De presentatie over DICE tijdens het symposium van 2 december 2010 in Huis a/d Werf in Utrecht.

1. Making a World of Difference
2 december 2010
Huis a/d Werf, Utrecht

2. Hoe kan er meer aandacht en waardering
gecreëerd worden voor drama en theater in
en buiten school?

3. Wat leren jongeren van
drama- en theaterlessen?

4. Taalvaardigheid

5. Creativiteit

6. Overtuigings-
kracht

7. Inlevingsvermogen

8. Initiatief

9. Expressie

10. Samenwerken

11. Hoop

12. Zelfvertrouwen

13. Cijfers, harde bewijzen

14. Wat is DICE?

16. Het consortium
Roemenie: Sigma Art Foundation
Polen: University of Gdansk
Portugal: Technical University of Lisbon
Engeland: Big Brum Theatre in Education Co. Ltd.
Slovenie: Taka Tuka Club
Consortium leider:
Hongarije: Káva Theatre in Education Company
Noorwegen: Bergen University College Tjechie: Charles University, Prague
Palestina: Theatre Day Productions
Servie: Center for Drama in
Education and Art CEDEUM
Zweden: Culture Centre for
Children and Youth in Umea
Nederland: Foundation Leesmij (Stichting Leesmij)

17. Een impressie
<< Filmpje >>

18. Doel van het onderzoek
Meten van effecten van theater en drama activiteiten op de
‘Lisbon Key Competences’:
• Communicatie in de moedertaal
• Leren leren
• Interpersoonlijke -, interculturele - en sociale vaardigheden
• Ondernemerschap
• Culturele expressie

19. Publiceren van:
Beleidsdocument Document voor de praktijk

20. Onderzoeksopzet

21. Gemeten soorten theater en drama
• Reguliere theater- / dramalessen op school
• Educatieve theaterprogramma's
bijvoorbeeld: 'De Gestolen Toets” van Leesmij
• Theater en drama op culturele instellingen
• Theater en drama buiten school

22. De database
Exact 4.833.000 cellen 1080 verschillende
met unieke data gemeten variabelen per
leerling
111 Theater en Drama programma’s
12 landen
4,475 leerlingen
• Honderdduizenden connecties, interacties en relaties die onderzocht kunnen worden
tussen de variabelen
• Een statistische output file van 1,23 GB (dit zijn alleen de echte basis analyses)
• Een potentieel voor tientallen publicaties de komende jaren.
• Qoute… ‘we hebben een goudmijn of “een DNA-monster” van educatief theater en
drama’

23. Effect van educatief theater en
drama op sociale vaardigheden,
tolerantie en actief burgerschap

24. Effect op sociale
vaardigheden, tolerantie
en actief burgerschap
In vergelijking met leeftijdgenoten die niet hebben meegedaan aan een theater of
–dramaprogramma, geldt voor de deelnemers aan theater en drama het
volgende:
1. ze zijn aanzienlijk toleranter naar zowel minderheden en buitenlanders,
2. ze zijn actievere burgers,
3. ze tonen meer interesse in stemmen op welk niveau dan ook,
4. ze tonen meer interesse in deelname aan publieke kwesties,
5. ze zijn empathischer: ze bekommeren zich om anderen,
6. ze zijn beter in staat om hun standpunt bij te stellen,

25. Effect op sociale vaardigheden,
tolerantie en actief burgerschap

26. Effecten op actief burgerschap

27. Effect van educatief theater
en drama op communicatie

28. Effect op communicatie
1. Ze worden beter beoordeeld door hun leraren op alle vlakken,
2. Ze voelen zich zelfverzekerder in het lezen en begrijpen van taken,
3. Ze voelen zich zelfverzekerder in de communicatie.

29. Effect van educatief theater
en drama op leren leren

30. Effect op leren leren
1. het is waarschijnlijker dat ze zich creatief voelen,
2. ze vinden het leuker om naar school te gaan,
3. ze vinden activiteiten op school leuker,
4. ze zijn beter in het oplossen van problemen,
5. ze kunnen beter omgaan met stress,

31. Effecten op
creativiteit in het
leren
Effecten op
gemiddelde cijfers
in Palestina

32. Effect van educatief theater en drama op
ondernemerschap

33. Effect op ondernemerschap
1. ze zijn innovatiever en ondernemender,
2. ze tonen grotere toewijding ten aanzien van hun toekomst
en hebben ze meer plannen

34. Effect op toewijding aan ondernemerschap

35. Effect van educatief theater en
drama op culturele expressie en
bewustwording

36. Effect op culturele expressie en
bewustwording
1. ze zijn veel meer bereid om deel te nemen aan welk genre kunst en cultuur
ook, en niet slechts de podiumkunsten, maar ook schrijven, musiceren, films,
handvaardigheid, en het bijwonen van allerlei culturele activiteiten,
2. ze doen meer voor hun gezinnen, de kans is groter dat ze een bijbaantje
hebben en – alleen of in een groep – meer tijd besteden aan creatieve zaken.
Ze gaan vaker naar het theater, naar tentoonstellingen en musea, en de
bioscoop, en gaan vaker wandelen of fietsen,

37. Effect op “dit alles en meer”
1. ze besteden meer tijd op school, meer tijd aan lezen, het doen van huiswerk,
spelen, praten, en ze brengen meer tijd door met familieleden en zorgen voor
jongere broertjes en zusjes. Daartegenover besteden ze minder tijd aan
televisie kijken of computer spelletjes spelen,
2. de kans is groter dat ze in de klas een centrale figuur zijn,
3. ze hebben een beter gevoel voor humor,
4. ze voelen zich beter thuis.

39. Aanzien / waardering van drama en
theater als vak in de maatschappij
Behoorlijk positief Positief/negatief Behoorlijk negatief
Polen Nederland Tjechie
Roemenie Palestina Hongarije
Finland Servie Noorwegen
Zweden Slovenie
Engeland Frankrijk
Kroatie

40. Nederland:
Theater en Drama wordt niet echt serieus genomen door het
grote publiek, maar het respect groeit geleidelijk op scholen.

41. Hoe kan er meer aandacht en waardering
gecreëerd worden voor drama en theater in
en buiten school?

42. Sandra van Kolfschoten
Meester, Meesters Advies

43. World Cafe:
Speel,
experimenteer
en improviseer!
Café-etiquette
Concentreer je op wat van belang is.
Lever een bijdrage door jouw ideeën mee te delen.
Spreek met je hart en je verstand.
Luister om te begrijpen.
Breng ideeën met elkaar in verband.
Luister om tot nieuwe inzichten en nog diepzinnigere vragen te komen.
Speel, Krabbel, Teken – schrijven op tafellakens wordt aangemoedigd!
Geniet ervan!

44. Themas per tafel
Tafel I, Drama en andere culturen.
Hoe zet je drama (projectmatig) in om allochtone Tafel VI, Actie door jongeren
leerlingen te bereiken? Emiel van Ekert
Hoe krijg je de jongere zelf betrokken en hoe krijg je ze
in actie? Monique van Wielink
Tafel II, Helden
Wie is jouw grote voorbeeld en hoe kun je zijn/haar
werkwijze inzetten? Leslie Oostveen Tafel VII, Het team
Hoe krijg je draagvlak voor drama binnen je team en bij
Tafel III, Medestanders je directeur? Tineke Ubbels
Hoe bereik je de mensen die de beslissingen (politiek)
maken, maar vooral: wat vraag je van ze?
Christiaan Mooij Tafel VII, Interdisciplinair werken binnen het VO.
Hoe kan theater een bijdrage leveren aan het
Tafel IV, Van eenzame gek naar leider. interdisciplinair benaderen van diverse
Hoe zet je een betekenisvolle menigte in beweging? leergebieden en vaardigheidsterreinen?
Sandra van Kolfschoten Marjolijn Schutgens
Tafel V, Drama als vak.
Wat betekent het geven van cijfers en
reguliere beoordelingen voor drama en de postie
van het vak? Wim Hilgeman

45. Hoe kan er meer aandacht en waardering gecreëerd worden voor drama en
theater in en buiten school?
Tafel 1 Tafel 5
Zoek ankerpunten in je omgeving. Proces beoordelen. Als het maar
Tafel 2 transparant is!
Houdt het simpel & dichtbij jezelf! Tafel 6
Tafel 3 Bespreek het met je leerlingen.
Bedenk wat je wil en zet weerstand Tafel 7
naar je hand. Laat het zien. Breng het onder de
Tafel 4 aandacht.
Zorg dat je die eenzame gek blijft! Tafel 8
Veel voorbeelden van
dramadocenten die al
interdisciplinair werken.

46. Hoe kan er meer aandacht en waardering gecreëerd worden voor drama
en theater in en buiten school?
Maak het zichtbaar wat ze leren > zowel drama als middel en als doel.
(bijv. tijdens rapportvergaderingen, leerkrachten uitnodigen, betrek
anderen actief, zelf in de directie)
Ontwikkel doorlopende leerlijnen kunst & cultuur.Ook koppeling met
andere vakken.
Integreren in visie&beleid school.
Spreek de ‘managementtaal’.
Gebruik het woord theater meer & link met praktijk.
Gebruik ook andere ‘potjes’ (bijv. actief burgerschap, klassenuitjes)
Bundel je krachten. Organiseer je. Blijf in contact om kennis te vergroten.
(Vereniging beroepskrachten gaat dit oppakken, Kunstfactor
organiseert follow-up van deze dag) > wordt lid van de
beroepsvereniging, Digi school community drama.