ornodunak

2. Ornitorrinkoa (Ornithorhynchus anatinus).
Irakurgaia Ornitorrinkoa nahiko animalia bitxia da; Australiako ibaietan bizi da.
Larruazala ilez estalita du, kastoreenaren antzeko buztana du,
oilarrenaren antzeko ezproia, ahateenen antzeko hankak eta mokoa,
eta hortzak ere baditu. Gainera, arrautzak erruten ditu eta ugatzak
dauzka, kumeei jaten emateko.
1799an, ornitorriko baten larrua ekarri zuten Europara lehen aldiz.
Shaw doktoreak, Natura Historiako Britainiar Museoko
kontserbatzaileak, larrua jaso zuenean, faltsua zela pentsatu zuen,
eta larrua eta mokoa banantzen saiatu zen. Gaur egun, larrua
gordeta dago oraindik, eta guraizeen markak ditu.
Eta zergatik uste izan zuen doktoreak larrua faltsua zela?
Animaliaren ezaugarriak kontuan hartuta, animalia ezin zelako
sailkatu ordura arte ezagutzen zen inongo animalia talderen barruan.

3. ANIMALIEN ERREINUA
EZAUGARRIAK

ZELULANIZTUNAK

EUKARIOTAK

HETEROTROFOAK

MUGITZEKO GAITASUNA

SENTIKORTASUN HANDIA DUTE

ESKELETOA DUTE

4. SAILKAPENA

ORNOGABEAK: bizkarrezurrik gabeko animaliak.

ORNODUNAK: bizkarrezurra duten animaliak.
Barne-eskeleto edo endoeskeletoa dute.

5. ANIMALIEN SIMETRIA
Simetria-planoa
Simetria-planoak
Aldebiko simetria (ornodunak)
Simetria erradiala
(zenbait ornogabe)

6. ANIMALIEN ELIKADURA
ELIKAGAIAREN ARABERA BEREIZTEN DIRA:
-HARAGIJALEAK
-BELARJALEAK
-OROJALEAK
HAINBAT MODUTARA LORTZEN DITUZTE
ELIKAGAIAK:
-SEDIMENTU JALEAK
-PARASITOAK
-SARRASKIJALEAK
-IRAGAZLEAK
-HARRAPARIAK

7. Ornodunen ezaugarriak
- ZELULANIZTUNAK.
- BARNE-ESKELETOA: BIZKARREZURRA DUTE ORNO ATALAZ OSATUTA.
- 3 ATAL: BURUA, ENBORRA ETA BUZTANA (BATZUEK EZ)
- ALDEBIKO SIMETRIA.
- GORPUTZ-ADAR ARTIKULATUAK: HEGALAK, HANKAK EDO HEGOAK.
- NERBIO-SISTEMA OSO GARATUA: ENTZEFALOA, BIZKAR-MUINA ETA
NERBIOAK.

8. ORNODUN MOTAK
-ARRAINAK
-ANFIBIOAK
-NARRASTIAK
-HEGAZTIAK
-UGAZTUNAK

9. - urtarrak dira: ur gezatan zein gazitan.
- gehienak haragijaleak dira.
- gorputz fusiformea dute.
- Hegalak dituzte.
- Albo-lerroa: orientatzen eta harrapakinak aurkitzen laguntzen dien
zentzumen organoa da.
- poikilotermoak: ezin dute gorputzaren tenperatura regulatu.
Arrainen ezaugarriak
Bizkarrezurra
Ezkatak
Albo-lerroa
Bizkar-hegala
Isats-hegala
Sabel-hegala
Operkulua
Uzki-hegala
Albo-hegala

10. Arrainen sailkapena
Kartilagodunak Hezurdunak

11. Anfibioen ezaugarriak
BizkarrezurraLarruazal
hezea eta
babesik
gabea
Hankak
Isatsa
- lurtarrak dira
- gehienak haragijaleak dira
- azala biluzia eta mehea dute.
- 4 gorputz adar dituzte (hankak)
- poikilotermoak dira.

12. Anfibioen sailkapena
Anuroak: buztanik
gabekoak
Urodeloak: buztandunak

13. Anfibioen metamorfosia

14. Narrastien ezaugarriak
Bizkarrezurra
Ezkatak
Isatsa
Hankak
- lehortarrak edo itsastarrak dira
- gehienak haragijaleak dira
- herrestaka ibiltzen dira
- ezkatak edo oskola dute.
- batzuek larrua berritzen dute
- 4 gorputz adarrak dituzte. Sugeek bat ez
- isatsa dute
- poikilotermoak dira

15. SUGEAK SUGANDILAK ETA
MUSKERRAK
DORDOKAK Krokodiloak
Narrastien sailkapena

16. Hegaztien ezaugarriak
Bizkarrezurra
MokoaLepoa
Hankak
Hegoa
Lumak
Gila: bular hezurra
Luma-orratza
Errakia
Luma-bizarrak
- lehortarrak dira
- haragi eta belarjaleak dira
- gorputz fusiforme dute eta lumak
- 4 gorputz-adar dituzte. Aurrekoak hegoak eta atzekoak hankak
- mokoa dute
- hezurrak meheak dira
- homeotermoak dira.

17. Hegazti motak
HEGALARIAK KORRIKALARIAK

18. Ugaztunen ezaugarriak
Bizkarrezurra
Belarriak
Lepoa
Hankak
Buztana
Enborra
Burua
Ilea
Ugatzak
- lehortarrak eta urtarrak dira
- haragi belar eta orojaleak dira
- ilea daukate
- 4 gorputz-adar dituzte: hankak edo hegalak. (saguzarrak
hegoak ditu)
- guruinak dituzte: izerdia, bilgorra (gantza), ugatzak
- ezpainak eta hortzak dituzte
- nerbio-sistema oso garatuta.
- belarriak dituzte
- homeotermoak dira

19. Ugaztunen sailkapena
Monotrematuak:
Arrautzak jartzen
dituzte eta gero
esneaz elikatzen
dira.
Martsupialak:
Poltsa batean
garatzen dira.
Plazentadunak: amaren barnean egoten
dira eta plazentatik elikatzen dira

20. Gizakiak
- garuna oso garatuta dago.
- hizkuntza erabiltzen dugu.
- aurreko gorputz adarrak besoak dira. Eskuetan hatz lodia oposagarria dugu.
- hankabikoak gara eta zutik ibiltzen gara.
- ile gutxi dugu gorputzean.
- izerdi-guruin asko ditugu. Gorputza hozteko balio dute.
- haurtxoak amaren esneaz elikatzen dira.