Các vấn đề về cá nhân và xây dựng văn hóa tổ chức trong hoạt động sinh viên. Tài liệu tập huấn Đoàn - Hội - CLB khoa QHQT 2013. Thực hiện bởi Tạ Thái Minh Phúc.

1. XÂY DỰNG
VĂN HÓA TỔ CHỨC

2. 5 nấc thang cuộc sống
(5 stages of life)

3. Bạn đang ở “nấc thang” nào?
Đội ngũ của bạn đang ở “nấc thang” nào?

4. 5 NẤC THANG CUỘC SỐNG
Nguồn gốc:
- Lý thuyết tổng hợp – Tribal Leadership
- Nghiên cứu trên:
- 24.200 cá nhân
- 24 tổ chức
- 10 năm nghiên cứu
- Nền tảng của việc xây dựng giá trị cốt lõi của Zappos
- Liên tục được chứng minh qua các tổ chức trên khắp thế giới

5. 5 NẤC THANG CUỘC SỐNG
Biểu hiện:
- Tập trung vào ngôn ngữ sử dụng và cấu trúc mối quan hệ
trong một tổ chức
- Không hướng đến việc thay đổi nhận thức, kiến thức, niềm tin,
thái độ - những yếu tổ không quan sát trực tiếp được.

6. 5 NẤC THANG CUỘC SỐNG
Nấc 1
Nấc 2
Nấc 3
Nấc 4
Nấc 5

8. ĐIỀU QUAN TRỌNG CẦN NHỚ
Luôn có lựa chọn bước lên hoặc bước xuống các nấc
Nấc thang sẽ thay đổi
Lên/ xuống 1 nấc.
Dành nhiều thời gian ở nấc nào sẽ đạt kết quả tương ứng

9. NẤC 1: “Cuộc đời chẳng ra gì”
- Họ không nghĩ mình tin rằng “Cuộc đời chẳng ra
gì” mà đối với họ “Cuộc đời chẳng ra gì” vốn dĩ là
một sự thật hiển nhiên.
- Tất cả những thứ tốt đẹp xung quanh họ dường
như chỉ là dối trá.
- Đối với họ những người không tin rằng “Cuộc đời
chẳng ra gì” là những người đang tự lừa dối chính
bản thân mình.
- Khi tụ tập với nhau họ có thể tạo thành những tổ
chức tội phạm hoặc chống phá xã hội.

10. • Nấc 1.1:
– Là người ở nấc 1.2, nhưng sống trong môi trường toàn những người cùng Nấc 1 quá lâu.
– Tin rằng xã hội và người khác không nhận ra sự “đặc biệt” của mình. Thường cố tỏ ra mình
“đặc biệt” hay “hơn người” theo một cách nào đó. Cái TÔI tiêu cực quá lớn.
• Nấc 1.2:
– Cảm thấy bị loại trừ ra khỏi xã hội hoặc gia đình vì sống cùng với những người ở nấc khác.
– Cảm thấy hoàn toàn không có phương hướng.
• Nấc 1.3:
– Là nấc tạm thời của những người vốn cố định ở nấc khác.
– Nếu ở quá lâu sẽ cố định ở nấc 1.

11. GIÚP ĐỠ
• Trân trọng họ như một con người.
• Nhấn mạnh vào một điều quan trọng mà họ không nhìn
thấy: “Lựa chọn”
• Đặt ra những giới hạn rõ ràng, nhưng không bao giờ bỏ
cuộc.
• Động viên họ hòa đồng vào tập thể nhiều hơn.
• Hướng họ chú ý đến những điều tốt đẹp của cuộc sống,
bên cạnh đó vẫn…
• Chấp nhận một phần thế giới quan của họ, đồng ý là “Đời
họ chẳng ra gì”.
• Động viên họ chấm dứt giao du với những người mang
cùng Nấc 1.

12. NẤC 2: “Đời tôi chẳng ra gì”
Khi có được cơ hội khẳng định mình, họ sẽ phản ứng theo
cách “Tôi đã cố rồi, không được đâu”.
• Họ tự cho mình là nạn nhân và không thể làm được gì
khác hơn cho mình và người xung quanh.
• Họ thường thụ động trong những gì mình làm, hoặc chỉ
làm cho vừa đủ để “qua”.
• Khi tụ tập với nhau, họ thường tập trung thảo luận về
việc họ là nạn nhân như thế nào. (VD: hệ thống, môi
trường, bạn bè/đồng nghiệp thành công hơn, cấp
trên,…).
• Nhóm người cùng Nấc 2 thường được “lãnh đạo” bởi
một vài “già làng” chuyên than phiền, đổ lỗi, trốn trách
nhiệm, hoặc chỉ trích, mỉa mai người khác.

13. • Nấc 2.1:
– Màu của sự “lựa chọn”: đi xuống (Nấc 1) hay đi lên (Nấc 3).
• Nấc 2.2:
– Tin rằng thế giới xung quanh đang “cố giữ” họ lại.
– Luôn luôn tìm ra lý do để than phiền hay trốn trách nhiệm.
– Mong được thành công hoặc đòi quyền lợi cho bản thân nhưng trốn tránh trách nhiệm và hành
động.
– Thường thích mỉa mai, chỉ trích người ở Nấc 3 hoặc Nấc 4 (vì tự coi mình là nạn nhân của 2 nấc
này).
– Tụ tập với nhau để chống đối, tung tin đồn thất thiệt, gây chia rẽ trong nội bộ (nếu trong tập thể
có nhiều Nấc 3 hoặc Nấc 4 hơn).
– Một số trường hợp làm ra vẻ mình thành công hoặc bất cần thành công.
• Nấc 2.3:
– Tin rằng mọi thứ đang không như mình mong muốn, nhưng cũng tin rằng mình có thể vươn lên
và mọi thứ sẽ bắt đầu tốt hơn.

14. GIÚP ĐỠ
• Nói với họ rằng họ có giá trị như thế nào.
• Dành thời gian 1-1 giúp họ giải tỏa những
vướng mắc hiện tại và chỉ ra những cơ hội
trong tương lai.
• Cùng một người họ tin tưởng (nhưng ở Nấc 3)
ngồi xuống nói chuyện với họ.
• Khuyến khích họ có thêm từng người bạn
một.
• Chỉ ra những điểm mạnh của họ.
• Cho họ làm những việc đủ thử thách nhưng có
thể làm được.

15. NẤC 3: “Tôi tuyệt vời …”
• Tin rằng mình đã làm tốt công việc của mình.
• Tin rằng mình chăm chỉ hơn người khác.
• Tin rằng mình có khả năng hơn người khác.
• Tin rằng mình tốt hơn người khác.
• Trong lòng luôn sợ bị giành mất công lao của mình.
• Tập trung vào cái “Tôi” của mình rất nhiều cho nên đằng
sau dấu “…” là “… còn bạn thì không”.
• Thường cố gắng lôi kéo sự ủng hộ về phía bản thân mình
ngay cả khi điều đó có thể làm ảnh hưởng đến lợi ích
chung.
• Khi trong cùng một tập thể, họ có khuynh hướng cạnh
tranh với nhau thay vì hợp tác, hoặc thậm chí đẩy nhau
xuống.

16. • Nấc 3.1:
– Tự tin ở bên ngoài nhưng “không chắc chắn” ở bên trong.
– Thể hiện nhiều sự tiêu cực của Nấc 3, và vẫn còn mang nhiều cái tiêu cực của
Nấc 2.
• Nấc 3.2:
– Tự tin và thành công nhưng thường vô tình làm cho người cảm giác không
thoải mái vì cái TÔI quá lớn.
• Nấc 3.3:
– Đạt được nhiều chiến thắng cá nhân và bắt đầu nghĩ đến những chiến thắng
tinh thần và tập thể nhiều hơn.
– Trưởng thành hơn nhờ tuổi tác hoặc nhờ trải qua những biến cố lớn của cuộc
đời.

17. GIÚP ĐỠ
• Hỏi họ xem rằng họ có thể thành công mãi như thế này
(một mình)?
• Khuyến khích hành động để tạo nên sự khác biệt cho bản
thân và những người xung quanh bằng cách hy sinh và
cống hiến.
• Chỉ cho họ thấy rằng họ có khả năng nhưng người khác
cũng có thể có những khả năng khác họ.
• Chỉ cho họ thấy rằng, tinh thần đồng đội thật sự (của
những nhóm người khác) tạo nên những kết quả và sức
mạnh to lớn.
• Chỉ cho họ thấy rằng sức mạnh vĩ đại chỉ có thể xuất phát
từ một tập thể được kết nối chặt chẽ.

18. NẤC 4: “Chúng ta tuyệt vời …”
• Họ quan tâm đến tập thể của mình và đặc biệt những giá trị
trong tập thể của mình.
• Họ làm gương và dẫn đầu để mang cái “Chúng ta” vào trong
tập thể.
• Họ cùng với những đồng đội của mình tạo nên sự khác biệt to
lớn.
• Họ vui mừng với chiến thắng tập thể ngay cả khi riêng bản
thân họ thất bại.
• Khi họ tập trung lại với nhau, họ cùng TỎA SÁNG NIỀM TỰ
HÀO.
• Tuy nhiên, Nấc 4 cũng sẽ không ổn nếu giới hạn trong 1 nhóm
nhỏ trong một tập thể lớn hơn, bởi vì sau dấu “….” là “còn họ
thì không”.

19. NẤC 5: “Cuộc đời thật tuyệt”
• Họ không quan tâm đến việc cạnh tranh với những tập
thể khác “… còn họ thì không”
• Vì họ quá mạnh nên gần như không có đối thủ cạnh
tranh. Họ chỉ có thể cạnh tranh với chính mình.
• Vì họ đang trong giai đoạn làm nên lịch sử.
• Họ làm cho tập thể của mình hợp tác với những tập thể
khác có cùng giá trị.
• Trong tư cách cá nhân, họ thường là những nhà hoạt
động xã hội hoặc những vĩ nhân hy sinh cống hiến vì xã
hội và cuộc sống.

20. 5 NẤC THANG CỦA MỘT TỔ CHỨC
Tuyệt vọng
“Life sucks”
Nạn nhân
“My life
sucks”
Chiến binh đơn
độc
“Tôi tuyệt vời …
còn bạn thì
không”
Tribal Pride
“Chúng ta tuyệt
vời … còn họ thì
không“
Innocent
Wonderment
“Cuộc đời tuyệt
vời!”
Nấc 1
Cuộc đời tệ hại,
dối trá
Nấc 2
Đã cố rồi, không
được đâu, bị
kìm hãm bởi hệ
thống
Nấc 3
Tôi, thành quả
của tôi, công lao
của tôi
Nấc 4
Chúng ta, đội
nhóm, cam kết,
giá trị cốt lõi
Nấc 5
Cạnh tranh với
chính mình,
mục tiêu to lớn
hơn

21. - Sống và thể hiện các giá trị của bản thân
- Tạo kết nối với các thành viên
- Quan sát – giúp đỡ các thành viên trong tổ
chức

22. “Remember that Tribal Leadership is not about
changing ideas or gaining knowledge; it is about
changing language and relationships. It’s not
about intellectualizations; it’s about actions.”

23. TÀI LIỆU THAM KHẢO

24. VIDEO CLIP