ОД цогцолбор

1. SMALL BASICПРОГРАММЫН ТУХАЙ
ПРОГРАММЫН ЕРӨНХИЙ БҮТЭЦ
ОНОЛ
1
ОБЬЕКТИЙН ТУХАЙ
TEXTWINDOW
2
ОБЬЕКТИЙН ТУХАЙ
MATH
3
НӨХЦӨЛ ШАЛГАХ ТУХАЙ
IF
4
ОБЬЕКТИЙН ТУХАЙ
GRAPHICS.WINDOW
5
ОБЬЕКТИЙН ТУХАЙ
ДҮРС ЗУРАХ
6
Багш:Л.Баярсайхан
www.bayarsaixan.blogspot.com

2. ПРОГРАММЫН ЕРӨНХИЙ БҮТЭЦ
ОНОЛ
1
Small Basic хэмээх авсаархан программчлалын систем дээр тулгуурлан компьютерийн программчлалын
үндсийг судална. Small Basic нь түүний хэлний дүрмээр бичигдсэн программыг оруулах, компьютерийн
хэлэнд хөрвүүлэх үүрэг бүхий компилятортай.
Программчлалын хэлний орчин нь тухайн хэлний дүрмээр программыг бичих, алдааг хянах, ажиллуулах
үүргийг гүйцэтгэдэг. Small Basic программын ажлын орчин нь хэрэгслийн мөр, суурь цонх, программ
бичих цонх, тусламжийн цонх зэргээс бүрдэнэ. Үүнд
[1] Программ бичих цонх. Энэ цонхонд программыг
бичих, өмнө бичиж хадгалсан программыг нээж гаргах,
засвар өөрчлөлт оруулах зэргээр ажиллана. Ажлын
цонхонд нэгэн зэрэг хэд хэдэн программыг нээж болох
боловч тухайн агшинд зөвхөн ганцтай нь ажиллана.
Ажиллаж буй цонхыг идэвхтэй, бусдыг идэвхгүй гэдэг.
[2] Хэрэгслийн мөр. Идэвхтэй цонхонд буй программ
болон программчлалын орчин дах ажиллагааг хангах
командыг биелүүлэх хэрэгслүүд. Уг мөрөн дэх
хэрэгслүүд (шинэ цонх нээх, хадгалсан программыг
нээх, идэвхтэй цонхон дахь программыг хадгалах,
программын бичвэрийг хуулах, зөөх гэх мэт) та бүхэнд
аль хэзээний танил байгаа. Энэ мөрөн дэх Program
хэсгийн RUN F5 хэрэгсэл идэвхтэй цонхонд буй
программыг ажиллуулдаг.
[3] Ажлын суурь цонх. Хэрэв программ бичих нэг ч
цонх нээгдээгүй бол уг суурь цонх л байх болно.
[4] Ажлын цонхонд бичсэн программын мөрд
харгалзах мэдээлэл гарах хэсэг буюу тусламжийн
цонх.
1
2
3
4
ДАРААХИЭХЛЭХ

3. ФУНКИЙН ТУХАЙ
TEXTWINDOW
2
ГАРААС УТГЫГ ОРУУЛАХ
ФУНКЦ
TextWindow.ReadNumber(
)
ТЕКСТ БОЛОН ТООН УТГЫГ ДЭЛГЭЦЭНД ХЭВЛЭХ
ФУНКЦ
TextWindow.Write( )
ҮР ДҮНГ ДЭЛГЭЦЭНД ХЭВЛЭХ ФУНКЦTextWindow.WriteLine( )
ГАРЧИГ ОРУУЛАХ ФУНКЦTextWindow.Title=“ ”
ТЕКСТЭД ӨНГӨ ОРУУЛАХ ФУНКЦTextWindow.Foregroundcolor=“ ”
АР ФОНД ӨНГӨ ОРУУЛАХ ФУНКЦTextWindow.Backgroundcolor=“ ”
ЖИШЭЭ
TextWindow.Title = "BAYARSAIXAN.BLOGSPOT.COM"
TextWindow.ForegroundColor = "Yellow"
TextWindow.BackgroundColor = "Red"
TextWindow.Write("A too =")
a = TextWindow.ReadNumber()
TextWindow.Write("B too =")
b = TextWindow.ReadNumber()
c = a + b
TextWindow.WriteLine("niilber="+c)
ДАРААХИӨМНӨХЭХЛЭХ

4. ОБЬЕКТИЙН ТУХАЙ
MATH
3 Math обьект нь математикийн чухал функц, өөрийн гэсэн шинж чанаруудыг агуулж байдаг.
Функц нь өгсөн утгаас хамааруулан үйлдэл гүйцэтгэж үр дүн өгдөг.
язгуур
Бичигдэх хэлбэр
Math SquareRoot C = Math.SquareRoot
pi=3.14Math Pi S = Math.Pi*r*r
ИхMath Max C = Math.Max(a,b)
БагаMath Min C = Math.Abs(a)
33.2 = 34Math Ceiling C = Math.Ceiling(a)
33.2 = 33
33.6 =34Math Round C = Math.Ceiling(a)
Бүхэл
n=a/b
Math Floor buhel= Math.Floor(n)
Үлдэгдэл
n=a/bMath Remainder uld = Math.Remainder(n)
ЗэрэгMath Power zereg = Math.Power(n, 1/5)
ДАРААХИӨМНӨХЭХЛЭХ

5. НӨХЦӨЛ ШАЛГАХ ТУХАЙ
IF
4
If( ) Then
......үйлдэл1....
Else
..... үйлдэл-2....
EndIf
БИЧИГДЭХ ХЭЛБЭР
ЖИШЭЭ Өгөгдсөн 2 тооны ихийг ол.
a = TextWindow.ReadNumber()
b = TextWindow.ReadNumber()
If(a>b) Then
TextWindow.WriteLine(a)
Else
TextWindow.WriteLine(b)
EndIf
ЖИШЭЭ Өгөгдсөн тооны эерэг сөрөг эсхийг
тодорхойл.
TextWindow.Write("A too =")
a = TextWindow.ReadNumber()
If(a>0) Then
TextWindow.WriteLine("eyreg too")
else
TextWindow.WriteLine("sorog too")
EndIf
ДАРААХИӨМНӨХЭХЛЭХ

6. ОБЬЕКТИЙН ТУХАЙ
GRAPHICS.WINDOW
5 гэж бичих бөгөөд энэ мөрийг бичээд программыг
ажиллуулбал Small basic GraphicsWindow гарчигтай
цонх нээгдэх болно.
GraphicsWindow.Show( )
GraphicsWindow объектын шинж чанар
BackgroundColor График цонхны дэвсгэр өнгө
Title График цонхны гарчиг
Width График цонхны өргөн
Height График цонхны өндөр
өнгө
Black
Хар
Blue
Хөх
Yellow
Шар
Black
Хар
DarkBlue
Хар хөх
White
Цагаан
Cyan
Цагаан цэнхэр
DarkCyan
Бүдэг цэнхэр
Cray
Саарал
Green
Ногоон
DarkGreen
Хар ногоон
DarkCray
Хар саарал
Red
Улаан
DrakRed
Бүдэг
улаан
Magenta
Ягаан
DarkMagenta
Бүдэг
ягаан
GraphicsWindow.Title=“12a анги"
GraphicsWindow.BackgroundColor=“Magenta"
GraphicsWindow.Width=400
GraphicsWindow.Height=200
GraphicsWindow.Show()
ЖИШЭЭ
ДАРААХИӨМНӨХЭХЛЭХ

7. ОБЬЕКТИЙН ТУХАЙ
ДҮРС ЗУРАХ
6 График горимд ажиллахад GraphicsWindow. объектын Show() функцийг
заавал дуудaх албагүй. Функцын шинж чанаруудыг ашиглаж болно.
ДҮРС ЗУРАХ
ФУНКЦ
DrawRectangle (x,y,w,h)
DrawTriangle (x1,y1,x2,y2,x3,y3)
DrawEllipse (x,y,rx,ry)
ФУНКЦИЙН ОРОЛТ ТАЙЛБАР ЖИШЭЭ
Тэгш өнцөгтийн зүүн дээд өнцгийн координат (x,y) болон урт
өргөн. Жишээлбэл, GraphicsWindow.DrawRectangle(50,50,120,150)
гэвэл зүүн дээд орой нь (50,50) координаттай, 100 урт, 150 өргөнтэй
тэгш өнцөгт зурагдана.
Гурвалжны оройн координатууд. Жишээ нь:
GraphicsWindow.DrawTriangle(180,50,180,180,300,180) гэвэл (180,50),
(180,180),(300,180) оронтой гурвалжин зурагдана.
Эллипсийг багтаасан тэгш өнцөгтийн зүүн дээд өцгийн координат
Болон түүний урт, өргөн. Жишээ нь:
GrapichsWindow.DrawEllipse(100,100,80,200)гэвэл зүүн дээд
өнцгийн координат (100,100) ба 80 урттай, 200 өргөнтэй тэгш өнцөгт
багтсан эллипс зурагдах болно
ЭХЛЭХӨМНӨХ