3. Алесь Адамовіч «Хатынская аповесць» (1966-1971)
Аповесць Алеся Адамовіча, прысвечаная барацьбе
партызан супраць нямецкіх акупантаў у Беларусі
падчас Вялікай Айчыннай вайны.
Кульмінацыяй аповесці з'яўляецца знішчэнне
карнікамі-гітлераўцамі жыхароў адной з беларускіх
вёсак.
50 гадоў
4. Францішак Багушэвіч «Дудка беларуская» (1891 )
Паэтычны зборнік Францішка
Багушэвіча, выдадзены (пад
псеўданімам Мацей Бурачок)
восенню 1891 г. у Кракаве.
Гэта кніга стала своеасаблівым
маніфестам беларускага
нацыянальна-культурнага
адраджэння і моцным штуршком
развіцця прафесійнай
беларускамоўнай культуры.
130 год
5. Ян Баршчэўскі “Шляхціц Завальня, або Беларусь у
фантастычных апавяданнях (1846)
Надзелены фенаменальнай
фантазіяй і талентам
прадбачання, Ян Баршчэўскі стаў
адным з пачынальнікаў новай
беларускай літаратуры і ўзбагаціў
яе, магчыма, адным з самых
загадкавых і займальных твораў –
кнігаю, у якой шырока
выкарыстаны беларускія
народныя казкі, легенды і
паданні.
175 гадоў
6. Васіль Быкаў «Абеліск» (1971)
Гераічная аповесць
беларускага
пісьменніка Васіля
Быкава, створаная ў
1971 годзе. У 1974 годзе
за «Абеліск» і аповесць
«Дажыць да
світання» пісьменнік
быў ганараваны
дзяржпрэміяй СССР.
50 гадоў
7. Васіль Быкаў «Пакахай мяне, салдацік» (1996)
Галоўныя героі –
камандзір узвода
лейтэнант Змітрок
Барэйка, ад імя якога
вядзецца апавяданне, і
яго зямлячка Франя.
Гэтыя двое сярод пекла
вайны зведалі шчасце
кахання і гармоніі.
25 гадоў
8. Васіль Быкаў “Трэцяя ракета” (1961)
Аповесць Васіля Быкава,
упершыню выйшла ў
часопісе «Маладосць» №2 у
1962 годзе і ў асобным
выданні — у той самы год.
За гэты твор у 1964 годзе
Быкаў стаў
Ляўрэатам Літаратурнай
прэміі імя Я. Коласа.
60 гадоў
9. Змітрок Бядуля «Салавей» (1996)
Старонкі аповесці
3. Бядулі вяртаюць нас у
мінулае нашай
бацькаўшчыны. Пісьменнік
гістарычна праўдзіва
намаляваў карціну жыцця
сялянства ў тую змрочную
пару — у час прыгону:
звярыную жорсткасць паноў,
іх пагард...
25 гадоў
10. Максім Гарэцкі «Ціхая плынь» (1926)
Аповесць-даследаванне.
Расказваючы пра свайго
героя, апісваючы яго
кароткае цяжкае
жыццё, Максім Гарэцкі
даследуе сацыяльныя
ўмовы, у якіх рос
хлопчык Хомка.
95 гадоў
11. Генрых Далідовіч “Гаспадар-камень” (1986)
Гаспадар-камень заўсёды вабіў
янкавінцаў нейкаю магічнаю сілай.
Казалі, шмат хто (звычайна адзін) з
кожнага новага пакалення прыходзіў
сюды, калі яму было цяжка. Валун
нібы слухаў чалавека, убіраў у сваю
непрыступную i ў той жа час чулую
душу людскія беды, слёзы, просьбы ды
мары, камянеў, таіў пачутае ды, можа,
сваёй маўклівай мудрасцю вучыў, раіў
чалавеку-гаротніку гэтаксама
набірацца маўклівасці, цярпення ды
камянець.
35 гадоў
12. Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч «Пінская
шляхта» (1866)
П'еса класіка беларускай
літаратуры, майстра камічнага
жанру (фарс-вадэвіль у адной
дзеі). Дзеянне адбываецца ў
часы жорсткай рэакцыі, якая
наступіла ў Беларусі і
Польшчы пасля падаўлення
паўстання 1863—1864 гадоў,
асноўнай рухальнай сілай якога
была шляхта.
155 год
13. Уладзімір Караткевіч “Хрыстос прызямліўся ў Гародні” (1966)
Раман прысвечаны
падзеям беларускай
гісторыі XVI стагоддзя.
Яму папярэднічаў
кінасцэнарый
«Хрыстос прызямліўся ў
Гародні», які быў
скончаны 31 сакавіка
1965 года.
55 гадоў
14. Якуб Колас «Казкі жыцця» (1921)
Гэты зборнік пашырыў
ідэйна-тэматычныя і
жанравыя межы
беларускай прозы, бо
скандэнсавалі ў сабе
алегарычнасць і
філасофскую мудрасць
прытчаў, павучальнасць
баек, фантастычнасць
казак, вобразнасць
фальклорных твораў.
100 гадоў
15. Якуб Колас «На прасторах жыцця» (1926)
У зборнік увайшлі 11
апавяданняў. Аўтару ўдалося
стварыць галерэю людскіх
тыпаў, якія займалі
прыкметнае месца ў
паслярэвалюцыйнай
рэчаіснасці. Гэта "былыя"
людзі, якія сталі савецкімі
службоўцамі, але чакаюць
вяртання мінулых парадкаў.
95 гадоў
16. Міхась Лынькоў «Міколка-паравоз» (1936)
З aпoвecцi мы дaвeдвaeмcя пpa
лёc бeлapycкaгa xлoпчыкa
Мiкoлкi пa мянyшцы Пapaвoз,
cынa пapaвoзнaгa мaшынicтa.
Дзeяннe paзгopтвaeццa ў 1916
гoдзe. Мiкoлкa-Пapaвoз жывe
paзaм з бaцькaмi i дзeдaм ў
вaгoнe. Бaцькa Мiкoлкi
дaпaмaгae пaдпoльшчыкaм i
тpaпляe ў тypмy.
85 гадоў
17. Андрэй Макаёнак “Лявоніха на арбіце” (1961)
А. Макаёнак напісаў п’есу ў
той перыяд, калі ў адносінах
да вёскі пачала праводзіцца
даволі негатыўная
дзяржаўная палітыка. П’еса
поўнасцю адпавядала
афіцыйнай ідэалогіі і была,
так бы мовіць, на злобу дня.
60 гадоў
18. Іван Мележ «Подых навальніцы» (1966)
Раман «Подых
навальніцы» —
другая частка
«Палескай хронікі»,
якая прынесла
Івану Мележу
шырокае
прызнанне ў нашай
краіне і за мяжой.
55 гадоў
19. Янка Маўр “У краіне райскай птушкі” (1926)
Прыгодніцкая аповесць Янкі
Маўра, асноўныя падзеі якой
разгортваюцца на
востраве Новая Гвінея.
Аповесць пабудавана на
сацыяльным канфлікце, на
прамалёўцы двух варагуючых
сіл — прыгнечаных папуасаў і
гаспадароў-каланізатараў.
95 гадоў
20. Канстанцін Тарасаў “Тры жыцці княгіні Рагнеды” (1986)
Аповесць, прысвечаная
драматычнаму лёсу дачкi
нашага першага вядомага з
летапiсаў князя Рагвалода.
Непакорлiвая i верная
роднай
зямлi княгiня здолела
ўратаваць свой род, а тым
самым i незалежнасць
Полацкага княства.
35 гадоў
21. Кузьма Чорны “Насцечка” (1941)
Насцечка — галоўная гераіня
аповесці К.Чорнага. Яна вельмі
акуратная, сціплая. Па
характары — рашучая,
аптымістычная, смелая.
Насцечка вельмі любіла свайго
дзеда. Калі дзед захварэў,
дзяўчынка ўзваліла на свае
плечы ўсе гаспадарчыя
клопаты. Яна паводзіла сябе як
дарослая гаспадыня, нікому не
скардзілася і не прасіла
дапамогі.
80 гадоў
22. Іван Шамякін «Гандлярка і паэт» (1976)
Простая жанчына з
аповесці, якая да
вайны
толькі i ведала
гандляваць на
базары, пабачыўшы
жахі фашысцкае
акупацыі, актыўна
ўключаецца ў
падпольную работу.
45 гадоў
23. Іван Шамякін «Пошукі прытулку» (2001)
У кнігу народнага пісьменніка
Івана Шамякіна ўвайшлі новыя
творы: аўтабіяграфічная аповесць
«Слаўся, Марыя!», прысвечаная
жонцы; «Губернатар», галоўнымі
героямі якой з'яўляюцца сам
губернатар і яго памочнік-
пралаза, што змог арганіза ваць
яму і выбары, і «каханне», і яго ж
забойства; «Пошукі прытулку» —
пра пажылога чалавека, якому не
было дзе прытуліцца на старасці
гадоў.
20 гадоў
24. Іван Шамякін «Шлюбная ноч» (1976)
Аповесць прысвечана
мужнасці, самаадданай
барацьбе беларускіх
падпольшчыкаў і
партызан у гады Вялікай
Айчыннай
вайны....Аўтару ўдалося
спалучыць, здавалася б,
дзве зусім несупастаўныя
тэмы - вайну і каханне.
45 гадоў