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้ำดี ผลกำรเรียนรู้ ำระกำรเรียนรู้ (1) ตร จเพื่อ าไข่พยาธิในคนโดยใช้กล้องจุลทรร น์ได้ (1) จัดกลุ่มอาการเบื้องต้นของโรคพยาธิใบไม้ตับในคนได้ (1) ทด อบ ิธีการ ินิจฉัยอาการเบื้องต้นของโรคพยาธิ ใบไม้ตับในคนได้ (1) การนับไข่พยาธิใบไม้ตับ (1) อาการเบื้องต้นของคนเป็นโรคพยาธิใบไม้ตับและ มะเร็งท่อน�้าดี (1) การ ินิจฉัยอาการเบื้องต้นของโรคพยาธิใบไม้ตับ และมะเร็งท่อน�้าดี K7. กำรป้องกัน รัก ำและผลกระทบที่เกิดจำกโรคพยำธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้ำดี ผลกำรเรียนรู้ ำระกำรเรียนรู้ (1) อธิบาย ิธีการป้องกันและการรัก าโรคพยาธิใบไม้ตับ และมะเร็งท่อน�้าดีในครอบครั ถาน ึก าและชุมชน ได้ (2) ิเคราะ ์ ผลกระทบเกี่ย กับค าม ูญเ ียทาง เ ร ฐกิจในการรัก าผู้ป่ ยมะเร็งท่อน�้าดีและผลก ระทบต่อครอบครั ของ ผู้เ ียชี ิต ชุมชนและ ังคม ได้ (3) ออกแบบ างแผนและน�าเ นอ ิธีการปฏิบัติเพื่อการ ป้องกัน และรัก าโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อ น�้าดีในครอบครั ถาน ึก าและชุมชนได้ (1) การป้องกันและการรัก าโรคพยาธิใบไม้ตับและ มะเร็งท่อน�้าดีในครอบครั ถาน ึก าและชุมชน (2) ผลกระทบจากการติดเชื้อพยาธิใบไม้ตับและเป็น มะเร็งท่อน�้าดี ม ดคุณลัก ณะ : Attributes (A) A1. เจตคติที่ดีต่อกำรป้องกันโรคพยำธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้ำดี ผลกำรเรียนรู้ ำระกำรเรียนรู้ (1) เ ็นค าม �าคัญต่อการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับและ มะเร็งท่อน�้าดี ต่อตนเอง ครอบครั และชุมชน (1) ค าม �าคัญของการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับและ มะเร็งท่อน�้าดีต่อตนเอง ครอบครั และชุมชน
- 18. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 11 A2. เ ็นคุณค่ำของกำรปฏิบัติตนเพื่อกำรมี ุขภำพที่ดี ผลกำรเรียนรู้ ำระกำรเรียนรู้ (1) เ ็นคุณค่าของการปฏิบัติตนเอง ครอบครั และ ชุมชนเพื่อเพื่อใ ้ปลอดจากโรคพยาธิใบไม้ตับและ มะเร็งท่อน�้าดี (1) คุณค่าของการปฏิบัติตนเอง ครอบครั และชุมชน เพื่อใ ้ปลอดจากโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อ น�้าดี A3. ค ำมรับผิดชอบต่อตนเอง ครอบครั และ ังคมในกำรป้องกันโรคพยำธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้ำดี ผลกำรเรียนรู้ ำระกำรเรียนรู้ (1) มีค ามรับผิดชอบต่อตนเอง ครอบครั และชุมชน ของนักเรียนในการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับและ มะเร็งท่อน�้าดี (1) คุณค่าของการมี ่ นร่ มในการรณรงค์เพื่อป้องกัน โรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีในชุมชน (1) ค ามรับผิดชอบต่อตนเอง ครอบครั และชุมชนใน การร่ มกันป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อ น�้าดี ม ดทัก ะกระบ นกำร : Process Skills (P) P1. ิธีกำรค บคุม ป้องกันโรคพยำธิใบไม้ตับ ผลกำรเรียนรู้ ำระกำรเรียนรู้ (1) น�าเ นอและลงมือปฏิบัติด้านการปรับ ภาพ แ ดล้อมและ ุขาภิบาลที่เ มาะ มเพื่อการป้องกัน โรคพยาธิใบไม้ในตับที่ อดคล้องกับบริบทของชุมชน ได้ (1) ฝึกปฏิบัติการด้านการปรับ ภาพแ ดล้อมและ ุขาภิบาลที่เ มาะ ม P2. กำรดูแลตนเองและผู้อื่นเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่เ ี่ยงต่อกำรติดพยำธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้ำดี ผลกำรเรียนรู้ ำระกำรเรียนรู้ (1) ดูแลตนเอง ครอบครั และชุมชน เพื่อ ยุด พฤติกรรมที่เ ี่ยงต่อการติดพยาธิใบไม้ตับและมะเร็ง ท่อน�้าดีได้ (1) ิธีการและการปฏิบัติเพื่อการดูแลตนเองครอบครั และชุมชนเพื่อการแก้ไขปัญ าพฤติกรรมการบริโภค ปลาดิบและ ุขาภิบาล ของคนในครอบครั และ ชุมชน
- 19. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 12 ม ดพฤติกรรม ุขภำพ : Healthy Habits (H) H1. พฤติกรรมกำรมี ุขอนำมัยที่ดี ผลกำรเรียนรู้ ำระกำรเรียนรู้ (1) แ ดงออกถึงการมี ุขอนามัยที่ดีทั้งทางร่างกายและ จิตใจของตนเองครอบครั และชุมชน เพื่อ ่างไกล จากโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี (1) การดูแลรัก าร่างกาย (2) การ ลีกเลี่ยงอา ารที่มีค ามเ ี่ยงต่อโรคพยาธิใบไม้ ตับ (3) การ ร้างค าม ัมพันธ์ที่ดีในครอบครั (4) การออกก�าลังกายและท�าจิตใจใ ้ร่าเริงแจ่มใ (5) ิเคราะ ์ปัญ า ออกแบบ างแผน ลงมือปฏิบัติ และตร จ อบเพื่อปรับปรุงแก้ไข เกี่ย กับปัญ า ของชุมชนที่อาจ ่งผลต่อ ุขอนามัยที่ดี H2. ค ำมเชื่อในกำรมี ุขอนำมัยที่ดี ผลกำรเรียนรู้ ำระกำรเรียนรู้ (1) มีค ามเชื่อค่านิยมที่ถูกต้องและ ัฒนธรรมที่เ มาะ มเกี่ย กับการมี ุขอนามัยที่ดีในการป้องกันการ เกิดโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีของตนเอง ครอบครั และชุมชน (1) ค ามเชื่อ ค่านิยมที่ถูกต้อง และ ัฒนธรรมที่เ มาะ มเกี่ย กับการมี ุขอนามัยที่ดีในการป้องกันการ เกิดโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีของตนเอง ครอบครั และชุมชน แน ทำงกำรจัดประ บกำรณ์กำรเรียนรู้ ลัก ูตรเ ริม ร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะ ันออก เฉียงเ นือ ในระดับมัธยม ึก าตอนปลาย เป็น ลัก ูตรที่ใช้ปัญ าเป็นฐานในการจัดการเรียนรู้ใ ้แก่ ผู้เรียน การจัดประ บการณ์การเรียนรู้จึงใ ้ค าม �าคัญกับการเรียนรู้ผ่านการน�า ถานการณ์ปัญ าที่ เกิดขึ้น น�ามา ิเคราะ ์ ังเคราะ ์แน ทางการแก้ไขปัญ าอย่างเป็นรูปธรรม ผ่านการเรียนรู้แบบ กระบ นการกลุ่ม เพื่อ ร้างองค์ค ามรู้ใ ม่ที่มีค าม มาย โดยการปฏิบัติและลงมือกระท�าด้ ยตนเอง กิจกรรมการเรียนการ อนจึงต้องจัดโจทย์ ถานการณ์ปัญ าที่เร้ากระตุ้นใ ้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ ประกอบกับ ื่ออุปกรณ์และแ ล่งเรียนรู้ต่างๆที่ต้องเป็นตั เร้าใ ้ผู้เรียนกระ ายต้องการเข้าไปเรียน รู้เพื่อเป็นแกนน�าในการแก้ไข ถานการณ์ปัญ านั้นอย่าง ร้าง รรค์เปิดโอกา ใ ้นักเรียนได้มีปฏิ ัมพันธ์ โดยตรงและเชื่อมโยงกับประ บการณ์กับชุมชนถือเป็นการเรียนรู้ด้ ยการกระท�า(LearningbyDoing) ยึดผู้เรียนเป็น ูนย์กลางผู้เรียนเรียนรู้โดยการน�าตนเอง(Self-DirectedLearning)ค้น าและแ ง า ค ามรู้ค�าตอบได้ด้ ยตนเองดังนั้นผู้เรียนจึงต้อง างแผนการเรียนรู้ด้ ยตนเองบริ ารเ ลาเองคัดเลือก ิธีการเรียนรู้และประ บการณ์การเรียนรู้ ร มถึงประเมินผลการเรียนรู้ด้ ยตนเอง
- 20. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 13 การจัดการเรียนรู้แบบใช้ปัญ าเป็นฐาน เป็นกระบ นการเรียนรู้ที่เริ่มต้นจากปัญ าที่เกิดขึ้น โดย ร้างค ามรู้จากกระบ นการท�างานกลุ่ม เพื่อแก้ปัญ า รือ ถานการณ์ปัญ าเกี่ย กับชี ิตประจ�า ันและมีค าม �าคัญกับผู้เรียน ตั ปัญ าจะเป็นจุดตั้งต้นของกระบ นการเรียนรู้ และเป็นตั กระตุ้น การพัฒนาทัก ะการแก้ปัญ าด้ ยเ ตุผลและการ ืบค้นของข้อมูลเพื่อเข้าใจกลไกของตั ปัญ า ร ม ทั้ง ิธีการแก้ปัญ า การเรียนรู้แบบนี้มุ่งเน้นพัฒนาผู้เรียนในด้านทัก ะและกระบ นการเรียนรู้ และ พัฒนาผู้เรียนใ ้ ามารถเรียนรู้โดยการชี้น�าตนเองซึ่งผู้เรียนจะได้ฝึกฝนการ ร้างองค์ค ามรู้โดยผ่าน กระบ นการคิดด้ ยการแก้ปัญ าอย่างมีค าม มายต่อผู้เรียน ดังนั้นแล้ กระบ นการจัดการเรียนการ อนที่จะเป็นแน ทาง �า รับครูผู้ อนในการน�า ลัก ูตรนี้ไป ู่การ างแผนการจัดการเรียนการ อน จึง ามารถจัดเป็นล�าดับขั้นตอน ตามการจัดการ เรียนรู้โดยใช้ปัญ าเป็นฐาน (Problem Based Learning : PBL) ได้ดังนี้ ขั้นตอนที่ 1: กำรก�ำ นดปัญ ำ ครูเปิดโจทย์ ถานการณ์ปัญ าเกี่ย กับ ถานการณ์พยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี กระตุ้น ใ ้ผู้เรียนเกิดค าม นใจ และมองเ ็นปัญ า ผู้เรียนอยากรู้อยากเ ็นได้และเกิดค าม นใจที่จะค้น า ค�าตอบ ขั้นตอนที่ 2: ท�ำค ำมเข้ำใจกับปัญ ำ ครูอ�าน ยค าม ะด กและจัด ภาพแ ดล้อมการเรียนรู้ใ ้ผู้เรียนท�าค ามเข้าใจกับโจทย์ปัญ า ที่ผู้เรียนต้องการเรียนรู้ ซึ่งผู้เรียนจะต้อง ามารถอธิบาย ิ่งต่างๆที่เกี่ย ข้องกับปัญ าได้อย่างชัดเจน ขั้นตอนที่ 3: ำงแผนและด�ำเนินกำรแก้ไขปัญ ำ ผู้เรียนก�า นด ิ่งที่ต้องเรียน ด�าเนินการ ึก าค้นค ้าด้ ยตนเองด้ ย ิธีการที่ ลาก ลาย อภิปรายในกลุ่ม เพื่อ รุปแน ทางแก้ไขปัญ าอย่าง ร้าง รรค์ และลงมือปฏิบัติ ขั้นตอนที่ 4: รุปค ำมรู้ที่ได้จำกกำรแก้ไขปัญ ำ ผู้เรียนน�าค ามรู้ที่ได้จากการแก้ไขปัญ ามาแลกเปลี่ยนเรียนรู้ร่ มกัน อภิปรายผลและ ังเคราะ ์องค์ค ามรู้ที่ได้มา และพิจารณาค ามเ มาะ ม ขั้นตอนที่ 5: รุปและประเมินค่ำของค�ำตอบ ผู้เรียนแต่ละกลุ่ม รุปผลงานของกลุ่มตนเองและประเมินผลงาน ่าข้อมูลที่ ึก าค้นค ้ามีค าม เ มาะ ม รือไม่เพียงใด โดยพยายามตร จ อบแน คิดภายในกลุ่มของตนเองอย่างอิ ระทุกกลุ่มช่ ย กัน รุปองค์ค ามรู้ในภาพร มของปัญ าอีกครั้ง ขั้นตอนที่ 6: น�ำเ นอและประเมินผลงำน ผู้เรียนน�าข้อมูลที่ได้มาจัดระบบองค์ค ามรู้และน�าเ นอผลงาน แน ทางการแก้ไขปัญ าโรค พยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในรูปแบบที่ ลาก ลายที่ผู้เรียนมั่นใจ ่าจะ ามารถแก้ไขปัญ าของ ชุมชนได้ ผู้เรียนทุกกลุ่มร มทั้งผู้ที่เกี่ย ข้องกับปัญ าร่ มกันประเมินผลงาน
- 21. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 14 ื่อกำรเรียนรู้ เพื่อใ ้การจัดประ บการณ์การเรียนรู้ ามารถด�าเนินไปได้อย่างมีประ ิทธิภาพและน�าผู้เรียน ไป ู่การเรียนรู้อย่างเป็นรูปธรรมและบรรลุตามจุด มายของ ลัก ูตร ผู้ อนค รมีการผลิต รือจัด า ื่อต่างๆ เพื่อ ่งเ ริมการเรียนรู้ของผู้เรียน ทั้งนี้ ลัก ูตรเ ริม ร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและ มะเร็งท่อน�้าดีในเขตภูมิภาคตะ ันออกเฉียงเ นือในระดับมัธยม ึก าตอนปลายได้ออกแบบและจัดท�า ื่อต้นแบบเพื่อใ ้ประกอบการเรียนการ อน �า รับครูไ ้ดังนี้ 1. โจทย์ ถานการณ์ปัญ า โรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี 2. ภาพยนตร์ ั้นเพื่อ ร้างค ามตระ นักเรื่องโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี เรื่อง “ ้มปาก” 3. โป เตอร์แผ่นพับค ามรู้ที่เกี่ย ข้องกับโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีของCASCAP 4. ื่อ ิดิทั น์ที่แ ดงใ ้เ ็นภาพเคลื่อนไ ของพยาธิใบไม้ตับ https://www.youtube.com/watch?v=c5QONa387tg 5. “ งครามโรค” จากโครงเรื่องจริงของ “ มอณรงค์ ขันตีแก้ ” https://www.youtube.com/watch?v=ySSc36d4TpQ 6. เอก ารประกอบการ อน “พยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี �า รับมัธยม ึก าตอนปลาย” 7. KKU parasite Hunt [KKU] 8. เอก ารประกอบการ อน 9. มุดบันทึกการเรียนรู้ �า รับนักเรียน นอกจาก ื่อ ลักที่ ลัก ูตรเป็นผู้ผลิตและจัด าใ ้กับครูผู้ อนแล้ ครูผู้ อนค รมีการจัดท�า ื่อเ ริมชนิดต่างๆ เพื่อ นับ นุนการเรียนรู้ของผู้เรียนเพิ่มเติม โดยยึด ลักการใช้ ื่อที่มีอยู่แล้ ในท้อง ถิ่น จัด า รือผลิตได้ง่าย ราคาประ ยัด เช่น อุปกรณ์ที่ใช้ในการแบ่งกลุ่มนักเรียน บัตรเนื้อ า บัตร กิจกรรม บัตรค�า ั่งต่างๆ ื่อการเรียนรู้จากอินเตอร์เน็ต รูปภาพ รือของจริงต่างๆ ร มถึงแ ล่งเรียน รู้ต่างๆ ที่มีอยู่ในชุมชน เช่น บุคลากรทางด้าน าธารณ ุข เช่น แพทย์ พยาบาล เจ้า น้าที่ าธารณ ุข อา า าธารณ ุขประจ�า มู่บ้าน บุคคลตั อย่างด้าน ุขภาพในชุมชน ผู้ประกอบการตั อย่างในชุมชน กรณีตั อย่างในชุมชน ร มถึงกิจกรรม รือเ ตุการณ์ �าคัญต่างๆ ที่เชื่อมโยงกับประเด็น ุขภาพที่เกิด ขึ้นในชุมชน เป็นต้น
- 22. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 15 แน ทำงกำรบูรณำกำรใน ลัก ูตร ถำน ึก ำ ลัก ูตรเ ริม ร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีในเขตภูมิภาคตะ ันออกเฉียง เ นือ ในระดับมัธยม ึก าตอนปลาย มีค ามยืด ยุ่นที่ ถาน ึก า ามารถน�าไปบูรณาการไ ้ใน โครง ร้าง ลัก ูตรได้ ลาก ลายรูปแบบเช่นการบูรณาการเป็น น่ ยการเรียนรู้ในราย ิชาพื้นฐานใน กลุ่ม าระการเรียนรู้ที่เกี่ย ข้อง การจัดท�าเป็นราย ิชาเพิ่มเติม การจัดเป็น ลัก ูตรชุมนุม ชมรม ใน กิจกรรมพัฒนาผู้เรียนเป็น ่ น นึ่งของกิจกรรมลดเ ลาเรียนเพิ่มเ ลารู้ รือบูรณาการร่ มกับโครงการ ในชุมชน เป็นต้น ทั้งนี้ ถาน ึก าจะบูรณาการในรูปแบบใดใ ้ขึ้นอยู่กับบริบทในการบริ ารจัดการ ลัก ูตรของโรงเรียน โดยยึดถึง ลักของการน�าไป ู่การปฏิบัติได้จริงเป็น �าคัญ กำร ัดและประเมินผลกำรเรียนรู้ ิ่งที่จะประเมิน แน ทำงกำรประเมินเพื่อกำรพัฒนำ แน ทำงกำรประเมินเพื่อกำร รุปผล ค ามรู้เกี่ย กับโรคพยาธิ ใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี แบบทด อบย่อย การประเมินการปฏิบัติกิจกรรม บันทึกการเรียนรู้ แบบทด อบ ัดผล ัมฤทธิ์เกี่ย กับโรค พยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดีในระดับ มัธยม ึก าตอนปลาย คุณลัก ณะที่เ มาะ มเพื่อ ร้างภูมิคุ้มกันเกี่ย กับโรค พยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อ น�้าดี การ ังเกต บันทึกการเรียนรู้ การประเมินการปฏิบัติกิจกรรม แบบ ัดคุณลัก ณะเพื่อ ร้างภูมิคุ้มกัน เกี่ย กับโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อ น�้าดีในระดับมัธยม ึก าตอนปลาย ทัก ะกระบ นการที่เ มาะ มเพื่อ ร้างภูมิคุ้มกันเกี่ย กับโรคพยาธิใบไม้ การ ังเกต การประเมินการปฏิบัติกิจกรรม บันทึกการเรียนรู้ แบบประเมินทัก ะกระบ นการเพื่อ ร้าง ภูมิคุ้มกันเกี่ย กับโรคพยาธิใบไม้และมะเร็ง ท่อน�้าดีในระดับมัธยม ึก าตอนปลาย พฤติกรรม ุขภาพที่เ มาะ มเพื่อ ร้างภูมิคุ้มกันเกี่ย กับโรคพยาธิใบไม้ การ ังเกต การเยี่ยมครอบครั นักเรียน บันทึกการเรียนรู้ การประเมินการปฏิบัติกิจกรรม การตร จเชื้อพยาธิ แบบประเมินพฤติกรรม ุขภาพเพื่อ ร้าง ภูมิคุ้มกันเกี่ย กับโรคพยาธิใบไม้และมะเร็ง ท่อน�้าดีในระดับมัธยม ึก าตอนปลาย
- 23. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 16 เกณฑ์กำรตัด ินผลกำรเรียน แน ทางการตัด ินผลการเรียนภายใต้ ลัก ูตรเ ริม ร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็ง ท่อน�้าดีในเขตภูมิภาคตะ ันออกเฉียงเ นือในระดับมัธยม ึก าตอนปลาย าก ถาน ึก าน�า ลัก ูตร นี้ไปบูรณาการในโครง ร้าง ลัก ูตร ถาน ึก าในรูปแบบใด ใ ้ด�าเนินการตัด ินผลการเรียนตาม แน ทางของรูปแบบนั้นๆ ซึ่งได้ก�า นดไ ้ใน ลัก ูตร ถาน ึก า รำยละเอียดเนื้อ ำ �ำ รับครู เพื่อใ ้ครู ามารถ างแผนการจัดกิจกรรมการเรียนรู้จัด าและออกแบบ ื่อการเรียนรู้ก�า นด แ ล่งเรียนรู้ และการประเมินผลการเรียนรู้ได้อย่างเ มาะ ม จึงได้น�าเ นอรายละเอียดเนื้อ าของ ลัก ูตรที่ครอบคลุมตามผลการเรียนรู้ที่คาด ังและ าระการเรียนรู้ทั้ง 7 ม ด ดังนี
- 24. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 17 K1. ประ ั ต ิ ชี ิ ท ยำและ งจรพยำธิ ใ บไม้ ต ั บ ผลกำรเรี ย นรู ้ ำระกำรเรี ย นรู ้ เนื ้ อ ำ (1) จั ด ม ด มู ่ รู ป ร่ า ง ลั ก ณะแต่ ล ะระยะ ของ พยาธิ ใ บไม้ ต ั บ ได้ (2) อธิ บ ายและอภิ ป ราย งจร ชี ิ ต และกระบ นการการ แพร่ ก ระจายเชื ้ อ พยาธิ ใบไม้ ต ั บ ได้ (3) อธิ บ ายการค้ น พบพยาธิ ใบไม้ ต ั บ ในอาเซี ย นได้ (1) รู ป ร่ า งพยาธิ ใ บไม้ ต ั บ ทุ ก ระยะ (2) งจรชี ิ ต ของพยาธิ ใ บไม้ ตั บ (3) การค้ น พบพยาธิ ใ บไม้ ต ั บ ในอาเซี ย น ประ ั ต ิ ข องพยำธิ ใ บไม้ ต ั บ จาก ลั ก ฐานทาง ิ ท ยา า ตร์ พ บ ่ า พยาธิ ใ บไม้ ต ั บ มี ก ารค้ น พบมานานมากก ่ า 100 ปี โดยพบ ใน ั ต ์ เ ป็ น ครั ้ ง แรกและต่ อ มาพบในคนโดยบั ง เอิ ญ จากการชั น ู ต ร พ และพยาธิ ใ บไม้ ต ั บ พบครั ้ ง แรก เมื ่ อ ปี ค . . 1886 ใน ชะมด ที ่ ไ ด้ ม าจากเอเชี ย ตะ ั น ออกเฉี ย งใต้ และตายใน น ั ต ์ เ มื อ งปารี พยาธิ มี ล � า ตั แบนยา และมี อ ั ณ ฑะอยู ่ ท ้ า ยล� า ตั ที ่ เ ป็ น ที ่ ร ู ้ จ ั ก ทุ ก ั น นี ้ ค ื อ Opisthorchis viverrini และได้ ม ี การรายงานการเกิ ด โรคพยาธิ ใ บไม้ ต ั บ ในเอเชี ย ตะ ั น ออกเฉี ย งใต้ ค ื อ ประเท ไทย และประเท เพื ่ อ น บ้ า นเช่ น ประเท ลา กั ม พู ช าและทางตอนใต้ ข องประเท เ ี ย ตนาม การพบพยาธิ ใ บไม้ ต ั บ ในประเท ไทย พบจากการชั น ู ต ร พนั ก โท ในจั ง ั ด เชี ย งใ ม่ ปี ค. . 1915 ในปี ค. . 1995 องค์ ก ารอนามั ย โลก ได้ ป ระมาณการติ ด เชื ้ อ พยาธิ ใ บไม้ ต ั บ มากก ่ า 2 ล้ า นคนใน ประเท ลา ่ นในประเท ไทยได้ ม ี ก ารรายงานการ ึ ก าเกี ่ ย กั บ พยาธิ ใ บไม้ ต ั บ อย่ า งต่ อ เนื ่ อ ง ซึ ่ ง ในปี ค. . 1955 ได้ ม ี ร ายงาน าเ ตุ ลั ก โรคพยาธิ ใ บไม้ ต ั บ มาจากชนิ ด O. viverrini และ ได้ ม ี ก ารรายงานการระบาดอย่ า งต่ อ เนื ่ อ ง ซึ ่ ง ในแถบภู ม ิ ภ าคเอเซี ย แถบตะ ั น ออกเฉี ย งใต้ ระบาดใน ั ต ์ เ ลี ้ ย งคื อ ุ น ั ข และแม ในปี ค. . 1983 พบการติ ด เชื ้ อ พยาธิ ใ บไม้ ต ั บ ในแม ู ง ก ่ า ุ น ั ข ถึ ง ิ บ เท่ า ต่ อ มา ปี ค . . 2012 ได้ ม ี ก ารรายงานการพบการติ ด เชื ้ อ พยาธิ ใ บไม้ ต ั บ O. viverrini ใน ั ต ์ เ ลี ้ ย งโดย พบใน ุ น ั ข ร้ อ ยละ 0.37 จาก ุ น ั ข 821ตั และพบในแม ร้ อ ยละ 35.51 จากแม 214 ตั ในจั ง ั ด ขอนแก่ น นอกจากนี ้ ใ นปี ค. . 1994 องค์ ก รระ ่ า งประเท เพื ่ อ การ ิ จ ั ย มะเร็ ง (The International Agency of Research on Cancer รื อ IARC) ได้ ร ายงานการติ ด เชื ้ อ พยาธิ ใ บไม้ ต ั บ ชนิ ด O. viverrini ในภาคตะ ั น ออกเฉี ย งเ นื อ ของประเท ไทย ่ า มี ค าม ั ม พั น ธ์ ก ั บ การเกิ ด มะเร็ ง ท่ อ น� ้ า ดี
- 26. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 19 K1. ประ ั ต ิ ชี ิ ท ยำและ งจรพยำธิ ใ บไม้ ต ั บ ผลกำรเรี ย นรู ้ ำระกำรเรี ย นรู ้ เนื ้ อ ำ ระยะตั เต็ ม ั ย ของพยาธิ ใ บไม้ ต ั บ ชนิ ด O. viverrini ภาพที ่ 1 ระยะตั เต็ ม ั ย ของพยาธิ ใ บไม้ ต ั บ ชนิ ด ต่ า งๆ (ธิ ด ารั ต น์ บุ ญ มา , 2558)
- 28. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 21 K1. ประ ั ต ิ ชี ิ ท ยำและ งจรพยำธิ ใ บไม้ ต ั บ ผลกำรเรี ย นรู ้ ำระกำรเรี ย นรู ้ เนื ้ อ ำ 6) เซอร์ ค ำเรี ย เป็ น ตั อ่ อ นของพยาธิ ท ี ่ ม ี าง โดยระยะนี ้ ามารถ ่ า ยน� ้ า ได้ ม ี ค าม ามารถใน การไช แต่ จ ะตายภายใน 24 ชั ่ โมงถ้ า ไม่ ม ี โ ฮ ต์ อ า ั ย โดยปกติ แ ล้ เซอร์ ค าเรี ย จะเบี ย ดกั น แน่ น มาก ในเรเดี ย แต่ ล ะตั และจะออกจากเรเดี ย ทาง birth pore แล้ อา ั ย เอนไซม์ จ ากต่ อ มต่ า งๆ เช่ น ต่ อ มที ่ ใช้ ใ นการไช (Penetration Gland) ช่ ยใ ้ ไ ชออกจากเนื ้ อ อย ่ า ย ู ่ แ ล่ ง น� ้ า เป็ น Free-Living ได้ ในระยะเ ลา ั ้ น ๆ (24 ถึ ง 48 ชั ่ โมง) เคลื ่ อ นไ กระฉั บ กระเฉง ่ อ งไ มั ก มี าง ลั ก ณะ างจะจ� า เพาะ กั บ แต่ ล ะชนิ ด ของพยาธิ ใ บไม้ จากนั ้ น เดิ น ทางไปยั ง แ ล่ ง อา ั ย รื อ อ ั ย ะที ่ จ � า เพาะ ของพยาธิ ใ บไม้ แต่ ล ะชนิ ด พยาธิ ใ บไม้ แ ต่ ล ะชนิ ด จะมี โ ฮ ต์ ก ึ ่ ง กลางตั ที ่ 2 (2nd Intermediate Host) ที ่ ม ี ค าม จ� า เพาะ เช่ น พยาธิ ใ บไม้ ต ั บ มี 2nd intermediate host คื อ ปลาน� ้ า จื ด ง ์ ต ะเพี ย น 7) เมตำเซอร์ ค ำเรี ย โดยทั ่ ง ไปมี ร ู ป ร่ า งกลม แต่ � า รั บ เมตาเซอร์ ค าเรี ย ของพยาธิ ใ บไม้ ต ั บ เป็ น รู ป ไข่ ท ี ่ ม ี Oral และVentral Sucker เกื อ บเท่ า กั น มี ี น � ้ า ตาลขนาดก ้ า ง 0.19 ถึ ง 0.25 มิ ล ลิ เ มตร และยา 0.15 ถึ ง 0.22 มิ ล ลิ เ มตร มองเ ็ น ชั ด เจนมี Excretory Bladder ขาดใ ญ่ ี ด � า เข้ ม ขณะมี ชี ิ ต จะบิ ด ตั มุ น ไปมาโดยเมตาเซอร์ ค าเรี ย ที ่ ไ ด้ จ ากการย่ อ ยปลาที ่ ต ิ ด เชื ้ อ นั ้ น จะมี ข นาดไล่ เ ลี ่ ย กั น และ เมื ่ อ น� า มาติ ด เชื ้ อ ใน ั ต ์ ท ดลองจะ ามารถยื น ยั น ชนิ ด ของเมตาเซอร์ ค าเรี ย ได้ ถ ู ก ต้ อ งมากยิ ่ ง ขึ ้ น ทั ้ ง นี ้ ขนาดและรู ร ่ า งของตั เต็ ม ั ย ของพยาธิ ใ บไม้ ต ั บ จะขึ ้ น กั บ จ� า น นเมตาเซอร์ ค าเรี ย ที ่ ใ ช้ ใ นการติ ด เชื ้ อ
- 30. หลักสูตรเสริมสร้างภูมิคุ้มกันโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน�้าดี ในเขตภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยใช้ปัญหาเป็นฐาน 23 K1. ประ ั ต ิ ชี ิ ท ยำและ งจรพยำธิ ใ บไม้ ต ั บ ผลกำรเรี ย นรู ้ ำระกำรเรี ย นรู ้ เนื ้ อ ำ งจรชี ิ ต ของพยำธิ ใ บไม้ ต ั บ พยาธิ ใ บไม้ ต ั บ ชนิ ด O. viverrini มี องเพ ภายในตั เดี ย กั น รื อ ที ่ เ รี ย ก ่ า “กระเทย “ ามารถ ด� า รงเผ่ า พั น ธุ ์ ไ ด้ ต ้ อ งมี โ ฮ ต์ ก ึ ่ ง กลาง (Intermediate Host) อย่ า งน้ อ ย 2 ชนิ ด คื อ อยน� ้ า จื ด เป็ น โฮ ต์ กึ ่ ง กลางตั ที ่ 1 และปลา ง ์ ต ะเพี ย น เป็ น โฮ ต์ ก ึ ่ ง กลางตั ที ่ 2 ่ นโฮ ต์ จ � า เพาะได้ แ ก่ คน ุ น ั ข และ แม คนที ่ ต ิ ด เชื ้ อ พยาธิ ใ บไม้ ต ั บ จะมี พ ยาธิ อ า ั ย อา ั ย อยู ่ ใ นท่ อ และถุ ง น� ้ า ดี ข องตั บ เมื ่ อ พยาธิ เ จริ ญ เต็ ม ที ่ จ ะผลิ ต ไข่ จ � า น นมาก ไข่ จ ะปะปนมากั บ น� ้ า ดี เ ข้ า ู ่ ล � า ไ ้ ป ะปนออกมากั บ อุ จ จาระออก ู ่ ิ ่ ง แ ดล้ อ ม ไข่ พ ยาธิ ท ี ่ ม ี ต ั อ่ อ นระยะไมราซี เ ดี ย มอยู ่ ภ ายใน เมื ่ อ ถู ก อยไชกิ น เข้ า ไป ตั อ่ อ นจะออกจาเปลื อ กไข่ แล้ ไชเข้ า เนื ้ อ เยื ่ อ อยและเปลี ่ ย นรู ป ร่ า งเป็ น ปอโรชี ต์ แล้ เจริ ญ พั ฒ นาโดยมี ต ั อ่ อ นระยะเรเดี ย อยู ่ ภายใน และมี ก ารเจริ ญ เติ บ โตเป็ น ตั อ่ อ นระยะเซอร์ ค าเรี ย ไชออกจาก อยแล้ จะ ่ า ยอยู ่ ใ นน� ้ า เมื ่ อ พบ กั บ ปลา ง ์ ต ะเพี ย นจะไชเข้ า ไปในเนื ้ อ เยื ่ อ ของปลาแล้ ร้ า งผนั ง ุ ้ ม เป็ น ตั อ่ อ นระยะเมตาเซอร์ ค าเรี ย ซึ ่ ง เป็ น ระยะติ ด ต่ อ เมื ่ อ คนกิ น ปลา ง ์ ต ะเพี ย นดิ บ ที ่ ม ี ต ั อ่ อ นระยะเมตาเซอร์ ค าเรี ย เข้ า ไป ตั อ่ อ นจะ ออกจากผนั ง ุ ้ ม ที ่ บ ริ เ ณล� า ไ ้ เ ล็ ก ่ นต้ น และเข้ า ู ่ ท ่ อ น� ้ า ดี และเจริ ญ เป็ น ตั เต็ ม ั ย และ ื บ พั น ธุ ์ ต ่ อ ไป ตั เต็ ม ั ย ของพยาธิ ใ บไม้ ต ั บ อา ั ย อยู ่ ใ นท่ อ น� ้ า ดี ท ั ้ ง ภายในและภายนอกตั บ และในถุ ง น� ้ า ดี พยาธิ ใ บไม้ ตั บ ามารถมี ช ี ิ ต อยู ่ ใ นร่ า งกายคนได้ ป ระมาณ 25 ถึ ง 30 ปี