3. У зборнік «РАМОНКАВЫ БЕРАГ» вядомай
пісьменнiцы, лаўрэата Дзяржаўнай прэміі
Рэспублікі Беларусь імя Янкі Купалы Раісы
Баравіковай yвайшлі вершы з кніг
«Рамонкавы Бераг», «Слухаю сэрца» i
іншых. Выданне cepыі «Школьная
бібліятэка» будзе цікавае як для вучняў,
так і для шырокага кола чытачоў. Аўтар з
цяплом i пранікнёнасцю піша аб роднай
Беларусі, аб добрым праменным свеце
чалавечых узаемаадносін, аб дружбе i
каханні. Уражанні юнацтва, роздум аб
сэнсе жыцця, аб пошуках свайго месца ў ім
робяць вершы Баравіковай цікавымі і
запамінальнымі.
Р.Баравікова, першы зборнік паэзіі “Рамонкавы бераг” – 45 гадоў.
4. Рыгор Барадулін – народны паэт
Беларусі, крытык, перакладчык,
грамадскі дзеяч. Яго імя шмат што
значыць у сучаснай беларускай паэзіі.
Новую кнігу лірыкі «РУМ» вядомага
беларускага паэта Рыгора Барадуліна
склалі вершы, напісаныя за апошнія
гады. Яны розныя па тэматыцы. Але іх
аб'ядноўвае адно — любоў да Радзімы,
маці і матчыных песень, да блізкіх і
далёкіх сяброў. Як і ў папярэдніх кнігах,
мова паэта ярка метафарычная,
вобразная, асветленая дасціпным
гумарам і павагай да чытача.
Р.Барадулін, зборнік паэзіі “Рум” – 45 гадоў.
5. П.Броўка, зборнік вершаў “Пахне чабор” – 60 гадоў.
У кнігу народнага паэта
Беларусі Пятруся Броўкі
«Пахне чабор» (1905—
1980) увайшлі вершы і
паэмы розных гадоў, якія
адзначаюцца лірычнасцю,
шчырасцю, раскрываюць
гістарычную
філасофскую глыбіню
светапогляду аўтара.
6. Я. Брыль, раман “Птушкі і гнёзды” – 55 гадоў.
Раман Я. Брыля “Птушкі і гнёзды” створаны
на матэрыяле ўласнага жыцця самаго
пісьменніка. Алесь Руневіч, галоўны герой
рамана, амаль поўнасцю паўтарае біяграфію
аўтара. Аднак у прадмове да рамана
пісьменнік папярэджвае чытача, што гэта –
“не аўтабіяграфія, а біяграфія адной душы”, і
запрашае чытача да падарожжа ў мінулае,
якое змяшчае ў сабе вытокі сучаснасці і
будучыні. Раман выяўляе характэрную
адметнасць стылю пісьменніка, які
вызначаецца як “лірычная проза Брыля”. Гэты
твор з’яўляецца паэмай у прозе, а крытык У.
Калеснік назваў яго раманам – паэмай, што
абумоўлена сімбіёзам лірычнага і эпічнага.
7. К. Буйло, першы зборнік вершаў “Курганная кветка”– 105 гадоў.
Імя Канстанцыі Буйло ўжо на пачатку
нашага стагоддзя стаяла побач з
імёнамі Янкі Купалы і Якуба Коласа,
Максіма Багдановіча, Цёткі, Змітрака
Бядулі. Яна — першая беларуская
паэтэса-лірык, душа якой была
перапоўнена любоўю да роднага краю,
да простага сялянскага люду, з глыбінь
якога сама выйшла, бяду-гора якога
добра ведала. «Шчыры талент»,
«самабытны талент»,
«шматабяцаючы талент» - так
называлі паэтэсу ў рэцэнзіях, якія
з'яўляліся ў «Нашай ніве» пасля выхаду
«Курганнай кветкі».
8. В. Быкаў, аповесць “Альпійская балада” – 55 гадоў.
Аповесць Васіля Быкава «Альпійская
балада» — аб інтэрнацыянальным
брацтве народаў у барацьбе з
фашызмам. У цэнтры твора —
драматычныя падзеі: пабег з
палону савецкага салдата Івана, яго
каханне да італьянскай дзяўчыны
Джуліі, якая таксама ўцякла з
палону. За тры дні, у час якіх
разгортваецца дзеянне, героі
перажываюць вельмі многа і
пакутнага, і шчаслівага.
9. А.Вольскі, кніжка для дзяцей “Чарнічка” – 55 гадоў.
Верш “Чарнічка” Артура
Вольскага у даходлівай і
блізкай для дзіцячага
ўспрыймання форме паэт
малюе жыццё адухоўленай
ягадкі чарнічкі.
10. У. Дубоўка, казка “Мілавіца” – 55 гадоў.
Хлопец з васiльковымi вачыма хоча
разгадаць тайну, чаму над Палессем
прастаяла сонца аж 3 гадзiны.
Хлопец сустрэў прыгажуню, якая
згадзiлася iсцi ў прынѐманскi край,
калi хлопец зробiць ѐй чаравiкi з
рачнога пяску. З дапамогай Сонца
герою гэта ўдалося выканаць,
Мiлавiца iдзе з хлопцам, каб i там
дапамагаць людзям.
11. У. Караткевіч, раман “Чорны замак Альшанскі” – 40 гадоў.
У paмaнe "Чopны зaмaк Альшaнcкi"
Кapaткeвiч пacпяxoвa
выкapыcтoўвae пpыёмы
дэтэктыўнaгa жaнpy. Тaямнiчa цi
зaгaдкaвa пaмipaюць мнoгiя гepoi,
ёcць дынaмiчныя вocтpacюжэтныя
aпicaннi, нe aбыxoдзiццa, як чacтa
бывae ў твopax пaдoбнaгa плaнa, бeз
мiлiцыi, гpaфaлaгiчнaй экcпepтызы.
Тым нe мeнш гэтa ўcё знeшнiя
пpыкмeты жaнpy. Аўтap i caм
кpытычнa cтaвiццa дa ix.
12. Я. Колас, аповесць “Дрыгва” – 85 гадоў.
Аповесць напісана ў 1932-1933 гг. У
творы, заснаваным на рэальных
фактах, апісаны падзеі часоў
белапольскай акупацыі часткі
тэрыторыі Беларусі ў 1919-1920 гг.
Цэнтральны вобраз у аповесці -
просты беларускі селянін дзед Талаш.
У свае ўжо немаладыя гады ён
далучыўся да рэвалюцыйнай
барацьбы, узначаліў партызанскі
атрад, які ваяваў супраць польскіх
войск на Палессі.
13. Я. Купала, п’еса “Тутэйшыя” – 95 гадоў.
Тpaгiкaмeдыю "Тyтэйшыя" Янкa
Кyпaлa нaпicaў y 1922 гoдзe ў вёcцы
Акoпы, дзe тaды жылa ягo мaцi. Гэтa
быў твop пpa pэвaлюцыю i вaйнy, i
пpa caмae вaжнae для пaэтa — пpa
лёc ягo Айчыны, Бeлapyci. Пaвoдлe
aўтapcкaгa вызнaчэння, 'Тyтэйшыя"
— тpaгiчнa-cмяшлiвыя cцэны,
дзeяннe якix aдбывaлacя ў aдным з
гaлoўныx гapaдoў Бeлapyci — Мeнcкy.
14. А. Макаёнак, п’еса “Зацюканы апостал” -50 гадоў.
«Зацюканы апостал» (1969) з'яўляецца
першай напісанай А. Макаёнкам
трагікамедыяй, творам, у якім
складаныя, драматычныя праблемы
раскрываюцца камедыйнымі сродкамі.
Аўтар звярнуўся да прыёму
тэатральнай умоўнасці (умоўныя
абставіны, у якіх дзейнічаюць
персанажы). Вобразы ў творы
абагулены да сімвалаў. Іх «імёны»
гавораць пра ступень роднасці і
прыналежнасці да пэўнага пакалення —
Тата, Мама, Сын, Дачка, Дзед.
15. Я. Маўр, аповесць “ТВТ” – 85 гадоў.
Яго славуты твор «ТВТ»
асцерагаліся друкаваць у РСФСР
«ТВТ» напісана ў 1934 годзе і
атрымала першую прэмію на
Усебеларускім конкурсе дзіцячай
кнігі. Рукапісам зацікавіўся Горкі і
папрасіў даслаць яму. Гэта было
перад самым Першым з’ездам
пісьменнікаў. Горкі мог толькі бегла
паглядзець і аддаў Маршаку са
словамі: «Паглядзіце, здаецца,
нешта цікавае».
16. П.Панчанка , зборнік “Кніга вандравання і любові” – 60 гадоў.
«Кніга вандраванняў і любові» (1959)
– так названы адзін са зборнікаў П.
Панчанкі. Бо вандроўкі не спыняліся
ўсё жыццё. Нарадзіўся за межамі
Беларусі, потым вярнуўся ў сваю
родную Беларусь, Бягомльшчыну. І
вандраванні працягваліся – ён
служыў у Іране, пра што сведчыць
знакаміты «Іранскі дзённік», ён
пабываў у Сараева, у Афрыцы, у ЗША,
у Непале. Пра гэта сведчаць сувеніры
– непальскія лялькі ці, напрыклад,
градуснік, прывезены з Нью-Ёрку.
17. І.Шамякін, раман “Сэрца на далоні” – 55 гадоў.
Раман I. Шамякіна «Сэрца на далоні» аб чэсці
чалавека — працоўнай і прафесійнай, аб духоўна
багатых і прыгожых людзях і аб тых, хто
маладушны і подлы. Гэта шматпланавы,
шматпраблемны твор, з мноствам сюжэтных
ліній, з разнастайнасцю людскіх лёсаў і характараў.
Дзеянне твора размеркавана па двух планах часу —
ваенным і сучасным, а ідэя выяўлена ўжо ў самой
назве твора, як бы падкрэсліваючы думку пра
неабходнасць гуманнага стаўлення да чалавека.
Цяперашняе і мінулае як бы сплятаюцца ў рамане,
вырашаючы самыя важныя праблемы жыцця ўсяго
грамадства ў пачатку 60-х гадоў.
За раман «Сэрца на далоні» Шамякіну Івану
Пятровічу прысуджана Дзяржаўная прэмія БССР імя
Якуба Коласа.
18. І.Шамякін, раман “Атланты і карыятыды” – 45 гадоў.
Змест рамана выходзіць далёка за
межы сацыяльнасці. Яго героі вядуць
складанае бытавое жыццё. Жыццё
сямейна-бытавое, грамадскае,
палітычнае, яго глыбінны сэнс і
цэласная плынь становяцца зместам
рамана Шамякіна пра перабудову, пра
новае, пра маральнае ўдасканаленне
людзей, пра вечна прыгожую,
прасвечаную сонцам, расквечаную
фарбамі прыроду.