2. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 2
Οι μαθητές της Δ΄(τετάρτης) δημοτικού στα πλαίσια των σχολικών
δραστηριοτήτων υλοποίησαν το πρόγραμμα με θέμα:
«Γνωρίζω την παράδοση ταξιδεύοντας στην Ελλάδα».
Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε κατά το β΄ τρίμηνο του σχολικού
έτους 2014-2015.
Οι μαθητές της τάξης:
ΜΑΘΗΤΕΣ
Κυριακή
Πετρούλα
Χαρίκλεια-Μαρία
Χριστόφορος
Νίκος- Πρόδρομος
Ιωάννα
Στυλιανή
Δημήτριος
Απόστολος
Ευστράτιος
Μυρτώ-Εύα
Νικολέτα-Ήλα
Δέσποινα
Γεώργιος
Αθανασία
Δημήτριος
Παναγιώτης
Παναγιώτα
Στέλιος
Μαρία-Αθηνά
Αθανασία
Δανάη
Ειρήνη-Χρυσοβαλάντου
3. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 3
«Μήλο μου κόκκινο ρόιδο βαμμένο»
Μήλο μου κόκκινο ρόιδο βαμμένο
μήλο μου κόκκινο ρόιδο βαμμένο
γιατί με μάρανες τον πικραμένο
γιατί με μάρανες τον πικραμένο
Παένω κι έρχομαι μα δε σε βρίσκω
παένω κι έρχομαι μα δε σε βρίσκω
βρίσκω την πόρτα σου μανταλωμένη
βρίσκω την πόρτα σου μανταλωμένη
Τα παραθυρούδια σου φεγγοβολούνε
τα παραθυρούδια σου φεγγοβολούνε
ρωτώ την πόρτα σου "πού πάει η κυρά σου;"
ρωτώ την πόρτα σου "πού πάει η κυρά σου;"
Κυρά μ’ δεν είνι δω πάεισι στη βρύση
κυρά μ’ δεν είνι δω πάεισι στη βρύση
πάεισι να πιει νερό και να γεμίσει
πάεισι να πιει νερό και να γεμίσει
Στίχοι: Παραδοσιακό
Μουσική: Παραδοσιακό
Περιοχή: Μακεδονία
1. Νίτσα Τσίτρα
2. Χρήστος Τσιαμούλης & Νίκος Γράψας
3. Μαρίζα Κωχ
4. Άλκηστις Πρωτοψάλτη
5. Παντελής Θαλασσινός
6. Γλυκερία
Βίντεο:
https://www.youtube.com/watch?v=-KjWJKMOVJ0
https://www.youtube.com/watch?v=5gWxbwC0D3k
Ερωτήσεις:
1. Πόσες στροφές έχει το τραγούδι; ___________________________
2. Πόσους στίχους έχει κάθε στροφή; _________________________
3. Ζωγραφίζω μια εικόνα από το τραγούδι.
4. Ποιο φρούτο σου αρέσει και γιατί; _____________________
4. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 4
5. Χρωματίζω το γεωγραφικό διαμέρισμα που προέρχεται το παραπάνω
τραγούδι.
6. Γνωρίζω τους νομούςαυτούτου γεωγραφικούδιαμερίσματος.
6. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 6
«Γερακίνα»
Στίχοι: Παραδοσιακό
Μουσική: Παραδοσιακό
1. Ιωάννα Γεωργακοπούλου Φωνητικά: Βασίλης Τσιτσάνης
Κίνησε η Γερακίνα για νερό
ωρε κρύο να φέρει.
Ντρούγκου ντρούγκου
ντρουγκ ντρουγκ ντρουγκ
τα βραχιόλια της βροντούν.
Τα βραχιόλια της βροντούν,
ντρούγκου ντρούγκου ντρούγκου
ντρουγκ ντρουγκ ντρουγκ.
Κι έπεσε μες το πηγάδι
κι έβγαλε ωρε φωνή μεγάλη.
Ντρούγκου ντρούγκου
ντρουγκ ντρουγκ ντρουγκ
τα βραχιόλια της βροντούν.
Τα βραχιόλια της βροντούν,
ντρούγκου ντρούγκου ντρούγκου
ντρουγκ ντρουγκ ντρουγκ.
Κι έτρεξε ο κόσμος όλος
κι έτρεξα ωρε κι εγώ ο καημένος.
Ντρούγκου ντρούγκου
ντρουγκ ντρουγκ ντρουγκ
τα βραχιόλια της βροντούν.
Τα βραχιόλια της βροντούν,
ντρούγκου ντρούγκου ντρούγκου
ντρουγκ ντρουγκ ντρουγκ.
Γερακίνα θα σε βγάλω
και γυναίκα θα σε πάρω.
Ντρούγκου ντρούγκου
ντρουγκ ντρουγκ ντρουγκ
τα βραχιόλια της βροντούν.
Τα βραχιόλια της βροντούν,
ντρούγκου ντρούγκου ντρούγκου
ντρουγκ ντρουγκ ντρουγκ.
7. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 7
Ιστορικά στοιχεία:
Γυναικείος χορός που χορεύεται στη Νιγρίτα Σερρών. Την ονομασία του οφείλει στα
λόγια του τραγουδιού που αναφέρονται σε μια όμορφη νέα, τη Γερακίνα. Σύμφωνα
με την παράδοση η Γερακίνα, προσπαθώντας να αντλήσει νερό από ένα πηγάδι,
έπεσε μέσα και δεν κατάφερε να σωθεί παρά τις προσπάθειες του αγαπημένου της.
Η ιστορία έγινε θρύλος και με τον καιρό εξελίχθηκε σε έναν από τους καλύτερους
χορούς.
Ελληνική ταινία:
https://www.youtube.com/watch?v=XvHbzwTycRI
Βίντεο:
https://www.youtube.com/watch?v=8zAOeOpJKu4
https://www.youtube.com/watch?v=tfdbm-EZRIY
Ερωτήσεις:
1. Ανοίξτετο Google map καιεντοπίστετην κωμόπολητης Νιγρίταςστον χάρτη.
2. ΧρωματίστετονΝομόστονοποίοανήκειη κωμόπολη τηςΝιγρίτας.
9. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 9
«Τασιά- Μπεράτι»
Στίχοι: Παραδοσιακό
Μουσική: Παραδοσιακό
Περιοχή: Θεσσαλία
Τασιά καλέ Τασιά γιατί τα σκάρτωσες
γιατί είσαι πικραμένη βαρειά βαλαντωμένη
γιατί καλέ γιατί μας κάνεις το βαρύ
γιατί είσαι μαραμένει βαρειά βαλαντωμένη
Είν’ το καλέ είν’ το φουστάνι σου κοντό
και μακρινή η ποδιά σου φουρτούνα θαλασσιά σου
Είν’ το καλέ είν’ το φουστάνι σου κοντό
και πίσω σου ζαρώνει βαρειά μας βαλαντώνει
Τασιά καλέ Τασιά σαν πας στην εκκλησιά
να ανάψεις τρεις λαμπάδες και τέσσερα κεριά
Τ’ ακούς καλέ τ’ ακούς τι λέει ο άντρας σου
θέλει να σε χωρίσει και ας έχ'ς πέντε έξι παιδιά
Στοιχεία:
Χορεύονται χωρίς να πιάνονται από τα χέρια π.χ. Μπεράτι, Τασιά. Είναι δρομικοί
χοροί, χορεύονταν στους δρόμους του χωριού, όταν γυρνούσαν χορεύοντας, καθώς
και στους γάμους. Ιδιαίτερα αγαπητοί ήταν αυτοί οι χοροί στους νέους, γιατί
μπορούσαν να κάνουν σκέρτσα. Έκαναν στροφές, καθίσματα, φιγούρες, ανάλογα με
την διάθεση και τον χαρακτήρα. Χορεύονται πότε πιο ζωηρά και πότε πιο στρωτά.
α) Μπεράτι: Έχει 6 (έξι) βήματα και ολοκληρώνεται σε 2 (δύο) μουσικά μέτρα.
Τα βήματα συνοδεύονται κι από χαρακτηριστικές κινήσεις των χεριών. Έτσι
χορεύεται το γνωστό τραγούδι της «Λαφίνας».
β) Τασιά: Τα βήματα εδώ είναι 6 (έξι) και ολοκληρώνονται σε 2 (δύο) μουσικά
μέτρα. Κι εδώ η εκτέλεση των βημάτων συνοδεύεται από χαρακτηριστική
κίνηση των χεριών. Ο χορός πήρε το όνομα του από το γνωστό τραγούδι
«Τασιά, μωρέ Τασιά».
Βίντεο:
https://www.youtube.com/watch?v=EjlSCD1NVN4
11. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 11
Νομοί Πρωτεύουσες
3. Βρείτεστοδιαδίκτυομια συνταγήτηςΘεσσαλίας,όπωςτην παρακάτω.
Μπατζίνα, Παραδοσιακή Πίτα Θεσσαλίας
ΥΛΙΚΑ
1000 gr. κολοκύθα πράσινη
500 gr. φέτα σκληρή
2 αυγά
250 ml. γάλα εβαπορέ
180 ml. ελαιόλαδο
750 gr. αλεύριγιαόλες τις χρήσεις
Αλάτι
3 κουταλιέςτηςσούπαςβούτυρο
ΟΔΗΓΙΕΣ
1. Κόβουμετηνκολοκύθα στην μέση,με ένα κουτάλιαφαιρούμετουςσπόρουςκαι
τηνκαθαρίζουμεεξωτερικά.
2. Τρίβουμετην κολοκύθα στοχοντρόμέροςτουτρίφτηκαιτην βάζουμεσε τρυπητό.
Πατάμεμε τοχέρι μας καλά την τριμμένηκολοκύθα να βγάλειτα υγρά και
αφήνουμε45 λεπτά στο τρυπητόπριν την χρησιμοποιήσουμε.
3. Θρυμματίζουμετηνφέτα μεένα πιρούνικαι την βάζουμεσε ένα μπολ.
Κρατάμεστηνάκρημία χούφτα απότοτυρί για το τέλος.
Προσθέτουμεστομπολ τα αυγά,τογάλα,τοελαιόλαδο,την φέτα και
ανακατεύουμεκαλά.
4. Προσθέτουμετοτηντριμμένηκολοκύθα καιαν χρειάζεται,ανάλογα την φέτα,λίγο
αλάτι,ανακατεύουμεκαλά.
Προθερμαίνουμετονφούρνοστους200°C Κελσίου.
5. Προσθέτουμετοαλεύρισταδιακά,τόσοόσοχρειάζεταιγια να γίνειέναςσφιχτός
χυλός, περίπουχρειάζεταιηποσότητα των 750 gr., αλλά θα τοδείτεκι εσείς στην
εκτέλεση.
6. Ανακατεύουμεκαλά μέχρινα ομογενοποιηθείτομείγμα.Βουτυρώνουμεκαλά ένα
μεγάλοταψί.
Το ταψίπρέπεινα είναιαρκετά μεγάλο,ώστεηπίτα να έχει πάχοςτο πολύ 2
εκατοστά,γιατίπρέπεινα είναιλεπτή.
Προσθέτουμεπάνωαπότην πίτα το τυρίπου κρατήσαμε,θρυμματισμένοκαι
μερικά κομματάκια βούτυροστην επιφάνεια.
7. Ψήνουμεγια 50-60 λεπτά στους180°C Κελσίου,στοχαμηλόράφιτου φούρνου.Αν
τηνθέλουμεξεροψημένηψήνουμε15λεπτά ακόμη,αφούκαλύψουμεμε
12. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 12
λαδόκολλα.
Αφήνουμενα κρυώσειλίγοη μπατζίνα καικόβουμεσε κομμάτια.
4. Παρατηρήστε παρακάτω τη φορεσιά της Θεσσαλίας και συγκεκριμένα της
Καραγκούνας.
13. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 13
«Ζωναράδικος»
Στίχοι: Παραδοσιακό
Μουσική: Παραδοσιακό
1. Καριοφύλης Δοϊτσίδης
2. Χρόνης Αηδονίδης
3. Ελένη Τσαλιγοπούλου
4. Γλυκερία
5. Μαρίζα Κωχ
6. Γιώτα Βέη
Δω στα λια κι αμάν αμάν,
δω στα λιανοχορταρούδια.
Δω στα λιανοχορταρούδια,
τι τρανός χορός θα γένει.
Σαν γαϊτά κι αμάν αμάν,
σα γαϊτάνι θα παγαίνει.
Σαν γαϊτάνι θα παγαίνει,
πέντε πέρδικες πετούσαν.
Μες τον κά κι αμάν αμάν,
μες τον κάμπο όλο γυρνούσαν.
Μες τον κάμπο όλο γυρνούσαν,
για τα μας τα δυο ρωτούσαν.
Ποια είν’ η ά κι αμάν αμάν,
ποια είν’ η άσπρη ποια είν’ η ρούσα.
Ποια είν’ η άσπρη ποια είν’ η ρούσα,
ποια είν’ η γαϊτανοφρυδούσα.
Ιστορικά στοιχεία:
Θρακιώτικοςχορός,πουχορεύεταιμεδιάφορεςμορφές,σεόλητη Θράκηαλλά καισε
άλλεςπεριοχέςτης Ελλάδαςόπουέχουν εγκατασταθείπρόσφυγεςαπότην Ανατολική
Ρωμυλία.Οφείλειτηνονομασία του στη λαβήπου χρησιμοποιούν οι χορευτές.Χορεύεται
απόάνδρεςκαιγυναίκες·οιάνδρεςπιάνονταιστην αρχήοέναςμετά τον άλλον και
ακολουθούνοιγυναίκες.
Βίντεο:
14. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 14
http://www.dailymotion.com/video/xdn7c6_%CE%B6%CF%89%CE%BD%CE%B1%CF%81%CE
%AC%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CF%82_music
https://www.youtube.com/watch?v=599sjHp4XUE
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Πόσες στροφέςέχει το τραγούδι;
2. Πόσους στίχουςέχει η κάθεστροφή;
3. Βρείτε την ερμηνεία των άγνωστων λέξεων του τραγουδιού από το ηλεκτρονικό
λεξικότουΜανόλη Τριανταφυλλίδηκαικάνετευπερ-συνδέσμους.
4. Χρωματίστετογεωγραφικόδιαμέρισμα τηςΘράκης στον παρακάτωχάρτη.
5. Χρωματίζωκαισυμπληρώνω στον παρακάτωπίνακα τουςνομούςτης Θράκηςκαι
τις πρωτεύουσεςτους.
16. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 16
«Γιάννη μου το μαντήλι σου»
Στίχοι: Παραδοσιακό
Μουσική: Παραδοσιακό
Περιοχή: Ήπειρος
1. Μαρίζα Κωχ
2. Δόμνα Σαμίου
3. Σάββας Σιάτρας
4. Ελευθερία Αρβανιτάκη & Δημήτρης Ζερβουδάκης
Γιάννη μου το, Γιάννη μου το, άιντε,
Γιάννη μου το μαντήλι σου, έλα.
Τι το ‘χεις λερωμένο βρε Γιάννη, Γιαννάκη μου,
τι το ‘χεις λερωμένο βρε παλικαράκι μου;
Το λέρωσε, το λέρωσε, άιντε,
το λέρωσε η ξενιτιά, έλα.
Τα έρημα τα ξένα βρε Γιάννη, Γιαννάκη μου,
τα έρημα τα ξένα βρε παλικαράκι μου.
Πέντε ποτά πέντε ποτά , άιντε,
πέντε ποτάμια το ‘πλυναν, έλα.
17. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 17
Ωρε και βάψαν και τα πέντε βρε Γιάννη, Γιαννάκη μου,
ωρε και βάψαν και τα πέντε βρε παλικαράκι μου.
Ιστορικά στοιχεία:
Είναι ο χορός που πρωτομάθαιναν όλοι σε μικρή ηλικία γιατί έχει αργό τέμπο και απλά
βήματα. Χορευόταν, όπως και σήμερα και σ’ άλλες περιοχές της Ελλάδας, τη Θεσσαλία, τη
Δυτ. Μακεδονία τη Στερεά Ελλάδα και την Πελοπόννησο. Μπορεί να χορευτεί και μόνο με
τραγούδι, χωρίς την συνοδεία μουσικών οργάνων. Τα πιο συνηθισμένα τραγούδια που
χρησιμοποιούσαν ήταν τα «Παιδιά της Σαμαρίνας», το «Γιάννη μου το μαντήλι σου» κλπ. Η
λαβή των χεριών γίνεται από τις παλάμες και με λυγισμένους τους αγκώνες για τους δύο
πρώτους χορευτές και κάτω χαμηλά για τους υπόλοιπους. Σήμερα ο χορός εξακολουθεί να
χορεύεται, με πιο γρήγορο όμως ρυθμό και με περισσότερο απελευθερωμένες κινήσεις
τόσο για τις γυναίκες όσο και για τους άνδρες, όπως άλλωστε συμβαίνει και με όσους
άλλουςπαραδοσιακούςχορούςεξακολουθούν να επιβιώνουν.
Βίντεο:
https://www.youtube.com/watch?v=YFfdI5iCfZ4
Δραστηριότητες
1. Χρωματίστετογεωγραφικόδιαμέρισμα τηςΘράκης στον παρακάτωχάρτη.
18. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 18
2. Παρατηρώκαιγράφωτουςνομούς καιτις πρωτεύουσεςτου γεωγραφικού
διαμερίσματοςτηςΗπείρουστον παρακάτωπίνακα.
Νομοί Πρωτεύουσες
3. Ανοίγω το Google Earth και βρίσκω πόσα χιλιόμετρα απέχει οι Σέρρες από την
πρωτεύουσα τηςΗπείρου,τα Ιωάννινα καιτα μετατρέπωσεμέτρα.
4. Βρείτε για τους μάστορες της Ηπείρου και για ποια άλλα επαγγέλματα έκαναν
εκείνητηνεποχή οι Ηπειρώτες.
http://www.ntua.gr/MIRC/db/epirus_db/ARXITEKTONIKH/Mastores.htm
«Πεντοζάλης»
Με του Μαγιού τις μυρωδιές
τα κόκκινα κεράσια
για `δέτε πως χορεύουνε
της Κρήτης τα κοράσια
Με περηφάνια αληθινή
σεμνά και τιμημένα
πως χόρευαν της Κρήτης μας
τα τέκνα τ’ αντρειωμένα
Κύτταξε Κρήτη το χορό
που μάθαν τα παιδιά σου
που ξέραν οι προγόνοι μας
και χαίρεται η καρδιά σου
Κύτταξε χάρη κι ευμορφιά
τιμή λεβεντοσύνη
όπου `χει τούτος ο χορός
19. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 19
και τι χαρά π’ αφήνει
Κύτταξε και διαλάλησε
σ’ όλους της γής τους τόπους
τέτοιους χορούς να μάθουνε
με τιμημένους τρόπους
Βλέπετε τούτο το χορό
που πάει ζάλο ζάλο
στην Πόλη θα χορέψουμε
τον ίδιο δίχως άλλο
Οι εθνικοί μας οι χοροί
έχουν τιμή και χάρη
δίνουν ζωή και και λεβεντιά
στ’ όμορφο παλληκάρι
Όπου υπάρχουν Έλληνες
τα ξένα διώξετε τα
και τα δικά μας έθιμα
δέτε και μάθετε τα
https://www.youtube.com/watch?v=06RAG12bM_M
https://www.youtube.com/watch?v=2uCIJiNt-vg
Δραστηριότητα1η
: Βάψωστο παρακάτωχάρτητουςνομούςτηςΚρήτης.
Δραστηριότητα2η
: Δημιουργώπίνακα 4Χ4 καιγράφωτουςτέσσεριςνομούςτης Κρήτηςκαι
τις πρωτεύουσέςτους.
20. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 20
Δραστηριότητα3η
: Παρατηρώτιςκρητικέςφορεσιέςσυγκρίνωκαιαναλύωμεάλλες
φορεσιές.
«Ιτιά»
Ιτιά,ιτιά μοσχοϊτιά
μου 'χεις μαράνειτην καρδιά.
Ιτιά,ιτιά λουλουδιασμένη,
συ μου 'χεις τηνκαρδιά καμένη.
Ιτιά,ιτιά λουλουδιασμένη,
αχ, πώς μοσχοβολάςκαημένη.
Ιτιά,ιτιά μέσα στο ρέμα,
πως σ’αγαπώδεν είναιψέμα.
Ιτιά μου σε παρακαλώ,
σκύψενα κόψωτον ανθό
Στη ΡούμεληκαιστοΜοριά,
όλοι χορεύουντηνιτιά.
https://www.youtube.com/watch?v=ol81-SL4grI
https://www.youtube.com/watch?v=fnE3-UJwaTY
21. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 21
Δραστηριότητα 1η: Βάφω τους νομούς της Στερεάς Ελλάδας.
Δραστηριότητα 2η: Συμπληρώνω τον παρακάτω πίνακα με τους νομούς, τις
πρωτεύουσες και τον πληθυσμό της Στερεάς Ελλάδας.
Δραστηριότητα 3η: Παρατηρώ τις φορεσιές της Στερεάς Ελλάδας και αναφέρω με
ποιες μοιάζουν.
22. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 22
«Μαντήλι Καλαματιανό»
Στίχοι: Παραδοσιακό
Μουσική: Παραδοσιακό
Περιοχή: Πελοπόννησος
Μαντήλι καλαματιανό,
φορείς στον άσπρο σου λαιμό.
Να σε χαρεί, να σε χαρεί,
εκείνος που σε λαχταρεί.
23. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 23
Έλα, πουλί μου έλα,
αν μ’ αγαπάς κι εμένα
πες το μάτια μου το ναι,
δε θα βρεις άλλον σαν κι εμέ.
Εσύ είσαι ένας ήλιος
φεγγάρι λαμπερό
που θάμπωσες το φως μου
και δεν μπορώ να ιδώ.
Λάμπεις και ακτινοβολείς
σαν το αστέρι της αυγής.
Στην Καλαμάτα ήπια νερό
και δε μ’ αφήνουν να σε δω.
Έλα, πουλί μου έλα,
αν μ’ αγαπάς κι εμένα
πες το μάτια μου το ναι,
δε θα βρεις άλλον σαν κι εμέ.
Να σε χαρεί που σ’ έχει
και που σε λαχταρεί
και που σε καμαρώνει
λεβέντικο κορμί.
Σαν πας στην Καλαμάτα
και `ρθεις με το καλό
φέρε μου ένα μαντήλι
να δέσω στο λαιμό
αμάν, καλέ μεταξωτό.
Βίντεο:
https://www.youtube.com/watch?v=iBPwVZL3Jrc
https://www.youtube.com/watch?v=_uvpFCyvthQ
Δραστηριότητα 1η: Βάφω τους νομούς της Πελοποννήσου.
24. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 24
Δραστηριότητα 2η: Συμπληρώνω τον παρακάτω πίνακα με τους νομούς, τις
πρωτεύουσες και μια πόλη του κάθε νομού.
Δραστηριότητα 3η: Παρατηρώ τις φορεσιές της Στερεάς Ελλάδας και αναφέρω με
ποιες μοιάζουν.
25. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 25
«Η τράτα μας η κουρελού»
Στίχοι: Παραδοσιακό
Μουσική: Παραδοσιακό
Περιοχή: Δωδεκάννησα ( Λέρος )
H τράτα μαςη κουρελούη χιλιομπαλωμένη
όλο τήνεμπαλώναμεκιόλο ήτανξεσκισμένη.
26. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 26
H τράτα μας,γκιόσα
θέλεικουπιά,γκιόσα
θέλειπανιά,γκιόσα
γιαλέλιμ’ γιαλέλιμ’γιαλέλιμ’ γεια χαρά
γιαλέλιμ’ γιαλέλιμ’γεια χαρά σαςρε παιδιά.
Nα το ’ξερεημάνα μου πως δούλευα στην τράτα
να μού ’στελνετα ρούχα μου καιτην παλιά μου βράκα.
ΠήγαμεκαικαλάραμεστηνKάρυστοένα βράδυ
ψάρια πολλά επιάσαμεκαιένα καλαμάρι.
Η τράτα μαςη κουρελού
η χιλιομπαλωμένη
όλο τηνεμπαλώναμε
κι αυτήήτανξεσκισμένη
Εβίρα μια στα πανιά
βρεπήρα δυο στο χωριό
βρεπήρα τρεις στοσπίτι της
Αντο `ξερεη μάνα μου
πως δούλευα στηντράτα
θα μου `στελνετα ρούχα μου
καιτην παλιά μου βράκα
Εβίρα μια στα πανιά
βρεπήρα δυο στο χωριό
βρεπήρα τρεις στοσπίτι της
Πήγαμεκαικαλάραμε
κάτωστα δυο Λισκάρια
καιγέμισεη τράτα μας
σουπιές καικαλαμάρια
Εβίρα μια στα πανιά
βρεπήρα δυο στο χωριό
βρεπήρα τρεις στοσπίτι της
Πηγάμεκαικαλάραμεκάτωειςτοδιαπόρι
πολλά ψάρια πιάσαμεμαζίκαι ένα χταπόδι
Εβίρα μια στα πανιά....
Την τράτα μουτηνπούλησα
εις τη Θεσσαλονίκη
27. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 27
καιγύρισα στημάνα μου
με δίχως μεταλίκι
Βρεπήρα μια στα πανιά
βρεπήρα δυο στο χωριό
βρεπήρα τρεις στοσπίτι της
Βίντεο:
https://www.youtube.com/watch?v=ovHWN7C8DuU
https://www.youtube.com/watch?v=kO81H9txtqg
Δραστηριότητα 1η: Βάφω τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους.
Δραστηριότητα 2η: Γράφω τα σημαντικότερα νησιά του Αιγαίου πελάγους.
28. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 28
Δραστηριότητα 3η: Παρατηρώ τις φορεσιές του Αιγαίου πελάγους.
«Γιαλό – γιαλό» Νησιά Ιουνίου
Στίχοι: Παραδοσιακό
Μουσική: Παραδοσιακό
Περιοχή: Επτάνησα
Ας χαμηλώ αςχαμηλώναντα βουνά
να `βλεπα τονα `βλεπα το Μπουρνόβα
να `βλεπα τηναγάπημου
τι άλλοθέλω ακόμα
29. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 29
Γιαλόγιαλόπηγαίναμε
κι όλο για σένα λέγαμε
γιαλόνα πας γιαλόνα `ρθείς
τα λόγια μου να θυμηθείς
Εις τοναφρόειςτον αφρότηςθάλασσας
η αγάπημου η αγάπημου κοιμάται
παρακαλώσαςκύματα
μη μου την εξυπνάτε
Να `τανη θά να `τανη θάλασσα κρασί
καιτα βουνά καιτα βουνά μεζέδες
κι οι βάρκεςκρασοπότηρα
να πίνουν οι γλεντζέδες
ΚεφαλονίΚεφαλονίτικοςπαπάς
διαβάζειμεδιαβάζειμε σοφία
τα δώδεκα Ευαγγέλια
τα βγάζειδεκατρία
Βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=vGH4LKXd4P0
Δραστηριότητα 2η: Γράφω τα νησιά του Ιουνίου Πελάγους τις πρωτεύουσές και κάτι
που γνωρίζετε ή βλέπετε στον χάρτη.
Δραστηριότητα 1η: Βάφω τα νησιά του Ιονίου Πελάγους.
30. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 30
Δραστηριότητα 3η: Παρατηρώ τις φορεσιές του Ιουνίου Πελάγους.
ΚΥΠΡΟΣ
Στίχοι: Παραδοσιακό
Μουσική: Παραδοσιακό
Περιοχή: Κύπρος - Βιολάρης Μιχάλης
Ανείσαι κι ανδενείσαιτου δήμαρχουπαιδί
31. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 31
του δήμαρχουπαιδί,ω, ω
εγώ θα σε φιλήσω κι αςκάμω φυλακή
Τα ριάλια,ριάλια,ριάλια
τα σελίνια μονά καιδιπλά
τα μονόλιρα,πεντόλιρα καιπού`ντα
ο πεζεβέγγηςπου τα `χει στην πούγγα,ω,ω
Εσύ `σαι ο καθρέφτης,τοκαθαρόνγυαλίν
το καθαρόνγυαλίν,ω,ω
που φέγγειστηνΕυρώπηνκαι στηνΑνατολήν
Τα ριάλια...
Ίντα τραγούδιννα σουπω,μάνα μου να σ’ αρέσει
μάνα μου να σ’ αρέσει,ω,ω
που έχεις αγγελικόνκορμίκαιδαχτυλίδιν μέση
Τα ριάλια...
Στηνσκάλα που ξεβαίνεις,να ξέβαινα κιεγιώ
να ξέβαινα κιεγιώ,ω, ω
καιεις κάθεσκαλοπάτιννα σεγλυκοφιλώ
Τα ριάλια...
Βίντεο:
https://www.youtube.com/watch?v=cXvrjkSpNx0
https://www.youtube.com/watch?v=5VgQNBXzrXM
Δραστηριότητα1η
: ΧρωματίζωτηνΚύπρο στον παρακάτωχάρτη.
Κύπρος
32. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 32
Δραστηριότητα2η
: Κυκλώνωτις σημαντικότερεςπόλεις.
Δραστηριότητα3η
: Γράφωτις επαρχίεςκαιτην πρωτεύουσα (έδρα) τηςκάθεεπαρχίας.
Επαρχία Πρωτεύουσα (έδρα)
Δραστηριότητα4η
: Εντοπίζω στονπαρακάτωχάρτητην ΕλεύθερηκαιΚατεχόμενηΚύπρος
καθώςκαι τηνΠράσινηΓραμμή.
33. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 33
Δραστηριότητα5η
: Παρατηρώκαισχηματίζωτη σημαία τηςΚύπρου.
«ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ΞΑΚΟΥΣΤΗ»
Στίχοι:
Παραδοσιακό
Μουσική:
Παραδοσιακό
Περιοχή:
Μακεδονία
Μακεδονία ξακουστή
του Αλεξάνδρου η χώρα
που έδιωξες τους τύρρανους
κι ελεύθερ’ είσαι τώρα.
Είσαι και θα `σαι ελληνική
Ελλήνων το καμάρι
34. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ Δ.Σ. ΣΕΡΡΩΝ «ΚΩΝ. ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ»
ΚωδωνάςΙωάννης 34
κι εμείς θα σ’ αντικρίζουμε
περήφανα και πάλι.
Οι Μακεδόνες δεν μπορούν
να ζούνε σκλαβωμένοι
όλα και αν τα χάσανε
η λευτεριά τους μένει.
Μακεδονόπουλα μικρά
χορέψτε και χαρείτε
προτού κι εσείς στα βάσανα
του κόσμου τούτου μπείτε
https://www.youtube.com/watch?v=YePbzpcl6j0
https://www.youtube.com/watch?v=FI7VJyWt6Xw
Η Μακεδονία ξακουστή είναι τίτλος πατριωτικού τραγουδιού για τη Μακεδονία
που ακούγεται σε εορτές και εθνικές επετείους και καθιερώθηκε ως ύμνος της
Μακεδονίας.
Ο παραδοσιακός «Μακεδονικός χορός» είναι ένα από τα Ελληνικά παραδοσιακά
άσματα που η ρίζα τους ξεκινάει από τους Ακρίτες υπερασπιστές του Βυζαντίου. Ο
στίχος του είναι γραμμένος σε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο, ο δε ρυθμός του είναι 2
τετάρτων και χορεύεται σε ρυθμό χασάπικο.
Η Μακεδονία Ξακουστή γράφτηκε μετά τους Βαλκανικούς πολέμους και
τραγουδιέται σε εθνικές επετείους κυρίως στην Βόρειο Ελλάδα συνήθως πριν τον
εθνικό μας ύμνο. Για λόγους πολιτικής σκοπιμότητας, με το πέρασμα του χρόνου
τροποποιήθηκαν κάποιοι στίχοι. Έτσι, η φράση που έδιωξες τους Βούλγαρους
αντικαταστάθηκε από την που έδιωξες τους βάρβαρους. Υπάρχει επίσης και μια
σκωπτική παραλλαγή των στίχων, όχι ιδιαίτερα γνωστή, που θυμίζει τραγούδια που
έσωσε η Δόμνα Σαμίου.