ที่มาของปลวกมีใครรู้กันบ้าง ว่าชีวิตเจ้าปลวกตัวร้ายทำลายบ้านของเราแล้ว ข้อดีของปลวกก็มีอีกเยอะแยะเพราะปลวกช่วยให้เกิดความสมดุลทางธรรมชาติ ช่วยย่อยสลายวัชพืชเศษไม้เศษหญ้า ทำให้เกิดความอุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งอาหารอีกต่างหาก หน้าฝนตามจอมปลวกหรือบริเวณไกล้ๆจะมีเห็นโคน หรือแถวอีสานเขาเรียกว่าเห็ดปลวก ชอบออกตามจอมปลวก เรามาอ่านบทความเรื่อง "ปลวก" วัฏจักรชีวิตในกองดิน แทบทุกครั้งที่ออกเดินศึกษาธรรมชาติในป่า

1. ที่มาของปลวกโดยบริษัทกาจัดปลวก
ที่มาของปลวกมีใครรู้กันบ้าง ว่าชีวิตเจ้าปลวกตัวร้ายทาลายบ้านของ
เราแล้ว ข้อดีของปลวกก็มีอีกเยอะแยะเพราะปลวกช่วยให้เกิดความ
สมดุลทางธรรมชาติ ช่วยย่อยสลายวัชพืชเศษไม้เศษหญ้า ทาให้เกิด
ความอุดมสมบูรณ์ เป็นแหล่งอาหารอีกต่างหาก หน้าฝนตามจอม
ปลวกหรือบริเวณไกล้ๆจะมีเห็นโคน หรือแถวอีสานเขาเรียกว่าเห็ด
ปลวก ชอบออกตามจอมปลวก เรามาอ่านบทความเรื่อง "ปลวก" วัฏ
จักรชีวิตในกองดิน แทบทุกครั้งที่ออกเดินศึกษาธรรมชาติในป่า
เรามักพบเห็นจอมปลวกขนาดเล็กบ้างใหญ่บ้างกระจายอยู่ทั่วไป
เคยสงสัยไหมว่าปลวกมีวงจรชีวิตเช่นใดภายในกองดินอันแข็งแกว่ง จอมปลวก หรือ รังของปลวก ถือเป็น
อาณาจักรของแมลงที่มีขนาดใหญ่และซับซ้อนมากที่สุดรังปลวกบางพันธุ์ในทวีปแอฟริกามีความสูงเหนือพื้นดิน
ถึง ๖ เมตร มีอุโมงค์เชื่อมต่อใต้ดินครอบคลุมพื้นที่มากกว่า ๕ ไร่ และมีปลวกอาศัยอยู่รวมกันประมาณ ๕ ล้านตัว
รังของปลวกที่มีลักษณะเป็นกองดินขนาดใหญ่ในบ้านเรามักเป็นปลวกในสกุล Macrotemesความที่ปลวก
(Termite) มีรูปร่างคล้ายมดและมีสีค่อนข้างขวาซีด จึงมีชื่อเรียกบางชื่อว่า White ant ทั้งที่จริง ๆ แล้วปลวกจัดอยู่
ในอันดับ Isopthera ส่วนมด ผึ้ง ต่อ แตน นั้นจัดอยู่ในอันดับ Hyminoptera เพราะปลวกมีส่วนท้องกว้างกว่าอกซึ่ง
ผิดกับมดที่ส่วนท้องตอนที่ติดกับอกคอดกิ่ว ปัจจุบันทั่วโลกค้นพบชนิดของปลวกแล้วไม่ต่ากว่า 1,800 ชนิด 200
สกุล ส่วนในประเทศไทยเองพบว่ามีปลวกอยู่นับร้อยชนิด
ปลวกแต่ละชนิดต่างมีกลวิธีและรูปแบบในการสร้างรังไม่เหมือน แต่ไม่ว่าจะมีขนาดมหึมาราวหอคอยหรือเล็ก
เพียงแค่เนินดิน ปลวกจานวนมากมายในแต่ละรังจะแบ่งออกได้เป็น 3 วรรณะคือ ปลวกงาน ผู้คอยวิ่งวุ่นทางาน
ทุกอย่างภายในรัง เริ่มตั้งแต่ตอนก่อสร้างจอมปลวก ซ่อมแซมรังถ้ามีการสึกหรอ ดูแลรักษาไข่ของนางพญาไป
จนถึงการหาอาหารมาเลี้ยงดูปลวกในวรรณะอื่น ถัดมาคือ ปลวกทหาร ซึ่งมีรูปร่างทะมัดทะแมงมีส่วนหัวและ
กรามใหญ่โตกว่าส่วนอื่น เพื่อใช้เป็นอาวุธในการออกรบ ปลวกทหารจะเป็นผู้ต้อนรับด่านแรกหากมีผู้บุกรุกเข้า
มาภายในจอมปลวก และปลวกในวรรณะสุดท้ายได้แก่ ปลวกสืบพันธุ์ ซึ่งเป็นพวกเดียวที่มีโอกาสเจริญเติบโตจน
สามารถผสมพันธุ์และวางไข่ได้ และเชื่อไหมว่าภายในจอมปลวกหนึ่ง ๆ ซึ่งมีปลวกนับหมื่นนับแสนตัวล้วนถือ
กาเนิดมาจากพญาปลวกเพียงตัวเดียว ส่วนนางพญาปลวกเกิดขึ้นได้อย่างไรนั้น ต้องไล่ค้นไปถึงวงจรชีวิตของ
ปลวกอันเริ่มต้นจากการจับคู่ของมวลหมู่แมลงเม่า
แมลงเม่า (alates) คือปลวกในวรรณะสืบพันธุ์ที่โตเต็มที่โดยมีปีกยาวเลยลาตัวออกมา เมื่อถึงฤดูผสมพันธุ์ ซึ่ง
มักจะอยู่ในช่วงฤดูฝน ปลวกหนุ่มสาวที่มีปีกภายในจอมปลวกจะพากันบินออกมาจากรังมารวมหมู่เพื่อเลือก
คู่ครอง พอจับคู่กันได้หนึ่งต่อหนึ่ง ก็ชักชวนกันไปหาทาเลอันเหมาะสม จัดการสลัดปีกทิ้งผสมพันธุ์กันแล้วมุดลง
สู่พื้นดิน หลังจากนั้นแมลงเม่าสองตัวก็จะกลายสภาพเป็นราชาและราชินีปลวก รานิชีเริ่มต้นขบวนการวางไข่
อย่างต่อเนื่องทันทีหลังการผสมพันธุ์ โดยมีราชาคอยผสมพันธุ์ โดยมีราชาคอยผสมพันธุ์ให้เป็นระยะ ๆ นับจากนี้

2. เธอจะกลายเป็นนางพญาปลวก คอยทาหน้าที่วางไข่สร้างประชากรไปตลอดชั่วชีวิต เมื่อเวลาผ่านไปรูปร่างของ
นางพญาจะเปลี่ยนแปลงไปเรื่อย ๆ คือ ส่วนท้องจะขยายใหญ่ขึ้นตลอดเวลาเพื่อให้เหมาะสมกับจานวนไข่ที่ต้อง
วางเพิ่ม เมื่ออายุ 10 ปี ขึ้นไปรูปร่างของนางพญาจะมองดูคล้ายหนอนยักษ์ตัวอ้วนพองที่เคลื่อนที่ไปไหนไม่ได้อีก
ต่อไป ประมาณกันว่านางพญาปลวกสามารถวางไข่ได้ 14 ฟอง ในทุก 3 วินาที ในช่วงเวลาไม่กี่เดือนเธอจึงมีลูก
จานวนมหาศาล ประชากรปลวกรุ่นใหม่เหล่านี้เองที่ช่วยกันสร้างอาณาจักรใหม่อย่างแข็งขัน
การสร้างจอมปลวกเริ่มขึ้นโดยเหล่าปลวกงานจะช่วยกันกัดดินและขนดินมาทีละก้อน แล้วใช้น้าลายเป็นตัวเชื่อม
ติด พวกมันค่อย ๆ สร้างผนังจอมปลวกแน่นหนาขึ้นทีละน้อยอย่างอดทน โดยมีปลวกทหารคอยทาหน้าที่อารักขา
ความปลอดภัยให้ ศัตรูสาคัญของปลวกทหารคือมดพันธุ์ต่าง ๆ ที่ชอบเข้ามารุกรานถึงภายในจอมปลวก เมื่อ
ปราศจากการรบกวนปลวกงานจะสร้างห้องหับต่าง ๆ อย่างเป็นระบบเริ่มตั้งแต่ตาหนักของนางพญาที่จะต้อง
แข็งแกร่งเป็นพิเศษและซ่อนอยู่มิดชิดที่สุดภายในรัง แล้วจึงสร้างห้องเก็บรักษาไข่เพื่อบ่มฟักตัวอ่อน ซึ่งมัน
จะต้องขนไข่ออกจากตาหนักของนางพญามาจัดเก็บให้เป็นระเบียบอยู่เสมอเสร็จจากนั้นปลวกงานส่วนหนึ่งทา
การขุดช่องระบายอากาศเพื่อให้ภายในจอมปลวกเย็นสบายอยู่
ตลอดเวลา รวมทั้งขุดอุโมงค์ใต้ดินสู่ภายนอกเพื่อใช้เป็นเส้นทางใน
การออกไปหาเสบียงอันได้แก่เศษไม้เป็นหลัก ความจริงปลวกไม่
สามารถย่อยไม้ได้เองอย่างที่หลายคนเข้าใจ แต่เป็นโปรโตซัวซึ่ง
อาศัยอยู่ในกระเพาะของมันต่างหากที่ช่วยย่อยเซลลูโลสให้กลายเป็น
สารอาหาร ปลวกงานจะนาเชื้อราที่ได้จากการย่อยมาสร้างเป็นสวน
เห็ดขึ้นภายในจอมปลวกเพื่อลดภาระในการออกตระเวนหาอาหารจะ
เห็นว่าปลวกงานมีหน้าที่หนักที่สุดในบรรดาปลวกทั้ง 3 วรรณะ
ปลวกงาน จึงมีประชากรมากที่สุด ทั้งนี้นางพญาจะมีฮอร์โมนสังคม
(Social Hormone) ควบคุมการวางไข่ให้อัตราส่วนประชากรใน
วรรณะต่าง ๆ ได้สมดุลอยู่ตลอดเวลา
เมื่อทุกอย่างเริ่มเข้าที่ทางนางพญาจะผลิตปลวกในวรรณะสืบพันธุ์ขึ้นมาจานวนหนึ่ง พอถึงฤดูผสมพันธุ์ปลวก
จานวนนี้จะกลายเป็นแมลงเม่าบินอาลาจากจอมปลวกอันเก่าเพื่อเริ่มต้นจับคู่และสร้างอาณาจักรของมันเองขึ้นมา
อีกครั้ง ปลวกมีบทบาทสาคัญในการช่วยย่อยสลายไม้ เศษไม้ และวัตถุอื่น ๆ เพื่อนาแร่ธาตุหมุนเวียนกลับสู่ระบบ
นิเวศ และเมื่อแปลงร่างเป็นแมลงเม่าก็ยังเป็นอาหารทรงคุณค่าทั้งต่อนกและสัตว์ต่าง ๆ ภายในกองดินหนาทึบมี
โลกเล็ก ๆ ที่กาลังทาหน้าที่ของเผ่าพันธุ์อย่างสัตย์ซื่อให้กับนิเวศธรรมชาติ อ่านจบแล้วจะเห็นว่าเจ้าปลวกนี่ไม่
ธรรมดาเลยทีเดียวให้ทั้งอาหารและความสมดุลทางธรรมชาติ แต่ถ้าอยู่ด้วยกันกับคนในบ้านหลังเดียวกันก็คงต้อง
กาจัดปลวกออกไปจากบ้านกันล่ะทีนี้ ขอบคุณที่มาจาก :http://web.ku.ac.th/schoolnet/snet4/anatomy/bug.htm
ท่านมีปัญหาเกี่ยวกับปลวกหรือต้องการ กาจัดปลวก ติดตามเราได้ที่ http://greennanothai.com