1. YANIK, DONMA
VE SICAK ÇARPMASINDA
İLKYARDIM
1

2. - Herhangi bir ısıya maruz kalma sonucu
oluşan doku bozulmasıdır.
- Yanık, genellikle sıcak su veya buhar
teması sonucu meydana geldiği gibi, sıcak
katı maddelerle temas, asit/alkali gibi
kimyasal maddelerle temas, elektrik akımı
etkisi yada radyasyon nedeni ile de
oluşabilir
2

3. Fiziksel yanıklar:
Isı ile oluşan yanıklar
Elektrik nedeni ile oluşan yanıklar
Işın ile oluşan yanıklar
Sürtünme ile oluşan yanıklar
Donma sonucu oluşan yanıklar
Kimyasal yanıklar
Asit ve alkali gibi yakıcı maddelerle oluşan
yanıklar
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
3

4. - Derinlik
- Yaygınlık
- Bölge (el,yüz,koltuk altı,eklem yerleri vs.)
- Enfeksiyon riski
- Yaş
- Solunum yoluyla görülen zarar
- Önceden var olan hastalıklar
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
4

5. 1. derece yanık:
Deride kızarıklık,
ağrı, yanık
bölgede ödem
vardır. Yaklaşık
48 saatte iyileşir.
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
5

6. 2. derece yanık: Deride içi su dolu kabarcıklar (bül) vardır.
Ağrılıdır. Derinin kendini yenilemesi ile kendi kendine iyileşir
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
6

7. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
7

8. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
8

9. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
9

10. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
10

11. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
11

12. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
12

13. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
13

14. - Yanık, derinliği, yaygınlığı ve oluştuğu
bölgeye bağlı olarak organ ve sistemlerde
işleyiş bozukluğuna yol açar.
-Ağrı ve sıvı kaybına bağlı olarak şok
meydana gelir.
- H/Y nın kendi vücudunda bulunan mikrop
ve toksinlerle enfeksiyon oluşur.
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
14

15. - Kişi hala yanıyorsa paniğe engel olunur ,
koşması engellenir ,
- H/Y nın üzeri battaniye yada bir örtü ile
kapatılır ve yuvarlanması sağlanır,
- Yaşam belirtileri değerlendirilir (ABC) , -
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
15

16. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
abc İlkyardım
16

17. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
17

18. -Yanık bölge en az 15- 20 dakika soğuk su(çeşme suyu)
altında tutulur.(yanık yüzeyi büyükse ısı kaybı çok
olacağından önerilmez),
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
18

19. -Yanık bölge üzerine yabancı bir madde
sürmeyiniz ve asla buz koymayın
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
19

20. - Solunum yolunun etkilenip etkilenmediği
kontrol edilir (ağız ve burun kontrolü)
- Ödem oluşabileceği düşünülerek
yüzük,bilezik, saat gibi eşyalar çıkarılır,
- Yanmış alandaki deriler kaldırılmadan
giysiler çıkarılır,
- Takılan yerler varsa kesilir,
- Hijyen ve temizliğe dikkat edilir,
- Su toplamış yerler patlatılmaz,
- Yanık üzerine ilaç yada yanık merhemi gibi
maddeler de sürülmemelidir,
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
20

21. - Yanık üzeri temiz nemli bir bezle örtülür,
- Hasta/yaralı battaniye ile örtülür,
- Yanık bölgeler birlikte bandaj yapılmamalıdır,
-Yanık geniş ve sağlık kuruluşu uzaksa hasta /
yaralının kusması yoksa bilinçliyse ağızdan sıvı (1
litre su -1 çay kaşığı karbonat -1 çay kaşığı tuz
karışımı) verilerek sıvı kaybı önlenir,
-Tıbbi yardım istenir (112).
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
21

22. Kimyasal maddenin en kısa sürede deriyle teması
kesilmeli ve Tıbbi yardım sağlanmalıdır.
Giysiler çıkarılmalı
Etkilenen bölge bol tazyiksiz
suyla, en az 15-20 dk. yumuşak
şekilde yıkanmalı
Hasta/yaralı
örtülmelidir.

23. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
23

24. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
24

25. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
25

26. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
abc İlkyardım
26

27. Toz kimyasal madde, önce bir fırça veya kuru bezle
(en doğrusu elektrik süpürgesi ile) iyice vücuttan
uzaklaştırılır, ondan sonra bol akan su ile yıkanır.

28. Soğukkanlı ve sakin olunmalıdır,
H/y a dokunmadan önce elektrik akımı
kesilmelidir, akımı kesme imkanı yoksa tahta
çubuk yada ip gibi bir cisimle hasta yaralının
elektrik ile teması kesilmelidir,
H/y nın ABC ’si değerlendirilmelidir,
H/y derhal istirahate alınmalıdır.
Hasar gören bölgenin üzeri temiz bir bezle
örtülür.
Tıbbi yardım istenir(112)
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
28

29. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
29

30. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
30

31. Yüksek derece ısı ve nem sonucu vücut
ısısının ayarlanamaması ile ortaya bazı
bozuklukların çıkmasına sıcak çarpması.(sıcak
vurması-kapalı mekanlarda)
Açık havada güneş ışınlarına maruz kalma
sonucu ortaya çıkan tabloya güneş çarpması
denir.
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
31

32. 1.
2.
3.
4.
5.
6.
Adale krampları
Güçsüzlük, yorgunluk
Baş dönmesi
Hızlı nabız
Solgun ve sıcak deri(sıcak çarpması)
Aşırı terleme (daha sonra azalır)
Mide krampları, kusma, bulantı
7.
Davranış bozukluğu, sinirlilik
9. Bilinç kaybı, hayal görme
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
32

33. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
33

34. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
34

35. - Hasta serin ve havadar bir yere alınır,
- Giysiler çıkarılır,
- Sırt üstü yatırılarak, kol ve bacaklar yükseltilir,
- Bulantısı yoksa ve bilinci açıksa su ve tuz kaybını
gidermek için ;
1 litre su -1 çay kaşığı karbonat -1 çay kaşığı tuz
karışımı sıvı yada soda içirilir.
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
35

36. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
36

37. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
37

38. Aşırı soğuk nedeni ile soğuğa maruz kalan
bölgeye yeterince kan gitmemesi ve kanın
pıhtılaşması ile dokuda hasar oluşur.
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
38

39. Birinci derece: En hafif şeklidir. Erken
müdahale edilirse hızla iyileşir.
İkinci derece: Soğuğun sürekli olması ile
belirtiler belirginleşir.
- Zarar gören bölgede gerginlik hissi olur,
- Ödem, şişkinlik, ağrı ve içi su dolu
kabarcıklar (bül) meydana gelir,
- Su toplanması iyileşirken siyah kabuklara
dönüşür.
Üçüncü derece: Dokuların geriye dönülmez
biçimde hasara uğramasıdır.
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
39

40. Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
abc İlkyardım
40

41. - H/y ılık bir ortama alınarak soğukla teması
kesilir,
- Sakinleştirilir, kesin istirahata alınır ve
hareket ettirilmez,
- Soğuk ,ıslak giysiler çıkarılarak,kuru giysiler
giydirilir,
- Sıcak içecekler verilir,
- Donuk bölge ovulmaz, kendi kendine ısınması
sağlanır,
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
41

42. - El ve ayaklar yukarı kaldırılır,
- El ve ayak doğal pozisyonda tutulur,
- Isınma işleminden sonra hala hissizlik varsa
bezle bandaj yapılır,
- Su toplamış bölgeler patlatılmaz, bu
bölgelerin üstü örtülür,
- Tıbbi yardım istenir (112).
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
42

43. Sunumumu izlediğiniz için
teşekkürler
ÖZGÜL SALİH ÇEÇENER
İLKYARDIM EĞİTMENİ
Yanık , Donma ve Sıcak Çarpması
43
23.01.2014