ZwembadBranche #42 met daarin de volgende onderwerpen:
Nieuwe Zwemwaterbesluit: wat levert het ons op?
Programma ZwembadBranche Congres
Nationaal Kenniscentrum Sport en Recreatie
Swim2Play stimulerend effect op bewegingsonderwijs in water
Nationaal Onderzoek Zwemouders
en meer, veel meer!
ZwembadBranche #43 met daarin de volgende onderwerpen:
Terugblik ZwembadBranche Congres 2014
Regulering biociden raakt zwembaden in de portemonnee
Visie op zwemmen 3.0
Proef met zwemlessen in diep water in Sloterparkbad geslaagd
Dromen, durven, doen
en meer, veel meer!
http://petrafisher.com Donderdag 14 juni 2012 vond in De Balie Amsterdam "LinkedIn LIVE" plaats. Een event met training in het strategisch inzetten van LinkedIn, Tips, Gastsprekers en een uitgebreide netwerk borrel.
ZwembadBranche #43 met daarin de volgende onderwerpen:
Terugblik ZwembadBranche Congres 2014
Regulering biociden raakt zwembaden in de portemonnee
Visie op zwemmen 3.0
Proef met zwemlessen in diep water in Sloterparkbad geslaagd
Dromen, durven, doen
en meer, veel meer!
http://petrafisher.com Donderdag 14 juni 2012 vond in De Balie Amsterdam "LinkedIn LIVE" plaats. Een event met training in het strategisch inzetten van LinkedIn, Tips, Gastsprekers en een uitgebreide netwerk borrel.
Revenge of the Nerds!
Wil jij begrijpelijke en aantrekkelijke presentaties geven met het gewenste effect? Volg dan de volgende 7 stappen en ontpop jezelf tot een legendarische presentatienerd!
De Ruis, het interne blad van de opleiding Communicatie aan NHL Hogeschool. Ik schreef de artikelen 'Inspi op het internet' (p. 12/13) en 'Harvard om de hoek' (p. 36/37).
Een microfoon onder je neus. Een camera die draait. Op een podium staan. Het zijn voor de meesten van ons geen alledaagse situaties. Het is ons in onze cultuur niet echt met de paplepel ingegoten. En daarom vrezen we dergelijke situaties en zijn we dolblij als het achter de rug is.
Zonde is dat. Want vaak zijn dit eigenlijk situaties waarin je vol trots kunt vertellen waar jouw organisatie of jijzelf zo goed in is. Vaak heb je iets te melden waar je met een rechte rug over kunt spreken. Goed bezien is het eigenlijk een moment waar je naar uit zou kunnen kijken en op zou kunnen verheugen. Bij onze presentatie- en mediatrainingen is dit het uitgangspunt. Enjoy the ride.
10 versnellers voor onboarding van nieuwe medewerkers. Een goed onboarding proces of introductieprogramma zorgt ervoor dat nieuwe medewerkers sneller kunnen bijdragen en vanaf dag 1 meer betrokken zijn. Daar wordt iedereen happy van!
Presentatie die hoort bij het webinar "Contentcreatie de baas" van Vakmedianet waar ik als gastexpert mocht optreden.
- Hoe zorg je ervoor dat jouw content relevant en succesvol is?
- Hoe begin je hiermee?
- Hoe organiseer je dit?
De 10de editie van het meest succesvolle managementseminar: MBA in één dag 2014 met Ben Tiggelaar.
Kijk voor meer info op:
www.denkproducties.nl/mbain1dag
MWG College Sales - Fred Moolhuijsen (Conclusion Communication Architects)MWG verbindt media
Op verzoek van Fred niet voor verspreiding.
MWG organiseerde op dinsdag 19 maart 2013 in het Auditorium van de Hogeschool van Amsterdam een college sales. Met sprekers Daniel Francès (The Cold Call Company) over cold calling en Fred Moolhuijsen (Conclusion Communication Architects) over how to pitch.
Trainingsprogramma 'Reis je dromen achterna' 6-26 Januari 2014 op Isla Holbox, Mexico gegeven door Steven Zwerink en Diana Vermeij van Wonderlijk Werken.
Revenge of the Nerds!
Wil jij begrijpelijke en aantrekkelijke presentaties geven met het gewenste effect? Volg dan de volgende 7 stappen en ontpop jezelf tot een legendarische presentatienerd!
De Ruis, het interne blad van de opleiding Communicatie aan NHL Hogeschool. Ik schreef de artikelen 'Inspi op het internet' (p. 12/13) en 'Harvard om de hoek' (p. 36/37).
Een microfoon onder je neus. Een camera die draait. Op een podium staan. Het zijn voor de meesten van ons geen alledaagse situaties. Het is ons in onze cultuur niet echt met de paplepel ingegoten. En daarom vrezen we dergelijke situaties en zijn we dolblij als het achter de rug is.
Zonde is dat. Want vaak zijn dit eigenlijk situaties waarin je vol trots kunt vertellen waar jouw organisatie of jijzelf zo goed in is. Vaak heb je iets te melden waar je met een rechte rug over kunt spreken. Goed bezien is het eigenlijk een moment waar je naar uit zou kunnen kijken en op zou kunnen verheugen. Bij onze presentatie- en mediatrainingen is dit het uitgangspunt. Enjoy the ride.
10 versnellers voor onboarding van nieuwe medewerkers. Een goed onboarding proces of introductieprogramma zorgt ervoor dat nieuwe medewerkers sneller kunnen bijdragen en vanaf dag 1 meer betrokken zijn. Daar wordt iedereen happy van!
Presentatie die hoort bij het webinar "Contentcreatie de baas" van Vakmedianet waar ik als gastexpert mocht optreden.
- Hoe zorg je ervoor dat jouw content relevant en succesvol is?
- Hoe begin je hiermee?
- Hoe organiseer je dit?
De 10de editie van het meest succesvolle managementseminar: MBA in één dag 2014 met Ben Tiggelaar.
Kijk voor meer info op:
www.denkproducties.nl/mbain1dag
MWG College Sales - Fred Moolhuijsen (Conclusion Communication Architects)MWG verbindt media
Op verzoek van Fred niet voor verspreiding.
MWG organiseerde op dinsdag 19 maart 2013 in het Auditorium van de Hogeschool van Amsterdam een college sales. Met sprekers Daniel Francès (The Cold Call Company) over cold calling en Fred Moolhuijsen (Conclusion Communication Architects) over how to pitch.
Trainingsprogramma 'Reis je dromen achterna' 6-26 Januari 2014 op Isla Holbox, Mexico gegeven door Steven Zwerink en Diana Vermeij van Wonderlijk Werken.
2. Beweegbare zwembadbodems en keerwanden
Trotse leverancier van het Olympisch Aquatic Center - London en ruim 520 andere
projecten over de hele wereld. Variopool werkt volgens de laatst gestelde
NEN norm 13451 paragraaf 11 beweegbare zwembadbodems en keerwanden.
www.variopool.nl
3. Thuis in Zwembaden
•
•
•
•
•
Turn-key realisatie techniek
Service & Technisch Beheer
Garanties op energie- en waterverbruik
Gegarandeerde besparingsconcepten
40 jaar kennis & ervaring
WWW.HELLEBREKERS.NL
Nunspeet
T +31 (0)341 25 26 88
Oss
T +31 (0)412 62 51 50
Alphen aan den Rijn
T +31 (0)172 44 80 90
4. Kom ook naar het
ZwembadBranche
Congres
Heb jij nog geen stoel gereserveerd?
Meld je dan vandaag nog aan via
congres.zwembadbranche.nl
En laat je inspireren door
Marc Lammers • Quinten Cieremans • Jos Burgers •
Renate Verhoofstad • Roland Rijshouwer • Roel Driessen •
Aernout Leezenberg • Hans Donkers • Thamar Henneken •
Dirk Bouma • Willem Berends • Ronald Wouters •
Ton van der Eerden • Claartje Driessen
Woensdag 12 maart 2014, van 07:00 tot 15:00 uur, Hotel de Cantharel Apeldoorn
congres.zwembadbranche.nl
5. 8
12
Programma
ZwembadBranche Congres
16
23
‘Een geslaagd project, waar wij nog
elke dag de vruchten van plukken’
Kritische doorkijk in exploitaties en
duurzame verbeteringen
32
Nieuw Zwemwaterbesluit:
wat levert het ons op?
Werken aan kwaliteit
39
36
Tranen: laten gaan en laat het gaan
40
14
Swim2Play stimulerend effect op
bewegingsonderwijs in water
‘Na totale renovatie weer gereed
voor de toekomst’
35
INHOUD
Zeg Het Met Foto’s
44
De zwemonderwijzer als artiest
49
Kort nieuws - uit het water
Overzicht leveranciers
zwembadbranche
ZWEMBADBRANCHE
5
6. Meer rendement bij zwembaden
“Veilige en vlotte methode, waarin met minimaal
drijfvermogen, maximale resultaten worden behaald.”
- Geert Kuipers, Teamleider Bad Hesselingen Meppel
Meer informatie: www.easyswim.com
Pastoor Spieringsstraat 10A
085 - 48 96 380
5401 GT Uden, The Netherlands
info@easyswim.com
7. De dag die je wist dat zou komen…
Je geeft een feestje. Maanden van tevoren ben je er al mee bezig.
Waar ga je het vieren, welke band komt er, wat doe je met de
catering? In het begin ben je alles rustig aan het screenen en
probeer je van alles een lijstje te maken. Uiteindelijk blijft er dan
een kleine selectie over waar je een keuze uit moet maken. Een
selectie die precies voldoet aan je wensen. Alles moet immers tot
in de puntjes kloppen, je wilt dat het echt een feest wordt waar
de gasten van genieten.
Maar dan begint de tijd toch langzaam te
dringen. En dus worden er keuzes gemaakt,
wordt het programma verfijnd en weer
bijgesteld. Ook de uitnodigingen worden
verstuurd, waarna de eerste reacties komen.
Enthousiaste reacties. Mensen die komen,
benieuwd zijn naar het feest en hun
vrienden meenemen. Vervolgens komt het
steeds dichterbij. Werkelijk niks mag nu
meer aan het toeval worden overgelaten.
De draaiboeken komen tevoorschijn om
alles minutieus door te nemen. En de
positieve reacties nemen nog steeds toe. Gelukkig.
Maar dan is het zover. ‘De dag die je wist dat zou komen is
eindelijk hier’. Het komt er nu op aan. Je loopt je draaiboek nog
eens door. Niks vergeten? Je loopt de zaal door. Staat alles op z’n
plek? Nu is alles nog leeg. Straks niet meer. Tenminste, je denkt
toch wel dat ze allemaal zullen komen…? Je kijkt er naar uit, al die
gasten die zich vermaken. Tenminste, je denkt toch wel dat ze zich
zullen vermaken…? Even voel je de spanning, maar dan komen
de eerste gasten en weet je: het wordt een mooie dag. Een dag
waar je naar toegeleefd hebt. En je kunt natuurlijk nooit alles
voorzien, maar je hebt je best gedaan. Het is nu aan de gasten.
Herken je dit gevoel? Ik ook. Ik herken het zeker. We zitten vlak
voor ons congres ‘Slimmer ondernemen in
de zwembranche’. De tijd gaat nu snel, het
programma staat vast en het draaiboek
wordt steeds dikker. Nog even en het is
zover. De 200 gasten die zich hebben
aangemeld mogen rekenen op een mooie
line up aan sprekers en verschillende
workshops. En een interessante
paneldiscussie. Maar er kunnen zeker nog
meer gasten bij. Kijk snel verderop in
ZwembadBranche en lees waarom jouw
200 collega’s woensdag 12 maart naar het
congres komen.
De zalen zijn nu nog leeg, maar straks gevuld. Gevuld met
mensen met een passie voor de zwembranche. Mensen die zich
graag laten inspireren door sprekers binnen en buiten de branche.
Maar zeker ook door andere collega’s.
We zien je graag op 12 maart in Apeldoorn!
info@zwembadbranche.nl • twitter.com/zwembadbranche • facebook.com/zwembadbranche
ZWEMBADBRANCHE
7
8. Programma
ZwembadBranche Congres
Op 12 maart organiseert ZwembadBranche het congres ‘Slimmer ondernemen in de zwembranche’. Tijdens
deze dag zullen verschillende sprekers hun visie delen op nieuwe trends en ontwikkelingen binnen de
branche en het ondernemerschap. Met het programma is rekening gehouden met de files, we beginnen om
7.00 uur met een ontbijt en we sluiten af om 15.00 uur. Het congres zal plaatsvinden bij ‘De Cantharel’ in
Apeldoorn. Inmiddels hebben 200 mensen zich aangemeld. Heb jij je nog niet aangemeld maar ben jij ook
net als je 200 collega’s benieuwd naar de inspirerende line up aan sprekers en uiteenlopende workshops?
Meld je dan aan via congres.zwembadbranche.nl en kom ook naar het ZwembadBranche Congres.
Welkom - Renate Verhoofstad
Sport loopt als een rode draad door haar journalistieke carriere. Nu is zij columniste van AD Sportwereld en schrijft zij voor
verschillende sportbladen. Tijdens het congres zal Verhoofstad als dagvoorzitter scherpzinnig, maar met een vleugje humor, de
deelnemers door de dag heen leiden.
Zwembadbezoekers zijn eigenlijk net mensen - Jos Burgers
Jos Burgers houdt ondernemers graag een spiegel voor: wat maakt jouw onderneming waardevol? Deze vraag wordt in de hectiek
van de dag nog wel eens vergeten, maar staat door Burgers na vandaag weer glashelder op je netvlies.
Zwemmen 3.0 - Paneldiscussie:
Uit onderzoek blijkt dat maar weinig kinderen het C-diploma halen. En nog minder blijven na hun diploma veelvuldig zwemmen.
Hier ligt dus een kans. Maar hoe benutten we die kans? Tijdens deze discussie delen Thamar Henneken, Ton van der Eerden en
Claartje Driessen hun visie op het zwemonderwijs onder leiding van Renate Verhoofstad.
Workshops - Maak een keuze uit onderstaande workshops
Quinten Cieremans - Van marketeer tot pioneer
Willem Berends - Kassa! maak complexe processen eenvoudig
Hans Donkers - Mobiele strategie in de zwembranche
Roel Driessen - Easyswim, samen naar een hoger (leer)rendement
Roland Rijshouwer - Anders kijken, nieuwe kansen
Thamar Henneken - Van kennis naar kansen
Dirk Bouma - Innovatief ondernemen
Aernout Leezenberg - 5 Strategieën voor optimaal online rendement
Netwerklunch
Onder het genot van een lekkere lunch kan er volop worden nagepraat over de paneldiscussie, de workshops of de sprekers. Of
gewoon worden bijgepraat over de alledaagse gang van zaken die de zwembranche bezighoudt.
Yes! Een crisis - Marc Lammers
Innovatie is het wapen waarmee Marc Lammers naam maakte als succesvolle hockeycoach. Zijn visie is eigenzinnig en
verhelderend, maar zeker ook ‘down to earth’ en hij is daarmee in staat mensen door zijn inspirerende verhaal te doen laten
geloven in hun eigen succes. Ook als het tegenzit.
8
ZWEMBADBRANCHE
9. Plenair
Zwembadbezoekers zijn eigenlijk net mensen - Jos Burgers
Jos Burgers is een veel gevraagde managementspreker. Zijn scherpe analyses, maar vooral ook intrigerende vragen, geven ondernemers
inzicht in hun ondernemerschap. Hij houdt hen graag een spiegel voor. Wat maakt jouw onderneming nou echt waardevol? Een
belangrijke vraag die in de hectiek van de dag nog wel eens in de vergetelheid raakt, maar door Burgers weer glashelder
op je netvlies komt te staan. Positionering van een onderneming vormt volgens Burgers de basis. Om onderscheidend te
zijn moet je keuzes maken. Als je hier tussenin gaat zitten, mis je geheid de boot. Of om in zijn eigen woorden te
blijven: ‘Ga niet grazen tussen de kudde, maar zoek een rustig plekje op in het weiland waar voldoende gras is.’
Alleen is dit volgens Burgers niet voldoende. “Wat is het onderscheidend vermogen van je onderneming en ervaren
jouw klanten dat ook zo? In de praktijk is dit niet altijd even gemakkelijk. Maar wanneer de klant het niet als zodanig
ervaart, is het lastig om je woorden waar te kunnen maken. Als je weet hoe jouw klant een bezoek aan jouw
zwembad of zwemschool ervaart, weet jij of er een match is. Of dat er punten zijn die meer aandacht verdienen.
Hoe dan ook waardevolle informatie. Want uiteindelijk is het vooral belangrijk dat deze match klopt.” Keuzes maken en
waarmaken. Dat is waar het ondernemerschap volgens Burgers voor staat. En dat is soms best lastig. Ondernemerschap
vergt lef en kiezen geeft altijd kiespijn, is zijn ervaring. Maar gesterkt door zijn motto ‘Alles wat je geeft, krijg je (ooit) terug’ is
het volgens Burgers zeker de moeite waard om er je tanden in te zetten. Een ding is zeker, na de prikkelende woorden van Burgers
heb je genoeg inspiratie om dit te doen.
Yes! Een crisis - Marc Lammers
Innovatie is het wapen waarmee Marc Lammers de afgelopen jaren naam maakte als succesvolle hockeycoach. Zo bedacht hij de
‘Sinterklaasstick’ en een strafcorner techniek, waarmee hij een eigen werkwoord (‘lammeren’) op zijn naam kreeg. Als coach
verbeterde hij continu, met als resultaat Olympisch Goud in 2008 voor het Nederlandse hockey damesteam. Zijn visie is
eigenzinnig en verhelderend, maar zeker ook ‘down to earth’. Lammers is daardoor steeds weer in staat mensen te laten
geloven in hun eigen succes. Ook als het tegenzit. De weg naar goud ging zeker niet zonder slag of stoot. Als geen
ander weet Lammers daarom dat een crisis juist kansen biedt. “Het is makkelijker te excelleren in moeilijke, dan in
makkelijke tijden. Bedrijven die innovatief of slim bezig zijn, kunnen zichzelf juist dan versterken en het verschil
maken.” Bedrijven moeten volgens Lammers net als sporters niet tegen een crisis, maar tegen hun concurrenten
vechten. Innovatie staat hierbij centraal. “Niet veranderen is stilstaan. Het team of de organisatie die zich het best weet
te ontwikkelen zal de concurrentie verslaan.” Door kansen te zien in plaats van bedreigingen kan volgens Lammers
veel winst geboekt worden. Zo baarde hij opzien met de introductie van de ‘oortjes’ en de cooling down vesten. “Je
moet continu op zoek naar verbeteringen. Vaak zit dat in kleine dingen. Maar wie duizend details kan verbeteren, kan een
grote stap zetten.” Oftewel: ‘Winnaars hebben een plan, verliezers een excuus.’ Aan de hand van zijn eigen ervaringen laat
Lammers, ondersteund met humoristische anekdotes en inspirerende verhalen, zien hoe je succesvol kunt zijn in wat je doet.
Continu maakt hij de parallel met het bedrijfsleven en geeft je zo verfrissende inzichten om als winnaar je eigen plan te kunnen trekken.
Zwemonderwijs 3.0 - Paneldiscussie
Uit onderzoek blijkt dat maar weinig kinderen het C-diploma halen. En nog minder blijven na hun diploma veelvuldig zwemmen. Daarnaast
neemt het schoolzwemmen af en is er vanuit het onderwijs weinig aandacht voor zwemmen als beweegonderwijs. Uiteraard
uitzonderingen en succesvolle initiatieven daargelaten. Er ligt dus een kans om het zwemonderwijs interessanter te maken voor kinderen
én ouders. En zo meer rendement te halen uit de grote groep kinderen die op zwemles komt. Hoe kunnen we ervoor zorgen dat het leren
zwemmen en het zwemmen zelf in populariteit toeneemt? Tijdens deze discussie delen Thamar Henneken, Ton van der Eerden en Claartje
Driessen hun visie op het zwemonderwijs met de zaal onder leiding van onze dagvoorzitter Renate Verhoofstad.
ZWEMBADBRANCHE
9
10. Workshops
Innovatief ondernemen
Dirk Bouma
De omzet- en bezoekcijfers in Bad Hesselingen
Meppel laten ook in een tijd van krimp een
stijgende lijn zien. Dit komt vooral door de
voortdurende en blijvende vernieuwende visie van Dirk
Bouma en het team van Bad Hesselingen op
ondernemerschap. Enkele voorbeelden zijn het nieuwe concept
beweegonderwijs Swim2Play.nl, de formule schoolreisjesplanner.nl
en de nieuwe interactieve glijbaan. Verder legt men allerlei
kruisverbanden met het bedrijfsleven en de politiek. Bouma ziet
samen met het team kansen en creëren en financieren deze ook
zelf. Hiervoor leggen zij veelal verbinding met andere partijen. De
workshop ‘Innovatief ondernemen in de zwembranche’ gaat over
hoe je met een visie en met passie je bedrijf kunt runnen en
bovenal over het durven denken buiten de kaders.
Easyswim, samen naar een hoger
(leer)rendement - Roel Driessen
Roel Driessen van EasySwim neemt je in deze
workshop mee in een praktijkgericht verhaal dat
verder gaat dan modern zwemonderwijs alleen.
De weg naar een hoger rendement en duurzaam
succes is een diepgaand verbeter-traject van de kwaliteit
van de zwemles en de bedrijfsvoering. Een verandertraject waarbij
veel aandacht is voor de begeleiding van de medewerkers voor
een optimaal resultaat. Onderwerpen die aan bod komen zijn:
modern zwemonderwijs, klantbeleving, optimale badbezetting,
opvangen van het wegvallen van schoolzwemmen, verbeteren
van interne en externe communicatie, creëren van draagvlak
onder werknemers, (bij)scholen van medewerkers en het initiëren
van nieuwe doelgroepen.
10
ZWEMBADBRANCHE
5 Strategieën voor optimaal online
rendement - Aernout leezenberg
Anno 2014 heeft elk zwembad wel een website.
Maar… Sta jij wel 3x op de 1e pagina in Google? En
heb jij je website wel eens met een mobiel toestel
bekeken? 50% van jouw sitebezoekers wél. Bovendien,
is binnen 2 seconde direct helder wat de sitebezoeker
moet doen? En social media, daar is veel mogelijk: maar wat is nou
zinvol? Iedereen is tegenwoordig online en bijna wekelijks voeren
Facebook, Google en anderen veranderingen door. Hoe weet je anno
nu wat wel werkt en wat zinloos is? In deze dynamische workshop
neemt Aernout Leezenberg, met zijn organisatie MarketingClub.nl
partner van Google, je in vliegende vaart mee door de online wereld
anno 2014. Je krijgt 5 verrassende, maar direct en eenvoudig door te
voeren strategieën voor optimaal rendement uit internet.
Van kennis naar kansen
Thamar Henneken
Vorig jaar wees de studie ‘Zwemmen in Nederland’
van het Mulier Instituut uit dat steeds minder
Nederlanders zwemmen en dat steeds minder
Nederlanders lid worden van zwemverenigingen. En
in 2012 heeft 34% van de kinderen bij het verlaten van
de basisschool het hele zwem-ABC. Recent bleek verder dat 6%
van de 11-17 jarigen helemaal geen zwemdiploma heeft en dat
een op de negen A-diploma’s wordt behaald via het
schoolzwemmen. Geen geruststellende cijfers, maar wel
interessante. Welke kansen liggen hier voor de zwembranche om
de zwemvaardigheid te verbeteren? Wat betekent dit voor het
zwemonderwijs in zwembaden en zwemscholen? Op het
ZwembadBranche Congres gaat men graag in op hoe jij als
ondernemer deze praktijkkennis succesvol kan inzetten.
11. Anders kijken, nieuwe kansen
Roland Rijshouwer
Kassa! maak complexe processen
eenvoudig - Willem Berends
Het sportlandschap verandert. Verenigingen en
sectoren gaan meer samenwerken om sport
verder te integreren en zo een vitale samenleving te
creëren. Roland Rijshouwer is eigenaar van SportWorks
en heeft jaren ervaring als ondernemer in de sport- en
fitnessbranche. Afgelopen vier jaar heeft hij gewerkt voor NOC NSF
als landelijk projectleider voor VWS programma’s die met name
gericht zijn op in beweging brengen van mensen die nu nog niet
of nauwelijks sporten of bewegen. Door deze brede ervaring
binnen de sport, bewegen en fitnessbranche is hij in staat deze
werelden te verbinden en daarmee in te kunnen spelen op het
veranderende landschap. In zijn workshop laat hij zien hoe je door
samenwerking kan komen tot nieuwe en interessante kansen.
Efficiency is een veel gebruikte term, maar hoe
borg je efficiency en hoe zorg je ervoor dat
medewerkers zich kunnen richten op datgene waar
het om gaat: de klant. VConsyst is een bekende en
deskundige speler in het leveren van brede oplossingen
voor kassa, reserveringen en toegangscontrole voor zwembaden.
Het doel is processen eenvoudiger te maken middels software,
met oog voor personeel en de klant. WinConsyst® 10 is de nieuwe
software van VConsyst. Tijdens de workshop ‘Kassa! Maak
complexe processen eenvoudig’ gaat Berends hier dieper op in.
Niet alleen op het waarom, maar vooral ook op wat je ermee kunt
winnen. Een klein tipje van de sluier lichten wij op met de
woorden: Webbased, SAAS, eenvoud en gemak.
Van marketeer tot pioneer
Quinten Cieremans
Mobiele strategie in de
zwembranche - Hans Donkers
Je hart volgen, Cieremans deed het. Hij was
marketeer, maakt een switch naar de zwembranche
en start de internationale zwemschool Swimkids. Op
het ZwembadBranche Congres deelt Cieremans zijn
ervaringen. Met zijn achtergrond in marketing was het niet
moeilijk om de juiste strategische keuzes te maken: doelgroepen
nauwkeurig in beeld brengen en daar met een passend aanbod bij
aansluiten. Toch blijft het de kunst om goed in te spelen op de trends
en ontwikkelingen in de branche. En kansen te zien, maar vooral ook
te pakken. In zijn workshop neemt Cieremans je mee in zijn
ontdekkingstocht van klein concept tot internationale onderneming.
Ontwikkelingen gaan razendsnel. Iedereen heeft
een mobiele telefoon en verwacht op die manier
geïnformeerd te worden en te communiceren. Om
succesvol te zijn en te blijven in de zwemindustrie is
het van belang om hier op tijd bij te zijn en op in te
spelen. In deze workshop geeft Hans Donkers inzicht in de
ontwikkelingen op het gebied van mobiele technologie en tips
over hoe u hier mee om kunt gaan. Hans Donkers is oprichter van
Concapps, een van de snelst groeiende mobiele app technologie
bedrijven van Nederland en moederbedrijf van het nieuwe label
Zwem Apps.
Wacht niet langer en meld je vandaag nog aan via congres.zwembadbranche.nl
ZWEMBADBRANCHE
11
12. Swim2Play stimulerend effect op
bewegingsonderwijs in water
Een vernieuwde vorm van schoolzwemmen, dat is Swim2Play. Ooit ontstaan uit nood omdat het
schoolzwemmen werd afgeschaft, maar inmiddels uitgegroeid tot een succesvol concept als onderdeel van het
bewegingsonderwijs dat ook is overgewaaid naar andere zwembaden. Een concept op pedagogische
grondslag waarbij onderwijskundige innovatie voorop staat en continu wordt gekeken naar vernieuwing.
Recent is daarom voor Bad Hesselingen in samenwerking met Swim2Play en Zwembadspelen een Experience
Center ontwikkeld. Een interactief object speciaal gemaakt zodat kinderen nog beter zelf kunnen ervaren wat je
allemaal kunt doen in het water. Want het kind staat centraal bij Swim2Play.
Het is geen zwemlesmethode, zo benadrukken de ontwikkelaars.
Het is bedoeld als bewegingsonderwijs, maar dan in het water.
Bovendien is het een manier om kinderen – en hun ouders –
enthousiast te maken voor alle (sport)activiteiten in- en rond het
water. Het concept is bedacht door René Dekker en Johan Harlaar
van de Calo (lerarenopleiding lichamelijke opvoeding) tezamen
met Geert Kuipers namens Bad Hesselingen. Samen met de
support van de basisschool ‘CBS Het Kompas’ konden in 2012 de
eerste groepen meedoen aan deze gymles in het water. Wat
begon met 550 kinderen van het Kompas is inmiddels
uitgegroeid tot 1750 kinderen van zes basisscholen. Vanaf volgend
schooljaar zullen alle circa 2750 basisschoolkinderen van Meppel
deelnemen aan Swim2Play. En dat is nog maar het begin. In
Zwolle wordt er al mee gewerkt en dit jaar volgen ook nog
andere scholen in Delft, Twello (gemeente Voorst) en is er zelfs
interesse vanuit Zeist en Zuid-Duitsland.
12
ZWEMBADBRANCHE
Kind centraal
Tijdens een demo van Swim2Play in Bad Hesselingen waarbij voor
het eerst het Experience Center werd geïntroduceerd is meteen
duidelijk waarom het succesvol is. Het plezier spat er bij de
kinderen -maar ook de instructeurs- vanaf. Wat vooral opvalt is dat
verschillende thema’s de les bepalen en het kind centraal staat.
René Dekker, tot 2013 verbonden als Chef d’ Equipe aan de
nationale zwemploeg en sinds 2002 opleidingsdocent aan de Calo,
geeft aan dat dit ook het vertrekpunt is geweest. “We denken nog
te veel in technieken. Deze zijn wel belangrijk maar ondersteunend
en niet leidend. Er zijn zoveel activiteiten te bedenken die door de
kinderen worden ervaren als spelen maar waarmee tegelijkertijd
een vorm van impliciet leren wordt aangeleerd. ” Het Experience
Center van Zwembadspelen is daarom een mooie aanvulling. In dit
luchtdichte opblaasobject zitten allerlei activiteiten ‘verstopt’ die een
link hebben met zwemactiviteiten. Zo kun je door een gat
13. zwemmen, onder water zwemmen, ballen gooien waardoor je
leert watertrappelen. Voor kinderen een feest om zo ongedwongen
vertrouwd te raken met het water, maar vooral ook met wat je
allemaal in het water kan doen. Het Experience Center is het
resultaat van een interactief ontwikkelproces. Zwembadspelen
verhuurt opblaasbare waterattracties waarmee een bad in een
handomdraai wordt omgetoverd tot een speelparadijs. Maar
Zwembadspelen ontwerpt en maakt ook op maat. Zo ook voor
Bad Hesselingen. Uit een mooie co-productie is het Experience
Center ontstaan. Het is ontworpen vanuit het gedachtegoed van
Swim2Play en de zwemlessen en geeft daarmee een extra
dimensie aan de invulling van de lessen.
Mindset
De kern van Swim2Play is betekenisvol lesgeven waarmee meer
wordt ingespeeld op de belevingswereld van een kind. Dit vraagt
echter van instructeurs een andere mindset die meer dan
voorheen is gericht op coachen en sturen, zo merkt men ook op
het Calo. “We zien dat zweminstructeurs veelal nog gewend zijn
aan de traditionele lesvormen. Op de Calo willen we onze
studenten door deze stage laten ervaren welke spelelementen je
allemaal kunt gebruiken om kinderen te leren zich veilig in het
water te begeven”, aldus Gerdo van Dalen studiebegeleider van de
Calo studenten. Vanuit de Calo en Bad Hesselingen worden de
studenten begeleid in het opstellen en uitvoeren van de lessen.
Hierbij krijgen de studenten veel vrijheid. “We vinden het belangrijk
dat de studenten naar eigen inzicht gaan spelen met de
mogelijkheden om op een creatieve manier invulling te geven aan
een les. Dat studenten bewust kijken naar het didactische aspect,
de verschillende spelvormen en hulpmiddelen. Het gebruik van
een Experience Center biedt dan ook interessante mogelijkheden.
Het geeft onderwijzers de kans om kinderen iets te leren zonder
dwingend te zijn in methoden. Het is alleen wel belangrijk dat
instructeurs de kinderen hierin dan ook loslaten zodat zij het zelf
kunnen ervaren en op ontdekkingstocht gaan.”
Slootveilig
Het is dus nadrukkelijk geen zwemles. Maar het grote voordeel is
volgens Dekker wel dat op deze manier veel kinderen vertrouwd
raken met het water. De kinderen komen zo genoeg in het water
om zich uiteindelijk te kunnen redden in gevaarlijke situaties. “Een
van de voorschriften van het C-diploma is dat je 50 meter moet
zwemmen met kleren aan. Ik vraag mij dan af wanneer dit een kind
overkomt. Als je op open water uit een boot valt, ben je met 50
meter wel heel ver verwijderd geraakt van je boot. Naar mijn idee
moet je veel meer reële termen gebruiken, daarmee maak je het
ook aantrekkelijker.” Bij Swim2Play wordt uitgegaan van de principes
slootveilig, zwembadvaardig en meerwaardig. Slootveilig wil zeggen
dat kinderen zich kunnen redden wanneer zij onverwachts in het
water vallen. In vijf lessen leren kinderen levensreddende
handelingen te kunnen verrichten. Vervolgens gaat het steeds een
stapje verder en zul je als kind steeds meer de techniek kunnen
beheersen zodat je, als je het leuk vindt, door kan gaan bij een
zwemvereniging.
Swim2Play is een goed voorbeeld van een inspirerend concept met
een stimulerend effect op het bewegingsonderwijs in het water. De
missie van de drijvende krachten achter dit concept is kinderen
weer te laten ervaren hoe leuk bewegen in water is. Swim2Play
biedt een ander perspectief op het (school)zwemmen. Maar dit gaat
niet vanzelf. Om deze missie te volbrengen worden het onderwijs
en de politiek nauw betrokken. Dit tezamen maakt Swim2Play tot
een stuwende kracht achter een verfrissende blik op het
bewegingsonderwijs en de branchebrede missie om het bewegen
in het water, op welke manier dan ook, beter onder de aandacht te
brengen van de jeugd. Oftewel, de klanten van de toekomst.
ZWEMBADBRANCHE
13
14. Nationaal Kenniscentrum Sport en Recreatie
Kritische doorkijk in
exploitaties en duurzame
verbeteringen
Gemeenten en eigenaren ondersteunen bij het optimaliseren van de exploitatie van (zwem)accommodaties.
Dat is waar de Stichting Nationaal Kenniscentrum Sport en Recreatie (KCSR) voor staat. Jarenlange ervaring in
de publieke en private sector komen in het platform samen. Directeur Jaap Keijmel vertelt over de kracht van
verzamelde kennis, een verhelderende quickscan en het verschil maken met onafhankelijk advies. “Onze
manier van werken is baanbrekend.’’
Op 1 oktober van het vorig jaar zijn ze officieel begonnen. Een
paar maanden na de start kan worden vastgesteld dat het KCSR
in een behoefte voorziet. Uit het hele land komen de
telefoontjes binnen. Vragen over bedrijfsvoering en investeringen,
over huisvesting, beheer en onderhoud van installaties, over
personeel, marketing en communicatie. Kortom, vragen over de
volle breedte van het veld. Ook gaan de experts van het KCSR
zelf actief de markt op, waarbij hun wijdvertakte netwerk een
groot voordeel is. Het zijn zonder uitzondering in het vak gepokt
en gemazelde mensen die de schouders onder het
kenniscentrum hebben gezet. Specialisten met een gedeelde
passie: de sport- en recreatiebranche op een hoger plan
brengen. Henny Beekwilder, Rob Schouten, Hans Korsten,
Jochem Müller en Jaap Keijmel zelf, ze kennen elkaar op allerlei
manieren en dat al vele jaren lang. Samen hebben ze eerder de
Stichting Zwembad Zonder Zorgen opgericht. Een alliantie van
deze stichting met BouwAccent uit Waalre heeft geresulteerd in
het KCSR. Samen met Keijmel voert Robèrt Verheijden de
directie. Bij elkaar opgeteld heeft het kernteam van het KCSR
meer dan 150 jaar ervaring in huis. Daaromheen wordt een
beroep gedaan op een schil van deskundigen met aanvullende
kennis in specifieke vakgebieden zoals de bouwsector, de
installatiebranche, plus specialisten in wet- en regelgeving, offen online communicatie en marketing. Hun missie: ‘’Samen met
alle betrokken partijen zoeken naar manieren om exploitaties
succesvol te maken.’’
14
ZWEMBADBRANCHE
Kanteling
Ze waren samen altijd al een soort van een denktank. In een
informele sfeer filosoferen over de ontwikkelingen in hun
vakgebied. Goede verstaanders die aan een half woord genoeg
hebben. Een jaar of twee geleden kwam spontaan de gedachte
omhoog geborreld om de zaken planmatiger aan te pakken en
eigenaren van sport- en recreatiecentra, inclusief zwembaden,
volledig te ontzorgen. De kanteling in de branche werd
langzamerhand in volle omvang duidelijk. Signalen over
gemeentelijke budgetten voor zwembaden die onder druk
kwamen te staan. Dreigende sluitingen van baden. De roep om
een ander en effectiever gebruik van sportaccommodaties. Aan de
andere kant de vaststelling dat de aanwezige kennis in de
branche te zeer versnipperd was om een slagvaardig antwoord op
de nieuwe ontwikkelingen te vinden. Bovendien, ook bij veel
gemeentelijke afdelingen sportzaken is volgens Keijmel de kennis
over zwembaden weggelekt. Nog los van het feit dat vrijwel
niemand binnen het gemeentelijk apparaat meer een
totaaloverzicht van de exploitatie van het bad heeft. De financiële
huishouding van het bad is verdeeld binnen de ambtelijke
organisatie, zodat harde exploitatiecijfers nauwelijks meer in beeld
zijn te brengen. Ondertussen verzamelen verontruste burgers zich
in een comité om het met sluiting bedreigde bad van de
ondergang te redden. Zie daar de zwembadwereld anno 2014 in
een notendop. Keijmel: ‘’Het gevaar bestaat dat onomkeerbare
besluiten worden genomen op basis van onderbuik gevoelens en
15. Jaap Keijmel en Robèrt Verheijden
aannames. Met onze gebundelde kracht bieden wij een kritische
doorkijk in exploitaties, zodat betrokken partijen in ieder geval
beschikken over feiten en juiste informatie.’’
Sparring partner
Een belangrijk onderdeel in de aanpak van het KCSR is de
Exploitatiewijzer, een digitaal instrument dat fungeert als een soort
van quickscan van de totale exploitatie. Alle facetten van de
bedrijfsvoering komen aan bod en worden kritisch doorgelicht. De
uitkomsten worden bewerkt en verzameld in een beknopt rapport,
inclusief conclusies en aanbevelingen. De opdrachtgever bepaalt
tot hoever de ondersteuning vanuit het KCSR reikt. Als
onafhankelijke adviseurs hebben Keijmel en zijn teamgenoten
geen overeenkomsten met architecten, aannemers, installateurs of
andere partijen die mogelijk het commercieel gewin voor ogen
hebben. ‘’Het staat onze opdrachtgevers vrij om zelf met onze
adviezen aan de slag te gaan. Maar natuurlijk zijn wij graag
sparring partner in het verdere verloop van het proces, om samen
op zoek te gaan naar duurzame verbeteringen.’’ De
Exploitatiewijzer staat volgens Keijmel garant voor het weghalen
van overhead, lastenvermindering en lokaal maatwerk.
‘’Exploitaties kunnen negatief beïnvloed worden door de meest
uiteenlopende zaken. Soms zit in de oplossing in de
tarievenstructuur, de openstelling, de bezettingsgraad en het komt
voor dat baden moeite hebben om aan de wet- en regelgeving te
voldoen.’’ Ongeacht de uitkomsten blijft de inzet van het KCSR
hetzelfde. ‘’Wij voeden mensen en organisaties met de juiste
informatie. Meten is tenslotte weten. Samen gaan we vervolgens
op zoek naar de beste oplossing. En het is onze ervaring dat er
tussen het open houden van baden en het sluiten van de
voorziening een heleboel alternatieven voor handen zijn.’’
Professionalisering
Het KCSR kiest bewust voor een nichemarkt, tussen de overheid
en commerciële bureaus in. Het oriënterend gesprek met de
kandidaat-opdrachtgever is volgens Keijmel altijd gratis. ‘’Het gaat
er om dat er in het voortraject zo weinig mogelijk belemmeringen
zijn. We willen graag het publieke doel dienen.’’ Met onafhankelijk
en deskundig advies hoopt het KCSR een bijdrage te leveren aan
de verdere professionalisering van de branche. Daar valt volgens
Keijmel nog steeds een oorlog te winnen. ‘’Door gebrek aan
kennis en lastige politieke trajecten worden soms tonnen aan
gemeenschapsgeld weggegooid en ontstaat onnodig druk op
gemeentelijke begrotingen. Wij definiëren als het ware de blackbox
van het zwembad en maken inzichtelijk waar de mogelijkheden
tot kostenreductie liggen, hoe de efficiencyslagen gemaakt
kunnen worden en de kwaliteit van de organisatie moet worden
geborgd.’’ Nog een onderscheidende kracht van het KCSR: het
leggen van verbindingen. ‘’Wij helpen exploitanten bij het aangaan
van partnerships met hun omgeving. Door gemeenschappelijk te
investeren en écht samen te werken zijn duurzame verbeteringen
mogelijk en kan de exploitatie verder worden geoptimaliseerd.’’
ZWEMBADBRANCHE
15
17. Na een totale renovatie werd onlangs het De
Mirandabad in Stadsdeel Zuid in Amsterdam officieel
heropend. In een halfjaar tijd werden zowel de binnenals de buitenbaden vernieuwd, maar bleef het bad
toegankelijk voor het publiek. Voor de Design Build en
Maintain opdracht is, samen met de combinatie Wind/
Bot bouw, gekozen voor Hellebrekers Technieken.
Voor een periode van 10 jaar is Hellebrekers
verantwoordelijk voor het beheer en onderhoud van
de installaties. Lars Hendriks, Accommodatiemanager,
en Marcel van den Berg, commercieel manager sport &
recreatie bij Hellebrekers Technieken, vertellen samen
over een succesvol project. ‘’De grootste klappen zijn in
de techniek gemaakt.’’
Een verbeterslag moest het volgens Hendriks worden. Met als doel meer
voorzieningen bij elkaar brengen op één locatie, bestemd voor een breed
publiek. Het De Mirandabad bad is uitgebreid met een Buitenschoolse opvang
(BSO) waar zo’n 140 kinderen terecht kunnen. Om de nieuwe voorziening
mogelijk te maken werd de voormalige personeelskantine omgetoverd in een
moderne BSO. De kinderen kunnen gebruik maken van het buitenterrein voor
sport en recreatie. Natuurlijk zijn ze ook welkom in het zwembad. Hendriks
noemt het een welkome aanvulling. ‘’Een loze ruimte komt nu direct ten goede
van de exploitatie.’’ Op de begane grond heeft een nieuw restaurant de deuren
geopend, een veel prominentere plek in het gebouw dan waar voorheen het
horecagedeelte zat. Niet alleen de bezoekers van het bad kunnen er terecht.
Ook passanten en buurtbewoners zijn welkom. Hendriks: ‘’Je kon voorheen bij
ons komen zwemmen, zonder de horeca tegen te komen. Het horecadeel heeft
veel meer smoel gekregen. Om daar een succes van te maken red je het niet
met zwemmers alleen. Wel blijven onze bezoekers de hoofdgebruiker. De ruimte
hebben we aan een particulier verhuurd, wat door de huurpenningen ook weer
een positief effect heeft op onze exploitatie.’’ Het restaurant moet ook zorgen
voor meer aanloop. ‘’Als het hen goed gaat, profiteren wij daar van mee.’’
Multifunctionele voorziening
In het De Mirandabad zijn ook de ruimten voor fysiotherapie en squash
vernieuwd. De oppervlakte van de fysiotherapie is verdubbeld door de haast niet
meer gebruikte zonnestudio erbij te betrekken. De praktijk is nu uitgebreid met
een grote fitnessruimte voor de klanten. Om het 365.000 bezoekers per jaar
trekkende bad in de hoofdstad gereed te maken voor de toekomst moest het
volgens Hendriks uitgroeien tot een multifunctionele voorziening voor recreatie,
sportbeoefening, fysiotherapie, kinderopvang en horeca. De renovatie is ook
aangegrepen om het energieverbruik van het zwembad drastisch te verlagen.
Circa 5 miljoen euro is er geïnvesteerd in de renovatie. Een flink bedrag in tijden
van crisis. Hendriks noemt het een verantwoorde uitgave. ‘’Het historische De
Mirandabad heeft een belangrijke sportieve en recreatieve functie voor
Amsterdam en omstreken. En deze functie wordt steeds belangrijker. Het aantal
ZWEMBADBRANCHE
17
18. Ieder zwembad en zwemschool
een eigen mobiele app met
Je eigen app in de appstores
Zelf makkelijk bijhouden
Gekoppeld met je leerlingvolgsysteem
Direct pushberichten sturen
Standaard zwem content meegeleverd
Vast laag bedrag per maand
Enkele voorbeelden van zwembaden en zwemscholen
die al voor zwem apps hebben gekozen:
Rob Sports
Arendse
Optisport
Zweminstituut
Swimkids
Lansingh
Download de Swim City
voorbeeldapp via iTunes
of Google Play
CWP
Hofspetters
HZ Zian
Meer informatie:
www.zwemapps.nl
19. ‘‘
’Steeds vaker zie je dat er bij dit soort projecten niet meer gekozen wordt voor
de laagste inschrijfprijs maar dat de levensduurkosten leidend worden.’
bezoekers groeit nog steeds. Voor dit jaar verwachten we een
groei naar 400.000 bezoekers. Met de uitbouw naar een
multifunctionele voorziening en de verduurzaming van onze
bedrijfsprocessen zijn we helemaal klaar voor de toekomst. Het
gebouw kan tenminste weer 15 jaar vooruit.’’
Prestatieverplichting
Voor Hellebrekers was de renovatie volgens Marcel van den Berg
een uitdagend project. Vanwege de omvang van het karwei, met
de complete vervanging van de soms ruim 30 jaar oude
installaties en uiteraard de korte periode die voor de
werkzaamheden beschikbaar was. Ook al omdat het bad tijdens
de renovatie open bleef, was een zorgvuldig voorbereidingstraject
noodzakelijk. Hoewel de daadwerkelijke uitvoering begin juni
vorig jaar startte, werd er in het bouwteam al veel langer
overlegd. De gekozen Design Build en Maintain constructie, met
bijbehorende prestatieverplichting, vormde nog een extra reden
om niets aan het toeval over te laten. Van den Berg: ‘’Heel
bewust hebben we gekozen voor een langere voorbereiding dan
gewoonlijk. Juist omdat de bedrijfsonderbreking zo kort mogelijk
moest zijn. De installaties zijn op locatie onderzocht. In zo’n
gecompliceerd proces mag je niets aan het toeval overlaten. Dat
betekent héél véél en tijdig overleg met alle betrokkenen en
afspraken vastleggen op detailniveau.’’
Energiewinst
Hellebrekers heeft zich verplicht tot het realiseren van een
energiewinst van maar liefst 23 procent ten opzichte van de
oude situatie. De verouderde filters van de waterbehandeling
zijn vervangen door energiezuinige oplossingen. Een groot deel
van de pompen en het leidingwerk van de waterbehandeling
zijn eveneens vernieuwd. Met betrekking tot de
warmteopwekking is de bestaande WKK-installatie geheel
gereviseerd en zijn er nieuwe HR-ketels, als aanvulling op de
WKK, geplaatst. De restwarmte in de luchtbehandelingskasten
wordt hergebruikt en opnieuw toegepast als voorverwarming
van de ventilatielucht. Ook alle regeltechniek is geoptimaliseerd.
Bovendien kwam er in alle algemene ruimten van het gebouw
energiezuinige LED-verlichting. Investeringen die zich volgens
Hendriks snel laten terugverdienen. ‘’We gaan uit van een
jaarlijkse besparing van ruim 100.000 euro op de energiekosten.’’
En wat zich niet direct in geld laat uitdrukken: tevreden
bezoekers. De reacties zijn volgens Hendriks bijzonder
enthousiast . ‘’We krijgen complimenten voor het mooie en
heldere water in de baden. Ook op het gebied van
klimaatbeheersing is duidelijk winst gemaakt. We hebben nu
een aangenaam klimaat, zowel in als buiten het water. Je merkt
aan alles dat de techniek is geoptimaliseerd.’’
Gefaseerde uitvoering
Het waren niet alleen de installaties die werden aangepast aan
de hedendaagse stand van de techniek. Ook de entreehal en de
buitengevel van het bad zijn opgeknapt. Binnen kwamen er een
spectaculaire glijbaan en een nieuw peuterspeelbad bij. Met
name de peuters zijn er volgens Hendriks in het De Mirandabad
op vooruit gegaan. ‘’Hun nieuwe bad is drie keer zo groot
geworden en heeft nu een oppervlakte van 60 vierkante meter.
Het is ook op een andere en veiligere plek gekomen. Voorheen
was het oppassen dat ze niet in het diepere gedeelte van het
bad terecht kwamen.’’ Ook zijn de kantoorruimtes gemoderniseerd
en werden beveiligingscamera’s en tourniquets geïnstalleerd. De
kantoren zijn bovendien verhuisd naar de back-office, zodat
effectiever werken mogelijk is. Na het zomerseizoen zijn de
buitenbaden opgeknapt. Op het buitenterrein is een avontuurlijke
waterplayground met verschillende speeltoestellen en een heus
piratenschip gerealiseerd. Door de gefaseerde uitvoering van de
werkzaamheden bleef het steeds mogelijk om te zwemmen.
Hendriks spreekt van een gestroomlijnd proces. ‘’De bezoekers
hebben er nauwelijks last van gehad. De enige tegenvaller was
het asbest dat werd aangetroffen in de flensen van de leidingen
in de machinekamer. Daardoor was het binnenbad twee weken
buiten gebruik. Gelukkig was het volop zomer, zodat we met ons
buitenbad een prima alternatief konden bieden.’’
Eén aanspreekpunt
De Design Build en Maintain opdracht voor het De Mirandabad
past volgens Van den Berg bij de recente ontwikkelingen in de
markt. ‘’Steeds vaker zie je dat er bij dit soort projecten niet meer
gekozen wordt voor de laagste inschrijfprijs maar dat de
levensduurkosten leidend worden.’’ Een duurzame relatie als
partner met de opdrachtgever is hierbij van essentieel belang,
mede gezien de lange looptijd van deze contracten. De renovatie
van het De Mirandabad is daar volgens Van den Berg de
bevestiging van. ‘’We laten hiermee andermaal zien dat we een
partij zijn die alle technische disciplines in huis heeft. Voor onze
opdrachtgevers betekent dat het voordeel van één aanspreekpunt
voor alle techniek, van waterbehandelingsinstallaties en
werktuigkundige installaties tot elektrotechnische installaties.
Hierdoor wordt een integrale projectaanpak gerealiseerd. Daarin zit
onze kracht en ons onderscheidend vermogen.’’
ZWEMBADBRANCHE
19
20. “De verlichting van uw zwembad is een flinke kostenpost, maar erg sfeerbepalend en belangrijk
voor de veiligheid van uw bad. Het vervangen van lampen is arbeidsintensief en de bezoeker stelt
steeds hogere eisen aan de sfeer en beleving van uw zwembad. Wij van pomaz kiezen voor een
revolutionair systeem met kwalitatieve leds en ongekend veel mogelijkheden.”
er al...
het is
pomaz is al 35 jaar leverancier van Nederlands’ grootste en meest actuele assortiment aan zwembadonderdelen. Maar er is meer. Wij zijn gedreven, hebben lol in ons vak en delen graag onze kennis en
inzichten. We willen uw collega zijn in het opvrolijken van onze markt, met de gezamenlijke ambitie: via
meer, naar het beste. Voor U! We willen graag samen met u kijken naar meer oplossingen, die er dus
vaak al zijn. Omdat wij daar trots op zijn, zitten wij graag met u om de tafel om daar meer over te vertellen.
Spaarpot 5 5667 KV Geldrop T +31 (0)40 285 66 58 E info@pomaz-openbaar.nl W pomaz.nl
21. Nieuwe Zwemwaterbesluit:
wat levert het ons op?
De nieuwe zwemwaterregelgeving is bijna klaar. Met het nieuwe
zwemwaterbesluit wordt de veiligheid van gasten, werknemers en
ondernemers voor (binnen)zwembaden en zwemlocaties
gegarandeerd. Het eindconcept is gereed en verschillende studies
zijn uitgevoerd om de haalbaarheid te toetsen. De risico’s in
zwembaden en zwemlocaties zijn onderzocht en er is gekeken
welke eisen minimaal nodig zijn om zwemmers te beschermen
als het gaat om veiligheid en gezondheid.
vastgelegd. De voordelen hiervan zijn onder meer de
mogelijkheden voor locatie specifiek maatwerk, het feit dat het
basis biedt voor het toezicht en dat er een ‘levend’ document
actueel wordt gehouden vanuit de principes van Total Quality
Management (TQM): vooraf nadenken, evalueren en zo nodig
bijstellen. Maar om deze nieuwe zwemwaterwet te kunnen
benutten moet de branche (groot en klein) haar kennis(verdeling)
wel goed op orde hebben.
Nieuwe Zwemwaterbesluit: doelmatig en werkbaar
Maar wat levert het ons op?
Het nieuwe zwemwaterbesluit dat onderdeel is van de
zwemwaterwet is gebaseerd op het principe van doelwetgeving:
er worden géén middelen voorgeschreven, maar enkel doelen.
Dit geeft de exploitant meer eigen verantwoordelijkheid en biedt
daarmee ook ruimte voor innovatie. De overheid heeft tevens
een werkbare wet voor ogen. De nieuwe Zwemwaterwet wordt
onderdeel van de toekomstige Omgevingswet en er komen
minder regels. Een van de voorwaarde is daarom dat de nieuwe
kwaliteitseisen zo eenvoudig mogelijk zijn met voor iedereen
geldende duidelijke, realiseerbare en handhaafbare minimale
voorschriften.
Het nieuwe Zwemwaterbesluit heeft een duidelijk uitgangspunt:
een op doelen gerichte regelgeving met meer verantwoordelijkheden en vrijheden voor de exploitant. Maar dat roept tegelijkertijd
ook veel vragen op. Inmiddels is de nieuwe wet dan ook al in
menig zwembad onderwerp van gesprek.
Want wat betekent de nieuwe wet
nu eigenlijk voor de branche?
Samen met een aantal direct
betrokkenen brengen wij
de mogelijke consequenties voor kennis, kunde
en beheer in kaart. En
we vragen ons af: wat
gaat het kosten en wat
levert het op?
Eén van de meest belangrijke uitgangspunten van deze
doelwetgeving is dat iedere exploitant verplicht wordt gesteld om
een hygiëne- en veiligheidsplan te ontwikkelen. De basis voor
een dergelijk plan is een door de exploitant op te stellen analyse
van de risico’s die in zijn badinrichting aanwezig of redelijkerwijs
te verwachten zijn voor de hygiëne, veiligheid en gezondheid van
de gebruikers. In het aparte kader ‘Risicoanalyse’ zijn de
onderwerpen aangegeven die hierbij minimaal aan bod moeten
komen. Op basis hiervan moet de exploitant een hygiëne- en
veiligheidsplan (HVP) opstellen om de risico’s voor hygiëne en
veiligheid van de gebruikers zo goed mogelijk te
beheersen. Hierin is een beschrijving opgenomen van
de wijze van procesaanpak (conform ISO/INK/
Systeemgericht Toezicht), het organisatie schema
en de daarbij behorende
verantwoordelijkheden, maar ook bijvoorbeeld
de principe schema’s van de installaties.
Binnen deze nieuwe wet voert de exploitant
de maatregelen volgens dit plan uit en zorgt
ervoor dat de uitvoering daarvan wordt
ZWEMBADBRANCHE
21
22. Maarten Keuten (TU Delft/Hellebrekers)
‘Vrees voor rem op innovaties’
Hij is de drijvende kracht achter het PAO Symposium Zwembaden
2014 en, samen met Chris van Veluwen, dagvoorzitter. Geen toeval.
Maarten Keuten is een expert in zwembadtechniek en bekend van
zijn werk voor Hellebrekers Technieken. Zijn promotie onderzoek aan
de TU Delft hoopt hij binnenkort af te ronden. Op het PAO
symposium geeft Keuten een inleiding over hygiëne, waarbij de
resultaten van recent onderzoek worden gepresenteerd. Ook is hij
één van de initiatiefnemers en mede-organisator van de
internationale zwembadconferentie 2015 in Amsterdam. Het hoogste
wetenschappelijke podium in de zwembadwereld.
De nieuwe Zwemwater regelgeving baart Keuten op allerlei manieren
zorgen. Toch ziet hij het nieuwe besluit vooral als een kans voor de
branche. ‘’We moeten bewijzen dat we een abstractere regelgeving
aankunnen. Door samen de schouders eronder te zetten kunnen we
de kwaliteit van zwembaden op een hoger niveau brengen.’’
Volgens Keuten laat de overheid voor het eerst in jaren de teugels
vieren, zodat de zwembadbranche vrijer is om zelf haar weg te
bepalen. ‘’Dit biedt nieuwe mogelijkheden voor besparingen op het
gebied van de technische exploitatie van zwembaden zonder dat de
kwaliteit daaronder hoeft te leiden.’’
Veilige koers
Precies daarom was de roep vanuit de branche voor een nieuwe
zwemwater regelgeving in het begin zo groot. ‘’De nieuwe zwemwater
regelgeving geeft niet alleen een kwaliteitskader voor het zwemwater,
ook de lucht in de zwemzaal moet nu periodiek gecontroleerd
worden op kwaliteit. In mijn beleving is dat een belangrijke stap
vooruit. Luchtbehandeling van zwembaden kreeg onder de huidige
regelgeving veel te weinig aandacht, terwijl het wel een belangrijke rol
speelt bij eventuele gezondheidsrisico’s. Door een kwaliteitskader op te
nemen in de nieuwe regelgeving worden exploitanten gedwongen te
kiezen voor een goede luchtkwaliteit in hun zwemzaal.’’ Volgens
Keuten kiest straks vrijwel elke exploitant onder de nieuwe regelgeving
voor een veilige koers. Maar hij wil niet de ogen sluiten voor de
keerzijde. ‘’Ik maak mij zorgen om degenen die overstag zullen gaan
en in hoge versnelling een onveilige koers door ondiep water gaan
voeren, met de nieuwe vrijheden onder de arm. Zij kunnen
bijvoorbeeld drastische maatregelen nemen om energie te besparen.
De minimale rondpomp capaciteit of verversing worden toch niet
meer voorgeschreven. Als dit met onvoldoende kennis van zaken
gebeurt, zullen hygiëne en veiligheid in het geding komen.
Borgen
Vanzelfsprekend zal de handhaving dergelijke brokkenpiloten aan
banden leggen, maar pas nadat het leed al is geschied en er in het
22
ZWEMBADBRANCHE
ergste geval ongelukken
gebeurd zijn. Kennis is dus
heel belangrijk en moet ook
voldoende geborgd zijn om
gezondheidsrisico’s te kunnen
inschatten en minimaliseren.’’ Deze kennis
is volgens Keuten ook nodig voor het
opstellen van de risico-inventarisatie, evaluatie en
bijbehorende beheersplannen. Dit worden in het
nieuwe kader belangrijke stukken om de hygiëne en
veiligheid te borgen. ‘’Er is bij mij nog veel
onduidelijkheid over deze nieuwe risico-evaluaties en
beheersplannen. Met een goede aanpak van de
overheid kunnen dit de middelen worden om de
brokkenpiloten terug te fluiten vóór het te laat is. Dit
vergt echter ook de nodig kennis en inspanning
van de handhaving om al deze stukken te
beoordelen en daar waar nodig bij te sturen. Het
is mij niet duidelijk of en hoe de overheid deze
risico-evaluaties en beheersplannen gaat
controleren. Zonder een dergelijke controle is het
hek van de dam.’’
Fundamentele discussie
Bij de verzamelde kennis in de branche wil
Keuten ook nog wel wat kanttekeningen
plaatsen. ‘’Tot voor kort was er bijvoorbeeld
zeer weinig bekend over de vervuiling door
zwemmers. Bij het ontwerp en de exploitatie van baden wordt
daarom vaak uitgegaan van vuistregels. Zonder te kijken of
die wel reëel zijn en zonder te kijken op we daar invloed
op kunnen uitoefenen.’’ Om de belangrijkste
componenten van vervuiling in zwembaden aan te
pakken is kennis nodig. En juist daar wringt volgens
Keuten de schoen. Hij maakt zich zorgen over het
gebrek aan kennis over waterkwaliteit bij veel
managers, TD-ers en badmeesters. ‘’Bij een goede
doelwetgeving moet het mogelijk zijn om die
kennis te vergaren. Het betekent ook dat er een
duidelijke leidraad beschikbaar moet komen die
precies aangeeft wat veilig is en wat niet. Wat ik nu
zie is dat er voor exploitanten en managers veel
vrijheden komen, zonder dat er voldoende expertise
in het veld beschikbaar is. Ook van een badmeester
zou je basale kennis over hygiëne en veiligheid moeten
23. kunnen verwachten.
Zij zijn de
ambassadeur van
het bad en vaak het
eerste aanspreekpunt.
Dat betekent dat zij
signalen moeten
herkennen als er iets mis is.
Een badmeester moet de relatie
kunnen leggen tussen condens en
luchtkwaliteit, om maar een voorbeeld
te noemen.’’ In de breedte is er volgens
Keuten overigens wel de nodige kennis in
de branche beschikbaar. ‘’Bij gemeenten
bijvoorbeeld zitten soms managers die de regie
voeren over wel tien baden. Maar het zijn mensen
die druk bezet zijn en niet worden vrijgemaakt voor
een fundamentele discussie over waterkwaliteit en de
nieuwe zwemwater regelgeving. De kennis is er dus
vaak wel, maar ze wordt onvoldoende benut.’’
Innovaties
Keuten ziet nog een angel in de nieuwe regelgeving:
een mogelijke rem op innovaties. ‘’Nieuwe
technieken moeten straks worden getoetst bij elke
provincie afzonderlijk. Dat werkt niet alleen
vertragend, maar ook bestaat de kans dat er twaalf
verschillende interpretaties komen. Ik pleit voor een
landelijke coördinatie als het gaat om het implementeren van
innovaties.’’ Een ander bezwaar is volgens Keuten het
belang dat in de nieuwe regelgeving wordt toegekend
aan parameters die slechts indirect invloed hebben op
veiligheid en hygiëne. ‘’Daar dreigt het nieuwe
besluit zijn doel voorbij te schieten.’’ Ook de rol van
de handhaving in de nieuwe regelgeving blijft
volgens hem ongewis. ‘’Ik vraag me af of er
goed is nagedacht over alle juridische
aspecten van handhaving. ‘’De wens was een
doelwetgeving, maar het lijkt erop dat er
gehandhaafd moet worden volgens een
middelvoorschrift. Gaan we daarentegen
handhaven volgens een doelwetgeving en de
zorgplicht dan kun je verwachten dat een
manager steeds vaker, naar Amerikaans model,
voor het hekje moet komen.’’
congres.zwembadbranche.nl
24. Leo Keltjens (Aqualab Zuid)
‘Koppel extra kosten aan
voortschrijdend inzicht, niet
aan nieuwe regelgeving’
Hij staat te boek als een deskundige in ons land op het gebied van
zwemwatertechnologie. Bij Aqualab Zuid in Werkendam houdt Leo
Keltjens zich vandaag de dag vooral bezig met drinkwater. Na een
imposante loopbaan, in wetenschappelijk zwemwateronderzoek en
bij Center Parcs in de praktijk, denkt Keltjens graag mee over de
nieuwe regelgeving voor zwemwater. Als onafhankelijk denker vindt
hij dat de branche de toekomst moet omarmen, inclusief
aangescherpte parameters voor het bewaken van water- en
luchtkwaliteit. Keltjens neemt bij veel beleidsbepalers in de branche
een weerstand tegen verandering waar. ‘’Het doet me soms
denken aan achteruit fietsen.’’
Als expert was Keltjens destijds, halverwege de jaren tachtig, nauw
betrokken bij het opstellen van het rapport Hygiëne in
zwemgelegenheden van de Gezondheidsraad. Zonder aarzelen
legt hij de vinger nu op de zere plek. ‘’De huidige regelgeving is
ingehaald door de tijd. De kennis waarop de huidige wet is
gebaseerd, gaat terug naar de zestiger en zeventiger jaren.
Voortschrijdend inzicht in waterkwaliteit, en de verschillende microorganismen die in dat proces een rol spelen en in luchtkwaliteit zijn
een goede reden om de regelgeving aan te scherpen.’’
Kostenreductie
Natuurlijk kent Keltjens de kritische geluiden en de zorg in de
branche. Er wordt hardop getwijfeld aan de beschikbare expertise
in de zwembadwereld die nodig is om aan de nieuwe normen te
voldoen. Ook is er angst voor de financiële consequenties van de
investeringen om de installaties toekomstbestendig te maken. Veel
van die vrees is volgens Keltjens ongegrond. ‘’Ik vraag me echt af
of dergelijke investeringen nodig zijn en negatief op de exploitatie
gaan drukken. In mijn beleving hoeven de nieuwe regels niet
substantieel meer geld te kosten. De logistiek van een zwembad
maakt veel uit en kan aan de voorkant van het proces een
aanzienlijke kostenreductie opleveren. Voor het beheer maakt het
uit of je over een vuile voeten vloer binnenkomt en op een
logische manier naar de schone voeten vloer gaat, en dat je
onderweg een goede douche tegenkomt waar je je van tevoren
netjes kunt afdouchen. In de praktijk stel ik vast dat vooraf douchen
24
ZWEMBADBRANCHE
te weinig gebeurt, met alle gevolgen voor de
zwemwaterkwaliteit van dien. Daar valt nog veel winst
te behalen.’’
Schadelijke gevolgen
Keltjens pleit voor een integrale visie op
investeringen, waarbij emoties geen rol spelen.
‘’Je moet je niet blindstaren op de kosten
alleen. Investeringen leveren ook iets op:
tevreden bezoekers en daardoor mogelijk
meer omzet. Ook dat moet je als ondernemer
meewegen in je exploitatie. Bovendien
kunnen uit het herijken van de regels ook
innovaties voortkomen die de branche op
termijn geld opleveren.’’ Met het optimaliseren
van bedrijfsprocessen kan volgens Keltjens
ook nog het nodige bereikt worden. ‘’Neem
bijvoorbeeld het filtratieproces dat vaak tekort
schiet, met alle gevolgen van dien.’’ Keltjens
kan het niet genoeg benadrukken: de directe
relatie die er is tussen de kwaliteit van
zwemwater en gezondheid. Recente
Amerikaanse onderzoeken brengen de
negatieve effecten van bijvoorbeeld
desinfectiemiddelen haarscherp in beeld. Keltjens is de
eerste om toe te geven dat de situatie in een grote
markt als de Verenigde Staten, met zijn grote
verschillen tussen rijk en arm, zich niet direct laat
vergelijken met ons land. ‘’Maar we werken nu
eenmaal met verbindingen waarvan vaststaat
dat ze op de langere termijn schadelijke
gevolgen voor de gezondheid kunnen hebben,
ook hier. Daarom is het logisch dat de overheid
hierin haar verantwoording neemt en doelen
stelt. Tal van micro-organismen zijn minder
gevoelig voor chloor dan we voorheen
aannamen. Het is mij te gemakkelijk dat de branche
extra kosten direct relateert aan de nieuwe
25. regelgeving. Je moet die
eventuele extra kosten
koppelen aan voortschrijdend
inzicht. Dat is een heel andere
insteek die de werkelijkheid meer recht
doet.’’
Kunde
Het argument dat er in de branche te weinig
kennis voorhanden is, wijst Keltjens eveneens naar
het rijk der fabelen. ‘’Die kennis van zaken is er wel
degelijk. Misschien is ze alleen te veel versnipperd.
De kunst is om van die beschikbare kennis kunde te
maken. In mijn beleving is dat de uitdaging voor de
branche: die kunde naar een hoger plan brengen.’’
Keltjens heeft alle vertrouwen in die missie. ‘’Het
principe van zwemwaterbehandeling is in de loop
der tijd niet fundamenteel veranderd. We hebben
nog steeds desinfectiemiddelen nodig, wat mij
betreft chloor. Suppletie, terugspoelen en
rondpompen van water, we doen het al jaren. Dat
blijft zo. In de nieuwe regelgeving vallen de regels
weg, er zal minder controle zijn en dus minder
lastendruk. ‘’ Keltjens juicht de komst van de nieuwe
regelgeving toe. ‘’Het gaat erom dat je straks in de
baden doelmatiger kunt opereren. Maar meer meten
kost in eerste instantie wel extra geld, zo eerlijk moet
je wel zijn.’’ Veel van de bezwaren uit de branche
zijn volgens Keltjens echter ongegrond. ‘’Natuurlijk
heb je bij een dergelijke discussie verschillende
kampen en worden er politieke spelletjes
gespeeld. Daar hou ik me verre van. Maar als ik
zo links en rechts de reacties hoor en lees, doet
het me soms denken aan achteruit fietsen. De
kern van de zaak is dat de branche de
verplichting heeft om een goede
zwemwaterkwaliteit en een goede luchtkwaliteit te
bieden. En een toekomstbestendig bad is zo
verstandig om daarin tijdig te investeren.’’
congres.zwembadbranche.nl
26. Chris van Veluwen (Sportfondsen Nederland)
‘Aanpassingskosten aan de
voorkant zichtbaar maken’
Als Senior technisch coördinator bij Sportfondsen
Nederland is Chris van Veluwen een man van de praktijk.
Van Veluwen volgt de ontwikkelingen rond het nieuwe
zwemwaterbesluit op de voet, maakt deel uit van ter zake
kundige werkgroepen en is verantwoordelijk voor de
organisatie van de landelijke technische Kennisdagen van
Sportfondsen. Natuurlijk ziet ook Van Veluwen de
noodzaak van een nieuw en effectief zwemwaterbesluit in.
Maar ook zijn er bij hem, net als veel anderen in het veld,
zorgen over het kostenaspect.
in het nieuwe zwemwaterbesluit wat hem betreft eerst
goed worden uitgezocht, voordat er tot besluitvorming kan
worden overgegaan. ‘’Meetfouten bijvoorbeeld bij de DPD
metingen en andere installatie technische
onvolkomenheden zullen zich sterker gaan manifesteren
en moeten opgelost worden. Hoe je het wendt of keert,
daar is geld voor nodig en je moet die
aanpassingskosten ook aan de voorkant zichtbaar
maken.’’
Kennisniveau
‘’Dat we als branche na ruim 40 jaar een verdiepingsslag
moeten maken staat buiten kijf en ik onderschrijf de
doelstellingen van het nieuwe zwemwaterbesluit. Maar tal
van vraagstukken in het dossier blijven vooralsnog
onbeantwoord, met name als het gaat om de financiële
gevolgen voor de exploitant.’’ Velen beschouwen het
nieuwe zwemwaterbesluit als een kans op
kostenbesparing en een instrument om de branche verder
te professionaliseren. De uitwerking daarvan is een
managementvolgsysteem dat leidt tot minder ongevallen
en calamiteiten, een betere en efficiëntere bedrijfsvoering
en daarmee weer lagere bedrijfskosten.
Meetfouten
Van Veluwen plaatst vraagtekens bij die vermeende
kostenreductie en mist een deugdelijke financiële
onderbouwing. ‘’Heel veel installaties zijn zo verouderd of
zo slecht ontworpen dat het lastig wordt om straks te
voldoen aan de nieuwe normen. Een Lelijk Eendje kan ook
geen 130 km per uur rijden. Er zal dus in heel veel
accommodaties volop in de techniek geïnvesteerd moeten
worden, in een tijd dat de financiële middelen schaars zijn.
Ook heb ik bedenkingen bij de kosten voor de
noodzakelijk beoogde risicoanalyses en beheersplannen. Is
dat allemaal wel meegerekend en verdisconteerd in het
kostenverhaal? Verder noemt Van Veluwen het
zwemwaterbehandelingsproces complex. Juist daarom
moeten de gevolgen van de aanscherping van de normen
26
ZWEMBADBRANCHE
Nog een punt waar Van Veluwen zich zorgen over
maakt zijn de verschillen in kennisniveau in het
veld, met name bij de medewerkers van de
technische dienst. ‘’Het wachten is nog steeds op
een integrale opleiding voor technisch
medewerkers in dit specifieke vakgebied, zodat
we de kwaliteit kunnen borgen in het nieuwe
zwemwaterbesluit.’’ Certificering is volgens Van
Veluwen nodig. ‘’Zwemwater heeft een directe
relatie met volksgezondheid. En aan een
operatietafel in een ziekenhuis zet je ook geen
loodgieter.’’ Wat volgens Van Veluwen ook niet
meehelpt is de versnippering van belanghouders in de
branche. Bij RECRON is onlangs een ingewerkt
contactpersoon vertrokken, de positie van het Nationaal
Platform Zwembaden | NRZ is onduidelijk, de VSG
heeft geen aanspreekpunt voor de
zwemwaterkwaliteit, de pas opgerichte VTZ is nog
druk bezig om volwassen te worden en ook zijn
vorig jaar enkele belangrijke toezichthouders bij
de provincies opgestapt. ‘’Er is door deze
ontwikkelingen nogal wat kennis weggelekt.’’
Samengevat: de gevolgen van het nieuwe
zwemwaterbesluit zijn wat Van Veluwen betreft
onvoldoende duidelijk. ‘’De consequenties van
het nieuwe besluit zijn in de praktijk nog te weinig
getoetst en kunnen tot zeer grote aanpassings- en
beheerskosten leiden.’’
27. ‘Kostenverhoging voor
niet noodzakelijke stappen
onacceptabel’
Vrijwel dagelijks wordt hij als bedrijfsgroepmanager Zwembaden
van RECRON gebeld door vertegenwoordigers uit de branche.
Arthur Helling krijgt het uit de eerste hand te horen: de grote
vrees dat de nieuwe Zwemwaterwet leidt tot nog meer
administratieve en financiële lasten. Ook is er angst voor de
eisen in de wet, waardoor ondernemers in een stevige spagaat
dreigen terecht te komen. ‘’Daar waar flexibiliteit en
lastenvermindering eigenlijk de uitdaging zouden moeten zijn.’’
Arthur Helling (RECRON)
Commerciële motieven
Helling noemt het een hartenkreet. De wet raakt volgens hem
een sector die de afgelopen tijd al zwaar is getroffen door de
extreme verhoging van de belasting op water en het niet meer
aftrekbaar zijn van de energiebelasting. ‘’Het gaat hierbij om
substantiële verhogingen, die enorm drukken op de
bedrijfsvoering van zwembaden. Veel baden komen hierdoor in
financiële problemen en zullen fors moeten snijden in de
kosten van de eigen bedrijfsvoering. Of daar anderszins een
oplossing voor moeten vinden.’’
Ook de veronderstelling dat de additionele kosten voor de
aanscherping van de parameters beperkt zullen zijn, trekt Helling in
twijfel. Hij zet vraagtekens bij de representativiteit van de uitkomsten
van het hier aan ten grondslag liggende rapport van professor
Appel. ‘’Wij sluiten daarom zeker niet uit dat de aanscherping in
bepaalde gevallen wel degelijk zal leiden tot aanvullende
kapitaalsinvesteringen en dito kosten om aan de normen te
voldoen. Kostenverhoging voor niet noodzakelijke stappen vinden
wij in deze economische tijden onacceptabel.’’ De mogelijke
waterbesparing bij gewijzigde parameters biedt volgens Helling
onvoldoende soelaas. Op de achtergrond spelen volgens hem ook
duidelijk commerciële motieven om toe te werken naar meer en
complexere parameters. ‘’In elk geval vinden wij dat de metingen
volledig geautomatiseerd moeten kunnen worden uitgevoerd. De
additionele laboratoriumkosten die zijn verbonden aan de
aanscherping gaan hoe dan ook al oplopen tot enkele duizenden
euro’s per jaar.’’
Nut en noodzaak
Praktijk weerbarstig
Helling heeft grote vraagtekens bij nut en noodzaak rond de
huidige discussie over de aanscherping van de parameters. ‘’De
laatste jaren zijn er niet of nauwelijks incidenten geweest rond
veiligheid en gezondheid die extra controles noodzakelijk
maken. Of als aanleiding kunnen gelden voor de
aanscherping. Bovendien moeten we goed beseffen dat
we in tijden terechtkomen dat de eigen
verantwoordelijkheid en zelfredzaamheid weer het
adagium wordt. Durf als overheid die
verantwoordelijkheid dan ook bij de ondernemers
en gasten gezamenlijk te leggen. Dit vanuit de
gedachte dat je de kans op incidenten wel kunt
verkleinen, maar nooit weg kunt nemen.’’ Helling
trekt de vergelijking met zwemmen aan het
strand of deelname aan het verkeer, waarin het
eigen risico leidend is. ‘’Ook in sporthallen liggen
de risico’s en verantwoordelijkheden anders. Dat
roept de vraag op waarom het bij zweminrichtingen
ineens anders zou moeten worden geregeld.’’
Helling noemt veiligheid cruciaal voor het voortbestaan van
bedrijven in de recreatiebranche. Maar een acute noodzaak voor
het verscherpen van de normen is er volgens hem op dit
moment niet. ‘’Het middel lijkt hier tot doel verheven zonder dat
is aangetoond welk maatschappelijk effect dit heeft. Laat staan
dat die effecten opwegen tegen de aangetoonde
kostenverhogingen. Nergens is aangetoond dat het aantal
incidenten bijvoorbeeld zal verminderen.’’ In de visie van Helling
lijkt de nieuwe wet op onderdelen letterlijk zijn doel voorbij te
schieten. ‘’Het gebruik van doelvoorschriften geeft voordelen door
flexibiliteit, met name voor de grotere exploitanten. De reductie
van regeldruk zal echter beperkt zijn, verwachten wij. Bovendien
is de praktijk weerbarstig. Zo worden de middelen zelfs nog
regelmatig aangescherpt, in plaats van vrijgelaten.’’ Helling heeft
ook zorgen bij hoe het toezicht geregeld gaat worden en welk
mandaat de toezichthouder krijgt. Transparantie is volgens hem
van het grootste belang. ‘’We moeten oppassen voor willekeur
die met de provinciale toezichthouder kan ontstaan.
Landelijke afspraken zijn nodig.’’
ZWEMBADBRANCHE
27
28. ENERGIEZUINIGE
ZWEMBADTECHNIEK
De Koninkli jke weg tot het
perfecte zwembadwater:
Ind ividuel le oplossing voo r het
exclus ieve zwe mb ad gevoel:
Kom ple et adv ies en pla nning
Com for tab el en ene rgie zuin ig
Perfekte techniek
29. Chant Santegoeds (Laco Nederland)
‘Meerwaarde
scherpere regelgeving
niet aangetoond’
De nieuwe Zwemwaterwet leidt
onherroepelijk tot
kostenverhogingen voor ondernemers
in de branche. Zonder dat nut en
noodzaak van aangescherpte parameters
voor de zwemwater- en luchtkwaliteit in de
baden voldoende zijn aangetoond. Dat is
de stellige overtuiging van Chant
Santegoeds, Coördinator Bouw & Techniek
bij Laco Nederland in Hilvarenbeek.
Santegoeds noemt het een ongewenste
ontwikkeling. ‘’Voor een branche die met
structurele lastenverzwaringen te maken
heeft, kan dit rampzalige gevolgen
hebben.’’
Santegoeds wil vooral niet klinken als een
onheilsprofeet. De voorgestelde risicoanalyse op
hygiëne en veiligheid in zwemaccommodaties
vindt hij een goede zaak. ‘’Hieruit zullen
beheersmaatregelen naar voren komen
om de hygiëne en veiligheid te borgen,
en een veiligere zwemomgeving te
bewerkstelligen.’’ Wel pleit Santegoeds
er voor om bij deze analyse met
beheersplan een universeel format
te ontwikkelen. Een dergelijk
maatwerk document, met alle van
toepassing zijnde regelgeving en uit
te voeren acties, is volgens hem
keihard nodig. ‘’Dit voorkomt discussies
met handhavers en eventuele juridische
procedures.’’
Kostenverhoging
Meer moeite heeft Santegoeds met de extra te onderzoeken
parameters en de aanscherping van de bestaande variabelen voor
de kwaliteit van zowel het zwemwater als de lucht in de
accommodatie. Santegoeds vreest dat hier commerciële drijfveren de
boventoon voeren en pleit voor verder onafhankelijk onderzoek. ‘’Die
uitgebreidere metingen komen uit de koker van laboranten die een
groot deel van de markt in handen hebben. Nut en noodzaak van
extra onderzoeken zijn niet aangetoond. Bij mijn weten zijn er ook
geen onderzoeken bekend die aantonen dat, bij de huidige
geldende normen, onaanvaardbare gezondheidsrisico’s worden
gelopen. Ik ben dan ook overtuigd dat de huidige
onderzoekparameters, met hun onderliggende criteria, de kwaliteit
voldoende borgen.’’ De financiële consequenties van de nieuwe
uitgangspunten liegen er volgens Santegoeds niet om. ‘’Nu al
hebben veel zwembaden het moeilijk om hun hoofd boven water
te houden en is er nog maar weinig voor nodig om deze geheel
onder te duwen. De impact van kostenverhoging die veroorzaakt
wordt door gewijzigde regelgeving moet dan ook zorgvuldig worden
afgewogen op de meerwaarde hiervan.’’ Santegoeds mist in de tot
dusver gepubliceerde rapporten ook aandacht voor mogelijke
indirecte kosten die het gevolg kunnen zijn van de aangescherpte
regelgeving. ‘’Wat als een zwembad technisch niet aan de nieuwe
normen kan voldoen? Bij herhaaldelijke afkeuring moet men immers
actie ondernemen. Dit kan inhouden dat grote investeringen nodig
zijn zoals het compleet vervangen van waterzuiveringsinstallaties,
regelinstallaties, luchtbehandelingskasten of infrastructuur van
toevoer- en afzuigkanalen.’’ Ook de gevolgen voor het
energieverbruik zijn naar de mening van Santegoeds onvoldoende
in kaart gebracht. ‘’En energie is wel op de één na grootste
kostenpost voor zwembaden. Ik vrees voor een aanzienlijke
toename van het energieverbruik als meer vers water gesuppleerd
moet worden of meer buitenlucht moet worden toegevoegd.’’
ZWEMBADBRANCHE
29
30. Wilfred Reinhold (Ministerie van Infrastructuur en Milieu)
’De huidige zwemwaternormen
dateren uit de jaren ’80 en zijn
hard aan vervanging toe’
Wilfred Reinhold is op het Ministerie van Infrastructuur en Milieu penvoerder voor de
dossiers rond de nieuwe Zwemwaterregelgeving. Bij zijn Directoraat-Generaal Milieu en
Internationaal komen alle lijnen betreffende het nieuwe besluit samen en worden de lijnen
naar de toekomst uitgezet. Aan de vooravond van het vastleggen van het besluit geeft
Reinhold antwoord op prangende vragen uit de branche.
Is de angst in de branche voor meer administratieve
en financiële lasten als gevolg van de wet terecht?
‘’Uit onderzoek blijkt dat de nieuwe regelgeving extra kosten met
zich meebrengt. Daarnaast kan het schrappen van
middelvoorschriften, bijvoorbeeld over pompcapaciteit en
hoeveelheid suppletiewater per zwemmer, besparingen
opleveren voor de houder. Over de totale exploitatiekosten zijn
geen gegevens beschikbaar, maar per saldo kunnen de extra
kosten van de nieuwe regelgeving volgens mij meevallen. Bij de
extra kosten moet onderscheid worden gemaakt tussen
structurele (jaarlijkse) kosten en eenmalige kosten. Tot de
jaarlijkse extra kosten reken ik bemonstering van water en lucht:
1.060 tot 2.692 euro per badinrichting. Extra kosten om aan de
nieuwe normen voor zwemwater en lucht te voldoen zijn er
niet, uitgaande van de situatie dat de houder van een
badinrichting aan de huidige wetgeving voldoet. Eenmalige
kosten zijn er zeker wel. Bijvoorbeeld kosten voor kennisname
van de nieuwe regelgeving en het uitvoeren van de
risicoanalyse: gemiddeld 2.412 euro per badinrichting. Plus
eenmalige investeringen naar aanleiding van de risicoanalyse:
gemiddeld 240 euro per badinrichting. Daar komen dan nog de
kosten bij als gevolg van de extra tijd die de houder de eerste
drie jaar moet spenderen, in verband met de uitoefening van
het toezicht door de provincie. Die extra kosten zijn berekend op
(eenmalig) 95 euro per badinrichting. Daar tegenover staan de
mogelijke besparingen die kunnen worden gerealiseerd. Deze
besparingen konden tijdens het onderzoek niet per badinrichting
worden gekwantificeerd.’’
30
ZWEMBADBRANCHE
Denkt de overheid niet dat veel baden zullen moeten
sluiten als gevolg van de extra kosten die de wet met
zich meebrengt, zeker als je dit relateert aan andere
substantiële verhogingen van kosten vanuit de
rijksoverheid en bezuinigingen op lokaal niveau?
‘’Als je naar een zwembad gaat, verwacht je een veilige en
gezonde situatie. De huidige zwemwaternormen dateren uit de
jaren ’80 van de vorige eeuw en zijn uit oogpunt van bescherming
van de gezondheid van de zwemmers, en daarmee ook het
personeel, hard aan vervanging toe. Een aantal normen wordt als
achterhaald beschouwd en die worden dan ook geschrapt.
Daarvoor in de plaats komen nieuwe normen, die vanuit het
oogpunt van bescherming van de gezondheid een beter
beeld geven. Dit weegt naar mijn oordeel ruimschoots op
tegen de extra kosten die het meten van deze normen
met zich meebrengt. Daarnaast houdt de wijziging in
dat een groot aantal middelvoorschriften, zoals
pompcapaciteit en suppletiewater, wordt geschrapt.
Op basis van de risicoanalyse, die door de
houder zelf kan worden uitgevoerd, bepaalt de
houder zelf welke maatregelen hij neemt om de
badinrichting gezond en veilig te houden.
Hoewel deze besparingsmogelijkheden in het tot
dusver uitgevoerde onderzoek niet
gekwantificeerd konden worden, zullen die
mogelijkheden door de houders worden benut. Per
saldo kunnen de extra kosten van de nieuwe
regelgeving dus meevallen.’’
31. Is er begrip voor het feit dat er soms hardop wordt
getwijfeld aan de nut en noodzaak van nieuwe en/of
aangescherpte parameters lucht/waterkwaliteit?
Er worden wel doelen gesteld maar geen eisen aan
de kennis en kunde van het personeel: moet de markt
dit zelf regelen en lopen wij hier geen risico mee?
‘’Daar heeft het ministerie begrip voor. Aan de andere kant zijn alle
betrokken deskundigen op het snijvlak van zwemwaterkwaliteit en
gezondheid, waaronder medewerkers van RIVM, waterlaboratoria
en TU Delft, van mening dat de huidige zwemwaternormen
achterhaald en ontoereikend zijn. Vanuit de bescherming van de
volksgezondheid is het nodig dat ze worden geactualiseerd. In de
toelichting op de regelgeving worden de achterliggende redenen
per norm nader uiteengezet.’’
‘’Er wordt van de houder bij het maken van de risicoanalyse
gevraagd aandacht te besteden aan het opleidingsniveau en
deskundigheid van zijn personeel. Dat strookt ook volkomen met
de verantwoordelijkheid die de houder heeft voor de
gezondheid en veiligheid van de gebruikers van zijn
badinrichting. Er zijn vele manieren om de benodigde kennis en
kunde te bereiken en te onderhouden, daarom worden geen
specifieke opleidingen en diploma’s voorgeschreven.’’
Is er praktisch onderzoek gedaan naar de haalbaarheid
van de nieuwe voorschriften?
Hoe sluit u mogelijke discussies tussen branche/
accommodaties en handhavers uit?
‘’Op grond van een grote hoeveelheid uitgevoerde metingen van
laboratoria in badinrichtingen is nagegaan of de nieuwe
parameterwaarden voor de houder van een badinrichting haalbaar
zijn. Daarbij is geconcludeerd dat het overgrote deel van de
badinrichtingen, naar verwachting zonder aanpassingen aan de
nieuwe normen, kan voldoen. Daarnaast zou een deel van de
inrichtingen ook al aanpassingen hebben moeten doen op basis
van de huidige wetgeving.’’
‘’Invoering van doelvoorschriften, ter vervanging van betrekkelijk eenvoudig toetsbare – middelvoorschriften, kan
leiden tot discussies tussen houder en handhaver. Omdat het
ministerie hecht aan zoveel mogelijk eenduidigheid, wordt een
modelrisicoanalyse (met daarbij de mogelijk te nemen
maatregelen) gemaakt. Dit gebeurt in nauw overleg met de
betrokken brancheorganisaties en handhavende instanties. De
discussies zullen voor een belangrijk deel in dat kader
plaatsvinden, om scherp te krijgen wat de wederzijdse
opvattingen en wensen zijn, en om op basis daarvan tot
overeenstemming te komen. De omschakeling van middel- naar
doelvoorschriften heeft naar verwachting tot gevolg dat de
uitvoering van een inspectie door de toezichthouder de eerste
jaren meer tijd vergt, ook voor de houder van de badinrichting.
Met zoals gezegd eenmalige extra kosten van gemiddeld 95
euro per badinrichting.’’
Is de branche hierin voldoende gehoord, cq
representatief vertegenwoordigd?
‘’Al vanaf de start van het wetgevingtraject heeft het ministerie alle
relevante brancheorganisaties bij het project betrokken, via
deelname in de projectgroep Zwemwaterwet. In deze projectgroep
zitten onder meer de Recron, Koninklijke Horeca Nederland, de
Vereniging Sport en Gemeenten, de Vereniging Nederlandse
Gemeenten, de Koninklijke Nederlandse Zwembond, Nationaal
Platform Zwembaden | NRZ en de OSO (koepel van
recreatieschappen). Daarbij heeft het ministerie
regelmatig uitdrukkelijk aangegeven dat het de
verantwoordelijkheid van de branches is om hun
leden tijdig en in voldoende mate te raadplegen.’’
Is er voldoende oog voor de commerciële
aspecten die mogelijk een rol spelen bij
de tot dusver uitgebrachte adviezen?
Is er nog een mogelijkheid om een zienswijze in te
dienen door de branche?
‘’Al sinds de start van het project worden conceptteksten van de
regelgeving met de projectgroep Zwemwaterwet besproken,
onlangs nog medio januari van dit jaar. Aan de hand van die
bespreking wordt de tekst momenteel aangepast, waarbij het
doel is dat in de vergadering van april 2014 een finale versie
voorligt. Zienswijzen kunnen aan de betrokken
brancheorganisaties bekend worden gemaakt.’’
‘’Voor de actualisering van de parameters heeft
een groep van experts advies uitgebracht aan het
ministerie, de zwembadexploitanten maakten hier
deel van uit. Door hen hierbij te betrekken is
voldoende gewaarborgd dat er een degelijk en reëel
advies is uitgebracht.’’
ZWEMBADBRANCHE
31
32. Werken aan kwaliteit
Kwaliteitszorg vormt inmiddels een vast onderwerp op de
beleidsagenda van organisaties in het bedrijfsleven,
overheidsinstanties en non-profitorganisaties. Keurmerken en
kwaliteitsstempels geven richting aan organisaties wat
branchebreed als kwalitatief goed wordt bestempeld. Tevens geeft
het consumenten een bepaalde zekerheid over de deugdelijkheid
van een product of dienst.
Ook in de zwembranche en tijdens de zwemlessen wordt er
regelmatig gesproken over kwaliteit en het verbeteren ervan. Om
kwaliteit te borgen en te verbeteren, zal kwaliteit gemeten moeten
worden. Een duidelijke maatstaf kan hulp bieden. Wat immers
door de één als ‘goed’ wordt bestempeld, is voor een ander
onvoldoende. Helemaal dicht timmeren lukt echter nooit. Je kunt
je ook afvragen of dit wenselijk is?
Drie invalshoeken
Een andere punt als het gaat om kwaliteit van het
zwemonderwijs, is dat het over verschillende facetten van het
zwemonderwijs gaat. ‘Wij leveren kwaliteit’ is een uitspraak die
consulenten van het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ
regelmatig te horen krijgen. Het gaat dan meestal over de
uitvoering van een zwemslag of het vaardigheidsniveau van de
kinderen tijdens het diplomazwemmen. Echter in het kader van
zwemles zou het ook kunnen gaan over de onderwijskundige
kwaliteiten van de lesgevers. Wanneer je een uitspraak van de
kwaliteit van het zwemonderwijs van een opleidende instantie wil
doen, kun je in dat geval drie invalshoeken in overweging nemen:
• De aanpak van de onderwijsinstantie
• Het proces dat zich afspeelt bij de lerende
• Het leereffect bij de leerlingen
De aanpak
De focus bij de aanpak ligt op de kenmerken of variabelen die
te maken hebben met de ‘leeromgeving’ zoals die gestalte
krijgt. De ‘hoe’ vraag staat centraal. Hoeveel kinderen zitten er in
een lesgroep? Hoe ziet de inschrijfprocedure er uit? Is er sprake
van een rijk aanbod van materialen? Of in de meer bredere
context. Hoe is de sociale veiligheid geregeld? Hoe ziet de
klachtenprocedure er uit? Hoe zijn de zwemonderwijzers
opgeleid? De aanpak beschrijft de context en de principes van
waaruit een zwemonderwijzer lesgeeft. Het beschrijven van
kwaliteit van uit de aanpak is helemaal niet gek: Wil je weten
of het zwemonderwijs goed is, kijk naar wat een
zwemonderwijzer doet.
Het proces
In deze invalshoek wordt ook gekeken naar de leeromgeving. In
tegenstelling tot de aanpak wordt vanuit dit perspectief gekeken
naar het kind. Hoe komt de aangeboden stof binnen? Hoe wordt
het verwerkt? Het is erg ambitieus om voor elk kind in elke (leer)
situatie hierover een uitspraak te doen.
AANPAK
PROCES
EFFECT
context
principes
welbevinden
betrokkenheid
doelen
output
Groepsgrootte
Materiaal gebruik
Lesduur
Lesfrequentie
Procedure eerste
zwemlessen
Genieten, plezier beleven
Vitaliteit
Zelfvertrouwen
Positief zelfbeeld
Motivatie
Concentratie
Voldoening
Zwemvaardigheid
Motorische ontwikkeling
Zelfredzaamheid in water
Uit: Laevers, F. (2008). Ervaringsgericht werken met kleuters in het basisonderwijs.
32
ZWEMBADBRANCHE
33. Wat is er in het werkveld wel mogelijk? Wanneer gaat het goed in
de zwemles vanuit ‘het proces’ perspectief ? De kern van het
antwoord ligt bij de kwaliteit van de ervaringen die kinderen op
doen. Er zijn twee kenmerken die hierover iets zeggen:
• Welbevinden (pedagogische veiligheid)
• Betrokkenheid (in welke mate wordt het kind door de activiteit in
beslag genomen).
De kwaliteit van het proces vraagt de zwemonderwijzer zijn
handelen af te stemmen op de (groep) kinderen. (Zwem)
onderwijzers die dit goed kunnen (of helemaal niet goed kunnen)
zijn de (zwem)onderwijzers die je het meest zijn bijgebleven.
Hetgeen je van hen herinnert zijn zaken als ‘hij had aandacht voor
mij’, ‘ze zorgde voor een gezellige sfeer in de klas’ of ‘ik kreeg
vertrouwen van haar’. Dit aspect vraagt van een zwemonderwijzer
zowel inhoudelijke kennis als sociale competenties.
Het effect
Vanuit dit perspectief wordt gekeken naar wat het zwemonderwijs
oplevert, naar de bij de kinderen gerealiseerde effecten. Het
meetpunt voor de kwaliteit ligt dan niet in de onderwijsvoorziening
maar in de output ervan.
Het Nationaal Platform Zwembaden | NRZ houdt toezicht op de
kwaliteit van het effect van zwemlessen. Dit is inhoudelijk
vormgegeven in de eisen van het Zwem ABC. Door de grote
hoeveelheid zwemlesaanbieders (95%) die volgens deze eisen de
zwemles periode afsluit, kan je opmaken dat de zwembranche het
belangrijk vindt dat het effect van de zwemles landelijk van
hetzelfde niveau is. Zo’n drie jaar geleden kwamen er geluiden op
dat dit niet voldoende meer is. In samenspraak met de branche is
toen gekeken op welk aspect en op welk niveau er richtlijnen
opgesteld kunnen worden. Dit betrof richtlijnen zoals het hebben
van een lesplan, veiligheids- en toezichtplan en het werken met
opgeleide zwemonderwijzers. De criteria van deze richtlijnen vallen
onder de invalshoek ‘aanpak’ en zijn beschreven in het handboek
‘licentiesysteem opleider Zwem ABC’. Op dit moment loopt er een
pilot om te testen of de richtlijnen haalbaar zijn. Er wordt hard aan
gewerkt om in het najaar van 2014 van start te kunnen gaan. Op
deze wijze is er weer een stap gemaakt in de kwaliteitsborging van
het zwemonderwijs.
Thamar Henneken
Wil je reageren op de column van Thamar,
mail naar: thenneken@npz-nrz.nl
34. Duurzaam en snel uw zwembad renoveren?
www.zwembadrenovatie.eu
1/2 pagina zbb.indd 1
04-02-13 09:30
Specialist in kassa, verhuur en
Maakt complexe processen eenvoudig
toegangscontrole en uw partner in
totaaloplossingen:
■
■
■
■
■
■
■
■
Kassa
Webkassa
Toegangscontrole
Reserveringssysteem
Leerlingvolgsysteem
Lockers
Incasso (SEPA)
Ledenadministratie
www.vconsyst.nl
@VConsyst
35. column
Tranen: laten gaan en laat het gaan
Enige maanden geleden is een goede vriendin bevallen van haar derde
kindje. Haar andere kinderen zijn al wat ouder, dus het is voor haar weer een
beetje wennen: voedingen, luiers, gebroken nachten. Gelukkig past zij zich
goed aan. Maar ook voor haar de grote uitdaging waar jonge ouders mee te
maken krijgen: een huilende baby. Want dat is vaak een grote zorg: ‘Waarom
huilt mijn baby en wat kan ik doen om dat kleine mensje te helpen in dat
grote verdriet? Vieze luiers, darmkrampjes of gewoon honger? Als alle
lichamelijke oorzaken zijn uitgesloten, wat is het dan?
In een van onze gesprekken hierover herinner ik mij het boek ‘De Taal van
Huilen’ van AJ Solter en vertel over de twee inzichten die mij het meest zijn bij
gebleven. Het eerste is laten huilen en het tweede is vasthouden in alle rust.
Volgens wetenschappelijk onderzoek heeft ‘huilen’ een heel grote functie bij
het verminderen van stress en het verwerken van prikkels. Dit geldt overigens
niet alleen voor baby’s. Ook grotere kinderen en volwassenen raken stress kwijt
door het uiten van verdriet en andere emoties. Wie kent niet het gevoel van
opluchting na ‘een potje uithuilen’, een klaagzang of een boze bui? En toch
schuilt hierin vaak een dubbele agenda. Verdriet en boosheid worden gezien
als vervelende gevoelens en hoe ouder je wordt, des te minder wordt dit
geaccepteerd door jezelf en je omgeving. Hierin schuilt wel een gevaar, het
wegstoppen hiervan leidt tot een opstapeling van stress. In het boek wordt
mooi beschreven wat we doen als de baby huilt. We doen alles om te
troosten: we sussen, wiegen en lopen deinend rond. Bij iets oudere kinderen
doen we hetzelfde maar dan met woorden als ‘stil maar’, ‘stop maar, het is al
over’….. Dat troosten is goed bedoeld, je hebt immers zelf ook geleerd dat
verdriet niet fijn is en dat je dat zo snel mogelijk achter je
moet laten. Maar hiermee geven we al op jonge
leeftijd mee dat huilen niet oké is. Zo snel mogelijk
stoppen of - liever nog - slik het maar weg……
Gelukkig wordt er door de schrijfster ook ruim
aandacht besteed aan wat je wel moet doen
bij een huilend kind: rustig zitten, vasthouden
en laten weten dat jij er voor hem bent en dat
hij bij jouw veilig is. En vooral dat hij mag
huilen. Gewoon de tranen laten gaan. Zo kan
het kind(je) alle prikkels en emoties uiten en
zal hij makkelijker uitgroeien tot een
evenwichtig persoon.
Bij het lezen destijds heb ik meer dan eens
terug gedacht aan mijn eigen kinderen. Als ik
dat toen allemaal had geweten had ik vast ook minder gesust, gewiegd en
getroost. Voortschrijdend inzicht noemen ze dat. Schuldig voelen met
terugwerkende kracht heeft geen zin, maar ik ben me er wel van bewust. Zo
ook mijn vriendin. Zij heeft het boek gelezen en ook zij herkent en erkent
deze wijsheid over ‘de taal van huilen’. Het klopt gewoon en dat verandert
blijvend de wijze waarop je ermee om wilt gaan. Dus als haar ventje huilt,
neemt zij alle tijd om rustig met hem te zitten zonder aandrang om hem te
laten stoppen. Niet altijd makkelijk, zeker niet midden in de nacht als bijna
heel Nederland slaapt, maar toch merkt ze dat het een positieve invloed
heeft op hem en het hele gezin. De verandering in het omgaan met verdriet
is ook als vanzelf gegaan in mijn zwemlessen. Wanneer een kind huilt, zeg ik
niet meer: ‘stil maar’ of ‘sssj sssj ’. Ik laat ze even uithuilen, bij mij of rustig
zittend op de kant en vertel dat ze weer kunnen meedoen als ze zich beter
voelen. En eerlijk gezegd is er geen kind dat daar langer dan een paar
minuutjes voor nodig heeft. Daarna gaan zij uit zichzelf weer aan de slag. Die
mogelijkheid om even te huilen geeft ontspanning, zowel voor het kind als
voor mij als lesgever. De boodschap is duidelijk: je mag huilen! Ook thuis
merk ik de ontspanning die voorkomt uit deze benadering. Wanneer onze
kleinzoon op onze ‘oppas-dag’ eens verdrietig is, zie ik wat voor een verschil
het maakt dat zijn ouders hiermee bewust bezig zijn geweest. Als hij
verdrietig is huilt hij vol overgave dikke tranen, kruipt op schoot en wil daar
blijven zitten. Er wordt niets gezegd, we hoeven hem alleen maar vast te
houden. Tot hij roept: “klaar!!” en van schoot wipt om weer verder te spelen
alsof er niets is gebeurd. Zo makkelijk gaat dat.
Binnenkort worden in onze familie twee nieuwe
kleinkinderen geboren. En dan zullen ouders en
grootouders wel weer even moeten wennen.
Het blijft een grote uitdaging om niet te
gaan wiegen, sussen en rondlopen.
Gelukkig is mijn vriendin erg genereus en
mag ik alvast wat oefenen. Ik krijg haar
huilende zoon in mijn armen en mag daar
mee op de bank zitten. Ik doe niets, alleen
vasthouden. Dank je, ik leer het steeds beter.
Claartje Driessen
Wil je reageren op de column van
Claartje, mail naar: claartje@drie-essen.nl
ZWEMBADBRANCHE
35
36. Zeg
het
met
foto’s
In deze rubriek tonen wij de
leukste foto’s uit de branche.
Hierbij kun je denken aan foto’s
van een evenement bij jou in
het zwembad of zomaar een
mooie of grappige foto uit het
archief.
Heb je een leuke foto?
Stuur hem in!
Vermeld bij de foto een korte
omschrijving.
Wij plaatsen alle foto’s op
facebook.com/zwembadbranche
De foto met de meeste
stemmen wint.
De winnende foto wordt op
een groot canvas doek geprint.
Mail uw foto’s naar
info@zwembadbranche.nl
ZWEMBAD BAD BLOEMENDAL
Zwembad Hippo’s De Beeck
Sportcomplex De Sypel
Sportbedrijf Almelo
Zwembad de Vallei
37. Zwembad de Sypel
Zwemschool SwimBee
Bubbels Zwemschool
Zwemvereniging de Treffers
Sportfondsenbad Beverwijk
Het Marnix
Zwembad De Kolk
Zwembad De Kuil
Dorper Esch
38. erkend door:
Sociaal Fonds
Recreatie
Beroepsopleidingen
S
m tar
aa t i
rt n
!
3 daagse managementopleiding om te komen tot een
zo groot mogelijke risicoloze exploitatie van de eigen
accommodatie. Regio’s: Den Bosch - Den Haag - Harderwijk
en Sittard.
Eénjarige opleiding
Allround Zwembadmedewerker
St
ap art
ril in
!
In 1 jaar opgeleid worden tot gediplomeerd Allround Zwembadmedewerker! Start maart 2014 in Ede.
Instructeur
Doelgroepen
Ouder & Kind - Zwemmen met Medische Indicatie - Aqua
Fitness - Kinderen met Leer- en/ of gedragsproblemen
Zwemmen met Aanstaande Moeders - Fifty Fit
fe Sta
br rt
ua in
ri!
Water Bootcamp
Instructeur
2 daagse opleiding tot Water Bootcamp Instructeur. Een
aquasport gericht op de actieve sporter (zeker ook mannen)
met een intensief en afwisselend aanbod in het water en op
het land. Start in februari in Ede.
S
m tar
aa t i
rt n
!
Managementopleiding
Wet & Aansprakelijkheid
Instructeur Zwem
ABC & Lifeguard
Locaties: Aalsmeer - Almelo - Amsterdam - Broek op
Langedijk - Den Haag - Eindhoven - Harderwijk - Heerenveen
Houten - Roosendaal - Sittard - Velp (gelderland) - Wijchen
Zuidlaren
St
ap art
ril in
!
fe Sta
br rt
ua in
ri!
februari - maart - april 2014
Verdiepingsdagen
voor Instructeurs
Laat je bijscholen in je vakgebied: Instructeur Zwem
ABC - Lifeguard - Ouder & Kind - Zwemmen met Medische
Indicatie - Aqua Fitness - Kinderen met Leer- en/ of
gedragsproblemen - Fifty Fit
Voor meer informatie, inschrijven, planning en lesdata:
www.nbz.nl of bel 073-6124061
39. Leône drijft door!
De zwemonderwijzer
als artiest
Het kunnen en willen voldoen aan de behoeften van kinderen
bepaalt het pedagogisch klimaat in de zwemles. Vaak wordt uit
gegaan van de 3 basisbehoeften van kinderen. Te weten de behoefte
aan goede relaties, aan competentie en aan autonomie.
Relatie
Bij de behoefte aan goede relaties gaat het erom dat kinderen zich
veilig en geborgen willen voelen. Wanneer kinderen zich veilig voelen,
zullen zij hun omgeving durven ontdekken en zich ontwikkelen. Als
zwemonderwijzer kun jij hiervoor zorgen door een relatie met ieder
kind aan te gaan en te proberen een goed contact met alle kinderen
op te bouwen. Natuurlijk ken je alle namen. Met een beetje
gezelligheid en een vriendelijke sfeer kom je al een heel eind.
Kinderen zullen hun goede relatie met jou heus niet zo gauw op het
spel zetten. Dit zou wel het geval kunnen zijn als ze geen goede
relatie met je hebben.
Competentie
Als we kijken naar competentie dan gaat het erom dat kinderen het
gevoel willen hebben dat zij iets kunnen. Dat ze iets zijn. Als
zwemonderwijzer geef je kinderen jouw vertrouwen en bied je hen
een grote kans op succeservaringen. Het werkt stimulerend voor
kinderen als zij proberen een vaardigheid te leren en daar
complimentjes voor krijgen. Kinderen zullen beter hun best gaan
doen en zich nog meer inzetten als ze het gevoel krijgen dat het hen
écht gaat lukken. Zo leren ze sneller zwemmen.
Autonomie
Wat betreft autonomie gaat het om de behoefte aan
onafhankelijkheid. Kinderen willen graag zelf iets te beslissen hebben.
Kinderen werken gemotiveerder als ze zelf iets kunnen kiezen, dan
wanneer de oefenstof wordt opgelegd. Hoe simpel zou dit kunnen
met het kiezen van een zwemstuurkaart, misschien zelfs met een
vriendje of vriendinnetje iets mogen oefenen of een soort circuitje
waarbij kinderen het onderdeel mogen kiezen dat ze gaan oefenen.
Waarbij je gerust kunt zeggen dat als er vier kinderen iets aan het
oefenen zijn, je naar een ander stationnetje moet gaan. Het hoeft
heus geen spectaculaire spelenkermis te zijn. Verzin iets leuks en
maak kinderen belangrijk. Het is heel anders als jij iets van de bodem
op mag duiken dat je zelf hebt gekozen, of het aantal voorwerpen
dat je van de bodem gaat opduiken mag bepalen, dan dat de
zwemonderwijzer dat bepaalt.
Als zwemonderwijzer kun je kinderen de ruimte geven voor een
eigen uitvoering en initiatieven van kinderen belonen. Een kind leert
sneller en durft meer als het zich veilig en vertrouwd voelt. Pas dan
durft het de omgeving te verkennen en in te gaan op de uitdagingen
die de omgeving biedt. Levert dat positieve ervaringen op, dan krijgt
het vertrouwen in de eigen mogelijkheden en ontwikkelt het kind
een positief zelfbeeld. En gaat het leren zwemmen bijna als
vanzelfsprekend.
Het zorgen voor een goed pedagogisch klimaat in de zwemles is niet
zo makkelijk. Hoe kun jij tegemoet komen aan die behoeften van de
kinderen? Iedere drie kwartier staat er weer een groep kinderen op
jouw deskundigheid en leuke lessen te wachten. En dan is er ook
altijd nog de manager met zijn doelen en verantwoordelijkheden. En
natuurlijk niet te vergeten je collega’s en de ouders. Laat hen gewoon
eens achterwege in je streven te zorgen voor een goed pedagogisch
klimaat in jouw zwemles. Want zij zijn geen van allen nummer 1 in je
zwemles. Dat zijn de kinderen! Als kinderen les krijgen in een goed
pedagogisch klimaat zullen deze kinderen graag naar zwemles gaan.
Kinderen die graag en met veel plezier naar zwemles gaan, zullen
sneller leren zwemmen. De zwemonderwijzer is de artiest die leuke
en geschikte oefenstof verzint. De kinderen het dankbare publiek.
Met dank aan de Bachelor scriptie van Anne Zijp.
Leône Hamaker
Wil je reageren op de column van Leône, mail naar
leone@leonehamaker.nl of via twitter @leonehamaker
ZWEMBADBRANCHE
39
40. ‘Een geslaagd project, waar wij nog
elke dag de vruchten van plukken’
In de periode van 2009 tot 2012 heeft Jaki in opdracht van Vastgoed bedrijf Arnhem bij
Sportbedrijf Arnhem diverse renovatiewerkzaamheden uitgevoerd aan de bufferkelders en
overloopgoten van zwembad De Grote Koppel in Arnhem. Voor Jaki was dit een uitdagende
opdracht en voor Vastgoed bedrijf en Sportbedrijf Arnhem een hele investering. Samen met
Bert Lans (Technisch Adviseur van Sportbedrijf Arnhem) kijken we nu, een jaar nadat de
werkzaamheden afgerond zijn, terug op dit project. Levert de investering op wat ervan
verwacht werd en verdient de investering zich terug?
Uit vooronderzoek, gedaan door Vastgoedbedrijf Arnhem en de
bouwfisica afdeling van Kema DNV, bleek al snel de noodzaak
voor renovatie. Beide partijen stelden na nauwkeurig onderzoek
aan de hand van boringen vast dat de chlorides waarden tot 3cm
in het beton waren binnen gedrongen. Om dit te verhelpen zijn
vervolgens de wanden van de bufferkelders schoongemaakt,
gespoeld, gerenoveerd en voorzien van een coatingsysteem. Een
grondige renovatie waarmee het zwembad weer jaren vooruit kan.
uit grindnesten en onregelmatige, maar vooral ook ruwe,
betonnen wanden. Op deze ruwe betonnen wanden en in de
grindnesten bleef alleen vervuiling van onder meer huidvetten
en bacteriën achter.” Het kwam erop neer dat hierdoor ongeveer
80% van het vuil uit het zwemwater door het proces gezuiverd
werd. De overige 20% bleef achter op de ruwe betonnen
wanden en in de grindnesten.
Besparing
Vervuiling
De aanleiding voor de renovatie in De Grote Koppel te Arnhem
was volgens Lans overduidelijk. Het gehalte gebonden chloor
nam steeds verder toe waardoor er steeds meer chemicaliën
nodig waren om dezelfde waterkwaliteit te waarborgen.
“Zwembadwater waar verschillende bacteriën, huidschilfers en
andere vervuiling in zitten komen via de overloopgoten in de
bufferkelders van het zwembad terecht. De betonnen wanden
van overloopgoten en de bufferkelders bestonden door erosie
40
ZWEMBADBRANCHE
Doordat er resten achterbleven op de wanden moesten de buffers
1 keer per maand grondig worden schoongemaakt. “Alleen het
schoonmaken van de buffers is een hele klus”, aldus Lans. “Als
eerste moesten we de buffers leeg laten lopen. Daarna konden we
in de lage buffers met kruip- en sluipwerk de wanden ontvetten
en schoonmaken.” Een nogal arbeidsintensief proces, Lans is dan
ook blij dat het nu een stuk beter gaat. “Op een aantal vlakken
kunnen we nu direct het resultaat van onze investering terug zien.
Door de gladde afwerking van de wanden gaat het schoonmaken
41. Betonrenovatie zwembad De Grote Koppel
van de bufferkelders veel makkelijker. Tegenwoordig hoeven we
nog maar 2 keer per jaar de buffers te reinigen. Dit scheelt
enorm in de schoonmaakkosten. Het is nu een kwestie van
schoonvegen en afspuiten.” Door deze ingreep realiseert De
Grote Koppel nu op jaarbasis een besparing van 9% op
arbeidsuren. Daarbij wordt er minder gespoeld hetgeen leidt tot
een besparing van 4,5% op gas, water en elektra. “Onze energie
jaarafrekening ligt rond de € 660.000, een aanzienlijk bedrag
dus. Daarnaast gebruiken we nu 5% minder
schoonmaakmiddelen en besparen we 6% op chemicaliën wat
goed is voor het milieu.”
Geluid
Maar de grootste besparing is volgens Lans toch nog wel dat De
Grote Koppel door deze renovatie eventuele bouwkundige
problemen in de toekomst heeft kunnen voorkomen. “Als we
niets aan de buffers hadden gedaan, dan waren de wanden
door de gebruikte chemicaliën steeds verder verzadigd en
aangetast. Dit had dan uiteindelijk voor allerlei bouwkundige
problemen kunnen zorgen. Nu zijn de wanden door de speciale
coating bestand en beschermd tegen deze vervuiling en
chemicaliën.” Naast de werkzaamheden aan de buffers zijn ook
meteen de overloopgoten aangepakt. De goten van het
wedstrijdbad zijn voorzien van een schuine wand en daarna
gecoat. In principe geldt hiervoor hetzelfde als bij de buffers.
Ook hier blijft nu minder vuil achter in de wanden. Dit draagt bij
aan de verbetering van de AOX waarde. “Tevens geeft Lans aan
dat de lesgevers last hadden van een continu hoge
geluidsbelasting tijdens het lesgeven van het zwembad doordat
het water continu in de goot kletterde. “Metingen gaven een
gemiddeld geluidsniveau van 87 dB aan. Door een schuine
wand in de goot aan te brengen valt het water nu niet meer in
de goot maar glijdt als het ware er in. Hierdoor is het geluid met
bijna de helft gereduceerd tot 43dB.”
De gehele renovatie heeft geleid tot een aanzienlijke duurzame
verbetering. Ook over de uitvoering is Lans zeer tevreden. “Alle
werkzaamheden moesten in een kort tijdsbestek plaatsvinden in
de vakantieperiode. We kijken dan ook terug op een fijne
samenwerking tussen Vastgoedbedrijf Arnhem, Technische
dienst van Sportbedrijf Arnhem en Jaki. Van ons krijgt Jaki dan
ook zeker een positieve beoordeling. Het was een geslaagd
project, waar wij nog elke dag de vruchten van plukken!”
Voor meer informatie www.jaki.nl
ZWEMBADBRANCHE
41
42. We hebben de slag
superieur te pakken
Uw professionele partner voor de complete installatie en onderhoud van zwembaden. Van waterzuivering,
desinfectie tot en met luchtbehandeling. Ontwerpen, installeren en realiseren. Een specialisme waarvan we
de slag superieur te pakken hebben.....van A tot Z, van advies tot zwembad.
Apeldoorn | Almere | Amersfoort | Almelo | info@hollandertechniek.nl
energiebesparing in
een handomdraai
WWW.VARIODECK.NL